1 පරාක්රමබාහු නරේන්ද්රයාණෝ නගර වැසියන්ට සියලු සැප සම්පත් සුලභ කරවනු කැමති වූයේ, ඒ ඒ ස්ථානයන්හි උයන් වතු කරවූයේය. 2 ජනයාට සතුට ගෙන දෙන්නා වූ ඒ රජතුමා, ඵල සහ පුෂ්ප දරන්නා වූ නොයෙක් සිය ගණන් වෘක්ෂයන්ගෙන් අලංකාර වූ ‘නන්දන’ නම් උයනක් කරවූයේය. 3 පොල්, අඹ, කොස්, පුවක්, තල් රුක් ආදී එක් එක් වර්ගයකින් ලක්ෂයක් පමණ පැළ රෝපණය කරවා, අතිශයින් මනහර වූ හෙයින් ‘ලක්ඛුය්යාන’ (ලක්ෂයක් වූ උයන) යැයි සම්මත වූ මහ උයනක් බොහෝ උත්සාහ ඇතිව සාංඝික කරවා පිහූටුවූයේය.
4-5 ග්රීෂ්ම කාලයෙහි භික්ෂූන් වහන්සේලාට දිය නෑම පිණිස ඒ උයනෙහි ගුහා ඇත්තා වූ ද, සිත්කළු වූ ද ගල් පොකුණු දෙකක් කරවූයේය. 6 රජතුමා ඒ පුරයෙහි දිවා කාලයේ විවේක ගැනීම සඳහා තමන් විසින් නිතර සම්භාවනා කටයුතු වූ, ශෝභාවෙන් බබළන්නා වූ ‘දීප’ නම් උයනක් කරවූයේය. 7-8 එසේම ‘මහමෙව්නා’ නම් උයනක් ද, ‘චිත්රලතා වන’ නම් උයනක් ද, ‘මිශ්රක’ නම් උයනක් ද, ‘රාජනාරායන’ නම් උයනක් ද, ‘ලංකාතිලක’ නම් උයනක් ද, ‘තිලෝක නන්දන’ නම් උයනක් ද කරවූයේය. 9 තවද ‘වානරාකර’ නම් උයනක් ද, ‘නිර්මිත පුර’ නම් උයනක් ද, ‘මනෝහර’ නම් උයනක් ද, ‘සෝමනාථ’ නම් උයනක් ද කරවූයේය.
10-14 ‘ජඝාභාර’ නම් උයනක් ද, ‘පූර්ණවර්ධන’ නම් උයනක් ද, ‘සංසාර ඵල’ නම් උයනක් ද, එසේම ‘පාරුසක’ නම් උයනක් ද, ‘සාලිපොත’ නම් උයනක් ද, ‘සෝමනාථ’ නම් (තවත්) උයනක් ද, ‘ඨානාකොඩ්කණ’ නම් උයනක් ද, ‘උතුරුකුරු’ නම් උයනක් ද, ‘භාරුකච්ඡ’ නම් උයනක් ද, ‘පුලවෙචරි’ නම් උයනක් ද, ‘කීළාකර’ නම් උයනක් ද, ‘පණ්ඩාවන’ නම් උයනක් ද, ‘රාමේශ්වර’ නම් උයනක් ද, ‘යාමිසන්තෝෂ’ නම් උයනක් ද, එසේම ‘චින්තාමණි’ නම් උයනක් ද, ‘ප්රවුර’ නම් උයනක් ද යන මේ උයන් රජතුමා විසින් කරවන ලදී.
14-15 ඒ නරේන්ද්ර තෙමේ රජරට නොයෙක් ගම් නියම්ගම්වල ද අලුතින් ථූපයන් (දාගැබ්) අනූනවයක් කරවූයේය. මිහිපති තෙමේ තුන්සැත්තෑවක් පමණ වූ ධාතු ගර්භයන්හි කැඩී බිඳී ගිය තැන් පිළිසකර කරවා, බදාම ආලේප කරවූයේය. 16 හයදහස් එක්සියයක් පමණ වූ ප්රතිමා මන්දිරයන් ද ප්රතිසංස්කරණය කළේය. දිරාපත් වී තිබූ ප්රතිමා මන්දිර තුන්සියයක් අලුතින් කරවූයේය.
17-19 නානාප්රකාර වූ ප්රතිමාවන් හාරසිය සැත්තෑ හයක් කරවූයේය. ඔහු බෝධි වෘක්ෂයන් අනූ එකක් ද රෝපණය කරවූයේය. සතර දිගින් වඩිනා මහා සංඝයාගේ යාම් ඊම් ආදියෙහි පහසුව පිණිසත්, වාසය පිණිසත් ආවාස දෙසිය තිහක් කරවූයේය. 20-22 පනස් හයක් ධර්ම ශාලාවන් ද, සක්මන් මළු නවයක් ද කරවූයේය. එකසිය හතළිස් හතරක් වූ දොරකොටු ද, මල් අසන ගෙවල් එකසිය අනූ දෙකක් ද, ප්රාකාර (පවුරු) හැටහතක් ද, දේවාල දහතුනක් ද කරවූයේය.
23-24 ආගන්තුකයන්ගේ ප්රයෝජනය පිණිස ආරාම දොළහක් ද, ආගන්තුක ශාලා දෙසිය තිහක් ද කරවූයේය. දිරා ගිය ධර්ම ශාලාවන් විසිනවයක් නැවත යථා තත්ත්වයට පත් කරවූයේය. භූමිපති තෙමේ ලෙන් තිස් එකක් ද, ආරාම පහක් ද, එසේම ආගන්තුක ශාලා පනස් එකක් ද, දිරා ගිය දේවාල හැත්තෑනවයක් ද අලුතින් සාදන ලද්දේය.
25 අතිශයින් යහපත් ගුණ ඇති ඒ රජ තෙමේ, සත්වයන්ගේ දුර්භික්ෂ (සාගත) දුක නැති කරනු පිණිස ඒ ඒ තන්හි නොයෙක් වැව් ද ඇළ මාර්ග ද කරවූයේය. 26-27 භූමිපති තෙමේ කර ගඟ මහත් වූ ගල් වේල්ලකින් හරස් කොට බැඳ, ඒ ගඟෙහි විශාල වූ ජල ප්රවාහය ‘ආකාශ ගංගා’ නම් වූ විශාල ඇළ මාර්ගයකින් ගෙනැවිත්, උතුම් රාජ ප්රාසාදයකින් බබළන්නා වූ දූපතක් මැද ඇති ‘පරාක්රම සමුද්රය’ යැයි ප්රසිද්ධ වූ මහා වැව කරවූයේය.
28-29 ගලින් කරන ලද දුෂ්කර වූ හතහස්ත ප්රණාලිකාවන් (ගල් සොරොව්/ඇළ මාර්ග) ඇත්තා වූ ‘පරාක්රම තඩාග’ නම් වූ මහා වැවක් ද කරවූයේය. හේතෙමේ ‘මිහිඳු තළා’ නම් වූ වැවක් ද, ‘එකාහවාපි’ නම් වූ වැවක් ද, ‘පරාක්රම සාගර’ නම් වූ වැවක් ද, ‘කොටුබඳ ගඟුන්හැලි’ නම් වූ වැවක් ද කරවූයේය.
30-31 නර ශ්රේෂ්ඨ තෙමේ නොයෙක් තැන්වල කුඩා වැව් එක්දහස් හාරසිය හැත්තෑ එකක් ද කරවූයේය. එසේම රජතුමා වැව් තුන්සියයක් පමණ ප්රමාණයකට ශෛලමය වූ (ගලින් කළ) ජල නිර්ගම ප්රණාලිකාවන් (සොරොව්) කරවූයේය. බිඳී ගොස් තිබූ බොහෝ පැරණි වැව් ද නැවත බැඳවූයේය.
32-33 හේ තෙමේ ‘මින්නේරිය’ නම් මහ වැව ද, ‘වහාදාර ගල්ල’ නම් වැව ද, ‘සුවන්තිස්’ නම් වූ ද, ‘දුරතිස්ස’ නම් වූ ද, ‘කළා වැව’ නම් වූ ද, ‘බමුණුගම’ නම් වූ ද, ‘නෙරළු මහටැම්’ නම් වූ ද, ‘රෙහෙර’ නම් වූ ද, එසේම ‘ගිරිතළා’ නම් වූ ද යන මේ වැව් ප්රතිසංස්කරණය කළේය. 34-36 ‘කිඹුල්හෙබ්’ වැවය, ‘කණු’ වැවය, ‘මහනම්මත’ නම් වැවය, ‘වඩුන්නා’ නම් වැවය, ‘මා දැත්තා’ නම් වැවය, ‘කණගම්’ වැවය, ‘විර’ වැවය, ‘වලස්’ වැවය යන මේ වැව් ද, ‘සුරමාන පහන්ගම’ නම් වූ වැව් ද, ‘කළුවැල්’ නම් වැව ද, ‘කාහල්ලි’ යන නම් වූ වැව ද, ‘අඟගම්’ නම් වැව ද රජතුමා පිළිසකර කරවූයේය.
37-40 ‘ගිලිපත්කඩ’ නම් වැව ද, ‘මදගු’ නම් වැව ද යන මේ දිරාපත් වූ වැව් පෘථිවීශ්වර තෙමේ යථා තත්ත්වයට පත් කරවූයේය. විනාශ වී තිබූ කුඩා වැව් හාරසිය හැට හතක් ප්රතිසංස්කරණය විය. රජ තෙමේ නොයෙක් වැව්වල බිඳුණු ස්ථාන එක්දහස් තුන්සිය අනූපහක් ඇති බව දැන, ඒවා ඉතා ස්ථිර කොට බැඳවූයේය.
41-42 නරේන්ද්ර තෙමේ පරාක්රම සමුද්ර නම් වැවෙහි මකර නම් මුඛයෙන් (සොරොව්වෙන්) නික්මුණා වූ ‘ගම්භීර’ නම් ඇළ මාර්ගයක් කරවූයේය. 43 ඒ මුඛයෙන්ම මහමෙව්නා වනයට මුහුණ ලා නික්මුණා වූ ‘හේමවති’ නම් මහා ඇළ මාර්ගයක් ද එසේම කරවූයේය. එම පරාක්රම සමුද්ර නම් වැවෙහි මාලතී පුෂ්ප නම් සොරොව්වෙන් නික්මුණා වූ ‘නීලවාහී’ යයි ප්රසිද්ධ වූ ඇළ මාර්ගයක් ද, එසේම කිරුළ කරුයහන නම් වූ සොරොව්වෙන් නික්මුණා වූ ‘සලලවතී’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය.
44-46 මේත්රිවතී නමින් ප්රසිද්ධ වූ සොරොව්වෙන් බැස ගියා වූ ‘චේත්රවතී’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, දකුණු සොරොව්වෙන් නික්ම ගියා වූ ‘තුංගභද්ර’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය. 47-48 එසේම මංගල නම් සොරොව්වෙන් නික්මුණා වූ ‘මංගල ගංගා’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, චිණ්ඩි නම් දොර සොරොව්වෙන් නික්මුණා වූ ‘චම්පා’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, තෝය වැවෙන් නික්ම පුණ්ණවඩ්ඪන නම් වැවට ගියා වූ ‘සරස්වතී’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය.
49-50 පුන්නවඩුන්නා වැවෙන් පශ්චිම දිශාවට (බටහිරට) මුහුණ ලා ගියා වූ ‘යමුනා’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, උතුරට මුහුණ ලා නික්ම ගියා වූ ‘සරභූ’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, ලක්ෂාදානය මැදින් ගියා වූ ‘චන්ද්රභාගා’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය. ජේතවන විහාරයෙන් නික්ම ගියා වූ ‘නර්මදා’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, එම වැවෙන් උතුරට මුහුණ ලා එසේම නික්ම ගියා වූ ‘නේරංජා’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද රජතුමා ඉදි කළේය.
51-52 අනෝතත්ත නම් වැවෙන් නික්ම ගියා වූ ‘භාගිරථි’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, එයින් ම දකුණු දිගට මුහුණ ලා නික්ම ගියා වූ තවත් ඇළ මාර්ගයක් ද, එයින් ම දකුණු දිගට මුහුණ ලා නික්ම ගියා වූ ‘ආවර්තගංගා’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය. අඹාල වැවෙන් උතුරු දිගට ගියා වූ ‘තම්බපණ්ණි’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, මහවැලි ගඟින් පශ්චිම දිගට මුහුණ ලා ගියා වූ, බොහෝ කාලයක් පැවති දුර්භික්ෂය (සාගතය) නසන්නා වූ ‘අචිරවතී’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය.
53-56 එයින් නික්ම නැගෙනහිරට මුහුණ ලා ගියා වූ ‘මලාපහරණී’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, උතුරු දිගට මුහුණ ලා නික්මුණා වූ (තවත්) ‘මලාපහරණී’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය. අචිරවතියෙන් ම නැගෙනහිරට මුහුණ ලා ගියා වූ ‘යතරුඬ’ නම් වූ ද, ‘නිර්භින්ද’ නම් වූ ද, ‘ධවල’ නම් වූ ද, ‘සීද’ නම් වූ ද ඇළ මාර්ග කරවූයේය. මින්නේරි මහවැවෙහි දක්ෂිණ ජල මාර්ගයෙන් දකුණු දිගට මුහුණ ලා ගියා වූ ‘කාලින්දි’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය.
57-59 එසේම ගිරිතලා නම් වැවෙන් කදුරුවඩමන් තඩාගයට ගියා වූ ‘කාවේරි’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, කදුරුවඩමන් වැවෙන් බැස අරිමද්දවිජය ගමට ගියා වූ ‘සෝමවතී’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද, ඒ මහීපාල තෙම කර ගඟින් නික්ම පරාක්රම සාගර නම් වැවට ඇතුළු වූ ‘ගොදාවෙරි’ නම් ඇළ මාර්ගයක් ද කරවූයේය. 60 රජ තෙම කළා වැවෙන් නික්ම අනුරාධපුරයට ගියා වූ විනාශ වී තිබූ ‘ජය ගංගා’ නම් ඇළ මාර්ගය නැවත කරවූයේය. කුඩා ඇළ මාර්ග පන්සිය තිස් හතරක් කරවූයේය. විනාශ වී තිබූ ඇළ මාර්ග තුන්දහස් තුන්සියයක් යථා තත්ත්වයට පත් කළේය.
61-62 විචක්ෂණ වූ ශ්රේෂ්ඨ නරේන්ද්ර තෙමේ යුවරජුගේ රටෙහි ද නොයෙක් තැන අනේක ප්රකාර වූ කර්මාන්ත කරවූයේය. හේ තෙමේ ‘පිළගම’ පිහිටි තමන් උපන් ගෘහය තිබූ ස්ථානයෙහි ‘සූතිඝර’ නම් චෛත්යයක් ද එකසිය විසි රියනක් උස් කොට කරවූයේය. 63 දාගැබ් විසි දෙකක් ද, බෝධි වෘක්ෂ තිස් හතක් ද, ප්රතිමා මන්දිර සියයක් ද, ලෙන් පහළොවක් ද කරවූයේය.
64-66 සතර දිගින් වඩිනා සංඝයා පිණිස විසි එක් ආවාසයන් ද, එසේම අසූ හතක් ආගන්තුක ශාලා ද කරවූයේය. විසි නවයක් පමණ මල් අසන ගෙවල් ද, ධර්ම ශාලා හතක් ද, පවුරු හතක් ද, නානාවිධ වූ ප්රතිමාවන් හතළිස් තුනක් ද කරවූයේය. දිරා ගිය ප්රතිමා මන්දිර විසිහතරක් ද නවකර්මයෙන් (අලුත්වැඩියාවෙන්) සෑදවූයේය.
67-68 මිහිපල් තෙමේ ‘මහගල’ වැව ද, ‘තලගල’ වැව ද කරවූයේය. දේශයෙහි ධාන්ය සමෘද්ධිය ඇති කරනු පිණිස ‘රැජන’ නම් දොළ (වේල්ල) ද, ‘තෙල්පිස’ නම් දොළ ද, ‘දෑදුරු’ නම් දොළ ද, ‘ජජ්ජර’ නම් දොළ ද, ‘වීලත්තකඩ’ නම් දොළ ද බැඳවූයේය. 69-70 වැව්වල දිරා ගිය ස්ථාන තුන්සිය පනස් අටක් ද, එසේම වැව් දහතුනක ශෛලමය (ගල්) සොරොව් ද, කුඩා වැව් එකසිය හැටක ස්ථිර වූ බැමි (ආවරණ) ද, විනාශ වී තිබූ වැව් තිස් හතක් ද ඒ මිහිපති තෙම බැඳවූයේය.
71-73 අන්ය වූ පුණ්ය කර්ම කැමති වූ රජ තෙමේ රුහුණු රටේ ද ගම් නියම්ගම්වල නානාවිධ කර්මාන්ත කරවූයේය. රජතෙමේ ‘කිරිගම’ පිහිටි තමන්ගේ මෑණියන්ගේ ආදාහන ස්ථානයෙහි එකසිය විසි රියන් උස ඇත්තා වූ ‘රත්නාවලී’ නම් චෛත්යයක් ද, දාගැබ් දහසයක් ද, බෝධි වෘක්ෂ හතක් ද කරවූයේය. 74 එපමණ මහ බෝ ගෙවල් හා බෝ කොටු ද, දෙමහල් පිළිම ගෙවල් හතළිස් තුනක් ද, ධර්ම ශාලා දෙකක් හා ප්රතිමාවන් හැත්තෑ පහක් ද කරවූයේය.
75-77 සතර දිගින් වඩිනා සංඝයාට ආවාස තිස් හතක් ද, ප්රාකාර (පවුරු) හතළිස් හතක් ද, දොරකොටු විස්සක් ද, එසේම ආගන්තුක ශාලාවන් පනස් නවයක් ද, ආරාම සතරක් හා මෛත්රී (බෝසත්) රූප තුනක් ද, නාටක ශාලා පහක් ද භූපාල තෙමේ කරවා, ඒ ඒ තැන තිබූ සුන්බුන් ද ප්රතිසංස්කරණය කරවූයේය.
78-82 පෘථිවීශ්වර තෙම ථූපයන් තිස් හතරක් ද, බෝ කොටු විසි දෙකක් ද, මහ පිළිම ගෙවල් දෙසිය හැත්තෑ හතරක් ද, එක් දාගෙයක් ද, සැතපෙන පිළිම ගෙවල් හතක් ද, ලෙන් හතළිහක් සහ ගඩොලින් කළ මන්දිර සතරක් ද, දීර්ඝ ප්රාසාද සතරක් ද, තෙමහල් ප්රාසාදයක් ද, ධර්ම ශාලා විසි නවයක් ද, සක්මන් මළු තුනක් ද, වාස මන්දිර එකසිය විසි හයක් ද, පුස්තකාල එකසිය විසි අටක් ද, ආගන්තුක ශාලා සතරක් ද, දේව මන්දිර විසි හතරක් ද, ගොපුර ද්වාරයන් එකසිය තුනක් ද, ප්රාකාර (පවුරු) එකසිය විසි හයක් ද පිළිසකර කරවූයේය.
83-86 ඒ මිහිපති තෙම ‘උරුවෙල්’ මහ වැව ද, ‘පඬු’ වැව ද, ‘කොළොම්’ වැව ද ආදී කොට ඇති සංඝයා සතු වූ වැව් දෙසිය දහසයක් ද, බිඳී ගිය වැව් දහසයක් ද, දිරා ගිය බැමි (ආවරණ) දහඅටක් ද, විනාශ වී තිබූ කුඩා වැව් දෙසිය පහක් ද බැඳවූයේය. වැව් දහසක ශෛලමය වූ (ගල්) සොරොව් ද කරවූයේය. ඒ ඒ තන්හි ඇළ මාර්ග හතළිස් හතරක් ද කැණවූයේය. මෙසේ සිත්කළු වූ වෙහෙර, උයන්, වැව් ආදිය කරවා ඒ නොයෙක් දෙයින් මුළු ලොව සැරසූයේය.
87 මෙසේ කරන ලද විසිතුරු නොයෙක් පින් විස්කම් ඇති, නිතරම ශාස්තෘ ශාසනයෙහි අතිශයින් පැහැදුණා වූ, උතුම් වූ ධාරණ ප්රඥාවෙන් යුක්ත වූ ඒ පරාක්රමබාහු රජ තෙමේ ද තිස් දෙවසක් රජය කළේය.
මෙතෙකින් හුදී ජනයාගේ සංවේගය පිණිස කළ මහවංශයේ ‘උය්යානාදී කාරාපණ’ නම් වූ හැත්තෑ නවවන පරිච්ඡේදය නිමි.