ගමන
රාගචරිතයා ප්‍ර‍කෘති ගමනින් යන කළ ලීලාවෙන් යන්නේ ය සෙමෙන් සම වැ පා තබා සමවැ ම පා නගන්නේ ය. ඔහුගේ පාද උක්කුටික ය (“පය යම් කොටැ හෙළතු දු පියවර වනාහි විලුඹින් හා අක්පයින් ගැළේ මැද නො ගැළෙන්නේ ය” යනු පැරකුම්බා සන්න යි.)
ද්වේෂචරිතයා පතුල් අගින් බිම සාරන්නේ මෙන් යන්නේ ය. පාද වහා බිම තබා වහාම නඟන්නේ ය. ඔහුගේ පාද පස්සෙන් හයන ලද්දාක් මෙන් වෙ යි.
මෝහචරිතයා අවුල් ගමනින් යන්නේ ය. තැති ගත්තක්හු මෙන් පා බිම තබා තැති ගත්තක්හු මෙන් නඟා යන්නේ ය. ඔහුගේ පාද විලුඹින් හා අක්පල්ලෙන් වහා එසවෙන්නේ ය.
කීයේ මැ යි :- මාගන්‍දිය සුත්‍රොත්පත්තියෙහි :
“රත්තස්සහි උක්කුටිකං පදං භවෙ
දුට්ඨස්ස හොති අනුකඩ්ඨිතං පදං
මූළහස්ස හොති සහසානුපීලිතා
විවතතච්ඡද්දස්සිදමිදිසං පදං”[1] යි.
‘රාගිහුගේ පාද උක්කුටික ය. (විලුඹින හා අක්පතුලෙන් ගැළේ.) ද්වේහුගේ පාද පස්සෙන් අදනා ලද්දේ වේ. මූඪයාගේ පාද විලුඹින් හා අක්පතුලින් වහාම එබෙයි. මෙබඳු වන්නේ ප්‍ර‍හීන කෙලෙස් ඇතියන්ගේ පාද යි’ යනු එහි භාව යි.
සිටීම හා ඉඳීම
රාගචරිතයාගේ සිටීම හා ඉඳීම ප්‍ර‍සාද ජනක ය, මිහිරි ය, ද්වේෂචරිතයාගේ සිටීම හා ඉඳීම තද ය, දැඩි ය. මෝහචරිතයාගේ සිටීම හා ඉඳීම අවුල් ය.
නිදීම
රාගචරිතයා සෙමෙන් සම කොටැ යහන පණවා ගෙනැ සෙමෙන් වැද හෙව අඞ්ග ප්‍ර‍ත්‍යඞ්ග ඔබමොබ නොවිසිරෙන සේ මැනෙවින් තබාගෙනැ ප්‍ර‍සාද ජනකාකාරයෙන් නිදන්නේ ය. පුබුදුවනු ලබන කල්හි දු වහා නැඟී සිටැ සැක ඇත්තකු මෙන් සෙමෙන් ප්‍ර‍තිවචන දෙන්නේ ය.
ද්වේෂචරිතයා යුහු වැ කෙසේ හෝ යම්තම් දෙයකින් යහන පණවා ගෙනැ මුළු ඇඟ ම හෙළා ලන ලදු වැ මුහුණත් හකුළුවා ගෙනැ නිදන්නේ ය. පුබුදුවනු ලබන කල්හි දු වහා නැගී සිටැ කිපී එකකු මෙන් ප්‍ර‍තිවචන දෙන්නේ ය.
මෝහචරිතයා යහන අවුල් සේ පණවා ගෙනැ අත් පා එහි මෙහි දමාලන ලදු වැ බොහෝ සේ මුණින් හෙවැ නිදන්නේ ය. පුබුදුවන් ලබන කල්හි දු “හුම් හුම්”යි කියමින් මැලිකමින් නැඟී සිටින්නේ ය.
සද්ධාචරිතාදීන්ගේ චරිත ද පිළිවෙළින් රාගචරිතාදීන්ට සමාන බැවින් ඔවුන්ගේ ඉරියව් ද මෙබඳු යයි දත යුතු යි.
-
ප:ජො: අඪක ව: වණ්ණ: 437 ↑