21. තුච්ඡා

එක්විසිවන භාවනා පදය.

ස්කන්ධයෝ තුච්ඡයෝ ය.

සාමාන්‍ය ජනයා විසින් ඇතය යි සලකන නිත්‍යභාව-ස්ථිරභාව-සුන්දරභාව-සුඛභාව-ආත්මභාවයන් ස්කන්ධයන්හි නැත්තේ ය. ඒවායේ උසස් බවක් මහත් බවක් වටිනා බවක් නැත්තේ ය. මේ හේතූන්ගෙන් ස්කන්ධයෝ හටගනිත් ද ඒ හේතූහු ද අනිත්‍ය දුඃඛ අශුභ අනාත්ම ස්වභාවයෝ ය. අනිත්‍ය දුඃඛ අශුභ අනාත්ම ධර්මයන් හේතුකොට උපදනා ස්කන්ධයන්ට නිත්‍යභාවයක් ස්ථිර භාවයක් සුඛභාවයක් ශුභභාවයක් ආත්මභාවයක් තිබිය නො හැකි ය. එබැවින් ස්කන්ධයෝ තුච්ඡයෝ ය.

“පඤ්චක්ඛන්ධෙ තුච්ඡතෝ පස්සන්තෝ අනුලෝමිකං ඛන්තිං පටිලභති, පඤ්චන්නං ඛන්ධානං නිරෝධෝ අතුච්ඡං නිබ්බානන්ති පස්සන්තෝ සම්මත්තනියාමං ඔක්කමති.”

පඤ්චස්කන්ධයන් තුච්ඡයන් වශයෙන් දක්නා යෝගාවචර තෙමේ ලෝකෝත්තර මාර්ගයට අනුරූප විදර්ශනාඥානය ලබයි. පස්දෙනකුන් වූ ස්කන්ධයන්ගේ අනුත්පාද නිරෝධය අතුච්ඡ නිවනය යි දක්නා යෝගාවචර තෙමේ ලෝකෝත්තර මාර්ගයට බැසගනී.