“පඤ්චිමෙ භික්ඛවෙ ආදීනවා දුස්සීලස්ස සීලවිපත්තියා”[1] යනාදීන් වදාළ නයෙන් සීලවිපත්තියෙහි ආදීනව දත යුතුයි. “මහණෙනි! දුස්සීලයාගේ සීලවිපත්තියෙහි මේ ආදීනව පසෙකි.
1. “මහණෙනි! සීලවිපන්න දුස්සීලයා ප්‍ර‍මාද හේතුයෙන් මහත් වූ භෝග හානියට පැමිණෙන්නේ ය. මේ දුශ්ශීලයා ගේ ශීල විපත්තියෙහි පළමුවන ආදීනවය යි.
2. “මහණෙනි! සීලවිපන්න - දුශ්ශීලයාගේ ලාමක කීර්‍තති ශබ්දයෙක් පැන නඟින්නේ ය. මේ දුශ්ශීලයා ගේ ශීල විපත්තියෙහි දෙවන ආදීනවය යි.
3. “මහණෙනි! සීලවිපන්න - දුශ්ශීලයා ක්‍ෂත්‍රිය පිරිසකට වේව යි; බ්‍රාහ්මණ පිරිසකට වේව යි; ගෘහපති පිරිසකට වේව යි; ශ්‍ර‍මණ පිරිසකට වේව යි අවිසාරද වැ මකු වැ එළඹෙන්නේ ය. මේ දුශ්ශීලයා ගේ ශීල විපත්තියෙහි තෙවන ආදීනවය යි.
4. “මහණෙනි! සීලවිපන්න - දුශ්ශීලයා සම්මුඪ වැ කලුරිය කරන්නේ ය. මේ දුශ්ශීලයා ගේ ශීල විපත්තියෙහි සිව්වන ආදීනවය යි.
5. “මහණෙනි! සීලවිපන්න - දුශ්ශීලයා කාබුන් මරණින් මතු අපායෙහි උපදින්නේ ය. මේ දුශ්ශීලයා ගේ ශීල විපත්තියෙහි පස්වන ආදීනවය යි.” (මේ වනාහි සූත්‍ර‍යාගේ භාවය යි.)
තව ද දුශ්ශීලයා ස්වකීය දුශ්ශීල භාවය හේතු කොටැ දෙව් මිනිසුන්ට අප්‍රිය වන්නේ ය. සබ්රම්සරුන් විසින් පිළිකුල් බැවින් අනුශාසනා නො කළ යුතු වන්නේ ය. දුශ්ශීලයන්ට ගර්හා කරන කල්හි තෙමේ දුක් වන්නේ ය. ශීලවන්තයන් ප්‍ර‍ශංසා කරන කල්හි විපිළිසර වන්නේ ය. හණ වස්ත්‍ර‍යක් මෙන් ගුණයෙන් හා ශරීරයෙන් දුර්‍වණ ද, දෘෂ්ටානුගතියට පැමිණෙන්නවුන්ට අපාය දුක් එළවන බැවින් දුඃසපර්‍ශ ද, දන් දෙන්නවුන්ට මහත් ඵල නො කරන හෙයින් අල්පාර්ඝ ද වන්නේ ය. හව්රුදු ගණන් ඉක්මුණු අසූචි වළක් මෙන් දුඃශෝධ්‍ය වන්නේ ය. දරට ද, වැඩට ද, නො ගත හැකි සොහොන් පෙනහෙල්ලක් මෙන් ගිහිකමින් ද, මහණුවමින් ද බැහැර වන්නේ ය. “මමත් ගවයෙකිමි”යි ගෝගණයා අනු වැ යන ගද්‍ර‍භයකු මෙන් තෙමේ “භික්‍ෂු” යයි ප්‍ර‍තිඥා කරත් භික්‍ෂුවෙක් නො වන්නේ ය. සියල්ලන්ට වෛරී පුරුෂයකු මෙන් නිති උද්වේග වන්නේ ය. මළමිනියක් මෙන් සංවාසයට සුදුසු නො වන්නේ ය. බහුශ්‍රැතත්‍වාදියෙන් යුක්ත නමුදු බමුණන් විසින් සොහොන් ගින්න මෙන් සබ්රම්සරුන් විසින් නො පිදිය යුතු වන්නේ ය. රූ දැක්මෙහි අන්‍ධයා මෙන් විශේෂාධිගමයෙහි අභව්‍ය වන්නේ ය. රාජ්‍යයෙහි සැඩොල් කොලු මෙන් සද්ධර්‍මයෙහි නිරාස වන්නේ ය. අග්ගික්ඛන්‍ධොපම සූත්‍රයෙහි වදාළ දුකට හිමි වැ සිටින බැවින් තෙමේ සුඛිතය යි සිතන්නේ නමුදු දුක්ඛිතමැ වන්නේ ය.
ඒ එසේ මැ යි :-
පඤ්චකාම ගුණ පරිභෝගයෙහි හා වන්‍දනමානනාදිය ලැබීමෙහි සුඛාස්වාදයෙන් ගථිත වූ සිත් ඇති දුස්සීලයනට ඒ හේතුවෙන් ලැබෙන - සිහිවන පමණෙනු දු හෘදය තප්ත කොටැ උණු ලේ නැංවීමට තරම් වූ අති කටුක දුක් දක්වන - සර්‍වාකාරයෙන් ප්‍ර‍ත්‍යක්‍ෂ කර්‍ම විපාක ඇති - “පසස්ථ නොතුම්හෙ භික්ඛවෙ අමුං මහන්තං අග්ගික්ඛන්‍ධං ආදිත්තං සමපජ්ජලිතං සජොතිභූතං ති. එවං භනෙත තං කිං මඤ්ඤථ භික්ඛවෙ! කතමං නු ඛො වරං යං අමුං මහන්තං අග්ගික්ඛන්‍ධං ආදිත්තං සම්පජ්ජලිතං සජොතිභුතං ආලිංගිත්‍වා උපනිසිද්‍යෙ වා? උපනිපජ්ජෙය්‍ය වා? යං ඛත්තියකඤ්ඤං වා බ්‍රාහ්මණකඤ්ඤං වා ගහපතිකඤ්ඤං වා මුදුතලුන හත්‍ථපාදිං ආලිඞ්ගිත්‍වා උපනිසිදෙය්‍ය වා? උපනිපජ්ජෙය්‍ය වා? ති”[2] යනාදීන් අග්ගික්ඛන්‍ධොපම සූත්‍ර‍ය භගවත් බුදුරජාණන්වහන්සේ වදාළ සේක.
එහි සංක්‍ෂිප්ත භාවය මෙසේ ය.
“එක් කලෙක භගවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ කොසොල් දනව්වෙහි සැරිසරන සේක් දිලී නැගෙන මහා ගිනිකඳක් දැකැ මාර්‍ගයෙන් ඉවත් වැ එක් රුක් මුලෙක පැණෙව් අස්නෙහි වැඩැ හිඳැ භික්‍ෂූන් අමතා “මහණෙනි! තෙ මහා ගිනිකඳ දක්නහුදැ”යි වදාළ සේක. භික්‍ෂූහු “එසේය ස්වාමිනි දකුම්හ”යි කීවාහු ය.
“මහණෙනි! තොපි කුමක් සිතව් ද තෙල මහා ගිනි කඳ වැළඳැ ගෙනැ හිඳීම හෝ නිදීම හොඳ ද මෘදු මොළොක් අත් පා ඇති ක්‍ෂත්‍රිය කන්‍යාවක් හෝ බ්‍රාහ්මණ කන්‍යාවක් හෝ ගෘහපති කන්‍යාවක් හෝ වැළඳැ ගෙනැ හිඳීම හෝ නිදීම හොඳ ද” “ස්වාමීනි! ක්‍ෂත්‍රියාදි කන්‍යාවක් වැළැඳැ ගෙනැ හිඳීම හෝ නිදීම සොඳ ය. තෙල මහා ගිනිකඳ වැළඳැ ගෙන හිඳීම හෝ නිදීම දුකය.”
“මහණෙනි! මම තොපට දැනුම් දෙමි. අපිරිසිදු සැක කටයුතු හැසුරුම් වලින් යුත් - පිළිසන් කර්‍මාන්ත ඇති - අශ්‍ර‍මණ වැ ශ්‍ර‍මණයයි ප්‍ර‍තිඥා කරන - අබ්‍ර‍හ්මචාරී වැ බ්‍ර‍හ්මචාරීයයි ප්‍ර‍තිඥා කරන - ඇතුළ කුණු වූ - කෙළෙස් වලින් තෙත් - හටගත් කෙලෙස් කසට ඇති දුස්සීලයකු තෙල මහා ගිනිකඳ වැළඳැ ගෙනැ හිඳීම හෝ නිදීම සොඳ ය. එයින් ඔහුට වන්නේ මරණය හෝ මරණය තරම් දුක ය. එයින් හේ අපායට නො යන්නේය. මහණෙනි! දුස්සීල වැ මෘදු මොළොක් අත් පා ඇති ක්‍ෂත්‍රියාදි කන්‍යාවක් වැළඳැ ගෙනැ හිඳියේ නම් නිදියේ නම් එය උහුට අහිත පිණිස - දුක් පිණිස වන්නේ ය. එයින් හෙතෙමේ මරණින් මතු අපායට යන්නේ ය.
“මහණෙනි! තොපි කුමක් සිතව් ද කුමක් සොඳ ද බලසම්පන්න පුරුෂයකු විසින් සම් මස් නහර ඇට සිඳැ ඇටමිදුලු දක්වා හැපී සිටින සේ දෘඪ වූ වල් රැහැණෙකින් ජඞ්ඝා දෙක වෙළා ඇදීම සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණ ගෘහපති මහාසාලයන්ගේ වැඳුම ඉවසීම සොඳ ද” ‘ස්වාමීනි! වැඳුම් ඉවසීම සොඳ ය. වල් රැහැණින් ජඞ්ගා දෙක වෙළා ඇදීම දුක ය” මහණෙනි! මම තොපට දැනුම් දෙමි. වල් රැහැණින් එසේ ජඞ්ඝා දෙක වෙළා ඇදීම සොඳ ය. එයින් ඔහුට වන්නේ මරණය හෝ මරණය තරම් දුක ය. එයින් හේ අපායට නො යන්නේ ය. මහණෙනි! දුස්සීල වැ ක්‍ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණ ගෘහපති මහාසාලයන්ගේ වැඳුම් ඉවසීම අහිත පිණිස - දුක් පිණිස වන්නේ ය. එයින් හෙතෙමේ මරණින් මතු අපායට යන්නේ ය.
“මහණෙනි! තොපි කුමක් සිතව් ද බලසම්පන්න පුරුෂයකු විසින් තෙල් සණ ලූ තියුණු අඩයටියෙකින් ළමැද පැහැරීම සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණ ගෘහපති මහාසාලයන්ගේ ඇඳිලි ඉවසීම සොඳ ද” ස්වාමීනි! ඒ ඇඳිලි ඉවසීම සොඳ ය. තලේ සණ ලූ තියුණු අඩයටියෙන් ළමැද පැහැරීම දුක ය” මහණෙනි! මම තොපට දැනුම් දෙමි. එ බඳු අඩයටියෙන් ළමැද පැහැරීම සොඳ ය. එයින් ඔහුට වන්නේ මරණය හෝ මරණය තරම් දුක ය. එයින් හේ අපායට නො යන්නේ ය. මහණෙනි! දුස්සීල වැ ක්‍ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණ ගෘහපති මහාසාලයන්ගේ ඇඳිලි ඉවසීම අහිත පිණිස - දුක් පිණිස වන්නේ ය. එයින් හෙතෙමේ මරණින් මතු අපායට යන්නේ ය.
“මහණෙනි! තොපි කුමක් සිතව් ද බලවත් පුරුෂයකු විසින් ගිනි ගෙන දිලියෙන යපටයකින් ඇඟ වෙළාලීම සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය, බ්‍රාහ්මණ, ගෘහපති මහාසාලයන් සැදැහැයෙන් දෙන සිවුරු පරිභෝග කිරීම සොඳ ද” – (සෙස්ස යට කී සේ ය.)
“මහණෙනි! තොපි කුමක් සිතව් ද” බලසම්පන්න පුරුෂයකු විසින් ගිනි ගෙන දිලියෙන යකඩ අඬුවකින් මුඛය විවෘත කොටැ තොල්, මුව, දිව, උගුර, පපු දවා අතුණු අතුණු බහන් බැහැර යන සේ ඇවිළ ගත් ලොහො ගුළි මුඛයෙහි දමා ලීම් සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය, බ්‍රාහ්මණ, ගෘහපති, මහාසාලයන් සැදැහැයෙන් දෙන පිණ්ඩපාතය වැළඳීම සොඳ ද” – (සෙස්ස යට කී සේ ය.)
“මහණෙනි! තොපි කුමක් සිතව් ද බලසම්පන්න පුරුෂයකු විසින් තෙල් සණ ලු තියුණු අඩයටියකින් ළමැද පැහැරීම සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණ ගෘහපති මහාසාලයන්ගේ ඇඳිලි ඉවසීම් ද සොඳ ද” ස්වාමිනි ඒ ඇඳිලි ඉවසීම සොඳ ය. තෙල් සණ ලූ තියුණු අඩටියෙන් ළමැද පැහැරීම දුක ය” මහණෙනි මම තෙපට දැනුම් දෙමි. එ බඳු අඩයටියෙන් ළමැද පැහැරීම සොඳ ය. එයින් ඔහුට වන්නේ මරණය හෝ මරණය තරම් දුක ය. එයින් ඔහු අපායට නො යන්නේ ය. මහණෙනි දුස්සීල වැ ක්‍ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණ ගෘහපති මහාසාලයන්ගේ ඇඳිලි ඉවසීම් අහිත පිණිස - දුක් පිණිස වන්නේ ය. එයින් හෙතෙමේ අපායට යන්නේ ය.”
“මහණෙනි තොපි කුමක් සිතව් ද බලවත් පුරුෂයෙකු විසින් ගිනි ගෙන දිලිසෙන යපටකින් ඇඟ වෙළාලීම සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය, බ්‍රාහ්මණ, ගෘහපති මහාසාලයන් සැදැහැයෙන් දෙන සිවුරු පරිභෝග කිරීම සොඳ ද” – (සෙස්ස යට කී සේ ක.)
“මහණෙනි තොපි කුමක් සිතව් ද” බලසම්පන්න පුරුෂයකු විසින් ගිනි ගෙන දිලිසෙන යකඩ අද්‍ධුවකින් මුඛය විවෘත කොටැ තොල්, මුව, දිව, උගුර, පපු දවා අතුණු අතුනුබහත් බැහැර යන සේ ඇවිළි ගත් ලොහො ගුළි මුඛයෙහි දමා ලීම් සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය, බ්‍රාහ්මණ, ගෘහපති, මහාසාලයන් සැදැහැයෙන් දෙන පිණ්ඩපාතය වැළඳීම සොඳ ඳ” – (සෙස්ස යට කී සේ ක.)
“මහණෙනි තොපි කුමක් සිතව් ද බලසම්පන්න පුරුෂයකු විසින් හිස හෝ කඳ හෝ අල්වා ගෙන ගිනි ගෙන දිලිසෙන ඇඳෙක හෝ පුටුවක හොවාලීම හෝ හිඳුවීම සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය, බ්‍රාහ්මණ, ගෘහපති මහාසාලයන් සැදැහැයෙන් දෙන ඇඳ පුටු පරිහරණය කිරීම සොඳ ද” (සෙස්ස යට කී සේ ක.)
“මහණෙනි තොපි කුමක් සිතව් ද බලසම්පන්න පුරුෂයකු විසින් පා උඩු කොටැ හිස යටි කොටැ අල්වා ගෙනැ ගිනි ගෙන දිලිසෙන ලොහකුම්භියෙක පෙණ නඟමින් වරින් වර උඩ යට සරස යන සේ හෙළාලීම සොඳ ද ක්‍ෂත්‍රිය, බ්‍රාහ්මණ, ගෘහපති මහාසාලයන් සැදැහැයෙන් දෙන විහාරයෙක විසීම සොඳ ද (සෙස්ස යට කී සේ ක.)
“මහණෙනි තොප විසින් “අප යම් කෙනෙකුන්ගේ චීවර පිණ්ඩපාත, සේනාසන ගිලන්පස බෙහෙත් පිරිකර වළඳමු ද, ඔවුන්ගේ ඒ උපකාර අප විසින් මහත් ඵල මහානිසංස කළ යුතු ය. අපගේ මහණුවම් ද වඳ නො කොට සඵලකර ගත යුතුය’ යි හික්මිය යුතු ය. මහණෙනි ආත්මාර්‍ථය හෝ පරාර්‍ථය හෝ උභයාර්‍ථය හෝ බලන්නහු විසින් අප්‍ර‍මාදයෙන් සම්පාදනය කර ගත යුතු යි” (මේ සූත්‍ර‍ය දේශනා කරත් සැටක් පමණ භික්‍ෂූන්ගේ මුඛයෙන් උණු ලේ නැංගේ ය. සැටක් පමණ භික්‍ෂූහු “දුෂ්කරය ස්වාමීනි අති දුෂ්කරය ස්වාමිනි” යි ශික්‍ෂා ප්‍ර‍ත්‍යඛ්‍යාන කොටැ ගිහි වූහ. සැටක් පමණ භික්‍ෂූහු රහත් වූහ.)
මෙහි වල් රැහැන්, තියුණු අඩයටි, යපට, යගුළි, යකඩ ඇඳපුටු, යකුළු උපමා වලින් අභිවාදන, අඤ්ජලීකර්‍ම, චීවර, පිණ්ඩපාත, ඇඳපුටු, විහාර පරිභෝගයෙන් වන දුක් දක්වා වදාළ සේක.
එබැවින් මතු දැක්වෙන පරිදි ද ශීලවිපත්තියෙහි ආදීනව දැක්ක යුතු.
(ගාථාවන්ගේ භාවය.)
ගිනිකඳ වැළඳ ගැන්මෙන් වන දුකට වඩා අධික දුක් දෙන කටුක විපාක ඇති කාමසුඛය නො හරන දුශ්ශීල මහණ හට සැපයෙක් කොයින් ද
දෘඪ වූ වල් රැහැනින් ගැසීමෙන් වන දුකට වඩා අධික දුකට හේතු වන වැඳුම් ඉවසීමෙහි දුශ්ශීල හට කවර නම් සුවයෙක් ද
තියුණු අඩයටියෙන් පහරන දුකට වඩා අධික දුකට හේතු වන සැදැහැවතුන්ගේ ඇඳිලි ඉවසීමෙහි දුශ්ශීල හට කවර සැපෙක් ද
යමකු විසින් බොහෝ කලක් නිරයෙහි ගිනි ගෙන දිලියෙන යවට පහස් විඳිය යුතු ද, ඒ දුශ්ශීල හට චීවර පරිභෝග සුඛය නම් කිම.
යමකු විසින් බොහෝ කලක් ගිනි ගෙන දිලියෙන යවට ගිළිය යුතු ද, ඒ දුශ්ශීල හට මධුර ද වූ පිණ්ඩපාතය හළා හළ විස වැන්නේ ය.
ගිනි ගෙන දිලියෙන අයොමඤ්ච දුඃඛයෝ යමකු පෙළත් ද, ඒ දුශ්ශීල හට සුඛ සම්මත ද මඤ්චපීඨපරිභෝගය දුඃඛ මැ වන්නේ ය.
යමකු විසින් ගිනි ගෙන දිලියෙන ලොහොකුඹු මැද විසිය යුතු ද, ඒ දුශ්ශීල හට ශ්‍ර‍ද්ධාදෙය වූ විහාරයෙහි කවර නම් නිවාස රතියෙක් ද
ලෝකස්වාමින් වහන්සේ යමෙකුට නින්‍දා කරන සේක් “සංකස්සරසමාචාරය, කසම්බුජාතකය, අවස්සුතය, පාපය, අනේතාපූතිය” යි වදාළ සේක් ද-
ඒ ශ්‍ර‍මණ නො වූ ශ්‍ර‍මණවේෂධාරී වූ - අභාග්‍යවත් වූ - ගුණ කැඩුණු - ගුණ තුවාළ වුණු ආත්මය ධරන්නා වූ - දුශ්ශීලයාගේ ජීවිතයට නින්‍දා වේවා.
මණ්ඩනකාමීහු අසූචි මෙන් කුණප මෙන් ශීලවත් සත් පුරුෂයෝ යමකු දුරු කරත් ද, ඒ දුශ්ශීලයාගේ මෙලොව ජීවිතය කුමට ද
කිසි බියෙකින් නො මිදුණු - සියලු අධිගම සුඛවලින් මිදුණු - පියාලූ ස්වර්‍ගවාර ඇති - අපාය මාර්‍ගයට ආරූඪ වූ කාරුණික ජනයාගේ කරුණාවට භාජන වූ දුශ්ශීලයා බඳු අනෙකක් නම් කවරේ ද
මෙසේ දුශ්ශීලයාගේ දෝෂ අනේකවිධයි;
මේ ආදිය සලකා ශීලවිපත්තියෙහි ආදීනව දැක්මෙන් ශීලවෝදානය සිද්ධ වේ. මෙයට ප්‍ර‍තිපක්‍ෂ වශයෙන් ශීල සම්පත්තියෙහි ආනිසංස දැක්මෙන් ද ශීලවෝදානය සිද්ධ වේ.