භාවනා කිරීම උමතු වීමේ හේතුවකැයි ඇතැම්හු භාවනාවට බිය වෙති. එය අහේතුක බියකි. කලක් භාවනා කරමින් සිට උමතු බවට පත් වූ සෑම දෙනම භාවනාව නිසා උමතු වූවෝ නොවෙති. උමතු බව නමැති මේ රෝගය සමහරුනට පටන් ගැනීමේදී ම බලවත්ව හට ගනී. සමහරුනට මේ රෝගය ඉතා සෙමෙන් වැළදෙන ඉතා සෙමෙන් වැඩෙන රෝගයකි. සමහර විට රෝගය වැළඳී අවුරුදු ගණනක් යනතුරු අන්‍යයන්ට තේරුම් ගත හැකි පමණට රෝගය නොවැඩේ. රෝගය වැළඳුණු අයගේ සිත පටන් ගැනීමේදී නොයෙක් අතට හැරේ. සමහරුන්ගේ සිත පණ්ඩිතයනට විෂය වන කරුණු සෙවීමට හැරේ. සමහරුන්ගේ සිත දේශපාලනයට හැරේ. සමහරුන්ගේ සිත ආගම අතට හැරේ. සමහරුන්ගේ සිත ධ්‍යාන භාවනාව අතට හැරේ. සමහරුන්ගේ සිත රහත් වන අතට හැරේ. සමහරුන්ගේ සිත තවත් නොයෙක් කරුණු වලට හැරේ.
පණ්ඩිතකම් අතට හැරුණු සිත් ඇති රෝගියා බොහෝ පොත් කියවනෙක්, පණ්ඩිතයනට විෂය වන කරුණු ගැන කථා කරන්නෙක්, තමා පණ්ඩිතයකු හැටියට ලොවට පවසන්නෙක් වන්නේය. පටන් ගැනීමේදී මෙය උමතු බවක් හැටියට තේරුම් ගත නොහෙන බැවින් සෙස්සෝ ඔහු පණ්ඩිතයකු වශයෙන් ම පිළිගනිති. ප්‍රකට වන තරමට රෝගය වැඩුණු කල්හි සෙස්සෝ ඔහු උගත් කම වැඩි වීමෙන් උමතු බවට පත් වූවකු ලෙස සලකති. එහෙත් සත්‍යය නම් උමතු බව නිසා ඔහු පණ්ඩිතකයකු සේ හැසුරුණු බවය. ධ්‍යාන ලබා ප්‍රාතිහාර්ය දැක්වීමට හෝ සෝවාන් වීමට හෝ රහත් වීමට හෝ සිත නැමුණු උම්මත්තකයා යෝගාවචරයෙක් වෙයි. මේ අවස්ථාවේදී ඔහුට උමතු බවක් ඇති වන බව අන්‍යයනට නොදැනේ. අන්‍යයන්ට දැනෙන තරමේ අවස්ථාවට රෝගය උත්සන්න වූ කල්හි සෙස්සෝ ඔහු භාවනා කිරීමෙන් උමතු වූවකු වශයෙන් සළකති. එහෙත් සත්‍ය නම් ඔහු උමතු කම නිසා භාවනා කළ බවයි.