39. කසුප් සහ මුගලන් රජුන්ගේ රාජ්‍ය සමය

star_outline
සීගිරිය නිර්මාණය කිරීම සහ කසුප් රජුගේ පසුතැවිල්ල

1 ඉක්බිති පවිටු සිත් ඇති කසුප් නම් වූ ඒ රජතුමා, අශ්ව පාලකයා සහ අරක්කැමියා ද යවා මල් (මුගලන් කුමරු) මරවනු නොහැකි වූ හෙයින් (ඔහු ගැන බියට පත්ව) තමාගේ බිසව ද සමඟ සීගිරියට ගියේ ය. 2 මිනිසුන් විසින් නැඟිය නොහැකි වූ ඒ පර්වතය වටා ශුද්ධ කරවා, පවුරකින් පිරිවරා, එහි සිංහයෙකුගේ ආකාරයට සමාන වූ හිණි ගෙවල් (පඩිපෙළ සහිත මාර්ග) කරවී ය; එහෙයින් එය ‘සීගිරි’ නම් විය. 3 හේ තෙමේ වස්තු රැස් කොට එහි මනා ආරක්ෂාව යොදා තබා, තමා තැන්පත් කළ ඒ වස්තූන් සඳහා ඒ ඒ තැනින් ආරක්ෂකයන් ද තැබුවේ ය.

4 එහි දැකුම්කලු වූ ද සිත්කලු වූ ද රජ ගෙයක්, දෙවන ආලකමන්දාවක් (කුවේරයාගේ භවනය) සේ කරවා වෙසමුණු මහ රජු (කුවේරයා) මෙන් එහි වාසය කළේ ය. 5 මිගාර නම් සෙනෙවි තෙමේ තමාගේ නමින් පිරිවෙනක් ද, එසේම අභිෂේක බුද්ධ ප්‍රතිමාව සඳහා ගෘහයක් ද කරවා, ශෛලමය බුද්ධ ප්‍රතිමාවට පූජා පැවැත්වීමට අවසර ඉල්ලුවේ ය. 6 7 ඔහු විසින් එයට අභිෂේක මංගල්‍යයක් ඉල්ලා සිටි කල්හි, එය නොලැබූ හෙයින් “ස්වාමීහුගේ රාජ්‍යය ගැන මම බලාගනිමි” යි සිතා (වෛර බැඳ) නිහඬ විය.

8 ඒ කසුප් රජතුමා ද විපිළිසරව (පසුතැවිල්ලට පත්ව) තමා කළ පාප කර්මයෙන් “කෙසේ නම් මිදෙම් දෝ” යි සිතා අපමණ පින්කම් කළේ ය. 9 හේ තෙමේ නුවර දොරටුවල මහත් වූ උයන් වතු කරවී ය; ලක්දිව සෑම තැනම යොදුනෙන් යොදුන අඹ උයන් ද කරවී ය. 10 ඉසුරුමුනි විහාරය කරවා, පෙර (ඒ විහාරයට) අයත්ව තිබූ වස්තුවට වඩා වැඩි කොට භෝග ග්‍රාමයන් ද (විකිණීමට තිබූ ඉඩම් මිලට ගෙන) එම විහාරයට පූජා කළේ ය. 11 රජුට ‘බෝ’ සහ ‘උපුල්වන්’ යනුවෙන් දූවරුන් දෙදෙනෙක් වූහ; 12 රජු මේ විහාරයට උන් දෙදෙනාගේ නම් ද තමාගේ නම ද යොදා (නම්) කරවී ය.

13 ඒ විහාරය පූජා කරන කල්හි මහා විහාරවාසී භික්ෂූන් වහන්සේලා, “පියා මැරූවෙකු මැයි” සිතා ලෝකවාසීන්ගේ නින්දාවට භය වූවෝ එය පිළිගැනීමට කැමති නො වූහ. 14 ඒ රජතුමා උන් වහන්සේලාට ම දීමට කැමති වූයේ, (එය සංඝයාට කෙලින්ම නොදී) බුද්ධ ප්‍රතිමාවට පූජා කළේ ය. 15 භික්ෂූහු ද “මෙය අපගේ ශාස්තෘන් වහන්සේගේ භෝගයෙකැ” යි සිතා එය ඉවසා වදාළහ. එසේම ඒ රජතුමා සීගිරි ගල සමීපයෙහි පූජා කරන ලද උයනෙහි වෙහෙරක් කරවී ය; 16 එහෙයින් ඒ විහාරය ද ඔවුන්ගේ නම් වලින් (බෝ-උපුල්වන්-කසුබ්ගිරි ලෙස) නම් විය. රජතුමා සිව් පසයෙන් යුත් ඒ විහාරය සහ උතුරු දිග උයන ද ධම්මරුචි නිකායික භික්ෂූන්ට පූජා කළේ ය.

17 ස්ත්‍රියක් විසින් තැඹිලි කිරෙන් පිසින ලද, ගිතෙල් මුසු කර සකස් කරන ලද බතක් යහපත් වූ කැවුම් (පූප) සමඟ (රජුට) දුන් කල්හි, එය අනුභව කොට “මෙය ආර්‍ය්‍යයන් වහන්සේලාට දීමට සුදුසු ය” යි සිතුවේ ය. 18 “ආර්‍ය්‍යයන් වහන්සේලාට ද මෙබඳු ලෙසට ම බත් දෙමි” යි සිතා, එවැනි බත් සපයා සියලු භික්ෂූන්ට සිවුරු සහිතව දානය දුන්නේ ය. 19 ඔහු පෙහෙවස් විසී ය; සතර බ්‍රහ්ම විහරණ භාවනා කළේ ය; ධුතාංග සමාදන් විය; පොත් පත් ද ලියවී ය. 20 නොයෙක් බුදු පිළිම, විහාර ගෙවල් සහ දන්සල් ආදිය ද කරවී ය; එසේ වුව ද හේ තෙමේ පරලොව ගැනත් මුගලන් කුමරු ගැනත් බියෙන් යුතුව කල් ගෙවී ය.

මුගලන් කුමරුගේ පැමිණීම සහ කසුප් රජුගේ අවසානය

21 ඉන් අටළොස් වන වර්ෂයෙහි (කසුප් රජුගේ රාජ්‍යයෙන් වසර 18 කට පසු) මහා භට සේනා ඇති මුගලන් කුමාරයා, නිවටුන්ගේ (නිගණ්ඨයන්ගේ හෝ ආජීවකයන්ගේ) උපදෙස් හා අණ පරිදි අග්‍ර වූ දොළොස් යහළුවන් පිරිවරා දඹදිව සිට මෙහි පැමිණියේ ය. 22 ඔහු අඹකොළ පටුනෙහි ගොඩ බැස, එහි වූ කුඨාරි විහාරයේ කඳවුරු බැඳ සේනා සංවිධානය කළේ ය. 23 රජතුමා ඒ පුවත අසා “ඔහු අල්ලා ගනිමි ම ය” යි කියා, නිමිති කියන්නන් විසින් “එසේ කිරීමට නොහැකිය” යි කියද්දීත්, මහත් සේනා බල ඇත්තෙක් ව (සටනට) නික්මුණේ ය. 24 මුගලන් කුමරු ද සන්නද්ධ වූ බල සේනා ඇතිව, සූර වීර යහළුවන් පිරිවරාගෙන, අසුර සංග්‍රාමයට වදිනා ශක්‍ර දේවේන්ද්‍රයා මෙන් (රජුට) අභිමුඛ විය.

25 26 ඒ දෙපිරිසගේ සේනාවෝ බිඳුණු වෙරළ ඇති සාගර ජල කඳ සේ එකිනෙකා කරා එළඹ මහා යුද්ධයක් පටන් ගත්හ. කසුප් රජු ඉදිරියෙහි මහා මඩ වළක් දැක, එය මඟ හැර වෙනත් මඟකින් යාමට ඇතා ආපසු හැරවී ය. 27 එය දැක ඔහුගේ සේනාව “අපගේ ස්වාමියා මේ පලා යන්නේ ය” යි කියා (බිය වී) බිඳී ගියහ; මුගලන් කුමරුගේ භටයෝ “සතුරන් පිටු දක්නා ලද්දේ ය” යි (ජයඝෝෂා කරමින්) අරගල කළහ. 28 (තමා පරාජය වූ බව දැනගත්) ඒ කසුප් රජ තෙමේ, (කලවායේ වූ) සිරියෙන් (කිනිස්සෙන්) සිය හිස සිඳ ගත්තේ ය; (නැතහොත් ගෙල සිඳ ගත්තේ ය), පසුව ඒ කිනිස්ස කොපුවෙහි බහාලුවේ ය. 29 ඒ මුගලන් කුමාරයා ඔහුගේ (සහෝදරයාගේ) ඒ ක්‍රියාව ගැන පැහැදී, ආදාහන කටයුතු කරවා, (රාජ්‍යයට අයත්) සියලු උපකරණ ද රැගෙන උතුම් වූ නුවරට හෙවත් අනුරාධපුරයට පැමිණියේ ය.

මුගලන් රජුගේ රාජ්‍ය පාලනය

30 භික්ෂූන් වහන්සේලා ඒ පුවත අසා මනා කොට සිවුරු හැඳ පොරවා, විහාරයේ සියලු තැන්හි පිළිවෙළින් පෙළ ගැසී සිටියහ. 31 (මුගලන් රජ) ඇත් පවුරෙන් පිටත මහා සේනාව නවතා, දෙව් රජු නන්දන වනයට පිවිසෙන්නාක් මෙන් මහමෙව්නා උයනට ඇතුළු විය. 32 ඒ සංඝයා වහන්සේලා කෙරෙහි පැහැදී සමීපයට එළඹ, වැඳ, තමාගේ ධවල ඡත්‍රයෙන් (රාජ්‍යයෙන්) සංඝයා පිදුවේ ය; සංඝයා වහන්සේලා එය නැවත ඔහුට ලබා දුන්හ. 33 එතැන ‘ඡත්තවඩ්ඩි’ (සත් පිරිනැමූ තැන) යන නමින් ව්‍යවහාර කළහ; එහි කළ පිරිවෙන ද ඒ නමින්ම හැඳින්විණි.

34 මුගලන් කුමරු නුවරට පැමිණ විහාර දෙකට ම ගොස්, එහි සංඝයා වහන්සේලා වැඳ මහා රාජ්‍යයට පැමිණ ලෝකයා දැහැමින් ආරක්ෂා කළේ ය. 35 හේ තෙමේ “මාගේ පියා මැරූවන්ට මේ ඇමතියෝ පක්ෂපාතී වූහ” යි කිපී, (එම ඇමතියන්) දායාදයන්ගෙන් බැහැර කරවී ය (තනතුරු අහිමි කළේ ය). 36 (ඔහුගේ කෝපය නිසා) හෙතෙම ‘රාක්ෂස’ නම් විය; ඒ රජ තෙමේ ඇමතියන් දහසකට වැඩියෙන් විනාශ කළේ ය. 37 එසේම බොහෝ දෙනාගේ කන් සහ නාසා කප්පවා රටින් පිටුවහල් කරවී ය. පසුව සද්ධර්මය අසා (කෝපය) සංසිඳී, පහන් සිත් ඇත්තේ පොළෝ තලයෙහි මේඝයක් සේ මහ දන් පැවැත්වී ය.

38 ඒ රජ තෙමේ අවුරුදු පතා දුරුතු මස මැද පොහෝ දින (මහා) දානයක් පැවැත්වී ය; එතැන් පටන් ඒ දානය ලක්දිව අද දක්වා ත් පවතී. 39 (ධාතුසේන) පිය රජුට විලඳ දුන් ඒ රියදුරු තෙමේ ද, පිය රජු දුන් හසුන (සංදේශය) රැගෙන මුගලන් රජුට දැක්වී ය. රජු ද ඒ දැක හඬා, තමා කෙරෙහි පැවති පියාගේ ප්‍රේමය වර්ණනා කොට, ඔහුට දොරටුපාල නායක තනතුර දුන්නේ ය.

ශාසනික සේවාවන් සහ සිලාකාලගේ කථාව

40 මිගාර සෙනෙවි තෙමේ විධි වූ පරිද්දෙන් රජුට දන්වා (කලින් තමාට ඉඩ නොලැබුණු) අභිෂේක පිළිමයෙහි අභිෂේක මංගල්‍යය තමා රිසි සේ කළේ ය. 41 (රජු) සීගිරි දළ්හ නම් විහාරය ද, දරි දායා කොඩ්ඩඤ්ඤ නම් විහාරය ද ධම්මරුචි නිකායික භික්ෂූන්ට පූජා කළේ ය. 42 හේ තෙමේ එම සීගිරි ගලෙහි විහාරයක් කොට, දික්සඳ සෙනෙවියා කළ විහාරයෙහි වැඩ සිටි මහානාම තෙරුන්ට දුන්නේ ය. 43 මහත් නුවණැති ඒ රජ තෙමේ ‘රාජිනී’ නම් මෙහෙණවරක් කරවා සාගලික නිකායික භික්ෂුණීන්ට දුන්නේ ය.

44 ලම්බකර්ණ ගෝත්‍රයෙහි උපන් ‘දාඨාපභූති’ නම් කිසිවෙක් කසුබ් රජුට උපස්ථාන කිරීමෙහි කලකිරුණු සිත් ඇත්තේ ‘මෙරලියවග’ ට ගොස් එහි ම වාසය කළේ ය. 45 ‘සිලාකාල’ යයි ප්‍රසිද්ධ වූ ඔහුගේ එක් පුතෙක් ද විය; හේ තෙමේ ද කසුබ් රජුට භය ඇත්තේ, මුගලන් කුමරු හා එක්ව මෙයින් දඹදිවට පලා ගියේ ය. 46 එහි ගොස් බෝමැඩ වෙහෙර (බුද්ධගයාවේ) පැවිදි බව ලබා, ප්‍රියශීලී ව ආදර සහිතව සංඝ වත් පිළිවෙත් කරමින් (වාසය කළේ ය). 47 48 (එක් දවසක්) අඹ ගෙඩියක් ලැබ, එය සංඝයාට පූජා කළේ ය; සංඝයා වහන්සේ ඔහු කෙරෙහි පැහැදී “අඹ හෙරණ” (අම්බ සාමණේර) යැයි වදාළ සේක; එහෙයින් ඔහුට ඒ නම ඇති විය.

49 හේ තෙමේ කේශ ධාතූන් වහන්සේ ලැබ දඹදිව සිට (පැමිණ), මුගලන් රජු රජ කරන කල්හි මෙහි ගෙන ආවේ ය. 50 (රජතුමා) ඔහුට සත්කාර කොට, කේශ ධාතූන් වහන්සේ ගෙන මහාර්ඝ වූ පළිඟු කරඬුවක ලා දිවකුරු බුදුන්ගේ උතුම් පිළිම ගෙයි තැන්පත් කරවා මහ පෙරහරින් පුද පැවැත්වී ය. 51 ඒ රජ තෙමේ (සිලාකාලගේ) මාමණ්ඩිය ද ඔහුගේ බිරිඳ ද රන්මුවා රූප කොට (නිර්මාණය කරවා) එහි තැබී ය. 52 53 එසේම (තවත්) පිළිම ද, මනා අශ්ව රූපයක් ද තැබූයේ ය; කේශ ධාතු කරඬුව ද, ඡත්‍රයක් ද, රුවන් මණ්ඩපයක් ද, අගසව් යුවළගේ රූප ද, වල්විදුනාවක් ද කරවී ය.

54 රජ තෙමේ තමාට තිබූ අධික වූ රාජකීය පරිවාර ජනයා (පෙරහර) ඔහුට (සිලාකාලට) ලබා දුන්නේ ය; සිලාකාලයන් අසිග්ගාහක (කඩු ගන්වන්නා) තනතුරෙහි පිහිටුවා (කේශ ධාතුවේ) ආරක්ෂාව පිණිස යෙදවී ය. 55 එහෙයින් හෙතෙම ‘අසිග්ගාහක සිලාකාල’ යයි ප්‍රසිද්ධ විය; රජ තෙමේ බොහෝ භෝගයන් ද, තමාගේ සොහොයුරිය ද ඔහුට පාවා දුන්නේ ය. 56 57 මේ කියන ලද්දේ ඉතා සංක්ෂිප්තයෙනි; මෙහි විස්තරය සර්වප්‍රකාරයෙන් පැන නැත්තහු විසින් ‘කේසධාතුවංශයෙන්’ ගත යුතුය. (මුගලන් රජ) සයුරින් ආරක්ෂාව තර කොට (වෙරළාරක්ෂක මුරපොළවල් යොදා) ලක්දිව නිර්භය කළේ ය; දහම් සහිත බුදු සසුන ධර්මානුකූලව ද සෙමෙන් ද (සාමකාමීව) ශුද්ධ කළේ ය.

58 (රජුගේ) උතුරු නම් සෙනෙවි තෙමේ සිය නමින් ප්‍රධාන ගෙයක් කරවී ය. ඒ රජ තෙමේ මෙසේ පින්කම් කොට, රාජ්‍යයෙන් අටළොස් වන වර්ෂයෙහි මරණයට පත් විය.

59 මෙසේ අතිශයින් බලවත් වූ කසුප් රජුගෙන් (රාජ්‍යය) දිනූ මුගලන් රජ ද, (තමා) කළ පින් ගෙවුණු කල තමා කරා පැමිණි මරුවා දිනීමට නොහැකි වූවා සේ, තෙමේ ම දාසයෙකු මෙන් (මරණයට යටත්) විය. එහෙයින් නුවණැත්තෝ මරුවාගේ බලය පැහැර හැර (මරණය ජයගෙන) සුවපත් වන්නෝ ය; (සසර ස්වභාවය) තමා විසින් හඳුනාගන්නා අය විසින් ශාන්ති පදය වූ පරම නිර්වාණය ලැබිය යුත්තේ ය.

මෙතෙකින් හුදී ජනයාගේ පහන් සංවේගය පිණිස කළ මහාවංශයෙහි ‘රාජ ද්වය දීපන’ (රජුන් දෙදෙනෙකුගේ කතාව) නම් වූ එකුන්සාළිස් වන (39) අදියර නිමි.