8. වත්ස රට

වත්ස ජනපදය අවන්ති රටට උතුරෙන් යමුනා නදී තීරයේ පිහිටියේය. මෙයට වංස ජනපදය යැ යි ද ව්‍යාවහාර වි ය. බුද්‍ධ කාලයේ දී පරන්තප රජු ගේ පුත් උදේන (උදායන) රජ මෙය ආණ්ඩු කෙළේ ය. එකල අවන්ති රට රජ වූ චණ්ඩප්‍රජ්‍යෝත රජුන්ගේ දූ වූ වාසුලදත්තා උදේන රජු ගේ මෙහෙසියක් වූ ය. බෝධිරාජ කුමාර තෙම උදේන රජුගේ පුත්‍රයෙකි.

කොසම්බි පුරය

කොසම්බි (කෞශාම්බි) හෙවත් කොසඹෑ නුවර වංස කෝසම්බි දේශයේ අගනුවර යි. උදේන රජ වුසුයේ මෙහි ය. මෙය පිහිටියේ යමුනා නදී තීරයේ යි. නදියෙන් යතොත් මෙහි සිට බරණැසට දුර යොදුන් 30කි. මෙහි බදරිකාරාම, ඝෝසිතාරාමය, කුක්කුටාරාම, පාවාරිකම්බවන විහාර යැ යි ප්‍රධාන විහාර සතරෙක් විය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නව වන වස වුසූයේ මෙහි ඝෝෂිතාරාමයේයි. මේ නගරයෙහි නදී තීරයෙහි උදකවන නම් උයනේදී පිණ්ඩොල භාරද්වාජ තෙරුන්ගෙන් බණ අසා පැහැදී උදේන රජ බෞද්‍ධයෙක් වී ය. දැන් අලහබාද් නගරයේ සිටැ මයිල 30 ක් පමණ උතුරෙන් කොසාම් නම් ගමෙක් පුරාතන කොසැඹෑ පුර පිහිටි පෙදෙසේ ඇත.

පයාග පතිට්ඨාන

මෙය ගංගා නදී තීරයේ පිහිටියේය. සෝරෙය්‍ය පුරය මෙයට සමීපයේ වීය.

බාලක ලෝණකාර ගම

මෙය කොසඹෑ පුර සිට කොසොල් රටට යන මාර්ගයේ චේතිය රට දෙසට හුරුව පිහිටියේ යි සිතමි. පාරිලෙය්‍ය වනයට වඩනා බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙහි බාලකලෝණකාරාමයට පැමිණ භගු තෙරුනට දම් දෙසූ සේක.

භග්ග රට

භග්ග ජනපදය වංස රටට ඇතුළත් ය. මෙහි සංසුමාර ගිර නුවර සමීපයේ භේසකලා නම් වනයේ බුදුරජුහු අට වන වස වුසූහ.