ක්ලේශයන්ගෙන් හා දුඃඛයන්ගෙන් සිස් බව විවේකට්ඨ නමි. නිවනට නො පැමිණියා වූ පුද්ගලයා සසර කවර භවයකට පැමිණ සිටියත් කිනම් තත්ත්වයකට පැමිණ සිටියත් ක්ලේශයන්ගෙන් හා දුඃඛයන්ගෙන් නො මිදියකු බැවින් ඔහු කෙලෙස් බරින් බරව වාසය කරන්නෙකි. දුක් බරින් බරව වාසය කරන්නෙකි. ඔහුට ක්ලේශ සන්තාපයන්ගෙන් හිස් බවෙක් හෙවත් විවේකයෙක් නැත. දුඃඛයන්ගෙන් හිස් බවෙක් විවේකයෙක් ද නැත. නිර්වාණය වනාහි ක්ලේශයන්ගේ හා දුඃඛයන්ගේ අනුත්පාද නිරෝධය වන බැවින් ශීතලයෙහි උෂ්ණය මෙන් ද, ආලෝකයෙහි අන්ධකාරය මෙන් ද, ඒ අනුත්පාද නිරෝධයෙහි කිසි ම ක්ලේශයක් හෝ දුඃඛයක් හෝ නැත. ඒ නිර්වාණ ධාතුව සර්වප්‍ර‍කාරයෙන් ක්ලේශයන්ගෙන් හා දුඃඛයන්ගෙන් හිස් ය. එබැවින් නිවනට පැමිණියා වූ තැනැත්තා හට එහි දුඃඛෝත්පත්තියට වස්තු වන කිසියම් ක්ලේශයකුදු නැත. කිසි ම දුකකුදු නැත. අනුත්පාද නිරෝධයෙන් නිරුද්ධ වූ ක්ලේශයෝ නැවත උපදිත්ය යි බියවීමට කරුණක් ද නැත. නිරුද්ධ වූ දුඃඛයෝ නැවත උපදිත්ය යි බිය වීමට කරුණක් ද නැත. මේ ක්ලේශයන්ගෙන් හා දුඃඛයන්ගෙන් සර්වාකාරයෙන් සිස් බව නිරෝධාර්‍ය්‍ය සත්‍ය සංඛ්‍යාත නිර්වාණයාගේ විවේකට්ඨය යි.