ද්වේෂචරිතයාට වනාහි ඉතා උස් ද නොවූ ඉතා මිටි ද නොවූ සෙවණින් හා ජලයෙන් යුත් මොනවට බෙදා ලූ බිත්ති කනු හා හිණි ඇති මල්කමින් ලියකමින් සුසැදි නානාවිධ චිත්ර කර්මයෙන් විචිත්රසම සිනිඳු මෘදු භූමිතල ඇති බඹ විමනක් මෙන් මල් දමින් විසිතුරු කළ පිළිවියනින් සමලඞ්කෘථ පිරිසිදු සිත්කලු ඇතිරි අතුට මොනවට පැණෙවු ඇඳ පුටු ඇති තන්හි තන්හි සුවඳ ගන්වන පිණිස තබන ලද මල් හා වත්සුණු සුවඳින් සුගන්ධවත් දුටු පමනින් ප්රීති ප්රමොද්ය උපදවන සෙනස්න ද, කිසි උවදුරු නැති පිරිසිදු සමතලා අලඞ්කාරවත් මාර්ග ද සප්පාය වන්නේ ය. සේනාසන පරිෂ්කාර වශයෙන් පණු මකුණු - සර්ප - මී ආදීන්ගේ ආශ්රය සිඳලන පිනිස එක ඇඳක් හා පුටුවක් වටනේ ය. ඉන් වැඩි නො වටනේයි. හඳනා පොරෝනා සිවුරුද චීනපට සෝමාරපට කෝසෙය්ය සියුම් කපුපිළි සියුම් කොමු පිළි ආදීන් අතුරෙන් ප්රණීත-ප්රණීත දෙයින් කළ එකපට හෝ දෙපට ඇති සැහැල්ලු ශ්රමණ සාරුප්ය සේ පඬු රැඳු ඉතා පිරිසිදු පැහැ ඇත්තේම වටනේය. පාත්රය ද දිය බුබුලක් මෙන් මනා සටහන් ඇති මැණිකක් මෙන් ඉතා මට වූ නිර්මල ශ්රමණ සාරුප්ය සේ පිරිසිදු පැහැ ඇති යකඩ පාත්රය ම වටනේ ය. පිඬු පිණිස වඩනා මඟ ද උපද්රව රහිත සමතලා සිත්කලු ඉතා දුර ද නොවූ ඉතා ආසන්න ද නොවූ ගම් ඇත්තේ ම වටනේ ය. පිඬු පිණිස වඩනා ගම ද “ආර්ය්යයන් වහන්සේ දැන් දැන් එති”යි පැන් ඉසැ ඇමදි තන්හි අසුන් පණවා ගෙනැ ගෙට පමුණුවා පැණෙවු ආසනයෙහි වඩා හිඳුවා සකස් කොටැ සියතින් වළඳවන මිනිසුන් ඇත්තේ ම වටනේ ය. වළඳවන්නේ ද විශිෂ්ට රූ ඇති ප්රසාද ජනක මැනෙවින් ස්නානය කොට සුවඳ විලවුන් ගල්වා ගත් සුවඳ දුමින් හා වත්සුණු සුවඳින් සුගන්ධ ඇති නන්වන් පිරිසිදු සිත්කලු වස්ත්රාභරණයෙන් සැරසුණු සකසා වළඳ වන්නේ ම සප්පාය වෙයි. කැඳ බත් හා කැවිලි ද වර්ණයෙන් සුවඳින් හා රසයෙන් යුක්ත වූ ඕජා ඇති මනොරම්ය සර්වාකාර ප්රණීතයම වටනේ ය. එද රිසියෙන තාක් විය යුතු ය. ඉරියව් වශයෙන් සැතපීම හා හිඳීම ද අරමුණු වශයෙන් නීලාදි වර්ණ කසිණ අතුරෙන් පිරිසිදු පැහැ ඇති අරමුණු ද සප්පාය වන්නේ ය.