විහාරයට දන් ගෙනා දායකයන් ඒවා භික්ෂූන්ට බෙදා පිළිගැන්වීමෙන් පසුත් සමහරවිට බොහෝ ආහාරපාන ඉතිරි වේ. සාංඝික දානපොළවලදී ද බොහෝ ආහාරපාන ඉතිරි වේ. මේ සිකපදයෙහි අතිරේක භෝජනයයි කියනුයේ ඒවා නො වේ. පවාරණය කළ භික්ෂුව අතිරේකභෝජනය යි ඒවා වැළඳුව හොත් ඇවැත් වේ. මෙහි අතිරේක භෝජනය යි කියනුයේ ගිලන් භික්ෂුවකගෙන් ඉතිරි වන භෝජනයට හා විනය කර්මයෙන් අතිරිත්ත කළ භෝජනයටය. ගිලන් භික්ෂුවක් වළඳා ඉතිරි වූ භෝජනයත් ගිලන් භික්ෂුවක් උදෙසා විහාරයට ගෙනෙන ලදුව වැඩි වී ඇති ආහාරපානත් ගිලානාතිරිත්ත නම් වේ. පවාරිත භික්ෂුවට ඒ ගිලානාතිරික්තය වැළඳීමට අනුදැන ඇත්තේ ය.
අතිරිත්ත විනයකර්මය කරන්නේ මෙසේය. ඒ විනයකර්මය කොට භෝජනය කැපකරගෙන වළඳනු කැමති පවාරිත භික්ෂුව විසින් කැප වූ ද පිළිගත්තා වූ ද භෝජනයන් පාත්‍ර‍යක හෝ අන් බඳුනක හෝ තමාට වළඳන්නට වුවමනා පමණ ලා භික්ෂුවක් වෙත ගෙන ගොස් අත්පසෙහි සිට ආහාරභාජනය ඒ භික්ෂුව වෙතට ඔසවා “අතිරිත්තං කරොථ භන්තෙ” යි කිය යුතුය. අතිරිත්ත කරන භික්ෂුව විසින් එයින් ආහාර ස්වල්පයක් ගෙන යටත් පිරිසෙයින් එකබත්හුලක් හෝ ගෙන වළඳා ඉතිරි කොටස “අලමෙතං සබ්බං” යි කියා පවාරිත භික්ෂුවට දිය යුතුය. එසේ කිරීමෙන් ඒ භෝජනය අතිරිත්තභෝජනයක් වී පවාරිත භික්ෂුවට කැප වේ.
බුද්ධ කාලයේ භික්ෂූන් වහන්සේලා හීල්දානය දවල්දානය කියා දාන දෙකක් වැළඳූ බවට ලකුණක් විනය පොත්වලින් නොපෙනේ. ඒ කාලයේ භික්ෂූහු සමහර විට උදයෙහි කැඳ හා කැවිලි ජාති වැළඳූහ. සමහරවිට කැඳක් පමණක් වැළඳූහ. සමහරු කිසිවක් නො වැළඳූහ. දිනකට එක්වරක් වළඳන්නා වූ භික්ෂුවට මේ සිකපදය රැකීම අපහසු නැත. උදය දවල් දෙකට ම වළඳන භික්ෂූන්ට මේ සිකපදය රැකීම තරමක් අපහසු ය. උදේ වළඳන කල්හි දායකයන් හෝ කැපකරුවන් ගෙනැවිත් බෙදන ආහාරයන් ප්‍ර‍තික්ෂේප කළ හොත් එතැනින් නැඟිට දවල්දානය අතිරිත්තවිනයකර්මය නො කොට වැළඳුවහොත් වළඳන පිඩක් පාසා පචිති ඇවැත් වේ. උදය වළඳන කල්හි පවාරණය සිදු නොවන්නට පරෙස්සම් විය යුතුය. උදයේ වළඳනා කල්හි සියල්ල ම පිළිගන්වා ගෙන තමා විසින් ම බෙදා ගෙන වැළඳීම පවාරණයෙන් මිදිය හැකි එක් ක්‍ර‍මයෙකි. බෙදන තැනැත්තා අත්පසට එන්නට කලින් ම ඔහු නැවැත්වීම ද එක් ක්‍ර‍මයෙකි. දායකයා පිළිවෙළින් බෙදාගෙන එන විට තමා වෙත පැමිණෙන්නට කලින් ම වළඳන පාත්‍ර‍ය හෝ භාජනය අතින් වසාගෙන සිටීම ද එක් ක්‍ර‍මයකි. මේ ක්‍ර‍මවලින් බෙදීම නැවැත්විය නො හෙන කල්හි බෙදන තරමක් බෙදන්නට හැර තුෂ්ණිම්භූතව වැළඳූ කල්හි පවාරණය නො වේ. දවාලට ද අනතිරිත්තභෝජනය වැළඳිය හැකිය. ගෙනෙන පමණක් බෙදන්නට හැර සිටීමෙන් එන වරද බොහෝ ආහාර අපතේ යාමය. ආහාර අතර ඇතැමුන්ට වැළඳිය නො හෙන අප්‍රිය ආහාර ද ඇත. ඇතැමුන්ට වැළඳුව හොත් රෝග හට ගන්නා ආහාර ද ඇත. ඇති රෝග උත්සන්න වන අපථ්‍යාහාර ද ඇත. ඒවා ගැනත් භික්ෂූන්ට නිදහසක් තිබිය යුතු වුව ද ඒවා ගැන කිසිවක් විනයෙහි සඳහන්ව නැත. ඒ නිසා අපට ද ඒවා ගැන පිළිපැදිය යුතු ආකාරයක් නො කිය හැකි ය.
සැදැහැවතකු භික්ෂූන්ට දානයක් දෙන කල්හි ඔහු දෙන දේ ප්‍ර‍තික්ෂේප කොට භික්ෂූන් අන් තැනකට ගොස් වළඳනු දැකීම දායකයාගේ සිත රිදෙන කරුණෙකි. මේ සිකපදය පනවා ඇත්තේ ඒ නිසාය. භික්ෂුව අල්පේච්ඡ විය යුතුය. ලද දෙයකින් සතුටු විය යුතුය. ලද දේ ප්‍ර‍තික්ෂේප කොට හොඳ හොඳ දේ සෙවීමත් භික්ෂූත්වයට නො ගැලපෙන්නකි.