ත්‍රිපිටකය
55. භද්දියවග්ගො 55. භද්දිය වග්ග
1. ලකුණ්ඩභද්දියත්ථෙරඅපදානං 1. ලකුණ්ඨක භද්දිය ථේරාපදානය
1
‘‘පදුමුත්තරො නාම ජිනො, සබ්බධම්මෙසු චක්ඛුමා;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
 1
“මින් (පෙර) සියක් දහස්වන කපෙහි සියළු ධර්‍මයන් විෂයයෙහි (විනිවිද දක්නා) ඇස් ඇත්තාවූ, ලෝකනායකවූ පදුමුත්තර නම් බුදුරජතෙමේ (ලොව) පහළවූහ.
2
‘‘තදාහං හංසවතියං, සෙට්ඨිපුත්තො මහද්ධනො;
ජඞ්ඝාවිහාරං විචරං, සඞ්ඝාරාමං අගච්ඡහං.
 2
“එකල්හි මම හංසවතී නගරයෙහි මහත් ධන ඇති සිටුපුතෙක් (වීමි.) (ඒ) මම ජංඝා විහාරයෙහි හෙවත් සක්මණෙහි හැසිරෙන්නේ, සංඝාරාමයට ගියෙමි.
3
‘‘තදා සො ලොකපජ්ජොතො, ධම්මං දෙසෙසි නායකො;
මඤ්ජුස්සරානං පවරං, සාවකං අභිකිත්තයි.
 3
“එකල්හි ඒ (පදුමුත්තර නම්වූ) ලොව බබුළුවන්නාවූ, ලෝකනායක (බුදුරජ) තෙම දහම් දෙසූහ. මිහිරි ස්වර ඇතියවුන් අතුරෙන් අග්‍රවූ භික්‍ෂුවකට පැසසූහ.
4
‘‘තං සුත්වා මුදිතො හුත්වා, කාරං කත්වා මහෙසිනො;
වන්දිත්වා සත්ථුනො පාදෙ, තං ඨානමභිපත්ථයිං.
 4
“එය අසා සතුටුවූයේව මහර්ෂීවූ බුදුරජුන්හට සත්කාරකොට එම ශාස්තෘන් වහන්සේගේ (සිරි) පා වැඳ එම තනතුර පැතීමි.
5
‘‘තදා බුද්ධො වියාකාසි, සඞ්ඝමජ්ඣෙ විනායකො;
‘අනාගතම්හි අද්ධානෙ, ලච්ඡසෙ තං මනොරථං.
 5
“එකල්හි ශ්‍රේෂ්ඨ නායකවූ බුදුරජතෙම සංඝයා මධ්‍යයෙහිදී මතු කාලයෙහි එම චිත්තාභිලාශය සමෘද්‍ධවන්නේයයි ප්‍රකාශ කළ සේක.
6
‘‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
 6
“මින් (මතු) සියක් දහස්වන කපෙහි ඔක්කාක කුලයෙහි උපන්නාවූ, නම්න් ගෞතම නම් වූ ශාස්තෘතෙමේ ලොව පහළ වන්නාහ.
7
‘‘‘තස්ස ධම්මෙසු දායාදො, ඔරසො ධම්මනිම්මිතො;
භද්දියො නාම නාමෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවකො’.
 7
“උන්වහන්සේගේ ධර්‍මයෙහි දායාදීවූ, ධර්‍මයෙන් නිර්මිත කළාක් වැනිවූ, ඖරස (බුද්‍ධ) පුත්‍රවූ, නම්න් භද්දිය නම් වූ ශාස්තෘ ශ්‍රාවකයෙක් වන්නේය.”
8
‘‘තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
 8
“මැනවින් කරන ලද එම කර්‍මය කරණකොටගෙනද, චිත්තප්‍රණිධීන් කරණකොටගෙනද, මම මිනිස් සිරුර හැර, තව්තිසා දෙව්ලොවට උත්පත්ති වශයෙන් ගියෙමි.
9
‘‘ද්වෙනවුතෙ ඉතො කප්පෙ, ඵුස්සො උප්පජ්ජි නායකො;
දුරාසදො දුප්පසහො, සබ්බලොකුත්තමො ජිනො.
 9
“මින් පෙර දෙයානූවන කපෙහි (ගුණයෙන් කිසිවෙකුටත්) ලංවිය නොහැක්කාවූ, බලාත්කාරයෙන් මැඩලිය නොහැක්කාවූ, සව්ලෝ මුදුන්වූ, පස්මරුන් ජයගන්නාවූ, (පසළොස්) චරණ ධර්‍මයන්ගෙන් යුක්තවූ, මහත්වූ ඎජු ප්‍රතාප ගුණ ඇති ඵුස්ස නම් බුදුරජතෙමේ ලොව පහළවූහ. සව්සත්හට හිත කැමැත්තාවූ (එම බුදුරජතෙම) බොහෝ ජනයා (සසර) බැදුමින් මිදූහ.
10
‘‘චරණෙන ච සම්පන්නො, බ්‍රහා උජු පතාපවා;
හිතෙසී සබ්බසත්තානං (සබ්බපාණීනං (සී.)), බහුං මොචෙසි බන්ධනා.
10
11
‘‘නන්දාරාමවනෙ තස්ස, අහොසිං ඵුස්සකොකිලො (පුස්සකොකිලො (සී. ස්‍යා.));
ගන්ධකුටිසමාසන්නෙ, අම්බරුක්ඛෙ වසාමහං.
 11
“උන්වහන්සේගේ නන්‍දාරාම නම් රාජොද්‍යානයෙහි ඵුස්ස නම්වූ කෝකිලයෙක් වීමි. (ඒ) මම ගඳකිළිය අබියස අඹ රුකෙක්හි වසමි.
12
‘‘තදා පිණ්ඩාය ගච්ඡන්තං, දක්ඛිණෙය්‍යං ජිනුත්තමං;
දිස්වා චිත්තං පසාදෙත්වා, මඤ්ජුනාභිනිකූජහං (මඤ්ජුනාදෙන කූජහං (සී. පී.)).
12
“එකල්හි මම පිඬු පිණිස හැසිරෙන්නාවූ, දක්‍ෂිණාර්‍හවූ බුදුරජුන් දැක සිත පහදවා මිහිරි හඬින් හැඬීමි.
13
‘‘රාජුය්‍යානං තදා ගන්ත්වා, සුපක්කං කනකත්තචං;
අම්බපිණ්ඩං ගහෙත්වාන, සම්බුද්ධස්සොපනාමයිං.
 13
“එකල්හි රජ උයනට ගොස් (ඉදීගිය බැවින්) රන්වන්වූ පිට පොතු ඇති, මොනවට පැසුනාවූ අඹ ගෙඩියක් ගෙන බුදුරජුන්හට පිරිනැමීමි.
14
‘‘තදා මෙ චිත්තමඤ්ඤාය, මහාකාරුණිකො ජිනො;
උපට්ඨාකස්ස හත්ථතො, පත්තං පග්ගණ්හි නායකො.
 14
“එකල්හි ලොකනායතවූ, මහාකාරුණීකවූ, බුදුරජතෙමේ මාගේ අදහස් දැන උපස්ථායකයන්ගේ අතින් පාත්‍රය ගත්සේක.
15
‘‘අදාසිං හට්ඨචිත්තොහං (තුට්ඨචිත්තොහං (සී.)), අම්බපිණ්ඩං මහාමුනෙ;
පත්තෙ පක්ඛිප්ප පක්ඛෙහි, පඤ්ජලිං (පක්ඛෙහඤ්ජලිං (සී.)) කත්වාන මඤ්ජුනා.
15
“මම සතුටු සිත් ඇත්තේ අඹගෙඩිය බුදුරජුන්හට දුනිමි. එය පාත්‍රයෙහි බහා පියාපත්වලින් ඇඳිලි බැඳ (සිත්) අලවන්නාවූ, මනොඥවූ, මිහිරිවූ, ඇසීමට ප්‍රිය උපදවන බැවින් ශ්‍රවණීයවූ ස්වරයෙන් බුදුපුද පිණිස හඬලමින් මම කැදැල්ලට ගොස් හොත්තෙමි.
16
‘‘සරෙන රජනීයෙන, සවනීයෙන වග්ගුනා;
වස්සන්තො බුද්ධපූජත්ථං, නීළං (නිද්දං (ස්‍යා. පී.)) ගන්ත්වා නිපජ්ජහං.
16
17
‘‘තදා මුදිතචිත්තං මං, බුද්ධපෙමගතාසයං;
සකුණග්ඝි උපාගන්ත්වා, ඝාතයී දුට්ඨමානසො.
 17
“එකල්හි බුද්‍ධාලම්බන ප්‍රීති සහගත සිත් ඇති ප්‍රමුදිතවූ මා වෙත දුෂ්ඨ සිත් ඇති උකුස්සෙක් පැමිණ (ඒ මා) නැසීය.
18
‘‘තතො චුතොහං තුසිතෙ, අනුභොත්වා මහාසුඛං;
මනුස්සයොනිමාගච්ඡිං, තස්ස කම්මස්ස වාහසා.
 18
“මම ඉන් සැව එම කර්‍මයාගේ බලයෙන් තුෂිත දෙව්ලොව මහත් සැප අනුභවකොට, මිනිසත් බවට පැමිණියෙමි.
19
‘‘ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, බ්‍රහ්මබන්ධු මහායසො;
කස්සපො නාම ගොත්තෙන, උප්පජ්ජි වදතං වරො.
 19
“මෙම (මහා) භද්‍ර කල්පයෙහි බ්‍රාහ්මණ වංශයෙහිවූ, මහත් යසස් ඇති, කථාකරන්නවුන් අතුරෙන් ශ්‍රේෂ්ටවූ, ගොත්‍රයෙන් කාශ්‍යප නම්වූ බුදුරජතෙම ලොව පහළවූහ.
20
‘‘සාසනං ජොතයිත්වා සො, අභිභුය්‍ය කුතිත්ථියෙ;
විනයිත්වාන වෙනෙය්‍යෙ, නිබ්බුතො සො සසාවකො.
 20
“හෙතෙම සසුන බබුළුවා, මිථ්‍යා තීර්ත්‍ථකයන් මැඩ (හික්මවියයුතු) විනෙය්‍ය ජනයන් හික්මවා, ශ්‍රාවකයන් සහිතවූ එම බුදුරජතෙම පිරිනිවියේ වූහ.
21
‘‘නිබ්බුතෙ තම්හි ලොකග්ගෙ, පසන්නා ජනතා බහූ;
පූජනත්ථාය බුද්ධස්ස, ථූපං කුබ්බන්ති සත්ථුනො.
 21
“ඒ බුදුරජුන් පිරනිවි කල්හි පැහැදුනාවූ බොහෝ දෙන බුදුරජුන්හට පිදීම පිණිස (එම) ශාස්තෲන් වහන්සේට සෑයක් කරවත්.
22
‘‘‘සත්තයොජනිකං ථූපං, සත්තරතනභූසිතං;
කරිස්සාම මහෙසිස්ස’, ඉච්චෙවං මන්තයන්ති තෙ.
 22
“සත් රුවනින් සරසන ලද, සත් යොදුන් සෑයක් මහර්ෂීවූ බුදුරජුන්හට කරන්නෙමු” යයි මෙසේ ඔවුහු මන්ත්‍රණය කරත්.
23
‘‘කිකිනො කාසිරාජස්ස, තදා සෙනාය නායකො;
හුත්වාහං අප්පමාණස්ස, පමාණං චෙතියෙ වදිං.
 23
“මම එකල්හි කිකී නම් කාසි රජුගේ සේනාවෙහි නායකයාව, චෛත්‍යයෙහි අප්‍රමාණවූ (විශාලවූ) ප්‍රමාණය (ගැන) කීමි.
24
‘‘තදා තෙ මම වාක්‍යෙන, චෙතියං යොජනුග්ගතං;
අකංසු නරවීරස්ස, නානාරතනභූසිතං.
 24
“එකල්හි මාගේ වචනය නිසා ඔවුහු බුදුරජුන්ගේ සත්රුවනින් සැරසූ චෛත්‍යය (සත් යොදුන් නොකොට) යොදුනක් උසැතිකොට කළාහුය.
25
‘‘තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
 25
“මැනවින් කරන ලද එම කර්‍මය කරණකොටගෙනද, චිත්ත ප්‍රණිධීන් කරණකොට ගෙනද, මම මිනිස් සිරුර හැර තව්තිසා දෙව්ලොවට (උත්පත්ති වශයෙන්) ගියෙමි.
26
‘‘පච්ඡිමෙ ච භවෙ දානි, ජාතො සෙට්ඨිකුලෙ අහං;
සාවත්ථියං පුරවරෙ, ඉද්ධෙ ඵීතෙ මහද්ධනෙ.
 26
“මම දැන් (මේ) පශ්චිම භවය පැමිණි කල්හි, සැවත් පුරවරයෙහි සමෘද්‍ධවූ, පිරුණාවූ, මහත් ධන ඇති සිටු කුලයෙහි උපන්නේ,
27
‘‘පුරප්පවෙසෙ සුගතං, දිස්වා විම්හිතමානසො;
පබ්බජිත්වාන න චිරං, අරහත්තමපාපුණිං.
 27
“නගර දොරෙහිදී බුදුරජුන් දැක විෂ්මය පත්වූයේ, පැවිදිව නොබෝ කලකින්ම රහත්බවට පැමිණියෙමි.
28
‘‘චෙතියස්ස පමාණං යං, අකරිං තෙන කම්මුනා;
ලකුණ්ඩකසරීරොහං, ජාතො පරිභවාරහො.
 28
“චෛත්‍යයාගේ (විශාලත්‍වය අඩුකොට) යම් ප්‍රමාණයක් කෙළෙම්ද, එම කර්‍මය කරණකොට ගෙන මම නින්‍දාවට සුදුසුවූ මිටි සිරුරු ඇත්තේ (වීමි.)
29
‘‘සරෙන මධුරෙනාහං, පූජිත්වා ඉසිසත්තමං;
මඤ්ජුස්සරානං භික්ඛූනං, අග්ගත්තමනුපාපුණිං.
 29
“මම මිහිරි ස්වරයෙන් බුදුරජුන් පුදා, මිහිරි ස්වර ඇති භික්‍ෂූන් අතුරෙන් අගතැන්පත් බවට පැමිණියෙමි.
30
‘‘ඵලදානෙන බුද්ධස්ස, ගුණානුස්සරණෙන ච;
සාමඤ්ඤඵලසම්පන්නො, විහරාමි අනාසවො.
 30
“බුදුරජුන්හට (කළ) අම්බ ඵල දානය කරණකොටගෙනද, (උන්වහන්සේගේ) ගුණ සිහිකිරීම කරණකොටගෙනද, (සෝවාන් ආදී මාර්‍ග ඵල නම්වූ) ශ්‍රාමාණ්‍ය ඵලයන්ගෙන් යුක්තවූයේ, ආශ්‍රව රහිතව වෙසෙමි.
31
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං, භවා සබ්බෙ සමූහතා;
නාගොව බන්ධනං ඡෙත්වා, විහරාමි අනාසවො.
 31
“මාගේ ක්ලේශයෝ දවන ලදහ. සියළු භවයෝ නසන ලදහ. ඇතෙකු මෙන් බැඳුම් සිඳ, ආශ්‍රව රහිතව වෙසෙමි.
32
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි, බුද්ධසෙට්ඨස්ස සන්තිකෙ;
තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
 32
“ඒකාන්තයෙන් බුද්ධශ්‍රේෂ්ඨයන් වහන්සේගේ සමීපයට මාගේ පැමිණීමක් විය. පමුණුවන ලද ත්‍රිවිද්‍යා ඇත්තෝය. බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සසුන කරන ලදී.
33
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො, විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
 33
2. කඞ්ඛාරෙවතත්ථෙරඅපදානං 2. කඞ්ඛා රෙවත ථේරාපදානය
3. සීවලිත්ථෙරඅපදානං 3. සීවලී ථේරාපදානය
4. වඞ්ගීසත්ථෙරඅපදානං 4. වඞ්ගීස ථේරාපදානය
5. නන්දකත්ථෙරඅපදානං 5. නන්‍දක ථේරාපදානය
6. කාළුදායිත්ථෙරඅපදානං 6. කාළුදායි ථේරාපදානය
7. අභයත්ථෙරඅපදානං 7. අභය ථේරාපදානය
8. ලොමසකඞ්ගියත්ථෙරඅපදානං 8. ලොමස කඞ්ගිය ථේරාපදානය
9. වනවච්ඡත්ථෙරඅපදානං 9. වන වච්ඡ ථේරාපදානය
10. චූළසුගන්ධත්ථෙරඅපදානං 10. චූලසුගන්ධ ථේරාපදානය