42. සඟතිස්, මුගලන් සහ අසිග්ගාහක රජවරුන්ගේ පුවත

star_outline
සඟතිස් රජු සහ මුගලන් සෙනෙවිගේ කැරැල්ල

1 ඒ සුළු අග්බෝ රජුගේ අභාවයෙන් පසු, අසිග්ගාහක (කඩු දරන) තනතුර දැරූ සඟතිස් තෙමේ පෘථිවි පාලකයා බවට පත් විය. 2 යුක්තියෙහි ඇලුනු ඒ රජතුමා ශාසනයේත් ලෝකයාගේත් අභිවෘද්ධිය කැමතිව, සුදුසු පරිදි තනතුරු දී ජනතාවට සංග්‍රහ කළේය. 3 එකල සුළු අග්බෝ රජුගේ සෙන්පතියා වූ මුගලන් තෙමේ රුහුණේ වසමින් සිටියදී, සඟතිස් රජ වූ පුවත අසා යුද්ධ කිරීම පිණිස මහගල නම් ස්ථානයේ කඳවුරු බැඳ ගත්තේය. 4 සඟතිස් රජතෙමේද ඒ පුවත අසා ඔහු හා යුද්ධ කිරීම පිණිස බල සේනාවක් යැවීය. 5 මහා බල ඇති මුගලන් තෙමේ ඒ රාජකීය සේනාව දැක භීතියට පත් විය. පසුව ඒ මුගලන් සෙනෙවි තෙමේ රාත්‍රී කාලයේ ‘රෑ වෙහෙර’ නම් ස්ථානයට ගොස් බල සේනා රැස් කරමින් එහිම විසුවේය.

6 සඟතිස් රජතෙමේ නැවතත් පැමිණ ‘කෙසෙල් නිවාත’ නම් ස්ථානයේදී තම බල සේනාව යවා ඔහුව පලවා හැර නගරයට පිවිසියේය. 7 නැවතත් මුගලන් තෙමේද විනාශ වූ තම සේනාව යළි එක්රැස් කොටගෙන කරේහේර නම් ප්‍රදේශයට පැමිණියේය. 8 එකල සඟතිස් රජුගේ සෙනෙවි තෙමේ යම්කිසි සුළු කරුණක් නිසා දුකටත් දොම්නසටත් පත්ව, සතුරන් වෙතට තම පුත්‍රයා යවා, තමා දැඩි සේ ගිලන් වූවකු සේ ඇඳක වැතිර සිටියේය. 9 රජතෙමේ ඒ පුවත අසා එකෙනෙහිම ඔහු වෙතට පැමිණියේය. 10 එවිට ඒ සෙනෙවියා කූට ලෙස මෙසේ කීය: “එසේ වී නම් නුඹ කිසිසේත් ශෝක නොවනු මැනව. මෙහි කටයුතු කුමාරයාට උපදෙස් දෙමින් නුවර ආරක්ෂා කරව. මා ගිලන්ව සිටින බැවින් නුඹ සමඟ යුධ පිටියට පැමිණීමට මට නොහැකිය.”

12 සියලු ජනයා පිටත් කර හැර රජු භෝජනය අවසන් කළ කල්හි, මහාපාලියෙහි උයන ලද ආහාර රජු වෙත එළවූහ. රජතෙමේද එය දැක කලකිරී “මෙපමණකින් මෙය කුඩා නොවන්නේය” යයි සිතා, පුත්‍රයා සමඟ ඇතා පිට නැගී, පැළඳගත් සන්නාහයෙන් යුත් සේනාව ඇතිව යුද්ධය පිණිස වහා ගියේය. 13 14 රජතෙමේ ඉතා කුඩා සේනාවක් සමඟ නැගෙනහිර තිස් පව්වට (පාචීන තිස්ස පබ්බතයට) පැමිණියේය. 15 මෙසේ දෙපැත්තෙන්ම සංග්‍රාමය එළැඹි කල්හි, මිත්‍ර ද්‍රෝහි වූ ඒ සෙනෙවි තෙමේ පිටුපසින් සිට යුද්ධය පටන් ගත්තේය. රජුගේ පුත්‍රයා එය දැක “මූව මරා දමමි” යි කීය. 16 එවිට රජතෙමේ “එය නුඹට රිසි නොවේවා, මේ සෙනඟට එය ඉවසිය හැකි නොවනු ඇත. ඉතා කුඩා සේනාවක් විනාශ වන්නේය” යයි පවසා එය වැළැක්වීය. 17 රජතෙමේ බල සේනාව මැදින් දෙකට බෙදා වෙන් කළේය; එහෙයින් රජුගේ සේනාව සතුරන් හා සෙනෙවියා යන දෙපිරිසටම පෙනෙන ලෙස දැක්වුණි.

සඟතිස් රජුගේ පරාජය සහ පලා යාම

18 රජුගේ ඇතා මී ගසක සෙවණට ඇතුළු විය. එහි අත්තක වැදී ඇතා පිට වූ ධවල ඡත්‍රය (සේසත) බිම වැටුණි. සතුරාගේ සේනාව එය දැක රැගෙන ගොස් (මුගලන්) ස්වාමියාට දුන්හ. 19 හෙතෙමේ පර්වත මුදුනෙහි සිට ඒ සේසත ඉහළට එසවීය. එකල රජුගේ සේනාව “මේ සිටින්නේ රජතුමා යැයි” සිතා ගොස් ඔහුව පිරිවරා ගත්හ. 20 21 එකල රජතෙමේ හුදකලා විය. ඉක්බිති ඇත් කඳින් බැස පුත්‍රයාද, හිතවත් ඇමතියාද කැටුව සමීප වූ මෙරමදාරා වනයට ඇතුළු විය.

22 ඉක්බිති ලබන ලද ජය ඇති මුගලන් තෙමේ වාහනද, මිත්‍රද්‍රෝහි සෙනෙවියාද, ඔහුගේ පවිටු පුත්‍රයාද රැගෙන නගරයට පැමිණ, ලක්දිවට අධිරාජයා විය. 23 අනතුරුව “සතුරා ජීවත්ව සිටින තාක් කල් සුවයක් නැතැ” යි ඔහු සිතුවේය. 24 හෙතෙමේ පෙර රජුගේ පින් ඇත්තේ මෙහියැයි අසා, කෝපවී වහා ඔහුගේ අත් පා කපන ලෙස අණ කළේය. 25 රජු විසින් අණ කරන ලද රාජ පුරුෂයා ක්ෂණයකින් අත් පා කැපීමට සැරසුණේය. 26 එවිට ඒ (සඟතිස් රජුගේ) කුමාරයා දොම්නස්ව “මාගේ කැවුම් කන අත ඉදින් කැපුවහොත්, එකල මම කුමකින් කැවුම් කන්නෙම්දැ” යි විලාප තබා හැඬුවේය. 27 එය අසා රජුගේ අණ පරිදි වධ බන්ධන දෙන අධම මනුෂ්‍යයා හඬා වැළපෙමින්ම, රාජාඥාවෙන් මිරිකී සිටි බැවින් ඒ කුමරුගේ වම් අත සහ පය කපා දැමුවේය.

28 රජුගේ අනෙක් පුත්‍රයා වූ දෙටුතිස් කුමරු වෙස්වළාගෙන ‘මෙරකඳුර’ නම් මලය රටට (කඳුකරයට) ගියේය. 29 ඉක්බිති සඟතිස් රජතෙමේ පුත්‍රයා සහ ඇමතියා කැටුව රහසේ වේළුවනයට ගොස්, භික්ෂූන් වහන්සේලා විසින් සපයන ලදුව කසාවත් හැඳ ගත්තේය. 30 මහණ වෙස් ගෙන රුහුණු රටට යාමට කැමතිව මිණිහිරි වැවට පැමිණියේය. එහි සිටි රාජ සේවකයෝ මේ තිදෙනාම හඳුනාගෙන ඔවුන්ගේ ගමන අවුරා රජුට හසුන් යැවූහ. 31 රජතෙමේ එය අසා බෙහෙවින් සතුටු වී වහා එතැනින් ඔවුන් ගෙන ගොස් සීගිරියට පමුණුවා, 32 33 “සැක බිය නැතිව එහිදී රජු සහ පුතුගේ හිස් ගනු මැනව, ඇමතියා වනාහි පණ පිටින්ම මා වෙත ගෙන එව” යයි අණ කළේය. 34 මෙසේ අණ ලත් මිනිස්සු ඒ තිදෙනා රැගෙන සීගිරියට ගොස් කී දේ කිරීමට පටන් ගත්හ.

රාජකීයයන්ගේ ඛේදජනක මරණය

35 එකල රජ කුමරු ඒ වධක මිනිසුන්ට “පළමුව මාගේ හිස සිඳ දමනු මැනව, එය මට සුවයකි” යි කීය. 36 රජුගේ මිනිස්සු එසේ කළහ. පසුව රජුගේ හිසද සිඳ දැමූහ. 37 “අහෝ! කර්මය දත් ජනයනි, බාලයන්ගේ ක්‍රියාවක් බලව්. සම්පත් වූ කලී මෙසේ අනිත්‍යය, ස්ථිර නැත, තමාට වසඟ නොවෙති. පින්වතුනි, එහි ඇලුන නුඹලා නිත්‍ය සුව වූ නිර්වාණය කවර හෙයින් නොසොයන්නහුද?”

38 හිතෛෂී ඇමතියා හට දැන් රජුගේ පණිවිඩය කීහ. ඔහු එය අසා සිනාසී මේ වදන් කීය: 39 “මා ජීවත්ව සිටියදී හිස සිඳින ලද ස්වාමියා මා විසින් දකින ලද්දේය, අහෝ! ඔහු හැර වෙනත් ස්වාමියෙකු සෙවීමද මට සුදුසු නැත. 40 ඔහුව මරා ඔහුගේ සෙවණැල්ල ගෙන යාමට කැමති වීමට තරම්, අහෝ! නුඹලා නුවණ නැත්තෝය. උමතුව සිටින්නෙහියයි සිතමි.” මෙසේ කියා (මළ) ස්වාමියාගේ පය අල්ලාගෙන වැඳ වැතිර ගත්තේය. 41 කිසි ආකාරයකින් ඔහු විසින් එසේ අල්ලා ගත් පාදයන් මුදා ගත නොහැකි බව දුටු මිනිස්සු ඔහුගේද හිස සිඳ, හිස් තුනම එකට එකතු කොට ගෙන ගොස් රජුට දැක්වූහ. රජතෙමේ බිය පහව ගොස් සතුටු විය.

මුගලන් රජුගේ පාලනය සහ අසිග්ගාහකගේ කැරැල්ල

43 ඉක්බිති දුෂ්ට සෙනෙවියාට මලය රජ තනතුර දුන්නේය. ඔහුගේ පුත්‍රයා අසිග්‍රාහක තනතුරෙහි තැබීය. ඒ තෙමේ අලුත් වස්ත්‍රයෙන් දාගැබ් තුනම වැස්වීය. 44 එසේම ලක්දිව මතුපිට පිහිටි සියලු දාගැබ් උදෙසා මහත් පෙළහර කරවීය. 45 ඒ රජතෙමේ බුදුන්ගේ කේශ ධාතුද, දළදා වහන්සේද, එසේම ශ්‍රී මහා බෝධියද යන මේ පූජනීය වස්තූන් සකසා මහා පූජාවෙන් සත්කාර කළේය. 46 වෙසක් පූජා ආදී චාරිත්‍ර ක්‍රමයෙහි ආ සියල්ල කළේය. ධර්ම කර්මයෙන් සියලු බුදු සසුන් පිරිසිදු කළේය. 47 මහා පූජාවෙන් යුතුව ධර්ම සජ්ඣායනා කරවීය. ලාභ දී අතිරේක පූජාවෙන් බහුශ්‍රැතයන් පිදීය. ලක්දිව වැසි සියලු භික්ෂූන්ට සිවුරු දුන්නේය. 48 සියලු ආවාසයන්හි ‘කෙළින්’ (කඨින පූජා හෝ විශේෂ පූජා) ඇති කරවීය. 49 පිළිම කරවීය. දිරූ තැන් ප්‍රතිසංස්කරණය කරවීය. තුන් සියයකට වැඩියක් ලුණු කෙත්ද සංඝයාට දුන්නේය. කරවිට මුගලන් වෙහෙර කරවීය. 50 පිටිගම් වෙහෙර, සංගමුව, වටගමුව එසේම සැගෙයද, රත් වෙහෙරද කරවීය. ඒ රජතෙමේම බොහෝ විහාරයන්ට බොහෝ ආදායම් මාර්ග දුන්නේය. 51 මෙසේ ඒ රජතෙමේ අපමණ පින් කළේය.

51 පළමු රජුගේ සම්පත් අනිත්‍ය බව මෙනෙහි කරමින්, එකල කිසි දොසකින් මලය රජු හට (පෙර සිටි සෙනෙවියාට) කිපියේ, එම මලය රජු විසින් පූර්ව රජතුමාට (සඟතිස් රජුට) කරන ලද විප්‍රකාරයද මෙනෙහි කොට, උපායෙන් ඔහුව ගෙන්වා අත් පා කැප්පවීය. 52 53 එපවත් අසා (මලය රජුගේ පුත්) අසිග්‍රාහක තෙමේ පුතුන් සහිතව රුහුණු රටට ගියේය. ඔහු එහි වසමින් සුළු කලකින්ම ජනපදය තමා සතු කරගෙන, මලය රටේ සැඟවී සිටි දෙටුතිස් කුමරු කරා ආවේය. 54 ඔහු හා එක්ව ඒ තෙමේ විහාර ආදියටත් දනව්වලටත් හානි පමුණුවමින් දොළු ගලට අවුත් කඳවුරු බැන්දේය. 55 රජතෙමේ මේ සියල්ල අසා, සරසන ලද බලසෙන් සහිතව ගොස් ඔහු වෙතම කඳවුරු බැන්දේය. 56 එකල රජුගේ බොහෝ මිනිස්සු උණ රෝගයෙන් පෙළී මිය ගියහ. 57 ඒ අසා අසිග්‍රාහක තෙමේ වේගවත්ව යුද්ධය පටන් ගත්තේය. ඉතා දුර්වල වූ රජුගේ සේනාව බිඳී පලා ගියහ. 58 ඒ රජතෙමේ පසුව පලා ගියේය.

59 ඒ අසිග්‍රාහක තෙමේ සීගිරි පර්වතය වෙත හුදෙකලාව යන මහරජු දැක පිරිසක් එක්කොට මරවීය. 60 පසුව එන දෙටුතිස් කුමරුන් රජ කරවනු පිණිස “පැමිණ රජ වුව මැනව” යි හසුනක් ඔහුට යැවීය. 61 දෙටුතිස් කුමරු ඒ දැන “ඔහු විසින් දුකසේ ලබාගත් රජය කෙසේ නම් මට දෙයිද?” යි සිතා, හැරී පලා ගොස් මලය රටටම ගියේය.

අසිග්‍රාහක (සිලාමෙඝවර්ණ) රජුගේ පාලනය

63 ඒ අසිග්‍රාහක (සිලාමෙඝ) තෙමේ මෙසේ දළ මුගලන් රජු වසරකින් මරා බල සේනා ලබා නැවතත් අනුරාධපුරයට අවුත් මිහි තලයෙහි අණසක පැවැත්වීය. 64 65 සලමෙවන් නම් ඒ රජතෙමේ සංඝයා හා බෝධිය වැඳ තුන් මහා සෑයට සත්කාර කළේය. බත් හල වැඩි දියුණු කළේය. 66 ඉතා දුක් ඇති සාගත සමයෙහි ගිතෙල්, උක් සකුරෙන් සකස් කරන ලද කිරිබත්ද, පෙරහන් කඩද සංඝයාට දුන්නේය. 67 දුගී, මගී, යාචකයන් සියලු දානයෙන් සංග්‍රහ කළේය. මහා කරුණා ඇති ඒ රජතෙමේ දරුවන්ට කැවුම් මිලද දුන්නේය. 68 අභයගිරි විහාරයෙහි ශෛලමය බුදු පිළිමයක් පිදීය. 69 ඒ පිළිමය පිළිබඳ දිරාගිය ගෙයද නන් රුවනින් විසිතුරු කොට කරවීය. ඉලන්ද වැව පූජා කර ඒ බුදුන්ට ආරක්ෂාවද, සියලු උපහාරයෙන් පූජාද හැම කල්හිම පැවැත්වීය.

70 පුණ්‍ය භාජනයක් බඳු වූ ඒ රජු මෙසේ වසන කල, දෙටුතිස් කුමරුගේ මාමා වූ සිරිනාග නම් නායක තෙමේ එතෙර (දඹදිවට) ගොස් බොහෝ දෙමළුන් ගෙන අවුත් උතුරු රට අත්පත් කර ගැනීමට පටන් ගත්තේය. 71 රජතෙමේද එපවත් අසා ගොස් ‘රජ මිතුරා’ නම් ගමේදී යුද්ධ කොට ඔහුව මරා දැමීය. 72 ඉක්බිති ඔහු සමඟ ආ දෙමළුන් මරණ ලදින්, ඉතිරි අය අල්ලාගෙන, නොයෙක් පරිභව කොට ඒ ඒ තැන විහාරයන්හි දාසයන් ලෙස දුන්නේය. 73 74 මෙසේ ලත් ජය ඇති රජු නුවරට අවුත් සියලු රට පිරිසිදු කොට කොයිනුත් බිය නොවී වසන කල, අභයගිරි විහාරයෙහි බෝධි නම් භික්ෂූ තෙමේ බහුලව සිටින දුස්සීලයන් දැක, 75 තෙමේ පැවිද්දෙන් බාල වූයේ නමුත් රජු කරා එළඹ ධර්ම කර්මයක් (ශාසන ශෝධනයක්) කිරීමට ඉල්ලා සිටියේය. 76 රජතෙමේ උන්වහන්සේගේ සහය ලබාගෙන ඒ විහාරයෙහි ධර්ම කර්ම කරවීය.

77 උන්වහන්සේ විසින් සසුනෙන් බැහැර කරන ලද සියලු දුස්සීලයෝ එක්ව මන්ත්‍රණය කොට, රහසින් ඒ දැහැමි හිමියන් මරා ඒ කර්මය (ශාසන ශෝධනය) වැළැක්වූහ. 78 එකල රජතෙමේ එපවත් අසා කිපියේ, උන් සියල්ල එක් කොට ගෙන අත් කපා, බැඳුම් සහිත කොට පොකුණු පල්ලන් (වැව් මෙහෙකරුවන්) කළේය. 79 ඒ අධිකරණයෙහිදී අනෙක් සියයක් භික්ෂූන්ද දඹදිවට පිටත් කර යැවීය. 80 ඒ මරණ ලද දැහැමි හිමියන්ගේ උත්සාහය මෙනෙහි කෙරෙමින් ශාසනය පිරිසිදු කරවීය. ඔවුන් හා පොහොය කරනු පිණිස ථෙරිය වාදික භික්ෂූන්ට ආරාධනා කොට, එය ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද්දේ, 81 ඉතා කිපී අනාදරව අක්‍රොශ කොට පරුෂ බසින් පරිභව කොට, ඒ භික්ෂූන් ක්ෂමා නොකරවාම දකුණු දේශයට ගියේය. 82 ඒ රජතෙමේ එහි වෙසෙමින් මහා රෝගයකින් පෙළෙන ලද්දේ ක්ෂණයකින් මළේය. මෙසේ නව වසරකින් මිහි තලය හැර ගියේය.

සිරිසඟබෝ රජු සහ ජෙට්ඨතිස්සගේ ආක්‍රමණය

83 ඒ රජුගේ ඇවෑමෙන් ඔහුගේ පුත් අග්බෝ කුමරු ‘සිරිසඟබෝ’ නමින් ප්‍රසිද්ධ වූයේ රජ විය. 84 ඔහුගේ මලණුවන් වූ මාණ කුමරු උප රජ තනතුරෙහි අභිෂේක කොට, ඔහුට සේනා වාහන සහිතව දකුණු රට දුන්නේය. 85 ඒ රජතෙමේ පෙර රජුන් පැවති පරිදි චාරිත්‍ර නොනසා දැහැමින් රට රැක්කේය. සංඝයාටද බුහුමන් කළේය.

86 ඉක්බිති මලය රටේ සැඟවී සිටි දෙටුතිස් කුමරු ඒ සියලු පවත් අසා රිටිගලට අවුත් මහ ජනයාට සංග්‍රහ කළේය. 87 ඉතා මන දොළ ඇති ඒ කුමාර තෙමේ පූර්ව දක්ෂිණ (නැගෙනහිර සහ දකුණු) දේශයන් අත්පත් කරගෙන, මහා බල ඇතිව ක්‍රමයෙන් නුවරට පැමිණීමට පටන් ගත්තේය. 88 බටහිර දිග වසඟ කරනු පිණිස දළසිව් ඇමතිවරයා යවා, තමා ‘සිරිපිටිගම’ විසීය. 89 රජතෙමේ එපවත් සියල්ල අසා උපරජු (මාණ කුමරු) එහි යැවීය. 90 ඔහු බටහිර දිගට ගොස් සෙන් සහිතව ඔහුව පලවා හැරියේය. 91 ‘කැදැල්ලෙහි සිටින පිළවකු මෙන් දරුවා නැසිය හැකියැ’ යි සිතා මයෙත් වැවට පැමිණි කුමරුගේ ඇමතියා රජතෙමේ අල්ලා ගත්තේය. 92 දෙටුතිස් කුමරුත් ‘මුහු සේ ගන්නෙමි’ යි සිතා අති වික්‍රම ඇත්තේ, නිසැකවම මද වූ බල සෙනගින් යුක්තව පැමිණියේය. 93 දෙටුතිස් කුමරුද එපවත් අසා යුද්ධය පිණිස සැරසුණු සේනා වාහන ඇත්තේ, බිඳුනු වෙරළ ඇති සමුදුර සේ රජුගේ සේනාව වසා ගත්තේය. රජ සේනාව බිඳී ගියේය. 94 ඒ රජතෙමේ (සිරිසඟබෝ) ඇතා පිට නැගී හුදකලාව අප්‍රසිද්ධ වේශයෙන් ක්ෂණයකින් පලා ගොස්, රජ පැමිණ සවන මසෙහි එකෙණෙහිම නැව් නැගී, වස්තු හා රට හා නෑයන් හැර දඹදිවට ගියේය.

දෙටුතිස් රජුගේ කෙටි පාලනය සහ ඛේදවාචකය

95 අනතුරුව දෙටුතිස් කුමර තෙමේ නුවරට අවුත් රජව පෙර සෙයින් සියලු කිස පැවැත්වීය. සස්න රැක්කේය. 96 ඒ රජතෙමේ අභයගිරි විහාරයට ‘මහා දාරගිරය’ දුන්නේය. මහා විහාරයටද මාමෙන් බෝව (ග්‍රාමය) දුන්නේය. 97 ඒ රජතෙමේම ජේතවනයට ගොඩිගමුව දුන්නේය. මහිලගන, දිඹුලගන යන ගම් දෙක පදානඝරයෙහි නායක වූ මහානාග තෙරුන්ට දුන්නේය. 98 කසුබ් ගිරියට ගොදුරු ගම් කොට අඹලප නම් ගම දුන්නේය. එම රජතෙමේ වේළුවනයට කැකුළු විට දුන්නේය. 99 ගංගාමාතිකා විහාරයට කෙහෙතා ගම දුන්නේය. අතුරු ගං වෙහෙරට චූලාමානික ගම දුන්නේය. 100 මයෙත් වැව කසුබ් වෙහෙරට සහන් නරුව දුන්නේය. 101 කළා වෑ වෙහෙරට උදා ගම දුන්නේය. මේ විහාරයන් හා අනිකුත් විහාරයන් අය ගමින් පිරවීය. 102 දිරූ විහාරාදිය තුන් ලක්ෂයක් වියදම් කොට නවකම් (ප්‍රතිසංස්කරණ) කළේය. ලක්දිව වැසි භික්ෂූන්ට තුන් සිවුරු දුන්නේය.

103 දඹදිව ගිය රජුගේ (සිරිසඟබෝගේ) සහෝදරයෝ ඒ ඒ තැන සැඟවී සිටියහ. ඔවුහු දේශය නසන්නට පටන් ගත්හ. 104 දෙටුතිස් රජ ඒ අසා කළාවැවට පැමිණ ඔවුන් හා යුද කෙරෙමින් සේනා සහිතව එහිම විසීය. 105 106 පරතෙර (දඹදිවට) ගිය රජතෙමේ දෙමළ සේනාවක් ගෙන කළා වැවට අවුත් යුද්ධ කිරීමට පටන් ගත්තේය. 107 දෙටුතිස් රජද සටනට සැරසුණු බල සේනා ඇතිව ආයුධ ගෙන, දළසිව් ඇමති දඹදිව යවා, පැළඳගත් සන්නාහ ඇති ඇතෙකු පිට නැගී යුද්ධ කෙරෙමින් සිටියේය. තමාගේ සේනාව පසුබසිනු දැක, තමාගේ ඇතා පිට නැගී සිටි මහා ඇමතියා හට මේ වදන් කීය: 108 “මාගේ මෙම පණිවිඩය මෙහෙසියට පවසා, පසුව නුඹ කැමති දෙයක් කරන්න.” 109 තවද “මාගේ දේවියනි, පැවිදිව දහම් හදාරා අභිධර්මය දේශනා කොට රජුට පින් අනුමෝදන් කරවන්න” යනුවෙන් පවසා, යුද්ධයට පැමිණි යම්තාක් දෙමළුන් මරා ආයු කාලය ගෙවා දැමුවේය (සියදිවි නසා ගත්තේය). 110 111 එකල්හි යුද්ධයට ආ වේළුප්ප නම් දෙමළා දැක, අත වූ බුලත් පයියෙහි රැක තිබූ සිරිය (පිහිය) ගෙන තමාගේ හිස කපා ඇතා පිට තබා, සිරිය කොපුවෙහි බහාලීය. මහසේනාව ඝෝෂා කළාය.

112 113 එකල ඒ මහා ඇමති තෙමේද ගොස් ස්වකීය පරාජය කියා, රජු හිස සිඳ ගැනීමේදී කී පණිවිඩය බිසවට දන්වා සිටියේය. 114 ඒ බිසව ශාසනයේ පැවිදිව අටුවා සහිත අභිධර්ම පිටකය ඉගෙන නිම කළ කල්හි, ධර්මාසනයෙන් බැස පොළොව මතුපිට හිඳගෙන, “එව, රජු මළ සැටි දක්වන්න” යි මෙහෙයන ලද්දේ, 115 ඒ ඇමතියා බිසෝ මෙහෙණිය ඉදිරියෙහි හිඳගෙන, තමාගේ හිස සිඳ සිරිය කොපුවෙහි ලා “දේවයන් වහන්සේ මෙසේ මළේය” යි කියා පෙන්වීය. 116 බිසෝ මෙහෙණිය ඒ දැක දැඩි සොවින් ළය පැලී මිය ගියාය. 117 මෙසේ පස් මසකින් ඒ දෙටුතිස් රජ දෙව්ලොව ගියේය.

නැවතත් සිරිසඟබෝ රජු සහ දාඨෝපතිස්සගේ ආක්‍රමණය

118 මෙසේ දිනූ යුද්ධ ඇති (සිරිසඟබෝ) රජතෙමේ සතුරන් මැඩ රජය තමා සතු කරගෙන අනුරාධපුරයෙහි වසමින් සිටියේය. 119 ඔහු උපරජු (මාණ) නමින් තමා විසින් කරවන ලද ‘මහල්ලකාරාජ’ නම් පදානඝරයේ නායක තෙරුන්ට 120 භංකාරය, සමුගම යන ගම් දෙක හා කේගල්ල රාජභාගයද, සියලු පිරිවරද යන මේ සියල්ල දුන්නේය. 121 එසේම ජේතවනයට මාමිණියාගම දුන්නේය. ‘මයෙන් කසුප්’ අවස සල්ගමින් පිදීය. සෑගිරියට ඇඹුල්පදර දුන්නේය. 122 පොළොන්නරුවෙහි මහාපානාදිදීපකං (මහපන්දිව) කළේය. 123 ඔහුගේ ඇමැත්තෝ මාණ නම් යුව රජු අන්තඃපුරයෙහි අපරාධ කළ හෙයින්, සම මෛත්‍රි දානය කොටත් (අභය දානය දී තිබියදීත්) මැරූහ. 124 ඉක්බිති ඒ රජතෙමේ තමන්ගේ කිස් යොවුන් (බාල) මලණුවන් වූ කසුප් කුමරු පරම්පරාව රක්නේ යුවරජ තනතුරෙහි අභිෂේක කරවීය.

125 දළසිව් තෙමේ මාණ නම් යුවරජු මරණ ලද බව අසා දෙමළ සේනාවක් ගෙන සියඹලාගමුවට ආවේය. රජතෙමේ ඔහු එනු දැක සේනාව සමඟ ගොස් යුද්ධ කෙරෙමින් සිටියදී දොළොස් වන අවුරුද්දෙහි දඹදිවට පලා ගියේය. 126 හෙතෙමේ (දළසිව්) සියල්ල හැර යමින් තමා හඳුන්වනු පිණිස ‘ඒකාවැල’ ගෙන හුදෙකලාව නික්මුණේය. 127 මේ තෙමේ ඒකාවැල නැතිවම විධි වූ පරිද්දෙන් රජව ‘දාඨොපතිස්ස’ යයි මිහි තලයෙහි ප්‍රකට විය. සිරිසඟබෝ රජතෙමේ ලද අවකාශ ඇතිව (නැවත අවුත්) යුද්ධ කොට රජය ගත්තේය. 128 මෙසේ ඔවුහු දෙදෙනා අතරතුර එකිනෙකා පලවා හැරියහ. දෙරජුන්ගේ මෙබඳු යුද්ධයෙන් පෙළුණු සියලු ලෝවැසි තෙමේ උපද්‍රවයට පත් විය. 129 ධන ධාන්‍යයෙන්ද පිරිහී ගියේය.

130 ඒ දාඨෝපතිස්ස රජතෙමේ පූර්ව රජුන් සතු සියල්ල නැසීය. තුන් නිකායේ දාගෙවල්ද සාරා (හාරා) ගත්තේය. 131 රන් පිළිම බිඳ රන් ගත්තේය. රන් මාලා ආදී සියලු පූජා භාණ්ඩ බැහැර කළේය. 132 එසේම ථූපාරාමයෙහි රන් කොත ගත්තේය. මහා සෑයෙහි මාහැඟි රත්නයෙන් ආකීර්ණ වූ ඡත්‍රයද බින්දේය. 133 මහා පාලි නම් බත් හලෙහි තිබූ (රන්) ඔරු දෙමළුන්ට දුන්නේය. ඒ දෙමළු ධාතු ගෙය හා රජ ගෙවල් ගිනි ලූහ. 134 පසුව විපිළිසර වූ හෙතෙමේ තමාගේ පව් දෙසා හැරීමට භෝග සහිත පලාවතු වෙහෙර කරවීය. 135 රුවන් දළැයි ජනයා කෙරෙහි ප්‍රසිද්ධ ඔහුගේ බෑණා තෙමේද මහ ඈපා වී පොහොසත් වූයේ ඔහුට උපස්ථාන කළේය.

137 යුද්ධ බලයෙන් අග්බෝ රජ නැවත රජයට පැමිණි කල්හි, ඔහුගේ මලණුවන් වූ කසුප් යුව රජ තමාගේ බල සේනා රැක ගැනීමට, ථූපාරාමයෙහි දාගැබ ලාහෙලා (නොසලකා) බිඳ, දේවානම්පියතිස්ස රජු හා සුළු අග්බෝ රජු ඇතුළු වූ පූර්ව රජුන් විසින් පුදන ලද සාර වස්තු, ප්‍රඥා නැති මේ තෙමේ දුර්නීතික පාපයන් පෙරටු කොටගෙන පැහැර ගත්තේය. 138 දකුණු විහාරයෙහි සෑය බිඳ ධන සාරය පැහැර ගත්තේය. 139 මෙසේ අනෙක් දාගැබ්ද බිඳවීය. දුර්නීතිකයන් පෙරටු කොටගෙන මෙසේ කරන ඔහුව වළකන්නට රජතෙමේ පොහොසත් නොවිය. 140 අහෝ! පවිටුහු පාලනය කිරීමට අපහසු අය වෙති. ඔහුව වළක්වන්නට පොහොසත් නොවූ ඒ රජතෙමේ ථූපාරාමයෙහි එම යුවරජු ලවාම දහසකින් බුසෑය (වටිනා දේ) කරවා පෙළහර කළේය.

සිරිසඟබෝ රජුගේ මරණය සහ කසුප් රජුගේ සමය

143 එකල දාඨෝපතිස්ස රජු විසින් අග්බෝ (සිරිසඟබෝ) රජු පරාජයට පමුණුවන ලද්දේ, බල වාහන සරසනු පිණිස රුහුණු රටට ගියේය. එහි විසූ හෙතෙමේ ව්‍යාධියකින් පහරන ලදුව (රෝගාතුරව) සොළොස්වන වර්ෂයෙහි මළේය. 144 එකල ඔහුගේ කිස් යොවුන් මලණුවන් වූ කසුප් යුව රජතෙමේ දාඨෝපතිස්ස රජු දඹදිවට පලවා හැර ලක්දිව එක්සත් කළේය. 145 ඔහු ඔටුනු නොපැලැන්දේය. මේ තෙමේ සත්පුරුෂ සමාගමයෙන් විපිළිසරව “කළ පාප කර්මයන් නසන්නෙමි” යි සිතා, 146 මල් වතු, පොල් වතු සහ වැව්ද කරවීය. මහා සෑ තුනට මහා පූජාවෙන් සත්කාර කළේය. ථූපාරාමයද පුදා ඊට එක් ගමක්ද දුන්නේය. 147 සියලු ආරණ්‍යක භික්ෂූන් ලවා දහම් දෙසවීය.

148 149 මිරිසවැටියෙහි ඉතා ශක්තිමත් ප්‍රාසාදයක් කොට නාහල (නාගසාල) වැසි මහ තෙරුන් එහි වැස්වීය. එහි වසනා උන්වහන්සේට සිවුපසයෙන් උපස්ථාන කෙරෙමින් අටුවා සහිත විජම්පෙළ (අභිධර්ම පිටකය) කියවීය. 150 නාහල් අවස (ආවාසය) කරවා උන්වහන්සේටම දුන්නේය. මානිටුලා ගමද පසය (ප්‍රත්‍ය පහසුව) පිණිස උන්වහන්සේටම දුන්නේය. 151 ඉක්බිති ඒ දාඨෝපතිස්ස රජතෙමේ දඹදිව සිට මහ බලසෙන් ගෙන මෙහි ආවේය. 152 යුද්ධ කෙරෙමින් සිටි, මැනවින් සරසන ලද බල වාහන ඇති ඒ කසුප් රජු විසින් පහරන ලද්දේ මළේය. මොහුගේ (දාඨෝපතිස්සගේ) රජ බැව් වූ කලී දොළොස් අවුරුද්දක් විය. 153 ඒ දාඨෝපතිස්ස රජුට සමාන නම් ඇති (හත්ථදාඨ) බෑණා කෙනෙක් මහා යුද්ධයෙහිදී ඔහු කෙරෙන් බිය වැදී දඹදිවට පලා ගියේය.

154 ඒකාන්තයෙන් සියලු සම්පත් මෙසේම අනිත්‍යයහ, ඉතා දුර්ලභද වෙති, ක්ෂණයකින්ම විනාශ වන්නාහ. 155 එහෙයින් තමාට වැඩ කැමැත්තෝ මෙහි ඇල්ම බැහැරලා ධර්මාභිමුඛ වන්නේය.

මෙතෙකින් හුදී ජනයාගේ ප්‍රසාදය සහ සංවේගය පිණිස කළ මහවස ‘ජරාජාක’ නම් වූ හතළිස් දෙවන අදියර නිමි.