8. අධිෂ්ඨාන පාරමිතාව

සම්බෝධිය පිණිස පුරන පාරමිතාවන්ට අයත් වූ දාන ශීලාදී සත් ක්‍රියාවන්ගෙන් කවරක් හෝ මෙසේ කරමිය, මෙතෙක් කල් කරමියයි සිතින් නියම කරගෙන ඒ නියමය අඩු නොකොට කඩ නොකොට සම්පූර්ණ කිරීම් වශයෙන් එහි පිහිටීම අධිෂ්ඨාන පාරමිතාව ය.

චරියාපිටක අටුවාවෙහි “කරුණුපාය කොසල්ල පරිග්ගහිතං අචල සමාදානාධිට්ඨානං තදාකාරප්පවත්තෝ චිත්තුප්පාදෙ අධිට්ඨාන පාරමිතා” යි මහා බෝධි අධිෂ්ඨාන පාරමිතාව දක්වා තිබේ. කරුණාවෙන් හා උපාය කෞශල්‍යයෙන් පරිගෘහිත අචල සමාදාන සංඛ්‍යාත අධිෂ්ඨානය හෙවත් ඒ ආකාරයෙන් පවත්නා සිත අධිෂ්ඨාන පාරමිතාව යනු එහි තේරුමයි.

බෝධිත්‍රය අතුරෙන් කවරකට වුවත් පැමිණිය හැකි වීමට බොහෝ පින් තිබිය යුතුය. පව මිස පින සත්ත්වයනට එතරම් ප්‍රිය දෙයක් නොවේ. එබැවින් අධිෂ්ඨාන ශක්තිය නැති තැනැත්තා කලින් කරන්නට සිතා අවස්ථාව පැමිණි කල්හි සමහර විට එය නොකර හරින්නේය. සිතුවාට වඩා අඩු කොට කරන්නේ ය. දහසක් දෙන්නට සිතා සියයක් දීමෙන් නවතින්නේය. මසක් සිල් රකින්නට සිතා පටන් ගෙන සතියකින් නවතින්නේය. දිවි හිමියෙන් මහණ දම් පුරන්නට සිතා පැවිදිව, කලකදී ගිහි බවට පැමිණෙන්නේ ය. එසේ නොවී සිතූ සැටියෙන් ඒ පින් සම්පුර්ණ කළ හැකි වීමට අධිෂ්ඨාන ශක්තිය තිබිය යුතුය.

අධිෂ්ඨාන මාත්‍රය මහ පිනක් නො වතුදු අධිෂ්ඨාන ශක්තිය නැතියන්ට පාරමිතා සම්පුර්ණ නො කළ හැකි බැවින් අධිෂ්ඨානය ද එක් පාරමිතාවක් වශයෙන් ගණන් ගනු ලැබේ. මෙය දානාදි පාරමිතාවන් හා බැඳී පවතින පාරමිතාවෙකි.