1 හස්ති ශිල්පයෙහි ද, අශ්ව ශිල්පයෙහි ද, කඩු ශිල්පයෙහි ද දක්ෂ වූ, මනා පුහුණුවක් ලැබූ ගැමුණු කුමාර තෙමේ එකල මාගම් පුරයෙහි විසී ය. 2 කාවන්තිස්ස රජතුමා මනා සේ සන්නද්ධ වූ හමුදාව හා වාහන ඇති තිස්ස කුමාරයා ව ජනපදය ආරක්ෂා කරනු පිණිස දීඝවාපියෙහි නතර කරවී ය.
3 ගැමුණු කුමාර තෙමේ තමාට යුද්ධ කිරීමට හැකි යයි සිතුනු කල්හි තමාගේ ශක්තිය හෝ බල සේනාව පෙන්වමින් “මම ද්රවිඩයන් හා යුද්ධ කරන්නෙමි” යැයි පිය රජුට දන්වා යැවී ය. නමුත් රජතුමා ඔහු ආරක්ෂා කරනු කැමති ව “ගඟින් මෙගොඩ ප්රමාණය (නුඹට) ප්රමාණවත් ය” යි කියා ඔහු වැළැක්වූයේ ය.
4 ගැමුණු කුමාර තෙමේ තුන් වරක් ම එසේ පවසා යැවූ නමුත් රජු එය ප්රතික්ෂේප කළේ ය. 5 එවිට කුමාරයා “පින්වතුනි, මාගේ පියාණන් පිරිමියෙකු නම් මෙසේ නොකියන්නේ ම ය; එහෙයින් මෙය පැළඳ ගත මැනව” යි කියා රජුට ස්ත්රී ආභරණ යැවී ය. 6 රජ තෙමේ ඔහු කෙරෙහි කෝප වී “රන් දම්වැලක් සාදව්; එයින් මොහු බඳින්නෙමි; වෙනත් අයුරකින් මොහු ආරක්ෂා කළ නොහැක්කේ ය” යි කීයේ ය.
7 පිය රජු තමාට කිපුණු බව දැන කුමාරයා පලා ගොස් (මලය රට හෙවත්) කඳු රටට ගියේ ය; පියාණන් කෙරෙහි දුෂ්ට වූ (කෝප වූ) බැවින් ම ජනයා ඔහුට ‘දුට්ඨ ගාමිණි’ යයි කීහු.
8 ඉක්බිති කාවන්තිස්ස රජ තෙමේ මහානුග්ගල චෛත්යය කරවීමට ආරම්භ කළේ ය; සෑය සාදා නිම කළ කල්හි රජතුමා සංඝයා වහන්සේලා රැස් කරවී ය. 9 සිතුල්පව් වෙහෙරින් (චිත්තල පබ්බතයෙන්) භික්ෂූන් වහන්සේලා දොළොස් දහසක් එහි වැඩම කළාහු ය; එමෙන්ම (ගම් දොළහක් ඇති) දොළොස් දහස් රට දෙසින් තවත් භික්ෂූන් දොළොස් දහසක් වැඩම කළාහු ය.
10 චෛත්ය පූජාව කොට අවසන් වූ පසු එකල සංඝයා වහන්සේලා ඉදිරියෙහි සියලු යෝධයන් රැස් කරවා ඔවුන් ලවා දිවුරුම් කරවී ය. 11 “කුමාරවරුන් දෙදෙනාගේ කලහය පවතින ස්ථානයට අපි නොයන්නෙමු” යි ඒ සියලු යෝධයෝ දිවුරා පොරොන්දු වූහ; එහෙයින් ඔවුහු පසු කලෙක පැවති ඒ යුද්ධයට සහභාගී නොවූහ.
12 ඒ කාවන්තිස්ස රජ තෙමේ විහාරයන් හැට හතරක් කරවා, අවුරුදු හැට හතරක් එහි රාජ්යය කරවා පසුව කාලක්රියා කළේ ය. 13 රාජිනිය තොමෝ රජුගේ දේහය වසා ගත් යානාවකින් ගෙන්වා ගෙන තිස්සමහාරාමයට පමුණුවා ඒ බව භික්ෂු සංඝයාට දැන්වූවා ය.
14 තිස්ස කුමාර තෙමේ පිය රජුගේ මරණය ගැන අසා දීඝවාපියෙහි සිට පැමිණ, පියාණන්ගේ ශරීරයට කළ යුතු ආදාහන පූජා ආදිය තෙමේ ම මැනවින් කරවී ය. 15 ඉක්බිති ඔහු මෑණියන් ද, කඩොලැතු ද රැගෙන මහත් වූ බල සේනා ඇත්තේ, තම වැඩිමහල් සොහොයුරාට ඇති බිය නිසා එතැනින් වහා පිටත් ව නැවත දීඝවාපියට ගියේ ය.
16 ඒ පුවත දන්වනු පිණිස සියලු අමාත්යයෝ එක් රැස් ව ලියුම් ලියා දුටුගැමුණු කුමාරයා වෙත දූතයන් යැවූහ. 17 ඒ ගැමුණු කුමාර තෙමේ ගුත්තලට (වත්මන් බුත්තලට) අවුත් තිස්ස කුමාරයා වෙත ඔත්තුකරුවන් යවා, ඉන්පසු මාගම් පුරයට පැමිණ තමා ම රාජ්යයෙහි අභිෂේක කර ගත්තේ ය.
18 රජ වූ ගැමුණු කුමරු තම මෑණියන් එවන ලෙසත්, කඩොලැතු එවන ලෙසත් දන්වා තම සොහොයුරාට ලියුම් යැවී ය; තුන් වරක් දන්වා යවාත් ඒවා නොලැබුණු හෙයින් ඔහු හා යුද්ධ කිරීම පිණිස සේනාව රැගෙන පිටත් විය. 19 චූලංගනිය පිටියේ දී (වත්මන් යුදඟනාව) ඒ දෙදෙනාගේ මහත් වූ යුද්ධයක් සිදු විය.
20 ඒ යුද්ධයේ දී රජතුමාගේ (ගැමුණු කුමරුගේ) නොයෙක් දහස් ගණන් මිනිස්සු මරණයට පත් වූහ; අවසානයේ දී රජ තෙමේ ද, තිස්ස නම් අමාත්යයා ද, දීඝථූනිකා නම් වෙළඹ ද යන මේ තිදෙනා පමණක් ඉතිරි ව පලා ගියෝ ය. 21 තිස්ස කුමාර තෙමේ පලා යන ඔවුන් ලුහුබැඳ ගියේ ය; එකල්හි මේ දෙපිරිස අතරෙහි භික්ෂූන් වහන්සේලා කන්දක් මවා හරස් වූ අතර, තිස්ස කුමරු එය සංඝයාගේ ක්රියාවක් යැයි දැන එතැනින් නැවතුණේ ය.
22 පලා ගිය ඒ ගැමුණු රජ තෙමේ කප්කඳුරු නදියෙහි ජවමාල නම් තොටුපළට පැමිණියේ තිස්ස නම් අමාත්යයාට කතා කොට “අපි බඩගිනි සහ පිපාසය ඇත්තෝ වෙමු” යි කීයේ ය. 23 එවිට ඒ අමාත්ය තෙමේ රජු සඳහා තමා විසින් රන් තැටියක දමා සඟවා ගෙන ආ බත් (ආහාරය) පිටතට ගත්තේ ය. 24 සංඝයා වහන්සේලා විෂයෙහි දන් දී ආහාර අනුභව කරන සිරිත ඇති හෙයින්, රජු එම බත් කොටස් හතරකට බෙදවා “කාල ඝෝෂාව කරව” (බත් කෑමට වේලාව බව හඟවා ශබ්ද කරව) යි අමාත්යයාට නියෝග කළේ ය.
25 තිස්ස අමාත්යයා කාල ඝෝෂාව කළේ ය; රජතුමාට (කුඩා කල) අකුරු ඉගැන්වූ යම් තෙරනමක් පුවඟු දිවයිනෙහි (පියගු දිවයිනෙහි) වාසය කරන සේක් ද, උන්වහන්සේ දිව කනින් ඒ හඬ අසා කුටුම්බිය පුත් තිස්ස (කෙළෙඹි පුත් තිස්ස) තෙරුන් වහන්සේට එහි යන ලෙස නියෝග කළ සේක.
26 උන්වහන්සේ අහසින් එහි වැඩම කළ සේක; තිස්ස අමාත්ය තෙමේ උන්වහන්සේ අතින් පාත්රය ගෙන රජු හට දුන්නේ ය. 27 රජ තෙමේ සංඝයා උදෙසා වෙන් කළ කොටසත්, තමාට වෙන් කර තිබූ කොටසත් යන දෙකම පාත්රයෙහි දැමුවේ ය; තිස්ස අමාත්යයා ද තමාට හිමි කොටස පාත්රයෙහි දැමුවේ ය. 28 වෙළඹ ද තමාට හිමි කොටස අනුභව කිරීමට අකමැති විය (එය දන්දීමට කැමති විය); එවිට තිස්ස අමාත්යයා ඇයගේ කොටස ද පාත්රයෙහි දැමුවේ ය.
29 රජ තෙමේ බතින් පිරවූ ඒ පාත්රය තෙරුන් වහන්සේට පූජා කළේ ය; උන්වහන්සේ වහා අහසින් වැඩම කොට ගෝතම නම් තෙරුන් වහන්සේට ඒ දානය දුන් සේක. 30 ඒ ගෝතම ස්ථවිර තෙමේ එහි වළඳන භික්ෂූන් වහන්සේලා පන්සියයකට අලුවා (පිඬු) වශයෙන් බෙදා දී, උන්වහන්සේලාගෙන් ඉතිරි වූ කොටස්වලින් පාත්රය පුරවා රජු පිණිස අහසට දැමූ සේක.
31 තිස්ස අමාත්ය තෙමේ අහසින් ආ ඒ පාත්රය දැක, එය ලබාගෙන රජුට වැළඳවීය; රජ තෙමේ තමා ආහාර අනුභව කොට ඉතිරි බත් වෙළඹට ද කැවීය. ඉන්පසු රජ තෙමේ තම සන්නාහය (යුද ඇඳුම) සුඹුලුවක් (කොට්ටයක්) සේ නමා පාත්රය ඒ මත තබා ආපසු යැවී ය.
32 ඒ රජ තෙමේ මාගම් පුරයට ගොස් හැට දහසක් පමණ බල සේනාව ගෙන මලණුවන් හා නැවත යුද්ධ කිරීම පිණිස ගොස් සටන් කළේ ය. 33 රජ තෙමේ වෙළඹ පිට ද, තිස්ස කුමාරයා කඩොලැතු පිට ද නැගී සටන් බිමේ දී සම්මුඛ වූහ. 34 එකල්හි ඒ සොහොයුරන් දෙදෙනා යුද්ධ කරන්නාහු, යුද්ධය අතරතුර රජ තෙමේ තම වෙළඹ ලවා ඇතු ඇතුළු වන සේ රවුමට (මණ්ඩලාකාරව) දිවවූයේ ය; එසේ කළ ද ඇතුට පහර දීමට අවසරයක් නොදැක (ඇතු නොමැරීමට සිතා) ඇතු පිට සිටි තිස්ස කුමරු බිම හෙළීමට සිතී ය.
35 රජු වෙළඹ ව ඇතුගේ ඇඟට උඩින් පන්නවා, (එසේ පනින අතරතුර) සහෝදරයාගේ හිසට පිටුපසින් තිබූ සන්නාහය පමණක් කැපෙන පරිද්දෙන් තෝමරය (හෙල්ලය) දැමීය. 36 ඒ යුද්ධයෙහි දී තිස්ස කුමාරයාගේ නොයෙක් දහස් ගණන් සෙබළු යුද්ධ කරමින් ඇද වැටුණෝ ය; 37 ඔහුගේ මහත් වූ සේනාව ද බිඳී ගියේ ය.
38 “ඇතා පිට සිටි ඇතරුවා දුර්වල බැවින් ගැහැණු සතෙකු මාගේ ඇඟට උඩින් පැන්නේ ය” යි සිතා කිපුණු කඩොලැතු තෙමේ, තම ස්වාමියා වූ තිස්ස කුමරු බිම හෙළනු පිණිස ගසක් වෙතට දිව ගියේ ය; කුමාරයා වහා ගසට නැග ගත්තේ ය. 39 එවිට ඇත් තෙමේ (තිස්ස කුමරු අතහැර) තම මුල් හිමියා වූ ගැමුණු රජු වෙත ගියේ ය; ගැමුණු රජු ඇතු පිටට නැගී පලා යන කුමාරයා පසුපස ලුහුබැඳ ගියේ ය.
40 ඒ තිස්ස කුමාර තෙමේ එක්තරා විහාරයකට වැද එහි මහා තෙරුන් වහන්සේගේ කුටියට ඇතුළු විය. 41 කුමාර තෙම සහෝදරයාට ඇති බිය නිසා තෙරුන්ගේ ඇඳ යටට රිංගා වැතිර ගත්තේ ය; මහා ස්ථවිර තෙමේ ඒ ඇඳ මත සිවුරක් එළූ සේක. 42 ගැමුණු රජ තෙමේ කුමරුගේ පසුපසින් ම ගොස් “තිස්සයා කොහි දැ?” යි තෙරුන්ගෙන් විචාළේ ය; “මහරජාණෙනි, ඇඳෙහි නැතැ” යි ස්ථවිර තෙමේ රජුට කීයේ ය.
43 රජ තෙමේ, තෙරුන් වහන්සේ ‘ඇඳෙහි නැතැ’ යි කී බැවින් ඔහු ‘ඇඳ යට’ ඇතැයි දැනගෙන, එතැනින් පිටතට පැමිණ විහාරය වටා ආරක්ෂක මුර තැබීය. 44 (ඉක්බිති භික්ෂූන් වහන්සේලා උපායක් යෙදූහ); ඒ කුමාරයා ව කුඩා ඇඳක (මැස්සක) හොවා, ඒ මත සිවුරකින් වසා, ළදරු භික්ෂූන් වහන්සේලා හතර දෙනෙක් ඇඳ කකුල් අල්ලාගෙන මළගිය භික්ෂුවක ගෙන යන ආකාරයෙන් ඔහුව පිටතට ගෙන ගියහ.
45 රජ තෙමේ ඒ ගෙන යනු ලබන්නා හඳුනාගෙන, “තිස්සය, තෝ කුල දේවතාවන්ගේ (භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ) හිස මත හිඳ ගෙන යනු නොලබව! කුල දෙවියන් අතින් මා විසින් බලෙන් පැහැර ගැනීමක් සිදු නොවන්නේ ය; තෝ කවදා හරි දවසක කුල දෙවියන්ගේ මේ ගුණය සිහි කරව” යි මෙසේ කීයේ ය.
46 රජ තෙමේ එතැනින් මාගම් පුරයට ගියේ ය; මෑණියන් කෙරෙහි ගෞරව ඇත්තේ එහි දී මෑණියන් තමා වෙත කැඳවා ගත්තේ ය. 47 ධර්මයෙහි පිහිටි සිත් ඇති ඒ ගැමුණු රජතුමා හැට අට අවුරුද්දක් රාජ්යය කරමින් විහාර හැට අටක් කරවී ය.
48 භික්ෂූන් වහන්සේලා විසින් පිටත් කර හරින ලද ඒ තිස්ස රාජ කුමාරයා වනාහි, වෙනත් අයෙකු ලෙස වෙස් වලාගෙන එතැනින්ම දීඝවාපියට ගියේ ය. 49 පසුව ඒ කුමාර තෙමේ ගෝධගත්ත තිස්ස (යෝධ ගත්ත තිස්ස) තෙරුන් වහන්සේ වෙත ගොස්, “ස්වාමීනි! මම අපරාධයක් කළ කෙනෙක්මි; මාගේ සහෝදරයා ලවා මට ක්ෂමාව ලබා දෙනු මැනව” යි කීයේ ය.
50 (කාලයකට පසු) ඒ ස්ථවිර තෙමේ වතාවත් කරන සේවකයෙකුගේ වෙස් ගත් තිස්ස කුමාරයා ද, භික්ෂූන් වහන්සේලා පන්සියයක් ද කැටුව රජු වෙත වැඩම කළේ ය. 51 ඒ ස්ථවිර තෙමේ රජ කුමරුව පඩි පෙළ මුදුනේ (පඩිය මත) රඳවා සංඝයා වහන්සේලා සමඟ රජ ගෙට ඇතුළු වූ සේක. 52 ශ්රද්ධාවන්ත වූ රජ තෙමේ සංඝයා වහන්සේලා ව වඩා හිඳුවා කැඳ ආදිය පිළිගැන්වූයේ ය; එවිට ඒ (ගෝධගත්ත) ස්ථවිර තෙමේ තම පාත්රය අතින් වසා ගත් සේක.
53 “කිමෙක් දැ?” යි රජු විචාළ කල්හි, “තිස්ස කුමරු ව ගෙන ආවෙමු” යි තෙරුන් වහන්සේ වදාළ සේක; “ඒ සොරා කොහි දැ?” යි රජු විචාළ විට ඔහු සිටින තැන දැන්වූ සේක. 54 එවිට විහාර මහා දේවිය වහා ගොස් තම පුතණුවන් ව වැළඳගෙන ආරක්ෂා කරමින් සිටියා ය.
55 රජ තෙමේ තෙරුන් වහන්සේලාට මෙසේ කීවේ ය: “නුඹ වහන්සේලා විසින් අප නුඹ වහන්සේලාගේ දාසයන් බව (කීකරු බව) දැන් දැන ගන්නා ලදී; ඉදින් නුඹ වහන්සේලා (යුද්ධයට පෙර) හත් හැවිරිදි සාමණේර නමක් හෝ එවුවාහු නම්, ජනතාව විනාශ නොවී අපගේ මේ කලහය ද සිදු නොවන්නේ ය”.
56 “මේ වරද සංඝයා වහන්සේලාගේ යයි ද, සංඝයා වහන්සේලා ම දඬුවම් විඳින්නේ යයි ද (සිතා), නුඹ වහන්සේලා වැඩියා වූ කාරණය සිද්ධ වන්නේ යයි ද සිතා මේ කැඳ ආදිය පිළිගත මැනවැ” යි රජ තෙමේ ඉල්ලා සිටියේ ය. 57 මෙසේ කියා භික්ෂු සංඝයාට දන් දී, තම මලණුවන් ද කැඳවා, එහි ම සඟ මැද හිඳුවා මලණුවන් හා එක්ව එක බඳුනේ ම ආහාර ගෙන, මෙය නිමවා භික්ෂු සංඝයා ව පිටත් කර හැරියේ ය.
58 ඉන්පසු රජතුමා ගොවිතැන් කටයුතු කරවනු පිණිස තිස්ස කුමාරයා ව නැවත ඒ දීඝවාපි මණ්ඩලයට ම යැවූයේ ය; 59 තෙමේත් බෙර හැසිරවීම ආදී උත්සව පවත්වා සස්කම් (ධාන්ය අස්වනු නෙලීම් ආදිය) කරවී ය.
මෙසේ නානා ප්රකාරයෙන් රැස් කරන ලද්දා වූ බොහෝ වූ ද වෛරය සත්පුරුෂයෝ සංසිඳුවා ගනිති. නුවණැති කවර නම් මිනිසෙක් මෙසේ සිතා අනුන් කෙරෙහි සන්සුන් සිත් ඇත්තේ නොවන්නේ ද? (අනිවාර්යයෙන්ම සන්සුන් සිත් ඇත්තේ) වන්නේ ම යි.
මෙතෙකින් හුදී ජනයාගේ පහන් සංවේගය පිණිස කරන ලද මහාවංශයෙහි ‘ද්වෙභාතික යුද්ධ’ නම් වූ විසිහතර වන පරිච්ඡේදය නිමියේ ය.