චන්‍ද්‍රභානු හා දෙවන යුද්ධය

star_outline

එ කල පෙරවක් පිය රජහුගේ යුද්ධයෙහි පැරද පැලෑ චන්‍ද්‍රභානු රජු හා ජාවක මහ සෙනඟ සොළී පාඬින් ගෙන මාවටු බැස කුරුදු-පදී-මානාවතු-ගොනදෙබර පටන් ආදි තන්හි සිංහල බලයෙන් ගෙන පෙරලා අවුත්, යාපවු ගල් සිසාරා, අතුරු නොදී කඳවුරු බැඳ “මෙ වක පෙර වක සේ ආ පසුයෙහි නො යම්හ, මෙ තුන් රජය තොපට නො හරිම්හ, දළදා-පාත්‍ර ධාතු දෙව, රජ වොටුනු දෙව, රාජ්‍යය දෙව, සටන් හෝ කරව”යි සැහැසි වහසි කියා යවූ හ.

එ කල විජයබාහු රජ නො බා මැ වීරබාහු රජු කැඳවා සමඟ මන්ත්‍රණය කොට “මෙ තැන්හි අප දෙදෙන බල දක්වම්හ”යි සෙසු සෙනඟක් නො ගෙන්වා දෙදෙන හා සමඟ ගිය සෙනග ම ගෙන මාරයුද්ධ කරන්නා සේ, නො එක් යුද්ධ කොට චන්‍ද්‍රභානු රජු හා සෙනඟ මතු උත්සවයක් නො කරන සේ මරා, ලුහුබැඳ, ඔහුගේ ඇත්-අස්-ජයබෙර-ජයකුඩ–බිසෝවරුන් ආදී වූ සියලු සැපත් හා සියලු ආයුධ ගෙන, ඒ සියල්ල ම පියරජහු කරා ජම්බුද්‍රෝණිපුරයට යවා, ඒ නුවර මහත්වූ මාලිගාවක් නංවා, නුවර සිසාරා සල පවුරු ලවා, යාපව්ව බද ජනයන් එ නුවර ආරක්‍ෂාවෙහි සිටුවා, භුවනෙක බාහු නම් මල් රජහු එ ගල රඳවා, එ නුවර ද බොහෝ සංඝයාට දන්වැට නංවා, එයි දු පියරජහට දන්වා යවා,

එයින් අනුරාධපුර නුවර ගොස් මහසෙනඟ ලවා දෙනානකයෙහි තඹරුප්, ශ්‍රී මහා බොධි, ලෝවා මහ පා, රුවන්මැලිමළු ආදි තන්හි වල් සිදුවා, මැලිමළු තනවා, ඒ ඒ තන්හි ගිය නුවර වාසීන් ගෙන්වා රුවන්මැලි මහසෑයෙහි පියරජහු කරවා නොනිමි කර්‍මාන්ත කරවන සේ නියෝග කොට, සෙනෙවිරත් පිරිවෙන් ආදි වූ මහසංඝයාට දාන වෘත්ති තබා දී, පරාක්‍රමබාහු රජහු පවා දක්නට භය ඇති ව, එ වක් දක්වා නො දැක හුන්, පිහිටි රජයෙහි මහ වන්තීන් තමන් ගියහ යි අසා භය නැති ව අවුත් දැන්වූ කල්හි, ඔවුන්ට ප්‍රසාද දී, පෙර නො එක් වර යුද්ධයෙහි ඔවුන්ගෙන් අල්වා කස්තිර කොට ගත් අඹුදරුවනු දු පාවා දී, ඔවුන් නුවර රකිනා සේ ආරක්‍ෂාවෙහි නියුක්ත කොට, එයි දු පියරජහට දන්වා යවා,

එයින් පොළොන්නරු මූල රාජධානියට වැද, බොහෝ කලක් නැසී තුබූ සියගණන් වෙහෙර සසුන් හා බිම් පමණක් තිබිය දී නැසී ගිය රාජධානිය හා සිඳී බිඳී ගිය පවුරු පදනම් ආදි අපරිමිත නව කර්‍මාන්ත කොට, දෙ සුහුරු රජහු ම ඔවුනොවුන් පරයන අදහසින් පොළොන්නරු කරවා, මතු අපගේ යශස ම සිටුවම්හ යි වහසි කියා පියරජහට දූතයන් අතකැඩපත් ලියා “පොළොන්නරු රාජධානිය නවකර්‍මාන්ත බොහෝ නියාවත්, සමහර කර්‍මාන්ත බිම්පිස කැරවුව මනා නියාවත්, සමහරක් නසිමින් සිටි නියාවත්, කිසියම් දෙයක් නො නෑසී සිටි නියාවත්, දැන් අප උපෙක්‍ෂා වුවහොත් මතු වන රජුන්ට උගහට වන නියාවත්, පෙර බොහෝ රජුන්ගෙන් නටුවාවූ කීර්ති ශරීරය දැන් අපි උපදවා ස්වාමීන්ගේ යශස් නැමැති ජිවිතෙන්‍ද්‍රියය පිහිටුවාලනු කැමැතියම්හ. උදහස් නොව අදහස් දෙවා වදාළ මැනැවැ”යි දන්වා යවා,

එ කල පිය මහ රජාණෝ පුත් රජහුගේ සූර වීර තෙපුල් අසා, ලෝ වැඩ සසුන් වැඩ යෙදුණා වූ ප්‍රේමනීය කථා අසා, තමුනු දු අනවකාශයෙන් සිත සිතා ම හිඳිනා කාර්‍ය්‍යයක් ම හෙයින්, මහමෙර සේ පැන නැඟී සන්තෝෂයෙන් පිනා, එ කෙණෙහි ම ඇමැති මඬුළු මහ සංඝයා මැද මෙ පවත් කියා, මායා රජයෙහි රැස් ව ඒ ඒ තන්හි හුන් ස්වර්ණාකාර, කුම්භකාර, චර්‍මකාර, අයකාර, ලොහකාර, ධනුකාර, චිත්‍රකාර, උළුවඩු, සුණුවඩු, දඬුවඩු, ගල්වඩු ආදි සුවහස් ගණන් කර්‍මකර පිරිස් හා සුවහස් ගණන් බැලනියාවුන් හා කැති, පොරෝ, උදලු, කුන්තානි නො එක් උපකරණ භාණ්ඩයනු දු යවා, ජම්බුද්‍රෝණි පුරයට පූර්වදිග් භාගයෙහි වසන සුවහස් ගණන් බල පිරිස් පුත් රජහට අරක් ගන්නා සේ යවා, නව යොදුන් රට බද මානයෙහි සියලු බල පිරිස් බෑන රජහට අරක් ගන්නා සේ නියෝග කොට යවා, අපරිමිත වූ රන්රුවන් පඬුරු ද යවූහ.

එ කල විජයබාහු වීරබාහු රජ දෙදෙන තමන් පොළොන්නරු වන් රජහට සත්විසි වන හවුරුදු පටන් පොළොන්නරුවෙහි නො එක් කර්‍මාන්ත කරවන්නාහු, පළමු කොට මහ සැඟැ ඇළ ආදි නැසි නැසී ගිය වැව් කර්‍මාන්ත කොට, අමුණු කර්‍මාන්ත නිමවා, මහවෙල් හෙලිකරවා, කෙත් කුඹුරු ඇති කොට, ගොයම් කරවා රට බතින් සමෘද්ධ කරවා, ජනගහන කරවා, ඒ දෙවනු ව නුවර වාසල්-පවුරු-වීථි-පතැස්-උයන්-පොකුණු යනාදි කර්මාන්ත පෙර සේ ම කරවා තුන් වනු ව ලංකාතිලාකාදි වෙහෙර සසුන් කරවා, ලක්‍ෂ ගණන් මනුෂ්‍යයන්ගෙන් මහ ජන ගහන කරවා, එයි දු පියරජහට දන්වා යවා, පිය රජහු මහත් වූ රාජමඞ්ගල්‍යයෙන් ගෙන්වා, කඳවුරු බෑ පුරෙහි දී අභිෂේක මඟුල් කරවා, වීරබාහු රජහට ඒ සියලු රාජ්‍යය ම පාවා දී, ඔවුන් එහි රඳවා,

තුමූ පිය රජහු සමඟ ජම්බුද්‍රෝණි පුර ගොස්, කඳවුරු දළදා ස්වාමින් වඩා ගෙන යන සේ පිය රජහු අනුදන්වා ගෙන, ජම්බුද්‍රෝණි පුරයෙහි පටන් පොළොන්නරු නුවර දක්වා විසි ගවු මඟ ඇත්-අස්-රථ–රුවන් මඩු නො ගැහැටි යන සේ මඟ සම කරවා, දෙ දෙ ගව්වෙහි ඉඩම්-මඩම් නංවා ඒ ඒ තන්හි ධ්වඡ, පුන්කලස, කෙහෙල්, තොරණ ලවා, දළදා ස්වාමින් අනැගි වූ රථයකින් වඩා මහත්වූ උත්සවයෙන් රන් ධ්වඡ–රිදී ධ්වජ-රන් පැන-රිදී පැන-රන්කලස–රිදී කලස-රන් චාමර–රිදී චාමර-රන් විසිරි-රිදීවිසිරි රන් පතැස්-රිදී පතැස් යනාදි වූ රජ පෙළහරයෙන් ඒ මාර්‍ගය අතුර නොදී වතුර සේ නිකුත් මහ සෙනඟින් හා ඒ ඒ තන්හි අතෝනාලද පඤ්චාඞ්ගික තූර්‍ය්‍ය නාදයෙන් හා, ඔවුනොවුන්ට වාද කරන්නා සේ, ඒ ඒ තන්හි සිට ගසන ලද සුවහස් ගණන් බලත් හඬින් හා, අහෝ! සාධු! අහෝ! සාධු යි කියන ලද අපිරිමිත සාධු නාද වචනයෙන් හා, මහ මේ ගිගුම් ගත් සමුද්‍රයෙන් නිකුත් ඌමි වේගයක් සේ, ඔවුනොවුන් පරයා දිවන පින් සොඬ වූ මනුෂ්‍ය සේනාවෙකින් හා, බුදු මඟුලට දිවූ බඹසෙනඟක් සේ, ඔවුනොවුන් පරයා දළදා – පාත්‍ර පසු පස්සෙහි නිකුත් සංඝ සමූහයකින් හා නික්ම, ඉඩමින් ඉඩමෙහි මහ පූජාවෙන් වඩා – මල් පූජා - බත් පූජා – පහන් පූජා කරමින්, සුවහස් ගණන් මහ සංඝයාට මහදන් දෙමින්, පොළොන්නරුවට වඩා ගෙන ගොස්, මුළු නුවර දිව්‍ය පුරයක් මෙන් සරහා පරණ දළදා ගෙය දිව්‍ය විමානයක් සේ සරහා, සූසැට හවුරුද්දක් අනාවාස ව තුබූ දළදා ගෙට ශුභ මොහොතකින් දළදා ස්වාමින් වඩා, දවසින් දවස පෙරවරු පුදන ලද යහල ගණන් සුගන්‍ධ ශාලි භෝජනයෙන් හා, බොහෝ කලක් දළදා නුදුටු පින් සොඬවූ ජනයන් විසින් වස්වන ලද සුවඳමල් වර්ෂාවෙන් හා, රාත්‍රියෙහි පුදනලද ප්‍රදීප සහස්‍රයෙන් හා අපරිමිත වූ පූජා කරන්නාහු, තුන් මසක් මුළුල්ලෙහි මඟුල් කොට නිමවා, එයි දු පිය රජහට දන්වා යවා,

දහස්තොට දී මලුකමු දු කරවම්හ යි පිය රජුහුගෙන් අනුදන්වා ගෙන වීර බාහු රජහු දහස් තොට යවා, එහි සුවහස් ගණන් සංඝාරාම කරවා, සැටපා ගෙවල් නංවා, පෙර සිරිත් වූ පරිද්දෙන් ම මලුකම් පූජා සරහා, එ පවත් ඇසූ පිහිටි රජයෙහි හා රුහුණු රජයෙහි මහ වන්නි තමන් කෙරෙහි භයින්, නො එක් දානෝපකරණ ගෙන දහස් ගණන් දහස් තොට ගලා ගත් කල්හි “තුන් රජයෙහි මහ සංඝයා මා කෙරෙහි පෙම් ඇත්තෝතින් මාගේ මලුකම් පූජාවට වඩනේ ය”යි ආරාධනා කොට යවා එ පවත් ඇසූ “අප බෝසත් විජය බා මහ රජහුගේ මඞ්ගල්‍ය පූජාවට අපි අපි යම්හ”යි ගේ බලන භික්‍ෂු පමණකුත් නොරඳවා, සුවහස් ගණන් සංඝයා පෙළ පෙළ දී, සිටි සිටි තෙනින් ගොස්, ඡද්දන්ත විල සිසාරා සිටි රත් පියුම් වනයක් සේ, දහස් තොට සිසාරා, ගලාගත් කල්හි දෙපෝයක් මුළුල්ලෙහි අනේක ප්‍රකාර ප්‍රණීත භෝජනයෙන් මහදන් දී, බොහෝ දෙනා මහණ මහලු පැවිදි කරවා, ආයතන් - ස්ථවිර - මහා ස්ථවිර මාහිමි යනාදි ඨානාන්තර දෙවා ලදුවානට තෙලිසම් - සළු - පිඩහම් සමඟ සුවහස් අගනා සේ සළු පිරිකර දී, රැස් වූ මුළු ලක් දිව සුවහස් ගණන් මහ සංඝයා අතුරෙන් සඟ නමකු දු නො වරදවා, අනැඟි පිරිකර දී, ඉතිරි ව ගිය පිරිකර සොළී - පාද්ධි රජයෙහි භික්ෂූන්ට යවා, මහ සඟ මැද “මා කළා වූ සියලු පින්කම් ම ම පියාණන් වහන්සේ නමිනැ”යි අස්වා දෙපෝයක් මුළුල්ලෙහි මහලුකම් පූජාව නිමවා, එයි දු පියරජහට දන්වා යවා;

එ කල පිය රජහු එ තෙපුල් අසා, උපන් මහා සන්තොෂයෙන් “රහල් තෙරුන් කළ ප්‍රතිපත්ති පූජා ද, බුදුන් කළා ම වන බැවින් ම පුත්හු කළ සත්කාරය ද, මා ම කෙළෙම් යැ” යි සමාදන් ව අනැගි නො එක් පඬුරු දී යවූහ.

මෙසේ මේ පන්තිස්වන්නෙහි කරන ලද විජයබාහු මලුකම් පූජාව හා සමඟ, නව මලුකම් පූජාවක් කරවා, තුමූ එම ජම්බුද්‍රෝණි නම් පුරයෙහි තව ද වඩ වඩා පුත්‍රයන් විඳිනා ශ්‍රී සම්පත් බල බලා තව ද වඩ වඩා පින් රැස්කොට රජසිරි විඳිනාහ.