තව ද: දෙවිදත්හු දුනුවායන්ලවා බුදුන් මරවා ගත නොහී වැළි “අනුන් ලවා මරවන්ට බැරි බැවින් මම් ම සිය අතින් බුදුන් මරමි”යි සිතාලා දවසෙක ස්වාමිදරුවන් එම ගිජ්ඣකූට පර්‍වතච්ඡායාවෙහි සක්මන් කරන්නා දැක, තෙමේ පර්‍වත මුදුනට නැගී බුදුන් සිඛාවට මහ ගල් පර්‍වතයක් පෙරළා පීය. එ වේලෙහි නායක් සැලුවා සේ ඒ පර්වතය ගලින් ගල ගැසී, ගල් ලැහැල්ලක් උපුර උපුරා බුදුන්කරා දිවේ. ස්වාමිදරුවෝ දෙවිදත්හු තමන් වහන්සේ ඉසට ගල පෙරළූ බවුදැන “මේ කෙසේ වූ අකුශලයෙක් දෝ හෝ”යි සසර බලා පෙර තමන් වහන්සේ සසර දී වෙමාතික භාතිකයක්හු ධනලොභයෙන් ගිරිදුර්‍ගයෙකින් හෙළා පතුල් නොයා හැකි සේ තළා කළා වූ අකුශලය ද, සසර දුක් දී එ තැන්හි මූලොච්ඡින්න වන බවු දැන මහා කරුණා සමාපත්තියට සමවැද විදුරු පොළොවෙක ගලා හිඳු වූ වජ්‍රඛීලයක් සේ නිශ්චලව වැඩ සිටි සේක.
එ කල පර්වතය දිව අවුදින් යුගාන්තවාතයෙන් දිවු මහ පවුවක් සේ අවුත්, ස්වාමිදරුවන්ගේ ශිරොධාතුයෙන් පැනනැඟී දිලියෙන වඩුරියන් උස කේතුමාලා නම් රශ්මිකදම්බයෙහි ගැසි ගැසී පවන් වේගයෙන් සැලෙන අහස්පතක් සේ, වෙවුල වෙවුලා සිටගත. එ කෙණෙහි පොළොව පළා ගල්කුළු දෙකක් පැන නැඟී ඒ පර්වතය පිළිගෙන සිටගත.
මාගේ ස්වාමිදරුවන් සසර ඇවිදිනා කල පවා ස්ත්‍රිය පර්‍වත මුදුනෙන් හෙලාපු දා, ගොයි පවා පිට දී ඔබට දුක් වැද්ද නො දෙන කල, පූර්ණක නම් යක්‍ෂයා සැටයොදුන් කාළගිරිපර්‍වතයෙන් හෙළාපූ දා ඔබ මුහුණ පියුමක් සේ තිබූ කල මණිචොර ජාතකයෙහි ඉස කපන්නට ය යි ඔසවා ගත් පොරොව පෙරළී රාජාභිෂේකයට පැමිණි කල, දැන් සමතිස් පැරුම් පුරා නිමි සමයක් වු ව, අමා මහ නිවන් දුටු සමයක් වු ව, තුන්ලෝවාසින් දරු කොට ගත් සමයක් වු ව, ලොවුතුරා බුදු ව මරහු මන් බිඳපු සමයක් වු ව, ඔහු දැමූ චක්‍රායුධය අහස්වියන් කොටපූ සමයක් වු ව, අලවු යකු දැමූ වෙලායුධය පවා පාබිසි කරපූ සමයක් වු ව, දෙතිස් අසූ ලකුණෙන් රූසිරි ලද සමයක් වු ව, හිරි මඬලක් සේ සවනක් රසින් දිලියෙන සමයක් වු ව, මී කත සාධුකාර දෙන සමයක් වුව, මහමෙර සත්කුල පවුවන් අතින් වැඳුම් ගත් සමයක් වුව, තවුතිසා භවනයට තුන් පියවරකින් වඩිනා තරම් ඍඬිබල ඇති සමයක්වුව, දශවිධ වූ ඥානබල ලද සමයක් වුව, තුදුස් බුද්ධකාරක ධර්‍මයෙන් යෙදී සැදී ගිය සමයක් වු ව, දෙවි බඹකැලන් කළ පූජා ලද සමයක් වු ව, සදෙවුලෝ වැසි දෙවියන් අතින් මෙහෙ ගන්නා සමයක් වු ව, මහබඹුන් ලවා කුඩ අල්ලවාපු සමයක් වු ව, ඔහු බුදුන් හිසට පෙරළූ ගල අහස සිටගත් නියාවත්, පොළොවින් නැගි ගල් එ ගල පිළිගත් නියාවත්, මාගේ ස්වාමිදරුවන් නිල්වලාකුලක් යට දිලියෙන පුන්සඳක් සේ වැඩ සිටි නියාවත්, මට කවර ආශ්චර්‍යයෙකැයි කියම් ද; එ කෙණෙහි වන දෙවියෝ සාධුකාර නාද සහස්‍රයෙන් පූජා කළහ.
ඉක්බිත්තෙන් දෙවිදත් “මහණ භවත් ගෞතමයෝ පර්‍වතයෙන් ගැහැටී සුණු විසුණුව ගියේ දෝ ය, කෑ සේ නපුර, පූ සේ නපුර, උන් සේ නපුර, සිටි සේ නපුර යනාදීන් බසෙහි බසෙහි දොස් දී ඇවිදිනා ගමන්හි රිය ගිය දෝ යි, අප වැනියන්ට පවා අගසවු තනතුරු නො දී බැහැරින් ආ බමුණන්ට තනතුරු දීමට රිසි පැලැ දෝ යි, අද මාගේ මනදොළ සිද්ධ වී ය”යි සතුටු සතුටු ව බලනුයේ තමන් පෙරළුෑ ගල බුදුන්ට ළඟාවිය නුහුණු නියාවත්, ගින්නෙහි ලූ ය පාලමක් සිසාරා නැගෙන වහ්නිජාලා සේ ගල සිසාරා බුදුරස්කඳු නැගෙන නියාවත්, ගල ද බුදුරස්හි රන්වන් ව දිලියෙන නියාවත්, සිතුමිණිරුවනක් සේ දිලියෙන බුදුරුවත් දැක උපන් මහා සෝකයෙන් සුසුම් ලලා තමාගේ වෙහෙරට ම පලා ගියේය.
මෙසේ තමන් වහන්සේ සිරසට පෙරළූ සිත් පෙවෙත් නැති ගලින් පවා සේසත් පූජා ලත් හෙයිනුත්, එසේ වූ අචේතනික වස්තුයෙනු දු, පවා පූජා ලබන ඍඬිබල පින්බල ඇති හෙයිනු දු පූජා ලබන තරම් සෘද්ධිබල ඇති හෙයිනු දු මාගේ බුදුහු අර්හත් නම් වන සේක.