දඹදිව පැළලුප් නුවර විශාඛ නමැති මිනිසෙක් විය. ලක්දිව වනාහි බොහෝ විහාරාරාම චෛත්‍යයන් ඇති, කසාවතින් බබලන, හැම තැන ම වාසය කිරිමට යෝග්‍ය යහපත් සෘතු ගුණය ඇති, යෝග්‍ය සෙනසුන් බහුල, ආශ්‍රයට සුදුසු සත්පුරුෂයන් බහුල, නිතර දහම් අසන්නට ලැබෙන, ප්‍රදේශයෙකැ යි ඔහුට අසන්නට ලැබිණ. හේ ලක්දිවට පැමිණ පැවිදි වන්නට සිතා තමා ගේ සියලු ධනය අඹුදරුවන්ට දී එක් කහවණුවක් පමණක් ගෙන ගෙයින් පිටත්ව මුහුදු තෙරට ගොස් නැවක් සොයමින් මසක් ඉක්ම විය. හේ වෙළඳාමෙහි දක්ෂයෙකි. නැවක් සොයමින් විසූ ඒ මාසය තුළ දී තමා වෙත තුබූ එක කහවණුවෙන් වෙළඳාම් කොට කහවණු දහසක් උපයා ගත්තේ ය. මසකින් පසු නැවක් ලැබ ලක්දිවට අවුත් ක්‍රමයෙන් අනුරාධපුරයේ මහා විහාරයට ගියේ ය.
මහා විහාරයේ තෙරුන් වහන්සේලාගෙන් හේ පැවිද්ද ඉල්ලා සිටියේය. පැවිදි කරවීම පිණිස තෙරුන් වහන්සේලා විසින් සීමාවට කැඳවා ගෙන ගිය කල්හි හේ තමාගේ හින තුබූ දහසක් බැඳි පොට්ටනිය බිම හෙළීය. තෙරුන් වහන්සේලා විසින් “මේ කුමක් දැ’යි ඇසූ කල්හි ‘ස්වාමීනි, කහවණු දහසෙකැ’යි කීය. “උපාසය, පැවිදි වීමෙන් පසු මේවා පරිහරණය නො කළ හැකිය, දැන්ම ම මේවාට කරන දෙයක් කරව’යි තෙරුන් වහන්සේලා කීහ. උපාසක තුමා “විශාඛයන් පැවිදිවන තැනට පැමිණි අය හිස් අතින් නො ගොස් මේවා අවුලා ගෙන යෙත්වා” යි ඒ මුදල සීමා මාලකයේ විසුරුවා පැවිදිව උපසම්පදාව ද ලබා ගත්තේ ය.
විශාඛ භික්ෂූන් වහන්සේ ආචාර්ය්‍යෝපාධ්‍යායයන් වෙත පස් වසක් වැස, උභය ප්‍රාතිමෝක්ෂය උගෙන තමන්ට යෝග්‍ය කමටහනක් ද උගෙන, එක් විහාරයක සාර මස බැගින් වෙසෙමින් හැසුරුණහ. එක් දවසක් උන් වහන්සේ සිතුල්පව් වෙහෙරට යන්නාහු, මංසන්දියකට පැමිණ යා යුතු මඟ සිතමින් උන් කල්හි පර්වතයෙහි අධිගෘහිත දේවතාවා අත දිගු කොට “විහාරයට යන මඟ මෙයය”යි දැක්වී ය.
උන්වහන්සේ එහි ගොස් සාරමසක් වැස හෙට උදෑසන මෙතැනින් නික්මෙමි යයි සිතා හොත්තාහු ය. එකල්හි එහි සක්මන් කෙළවර ගසේ දෙවියා තෙරුන් වහන්සේ වෙසෙන විහාරයේ පියගැට පෙළේ හිඳ හඬන්නට පටන් ගත්හ. තෙරුන් වහන්සේ විසින් “තොප කවුරුදැ’යි ඇසූ කල්හි “මම සක්මන කෙළවර ගසේ දෙවියා ය”යි කීය. “කුමට හඬන්නෙහි” දැයි ඇසූ කල්හි “නුඹ වහන්සේ මෙයින් වඩනා බැවිනැ’යි කීය. “මා මෙහි විසීමෙන් නුඹට ඇති ප්‍රයෝජනය කුමක්දැ”යි විචාළ කල්හි, “ස්වාමීනි, නුඹ වහන්සේ මෙහි වෙසෙන කල්හි මෙහි අමනුෂ්‍යයෝ ඔවුනොවුන් කෙරෙහි මෙත් සිත් ඇත්තෝ වෙති. නුඹ වහන්සේ මෙයින් වැඩිය කල්හි නැවතත් ඔවුහු කෝලහාල කරන්නටත්, අසභ්‍ය වචන කියන්නටත් පටන් ගන්නාහ’යි දේවතාවා කීය.
තෙරුන් වහන්සේ “මාගේ මෙහි විසීමෙන් තොපට පහසුවක් වේ නම් හොඳය”යි කියා සාර මසක් එහි වැස: නැවතත් යන්නට සිතූ කල්හි එසේ ම රුක් දෙවියා පැමිණ හැඬීය. මේ ක්‍රමයෙන් උන්වහන්සේ පරිනිර්වාණය දක්වා ම සිතුල්පව් විහාරයේ ම විසූ සේක. මෙසේ මෙත් සිතින් වෙසෙන භික්ෂූහු අමනුෂ්‍යයන්ට ප්‍රිය වෙති.
6) “දෙවතා රක්ඛන්ති” බුදුන් කල එක් පර්වතයක වෙසෙමින් මෛත්‍රී කර්මස්ථානය වැඩූ භික්ෂූන් පන්සියය මෙන් මෙත් වඩන තැනැත්තා දෙවියෝ රකිති. මෙත් වැඩූ භික්ෂූන් පන්සියයේ කථාව මෙසේ ය: