යටකී සත්ත්වයන් උපදින්නා වූ යෝනි සතරකි. එනම් අණ්ඩජ යෝනිය, ජලාබුජ යෝනිය, සංසේදජ යෝනිය, ඕපපාතික යෝනිය යන සතරයි. ඒ ඒ යෝනි වල උපදින්නා වූ සත්ත්වයන්ට අණ්ඩජ ජලාබුජාදි ඒ ඒ නම් ව්‍යවහාර කරනු ලැබෙත්.
මෙහි අණ්ඩජ සත්ත්වයෝ නම් :- බිජු තුළ උපදින්නා වූ සත්ත්වයෝ ය. බිජු තුළ පක්‍ෂීහු ද සර්පයෝ ද මත්ස්‍යයෝ ද බොහෝ සෙයින් උපදිති. බිජු වනාහි ඒ සත්ත්වයන්ගේ මව්කුස පිළිසිඳ ගැනීමෙන් මවුකුස තුළ හට ගෙන ඒවා කුසින් බිහි වූවාට පසු උණුසුමේ ආධාරයෙන් ඒවා තුළ ඉපද සිටින සත්ත්වයෝ අනුක්‍රමයෙන් වැඩී බිජුව පලා ඉන් නික්මෙති. සුදුසු කාලයට උණුසුම නො ලැබුවහොත් ඒ සත්ත්වයෝ එහි ම මිය යෙත්.
ජලාබුජ සත්ත්වයෝ නම් :- මව් කුස දරුවන් හට ගන්නා වූ කෝෂය තුළ උපදින්නා වූ සත්ත්වයෝ ය. අණ්ඩජ ජලාබුජ සත්ත්ව දෙවර්ගය ම පිළිසිඳ ගැනීමේ පටන් සම්පූර්ණ වූ ඉන්ද්‍රියයන් ඇත්තාහු නො වෙති. පිළිසිඳ ගැනීමෙහි ඔවුන්ට පහළ වන්නේ චක්ෂුරාදි පඤ්චන්ද්‍රියයන්ගෙන් කායින්ද්‍රියය පමණකි. සෙසු ඉන්ද්‍රියයන් හා අත්පා ආදි ශරීරාවයව ද පසුව පහළ වෙයි.
සංසේදජ සත්වයෝ නම් :- කුණු වූ මත්ස්‍ය මාංශය, කෑම වර්ගය, ඵලාඵල වර්ගය, දිරා ගිය ලීය, කසලය යනාදි දුර්ගන්ධය ඇත්තා වූ ද්‍රව්‍යයන්හි උපදනා වූ සත්ත්වයෝ ය. මේ සංසේදජ යෝනියෙහි බොහෝ කොට උපදින්නේ තිරිසන් සත්ත්වයෝ ය. ඇතැම් විටක මනුෂ්‍යයෝ ද උපදිති. ආසඞ්කා නම් වූ රාජ දේවිය පියුම් ගැබක උපන්නීය, අම්බපාලි ගණිකාව අඹ ගසක උපන්නීය. චිඤ්චමානවිකාව සියඹලා ගසක උපන්නීය, පදුම දේවියගේ පුත්‍රයන් පන්සිය දෙනාගෙන් සාරසිය අනූ නව දෙනෙක් ගැබ් මලයෙන් උපන්නෝ ය. මේ සංසේදජ සත්ත්වයෝ ද අණ්ඩජ ජලාබුජ සත්ත්වයන් මෙන් උප්පත්තියෙන් පසු, කර්‍මානුකූලව අනුක්‍රමයෙන් වර්ධනය වෙති.
ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නම් :- වේගයෙන් අවුත් පැන්නාක් මෙන් සර්වාංග ප්‍රත්‍යංග සම්පූර්ණ උස මහතින් යුක්තව මතු වැඩිය යුත්තක් නොමැතිව උපදින්නා වූ සත්ත්වයෝ ය.
මේ යෝනි සතර අතුරෙන් නේරයික සත්ත්වයන් හා බූමාටු දෙවියන්ගෙන් අන්‍ය වූ දෙවියෝ ද නිජ්ඣාම තණ්හික ප්‍රේතයෝ ද යන මොවුහු ඕපපාතිකව ම උපදිති. සෙසු සත්ත්වයෝ යෝනි සතරෙහි ම උපදිති.
“නිරයේ භූම්මවජ්ජෙසු දෙවෙසු ච න යොනියො,
තිස්සො පුරිමිකා හොන්ති චතස්සොපි ගතිත්තයේ”