අපේ ඇස් වලට පෙනෙන වස්තූගේ කුඩා මහත්කම් ආදි ආකාර සටහන් ඇතිවාක් මෙන් ම කන්වලට ඇසෙන ශබ්දයන්ගේ ද කුඩා මහත්කම් ආදි ආකාර සටහන් ඇත්තේය. නමුත් ඒවා ඇසට පෙනෙන ආකාර සටහන් නොවේ. කැඩපත් ආදියේ ඔපයට වැටෙන ඡායාවක් රූපයනට ඇතුවාක් මෙන් ඇසට නො පෙනෙන චක්ෂුඃ ප්‍රසාදයේ නො ගැටෙන, ශ්‍රෝත්‍ර ප්‍රසාදයේ පමණක් ගැටෙන එක්තරා ඡායා ස්වභාවයක් ශබ්දයන්ට ද ඇත්තේය. ඒ ශබ්දච්ඡායාව කා වැදීමට ගැටීමට සුදුසු ඔපය වූ ශ්‍රෝත්‍ර ප්‍රසාදයෙහි ශබ්දඡායාව ගැටෙන්නේය. එය ගැටුණු කල්හි රූපය ගැටීමෙන් චක්ෂුඃ ප්‍රසාදයෙහි චක්ෂුර් විඥානය උපදින්නාක් මෙන් ශ්‍රෝත්‍ර ප්‍රසාදයෙහි ඒ ශබ්දය පිළිබඳ දැනුමක් ඇති වේ. එයට ශ්‍රෝත්‍ර ප්‍රසාදය ඇසුරු කොට උපන් බැවින් ශ්‍රෝත්‍ර විඥානය යයි කියනු ලැබේ. ඇසීම යයි කියනු ලබන්නේ ද ඒ විඥානයේ ඉපදීමට ම ය.
ශ්‍රෝත්‍ර ප්‍රසාදයෙහි ශබ්දඡායාව ගැටීමෙන් එය පිළිබඳ දැනුමක් පහළ වනවා මිස ශරීරාභ්‍යන්තරයෙහි අසන ආත්මයක් නැත. ශ්‍රෝත්‍ර විඥානය නූපන්නොත් ඇසිය හැකි ආත්ම ශක්තියක් ශ්‍රෝත්‍ර ප්‍රසාදයට නැත. ශබ්දඡායාව ප්‍රසාදයෙහි නොගැටුණ හොත් ඉපදිය හැකි ශක්තියක් ශ්‍රෝත්‍ර විඥානයට නැත. ශ්‍රෝත්‍ර විඥානය වූ ශබ්ද දැනීම හඬ ඇසීම හේතූන්ගේ සංයෝගයෙන් පහළ වූවක් බව නො සැලකීමෙන් “මම අසමි යයි ද මට ඇසුණේ යයි ද විඥානය ආත්මය කොට වරදවා ගනිති. විඥානය නූපන්නොත් ඇසීමක් නො වන බැවින් ද, ශබ්දච්ඡායාව ශ්‍රෝත්‍ර ප්‍රසාදයෙහි නො ගැටුණ හොත් ඒ විඥානය නූපදනා බැවින් ද විඥානයෙන් අන්‍ය අසන ආත්මයක් නැති බවද විඥාන හේතූන්ගේ සංයෝගයෙන් උපදින දෙයක් මිස ආත්මයක් සත්ත්වයෙක් පුද්ගලයෙක් නොවන බව ද සලකා ගත යුතු.