ඒ පෘථිවි පාලක වූ ධර්මාශෝක මහා රජතුමා මහා බෝධීන් වහන්සේගේ ආරක්ෂාව සැලසීම පිණිස දේව කුල දහඅටක් ද, ඇමති කුල දහඅටක් ද, බ්‍රාහ්මණ කුල අටක් ද, කෙළෙඹි කුල අටක් ද, ගොපලු කුල සහ තරස් කුල ද, කාලිංග කුල සහ පෙහෙර (වියන්නන්) කුල ද ලබා දුන්නේය. 1-2 තවද සියලු සේනා කුල ද, නාග සහ යක්ෂ කුල ද යන මේ සෑම කුලයකින් අට දෙනා බැගින් ලබා දී රජතුමා තමා කැමති පරිදි කටයුතු සම්පාදනය කළේය. 3

ඉන්පසු රන් සහ රිදී කළ අට බැගින් දී, ගංගා නම් නදියෙහි මැනවින් සරසන ලද නැවට මහා බෝධිය නංවා, සංඝමිත්තා නම් මහා තෙරණින් වහන්සේ ප්‍රමුඛ එකොළොස් නමක් වූ භික්ෂුණීන් වහන්සේලා ද, අරිට්ඨ කුමාරයා ඇතුළු පිරිස ද නැවට නංවා නුවරින් පිටත් කර හැරියේය. 4-5 ඔවුහු වින්ධ්‍යා වනය පසුකරමින් දින හතකින් තාමලිත්ති නම් තොටුපළට පැමිණියහ. දෙවියෝ ද, නාගයෝ ද, මනුෂ්‍යයෝ ද අතිශයින් උදාර වූ පූජාවන්ගෙන් පුදන්නාහු දින හතකින්ම එහි පැමිණියහ. 6-7

ඒ මිහිපාලක තෙම මහා බෝධිය මහා මුහුදු වෙරළෙහි වඩා හිඳුවා නැවත වරක් තම මහා රාජ්‍යයෙන් පිදු සේක. 8 තමා කැමති දේ ලබා දෙන්නා වූ ඒ නරේන්ද්‍ර තෙම මහා බෝධිය රාජ්‍යයෙහි අභිෂේක කොට, උඳුවප් මස පුර පක්ෂයේ පළමු වන දින, එතැනින් මහා බෝධිය නැවට වැඩම කරවීමට පටන් ගත්තේය. 9 පැළලුප් නුවර සල් ගසක් මුලදී තනතුරෙන් උසස් කරන ලද ඒ කුල අටක ජනයා සමඟ මහා බෝධිය ඔසවාගෙන බෙල්ල දක්වා ජලයෙහි බැස, මැනවින් නැවෙහි තැන්පත් කළේය. 10-11

අනතුරුව ස්ථවිරයන් සහිත වූ ඒ මහා තෙරණින් වහන්සේ ද, මහා අරිට්ඨ නම් මහා ඇමතියා ද නැවට නංවා මෙම වචන පැවසීය. 12 “මම තුන් වරක් මහා බෝධිය මාගේ රාජ්‍යයෙන් පිදුවෙමි. එසේම මාගේ මිතුරු රජතුමා ද රාජ්‍යයෙන් පුදාවා!” 13 මෙසේ පවසා ඉවුරෙහි දෑත් එක්කොට වන්දනා කරමින් සිටි මහා රජතුමා, ඈතට වඩින්නා වූ මහා බෝධිය දෙස බලමින් කඳුළු වැගිරවූයේය. 14 මහා බෝධීන් වහන්සේගෙන් වෙන්වීම හේතුකොටගෙන බලවත් ශෝකයට පත් ධර්මාශෝක මහා රජතුමා හඬා වැලපෙමින් නැවත සිය නුවරට පැමිණියේය. 15

මහා බෝධීන් වහන්සේ වැඩම කරවූ නැව මහා සාගරයට ඇතුළු විය. එකල හාත්පස යොදුනක් දුරට මුහුදේ රළ සංසිඳී ගියේය. 16 හාත්පස පස් පියුම් පිපුණු අතර අහසෙහි නොයෙක් තූර්ය වාදනයන් වැයෙන්නට විය. 17 බොහෝ දේවතාවන් විසින් නොයෙක් පුද පූජා පවත්වන ලදී. මේ අතර නාගයෝ මහා බෝධිය ලබා ගැනීමේ අදහසින් ඍද්ධි විකුර්වණය (ඍද්ධි බල පෑම්) කළහ. 18-19 එවිට අභිඥා බලයෙන් පරතෙරට පත් සංඝමිත්තා මහා තෙරණියෝ ගුරුළු වෙස් මවාගෙන ඒ මහා නාගයන් බිය ගැන්වූහ. 20

බියට පත් නාගයෝ මහා තෙරණියගෙන් අයැද සිට, මහා බෝධිය එතැනින් නාග භවනයට වඩාගෙන ගොස් දින හතක් මුළුල්ලෙහි නාග රාජ්‍යයෙන් ද, නානා විධ පූජාවන්ගෙන් ද පුදා, නැවත වැඩමවාගෙන අවුත් නැවෙහි තැන්පත් කළහ. 21 එදිනම මහා බෝධීන් වහන්සේ මෙහි දඹකොළ පටුනට වැඩම කළ සේක. 22

ලෝ වැඩෙහි ඇලුනු දේවානම්පියතිස්ස රජතුමා, සුමන සාමණේරයන් වහන්සේගෙන් මහා බෝධීන් වහන්සේගේ වැඩම කිරීම ගැන කලින්ම අසා දැනගෙන සිටියේය. 22 උඳුවප් මස පළමු වන දින සිට ඉතා ඕනෑකමින් නුවර උතුරු දොරටුවේ සිට දඹකොළ පටුන මහ මඟ දක්වා මුළු මාර්ගයම අලංකාර කරවූයේය. 23 මහා බෝධිය කෙරෙහි ඇලුණු සිතින් යුතුව මුහුදු වෙරළේ ශාලාවක නතර වී සිටි රජු, මහ මුහුදේ වැඩම කරවන්නා වූ මහා බෝධිය මහා තෙරණියගේ ඍද්ධි බලය හේතුවෙන් දුටුවේය. 24-25

ඒ ආශ්චර්යය ප්‍රකාශ කිරීම පිණිස එම ස්ථානයෙහි කරවන ලද ශාලාව ‘සමුද්දාසන සාලා’ නමින් ප්‍රකට විය. 26 යහපත් දේහ විලාසයක් ඇති මහා රජතුමා සේනාව පිරිවරාගෙන, මිහිඳු මහා ස්ථවිරයන් වහන්සේගේ අනුභාවයෙන් හා උන්වහන්සේ ද සමඟ එදිනම දඹකොළ පටුනට පැමිණියේය. 27-28 මෙහිදී මහා බෝධිය ලංකාවට සැපත් වීමේ ප්‍රීතියෙන් ඔද වැඩුණු ලංකේශ්වර රජතුමා, ප්‍රීති ඝෝෂා කරමින් බෙල්ල දක්වා මුහුදු ජලයට බැස්සේය. 29

සොළොස් කුලයක ජනයා සමඟ මහා බෝධිය හිසින් දරාගෙන වෙරළට වැඩම කරවා, අලංකාර මණ්ඩපයක තැන්පත් කොට මුළු ලංකා රාජ්‍යයෙන්ම පූජා කළේය. 30-31 රජතුමා තමන්ගේ රාජ්‍යය එම සොළොස් කුල ජනයාට පවරා දී, තෙමේ දොරටුපාලකයෙකු මෙන් සිට දින තුනක් පුරා එහිම විවිධ පූජා පැවැත්වූයේය. 32

කටයුතු පිළිබඳ දක්ෂ නුවණ ඇති නරේන්ද්‍ර තෙම, දසවක දිනයේදී මහා බෝධිය අලංකාර රථයකින් වඩා හිඳුවාගෙන පැමිණ, නැගෙනහිර දිශාවේ පිහිටි විහාරස්ථානයක තැන්පත් කළේය. 33 රජතුමා එතැනදී මහා සංඝයාට සහ ජනතාවට උදෑසන දානය පිළිගැන්වූයේය. එහිදී මිහිඳු මහා ස්ථවිරයන් වහන්සේ, දසබලධාරී බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් සිදු කරන ලද නාග දමනය ගැන සම්පූර්ණයෙන්ම දේශනා කළ සේක. 34

මිහිපති තෙම ස්ථවිරයන් වහන්සේගෙන් එම විස්තර අසා, සර්වඥයන් වහන්සේ වැඩ සිටීමෙන් පරිභෝග කරන ලද ඒ ඒ ස්ථාන ලකුණු කරවූයේය. 35 ඉන්පසු තිවක්ක නම් බ්‍රාහ්මණයාගේ ගම් දොරකඩ ද, තවත් ඒ ඒ ස්ථානවල ද මහා බෝධිය වඩා හිඳුවමින් පෙරහැර පවත්වන ලදී. සුදු වැලි අතුරා විවිධ මල් ඉසින ලද, ඔසවන ලද කොඩි ඇති, මල් තොරණින් සරසන ලද මාර්ගයෙහි රෑ දවල් දෙකෙහිම අනලස්ව පුද පූජා කරමින්, පුර තුදුස්වක දින අනුරාධපුරය ආසන්නයට මහා බෝධිය වැඩම කරවාගෙන එන ලදී. 36-38 වැඩෙන්නා වූ සෙවණැලි ඇති සවස් කාලයෙහි පූජා පවත්වමින්, මැනවින් සරසන ලද නගරයට උතුරු දොරටුවෙන් මහා බෝධිය ඇතුළු කරවන ලදී. 39

ඒ නරේන්ද්‍ර තෙම දකුණු දොරටුවෙන් පිටත්ව, සිව් බුදුවරයන් වහන්සේලා විසින් ඇසුරු කරන ලද මහමෙවුනා උයනට ඇතුළු විය. 40 එහි සුමන සාමණේරයන්ගේ උපදෙස් පරිදි මැනවින් සරසන ලද, පෙර බුදුවරුන්ගේ බෝධීන් වහන්සේලා පිහිටි ස්ථානය වූ මනරම් භූමියට මහා බෝධිය වැඩම කරවන ලදී. 41 රාජාභරණයෙන් සැරසුණු සොළොස් කුල ජනයා සමඟ මහා බෝධිය ඔසවා එය පිහිටුවීම පිණිස අතින් මුදා හැරියේය. 42 අතින් මුදා හළ සැණින්ම ඒ මහා බෝධිය රියන් අසූවක් පමණ අහසට පැන නැගී සිටිමින් ෂඩ් වර්ණ රශ්මි මාලාවක් විහිදුවන්නට විය. 43

මනරම් වූ ඒ බුද්ධ රශ්මීන් ලංකාද්වීපය පුරා පැතිරී, බ්‍රහ්ම ලෝකය දක්වා විහිදී ගොස් සූර්යයා බැස යන තෙක් පැවතුණේය. 44 මෙම ප්‍රාතිහාර්යය දැක පැහැදුණු දස දහසක් පුරුෂයෝ විදර්ශනා වඩා රහත් බවට පැමිණ එහිදීම පැවිදි වූහ. 45 ඉක්බිති හිරු බැස යන කල්හි මහා බෝධිය රෙහෙණ නැකතින් පොළොවෙහි පිහිටියාය. එකෙණෙහි මහ පොළොව කම්පා විය. 46

පෙර කියන ලද මුල්, රන් කටාරම් මුව විටෙන් උඩට නැගී, එම රන් කටාරම වට කරමින් පොළෝ තලයට බැස්සේය. 47 රැස් වූ සියලු ජනයා පිහිටියා වූ මහා බෝධියට හාත්පසින් සුවඳ මල් ආදී පූජා වස්තූන්ගෙන් පිදූහ. 48 මහ වැසි වැස්සේය. හාත්පසින් පැමිණි සීතල වලාවන් සහ හිම ගැබ් මහා බෝධිය ආවරණය කළේය. 49 මහා බෝධිය දින හතක් යනතුරු දැකගත නොහැකිව, ජනයාගේ සිතෙහි ශ්‍රද්ධාව උපදවමින් එම හිම ගැබ තුළම වැඩ සිටියාය. 50

දින හතකට පසු ඒ සියලු මේඝයෝ පහව ගියහ. ෂඩ් වර්ණ රශ්මි මාලාවන් ද, මහා බෝධිය ද දිස් විය. 51 මිහිඳු මහා ස්ථවිරයන් වහන්සේ ද, සංඝමිත්තා නම් භික්ෂුණිය ද පිරිස් සහිතව එතැනට වැඩම කළහ. පිරිස් පිරිවරා ගත් නරේන්ද්‍ර තෙමේ ද පැමිණියේය. 52 කතරගම වැසි ක්ෂත්‍රියයෝ ද, චන්දන ග්‍රාම වැසි ක්ෂත්‍රියයෝ ද, තිවක්ක බ්‍රාහ්මණයා ද, ලක්දිව වැසි ජනයා ද මහා බෝධිය පිදීමේ බලවත් උත්සාහයෙන් යුතුව දෙවියන්ගේ ආනුභාවයෙන් එහි පැමිණියහ. 53

ප්‍රාතිහාර්යයන් නිසා විස්මයට පත් වූ ඒ මහා පිරිස බලා සිටියදීම, නැගෙනහිර ශාඛාවෙන් ඉදුණු බෝ පලයක් වැටුණි. ස්ථවිරයන් වහන්සේ එය අල්ලාගෙන රෝපණය කිරීම පිණිස නරේන්ද්‍රයාට ලබා දුන් සේක. 54-55 සුවඳ ද්‍රව්‍ය මිශ්‍ර පස් පිරවූ රන් කටාරමක් මහා ආසන ස්ථානයෙහි තැබූ කල්හි රජතුමා ඒ බෝ පලය එහි රෝපණය කළේය. 56 සියල්ලන් බලා සිටියදීම එයින් අංකුර අටක් පැන නැගී, රියන් හතරක් පමණ උස තරුණ බෝ රුක් බවට පත් විය. 57

ඒ තරුණ බෝ රුක් දැක විස්මයට පත් සිත් ඇති නරේන්ද්‍ර තෙම ධවල ඡත්‍රයෙන් පිදුයේය; රාජ්‍ය අභිෂේකය ද ලබා දුන්නේය. 58 එකල එම අෂ්ට ඵල බෝධි වෘක්ෂයන්ගෙන් එකක් දඹකොළ පටුනෙහි මහා බෝධිය ගොඩබැස්වූ ස්ථානයෙහි ද, එකක් තිවක්ක බ්‍රාහ්මණ ගමෙහි ද, එසේම ථූපාරාමයෙහි ද, ඉසුරුමුණි විහාරයෙහි ද, පළමු දාගැබ මළුවෙහි (පඨමක චේතිය) ද, සෑගිරි වෙහෙරෙහි ද, කතරගම ද, සඳුන්ගම ද යන ස්ථානවල එක එක බැගින් පිහිටවූහ. 59-62 අන්‍ය වූ ඵල හතරෙන් උපන් තිස් දෙකක් තරුණ බෝධි වෘක්ෂයෝ, ලක්දිව වැසියන්ගේ යහපත පිණිස මහා බෝධිය කෙරෙහි වූ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ තේජස හේතුකොටගෙන, දිවයින පුරා යොදුනෙන් යොදුන විහාරස්ථානවල පිහිටියහ. 63

පිරිස් සහිත වූ අනුලා දේවිය සංඝමිත්තා තෙරණිය සමීපයෙහි පැවිදිව රහත් බවට පැමිණියාය. 64 පන්සියයක් පිරිවර ඇති අරිට්ඨ නම් ක්ෂත්‍රියයා ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ සමීපයෙහි පැවිදිව රහත් බවට පත් විය. 65 යම් සිටු කුල අටක ජනයා මහා බෝධිය මෙහි වඩාගෙන ආවාහු ද, එහෙයින් ඔවුහු ‘බෝධාහර’ කුලය යැයි කියනු ලබති. 66 ‘උපාසිකා විහාරය’ යයි ප්‍රසිද්ධ වූ ඒ මෙහෙණවරෙහි භික්ෂුණී සංඝයා සමඟ සංඝමිත්තා ස්ථවිරිය වාසය කළාය. 67

එහි නරේන්ද්‍ර තෙම චූලංගණ, මහාංගණ සහ සිරිවඩ්ඪ යැයි නම් වූ මන්දිර තුනක් ප්‍රමුඛ කොට ඇති මන්දිර දොළසක් කරවූයේය. 68 ඒ මන්දිර අතරින් එක් මහ මැදුරක මහා බෝධිය වැඩමවූ නැවේ කුඹ ගස (Kumbha yatiya) පිහිටුවූයේය. එක් ගෙයක නැවේ සුක්කානම (Pala pata) තැබුවේය. තවත් එකක නැවේ ඇණ ආදිය (Keni pathaya) තැබුවේය. ඒ හේතුවෙන් එම මන්දිර ඒ ඒ නම් වලින් ප්‍රකට විය. 69-70 පසු කලෙක අන්‍ය නිකායන් ඇති වූ කල්හි ද, ඒ ගෙවල් දොළසම හත්ථාල්හක විහාරවාසී මෙහෙණින් වහන්සේලා විසින්ම සෑම කල්හි පරිභෝග කරන ලදී. 71

රජුගේ මංගල ඇතා තමන්ට රිසි පරිදි හැසිරෙන්නේ, නුවර එක් පසෙක සිසිල් දිය පහරක් කෙළවර පිහිටි හිඟුරු වැල් ලැහැබක් තුළ ගොදුරු කමින් සිටියේය. ඇතා එහි ඇලුණු බව දැන එහි ඇත් හලක් ඉදි කළහ. 71-72 ඉක්බිති එක් දවසක් ඒ ඇතා ආහාර නොගත්තේය. රජතුමා ලක්දිව පහන් කරවන ස්ථවිරයන්ගෙන් “ඇතාගේ සිතෙහි ඇත්තේ කුමක්දැ”යි විමසීය. 73 එවිට මහා ස්ථවිරයන් වහන්සේ, “මහ රජ, මේ හිඟුරු වැල් ලැහැබෙහි දාගැබක් කරවීම ඇතාගේ කැමැත්තයි” වදාළ සේක. 74

නිරතුරුවම ජනයාගේ යහපතෙහි යෙදුණු නරේන්ද්‍ර තෙම එහි ධාතු සහිත දාගැබක් ද, දාගැබට සුදුසු ගෙයක් ද වහාම කරවූයේය. 75 නුවණැති සංඝමිත්තා මහා තෙරණිය තමන් වසන විහාරය ජනයාගෙන් ගැවසී ගත් බැවින්, විවේකී ස්ථානයක් (ශූන්‍යාගාර විහාරයක්) කැමති වූවාය. ශාසනයේ දියුණුව පතන්නී, මෙහෙණින්ට වැඩ පිණිස ද අන්‍ය වූ මෙහෙණවරක් පැතුවාය. 76-78 එබැවින් අතිශයින් විවේක සුව ඇති, යහපත් වූ ඒ චෛත්‍ය මන්දිරයට පැමිණ, ආර්ය විහරණයෙහි දක්ෂ වූවා, නිර්මල සිතින් දිවා කාලය ගත කළාය. 79

පණ්ඩිත වූ රජතුමා තෙරණිය වැඳීම පිණිස මෙහෙණි අසපුවට ගොස්, තෙරණිය එහි නොමැති බවත් එහි (චෛත්‍ය මන්දිරයට) වැඩි බවත් අසා එතැනට ගියේය. රජු තෙරණිය වැඳ සතුටු වී, එහි වැඩම කිරීමට හේතුවත්, තෙරණියගේ අදහසත් විමසා දැන ගත්තේය. 80 රජු එම ථූප මන්දිරය හාත්පස සිත්කලු වූ මෙහෙණි අසපුවක් කරවූයේය. ඇත් හල සමීපයෙහි කරවන ලද බැවින් ඒ මෙහෙණි අසපුව ‘හත්ථාල්හක විහාරය’ යැයි ප්‍රසිද්ධ විය. 81-82 මහත් ප්‍රඥා සම්පන්න වූ, යහපත් මිතුරියක් බඳු වූ සංඝමිත්තා මහා තෙරණිය රම්‍ය වූ ඒ මෙහෙණි අසපුවෙහි වාසය කළාය. 83

මෙසේ ලංකාවාසී ජනයාගේ යහපත සහ ශාසනයේ අභිවෘද්ධිය මැනවින් සිදු කරන්නා වූ මේ ජය ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ, ලංකාද්වීපයෙහි රම්‍ය වූ මහමෙවුනා උයනෙහි නොයෙක් අද්භූත දේවලින් යුක්තව දීර්ඝ කාලයක් පිහිටියේය. 84

සුජන ප්‍රසාදය හා සංවේගය පිණිස කරන ලද මහාවංශයේ ‘බෝධි ආගමනය’ නම් වූ දහනව වන පරිච්ඡේදය මෙසේ නිම විය.