සෝවාන් පුද්ගලයා මතු මාර්ගයට පැමිණෙනු සඳහා විදර්ශනා කරන කල්හි සෝවාන් වූ ජාතියේදී හෝ පසු ජාතියකදී හෝ සෝවාන් මාර්ගයට වඩා දියුණු තියුණු වූ ආනුභාව සම්පන්න ව නැවතත් ලෝකෝත්තර අෂ්ටාංගික මාර්ගය ඇති වේ. එය සකෘදාගාමි මාර්ගය ය. එයින් තවත් කලේශයෝ ප්‍ර‍හීන වෙති. සකෘදාගාමි යන්නෙහි තේරුම ඉපදීම් වශයෙන් මේ මිනිස් ලොවට හෝ කාමලෝකයට හෝ එක් වරක් පමණක් පැමිණෙන ස්වභාවය ඇති පුද්ගලයා යනු යි. සකෘදාගාමි පුද්ගලයා මිනිස් ලොවට හෝ කාම ලෝකයට හෝ එක් වරක් පැමිණියේ හෝ වේවා නො පැමිණියෝ හෝ වේවා එසේ පැමිණිය හැකි ස්වභාවය ඇති බැවින් ඒ පුද්ගලයාට ඒ නම කියනු ලැබේ. එක් වරකුදු මේ ලෝකයට නො පැමිණෙන සකෘදාගාමීහු බොහෝ ය. පුග්ගලපඤ්ඤත්ති ප්‍ර‍කරණයෙහි සකෘදාගාමි පුද්ගලයා දැක්වෙන්නේ මෙසේ ය.
“කතමො ච පුග්ගලො සකදාගාමි? ඉධෙකච්චො පුග්ගලො තිණ්ණං සංයොජනානං පරික්ඛයා රාගදොස මොහානං තනුත්තා සකදාගාමි හොති සකිදෙව ඉමං ලොකං ආගන්ත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරොති, අයං වුච්චති පුග්ගලො සකදාගාමි.”
“සකදාගාමි පුද්ගලයා කවරේ ද? මේ සස්නෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් සංයෝජන තුන ක්ෂය වීමෙන් රාගද්වේෂ මෝහයන් තුනී වීමෙන් සකදාගාමි නම් වේ ද, එක් වරක් පමණක් මේ ලෝකයට ඉපදීම් වශයෙන් අවුත් දුක් කෙළවර කරන්නේ ද, මේ පුද්ගලයා සකදාගාමිය යි කියනු ලැබේ ය” යනු එහි තේරුමයි.
මේ මිනිස් ලොව ම සකෘදාගාමි ඵලයට පැමිණ මෙහි ම පිරිනිවන් පානා “ඉධ පත්වා ඉධ පරිනිබ්බායි” නම් වූ එක් පුද්ගලයෙකි. දිව්‍යලෝකයෙහි සකෘදාගාමි ඵලයට පැමිණ එහි ම පිරිනිවන් පානා “තත්ත පත්වා තත්ථ පරිනිබ්බායි” නම් වූ එක් පුද්ගලයෙකි. මේ ලෝකයෙහි සකෘදාගාමි ඵලයට පැමිණ දෙව් ලොව ඉපිද එහි පිරිනිවන් පානා “ඉධ පත්වා තත්ථ පරිනිබ්බායි” නම් වූ එක් පුද්ගලයෙකි. දිව්‍යලෝකයෙහි සකෘදාගාමි ඵලයට පැමිණ මෙහි ඉපද මෙහි ම පිරිනිවන් පාන්නා වූ “තත්ථ පත්වා ඉධ පරිනිබ්බායි” නම් වූ එක් පුද්ගලයෙකි. මෙහි සකෘදාගාමි ඵලයට පැමිණ දෙව්ලොව ඉපිද එයින් ව්‍යුත ව මිනිස් ලොව ඉපිද මෙහි පිරිනිවන් පානා “ඉධ පත්වා තත්ථ නිබ්බත්තිත්වා ඉධ පරිනිබ්බායි” නම් වූ එක් පුද්ගලයෙකි. මෙසේ සකෘදාගාමි පුද්ගලයෝ පස් දෙනෙක් වෙති. මේ පස් දෙනාගෙන් එක් වරක් ඉපදීම් වශයෙන් මිනිස් ලොවට පැමිණෙන්නේ පස්වන පුද්ගලයා පමණෙකි. සෙස්සෝ දෙව්ලොව ඉපද නැවත මිනිස් ලොවට එන්නාහු නො වෙති. එහෙත් නැවත මිනිස් ලොවට ඒමට හේතු වන සංයෝජනයන් අප්‍ර‍හීණ බැවින් සැම දෙනාට ම සකෘදාගාමි යන නම කියනු ලැබේ.