ත්‍රිපිටකය
22. මහානිපාතො 22. මහානිපාතය
538. මූගපක්ඛජාතකං (1) 538. මූගපක්ඛ ජාතකය
539. මහාජනකජාතකං (2) 539. මහාජනක ජාතකය
123
‘‘කොයං මජ්ඣෙ සමුද්දස්මිං, අපස්සං තීරමායුහෙ;
කං (කිං (ස්‍යා. ක.)) ත්වං අත්ථවසං ඤත්වා, එවං වායමසෙ භුසං’’.
123
“මේ මුහුද මැද ඉවුරක් නොදක්නේ කවරෙක් නම් පීනමින් උත්සාහ කරන්නේද, ඔබ කිනම් ප්‍රයෝජනයක් සලසා මෙසේ මහත් ලෙස ව්‍යායාම කරන්නෙහිදැයි” මණිමෙඛලා නම් දෙව්දුව ඇසීය.
124
‘‘නිසම්ම වත්තං ලොකස්ස, වායාමස්ස ච දෙවතෙ;
තස්මා මජ්ඣෙ සමුද්දස්මිං, අපස්සං තීරමායුහෙ’’.
 124
“එම්බා දෙව්දුව, මම ලෝක චාරිත්‍රයද අසා ඇත්තෙමි. ව්‍යායාමයාගේ ආනිශංසයද දැන සිටිමි. එහෙයින් මේ මුහුද මැද ඉව්රක් නොදැක උත්සාහ කරන්නෙමියි” මහා ජනක කුමාරතෙම කීයේය.
125
‘‘ගම්භීරෙ අප්පමෙය්‍යස්මිං, තීරං යස්ස න දිස්සති;
මොඝො තෙ පුරිසවායාමො, අප්පත්වාව මරිස්සසි’’.
 125
“අපමණ ගැඹුරුවූ මේ සාගරයෙහි ඉව්ර යමෙකුට නොපෙනේද ඉවුරට නොපැමිණම මරණයට පැමිණෙන්නෙහිද, එම්බා පුරුෂය, එබඳුවූ ඔබගේ ඒ ව්‍යායාමයතෙම හිස්වේයයි” දෙව්දුව කීය.
126
‘‘අනණො ඤාතිනං හොති, දෙවානං පිතුනඤ්ච (පිතුනො ච (සී. පී.)) සො;
කරං පුරිසකිච්චානි, න ච පච්ඡානුතප්පති’’.
 126
“එම්බා දෙව්දුව යමෙක් පුරුෂ වීර්‍ය්‍ය කරන්නේ නම් හෙතෙම නෑයන්ටද දෙවියන්ටද බ්‍රහ්මයාටද ණය නැත්තෙක් හෙවත් නොගැරහිය යුත්තෙක් වේ. පසුතැවිලිද, නොවේයයි’ කුමාරතෙම කීයේය.
127
‘‘අපාරණෙය්‍යං යං කම්මං, අඵලං කිලමථුද්දයං;
තත්ථ කො වායමෙනත්ථො, මච්චු යස්සාභිනිප්පතං’’ (යස්සාභිනිප්ඵතං (ස්‍යා.)).
127
“එම්බා පුරුෂය, යම් කර්මයක් උත්සාහයෙන් නොලැබිය හැකිද, නිෂ්ඵලද වෙහෙස වඩන්නේද, යම් උත්සාහයක් කරන්නෙකුට මරණය පැමිණේද එබඳු කටයුත්තෙහි උත්සාහ කිරීමෙන් කවර ප්‍රයෝජනයෙක්දැයි” දෙව්දුව ඇසීය.
128
‘‘අපාරණෙය්‍යමච්චන්තං , යො විදිත්වාන දෙවතෙ;
න රක්ඛෙ අත්තනො පාණං, ජඤ්ඤා සො යදි හාපයෙ.
 128
“එම්බා දෙව්දුව, යමෙක් ඒකාන්තයෙන් උත්සාහ කොටද නොලැබිය හැකියයි දැන ඉදින් එබඳු තැන්වල උත්සාහය අඩුකෙරේ නම් හෙතෙම තමන්ගේ ආත්මය නොරකීයයි දතයුතුයි.
129
‘‘අධිප්පායඵලං එකෙ, අස්මිං ලොකස්මි දෙවතෙ;
පයොජයන්ති කම්මානි, තානි ඉජ්ඣන්ති වා න වා.
 129
“එම්බා දෙව්දුව මේ ලෝකයෙහි සමහරු ප්‍රයෝජනය සලකා කර්මාන්ත යොදවත්. ඒ කර්මාන්තයෝ සමෘද්ධවන්නාහුද වෙත්.
130
‘‘සන්දිට්ඨිකං කම්මඵලං, නනු පස්සසි දෙවතෙ;
සන්නා අඤ්ඤෙ තරාමහං, තඤ්ච පස්සාමි සන්තිකෙ.
 130
“එම්බා දෙව්දුව, සෙස්සෝ මුහුදෙහි ගිළුනාහ. මම වනාහි මේතාක් තරණය කරමි. සමීපයෙහි සිටි ඔබද දකිමි. මේ ආත්මයෙහිවූ කර්ම විපාකය නොවේදැයි බලව.
131
‘‘සො අහං වායමිස්සාමි, යථාසත්ති යථාබලං;
ගච්ඡං පාරං සමුද්දස්ස, කස්සං (කාසං (සී. පී.)) පුරිසකාරියං’’.
131
“ඒ මම සත්‍යවූ පරිදි බලය ඇති පරිදි සමුද්‍රයාගේ පරතෙරට යමින් පුරුෂ වීර්‍ය්‍යය කරමින් උත්සාහ ගන්නෙමියි” කුමාරතෙම කීයේය.
132
‘‘යො ත්වං එවං ගතෙ ඔඝෙ, අප්පමෙය්‍යෙ මහණ්ණවෙ;
ධම්මවායාමසම්පන්නො, කම්මුනා නාවසීදසි;
සො ත්වං තත්ථෙව ගච්ඡාහි, යත්ථ තෙ නිරතො මනො’’.
 132
“එම්බා පුරුෂය, මෙබඳු ගැඹුරු පුළුල්වූ සැඩපහර ඇත්තාවූ ප්‍රමාණයක් කළ නොහැකි මහා සාගරයෙහි දැහැමි උත්සාහයෙන් යුක්තවූ යම්බඳුවූ ඔබ ස්වකීය පුරුෂ වීර්‍ය්‍යයෙන් නොගිලෙන්නෙහිය. යම්තැනෙක්හි ඔබගේ සිත ඇළුනේද, එ ඔබ එතැන්හිම යවයි” දෙව්දුව කීය.
[“සූර්‍ය්‍යයා උදාවන තන්හි නිධානයෙක, බස්නා තන්හි නිධානයෙක, ඇතුළත නිධානයෙක, පිටත නිධානයෙක ඇතුළත්හි නොවූ පිටත්හි නොවූ තැන නිධානයෙක.
“නගින තැන මහත් නිධානයෙක, තවද බහින තැන නිධානයෙක, මහසල් ගස් සතර තිබෙන තැන්වලද නිධාන වෙත්. හාත්පස යොදුනක් තැනද නිධානයෙක.
“දළ කෙළවර තැන්හි මහා නිධානයෙක. මාලිගා කෙළවරවල්හිද නිධානවෙත්. දිය ඇති තන්හි නිධානයෙක. ගසමුදුන මහා නිධානයෙක මේ මහ නිධන් සොළොසට ලකුණුවෙත්. සහස්සත්ථාම දුන්න නැගීමද හතරැස් ආසනය හිස කෙළවර දැනීමද සීවලී කුමරිය සතුටු කිරීමද (හැකි කෙනෙකුට රාජ්‍යය දියයුතුයයි පෝලජනක රජ විසින් මරණ මඤ්චකයෙහිදී කියන ලදී.)”]
133
‘‘ආසීසෙථෙව (ආසිංසෙථෙව (සී. ස්‍යා. පී.)) පුරිසො, න නිබ්බින්දෙය්‍ය පණ්ඩිතො;
පස්සාමි වොහං අත්තානං, යථා ඉච්ඡිං තථා අහු.
 133
“නුවණැති පුරුෂතෙම ප්‍රාර්ථනා කරන්නේමය. වීර්‍ය්‍යය කරමින් නොකලකිරෙන්නේය. ඒ මම තමන් දකිමි. මම යමක් කැමතිවීම්ද එය එසේවිය.
134
‘‘ආසීසෙථෙව පුරිසො, න නිබ්බින්දෙය්‍ය පණ්ඩිතො;
පස්සාමි වොහං අත්තානං, උදකා ථලමුබ්භතං.
 134
“නුවණැති පුරුෂතෙම ප්‍රාර්ථනා කරන්නේමය. උත්සාහයෙහි නොකලකිරෙන්නේය. ඒ මම දියෙන් ගොඩ ආ තමා දකිමි.
135
‘‘වායමෙථෙව පුරිසො, න නිබ්බින්දෙය්‍ය පණ්ඩිතො;
පස්සාමි වොහං අත්තානං, යථා ඉච්ඡිං තථා අහු.
 135
“නුවණැති පුරුෂතෙම උත්සාහකරන්නේමය අතර නොකලකිරෙන්නේය. ඒ මම තමන් දකිමි. මම යම්සේ කැමතිවීම්ද එසේ වූයේය.
136
‘‘වායමෙථෙව පුරිසො, න නිබ්බින්දෙය්‍ය පණ්ඩිතො;
පස්සාමි වොහං අත්තානං, උදකා ථලමුබ්භතං.
 136
“නුවණැති පුරුෂතෙම උත්සාහ කරන්නේමය. උත්සාහ කරමින් නොකලකිරෙන්නේය. ඒ මම සාගරයෙන් ගොඩ ආවාවූ තමා දකිමි.
137
‘‘දුක්ඛූපනීතොපි නරො සපඤ්ඤො, ආසං න ඡින්දෙය්‍ය සුඛාගමාය;
බහූ හි ඵස්සා අහිතා හිතා ච, අවිතක්කිතා මච්චුමුපබ්බජන්ති (මච්චුමුප්පජ්ජන්ති (ස්‍යා.)).
137
“දුකින් පෙළුනාවූද නුවණැති මනුෂ්‍යතෙම සැප ලැබීමෙහි ආසාව නොසිඳින්නේය. දුක්වූද සැපවූද ස්පර්ශයෝ බොහෝ වෙත්. ඒ නොසිතන්නාහු මරණයට පැමිණෙත්.
138
‘‘අචින්තිතම්පි භවති, චින්තිතම්පි විනස්සති;
න හි චින්තාමයා භොගා, ඉත්ථියා පුරිසස්ස වා’’.
 138
“නොසිතන ලද්දේවේ. සිතනලද්දද වැනසේ. ස්ත්‍රියකට හෝ පුරුෂයෙකුට හෝ සිතූ පරිදිම වන්නාවූ සම්පත්තීහු නොමවෙත්යයි” මහාජනක රජතෙම ප්‍රීතිය ප්‍රකාශ කෙළේය.
139
‘‘අපොරාණං (අපුරාණං (සී. පී.)) වත භො රාජා, සබ්බභුම්මො දිසම්පති;
නාජ්ජ නච්චෙ (න ච නච්චෙ (ක.)) නිසාමෙති, න ගීතෙ කුරුතෙ මනො.
139
“පින්වත්නි, සියලු පොළොව රක්නාවූ දිසාවන්ට අධිපතිවූ රජතෙම ඒකාන්තයෙන් පෙර මෙන් නොවේ. අද නැටුම් නොබලයි. ගී කීමෙහි සිත් නොකෙරෙයි.
140
‘‘න මිගෙ (මගෙ (ක.)) නපි උය්‍යානෙ, නපි හංසෙ උදික්ඛති;
මූගොව තුණ්හිමාසීනො, න අත්ථමනුසාසති’’.
 140
“මෘග යුද්ධද නොබලයි. උද්‍යාන ක්‍රීඩාද නොකරයි. හංසයන්ද නොබලයි. ගොළුවෙකු මෙන් නිශ්ශබ්දව හුන්නේ අර්ථයෙන් අනුශාසනා නොකෙරේයයි” මහජනතෙම කීයේය.
141
‘‘සුඛකාමා රහොසීලා, වධබන්ධා උපාරතා (උපාරුතා (ස්‍යා. ක.));
කස්ස (කෙසං (සී. පී.)) නු අජ්ජ ආරාමෙ, දහරා වුද්ධා ච අච්ඡරෙ.
141
“නිවන් සුව කැමැත්තාවූ වැසුන ශීලාදී ගුණ ඇත්තාවූ වධබන්ධනයෙන් වැළකුණාවූ තරුණවූද මහළුවූද පසේ බුදුවරයෝ කවරකෙනෙකුන්ගේ ආරාමයෙහි අද වාසය කෙරෙද්ද?
142
‘‘අතික්කන්තවනථා ධීරා, නමො තෙසං මහෙසිනං;
යෙ උස්සුකම්හි ලොකම්හි, විහරන්ති මනුස්සුකා.
 142
“පහවූ තෘෂ්ණා ඇති ප්‍රාඥවූ යම් කෙනෙක් රාගාදීන් උත්සන්න බවට පැමිණි ලෝකයෙහි උත්සාහවත් නොවූවාහු වාසය කෙරෙද්ද, මහර්ෂීවූ උන්වහන්සේලාට නමස්කාරවේවා.
143
‘‘තෙ ඡෙත්වා මච්චුනො ජාලං, තතං (තන්තං (සී. ස්‍යා. පී.), තං තං (ක.)) මායාවිනො දළං;
ඡින්නාලයත්තා (සන්තාලයන්තා (ස්‍යා. ක.)) ගච්ඡන්ති, කො තෙසං ගතිමාපයෙ’’ (නෙසං ගති පාපයෙ (ක.)).
143
“උන්වහන්සේලා අතිශයින් මායාකාරීවූ මරුවාගේ දෘඪවූ ඒ දැල සිඳගෙණ සුන්කරණ ලද ආලය ඇති බැවින් යත්, කවරෙක් මා උන්වහන්සේලාගේ නිවාසස්ථානයට පමුණුවන්නේදැයි” මහාජනක රජතෙම ප්‍රීතිය ප්‍රකාශකෙළේය.
144
‘‘කදාහං මිථිලං (මිධිලං (ක.)) ඵීතං, විභත්තං භාගසො මිතං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු (කදාස්සු (සී. පී.), කදාසු (ස්‍යා.)) භවිස්සති.
144
“කවර කලෙක්හි මම සමෘද්ධවූ සියලු දෙසින් ප්‍රභා සම්පන්නවූ මියුලුනම් නුවර හැරදමා පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ සියල්ල හැරදමා පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
145
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, විසාලං සබ්බතොපභං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 145
“විභාග කරණ ලද කොටස් වශයෙන් ප්‍රමාණ කරණ ලද සමෘද්ධවූ මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
146
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, බහුපාකාරතොරණං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 146
“මහත්වූ ප්‍රකාරයෙන් හා දොරටු තොරන් වලින් යුක්තවූ මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
147
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, දළ්හමට්ටාලකොට්ඨකං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 147
“දෘඪවූ අටළු වලින් හා දොරකොටු වලින් යුක්තවූ මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
148
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, සුවිභත්තං මහාපථං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 148
මනාකොට කොටස් කරණ ලද මහත් වූ වීථි ඇති මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
149
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, සුවිභත්තන්තරාපණං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 149
“මනාකොට විභාග කරණ ලද සල්පිල් ඇති මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
150
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, ගවස්සරථපීළිතං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 150
“ගවයන් හා අශ්වයන් යෙදූ රථවලින් ගැවසී ගත්තාවූ මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
151
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, ආරාමවනමාලිනිං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 151
පුෂ්පාරාම ඵලාරාම වන පංක්තීන් යුක්තවූ මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
152
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, උය්‍යානවනමාලිනිං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 152
“උද්‍යාන වන පංක්තීන් යුක්තවූ මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
153
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, පාසාදවනමාලිනිං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 153
“ප්‍රාසාද වන පංක්තීන් යුක්තවූ මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
154
‘‘කදාහං මිථිලං ඵීතං, තිපුරං රාජබන්ධුනිං;
මාපිතං සොමනස්සෙන, වෙදෙහෙන යසස්සිනා;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 154
“රජහුගේ නෑයන්ගෙන්ම යුත් පුරත්‍රයකින් යුක්තවූ පිරිවර ඇත්තාවූ සොමනස්ස නම් වෙදෙහ රජු විසින් මවන ලද්දාවූ සමෘද්ධවූ මියුළු නුවර හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු නුවර හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
155
‘‘කදාහං වෙදෙහෙ ඵීතෙ, නිචිතෙ ධම්මරක්ඛිතෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 155
“දැහැමින් රක්නාලද රැස්කරණ ලද ධන ධාන්‍යයන් ඇති සමෘද්ධවූ විදෙහ වැසියන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
156
‘‘කදාහං වෙදෙහෙ ඵීතෙ, අජෙය්‍යෙ ධම්මරක්ඛිතෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 156
“දැහැමින් රක්නා ලද සතුරන් විසින් නොදිනිය හැක්කාවූ සමෘද්ධවූ විදේහ වැසියන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
157
‘‘කදාහං අන්තෙපුරං (කදා අන්තෙපුරං (සී. පී.)) රම්මං, විභත්තං භාගසො මිතං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 157
“විභාග කරණ ලද කොටස් වශයෙන් ප්‍රමාණ කරණ ලද සිත්කළුවූ අන්තඃපුරය හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
158
‘‘කදාහං අන්තෙපුරං රම්මං, සුධාමත්තිකලෙපනං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 158
“සුනු පිරියමින් හා මැටි ගෑමෙන් යුක්තවූ සිත් කළුවූ අන්තඃපුරය හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
159
‘‘කදාහං අන්තෙපුරං රම්මං, සුචිගන්ධං මනොරමං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 159
“පිවිතුරු ගඳින් යුක්තවූ සිත් අලවන්නාවූ රම්‍යවූ අන්තඃපුරය හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
160
‘‘කදාහං කූටාගාරෙ ච, විභත්තෙ භාගසො මිතෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 160
“විභාග කරණ ලද කොටස් වශයෙන් ප්‍රමාණ කරණ ලද කූටාගාරයන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
161
‘‘කදාහං කූටාගාරෙ ච, සුධාමත්තිකලෙපනෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 161
“සුනු පිරීයමින් හා මැටි ආලෙපයෙන් යුක්තවූ කූටාගාරයන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
162
‘‘කදාහං කූටාගාරෙ ච, සුචිගන්ධෙ මනොරමෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
162
පිවිතුරු ගඳ ඇත්තාවූ සිත් අලවන්නාවූ කූටාගාරයන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
163
‘‘කදාහං කූටාගාරෙ ච, ලිත්තෙ චන්දනඵොසිතෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 163
ආලෙප කරණ ලද රත් සඳුන් වලින් සුගන්ධවත්වූ කූටාගාරයන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
164
‘‘කදාහං සොණ්ණපල්ලඞ්කෙ (සුවණ්ණපල්ලඞ්කෙ (සී. ස්‍යා. පී.)), ගොනකෙ චිත්තසන්ථතෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 164
“සතරඟුල් පමණ එළු ලොමින් කළ විසිතුරු ඇතිරිලි අතුරණ ලද ස්වර්ණමය පර්‍ය්‍යංකයන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
165
(අයං ගාථා සී. පී. පොත්ථකෙසු න දිස්සති) ‘‘කදාහං මණිපල්ලඞ්කෙ, ගොනකෙ චිත්තසන්ථතෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති (අයං ගාථා සී. පී. පොත්ථකෙසු න දිස්සති).
165
166
‘‘කදාහං කප්පාසකොසෙය්‍යං, ඛොමකොටුම්බරානි ච;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 166
“කපුපිළි හා කොශෙය්‍ය වස්ත්‍රද කොමුපිළි හා කොටුම්බර දෙශයෙහි උපන් වස්ත්‍රද හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
167
‘‘කදාහං පොක්ඛරණී රම්මා, චක්කවාකපකූජිතා (චක්කවාකූපකූජිතා (සී. පී.));
මන්දාලකෙහි සඤ්ඡන්නා, පදුමුප්පලකෙහි ච;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 167
“සක්වාලිහිණින් විසින් පවත්වන ලද නාද ඇති මන්දාලකයන්ගෙන්ද පියුම් හා උපුල් වලින්ද ගැවසීගත්තාවූ පුෂ්කරණීන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
168
‘‘කදාහං හත්ථිගුම්බෙ ච, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ;
සුවණ්ණකච්ඡෙ මාතඞ්ගෙ, හෙමකප්පනවාසසෙ.
 168
“සියලු හස්ත්‍යලංකාරයෙන් සරසන ලද්දාවූ හස්ති සමූහයන්ද රන් පොරොදු ඇත්තාවූ රණින් කළ ශීර්ෂාභරණයෙන් හා රන් දැලින්ද යුක්තවූ හස්තිරාජයන්ද හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
169
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, තොමරඞ්කුසපාණිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 169
තෝමර හා අකුසු ගත් අත් ඇති ඇතරුවන් විසින් නගින ලද (හස්තිරාජයන්) හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
170
‘‘කදාහං අස්සගුම්බෙ ච, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ;
ආජානීයෙව ජාතියා, සින්ධවෙ සීඝවාහනෙ.
 170
“සර්වාලංකාරයෙන් සරසන ලද්දාවූ උත්පත්තියෙන්ම ආජානියවූ ශීඝ්‍රවාහණවූ සෛන්ධවනම් අශ්වසමූහයන්ද කරවාල දුනු දරන්නාවූ අශ්වාරොහකයන් විසින් නගින ලද අශ්වයන්ද හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
171
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, ඉල්ලියාචාපධාරිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 171
172
‘‘කදාහං රථසෙනියො, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 172
“කවර කලෙක්හි මම මනාව සැරසූ ඔසවන ලද ධජ ඇති දිවිසම් ඇත්තාවූද තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් අතුරණ ලද්දාවූ සියලු අලංකාරයෙන් අලංකාරවූ දුනුගත් අත් ඇති සැට්ට ලනලද රියැදුරන් විසින් නගන ලද රථ පංක්තීන් හැර කවර කලෙක්හි මම පැවිදි වන්නෙම්ද, පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
173
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 173
174
‘‘කදාහං සොවණ්ණරථෙ, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 174
“කවර කලෙක්හි මම සරසන ලද ඔසවන ලද ධ්වජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සියලු අලංකාරයෙන් සැරසූ ස්වර්ණමය රථයන් සැට්ට ලන ලද දුණුගත් අත් ඇති රියැදුරන් විසින් නගින ලද රථයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු සම්පත් හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
175
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 175
176
‘‘කදාහං සජ්ඣුරථෙ ච, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 176
රිදියෙන් කළ රථයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු සම්පත් හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
177
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 177
178
‘‘කදාහං අස්සරථෙ ච, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 178
අශ්වයන් යොදන ලද රථයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු සම්පත් හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
179
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 179
180
‘‘කදාහං ඔට්ඨරථෙ ච, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 180
ඔටුවන් යොදනලද රථයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු සම්පත් හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
181
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 181
182
‘‘කදාහං ගොණරථෙ ච, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 182
ගවයන් යොදනලද රථයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු සම්පත් හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
183
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 183
184
‘‘කදාහං අජරථෙ ච, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 184
එළුවන් යොදනලද රථයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු සම්පත් හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
185
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 185
186
‘‘කදාහං මෙණ්ඩරථෙ ච, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 186
තිරෙළුවන් යොදනලද රථයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු සම්පත් හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
187
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 187
188
‘‘කදාහං මිගරථෙ ච, සන්නද්ධෙ උස්සිතද්ධජෙ;
දීපෙ අථොපි වෙය්‍යග්ඝෙ, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ.
 188
මුවන් යොදනලද රථයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු සම්පත් හැර පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
189
‘‘ආරූළ්හෙ ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 189
190
‘‘කදාහං හත්ථාරොහෙ ච, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ;
නීලවම්මධරෙ සූරෙ, තොමරඞ්කුසපාණිනෙ (පාණිනො (ස්‍යා. ක.));
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 190
“කවර කලෙකින් මම සියලු අලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ නිල්වන් සැට්ට දරන්නාවූ ශූරවූ තෝමර හා අංකුශ ගත් අත් ඇති ඇතරුවන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද ඒ මාගේ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
191
‘‘කදාහං අස්සාරොහෙ ච, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ;
නීලවම්මධරෙ සූරෙ, ඉල්ලියාචාපධාරිනෙ (ධාරිනො (ස්‍යා. ක.));
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 191
“කවර කලෙක්හි මම සියලු අලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ නිල්වන් සැට්ට දරන්නාවූ කරවාලය හා දුන්න දරන්නාවූ ශූරවූ අශ්වාරෝහකයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිද්ද කවර කලෙක්හි වන්නේද?
192
‘‘කදාහං රථාරොහෙ ච, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ;
නීලවම්මධරෙ සූරෙ, චාපහත්ථෙ කලාපිනෙ (කලාපිනො (ස්‍යා. ක.));
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 192
193
(අයං ගාථා සී. පී. පොත්ථකෙසු න දිස්සති) ‘‘කදාහං ධනුග්ගහෙ ච, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ;
නීලවම්මධරෙ සූරෙ, චාපහත්ථෙ කලාපිනෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති (අයං ගාථා සී. පී. පොත්ථකෙසු න දිස්සති).
193
“කවර කලෙක්හි මම සියලු අලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ නිල්වන් සැට්ට දරන්නාවූ හියවුරු හා දුනුගත් අත් ඇති ශූරවූ ධනුර්ධරයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිද්ද කවර කලෙක්හි වන්නේද?
194
‘‘කදාහං රාජපුත්තෙ ච, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ;
චිත්‍රවම්මධරෙ සූරෙ, කඤ්චනාවෙළධාරිනෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 194
“කවර කලෙක්හි මම සියලු අලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ විසිතුරු සැට්ට දරන්නාවූ ස්වර්ණමය හිස් වෙළුම් දරන්නාවූ ශූරවූ රාජකුමාරයන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිද්ද කවර කලෙක්හි වන්නේද?
195
‘‘කදාහං අරියගණෙ ච, වතවන්තෙ (වත්ථවන්තෙ (සී. ස්‍යා. පී.)) අලඞ්කතෙ;
හරිචන්දනලිත්තඞ්ගෙ, කාසිකුත්තමධාරිනෙ;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 195
“කවර කලෙක්හි මම වස්ත්‍ර ඇති සැරසුනාවූ රන්වන් සඳුන් ගල්වන ලද ශරීරාවයව ඇති උතුම් කශී සළු දරන්නාවූ බ්‍රාහ්මණ සමූහයා හැර පැවිදි වන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවරකලෙක්හි වන්නේද?
196
(අයං ගාථා සී. පී. පොත්ථකෙසු න දිස්සති) ‘‘කදාහං අමච්චගණෙ ච, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතෙ;
පීතවම්මධරෙ සූරෙ, පුරතො ගච්ඡමාලිනෙ (ගච්ඡමාලිනො (ස්‍යා. ක.));
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති (අයං ගාථා සී. පී. පොත්ථකෙසු න දිස්සති).
196
197
‘‘කදාහං (කදා (සී. පී.)) සත්තසතා භරියා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 197
“කවර කලෙක්හි මම සියලු අලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ සත් සියයක් භාර්‍ය්‍යාවන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
198
‘‘කදාහං (කදා (සී. පී.)) සත්තසතා භරියා, සුසඤ්ඤා තනුමජ්ඣිමා;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 198
“කවර කලෙක්හි මම මනාව සංයම ඇත්තාවූ කෘශවූ මධ්‍ය ප්‍රදෙශ ඇත්තාවූ සත්සියයක් භාර්‍ය්‍යාවන් හැර පැවිදි වන්නෙම්ද?
199
‘‘කදාහං (කදා (සී. පී.)) සත්තසතා භරියා, අස්සවා පියභාණිනී;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 199
“කවර කලෙක්හි මම සුවචවූ ප්‍රියතෙපුල් ඇත්තාවූ සත්සියයක් භාර්‍ය්‍යාවන් හැර පැවිදිවන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
200
‘‘කදාහං (කදා (සී. පී.)) සතපලං කංසං, සොවණ්ණං සතරාජිකං;
පහාය පබ්බජිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 200
“කවර කලෙක්හි මම සියක් පලමකින් කරණලද සියගණන් රේඛා ඇති ස්වර්ණමය තලිය හැර පැවිදි වන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
201
‘‘කදාස්සු මං හත්ථිගුම්බා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
සුවණ්ණකච්ඡා මාතඞ්ගා, හෙමකප්පනවාසසා.
 201
“කවර කලෙක්හි සියලු අලංකාරයෙන් සරසන ලද්දාවූ රන් පොරොදු ඇත්තාවූ ස්වර්ණමය ශීර්ෂාභරණ හා සරසනලද වස්ත්‍ර ඇත්තාවූ තෝමර හා අංකුශ ගත් අත් ඇති ඇතරුවන් නඟින ලද හස්තී රාජයන්ගෙන් යුක්තවූ හස්ති සමූහයෝ එකලාව වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
202
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, තොමරඞ්කුසපාණිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 202
203
‘‘කදාස්සු මං අස්සගුම්බා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
ආජානීයාව ජාතියා, සින්ධවා සීඝවාහනා.
 203
“සර්වාලංකාරයෙන් සරසන ලද උත්පත්තියෙන්ම ආජානීයවූ ශීඝ්‍ර ගමන් ඇත්තාවූ සෛන්ධවයන්ගෙන් යුක්තවූ කරවාලායුධ හා දුනු දරන්නාවූ අශ්වාරෝහකයන් විසින් නගින ලද අශ්ව සමූහයෝ කවර කලෙක්හි වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද, කවර කලෙක්හි එහි මෙබඳුවූ පැවිදිවීම වන්නේද?
204
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, ඉල්ලියාචාපධාරිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 204
205
‘‘කදාස්සු මං රථසෙනී, සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 205
“කවර කලෙක්හි සරසනලද ඔසවනලද ධවජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සර්වාලංකාරයෙන් සැරසු දුනු ගත් අත් ඇති සැට්ට ලනලද රියැදුරන් විසින් නගිනා ලද්දාවූ රථ පංක්තිහු වනයට යන්නාවූ අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
206
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 206
207
‘‘කදාස්සු මං සොණ්ණරථා (සොවණ්ණරථා (පී. ක.)), සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 207
“කවර කලෙක්හි ස්වර්ණමය රථයෝ වනයට යන්නාවූ අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
208
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
208
209
‘‘කදාස්සු මං සජ්ඣුරථා, සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 209
“කවර කලෙක්හි සරසනලද ඔසවනලද ධවජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සර්වාලංකාරයෙන් සැරසු දුනු ගත් අත් ඇති සැට්ට ලනලද රියැදුරන් විසින් නගිනා ලද්දාවූ රිදීයෙන් කළ රථයෝ වනයට යන්නාවූ අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
210
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 210
211
‘‘කදාස්සු මං අස්සරථා, සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 211
“කවර කලෙක්හි සරසනලද ඔසවනලද ධවජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සර්වාලංකාරයෙන් සැරසු දුනු ගත් අත් ඇති සැට්ට ලනලද රියැදුරන් විසින් නගිනා ලද්දාවූ අසුන් යොදන ලද රථයෝ වනයට යන්නාවූ අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
212
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 212
213
‘‘කදාස්සු මං ඔට්ඨරථා, සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 213
“කවර කලෙක්හි සරසනලද ඔසවනලද ධවජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සර්වාලංකාරයෙන් සැරසු දුනු ගත් අත් ඇති සැට්ට ලනලද රියැදුරන් විසින් නගිනා ලද්දාවූ ඔටුවන් යොදන ලද රථයෝ වනයට යන්නාවූ අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
214
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 214
215
‘‘කදාස්සු මං ගොණරථා, සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 215
“කවර කලෙක්හි සරසනලද ඔසවනලද ධවජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සර්වාලංකාරයෙන් සැරසු දුනු ගත් අත් ඇති සැට්ට ලනලද රියැදුරන් විසින් නගිනා ලද්දාවූ ගවයන් යොදන ලද රථයෝ වනයට යන්නාවූ අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
216
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 216
217
‘‘කදාස්සු මං අජරථා, සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 217
“කවර කලෙක්හි සරසනලද ඔසවනලද ධවජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සර්වාලංකාරයෙන් සැරසු දුනු ගත් අත් ඇති සැට්ට ලනලද රියැදුරන් විසින් නගිනා ලද්දාවූ එළුවන් යොදන ලද රථයෝ වනයට යන්නාවූ අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
218
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
218
219
‘‘කදාස්සු මං මෙණ්ඩරථා, සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 219
“කවර කලෙක්හි සරසනලද ඔසවනලද ධවජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සර්වාලංකාරයෙන් සැරසු දුනු ගත් අත් ඇති සැට්ට ලනලද රියැදුරන් විසින් නගිනා ලද්දාවූ තිරෙළුවන් යොදන ලද රථයෝ වනයට යන්නාවූ අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
220
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 220
221
‘‘කදාස්සු මං මිගරථා, සන්නද්ධා උස්සිතද්ධජා;
දීපා අථොපි වෙය්‍යග්ඝා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා.
 221
“කවර කලෙක්හි සැරසූ නගන ලද ධජ ඇති අතුරණ ලද දිවිසම් ඇති තවද ව්‍යාඝ්‍ර සම් ඇති සියලු අලංකාරයෙන් හෙබියාවූ දුනුගත් අත්ඇති සැට්ට ලන ලද රියැදුරන් නැගුණු මුවන් යෙදූ රථයෝ වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
222
‘‘ආරූළ්හා ගාමණීයෙහි, චාපහත්ථෙහි වම්මිභි;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 222
223
‘‘කදාස්සු මං හත්ථාරොහා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
නීලවම්මධරා සූරා, තොමරඞ්කුසපාණිනො;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 223
“සර්වාලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ නිල්වන් සැට්ට දරන්නාවූ තෝමරය හා අකුසු ගත් අත් ඇත්තාවූ ශූරවූ ඇතරුවෝ කවර කලෙක්හි වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද, ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
224
‘‘කදාස්සු මං අස්සාරොහා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
නීලවම්මධරා සූරා, ඉල්ලියාචාපධාරිනො;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 224
“කවර කලෙක්හි සියලු අලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ නිල් සැට්ට දරන්නාවූ කරවාලායුධ දුනු දරන්නාවූ ශූරවූ අසරුවෝ වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
225
‘‘කදාස්සු මං රථාරොහා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
නීලවම්මධරා සූරා, චාපහත්ථා කලාපිනො;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 225
226
‘‘කදාස්සු මං ධනුග්ගහා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
නීලවම්මධරා සූරා, චාපහත්ථා කලාපිනො;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
226
“දුනු හියවුරුගත් අත් ඇති ශූරවූ ධනුර්ධයෝ වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
227
‘‘කදාස්සු මං රාජපුත්තා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
චිත්‍රවම්මධරා සූරා, කඤ්චනාවෙළධාරිනො;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 227
“සර්වාලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ විසිතුරු සැට්ට දරන්නාවූ සවර්ණමය හිස් වෙළුම් ඇත්තාවූ ශූරවූ රාජ පුත්‍රයෝ වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
228
‘‘කදාස්සු මං අරියගණා, වතවන්තා අලඞ්කතා;
හරිචන්දනලිත්තඞ්ගා, කාසිකුත්තමධාරිනො;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 228
229
‘‘කදාස්සු මං අමච්චගණා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
පීතවම්මධරා සූරා, පුරතො ගච්ඡමාලිනො (ගච්ඡමාලිනී (ස්‍යා. ක.));
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 229
“අලංකාරවූ වස්ත්‍රවලින් සැරසුනාවූ රත්සඳුන් ගල්වන ලද ශරීරාවයව ඇත්තාවූ උතුම් කශීසලු දරන්නාවූ බ්‍රාහ්මණ සමූහයෝ කවර කලෙක්හි වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද,
230
‘‘කදාස්සු මං සත්තසතා භරියා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 230
“කවර කලෙක්හි සර්වාලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ සත් සියයක් ස්ත්‍රීහු වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
231
‘‘කදාස්සු මං සත්තසතා භරියා, සුසඤ්ඤා තනුමජ්ඣිමා;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 231
“කවර කලෙක්හි මනා සංයම ඇත්තාවූ කාශවූ මධ්‍ය ප්‍රදෙශ ඇති සත් සියයක් භාර්‍ය්‍යාවෝ වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
232
‘‘කදාස්සු මං සත්තසතා භරියා, අස්සවා පියභාණිනී;
යන්තං මං නානුයිස්සන්ති, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 232
“කවර කලෙක්හි සුවචවූ ප්‍රිය තෙපුල් ඇති සත් සියයක් භාර්‍ය්‍යාවෝ වනයට යන්නාවූ මා අනුව නොයන්නාහුද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නෙද?
233
‘‘කදාහං පත්තං ගහෙත්වාන, මුණ්ඩො සඞ්ඝාටිපාරුතො;
පිණ්ඩිකාය චරිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 233
“කවර කලෙක්හි හිස මුඩු කළාවූ සඟල සිව්රක් පොරවන ලද මම පාත්‍රයක් ගෙණ පිඬු පිණිස හැසිරෙන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම්වන්නේද?
234
‘‘කදාහං පංසුකූලානං, උජ්ඣිතානං (උජ්ඣිට්ඨානං (ක.)) මහාපථෙ;
සඞ්ඝාටිං ධාරයිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 234
“කවර කලෙක්හි මම මහා මාර්ගයෙහි හැර දමන ලද පාංශුකූල වස්තු වලින් සඟල සිව්රක් දරන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
235
‘‘කදාහං සත්තාහසම්මෙඝෙ (සත්තාහං මෙඝෙ (සී. ස්‍යා.)), ඔවට්ඨො අල්ලචීවරො;
පිණ්ඩිකාය චරිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 235
“කවර කලෙක්හි මම සත් දවසක් බැඳගෙණ වස්නා කල්හි වර්ෂා ජලයෙන් තෙමුනේ තෙත්වූ සිව්රු ඇත්තේ පිඩු පිණිස හැසිරෙම්ද, ඒ මෙබඳුවූ පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම් වන්නේද?
236
‘‘කදාහං සබ්බත්ථ ගන්ත්වා (සබ්බහං ඨානං (සී.), සබ්බණ්හං ගන්ත්වා (ස්‍යා.), සබ්බාහං ඨානං (පී.), සබ්බට්ඨානං (ක.)), රුක්ඛා රුක්ඛං වනා වනං;
අනපෙක්ඛො ගමිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 236
“කවර කලෙක්හි මම සිටිමින් ගසක් හැර ගසක් වනයක් හැර වනයක් අපේක්ෂා නොකර වාසය කරන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි නම්වන්නේද?
237
‘‘කදාහං ගිරිදුග්ගෙසු, පහීනභයභෙරවො;
අදුතියො ගමිස්සාමි (විහරිස්සාමි (සී. පී.)), තං කුදාස්සු භවිස්සති.
237
“කවර කලෙක්හි මම පර්වත දුර්ගම ස්ථානවල පහව ගියාවූ භය ඇත්තේ තනිව හැසිරෙන්නෙම්ද, ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද?
238
‘‘කදාහං වීණං වරුජ්ජකො (වීණරුජ්ජකො (ස්‍යා.), වීණං විරුජ්ජකො (ක.)), සත්තතන්තිං මනොරමං;
චිත්තං උජුං කරිස්සාමි, තං කුදාස්සු භවිස්සති.
 238
“කවර කලෙක්හිම වීණා වාදකයෙක් සත් තැනක් ඇත්තාවූ සිත්කළුවූ වීණාව මෙන් සිත ඍජු කරන්නෙම්ද ඒ මෙබඳු පැවිදිවීම කවර කලෙක්හි වන්නේද,
239
‘‘කදාහං රථකාරොව, පරිකන්තං උපාහනං;
කාමසඤ්ඤොජනෙ ඡෙච්ඡං (ඡෙත්වා (ක.)), යෙ දිබ්බෙ යෙ ච මානුසෙ’’.
239
“කවර කලෙක්හි මම සමකරුවෙක් කපා හරිනලද සම් ඇති පාවහනක් මෙන් දිව්‍යවූද මානුසිකවූද කාමසඤ්ඤො ජනයන් සිඳින්නෙම්දැයි” මහාජනක රජතෙම කීයේය.
240
‘‘තා ච සත්තසතා භරියා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
බාහා පග්ගය්හ පක්කන්දුං, කස්මා නො විජහිස්සසි.
 240
“සියලු අලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ ඒ සත් සියයක් ස්ත්‍රීහුද කුමක් හෙයින් අප හැර යන්නෙහි දැයි හිස අත් බැඳගෙණ හැඬුවාහුය.
241
‘‘තා ච සත්තසතා භරියා, සුසඤ්ඤා තනුමජ්ඣිමා;
බාහා පග්ගය්හ පක්කන්දුං, කස්මා නො විජහිස්සසි.
 241
“මනා සංයම ඇත්තාවූ කෘශවූ මධ්‍ය ප්‍රදේශ ඇති ඒ
242
‘‘තා ච සත්තසතා භරියා, අස්සවා පියභාණිනී;
බාහා පග්ගය්හ පක්කන්දුං, කස්මා නො විජහිස්සසි.
 242
“සුවචවූ ප්‍රිය තෙපුල් ඇති ඒ සත් සියයක් ස්ත්‍රීහු කුමක්හෙයින් අප හැර යන්නෙහිදැයි හිස අත් බැඳ ගෙණ හැඬූහ.
243
‘‘තා ච සත්තසතා භරියා, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතා;
හිත්වා සම්පද්දවී (සම්පද්දයී (සී.)) රාජා, පබ්බජ්ජාය පුරක්ඛතො.
243
“සියලු අලංකාරයෙන් සැරසුනාවූ ඒ සත් සියයක් භාර්‍ය්‍යාවන්ද හැර ප්‍රව්‍රජ්‍යාව විසින් පෙරටු කරණලද රජතෙම පිටත්ව ගියේය.
244
‘‘තා ච සත්තසතා භරියා, සුසඤ්ඤා තනුමජ්ඣිමා;
හිත්වා සම්පද්දවී රාජා, පබ්බජ්ජාය පුරක්ඛතො.
 244
“මනා සංයම ඇත්තාවූ ඒ සත් සියයක් ස්ත්‍රීන්ද හැර,
245
‘‘තා ච සත්තසතා භරියා, අස්සවා පියභාණිනී;
හිත්වා සම්පද්දවී රාජා, පබ්බජ්ජාය පුරක්ඛතො’’.
 245
“සුවචවූ ප්‍රිය තෙපුල් ඇති ඒ සත් සියයක් ස්ත්‍රීන්ද හැර ප්‍රව්‍රජ්‍යාව විසින් පෙරටු කරණලද රජතෙම පිටත්ව ගියේයි.
246
‘‘හිත්වා සතපලං කංසං, සොවණ්ණං සතරාජිකං;
අග්ගහී මත්තිකං පත්තං, තං දුතියාභිසෙචනං’’.
 246
“ඒ රජතෙම සියක් පලමකින් කළාවූ සියගණන් රේඛා ඇති රන් තලිය හැර දෙවෙනි අභිෂේකයක් මෙන් ඒ මැටි පාත්‍රය ගත්තේය.
247
‘‘භෙස්මා (වෙස්මා (සී.), භිංසා (පී.), භීසා (ක.)) අග්ගිසමා ජාලා, කොසා ඩය්හන්ති භාගසො;
රජතං ජාතරූපඤ්ච, මුත්තා වෙළුරියා බහූ.
 247
“මහරජ, ගෙවල් ගිනි ගොඩවල් මෙන් ඇවිල ගත්තාහ. කොටස් වශයෙන් බඩු ගබඩාවල් දැවෙත්. එහි රිදීද රත්රන්ද මුතු ද වෛදූර්‍ය්‍ය මැණික්ද බොහෝ වෙත්.
248
‘‘මණයො සඞ්ඛමුත්තා ච, වත්ථිකං හරිචන්දනං;
අජිනං දණ්ඩභණ්ඩඤ්ච, ලොහං කාළායසං බහූ;
එහි රාජ නිවත්තස්සු, මා තෙතං විනසා ධනං’’ (විනස්සා ධනං (ස්‍යා. ක.)).
248
“මැණික්ද සක් මුතුද වස්ත්‍ර ජාතිද රන්වන් සඳුන්ද අඳුන් දිවිසම්ද දලකඩ බඩුද ලෝහ භාණ්ඩද කාල ලෝහයෙන් කළ බඩුද බොහෝ වෙත්. මහරජ, එනු මැනව. නවතිනු මැනව ඔබගේ ඒ ධනය විනාශනොකරණු මැනවැයි” සීවලී බිසව කීයේය.
249
‘‘සුසුඛං වත ජීවාම, යෙසං නො නත්ථි කිඤ්චනං;
මිථිලාය දය්හමානාය, න මෙ කිඤ්චි අදය්හථ’’.
 249
“යම්බඳු අපට කිසිවකුත් නැත්තේද, ඒ අපි ඒකාන්තයෙන් ඉතා සුවසේ ජීවත්වෙමු. මියුළු නුවර දනු ලබන කල්හි මාගේ කිසිවකුත් නොදැවෙන්නේයයි” රජතෙම කීයේය.
250
‘‘අටවියො සමුප්පන්නා, රට්ඨං විද්ධංසයන්ති තං;
එහි රාජ නිවත්තස්සු, මා රට්ඨං විනසා ඉදං’’.
 250
“මහරජ, වනගත සොරු පැමිණියාහු ඔබගේ ඒ රට වනසත්. මහරජ, එනු මැනව. නවතිනු මැනව. මේ රට විනාශ නොකරණු මැනවැයි සීවලි බිසව කීයේය.
251
‘‘සුසුඛං වත ජීවාම, යෙසං නො නත්ථි කිඤ්චනං;
රට්ඨෙ විලුම්පමානම්හි, න (මා (ක.)) මෙ කිඤ්චි අහීරථ.
251
“යම්බඳුවූ අපට කිසිවක් නැත්තේද, ඒ අපි ඒකාන්තයෙන් ඉතා සුවසේ ජීවත් වෙමු. රට පැහැර ගනු ලබන කල්හි මාගේ කිසිවකුත් නොනැසේ.
252
‘‘සුසුඛං වත ජීවාම, යෙසං නො නත්ථි කිඤ්චනං;
පීතිභක්ඛා භවිස්සාම, දෙවා ආභස්සරා යථා’’.
 252
“යම්බඳුවූ අපට කිසිවක් නැත්තේද, ඒ අපි ඒකාන්තයෙන් ඉතා සුවසේ ජීවත්වෙමු. ආභස්සර නම් බඹ ලොව වැසි දෙවියන් මෙන් ප්‍රීතිය ආහාර කොට ඇත්තෝ වන්නෙමුයි” රජතෙම කීයේය
253
‘‘කිම්හෙසො මහතො ඝොසො, කා නු ගාමෙව කීළියා (ගාමෙ කිලීලියා (සී.));
සමණ තෙව (සමණඤ්ඤෙව (සී. පී.), සමණත්වෙව (ස්‍යා.)) පුච්ඡාම, කත්ථෙසො අභිසටො ජනො’’.
253
“කවර කරුණක් නිසා මහජනයාගේ මේ ඝෝෂාව වේද, ගමෙහි මෙන් කවර නම් කිලිකිලි ශබ්දයක්ද ශ්‍රමණවූ ඔබම විචාරමු. කුමක් නිසා මේ මහජනතෙම රැස්වේදැයි” නාරද කාශ්‍යප නම් තාපසතෙම ඇසීය.
254
‘‘මමං ඔහාය ගච්ඡන්තං, එත්ථෙසො අභිසටො ජනො;
සීමාතික්කමනං යන්තං, මුනිමොනස්ස පත්තියා;
මිස්සං නන්දීහි ගච්ඡන්තං, කිං ජානමනුපුච්ඡසි’’.
 254
“ඔවුන් හැර යන්නාවූ මා නිසා මෙහි මේ ජනයා රැස්වූයේය. සීමාව ඉක්මවා අනගාරිය මුනි සංඛ්‍යාත තපසට යන්නාවූ පැවිදිවීමියි සතුටින් යුක්තවූ මා දැනගෙණ කුමට විචාරන්නෙහිදැයි” රජතෙම ඇසීය.
255
‘‘මාස්සු තිණ්ණො අමඤ්ඤිත්ථ (අමඤ්ඤිත්ථො (සී. ස්‍යා. පී.)), සරීරං ධාරයං ඉමං;
අතීරණෙය්‍ය යමිදං (අතීරණෙය්‍යමිදං කම්මං (සී. ස්‍යා. පී.)), බහූ හි පරිපන්ථයො’’.
255
“මේ පැවිදිවීම කෙළෙසුන් තරණය කෙළේයයි නොසිතව, මෙයින් ක්ලේශයන් තරණය කළහැකි නොවේ. උපද්‍රවයෝ බොහෝ වෙත්යයි” තාපසතෙම කීයේය.
256
‘‘කො නු මෙ පරිපන්ථස්ස, මමං එවංවිහාරිනො;
යො නෙව දිට්ඨෙ නාදිට්ඨෙ, කාමානමභිපත්ථයෙ’’.
 256
“යමෙක් මේ ආත්මයෙහිද පරලෙව්හිද කාම සම්පත් නොපතන්නේද, එසේ වාසය කරන්නාවූ මට කවර නම් උවදුරෙක් වන්නේදැයි මහසත්තෙම කීයේය.
257
‘‘නිද්දා තන්දී විජම්භිතා, අරතී භත්තසම්මදො;
ආවසන්ති සරීරට්ඨා, බහූ හි පරිපන්ථයො’’.
 257
“නිදා ගැණීමය. අලස කමය ඈනුම් ඇරීමය නොඇල්මය. බත් මතය යන බොහෝවූ උපද්‍රවයෝ ඔබගේ සිරුරෙහි පිහිටියාහු වාසය කෙරෙත්යයි” නාරද තාපසතෙම කීයේය.
258
‘‘කල්‍යාණං වත මං භවං, බ්‍රාහ්මණ මනුසාසති (මනුසාසසි (සී.));
බ්‍රාහ්මණ තෙව (බ්‍රාහ්මණඤ්ඤෙව (සී.)) පුච්ඡාමි, කො නු ත්වමසි මාරිස’’.
258
“පින්වත් බ්‍රාහ්මණය, ඒකාන්තයෙන් නුඹ මට යහපත්කොට අනුශාසනා කෙරෙහිය. නිදුකාණෙනි, ඔබ කවරෙක් වෙහිදැයි බ්‍රාහ්මණවූ ඔබම විචාරමියි” මහසත්තෙම කීයේය.
259
‘‘නාරදො ඉති මෙ නාමං (නාමෙන (ස්‍යා. ක.)), කස්සපො ඉති මං විදූ;
භොතො සකාසමාගච්ඡිං, සාධු සබ්භි සමාගමො.
 259
“පින්වත, නාරදයයි මාගේ නාමය වේ. කාශ්‍යප යයි ගෝත්‍ර වශයෙන් මා දනිත්. සත්පුරුෂයන් හා සමාගමය යහපත් වේයයි. පින්වත්හුගේ සමීපයෙහි ආයෙමි.”
260
‘‘තස්ස තෙ සබ්බො ආනන්දො, විහාරො උපවත්තතු;
යං ඌනං (යදූනං (සී. ස්‍යා. පී.)) තං පරිපූරෙහි, ඛන්තියා උපසමෙන ච.
260
“ඒ ඔබට ප්‍රව්‍රජ්‍යාව පිළිබඳ සියලු සතුට වේවා. සතර බ්‍රහ්ම විහරණයෙන් යුක්තව පවතීවා. යමක් අඩු නම් එය ඉවසීමෙන්ද සංසිඳීමෙන්ද සම්පූර්ණ කරව.
261
‘‘පසාරය සන්නතඤ්ච, උන්නතඤ්ච පසාරය (පහාරය (ස්‍යා. පී. ක.));
කම්මං විජ්ජඤ්ච ධම්මඤ්ච, සක්කත්වාන පරිබ්බජ’’.
261
“අවමානයද දුරු කරව, අතිමානයද දුරු කරව, දශ කුශල කර්මයද පඤ්චාභිඥා අෂ්ටසමාපත්ති ඥානයද මහණ දම්ද සකස්කොට පවතුවයි” (නාරද තාපසතෙම අවවාද කොට ගියේය)
262
‘‘බහූ හත්ථී ච අස්සෙ ච, නගරෙ ජනපදානි ච;
හිත්වා ජනක පබ්බජිතො, කපාලෙ (කපල්ලෙ (සී. පී.)) රතිමජ්ඣගා.
262
“පින්වත් මහාජනක රජ, බොහෝවූ ඇත්තුද අශ්වයන්ද නගරයන්ද ජනපදයන්ද හැර පැවිදිවූ ඔබ කබලෙක්හි හෙවත් මැටි පාත්‍රයෙහි ඇලීමට පැමිණියෙහිය.
263
‘‘කච්චි නු තෙ ජානපදා, මිත්තාමච්චා ච ඤාතකා;
දුබ්භිමකංසු ජනක, කස්මා තෙ තං අරුච්චථ’’.
 263
“එම්බා මහාජනක රජ, කිමෙක්ද ඒ දනව් වැස්සෝද මිත්‍රාමාත්‍යයෝද නෑයෝද ඔබට කිසි අපරාධයක් කළාහුද කුමක්හෙයින් මේ මැටි පාත්‍රය කැමතිවූයේදැයි” මිගාජින නම් තාපසතෙම ඇසීය.
264
‘‘න මිගාජින ජාතුච්ඡෙ (ජාතුච්ච (සී. පී.)), අහං කඤ්චි කුදාචනං;
අධම්මෙන ජිනෙ ඤාතිං, න චාපි ඤාතයො මමං.
 264
“එම්බා මිගාජින නම් තාපසය, ඒකාන්තයෙන්ම මම කිසිකලෙකත් කිසි නෑයෙකු අධර්මයෙන් නොදිනු වෙමි. නෑයෝද මා නොදනූහයි” මහසත්තෙම කීයේය.
265
‘‘දිස්වාන ලොකවත්තන්තං, ඛජ්ජන්තං කද්දමීකතං;
හඤ්ඤරෙ බජ්ඣරෙ චෙත්ථ, යත්ථ සන්නො (සත්තො (සී.)) පුථුජ්ජනො;
එතාහං උපමං කත්වා, භික්ඛකොස්මි මිගාජින’’.
 265
“පින්වත් මිගාජින නම් තාපසය, යම් ක්ලෙශ වස්තුවෙක්හි ඇළුනාවූ පෘථග්ජනතෙම නසනු ලැබේද, බඳිනු ලැබේද මෙහි කෙලෙසුන් විසින් කනු ලබන්නාහු කෙලෙසුන් විසින්ම මඩ කරණ ලද්දාවූ, ලෝකයාගේ පැවැත්ම දැක මම මේ කාරණයම උපමාකොට පිඩු සිඟන්නෙක් වීමියි” මහසත් තෙම කීයේය.
266
‘‘කො නු තෙ භගවා සත්ථා, කස්සෙතං වචනං සුචි;
න හි කප්පං වා විජ්ජං වා, පච්චක්ඛාය රථෙසභ;
සමණං ආහු වත්තන්තං, යථා දුක්ඛස්සතික්කමො’’.
 266
“එම්බා මහරජ, ඔබගේ පින්වත් අනුශාසක තෙම කවරේද” මේ ඔබ විසින් කියනලද පිරිසිදු වචනය කවරෙකුගේ වචනයක්ද? ශ්‍රමණයෙකුගේ ආකාරය හෝ ශ්‍රමණයෙකුගේ විද්‍යාව හෝ හැර යම්සේ දුක ඉක්මවාද, එසේ පවත්නාවූ ශ්‍රමණයෙකු නොම කියද්ද එහෙයිනියි” මිගාජිනතෙම ඇසීය.
267
‘‘න මිගාජින ජාතුච්ඡෙ, අහං කඤ්චි කුදාචනං;
සමණං බ්‍රාහ්මණං වාපි, සක්කත්වා අනුපාවිසිං’’.
 267
“පින්වත් මිගාජින තාපසය, ඒකාන්තයෙන් මම කිසිකලෙකත් කිසියම් ශ්‍රමණයෙකුට හෝ බ්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ සත්කාර කොට ඇසීමට නොපැමිණියෙමියි” මහසත් තෙම කීයේය.
268
‘‘මහතා චානුභාවෙන, ගච්ඡන්තො සිරියා ජලං;
ගීයමානෙසු ගීතෙසු, වජ්ජමානෙසු වග්ගුසු.
 268
“පින්වත් මිගාජින තාපසය මනහර ගීතයන් ගායනා කරණුලබන කල්හි මිහිරි නාද ඇති වාද්‍යයන් වාදනය කරණුලබන කල්හි, තූර්‍ය්‍ය වාදනයෙන් කරණලද ඝෝෂා ඇති කුලු තාලම් වලින් යුක්ත ශබ්ද ඇති කල්හි මහත්වූ රාජානුභාවයෙන්ද ශෝභාවෙන්ද දිළිසෙමින් යන්නාවූ, “ඒ මම ඵල කැමැත්තාවූ මිනිසුන් විසින් විනාශ කරණු ලබන්නාවූ ප්‍රාකාරය ඇතුළත උයනෙහි පිහිටියාවූ ඵල දරණ අඹ රුකක් දුටුවෙමි.
269
‘‘තූරියතාළසඞ්ඝුට්ඨෙ (තුරියතාළිතසඞ්ඝුට්ඨෙ (සී. පී.)), සම්මතාලසමාහිතෙ;
ස මිගාජින මද්දක්ඛිං, ඵලිං (ඵලං (සී. පී. ක.)) අම්බං තිරොච්ඡදං;
හඤ්ඤමානං (තුජ්ජමානං (සී.), තුදමානං (ස්‍යා.), තද්දමානං (පී.), හතමානං (ක.)) මනුස්සෙහි, ඵලකාමෙහි ජන්තුභි.
269
270
‘‘සො ඛොහං තං සිරිං හිත්වා, ඔරොහිත්වා මිගාජින;
මූලං අම්බස්සුපාගච්ඡිං, ඵලිනො නිප්ඵලස්ස ච.
 270
“මිගාජින තාපසය, ඒ මම වනාහි උද්‍යානශ්‍රිය බලා ඇතු පිටින් බැස ඵල දැරුවාවූ ඵල නසනලද අඹගස මුලට පැමුණුනෙමි.
271
‘‘ඵලිං (ඵලං (සී. පී. ක.)) අම්බං හතං දිස්වා, විද්ධංස්තං විනළීකතං;
අථෙකං (අථෙතං (සී. පී.)) ඉතරං අම්බං, නීලොභාසං මනොරමං.
271
“විනාශ කරණලද කොළ අතු පවා සිඳිනලද නසනලද, ඵල ඇති අඹගස දැක ඉක්බිති සිත්කළුවූ නීලවර්ණයෙන් බබළන්නාවූ මේ අනික් ඵල නැති අඹරුක දුටුයෙමි.
272
‘‘එවමෙව නූනම්හෙපි (නූන අම්හෙ (සී. පී.)), ඉස්සරෙ බහුකණ්ටකෙ;
අමිත්තා නො වධිස්සන්ති, යථා අම්බො ඵලී හතො.
 272
“යම්සේ ඵල ඇත්තාවූ අඹරුක නසන ලද්දේද, මෙපරිද්දෙන්ම බොහෝ කරදර ඇත්තාවූ ඉසුරුමත්වූ අපටද පසමිතුරෝ හිංසා කරන්නාහු නොවෙද්ද?
273
‘‘අජිනම්හි හඤ්ඤතෙ දීපි, නාගො දන්තෙහි හඤ්ඤතෙ;
ධනම්හි ධනිනො හන්ති, අනිකෙතමසන්ථවං;
ඵලී අම්බො අඵලො ච, තෙ සත්ථාරො උභො මම’’.
 273
“අඳුන් දිවිසම නිසා දිවියා නසනු ලැබේ. දළ නිසා හස්තිතෙම නසනු ලැබේ. ධනය හේතුකොට ගෙණ ධන ඇත්තවුන් නසයි. නිවාසස්ථානයක් නැත්තාවූ සන්ථවයක් නැත්තාවූ පැවිද්දහු කවරෙක් නසාද? ඵල ඇත්තාවූ අඹ ගසද ඵල නැත්තාවූ අඹ ගසද යන ඒ දෙදෙන මාගේ ශාස්තෘවරයෝවූහයි” මහසත්තෙම කීයේය.
274
‘‘සබ්බො ජනො පබ්‍යාධිතො, රාජා පබ්බජිතො ඉති;
හත්ථාරොහා අනීකට්ඨා, රථිකා පත්තිකාරකා.
 274
“මහරජ, රජතෙම පැවිදිවූයේයයි ඇතරුවෝද සේනාවන්හිවූවෝද රථ සේනාවෝද පාබල සේනාවෝද යන සියලු ජනතෙම අතිශයින් පෙළුනේය.
275
‘‘අස්සාසයිත්වා ජනතං, ඨපයිත්වා පටිච්ඡදං;
පුත්තං රජ්ජෙ ඨපෙත්වාන, අථ පච්ඡා පබ්බජිස්සසි’’.
 275
“ජන සමූහයා අස්වසා නුවර ආරක්ෂා තබා පුත්‍රවූ දීඝාවූ කුමාරයා රාජ්‍යයෙහි පිහිටුවා ඉන්පසු පැවිදිවන්නෙහි වායී” සීවලී දේවිය කීයේය.
276
‘‘චත්තා මයා ජානපදා, මිත්තාමච්චා ච ඤාතකා;
සන්ති පුත්තා විදෙහානං, දීඝාවු රට්ඨවඩ්ඪනො;
තෙ රජ්ජං කාරයිස්සන්ති, මිථිලායං පජාපති’’.
 276
“එම්බා දේවිය, මා විසින් දනව් වැස්සෝ හරණා ලද්දාහ. මිත්‍රාමාත්‍යයෝද නෑයෝද හැර දමන ලදහ. විදේශ වාසීන්ගේ රට වර්ධනය කරන්නාවූ දීඝාවූ නම් පුත්‍රයෝ ඇත්තාහ. ඔව්හු මියුළු නුවර රාජ්‍යය කරවන්නාහු යයි” රජ තෙම කීයේය.
277
‘‘එහි තං අනුසික්ඛාමි, යං වාක්‍යං මම රුච්චති;
රජ්ජං තුවං කාරයසි (කාරයන්තී (සී. ස්‍යා. පී.)), පාපං දුච්චරිතං බහුං;
කායෙන වාචා මනසා, යෙන ගච්ඡසි (කඤ්ඡිසි (සී. පී.)) දුග්ගතිං.
277
“එම්බා දේවිය, මාගේ යම් වචනයකට කැමති වේද, එව. එයින් තිට අනුශාසනා කරමි. තී රාජ්‍යය කරවන්නී කය වචනය සිත යන යමකින් දුගතියට යන්නෙහිද, එබඳුවූ දුශ්චරිත පව් බොහෝ කරන්නෙහිය.
278
‘‘පරදින්නකෙන පරනිට්ඨිතෙන, පිණ්ඩෙන යාපෙහි ස ධීරධම්මො’’.
 278
“අනුන් විසින් දෙනලද්දාවූ, අනුන් විසින් නිමවන ලද්දාවූ, ආහාරයකින් යැපෙව, මේ පිඩු සිඟා යැපීම නම් ප්‍රාඥයන්ගේ ස්වභාවයකැයි” බිසවට අවවාද කෙළේය.
279
‘‘යොපි චතුත්ථෙ භත්තකාලෙ න භුඤ්ජෙ, අජුට්ඨමාරීව (අජද්ධුමාරීව (සී.), අජ්ඣුට්ඨමාරිව (ස්‍යා.), අජද්ධුමාරිව (පී.) මජ්ඣිමනිකායෙ, අඞ්ගුත්තරනිකායෙ ච පස්සිතබ්බං) ඛුදාය මිය්‍යෙ;
න ත්වෙව පිණ්ඩං ලුළිතං අනරියං, කුලපුත්තරූපො සප්පුරිසො න සෙවෙ;
තයිදං න සාධු තයිදං න සුට්ඨු, සුනඛුච්ඡිට්ඨකං ජනක භුඤ්ජසෙ තුවං’’.
 279
“යමෙකුත් ඉදින් සතරවැනිවූ බත් අනුභව කරණ කාලයෙහි අනුභව නොකරන්නේද, නොනසාවූ මරණ ඇත්තේම ක්ෂුධාවෙන් මිය යන්නේද, නමුත් වැලි තැවරුණාවූ අයහපත්වූ ආහාරය වළඳන්නේද, කුලපුත්‍ර ස්වභාව ඇත්තාවූ සත්පුරුෂතෙම මෙබඳු ආහාරය නොවළඳන්නේය.
“මහරජ, ඔබ යම් බල්ලා විසින් ඉඳුල් කළ ආහාරයක් වළඳන්නෙහිද, ඒ මේ වැළඳීම යහපත් නොවේ. ඒ මේ වැළඳීම ශෝභන නොවේයයි” බිසව කීයේය.
280
‘‘න චාපි මෙ සීවලි සො අභක්ඛො, යං හොති චත්තං ගිහිනො සුනස්ස වා;
යෙ කෙචි භොගා ඉධ ධම්මලද්ධා, සබ්බො සො භක්ඛො අනවයොති (අනවජ්ජොති (සී. පී.)) වුත්තො’’.
280
“එම්බා සීවලී දේවිය, ගිහිවූවහු විසින්ද ශුනකයෙකු විසින්ද හැර දමනලද යමක් වේනම්, ඒ පිණ්ඩපාතය තෙම මා විසින් නොකෑයුතු නොවේ. මේ ලෝකයෙහි දැහැමින් ලද්දාවූ යම්කිසි භෝග කෙනෙක් වෙත්නම්, ඒ සියල්ල අනුභව කටයුතුය. නිරවද්‍යයයි කියන ලද්දේයයි” රජතෙම කීයේය.
281
‘‘කුමාරිකෙ උපසෙනියෙ, නිච්චං නිග්ගළමණ්ඩිතෙ;
කස්මා තෙ එකො භුජො ජනති, එකො තෙ න ජනතී භුජො’’.
 281
“නිතර මම ලඟ සයනය කරන්නාවූ සැරසෙන ස්වභාව ඇත්තාවූ එම්බල දැරිය කුමක්හෙයින් තීගේ එක් අතක් ශබ්ද කෙරේද එක් අතක් ශබ්ද නොකෙරේදැයි රජතෙම ලදැරියකගෙන් ඇසීය.
282
‘‘ඉමස්මිං මෙ සමණ හත්ථෙ, පටිමුක්කා දුනීවරා (දුනීධුරා (සී. පී.));
සඞ්ඝාතා (සංඝට්ටා (ස්‍යා. ක.)) ජායතෙ සද්දො, දුතියස්සෙව සා ගති.
282
“ශ්‍රමණයන් වහන්ස, මාගේ මේ අතෙහි වළලු දෙකක් දමන ලද්දාහ. එකට හැපීමෙන් ශබ්දය හටගනියි. දෙවැන්නක් ඇත්තහුගේම මේ ස්වභා ගතිය වේ.
283
‘‘ඉමස්මිං මෙ සමණ හත්ථෙ, පටිමුක්කො එකනීවරො (එකනීධුරො (සී. පී.));
සො අදුතියො න ජනති, මුනිභූතොව තිට්ඨති.
 283
“ශ්‍රමණයන් වහන්ස, මාගේ මේ අතෙහි එක් වළල්ලක් දමනලදී. දෙවැන්නක් නැති හෙතෙම ශබ්ද නොකරයි. පහවූ කෙළෙස් ඇති මුනිවරයෙකු මෙන් සිටියි.
284
‘‘විවාදප්පත්තො (විවාදමත්තො (පී.)) දුතියො, කෙනෙකො විවදිස්සති;
තස්ස තෙ සග්ගකාමස්ස, එකත්තමුපරොචතං’’.
 284
“දෙවැන්නක් ඇත්තේ විරුද්ධවාදයට පැමිණියෙක්වේ. තනිවූයේ කවරෙකු හා විරුද්ධ වාද කරන්නේද? එහෙයින් ස්වර්ග සැපය කැමැත්තාවූ ඒ ඔබවහන්සේට එකලා බව කැමතිවේවැයි” ලදැරිය කීයේය.
285
‘‘සුණාසි සීවලි කථා (ගාථා (සී. ස්‍යා. පී.)), කුමාරියා පවෙදිතා;
පෙසියා (පෙස්සියා (සී. පී.)) මං ගරහිත්ථො, දුතියස්සෙව සා ගති.
285
“එම්බා සීවලී දේවිය, ලදැරිය විසින් කියනලද ගාථාවන් ඇසුවෙහිය. වැඩකාරියක්වූ ඕතොමෝ දෙවැන්නක් ඇත්තහුගේම මේ ස්වභාවය වේයයි මට නින්දා කෙළේය
286
‘‘අයං ද්වෙධාපථො භද්දෙ, අනුචිණ්ණො පථාවිහි;
තෙසං ත්වං එකං ගණ්හාහි, අහමෙකං පුනාපරං.
 286
“සොඳුර, මගීන් විසින් ගමන් කළාවූ මේ දෙමං සන්ධියෙක් වේ. ඔවුන්ගෙන් තී එක් මාර්ගයක් ගනුව නැවත අනික් මාර්ගය මම ගනිමි”
287
‘‘මාවච (නෙව (සී. පී.), මා ච (ස්‍යා. ක.)) මං ත්වං පති මෙති, නාහං (මාහං (සී. පී.)) භරියාති වා පුන’’;
‘‘ඉමමෙව කථයන්තා, ථූණං නගරුපාගමුං.
 287
“සීවලී දේවිය, තී මාගේ ස්වාමියායයි නොකියව. මමද නැවත මාගේ භාර්‍ය්‍යාවයයි නොකියමියි” රජතෙම කීයේය.
මේ කථාවම කියන්නාහු ථූන නම් නුවරට පැමුණුනාහුය.
288
‘‘කොට්ඨකෙ උසුකාරස්ස, භත්තකාලෙ උපට්ඨිතෙ;
තත්‍රා ච සො උසුකාරො, (එකං දණ්ඩං උජුං කතං;) (( ) නත්ථි බහූසු)
එකඤ්ච චක්ඛුං නිග්ගය්හ, ජිම්හමෙකෙන පෙක්ඛති’’.
 288
“එහි ඒ රජතෙම තමන්ගේ අනුභව කරණ වේලාව පැමිණි කල්හි හී වඩුවාගේ කොටුව වෙත පැමිණ සිටියේය. එහිද ඒ හී වඩුතෙම එක ඇසක් වසා එක ඇසකින් ඇදය බලන්නේය
289
‘‘එවං නො සාධු පස්සසි, උසුකාර සුණොහි මෙ;
යදෙකං චක්ඛුං නිග්ගය්හ, ජිම්හමෙකෙන පෙක්ඛසි’’.
 289
“යහළු හී වඩුව, මෙසේ නුඹ හොඳට බලන්නෙහි දැයි, මාගේ වචනය අසව, එක ඇසක් පියා එක ඇසකින් ඇදය බළන්නෙහිය යන යමක් ඇද්ද එයයි.”
290
‘‘ද්වීහි සමණ චක්ඛූහි, විසාලං විය ඛායති;
අසම්පත්වා පරමං (පරං (සී. පී.)) ලිඞ්ගං, නුජුභාවාය කප්පති.
290
“පින්වත් ශ්‍රමණයන් වහන්ස, දෙ ඇසින් බලන කල්හි විශාලවූවක් මෙන් වැටහෙයි. අන්‍යවූ වක්වූ තැනට නොපැමිණ ඇද නැති බැව් කිරීමට සුදුසු නොවේ.
291
‘‘එකඤ්ච චක්ඛුං නිග්ගය්හ, ජිම්හමෙකෙන පෙක්ඛතො;
සම්පත්වා පරමං ලිඞ්ගං, උජුභාවාය කප්පති.
 291
“එක ඇසක් පියාගෙණ එක ඇසකින් ඇදය බලන්නහුට අන්‍යවූ වංක ස්ථානය බලා ඇද නැති කිරීමට සුදුසුවේ.
292
‘‘විවාදප්පත්තො (විවාදමත්තො (පී.)) දුතියො, කෙනෙකො විවදිස්සති;
තස්ස තෙ සග්ගකාමස්ස, එකත්තමුපරොචතං’’.
 292
“දෙවැන්නෙක් ඇත්තේ විවාදයට පැමිණියෙක් වන්නේය. එකලාවූයේ කවරෙකු හා විවාද කරන්නේද, ස්වර්ගයට යනු කැමැත්තාවූ ඒ ඔබවහන්සේට හුදකලාවීම රුචි වේවායි” හී වඩුතෙම අවවාද කෙළේය.
293
‘‘සුණාසි සීවලි කථා (ගාථා (සී. ස්‍යා. පී.)), උසුකාරෙන වෙදිතා;
පෙසියා මං ගරහිත්ථො, දුතියස්සෙව සා ගති.
 293
“එම්බා සීවලී දේවිය, හී වඩුවා විසින් කියනලද ගාථාවන් ඇසූවෙහිද, දෙවැන්නක් ඇත්තහුගේ මේ ස්වභාව යයි හීවඩුවා මට නින්දා කෙළේය.
294
‘‘අයං ද්වෙධාපථො භද්දෙ, අනුචිණ්ණො පථාවිහි;
තෙසං ත්වං එකං ගණ්හාහි, අහමෙකං පුනාපරං.
 294
“සොඳුර මගීන් විසින් ගමන්කළාවූ මේ දෙමන් සන්ධිය වේ. ඔවුන්ගෙන් තී එක් මාර්ගයක් ගණුව. නැවත මම මේ අනික් වග ගනිමි. තී මාගේ ස්වාමියා යයි මට නොකියව. මමද නැවත මාගේ භාර්‍ය්‍යාවයයි නොකියමියි” රජ තෙම කීයේය.
295
‘‘මාවච මං ත්වං පති මෙති, නාහං භරියාති වා පුන’’;
‘‘මුඤ්ජාවෙසිකා පවාළ්හා, එකා විහර සීවලී’’ති.
295
“සීවලී දේවීනි, වෙන්කොට ගන්නාලද මේ මුදු තණ ගොබය මෙන් නැවත තී හා එක්නොව. මම තනිව වාසය කරන්නෙමි තීද තනිවම වාසය කරවයි සීවලී දේවියට අවවාද කෙළේයයි” වදාළේය.
540. සුවණ්ණසාමජාතකං (3) 540. සාම ජාතකය
541. නිමිජාතකං (4) 541. නිමි ජාතකය
542. උමඞ්ගජාතකං (5) 542. උම්මග්ග ජාතකය
543. භූරිදත්තජාතකං (6) 543. භූරිදත්ත ජාතකය
544. චන්දකුමාරජාතකං (7) 544. ඛණ්ඩහාල ජාතකය
545. මහානාරදකස්සපජාතකං (8) 545. මහානාරද කස්සප ජාතකය
546. විධුරජාතකං (9) 546. විධුර ජාතකය
547. වෙස්සන්තරජාතකං (10) 547. වෙස්සන්තර ජාතකය