සැරියුත් මහතෙර මහිමය

star_outline

ඒ සැරියුත්මහතෙරුන් වහන්සේ කෙබඳු සේක් ද? යත්:- මනුෂ්‍ය රූපය ඉක්ම දිව්‍යරූපයට නොපැමිණියා වූ රූපසාරයද සියලුලෝකවාසී වූ සත්ත්වයන් විසින් පිදියයුතු වූ බ්‍රාහ්මණමහාසාරකුලය යි කියනලද කුලසාරය ද, ප්‍රමාණාතික්‍රාන්ත වූ සම්පත්තිසාරය ද, භූවනත්‍රයෙහි පතළ වූ චන්‍ද්‍රාලොකයක් හා සමාන සශ්‍රීක වූ යසසාරය ද, කුලස්ත්‍රීන්ට ආභරණයක් හා සමාන වූ ආචාරගුණසාරය ද, මාර්ගඵල උපදවන්ට සමර්ථ වූ කුශලසම්භාරසාරය ද, මොවුන්ට ඇත්නුයි කියා ශාරීයයි තෙරුන්වහන්සේගේ මෑණියන් බැමිණිදෙවින්ට නමක. උන්ගේ ඖරසපුත්‍රහෙයින් ශාරීපුත්‍ර නම්වන සේක. මහත් වූ සතිපට්ඨාන-සම්‍යක්ප්‍රධාන-සෘද්ධිපාද-ඉන්‍ද්‍රිය-බල-බොජ්ඣඞ්ගාදි වූ ධර්මයන් පිළිගන්ට සමර්ථ මහත් වූ ප්‍රඥා ඇති බැවින් හා ලොකස්වාමී වූ සර්වඥයන් වහන්සේ හැර ප්‍රඥාවෙන් තමන්වහන්සේ හා සමකෙනෙකුන් ලෝකයෙහි නැති බැවින් ද, පඤ්චමහාගඞ්ගායෙහි වැලි හා සමුද්‍රයෙහි ජලය හා පෘථිවියෙහි පාංශුව මුන් වහන්සේගේ නුවණට ලක්තබත් ගොත් වැලි ආදිය මද, නුවණම බොහෝ වන බැවින් නොගෙවෙන්නා වූ ප්‍රඥා ඇති බැවින් ද, කපක් මුළුල්ලේ වැසිවටකල්හි ජලථලවනපර්වතාදී වූ හැමතැන්හි වගුළ දියබින්‍දු මෙතෙකැ යි පිරිසිඳ කියන්නට සමර්ථ වූ ප්‍රඥා ඇති බැවින් මහත් වූ ප්‍රඥා ඇති සේක. සමචිත්තපරියායසූත්‍රදේශනාවෙන් කෙළලක්‍ෂයක් දිව්‍යමනුෂ්‍යයන් අර්හත්ඵලයට පැමිණ වූ සේක. සෝවාන්-සෙදගැමි-අනගැමිය යන තුන්මඟ තුන්ඵලයට පැමිණියා වූ සත්ත්‍වයන් සඞ්ඛ්‍යාවෙක් නැත්තේය. මෙපමණ වූ සත්ත්‍වයන් විනයනය කරන හෙයින් විනායක නම්වන සේක. චක්‍රවර්ති රජ්ජුරුකෙනෙකුන්ගේ චක්‍රරත්නය පවත්වන්නා වූ ප්‍රධාන පුත්‍රරත්නයක් මෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් පවත්වන ලද ධර්මචක්‍රය අනුව පවත්වා ධර්මයට සෙනෙවිරත් තනතුරෙහි සිටි බැවින් ධර්මසේනාපති නම් වන සේක. මෙබඳු වූ ගුණගණාඞ්ගයෙන් සමන්විත වූ ඒ ධම්සෙනෙවිසැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේ යොදනක් පමණ දිග ඇති රැහැණක් සුවාසූ දහසක් යොදුන් පමණ ඇති, ගම්භිර සාගරපත්ලට පැමිණ යා නොහෙන්නා සේ කාලත්‍රයවර්තී වූ සියලුධර්මයන් දැනගන්ට සමර්ථ වූ සර්වඥතාඥානය නොලත් බැවින් ප්‍රාදේශික ඥානයට විෂය වූ සිත සර්වඥතාඥානයට විෂය කොට පවත්වනට අසමර්ථ බැවින් ඒ මෛත්‍රෙය බුදුහු නම් කෙබඳුසේක් දැ යි, තමන්වහන්සේගේ සිතට උපන් සැකය මසැස-දිවැස-පැනඇස-බුදුඇස-සමතැස යන පසැස් ඇති, සර්වඥයන් වහන්සේ අතින් විචාරා වදාළසේක. මෙසේ ඒ ධම්සෙනෙවිසැරියුත් මහතෙරුන්වහන්සේ විසින් ආරාධනා කරන ලද්දා වූ සියලු ධර්මයෙහි අස්ඛලිත වැ පවත්නා වූ ඥානගති ඇති, සර්වඥරාජොත්තමයාණන් වහන්සේ රුවන්සක්මනෙහි සක්මන් කරමින් සිටම රත්ගල්තලාමුදුනෙහි සිංහනාද කරන්නා වූ අභීත කේශරසිංහරාජයක්හු පරිද්දෙන් ගර්ජනා කෙරෙමින් බ්‍රහ්මස්වර විහිදුවා ආකාශගඞ්ගාව ගෙන හැර පානා කලක් මෙන් අනාගතවංශදේශනාවට පටන්ගන්නාසේක්, ශාරිපුත්‍රස්ථවිරයෙනි! සර්වඥකෙනෙකුන් හැර අන්‍යසත්ත්‍වකෙනකුන් විසින් දේශනාකරන්ට නොපිළිවන් වූ මෛත්‍රෙයසර්වඥයන්ගේ මහත් වූ කුශලරාශිය සර්වප්‍රකාරයෙන් කියන්ට නොපිළිවන. එතකුදු වුවත් එකදෙශයකින් කියමි යි දුක්වන්නාවූ බුදුරජාණන්වහන්සේ,

“අනප්පකං පුඤ්ඤරාසිං - අජිතස්සමහායසං,

නසක්කා සබ්බසො වත්තුං - විත්‍ථාරෙණෙව කස්සචි

එකදෙසෙනවක්ඛාමි - සාරිපුත්තසුණොහිමෙ.”

මෙසේ වදාළසේක. යම්සේ දිවසින් සියලු මහාසමුද්‍රය දැක සිටියා වූ කෙනකුන්ට තමන් විසින් දක්නාලද සියලු මහාසමුද්‍රය දිවස්නැතිකෙනකුන්ට සර්වප්‍රකාරයෙන් දක්වන්ට නොපිළිවන් ද, එක්ප්‍රදේශයකින් බස්වා මේ සමුද්‍රය බලව යි කියා එකප්‍රදේශයක් ම දක්වන්ට පිළිවන් ද එපරිද්දෙන් ම සර්වඥතාඥානයෙන් සියලු බුද්ධානුභාවය ප්‍රතිවෙධ කොට සිටියා වූ තමන්වහන්සේ විසින් ප්‍රතිවේධ කරන ලද මෛත්‍රෙයසර්වඥයන් කුශලසමෘද්ධිය හා මහානුභාවසම්පන්න යසස්සමෘද්ධිය සර්වඥනොවන්නා වූ තොපට සර්වප්‍රකාරයෙන් දක්වන්නට නොපිළිවන. සංස්කාර-විකාර-ලක්‍ෂණ-නිර්වාණ-ප්‍රඥප්තිය යන පඤ්චවිධඥෙයමණ්ඩලය හස්තාමලකඥානයෙන් දත්තා වූ සර්වඥකෙනකුන් විසිනු දු ඒ මහත් වූ කුශලරාශිය ඥානගතිය ශීඝ්‍රබැවින් දැනගන්ට පිළිවන. වාග්ගතිය මඳබැවින් කියන්නට නොපිළිවන. එසේ හෙයින් එකදේශයකින් කියමි. තමන්වහන්සේ විසින් ප්‍රතිඥාකරන ලද අනාගතවංශය එකදේශයකින් දක්වන්නා වූ බුදුරජාණන් වහන්සේ,

“ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ - අසඤ්ජාතෙ වස්සකොටියෙ,

මෙත්තෙය්‍යොනාමනාමෙන - සම්බුද්ධොදිපදුත්තමො” යි.

මෙසේ වදාළ සේක.