ස්කන්ධ පඤ්චක සංඛ්‍යාත දුක්ඛයෙන් මිදී දුක්ඛ නිරෝධ සංඛ්‍යාත නිර්වාණයට යා හැකි නො වන පරිද්දෙන් ස්කන්ධ පඤ්චක සංඛ්‍යාත දුක්ඛයෙහි සත්ත්වයා තදින් බඳින්නා වූ ස්වභාවය සංයෝගට්ඨය නමි.

යම් තාක් සත්ත්වයා ස්කන්ධ හොඳ දේවල් හැටියට සැප හැටියට ගෙන ඒවා කෙරෙහි ඇලුම් කෙරේ නම් ඒ තාක් ඔහු ගේ සිත ස්කන්ධයන් දෙසට ම නැමී බර වී ඇදී තිබෙන බැවින් ගසෙක බඳිනු ලැබ සිටින ගවයාට ඒ බන්ධනය පවත්නා තුරු ගස හැර ගසින් බැහැරට යා හැකි නොවන්නාක් මෙන් ඔහුට පඤ්චස්කන්ධය හැර පඤ්චස්කන්ධයෙන් වෙන් වැ පඤ්චස්කන්ධ සංඛ්‍යාත දුක්ඛයාගේ අනුත්පාද නිරෝධ සංඛ්‍යාත නිර්වාණ ක්ෂේම භූමියට ළඟාවිය නො හැක්කේ ය. ගසැ බඳිනු ලැබූ ගවයා කඹය දිග ඇති තෙක් ගොස් නැවත ගස මුලට ම පැමිණෙන්නාක් මෙන් වර්තමාන ස්කන්ධයන්ගේ නිරෝධය වූ මරණය සිදු වෙනවාත් සමග ම ඔහුගේ චිත්ත සන්තතිය හා සම්බන්ධ වී පවත්නා වූ අනාගත ස්කන්ධයන් කරා ඔහු යන්නේ ය. අනාගත ස්කන්ධයන් කරා යාමය යනු අනාගත භවයට පැමිණීම ය. ස්කන්ධයන් වෙතට ම මිස ස්කන්ධ හැර අන් අතකට නො යා හැකි සේ සත්ත්වයා ස්කන්ධයන් හා බැඳී සිටින්නේ ඔහු තුළ පවත්නා වූ තෘෂ්ණාවෙනි. එය සත්ත්වයා අනාගත ස්කන්ධයන් බඳින රැහැනක් වැනි ය. තෘෂ්ණාව සත්ත්වයා ස්කන්ධයන් හා බඳින ස්වභාවය ඇති ධර්මයකැ යි කියන ලද්දේ එහෙයිනි. තෘෂ්ණාව නමැති රැහැනින් එය පවත්නා තුරු සත්ත්වයා ස්කන්ධයන් හා බැඳී සිටින්නේ ය. දුක්ඛයෙන් නො මිදෙන්නේ ය.

සත්ත්වයන් ස්කන්ධයන් කෙරෙහි බඳින්නා වූ මේ තෘෂ්ණාව නමැති රැහැන ඉතා ශක්තිමත් දෙයකි. එය කැඩීම කැපීම අති දුෂ්කර වැඩෙකි. එය සිඳීමට සමර්ථ වූ එක ම ආයුධය නම් මාර්ගඥාන නමැති කඩුවය. අන් කිසි ම අවියකින් එය සිඳිය හැකි නො වේ.

සසර දුක් තරමක් දුරට දැක ඉන් මිදෙන්නට ඕනෑය, නිවන් ලබන්නට ඕනෑ යයි පින් කරමින් “මම සසර දුකින් මිදී නිවනට පැමිණෙම්වා! මට මෙයින් නිවන් ලැබේවා” යි නිවන් පත පතා පින් කරන්නකු වෙත එ කෙණෙහි ම සතුන් නිවනට පැමිණ විය හැකි බලයක් ඇති කෙනකු පැමිණ “පින්වත! ඔබ දැන් කලක සිට ම නිවන් පත - පතා වෙහෙස වන්නෙහි ය. මා ආයේ ඔබගේ ප්‍රාර්ථනාව සිදු කර දීමට ය. වහා මා හා එන්න. අද ම ඔබ නිවනට පමුණුවන්නෙමිය” යි කථා කළ හොත් එකල්හි නිවන් පත පතා පින් කරන්නාගෙන් ලැබෙන පිළිතුර නම් “අනේ හාමුදුරුවනේ තවම මම එයට ලෑස්ති නැත. මට තව වැඩ ටිකක් තිබෙනවා ය. ඒ ටිකත් ඉවර කර මම පසුව යන්නට සූදානම් වෙමිය” කියා ය. වැඩ ටිකක් තිබෙන මේ නිවන් සොයන්නා වෙත තව වර්ෂ දහයකින් නිවනට පමුණුවන්නා පැමිණ නිවන් යන්නට කථා කළ හොත් එදාට ඔහුගෙන් ලැබෙන්නේ ද ඒ පිළිතුර ම ය. ඔහු නිවන් පත - පතා සිට ගෙනත් මෙබඳු පිළිතුරක් දෙනුයේ තෘෂ්ණා බන්ධනයේ දෘඪත්වය නිසා ය. තෘෂ්ණා බන්ධනය සිඳීම දුෂ්කර නිසා ය. ලෝකයේ නිවන් පතා පින් කරන්නවුන් නිවනට පමුණුවන්නා වූ කෙනෙක් නම් නැත. කියන ලදුයේ තෘෂ්ණා බන්ධනයේ දෘඪත්වය දැන ගැනීමට උපමා කථාවෙකි. මේ උපමා කථාවෙන් තෘෂ්ණා බන්ධනයේ දෘඪත්වය වටහා ගත යුතු ය.