විරක්තතාවේ ආකාරයෙන් සත්ත්වයන් කෙරෙහි කරුණා විරහිත බව වඤ්චා කෙරේ.
විරක්තතා යනු අඹු දරු නෑ මිතුරන් ආදීන්ට ඇලුම් නොකරන ස්වභාවය යි. ඒ ඇලුම් නො කිරීම ද නෛෂ්කාම්‍යාධ්‍යාශයෙන් ඇලුම් නො කිරීමය, අකරුණාව නිසා ඇලුම් නො කිරීම යැයි දෙවැදෑරුම් වේ. දරුවන් හා වනයට ගිය මවකට වල් ඇත් මුළක් මුණ ගැසුණු කල්හි දරුවන් ගැන අපමණ කරුණාව ඇතත් ඔවුන් හැර සිය දිවි ගලවා ගනු පිණිස පලා යන්නාක් මෙන් අඹු දරු ආදී අන්‍යයන් කෙරෙහි කරුණාව ඇත ද සංසාර භය දැක ඔවුන් හා වෙසෙමින් ඉන් නො මිදිය හැකි බැවින් සසර දුකින් මිදෙනු පිණිස අපා දුකින් මිදෙනු පිණිස අඹු දරුවන් නෑ මිතුරන් හැර පැවිදි වන්නා වූ ද, තපසට යන්නා වූද, විවේකස්ථානයකට එළඹ සමථ විදර්ශනා භාවනාවන්හි යෙදෙන්නා වූද, සත්පුරුෂයාගේ අන්‍යයන් ගැන අනපේක්ෂාව වූ අන්‍යයන්ට ඇලුම් නොකිරීම වූ විරක්තතාව නෛෂ්කාම්‍ය පාරමිතාවට අයත් වූ කුශල විරක්තතාවකි. අන්‍යයන්ට කුමක් වුවත් කම් නැතැයි තමාගේ සුව පහසුව ම තමාගේ වාසිය ම බලන අකාරුණිකයාගේ අන්‍යයන් ගැන අනපේක්ෂාව සූක්ෂ්ම ද්වේෂයම වූ බැවින් අකුශලයකි. සමහර විට ඒ අකුශල විරක්තතාව ම නෛෂ්කාම්‍ය සංඛ්‍යාත කුශල විරක්තතාවේ වේශයෙන් පහළ වන්නේ ය. එයට රැවටුණ තැනැත්තේ තමාගේ ඒ අකාරුණිකතාව ම ගුණයක් කොට ගෙන හැසිරෙන්නේ ය.