අභ්‍යාසය 10.

සිංහලට නැගියයුතු:

  1. මන්තී හත්‍ථිනං ආරුහිස්සති.
  2. මයං සෙට්ඨිනො ගෙහං ගමිස්සාම.
  3. ත්‍වං සාමිනො පුත්තස්ස කපිං දදිස්සසි.
  4. ගණිනො සුඛිනො භවිස්සන්ති.
  5. අම්හාකං සාමිනො දීඝජිවිනො න භවන්ති.
  6. පාපකාරී යට්ඨිනා භොගිං මාරෙස්සති.
  7. මම පුත්තා සෙට්ඨිනො ගාමෙ වසිස්සන්ති.
  8. සිඛී ඡත්තිම්හා භායිස්සති.
  9. සාරථී අස්සෙ ගාමම්හා හරිස්සති.
  10. තුම්හෙ මාලීහි සසිනං ඔලොකෙස්සථ.
  11. බලී දාඨිනො කායං ඡින්දිස්සති.
  12. අම්හාකං මන්තිනො බලිනො අභවිංසු.
  13. කුට්ඨී සාරථිනො පාදං යට්ඨිනා පහරිස්සති.
  14. සෙට්ඨිනො මාලිනො පුරිසෙ පස්සිස්සන්ති.
  15. මයං ගෙහෙ ඔදනං (=බත්) භුඤ්ජිස්සාම.

 

පාලියට නැගියයුතු:

  1. අපගේ ස්වාමියා මන්තීන් වෙත[1] යන්නේය.
  2. සිටුතෙම දීර්ඝ ජීවිත ඇත්තෙක් වන්නේය.
  3. පව්කාරයෝ සැප ඇත්තෝ නොවන්නාහ.
  4. දළ ඇත්තා කුෂ්ට ඇත්තාට පහර දෙන්නේය.
  5. මන්ත්‍රීතෙමේ ස්වාමියාගෙන් මොනරකු ලබන්නේය.
  6. රථාචාර්‍ය්‍යයා මන්ත්‍රීන්ගෙන් අශ්වයන් මිළට ගන්නේය.
  7. මාගේ මොනරු පර්‍වතයෙහි ජීවත් වන්නාහ.
  8. සර්පයෝ බලවතුන් දෂ්ට කරන්නාහ.
  9. ස්වාමියාගේ පුත්‍රයෝ සිටුහුගේ සිංහයන් බලන්නාහ.
  10. අපි ආගන්තුකයාගෙන් මුවකු මිළට ගන්නෙමු.
  11. ඇතා (උගේ) පයින් මිනිසකු මැරුවේය.
  12. තෝ සිටු කෙනෙක් නොවන්නෙහි.
  13. රජුගේ පුත්තු මන්ත්‍රීන් හා අනුභව කරන්නාහ.
  14. වඳුරා ගසෙන් නොවැටෙන්නේය.
  15. අපි ඇතා රථාචාර්‍ය්‍යයා වෙතට[2] නො ගෙන යන්නෙමු.


පහත පෙනෙන වාක්‍යවල අඩුතැන් අතීත - අනාගත ක්‍රියාවලින් පිරවිය යුතු:-

  1. මය්හං දාසො හත්‍ථිම්හා  ..........................................................
  2. තව පක්ඛී තරුම්හි  ..........................................................
  3. සින්ධුම්හි වානරා               ..........................................................
  4. පාපකාරී ඵරසුනා කුට්ඨිං  ..........................................................
  5. සුසු පාණිනා පක්ඛිං           ..........................................................
  6. ආඛවො රුක්ඛං             ..........................................................
  7. අහං පාණිනා අසිං  ..........................................................
  8. ත්‍වං අසිනා අරිං                 ..........................................................
  9. දන්තිනො උච්ඡූ             ..........................................................
  10. දණ්ඩී මය්හං බාහුං         ..........................................................
  11. තුය්හං බන්ධවො ගාමෙ ..........................................................
  12. බලී අම්හාකං කෙතුං     ...........................................................

  13. 21. උකාරාන්ත පුල්ලිඞ්ග ගරු ශබ්දය

විභත්ති එක වචන බහු වචන
01. පඨමා ගරු
(=ආචාර්‍ය්‍යතෙම)
ගරූ, ගරවො
(=ආචාර්‍ය්‍යයෝ තුමූ)
02. දුතියා ගරුං
(=ආචාර්‍ය්‍යයා)
ගරූ, ගරවො
(=ආචාර්‍ය්‍යයන්)
03. තතියා ගරුනා ගරූභි, ගරූහි
04. චතුත්ථි ගරුනො, ගරුස්ස ගරූනං
05. පඤ්චමී ගරුනා, ගරුම්හා, ගරුස්මා ගරූභි, ගරූහි
06. ඡට්ඨී ගරුනො, ගරුස්ස ගරූනං
07. සත්තමී ගරුම්හි, ගරුස්මිං ගරූසු
08. කරණ ගරුනා ගරූභි, ගරූහි
09. ආලපන (හෙ) ගරු (හෙ) ගරූ, ගරවො

    මීට සමාන ශබ්දවලින් සමහරක්

පාලි වචනය සිංහල තේරුම
පාලි වචනය සිංහල තේරුම
භික්ඛු භික්ෂුනම
උච්ඡු උක්
ආඛු මීයා
බන්‍ධු නෑයා
පසු තිරිසනා
වෙළු උණගස
තරු ගස
බාහු අතේ උඩ කොටස
සුසු බාලයා (පැටියා)
ඵරසු පොරව
කෙතු කොඩිය
කටච්ඡු හැන්ද
සින්‍ධු මුහුද
සත්තු සතුරා
සෙතු පාලම, හේදණ්ඩ



    22. ඇතැම් උකාරාන්ත ශබ්දයෝ ගරු ශබ්දයට වෙනස්ව වරනැගෙත්.

    පුල්ලිංගික භාතු - ශබ්දය

විභත්ති එක වචන බහු වචන
01. පඨමා භාතා
(=සහෝදර තෙම)
භාතරො
(=සහෝදරයෝ)
02. දුතියා භාතරං
(=සොහොයුරා)
භාතරෙ, භාතරො
(=සොහොයුරන්)
03. තතියා භාතරා භාතරෙභි, භාතරෙහි, භාතූභි, භාතූහි
04. චතුත්ථි භාතු, භාතුනො, භාතුස්ස භාතරානං, භාතානං, භාතූනං
05. පඤ්චමී භාතරා භාතරෙභි, භාතරෙහි, භාතූභි, භාතූහි
06. ඡට්ඨී භාතු, භාතුනො, භාතුස්ස භාතරානං, භාතානං, භාතූනං
07. සත්තමී භාතරී භාතරෙසු, භාතුසු
08. කරණ භාතරා භාතරෙභි, භාතරෙහි, භාතූභි, භාතූහි
09. ආලපන (හෙ) භාත, භාතා (හෙ) භාතරො

    පියා යන අර්‍ථ ඇති පිතු - ශබ්දය ද භාතු - ශබ්දයට සමානයි.


    23.  නත්තු - ශබ්දය මීටත් වෙනස් වේ.

විභත්ති එක වචන බහු වචන
01. පඨමා නත්තා
(=මුනුබුරා)
නත්තාරො
(=මුනුබුරෝ)
02. දුතියා නත්තාරං
(=මුනුබුරා)
නත්තාරෙ, නත්තාරො
(=මුනුබුරන්)
03. තතියා නත්තාරා නත්තාරෙභි, නත්තාරෙහි
04. චතුත්ථි නත්තු, නත්තුනො, නත්තුස්ස නත්තාරානං, නත්තානං, නත්තූනං
05. පඤ්චමී නත්තාරා නත්තාරෙභි, නත්තාරෙහි
06. ඡට්ඨී නත්තු, නත්තුනො, නත්තුස්ස නත්තාරානං, නත්තානං, නත්තූනං
07. සත්තමී නත්තරි නත්තාරෙසු, නත්තූසු
08. කරණ නත්තාරා නත්තාරෙභි, නත්තාරෙහි
09. ආලපන (හෙ) නත්ත, නත්තා (හෙ) නත්තාරො


    මීට සමාන ලෙස වරනැගෙන ශබ්දවලින් කීපයක්:

පාලි වචනය සිංහල තේරුම
පාලි වචනය සිංහල තේරුම
සත්‍ථු අනුශාසකයා; බුදුරද
නෙතු නායකයා; ගෙනයන්නා
කත්තු කරන්නා
වත්තු කියන්නා
භත්තු ස්වාමිපුරුෂයා
ජෙතු දිනන්නා
ගන්තු යන්නා
දාතු දෙන්නා
සොතු අසන්නා
විනෙතු හික්මවන්නා
  1. මන්තීනං සන්තිකං යන්න යොදනු.

  2. රථාචරියස්ස සන්තිකං යි යොදනු.