තවත් එක් කාලයක අපගේ භාග්යවතුන් වහන්සේ ජේතවනාරාමයේ වැඩ වසන සේක්, එක්තරා අකීකරු ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් අරබයා මෙම ජාතක කතාව වදාළ සේක.
ඒ ස්වාමීන් වහන්සේ වනාහි ඉතා අකීකරුය, දෙන අවවාද නොපිළිගන්නා සේක. ඉක්බිති භාග්යවතුන් වහන්සේ ඒ ස්වාමීන් වහන්සේ අමතා, “මහණ, ඔබ අකීකරුව අවවාද නොපිළිගන්නේ සැබෑද? කිමද?” යි විමසා වදාළ සේක.
එවිට උන්වහන්සේ, “ස්වාමීනි භාග්යවතුන් වහන්ස, ඒ සැබෑව” යයි පිළිතුරු දුන් සේක.
සර්වඥයන් වහන්සේ, “මහණ, තෝ පෙර ආත්මයේදීත් අකීකරු බව නිසාම නුවණැත්තන්ගේ අවවාද නොගෙන මලපතක බැඳී ජීවිතක්ෂයට පත් වූයෙහිය” යි වදාරා, ඒ අතීත කතාව ගෙනහැර දක්වා වදාළ සේක.
අතීතයේ බරණැස් නුවර බ්රහ්මදත්ත නම් රජකෙනෙකු රාජ්යය කරන කාලයේ, අප මහා බෝසතාණන් වහන්සේ මුව කුලයක ඉපිද, මුව රංචුවක් පිරිවරාගෙන වනාන්තරයේ වාසය කළ සේක.
එකල බෝධිසත්වයන් වහන්සේගේ නැගණිය වූ මුව දෙනක් තම පුතණුවන්ව කැඳවාගෙන විත්, “අයියණ්ඩි වහන්ස, මොහු ඔබ වහන්සේගේ බෑණනුවන් වේ. මොහුට මුව මායම් උගන්වන සේක්වා” යි පවසා බෝසතුන්ට භාර කළාය.
මුව දෙන විසින් තම පුත්රයා වූ මුව පොව්වා ශිල්ප ඉගෙනීම පිණිස බෝධිසත්වයන්ට භාර දුන් අයුරු.
බෝධිසත්වයන් වහන්සේ ඒ බෑණා වූ මුව පොව්වාට, “අසවල් වේලාවට පැමිණ ඉගෙන ගනු” යයි නියම කළ සේක. නමුත් ඒ මුව පොව්වා නියම කළ වේලාවට නොපැමිණියේය. මේ ආකාරයෙන් එක් දවසක් නොව, දින හතක්ම, අවවාද හතක්ම ඉක්මවා ඔහු හැසිරුණේය.
කල් යත්ම ඒ මුව පොව්වාගේ මව තම සොහොයුරු වූ බෝසත් මුවා වෙත පැමිණ, “සොහොයුරු වහන්ස, කෙසේද? බෑණා වූ මුවාට මුව මායම් උගන්වන ලද්දේදැ?” යි විමසුවාය.
බෝධිසත්වයන් වහන්සේ ද, “ඒ කිසිවක් ඉගෙන ගැනීමට අකමැති මුව පොව්වා ගැන නොසිතන්න. ඔබගේ පුත්රයා විසින් මුව මායම් කිසිවක් ඉගෙන ගත්තේ නැතැ” යි පවසා, දැන් ඔහුට අවවාද දීමට අකමැති බව ප්රකාශ කරමින් මෙසේ වදාළ සේක.
“බාරාදිය නම් තැනැත්තිය,
එක එක පයක කුර දෙක බැගින් අට කුරයක් ඇති,
මුලින් වක් වී අගින් ඉතා වක් වූ අං ඇති හෙයින් ‘වංකාති වංක’ නම් වූ,
මා විසින් කළ සප්ත අවවාදයක්ම ඉක්මවා ගිය ඒ මුවාට,
නැවත අවවාද කිරීමට මට උත්සාහවත් සිතක් නැත්තේය.”
යි කී සේක. ඉක්බිති පසුව ඒ අකීකරු මුවා උගුලක බැඳුණු කල්හි, වැදි පුත්රයා විත් ඌ මරා මස් ගෙන ගියේය.
ශාස්තෘ වූ බුදුරජාණන් වහන්සේ, “මහණ, තෝ අකීකරු වූයේ දැන් පමණක් නොවේ. පෙර ආත්මයේදීත් අකීකරු වූයෙහිය” යි වදාරා, මේ ධර්ම දේශනාව ගෙනහැර දක්වා පූර්වාපර සන්ධි ගළපා මේ ජාතකය සමාප්ත කොට වදාළ සේක.
“එකල බෑණා වූ මුවා නම් දැන් මේ අකීකරු මහණ වූයේය. නැගණිය වූ මුව දෙන උපුල්වන් මහා රහත් තෙරණිය වූවාය. අවවාද දුන් මුවව උපන්නේ වනාහි තිලෝගුරු සම්යක් සම්බුදු රජ වූ මමම වෙමි” යි තමන් වහන්සේ දක්වා වදාළ සේක.