කැඩපත ඉදිරියෙහි තිබෙන වස්තූන්ගේ ඡායා ඒ සැටියට ම කැඩපත තුළ පහළ වන්නාක් මෙන් චක්ෂුඃ ප්‍රසාදය යි කියන ලද ඇසෙහි වූ ඔපය ඉදිරියේ තිබෙන වස්තූන්ගේ ඡායාවෝ ද ඒ ඔපය තුළ පහළ වෙති. එය චක්ෂුඃ ප්‍රසාදයන්ගේ හා රූපච්ඡායාවන්ගේ එකට හැපීමකි. ගිනි පෙට්ටිය හා ගිනි කූර එකට හැපුණු කල්හි ගිනි පෙට්ටියේ හෝ ගිනිකූරෙහි පෙර නො පැවති ගින්නක් පහළ වන්නාක් මෙන් ද, බෙරය හා අත එකට සැපුණු කල්හි බෙරයෙහි හෝ අතෙහි පෙර නො තිබූ හඬක් පහළ වන්නාක් මෙන් ද චක්ෂුඃ ප්‍රසාද රූපච්ඡායා දෙදෙනාගේ ගැටීමෙන් ගැටුණු වස්තුව පිළිබඳ දැනීමක් පහළ වේ. එය සිතෙකි. චක්ෂුඃ ප්‍රසාදයෙහි උපන් බැවින් ඒ සිතට චක්ෂුර් විඥානය යි නම් කර තිබේ. පෙනීමය දැකීමය යන නම් කියනු ලබන්නේ ද ඒ විඥානයාගේ ඉපදීමට ය.
විඥානය නිරුද්ධ වූ කල්හි පෙනුනේ ය යි ද දුටුවේ යයි ද කියති. චක්ෂුර් විඥානය පහළ වූ නිසා දුටුවේ යයි ද බැලුයේ යයි ද කියතත්, බැලීම කරන ආත්මයෙක් හෙවත් පුද්ගලයෙක් අභ්‍යන්තරයෙහි නැත. බැලීමේ ශක්තියක් ඇති ආත්මයෙක් ශරීරාභ්‍යන්තරයෙහි ඇතිනම් චක්ෂුඃ ප්‍රසාදය රූපච්ඡායා දෙදෙනාගේ ගැටීමක් නැතිව ද බැලිය හැකි විය යුතුය. එසේ ම නො බලනු කැමති කල්හි චක්ෂුඃ ප්‍රසාදයයෙහි රූපච්ඡායාව ගැටුණේ ද නොබලා සිටිය හැකි විය යුතුය. මේ දෙක ම සිදු වනුයේ කිසිවකු ගේ කැමැත්තකට හෝ අකමැත්තකට අනුව නොවන බැවින් අභ්‍යන්තරයෙහි චක්ෂුර් විඥානයෙන් අන්‍ය ආත්ම සංඛ්‍යාත සත්ත්වයකු පුද්ගලයකු නොමැති බව දත යුතුය.
“මම දකිමි, මම දුටුවෙමි” යයි මනුෂ්‍යයන් විඥානයක් හැටියට නොව තමා සැටියට සලකන්නේ එය වරදවා තේරුම් ගැනීමෙනි. හේතූන්ගේ සංයෝගය ඇතිවුවහොත් මිස හේතූන්ගේ සංයෝගයක් නැතිව ඉපදිය හැකි ශක්තියක් චක්ෂුර් විඥානයට ද නැත. ගසා අත ඔසවනු සමඟ ම ගැසීමේ හේතුවෙන් නිපන් බෙර හඬ නැති වී යන්නාක් මෙන් උපන් චක්ෂුර් විඥානය ද මොහොතකුදු නොපැවතී නිරුද්ධ වේ. නිරුද්ධ නොවී පැවතිය හැකි බලයක් චක්ෂුර් විඥානයට නැත. චක්ෂුර් විඥානයක් ඉපැදවීමටත් උපන් චක්ෂුර් විඥානයක් නිරුද්ධ වන්නට නොදී පැවැත්වීමටත් බලයක් ඇති මනුෂ්‍ය වූ හෝ දෙවි වූ හෝ කිසිවෙක් ද නැත.