ප්‍රති ප්‍රශ්‍රබ්ධි නිර්වාණය.

ප්‍රතිප්‍රශ්‍රබ්ධි නිර්වාණය නම්:- අර්හත් ඵලයයි. එය,

“යො කාමේ පරිවජ්ජේති සප්පස්සේව සිරා සදා

ස්වීමං විසත්තිකං ලොකං සතො සමතිවත්තතීති

අයං සඋපාදිසෙසා නිබ්බාන ධාතු.

සායෙව සඋපාදිසෙස නිබ්බානධාතු විජ්ජා”

යනු නෙත්ති පාලියෙහි වදාරා තිබේ. තදර්ථ කථාවෙහි ද “සඋපදිසේස නිබ්බාන ධාතූති අරහත්තඵලං අධිප්පෙතං” යනුවෙන් සඋපාදිසෙස නිබ්බාන ධාතුව නම්, අර්හත් ඵලයයි කියන ලදී. අර්හත් ඵලය වනාහි සකල ක්ලේශයන් ම නිරුද්ධ වූවාට පසු උපදින්නා වූ සිතකි. එබැවින් ඊට නිබ්බාණයැයි කියනු ලැබේ. මෙය යට දක්වන ලද සඋපාදිසේස නිබ්බාණ ධාතුව මෙන් අසංස්කෘත ධර්මයක් නොව සංඛාර ධර්මයක් යයි දතයුතු.

“තපෝ ච බ්‍රහ්ම චරියාව අරිය සච්චාන දස්සනං

නිබ්බාන සච්ඡිකිරියා ච ඒතං මංගල මුත්තමං”

යන මංගල සූත්‍ර පාලියෙහි “නිබ්බාන සච්ඡිකිරියා ච” යන පදයෙන් දක්වන්නේත් මේ ප්‍රතිප්‍රශ්‍රබ්ධි නිර්වාණ සඞ්ඛ්‍යාත අර්හත් ඵලය ම ය. එහි “අරියසච්චාන දස්සනං” යන්නෙන් අසංඛත නිබ්බාන ධාතුව දක්වා තිබේ. මෙසේ ප්‍රතිප්‍රශ්‍රබ්ධි නිර්වාණය සාමාන්‍යයෙන් එකක් වූ නමුත් ධම්මසංගණී පාල්‍යගත නයින් හා සත්‍ය විභංග පාල්‍යගත නයින් බහු ප්‍රභේද වෙයි.

ප්‍රතිප්‍රශ්‍රබ්ධි නිර්වාණය නිමි.