ඛුද්දකනිකායෙ | ඛුද්දකනිකායෙ |
සුත්තනිපාතපාළි | සුත්ත නිපාතය |
1. උරගවග්ගො | 1. උරග වර්ගය |
1. උරගසුත්තං | 1. උරග සූත්රය |
1
යො
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං
(ජිණ්ණමිව තචං (සී. ස්යා. කං. පී.), ජිණ්ණමිවා තචං (?)) පුරාණං.
|
1
යමෙක් පැතිර සිටි සර්ප විෂය බෙහෙතින් හරනාක් මෙන් උපන්නාවූ ක්රෝධය දුරුකෙරේද? ඒ මහණතෙම දිරුණාවූ පරණවූ සැවය හරණ සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතර දුරුකරන්නේය.
|
2
යො රාගමුදච්ඡිදා අසෙසං, භිසපුප්ඵංව සරොරුහං
(සරෙරුහං (ක.)) විගය්හ;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං, පුරාණං.
|
2
යමෙක්, විල හටගත් නෙළුම් මල් මෙන් අල්ලාගෙන රාගය ඉතිරි නොකොට සිඳීද, ඒ මහණතෙම දිරුණු පුරාණවූ සැව හරනා සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර හරනේය.
|
3
යො
සො
|
3
යමෙක්, පැතිර සිටි වේගයෙන් දිවෙන තෘෂ්ණාව සම්පූර්ණයෙන් ඉතිරි නොකොට සින්දේද, ඒ මහණතෙම සර්පයා දිරුණාවූ පුරාණවූ සැවය මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර හරනේය.
|
4
යො
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
4
යමෙක් මහවතුර ඉතා දුර්වලවූ බව දන්ඩෙන් කළ ගෙයක් ගෙනයන්නාක් මෙන් මානය ඉතුරු නොකොට නැසීද ඒ මහණතෙම දිරුණාවූ පුරාණ සැවය (හරනා) සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර දුරු කරන්නේය.
|
5
යො නාජ්ඣගමා භවෙසු සාරං, විචිනං පුප්ඵමිව
(පුප්ඵමිව (බහූසු)) උදුම්බරෙසු;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
5
යමෙක් දිඹුල් රුක්වල මල් සොයන්නාක් මෙන් භවයන්හි සාරයකට නොපැමිණේද ඒ මහණතෙම සර්පයා දිරුණාවූ පුරාණවූ සැවය මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර දුරුකරන්නේය.
|
6
යස්සන්තරතො න සන්ති කොපා, ඉතිභවාභවතඤ්ච
(ඉතිබ්භවාභවතඤ්ච (ක.)) වීතිවත්තො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
6
යම් භික්ෂුවක්හුගේ සිත්හි ක්රෝධයෝ නැත්තේද, මෙසේ වීම හා නොවීමද ඉක්මවීද, ඒ මහණ පුරාණවූ සැවය හැරයන සර්පයාමෙන් (සසර) එතර මෙතර අත්හරී.
|
7
යස්ස
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
7
යම්, භික්ෂුවත්හුගේ නවවිධ විතර්කයෝ සම්පූර්ණයෙන් දවන ලද්දාහුද සිතද සම්පූර්ණයෙන් මනාව සින්දේද ඒ මහණ තෙම සැවය හැරයන සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර අත්හරී.
|
8
යො නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං අච්චගමා ඉමං පපඤ්චං;
සො
|
8
යමෙක් ඉතා දිවීම නොකරන්නේ පසු නොබසින්නේ මේ සියලු ප්රමාදය, (තෘෂ්ණාව) ඉක්ම ගියේද ඒ මහණතෙම සර්පයා සැවය හැර යන්නා මෙන් එතෙර හා මෙතර අත්හරී.
|
9
යො නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං විතථමිදන්ති ඤත්වා
(උත්වා (ස්යා. පී. ක.)) ලොකෙ;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
9
යමෙක්, ලොව මේ සියල්ල බොරුයයි දැන් පහ කළ ලෝභ ඇත්තේ වේද, ඉතා දිවීම නොකරේද, පසු නොබසින්නේද, ඒ මහණතෙම සර්පයා සැවය හැර යන්නා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර හැරයයි.
|
10
යො නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං විතථමිදන්ති වීතලොභො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
10
යමෙක් අතිධාවනය නොකෙරේද, නොපසුබසීද, යම් සියලු දෙය බොරුයයි පහවූ ලෝභ ඇත්තේද ඒ මහණ තෙම සැවය හැර යන සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර හරණේය.
|
11
යො
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
11
යමෙක් අතිධාවනය නොකෙරේද? නොපසුබසීද මේ සියලු යමෙක් අතිධාවනය නොකෙරේද? නොපසුබසීද මේ සියලු දෙය බොරු යයි පහවූ රාග ඇත්තේද, ඒ මහණ තෙම සැවය හැරයන සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර හරනේය.
|
12
යො නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං විතථමිදන්ති වීතදොසො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
12
යමෙක් අතිධාවනය නොකෙරේද, නොපසුබසීද, මේ සියලු ලෞකික දෙය බොරුයයි පහවූ ද්වේෂ ඇත්තේ වේද, ඒ මහණතෙම සැවය හැර යන සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර හරනේය.
|
13
යො
සො
|
13
යමෙක් අතිධාවනය නොකෙරේද නොපසුබසීද, මේ සියලු දෙය බොරුයයි පහවූ මෝහ ඇත්තේ වේද, ඒ මහණතෙම සැවය හැර යන සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර හරනේය.
|
14
යස්සානුසයා න සන්ති කෙචි, මූලා ච අකුසලා සමූහතාසෙ;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
14
යමකුට කිසිම ක්ලෙශයක් නැත්තේද, අකුසල් මූලයෝ මොනවට නසන ලද්දෝ වෙත්ද, ඒ මහණතෙම සැවය හැරයන සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර අත්හරියි.
|
15
යස්ස දරථජා න සන්ති කෙචි, ඔරං ආගමනාය පච්චයාසෙ;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
15
යමකුට මෙතෙරට ඒමට කරුණුවූ (සිතේ කයේ) වෙහෙසක් නැත්තේද ඒ මහණ සැවය හැරයන සර්පයා මෙන් සසර එතෙර මෙතෙර අත්හරියි.
|
16
යස්ස වනථජා න සන්ති කෙචි, විනිබන්ධාය භවාය හෙතුකප්පා;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
16
යම් භික්ෂුවක්හුගේ තෘෂ්ණාවෙන් උපන් භවයෙහි උත්පත්තියට කාරණවු කිසි පවක් නොවේද ඒ භික්ෂුව සැවය හැරයන සර්පයකු මෙන් (සසර) එතෙර මෙතෙර හරනේය.
|
17
යො
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
|
17
යමෙක් නීවරණ පස ප්රහීන කොට නිදුක්වූයේ සැකයෙන් එතෙරවූයේ පහව ගිය හුල් ඇත්තේද ඒ මහණතෙම සැවය හැරයන සර්පයා මෙන් (සසර) එතෙර මෙතර අත්හරියි.”
|
2. ධනියසුත්තං | 2. ධනීය සූත්රය |
18
‘‘පක්කොදනො
අනුතීරෙ මහියා සමානවාසො;
ඡන්නා කුටි ආහිතො ගිනි, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
18
පැසුණු බත් ඇති දොවූ කිරි ඇති මම මහාමහි නදියේ ඉවුර සමීපයෙහි සමානවූ ජනයා හා වසන්නේ වෙමි. මාගේ සැළ සෙවිලි කරණලදී. ගින්න මොළවන ලද්දේය. වළාකුල දැන් ඉදින් කැමැත්තෙහි නම් හොඳට වසින්න යයි ධනිය ගොපල්ලා කීයේය.
|
19
‘‘අක්කොධනො විගතඛිලොහමස්මි
(විගතඛීලොහමස්මි (සී. පී.)), (ඉති භගවා)
අනුතීරෙ මහියෙකරත්තිවාසො;
විවටා කුටි නිබ්බුතො ගිනි, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
19
“(ධනියය) මම ක්රොධ රහිත වූයෙමි. සිත්හි පහවූ උල් ඇත්තේ වෙමි. මහීනදියගේ තෙර සමීපයෙහි රාත්රියේ තනි වාසය ඇත්තෙමි. අරින ලද පැල (ආත්මය) ඇත්තෙමි. (රාගාදී) ගිනි නිවුණේය, දැන් ඉදින් කැමැත්තෙහි නම් මේඝය වසීවයි කීමට මම ම නිසි ය”යි භාග්යවතුන් වහන්සේ වදාළ සේක.
|
20
‘‘අන්ධකමකසා
කච්ඡෙ රූළ්හතිණෙ චරන්ති ගාවො;
වුට්ඨිම්පි සහෙය්යුමාගතං, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
20
“කණ මැස්සන් හා මදුරුවන් නැත්තාහුය. නදිය අසබඩ හටගත් තන ගවයෝ කති. පැමිණි වැස්ස ඉවසන්නාහුය. වලාකුළ දැන් ඉදින් කැමැත්තෙහි නම් වසින්න යයි (ධනිය ගොපල්ලා කීයේය.)
|
21
‘‘බද්ධාසි භිසී සුසඞ්ඛතා, (ඉති භගවා)
තිණ්ණො පාරගතො විනෙය්ය ඔඝං;
අත්ථො භිසියා න විජ්ජති, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
21
“(මාර්ග නැමැති) පසුර බඳිනා ලද්දීය. එතෙර වූයේ පරතෙර ගියේ, වතුර පහර හික්මවන්නේය, (මාර්ග නැමැති) පසුරෙන් ප්රයෝජනයක් නැත. එසේ හෙයින් දැන් ඉතින් කැමැත්තෙහි නම් වැස්ස වසින්න යයි” භාග්යවතුන් වහන්සේ වදාළහ.)
|
22
‘‘ගොපී
දීඝරත්තං
(දීඝරත්ත (ක.)) සංවාසියා මනාපා;
තස්සා
|
22
“මාගේ ගොපලු භාර්යාව කීකරුය. ලොල්බව නැත්තීය. බොහෝ කලක් මුළුල්ලෙහි සමග වසන්නීය. මන වඩන්නීය. ඇගේ කිසි පාපයක් නොඅසමි. දැන් ඉතින් කැමැත්තෙහි නම් වැස්ස වසින්නයයි” (ධනිය ගොපල්ලා කීයේය.)
|
23
‘‘චිත්තං මම අස්සවං විමුත්තං, (ඉති භගවා)
දීඝරත්තං පරිභාවිතං සුදන්තං;
පාපං පන මෙ න විජ්ජති, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
23
“(ධනියය) මාගේ සිත කීකරුය. මිදුනේය. බොහෝ කලක් වඩන ලදී. මොනොවට දමනය කරණ ලදී. මට පවක් නැත්තේය. දැන් ඉදින් කැමැත්තෙහි නම් වැස්ස වසින්න යයි” බුදුහු වදාළහ.)
|
24
‘‘අත්තවෙතනභතොහමස්මි
පුත්තා ච මෙ සමානියා අරොගා;
තෙසං න සුණාමි කිඤ්චි පාපං, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
24
“මම මා සතු බත් වැටුපෙන් රැකෙන්නෙමි මාගේ දරුවෝද එක්ව වසත්. නිරෝගය. ඔවුන්ගේද කිසි පාපයක් නොඅසමි. එසේ හෙයින් දැන් ඉතින් කැමැත්තෙහි නම් වැස්ස වසින්න යයි” (ධනීය ගොපල්ලා) කීයේය.)
|
25
‘‘නාහං භතකොස්මි කස්සචි, (ඉති භගවා)
නිබ්බිට්ඨෙන චරාමි සබ්බලොකෙ;
අත්ථො භතියා න විජ්ජති, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
25
“මම කාගේවත් බැලයෙක් නොවෙමි. මම සියලු ලෝකයෙහි බැලකමින් තොරවැ හැසිරෙමි. බැලයෙන් ප්රයෝජනයක් නැත්තේය. වැස්ස ඉදින් කැමැත්තෙහි නම් වසින්නයයි’ භාග්යවතුන් වහන්සේ වදාළහ.)
|
26
‘‘අත්ථි වසා අත්ථි ධෙනුපා, (ඉති ධනියො ගොපො)
ගොධරණියො පවෙණියොපි අත්ථි;
උසභොපි ගවම්පතීධ අත්ථි, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
26
“මාගේ ගව මුලෙහි නාඹු වස්සෝද ඇත්තාහ, කිරිබොන ලමා වස්සෝද ඇත්තාහ, ගැබ දරණ දෙන්නුද ඇත්තාහුය, නැවත මෙවුන්දම් පතන දෙන්නුද ඇත්තාහ. තවද ගවයන්ට නායකවූ වෘෂභයාත් මෙහි ඇත. වැස්ස ඉදින් ඔබට වුවමනා නම් වහින්න යයි” (ධනිය ගොපල්ලා) කීයේය.)
|
27
‘‘නත්ථි
ගොධරණියො පවෙණියොපි නත්ථි;
උසභොපි
|
27
(“ධනියය) අපගේ සස්නෙහි වසයයි කියනලද වඩින කෙළෙස් නැත. ධෙනුපා නම් නිදන කෙලෙස්ද නැත. ගොචරණි යයි කියන කර්ම අකුශල නැත නැවත පවෙණියයි කියන ලද භව තෘෂ්ණාද නැත. නැවත ගවපති වෘෂභ නම්වූ අභිසංස්කාර විඥාණය නැත. වැස්ස ඉදින් ඔබට වුමනා නම් වහින්නයයි” (බුදුහු වදාළසේක.)
|
28
‘‘ඛිලා නිඛාතා අසම්පවෙධී, (ඉති ධනියො ගොපො)
දාමා මුඤ්ජමයා නවා සුසණ්ඨානා;
න හි සක්ඛින්ති ධෙනුපාපි ඡෙත්තුං
(ඡෙතුං (ක.)), අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
28
“ගවයන් බඳිනා කණු සාරා පිහිටුවන ලද්දාහු නොසෙලවේ. මුදු තණ කොළින් කරණ ලද ලනු අළුත්ය. මනා පිහිටීම් ඇත්තාහ. තරුණ වස්සෝත් කඩන්නට නොම හැක්කෝය. දැන් ඉදිත් කැමැත්තෙහි නම් වසින්නයයි (ධනිය කීයේය.)
|
29
‘‘උසභොරිව ඡෙත්ව
(ඡෙත්වා (ස්යා. ක.)) බන්ධනානි, (ඉති භගවා)
නාගො පූතිලතංව දාලයිත්වා
(පූතිලතං පදාලයිත්වා (ස්යා. ක.));
නාහං පුනුපෙස්සං
(පුන උපෙස්සං (සී. ස්යා. කං. පී.), පුනුපෙය්ය (ක.)) ගබ්භසෙය්යං, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
|
29
“මම වෘෂභයා බැඳුම් මෙන් කඩාගෙන ඇතා කීඳි වැල මෙන් කඩාගෙන නැවත මව් ගැබට නොපැමිණෙමි. දැන් ඉදින් කැමැත්තෙහි නම් වළාකුළ වසින්න යයි” (බුදුහු වදාළෝය.)
|
30
‘‘නින්නඤ්ච ථලඤ්ච පූරයන්තො, මහාමෙඝො පවස්සි තාවදෙව;
සුත්වා දෙවස්ස වස්සතො, ඉමමත්ථං ධනියො අභාසථ.
|
30
එකෙණෙහි වලද ගොඩද පුරමින් මහත්වූ මේඝයෙක් වැස්සේය. වස්නාවූ මේඝයාගේ ශබ්දය අසා ධනිය තෙම මේ අදහස පැවසීය.
|
31
‘‘ලාභා
සරණං තං උපෙම චක්ඛුම, සත්ථා නො හොහි තුවං මහාමුනි.
|
31
“පුදුමයෙකි, යම්බඳුවූ අප හැම භාග්යවතුන් දකුමෝද ඒ අප හැමදෙනාට මහත් ලාභයෙකි. ඇස් ඇත්තානෙනි, නුඹ වහන්සේ සරණ යමි. මහාමුනිවරය, ඔබ අපගේ ඇදුරා වෙහිය.”
|
32
‘‘ගොපී ච අහඤ්ච අස්සවා, බ්රහ්මචරියං
(බ්රහ්මචරිය (ක.)) සුගතෙ චරාමසෙ;
ජාතිමරණස්ස
|
32
“ගොපියද මමද යන දෙදෙන කීකරුව සුගතයන් වහන්සේගේ සමීපයෙහි බ්රහ්මචර්යාව හැසිරෙමු. ජාතියගේ හා මරණයාගේ පරතෙර ගිය දුක අවසන් කරන්නෝ වෙමු.
|
33
‘‘නන්දති
ගොමා
(ගොමිකො (සී. පී.), ගොපිකො (ස්යා. කං.), ගොපියො (ක.)) ගොහි තථෙව නන්දති;
උපධී හි නරස්ස නන්දනා, න හි සො නන්දති යො නිරූපධි’’.
|
33
“දරුවන් ඇති පියා දූ දරුවන් සමග සතුටු වෙයි. ඒ දරුවන් ඇත්තහු සතුටු වන්නේය. එසේ ම බොහෝ ගවයන් ඇත්තේ ගවයන් නිසා සතුටු වන්නේය. මනුෂ්යයාට කාමාදියෙන් සතුටුවේ. කාමාදින් අත්හළ තැනැත්තේද සතුටු නොවන්නේමය” (මාරදිව්ය පුත්රතෙම කීය.)
|
34
‘‘සොචති පුත්තෙහි පුත්තිමා, (ඉති භගවා)
ගොපියො ගොහි තථෙව සොචති;
උපධී හි නරස්ස සොචනා, න හි සො සොචති යො නිරූපධී’’ති.
|
34
“බොහෝ දරුවන් ඇති පුද්ගලතෙම දූන් හා පුතුන් සමග ශොක කරන්නේය. එසේම බොහෝ ගවයන් ඇත්තේ ගවයන් කරණ කොටගෙන සොක කරන්නේය. යම් හේතුවකින් කාමුපධිහු මනුෂ්යයා ශොක කරවත්ද, එනිසා යමෙක් උපධි අත්හැරියේ වේද හෙතෙම නොම ශොක කරත්යයි” භාග්යවතුන් වහන්සේ වදාළ සේක.
|
3. ඛග්ගවිසාණසුත්තං | 3. ඛග්ග විශාණ සූත්රය |
35
සබ්බෙසු
න පුත්තමිච්ඡෙය්ය කුතො සහායං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
35
සියලු සත්වයන් කෙරෙහි පහරන දඬුමුගුරු බහාතබා ඒ සියලු සතුන්ගෙන් එකෙකුට වත් වෙහෙස නොකරන්නේ තනිවූයේ එක පුත්රයෙකුත් නොකැමැති වන්නේය. යහළුවකු කොයින්ද හුදකලාවූයේ “කගවේනාගේ අඟ හා සමානව හැසිරෙන්නේය. (මේ වාක්යය මේ සූත්රයේ සෑම ඡේදයක් අගට යෙදිය යුතුයි.)
|
36
සංසග්ගජාතස්ස
ආදීනවං ස්නෙහජං පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
36
“කයින් සිතින් උපන් එකතුවීම් බව ඇත්තාහට බලවත් රාගය වන්නේය. ස්නෙහය අනුව යන මේ දුක වන්නේය. නොහොත් සංසර්ගය ඇත්තාහට රාගය උපදනේය. ඒ ස්නේහය අනුව ගිය මේ දුක උපදනේය. රාගයෙන් උපන් දෝෂය නුවණැසින් දක්නේ
|
37
මිත්තෙ සුහජ්ජෙ අනුකම්පමානො, හාපෙති අත්ථං පටිබද්ධචිත්තො;
එතං භයං සන්ථවෙ
(සන්ධවෙ (ක.)) පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
37
මිත්රවූ සිතට ප්රියවූ හැමදෙනා කෙරෙහි දයා පවත්වන්නේ, පිළිබඳ සිත් ඇත්තේ යහපත නසන්නේය. මේ භය, මිත්ර සන්ථවයෙහි දක්නේ,
|
38
වංසො විසාලොව යථා විසත්තො, පුත්තෙසු දාරෙසු ච යා අපෙක්ඛා;
වංසක්කළීරොව
|
38
යම්සේ හුණපඳුර විශාලවූයේ අවුල්වූයේ උස්ව සිටියේද එසේම පුතුන් දූන් කෙරෙහිද අඹුවන් කෙරෙහිද යම් තෘෂ්ණාවෙක් ඇද්ද, ඒ තෘෂ්ණා තොමෝ හුණගොබය මෙන් නොඇලුනේය,
|
39
මිගො අරඤ්ඤම්හි යථා අබද්ධො
(අබන්ධො (ස්යා. කං.)), යෙනිච්ඡකං ගච්ඡති ගොචරාය;
විඤ්ඤූ නරො සෙරිතං පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
39
“නොබඳනාලද පසද මෘගතෙම උයන්හි ගොදුරු පිණිස යම් දිශාභාගයකින් අභිමත දිශාභාගයකට යනු කැමැත්තේද, ඒ දිශාභාගයෙන් යම්සේයේද, එපරිද්දෙන් තනිව හැසිරීම නුවණැසින් දක්නා පණ්ඩිත පුරුෂතෙම,
|
40
ආමන්තනා හොති සහායමජ්ඣෙ, වාසෙ ඨානෙ ගමනෙ චාරිකාය;
අනභිජ්ඣිතං සෙරිතං පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
40
“යහළුවන් මැද සිටියහුගේද, දහවල් ශයනය කරන්නහුගේ ද උපස්ථාන කරණ තැන හුන්නහුගේද යමින් සිටියහුගේද චාරිකාවෙහි යන්නහුගේද මෙය අසව යනාදී ඇමතීම් වන්නේය. ආශා රහිත බවද තනිව හැසිරීම්ද නුවණැසින් දක්නේ හුදකලාවූයේ,
|
41
ඛිඩ්ඩා
පියවිප්පයොගං විජිගුච්ඡමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
41
“යහළුවන් මැදදී ක්රීඩාවද, පස්කම්හි ඇල්මද වන්නේය. දූ පුතුන් කෙරෙහි බොහෝවූ ප්රේමයද වන්නේය. ප්රිය විප්රයොගයට පිළිකුල් කරන්නේ,
|
42
චාතුද්දිසො
පරිස්සයානං සහිතා අඡම්භී, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
42
“හීන ප්රණීත චතුර්විධ ප්රත්යයෙන් සතුටු වන්නේද බ්රහ්මවිහාර වඩන සිවුදිග ඇත්තේ, ගැටීමක් නැත්තේවේද, හෙතෙම උපද්රවයන් ඉවසන්නේත්වේද, තැතිගැන්මක් නැත්තේද, වේද,
|
43
දුස්සඞ්ගහා පබ්බජිතාපි එකෙ, අථො ගහට්ඨා ඝරමාවසන්තා;
අප්පොස්සුක්කො පරපුත්තෙසු හුත්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
43
“සමහර පැවිදිවූවෝද නැවත ගිහිගෙයි නිවසන ගෘහස්ථයෝද, සංග්රහකොට හැක්කේය. අනුන්ගේ දරුවන් කෙරෙහි සංග්රහකිරීමට නිරුත්සාහව,
|
44
ඔරොපයිත්වා
ඡෙත්වාන
|
44
“ගිහි බව ප්රකාශ කරණ හිසකේ රවුළු ආදී ගිහිවෙස් පහකොට වැටුනු පත්ර ඇති කොබෝලීල ගසක් මෙන් ගිහීන්ට බන්ධනවූ පඤ්චකාම බන්ධනයන් සිඳ වීර්යයෙන් යුක්තවුයේ,
|
45
සචෙ ලභෙථ නිපකං සහායං, සද්ධිං චරං සාධුවිහාරිධීරං;
අභිභුය්ය සබ්බානි පරිස්සයානි, චරෙය්ය තෙනත්තමනො සතීමා.
|
45
“වීර්ය ඇති එක්ව වසන සබඳයකු ඉදින් ලබන්නේ නම්, සියලු උපද්රවයන් මැඩගෙන ඒ සහාය ලාභයෙන් සතුටුවූයේ සිහියෙන් හැසිරෙන්නේය.
|
46
නො
රාජාව රට්ඨං විජිතං පහාය, එකො චරෙ මාතඞ්ගරඤ්ඤෙව නාගො.
|
46
වීර්ය ඇති එක්ව වසන සබඳයකු ඉදින් නොලැබෙන්නේ නම් විරුද්ධ රජකු විසින් ජයගන්නාලද රට හැර යන රජෙකු මෙන් අසහායවූයේ
|
47
අද්ධා පසංසාම සහායසම්පදං, සෙට්ඨා සමා සෙවිතබ්බා සහායා;
එතෙ අලද්ධා අනවජ්ජභොජී, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
47
“එකාන්තයෙන් යහපත් සහායයන් ලැබීමට ස්තුති කරම්හ. තමහට වඩා ගුණයෙන් උසස්වූද සමවූද සබඳහු සෙවිය යුත්තෝය. මේ විප්රකාර සහායයන් නොලැබ දැහැමින් සෙමෙන් උපන් භොජනය වළඳන කුලපුත්රතෙමේ අසහායවූයේ,
|
48
දිස්වා සුවණ්ණස්ස පභස්සරානි, කම්මාරපුත්තෙන සුනිට්ඨිතානි;
සඞ්ඝට්ටමානානි දුවෙ භුජස්මිං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
48
“රන්කරු පුතු විසින් මොනවට කරණලද දෑතෙහි ගැටෙන්නාවූ බබලන සුළුවූ රනින් කළ සම්බන්ධවූ වළලු දැක කීපයක් ඇතිතැන ගැටීමත් එකක් ඇති තැන නොගැටීමත් සිතා පසේබුදු වීමි. මා සේ වනු කැමැත්තෝ,
|
49
එවං
එතං භයං ආයතිං පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
49
“දෙවැන්නකු සමග බොහෝ කථාකිරීමද ස්නෙහයෙන් ඇල්මද යන මේ භය මත්තෙහි වන්නේයයි නුවණැසින් දක්නෙම් (පසේබුදු වීමි) අසහායව,
|
50
කාමා හි චිත්රා මධුරා මනොරමා, විරූපරූපෙන මථෙන්ති චිත්තං;
ආදීනවං කාමගුණෙසු දිස්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
50
“රූපාදී වස්තුකාමයෝ වනාහී අනෙක ප්රකාරවූවෝ මියුරුවූවෝ සිත අලවන්නෝ නීලාදී විවිධ ස්වරූපයෙන් බාලපුහුදුන්ගේ සිත මඩිති. මා සේ වනු කැමැති කුලපුත්රතෙම පස්කම්ගුණ විෂයෙහි අගුණ නුවණැසින් දැක අසහායව,
|
51
ඊතී
එතං භයං කාමගුණෙසු දිස්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
51
“මාගේ පඤ්චකාම ගුණජාතය දුක් එළවන විපතකැයිද, ගෙඩියකැයිද, උපද්රවයයයිද, රොගයයයිද, හුලයයිද යන මේ භය අවබෝධ කෙළෙමි. පඤ්චකාම ගුණයේ මේ බිය දැක මා සේ වනු කැමති අර්ථකාමී කුලපුත්ර තෙමේ අසහායව,
|
52
සීතඤ්ච
සබ්බානිපෙතානි අභිසම්භවිත්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
52
“අභ්යන්තර බාහිර ධාතු කිපීමෙන් වන සීතයද උෂ්ණයද සාදුක්ද පිපාසා දුක්ද සුලංද අව්වද, ඩැහැලේ බොන මැස්සන් හා දීර්ඝජාතීන්ද මේ සියලු දුක් අභිභවනයකොට ගෙන විදසුන්වඩා පසේබුදු වීමි. අනිකුත් මා සේ වනු කැමති කුලපුත්රතෙමේ,
|
53
නාගොව යූථානි විවජ්ජයිත්වා, සඤ්ජාතඛන්ධො පදුමී උළාරො;
යථාභිරන්තං විහරං
(විහරෙ (සී. පී. නිද්දෙස)) අරඤ්ඤෙ, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
53
“සුවසේ විසීම නිසා මනා ශරීර ඇති පියුම් පැහැති උදාරවූ ඇතු යම්සේ ඇත් රංචුව හැර කැමති පරිදි වනයෙහි වසන්නේය, හුදකලාවූ,
|
54
අට්ඨානතං
ආදිච්චබන්ධුස්ස වචො නිසම්ම, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
54
“ජනසමූහයා කෙරෙහි ඇලුනහුගේ ලෞකික සමාපත්තියට පැමිණීමවෙයි, යන යම් කාරණයක් ඇද්ද, එය නොසිදුවේය යන ආදිච්චබන්ධු බුදුන්ගේ මේ වාක්යය අසා සංගණිකායෙහි ඇලුම් හැර පසේ බුදුවීමි. මා සේ වනු කැමති කුලපුත්ර තෙමේ
|
55
දිට්ඨීවිසූකානි උපාතිවත්තො, පත්තො නියාමං පටිලද්ධමග්ගො;
උප්පන්නඤාණොම්හි අනඤ්ඤනෙය්යො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
55
“විදින අර්ථයෙන් දෘෂ්ටි සංඛ්යාත නපුරුකටුව ඉක්මවූයෙමි. සොවාන් මාර්ගයට පැමිණියෙමි. ලබන ලද ඉතිරි මාර්ගතුන ඇත්තෙමි. උපන්ඵල ඥාන ඇත්තෙම් අනුන් විසින් නොපැමිණ වියයුතුවූයේ අනික් දතයුතු ධර්මයක් නැත්තෙම් වෙමි. මා සේ වනු කැමති කුලපුත්රතෙමෙ,
|
56
නිල්ලොලුපො
නිරාසයො
(නිරාසාසො (ක.)) සබ්බලොකෙ භවිත්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
56
“රස තෘෂ්ණාවට ලොල්නුවූයෙමි. කුහක නොවූයෙමි. පිපාසානැත්තෙමි. මකුගුණය නැත්තෙමි නසනලද කෙලෙස් කසට හා මෝහය ඇත්තෙමි. සියලු ලොව භව විභව තෘෂ්ණා නැතිව පසේබුදුවීමි. (අන්යයාත්)
|
57
පාපං සහායං පරිවජ්ජයෙථ, අනත්ථදස්සිං විසමෙ නිවිට්ඨං;
සයං න සෙවෙ පසුතං පමත්තං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
57
“පාපයෙන් යුක්තවූ අනර්ථය දක්වන කාය දුශ්චරිතාදී විසම දෙයෙහි ගැලුන යහළුවා විශේෂයෙන් දුරුකරන්නේය. රූපාදියෙහි ඇලුනු පමාවූ ඔහු ආශ්රය නොකරන්නේය. එකාන්තයෙන්,
|
58
බහුස්සුතං
අඤ්ඤාය අත්ථානි විනෙය්ය කඞ්ඛං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
58
“පර්යාප්ති ප්රතිවෙධ ධර බහුශ්රැතවූ, ධර්මය ශ්රැත වශයෙන් ප්රතිවෙධ වශයෙන් දරණ, උදාරවූ වැටහීම් නුවණ ඇති කල්යාණ මිත්රයා භජනය කරන්නේය, මෙලොව පරලොව හා පරමාර්ථයන් දැන සැක නසා,
|
59
ඛිඩ්ඩං රතිං කාමසුඛඤ්ච ලොකෙ, අනලඞ්කරිත්වා අනපෙක්ඛමානො;
විභූසනට්ඨානා විරතො සච්චවාදී, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
59
“ලෝකයෙහිවූ ක්රීඩාද ඇල්මද රූපාදී කම්සැපයද සාරයයි නොගෙන ආලය නැත්තේ සැරහීමෙන් දුරුවූයේ සත්යය කියන සුළුවූයේ,
|
60
පුත්තඤ්ච දාරං පිතරඤ්ච මාතරං, ධනානි ධඤ්ඤානි ච බන්ධවානි
(බන්ධවානි ච (පී.));
හිත්වාන කාමානි යථොධිකානි, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
60
“දරුවන්ද භාර්යාවන්ද පියාණන් හා මෑණියන්ද දශවිධ රත්නයන්ද ධාන්යයන්ද බන්ධූන්ද සීමා වශයෙන් සිටියාවූ වස්තුකාමයන් හැර හුදකලාවූයේ,
|
61
සඞ්ගො
ගළො එසො ඉති ඤත්වා මුතීමා
(මතීමා (ස්යා. ක.)), එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
61
“මේ උපභොගවූ පඤ්චකාමය එරෙන තැනකැයිද, මේ පස්කම්හි සැපය යන සැනසීම ස්වල්පයයිද පඤ්චකාම අරමුණුකොට ඇති සතුට ස්වල්පයයිද දුක බොහෝයයිද මේ පඤ්චකාමය විලියෙකැයිද නුවණැති පුරුෂතෙමේ දැන මේ සියල්ලහැර,
|
62
සන්දාලයිත්වාන
(පදාලයිත්වාන (ක.)) සංයොජනානි, ජාලංව භෙත්වා සලිලම්බුචාරී;
අග්ගීව දඩ්ඪං අනිවත්තමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
62
“ගඟදියෙහිදී නූලෙන් කළ දැළ බිඳගෙන පලාගිය මත්ස්යයා මෙන් කාම සංයෝජනයන් ඒ ඒ මගින් නිසිලෙස විශේෂයෙන් පලාහැර දවනලද ස්ථානයට නැවත නොඑන ගිනිමෙන් කාමගුණ ස්ථානයට නැවත නොඑන්නෙමි.
|
63
ඔක්ඛිත්තචක්ඛූ
අනවස්සුතො අපරිඩය්හමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
63
“යට බලා හෙලනලද ඇස් ඇත්තේ අනවශ්ය ගමන් නැත්තේ සංසුන් ඉඳුරන් ඇත්තේ, රක්නාලද සිත් ඇත්තේ, කෙලෙසුන්ගේ පැවතීම නැත්තේ ක්ලෙස ගින්නෙන් නොදවනු ලබන්නේ,
|
64
ඔහාරයිත්වා
කාසායවත්ථො
|
64
“ගිහිබව ප්රකාශ කරණ හිසකේ දැළිරවුළු ආදිය හැර බා තබා පියා ගිහිගෙන් නික්ම මනාවැසුණු පත්ර ඇති කොබෝලීල ගසක් මෙන් කාෂාය වස්ත්ර ඇත්තේ,
|
65
රසෙසු ගෙධං අකරං අලොලො, අනඤ්ඤපොසී සපදානචාරී;
කුලෙ කුලෙ අප්පටිබද්ධචිත්තො
(අප්පටිබන්ධචිත්තො (ක.)), එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
65
“රසයන්හි ගිජු බව නොකරන්නේ ලොල් නුවූයේ පොෂණය කටයුතු අන්යයෙකු නැත්තේ නොබැඳුනාවූ සිතින් කුලයක් පාසා පිළිවෙළින් (පිඬු පිණිස) හැසිරෙන්නේ,
|
66
පහාය
අනිස්සිතො ඡෙත්ව
(ඡෙත්වා (ස්යා. පී. ක.)) සිනෙහදොසං
(ස්නෙහදොසං (ක.)), එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
66
“සිතට ඇවිරීම කරණ නීවරණයන් පස්දෙනා අත්හැර සියලු කිලුටු දුරුකොට දෘෂ්ටි ඇසුරු නොකළ රාගය සිඳ,
|
67
විපිට්ඨිකත්වාන සුඛං දුඛඤ්ච, පුබ්බෙව ච සොමනස්සදොමනස්සං;
ලද්ධානුපෙක්ඛං සමථං විසුද්ධං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
67
“ප්රථමධ්යාන භූමියෙහිම කායික සැප දුක්ද, දෙවෙනිධ්යාන ආසන්නයෙහි චෛතසික දුකද තෘතීය ධ්යානයට ආසන්නයෙහිම කායික සැපයද සතරවෙනි ධ්යානය ආසන්නයෙහිම චෛතසික සැපයද, පිටත්කොට හැර ඉතා පිරිසිදුවූ සතරවෙනි ධ්යාන උපෙක්ෂාව ඇති, සතරවෙනි ධ්යානසමාධිය ලැබ පසේබුදුවීමි.
|
68
ආරද්ධවීරියො පරමත්ථපත්තියා, අලීනචිත්තො අකුසීතවුත්ති;
දළ්හනික්කමො ථාමබලූපපන්නො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
68
“නිර්වාණයට පැමිණීම පිණිස පටන්ගන්නාලද වීර්ය ඇත්තෙම්, හැකුළුන සිත් නැත්තෙම් කම්මැළි සිත් නැත්තෙම් ස්ථිර වීර්ය ඇත්තෙම් ශරීර ශක්තියෙන්ද ඤාණ ශක්තියෙන්ද යුක්තවූයෙම් පසේබුදුවීමි.
|
69
පටිසල්ලානං ඣානමරිඤ්චමානො, ධම්මෙසු නිච්චං අනුධම්මචාරී;
ආදීනවං සම්මසිතා භවෙසු, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
69
“පසෙකටවීම හෝ කායවිවේකයද, චිත්තවිවේකයද, නොහරින්නේ විදර්ශනාවට යොග්ය ධර්මයන් විෂයෙහි නිතර අනුලොම විදර්ශනාවෙහි හැසිරෙන, තුන් භවයෙහි අගුණ දක්නාවූ මම පසේබුදුවීමි.
|
70
තණ්හක්ඛයං
සඞ්ඛාතධම්මො නියතො පධානවා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
70
“නිර්වාණය පතන නොපමාවූ පණ්ඩිතවූ ව්යක්ත වචන ඇති ඇසූපිරූ තැන් ඇති සිහි ඇති සම්යක් ප්රධාන වීර්ය ඇති, නියතවූ දන්නාලද ධර්මය ඇත්තෙම් පසේ බුදුවීමි.
|
71
සීහොව
පදුමංව තොයෙන අලිප්පමානො
(අලිම්පමානො (සී. ස්යා. ක.)), එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
71
“බෙරශබ්දාදියෙහිද භය නොකරණ කෙශරසිංහයා මෙන් දැල නොබැඳෙන වාතය මෙන් දිය හා නොඇලෙන පද්මය මෙන් පසේබුදුවීමි.
|
72
සීහො යථා දාඨබලී පසය්හ, රාජා මිගානං අභිභුය්ය චාරී;
සෙවෙථ පන්තානි සෙනාසනානි, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
72
“සිවුපාවුන් පෙලා පන්නා හැර හැසිරෙන වසීකොට ගෙන හැසිරෙන දත්බල ඇති කෙශර සිංහයා මෙන් රජ තෙමේ දුරැවූ හෝනා හිදිනා තැන් ආශ්රය කරන්නේ පසේ බුදුවීමි.
|
73
මෙත්තං උපෙක්ඛං කරුණං විමුත්තිං, ආසෙවමානො මුදිතඤ්ච කාලෙ;
සබ්බෙන ලොකෙන අවිරුජ්ඣමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
73
“විමුක්ති නම්වූ මෛත්රි ධ්යානයද කරුණා ධ්යානයද මුදිතා ධ්යානයද උපෙක්ෂා ධ්යානයද පහසු කාලයෙහි වඩන්නේ සියලු සත්වලෝකයා හා විරුද්ධ නොවන්නේ පසේබුදුවීමි.
|
74
රාගඤ්ච
අසන්තසං ජීවිතසඞ්ඛයම්හි, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
74
“රාගයද, ද්වේෂයද, මෝහයද ප්රහාණයකොට සංයෝජනයන් ඒ ඒ මගින් පළවා හැර චුති චිත්තයාගේ බිඳීමෙහි භය නොකරන්නෙම් පසේබුදුවීමි.
|
75
භජන්ති සෙවන්ති ච කාරණත්ථා, නික්කාරණා දුල්ලභා අජ්ජ මිත්තා;
අත්තට්ඨපඤ්ඤා අසුචී මනුස්සා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
|
75
“මෙකල තමා දෙස බලන අපිරිසිදු මිත්රයෝ ප්රයොයක් තකා ඇලෙති. ආශ්රයන් කෙරෙහි වැඩක් නොකැමැත්තාවූ ආර්යවූ මිත්රයෝ මෙකල ලැබීම දුර්ලභයි.
|
4. කසිභාරද්වාජසුත්තං | 4. කසීභාරද්වාජ සූත්රය |
76
‘‘කස්සකො
කසිං නො පුච්ඡිතො බ්රූහි, යථා ජානෙමු තෙ කසිං’’.
|
76
“සාන්නෙකැයි ප්රතිඥාකෙරෙහිය, ඔබගේ කෘෂි භාණ්ඩ නොදකිමු. අප විසින් විචාරණලදී. යම්පරිද්දකින් ඔබගේ ඒ උපකරණ දැන ගන්නෙමුද කියනු මැනවි.”
|
77
‘‘සද්ධා බීජං තපො වුට්ඨි, පඤ්ඤා මෙ යුගනඞ්ගලං;
හිරී ඊසා මනො යොත්තං, සති මෙ ඵාලපාචනං.
|
77
“ශ්රද්ධාතොමෝ බිජුවටය, තපස වර්ෂාවය, මාගේ ප්රඥාව විය හා නඟුල්ය. ලජ්ජාව නඟුලිසය, සිත යොතය ස්මෘතිය මාගේ සීවැල හා කැවිටයි.
|
78
‘‘කායගුත්තො
සච්චං කරොමි නිද්දානං, සොරච්චං මෙ පමොචනං.
|
78
“රක්ෂාකරණ ලද කාය සුචරිතය ඇත්තෙක්මි. වාක් සුචරිතය ඇත්තෙක්මි. සිවුපසෙහි ආහාරයෙහි සංයතයෙමි. සත්යයෙන් තෘෂ්ණා නැති කරමි. අර්හත්ඵල විමුක්තිය මාගේ මිදීමයි.
|
79
‘‘වීරියං මෙ ධුරධොරය්හං, යොගක්ඛෙමාධිවාහනං;
ගච්ඡති අනිවත්තන්තං, යත්ථ ගන්ත්වා න සොචති.
|
79
“මාගේ වියධුර ඉසිලීම් සංඛ්යාත (කායික චෛතසික) වීර්යය නිවන දක්වා පවතී. යම්තැනකට ගොස් ශෝක නොකෙරේද ඒ දක්වා නොනැවතී යයි.
|
80
‘‘එවමෙසා
එතං කසිං කසිත්වාන, සබ්බදුක්ඛා පමුච්චතී’’ති.
|
80
“මෙසේ මේ සීය (මා විසින්) සානලදී. ඒ සීය අමෘතඵල ඇතිවේ. මේ සීය සා සියලු දුකින් මිදේ.”
|
81
‘‘ගාථාභිගීතං මෙ අභොජනෙය්යං, සම්පස්සතං බ්රාහ්මණ නෙස ධම්මො;
ගාථාභිගීතං පනුදන්ති බුද්ධා, ධම්මෙ සතී බ්රාහ්මණ වුත්තිරෙසා.
|
81
“මා විසින් ගාථා කියා ලබනලද භොජනය වැළඳියයුතු නොවේ. බමුණ, මනා දිවිපැවැත්ම දන්නාවූ බුදුවරුන්ගේ මේ ගී කියා වැළඳීම ධර්මය නොවේ, බුදුවරයෝ ගී කියා ලැබූ භොජනය බැහැර කෙරෙත්. බමුණ ආර්යධර්මය ඇතිකල්හි මේ ජීවිකා වෘත්තියයයි.
|
82
‘‘අඤ්ඤෙන
අන්නෙන පානෙන උපට්ඨහස්සු, ඛෙත්තං හි තං පුඤ්ඤපෙක්ඛස්ස හොතී’’ති.
|
82
“සියලු ගුණයෙන් සම්පූර්ණවූ මහර්ෂිවූ ආශ්රව කුකුස් සන්සිඳවූ ක්ෂිණාශ්රවයන් අන්යවූ ආහාරපානයෙන් උපස්ථානකරව. රහත් සමූහයා වනාහි පින් කැමැත්තවුන්ට කෙතක් වෙයි.”
|
5. චුන්දසුත්තං | 5. චුන්ද සූත්රය |
83
‘‘පුච්ඡාමි
බුද්ධං ධම්මස්සාමිං වීතතණ්හං;
ද්විපදුත්තමං
(දිපදුත්තමං (සී. ස්යා. කං. පී.)) සාරථීනං පවරං, කති ලොකෙ සමණා තදිඞ්ඝ බ්රූහි’’.
|
83
“මහත් ප්රඥා ඇති සම්යක් සම්බුද්ධවූ ධර්මස්වාමිවූ, තෘෂ්ණා පහකළ, දෙපා ඇත්තවුන්ට උතුම්වූ සාරථින්ටත් ඉතා උතුම්වූ, සර්වඥයන් වහන්සේ විචාරමි. සත්වලෝකයෙහි ශ්රමණයෝ කෙතෙක්ද, එසේ නම් වදාළ මැනවයි” චුන්දකර්මාර පුත්රතෙමේ කීයේය.
|
84
‘‘චතුරො
තෙ
මග්ගජිනො මග්ගදෙසකො ච, මග්ගෙ ජීවති යො ච මග්ගදූසී’’.
|
84
“චුන්දය, ශ්රමණයෝ සතරදෙනෙකි. පස්වන කෙනෙක් නැත්තේය. ඒ ශ්රමණයන් සතරදෙනා තට ඇස් හමුවෙහි විචාරණලද මම ප්රකට කෙරෙමි. යමෙක් වනාහි මාර්ගයෙන් කෙලෙස් නැසූ මාර්ගය දිනුවේනම් වේද? යමෙක් වනාහි අනුන් හට මාර්ගය කියන මාර්ග දෙශකද, යමෙක් වනාහි අවසන් නොකළ මාර්ගවාස ඇති බැවින් මාර්ගයෙහි ජීවත්වේද, යමෙක් වනාහි මාර්ගයට විරුද්ධ මිථ්යාදෘෂ්ටියෙන් යුක්ත බැවින් මාර්ග දුෂකද මේ සතර දෙනයයි” වදාළසේක.
|
85
‘‘කං
මග්ගක්ඛායී කථං අතුල්යො හොති;
මග්ගෙ ජීවති මෙ බ්රූහි පුට්ඨො, අථ මෙ ආවිකරොහි මග්ගදූසිං’’
(මග්ගදූසී (ක.)).
|
85
“බුදුහු, කවරෙකුට මාර්ගජිනයයි කියත්ද? අසමාන මාර්ගදෙශකයා කෙසේවේද, මාර්ගයෙහි ජීවත්වන්නේ කෙසේද මා විසින් විචාරණලද, සර්වඥයන් වහන්සේ වදාරණසේක්වා ඉක්බිති මාර්ගදූෂකයා මට ප්රකාශ කරන්නැයි” චුන්දකර්මාර පුත්රතෙම කීය.
|
86
‘‘යො තිණ්ණකථංකථො විසල්ලො, නිබ්බානාභිරතො අනානුගිද්ධො;
ලොකස්ස සදෙවකස්ස නෙතා, තාදිං මග්ගජිනං වදන්ති බුද්ධා.
|
86
“යමෙක්තෙම පහකළ සැකය ඇත්තේද දුරුවූ රාගාදී උල් ඇත්තේද, නිවන්හි ඇලුනේද, තෘෂ්ණා නොකෙරේද, දෙවියන් සහිතවූ සත්වලෝකයා නිවරණට පැමිණවීද, මාර්ගජිනයා ඔහු යයි කියත්.
|
87
‘‘පරමං පරමන්ති යොධ ඤත්වා, අක්ඛාති
තං කඞ්ඛඡිදං මුනිං අනෙජං, දුතියං භික්ඛුනමාහු මග්ගදෙසිං.
|
87
“මේ ශාසනයෙහි යම් ක්ෂීණාශ්රව ශ්රමණයෙක් සියලු ධර්මයන්ට නිර්වාණය උතුම්යයි දැන නිර්වාණ ධර්මය හා මාර්ග ධර්මය මේ ශාසනයෙහිම යයි පහළ කෙරේද, කොටස් කෙරේද, කියාද, විස්තර වශයෙන් බෙදයිද, සැක සිඳින්නාවූ මුනිවූ තෘෂ්ණා රහිතවූ ඔහු මාර්ගදෙශකවූ දෙවන ක්ෂීණාශ්රව ශ්රමණයා යයි කියත්.
|
88
‘‘යො ධම්මපදෙ සුදෙසිතෙ, මග්ගෙ ජීවති සඤ්ඤතො සතීමා;
අනවජ්ජපදානි සෙවමානො, තතියං භික්ඛුනමාහු මග්ගජීවිං.
|
88
“යම් ශෛක්ෂ (රහත් ඵලය සඳහා හික්මෙන) ශ්රමණයෙක් හෝ සිල්වත් පෘථග්ජන ශ්රමණයෙක් ශීල සංවරයෙන් යුක්තවූයේ, සිහි ඇත්තේ, සත්තිස් බොධිපාක්ෂික ධර්මයන් සෙවුනේ නිර්වාණ ධර්මයට කාරණවූම යහපත්කොට දේශනා ලද මාර්ගයෙහි ජීවත්වේද, ඔහු තුන්වනුවූ මාර්ග ජීවශ්රමණ යයි කියත්.
|
89
‘‘ඡදනං කත්වාන සුබ්බතානං, පක්ඛන්දී කුලදූසකො පගබ්භො;
මායාවී අසඤ්ඤතො පලාපො, පතිරූපෙන චරං ස මග්ගදූසී.
|
89
“බුදුපසේබුදු සව්වන්ගේ වෙශය ගෙන මමත් සඟ වෙමියි ශාසනයට වැදුනාවූ, කුලයන්ගේ ප්රසාදය නසන හික්මීමෙන් තොර කටයුතු ඇත්තේ රැවටිලි ඇත්තේ ශීල සංවරයක් නැත්තේ, බොල් වී ඇටයක් මෙන් ගුණයෙන් හිස්වූයේ බාහිර අලංකාරයෙන් යුක්තව හැසිරෙන්නාවූ ඒ පුද්ගලයා මාර්ගදුෂක ශ්රමණයාවේ.
|
90
‘‘එතෙ ච පටිවිජ්ඣි යො ගහට්ඨො, සුතවා අරියසාවකො සපඤ්ඤො;
සබ්බෙ
කථං හි දුට්ඨෙන අසම්පදුට්ඨං, සුද්ධං අසුද්ධෙන සමං කරෙය්යා’’ති.
|
90
“ශ්රැතවත්වූ ආර්යශ්රාවකවූ, ඤාණවන්තවූ, ගිහිගෙයි වසන යමෙක් ඒ මේ ශ්රමණයන් සතරදෙන දැනගත්තේද, මුලින් කී තුන්දෙනා මාර්ගදූෂීහු හා සමාන නොකොට මෙසේ දැන වසන්නාවූ ඒ ගිහිගෙයි වසන්නාගේ ශ්රද්ධාව පවුකරණ පාප භික්ෂූහු දැකත් නොනසී. පිරිසිදු මහණුන් තුන්දෙනා අපිරිසිදු නමින් පමණක් ශ්රමණයා හා කෙසේ වනාහි සම කෙරේද?”
|
6. පරාභවසුත්තං | 6. පරාභව සූත්රය |
91
‘‘පරාභවන්තං පුරිසං, මයං පුච්ඡාම ගොතම
(ගොතමං (සී. ස්යා.));
භගවන්තං
(භවන්තං (ස්යා. ක.)) පුට්ඨුමාගම්ම, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
91
“අපි හැමදෙනම පිරිහෙන්නාවූ පුරුෂයා ගෞතමයන් වහන්සේගෙන් අසාදැනගන්නා පිණිස ආවෙමු. පිරිහෙන්නාවූ සත්වයාට ඊට හේතු කවරේදැයි” විචාළේය.
|
92
‘‘සුවිජානො භවං හොති, සුවිජානො
(දුවිජානො (ස්යා. ක.)) පරාභවො;
ධම්මකාමො භවං හොති, ධම්මදෙස්සී පරාභවො’’.
|
92
“වැඩෙන්නාවූ පුරුෂතෙම ධර්මකාමී ප්රතිපත්තිවල හැසිරෙනු දැකීමෙන් හා ඇසීමෙන් සුවසේ දතහැකි වන්නේය. පිරිහෙන්නාවූ පුරුෂතෙම ධර්මයට වෛරකරණ ප්රතිපත්ති දර්ශනයෙන් හා ශ්රමණයෙන් සුවසේ දතහැකි වන්නේය. දශ කුශල කර්මපථ ධර්මය අසා පිළිපදනේ වැඩෙයි. ඒ දශකුශල ධර්මයට ද්වේෂව නොකැමතිව අසා නොපිළිපදනේ පිරිහෙන්නේය.
“මේ පිරිහෙන පළමුවන කාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දනුම්හ”
|
93
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, පඨමො සො පරාභවො;
දුතියං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
93
“භාග්යවතුන් වහන්ස, දෙවනි පිරිහෙන කාරණය වදාළ මැනවි පිරිහීමට කාරණය කවරේද?
|
94
‘‘අසන්තස්ස පියා හොන්ති, සන්තෙ න කුරුතෙ පියං;
අසතං ධම්මං රොචෙති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
94
සද්ධර්මයට කැමති නොවීමෙන් පිරිහීමට පැමිණෙන පුරුෂයා හට පූරණකාශ්යපාදී මිසදිටු ගත් අසත්පුරුෂයෝ ප්රියවෙති. ඒ පිරිහීමට පැමිණෙන පුරුෂතෙම බුද්ධාදී සත් පුරුෂයන් ප්රිය නොකරන්නේය. යට කියන ලද නිවටුන්ගේ අසත්පුරුෂ ධර්මයන් රුචිකරන්නේය. අසත් පුරුෂයන් කෙරෙහි ප්රියවීම, සත්පුරුෂයන් අප්රිය වීම අසත්පුරුෂයන්ගේ අසද්ධර්මයට කැමති වීමය යන මේ තුන පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළසේක. “මේ දෙවෙනි පරිහානිකාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දනුම්හ.”
|
95
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, දුතියො සො පරාභවො;
තතියං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
95
“භාග්යවතුන් වහන්ස, තුන්වෙනි, පරිහානි කාරණය වදාළමැනව. පිරිහීමට කාරණා කවරේදැයි” විචාළේය.
|
96
‘‘නිද්දාසීලී
අලසො කොධපඤ්ඤාණො, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
96
“යම්කිසි සත්වයෙක් තෙම නිතර නිදන්නේද බොහෝ දෙන රැස්ව කථාකරණ තැනට එළඹ කථාවෙහි ඇලුනේ වේද, වීර්ය තේජස් නැත්තේද අලසද, ක්රෝධයම ලකුණු කොට ඇත්තේද යන මේ කරුණු පිරිහීමට කාරණයයි වදාළසේක. “මේ තුන්වෙනි පරිහානි කාරණය වදාළ පරිද්ද දැනගතුම්හ.”
|
97
‘‘ඉති
චතුත්ථං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
97
භාග්යවතුන් වහන්ස, සතරවෙනි පරිහානි කාරණය වදාරණසේක්වා, සත්වයා පිරිහීමට කාරණය කවරේදැයි විචාළේය.
|
98
‘‘යො
පහු සන්තො න භරති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
98
“යම්කිසිවෙක් ජරාවට ගිය තරුණ බව ඉක්මවූ වැදූ මෑණියන් හෝ පියාණන් හෝ (තමා) පොහොසත්වූයේ පොෂණය නොකෙරේද එය පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළසේක. “මේ සිවුවෙනි පරිහානිකාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දැනගතුම්හ”
|
99
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, චතුත්ථො සො පරාභවො;
පඤ්චමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
99
“භාග්යවතුන් වහන්ස, පස්වෙනිවූ පරිහානි කාරණය වදාළ මැනව කවරේදැයි” විචාළේය.
|
100
‘‘යො බ්රාහ්මණං
(යො බ්රාහ්මණං වා (සී. ස්යා. කං. පී.)) සමණං වා, අඤ්ඤං වාපි වනිබ්බකං;
මුසාවාදෙන වඤ්චෙති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
100
“ක්ෂත්රියාදී යම්කිසිවෙක් බැහැර කරන ලද පවු ඇති ක්ෂීණාශ්රවවූ බ්රාහ්මණයෙකු හෝ සන්සිඳුවන ලද පව ඇති එබඳු ශ්රමණයකු හෝ අපි නැවත අන්කිසිවක් ඉල්වන යාචකයෙකු හෝ බොරුකීමෙන් වංචා කෙරේද දෙලොවින්ම පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළසේක. “මේ පස්වැනි පරිහානි කාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දැනගතුම්හ”
|
101
‘‘ඉති
ඡට්ඨමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
101
“භාග්යවතුන් වහන්ස, සවෙනි පරිහානි කාරණය වදාළ මැනව. කවරේදැයි” විචාළේය.
|
102
‘‘පහූතවිත්තො පුරිසො, සහිරඤ්ඤො සභොජනො;
එකො භුඤ්ජති සාදූනි, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
102
“බොහෝ පොහොසත් රන්රිදී මිණිරුවන් ඇති බොහෝ කහවනු සහිතවූ නොයෙක් සූපව්යඤ්ජනයෙන් යුක්ත බොජුන් ඇති පුරුෂයෙක් තෙම මියුරු රස ඇති භොජන තම අඹුදරුවන්ටත් නොදී තනිවම අනුභව කෙරේද? මේ සවෙනි පරිහානි කාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දැනගතුම්හ.”
|
103
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, ඡට්ඨමො සො පරාභවො;
සත්තමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
103
“භාග්යවතුන් වහන්ස, සත්වෙනි පරිහානි කාරණය කවරේදැයි” විචාළේය.
|
104
‘‘ජාතිත්ථද්ධො ධනත්ථද්ධො, ගොත්තත්ථද්ධො ච යො නරො;
සඤ්ඤාතිං අතිමඤ්ඤෙති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
104
“යම් සත්වයෙක් ජාතිය කරණකොට ගෙන තදමානය ඇත්තේවේද ධනය හේතුකොට ගෙන තදමානය ඇත්තේ වේද, ගොත්රය හේතුකොට ගෙණ තද මානය ඇත්තේ වේද තමාගේ අවශෙෂ නෑයන් ජාතිධන ගොත්ර වශයෙන් පහත් කොට සිතාද, ඒ සිය නෑයන් යටත්කොට දැකීම ඒ සත්වයා හට පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළසේක. මේ “සත්වැනි පරිහානි කාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දැනගතුම්හ.”
|
105
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, සත්තමො සො පරාභවො;
අට්ඨමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
105
“භාග්යවතුන් වහන්ස, අටවෙනි පරිහානි කාරණය වදාළ මැනව කවරේදැ”යි විචාළේය.
|
106
‘‘ඉත්ථිධුත්තො සුරාධුත්තො, අක්ඛධුත්තො ච යො නරො;
ලද්ධං ලද්ධං විනාසෙති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
106
“යම් සත්වයෙක් තෙම පර ස්ත්රීන් සේවනය කෙරේද, සුරාබීමෙහි ලොල්වූයේද, දූ කෙළියෙහි ලද ලද යම් වස්තුවක් නසාද, එය පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළසේක. “මේ අටවැනි පරිහානි කාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දැනගතුම්හ.”
|
107
‘‘ඉති
නවමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
107
“භාග්යවතුන් වහන්ස, නවවැනි පරිහානි කාරණය කවරේදැ”යි විචාළේය.
|
108
‘‘සෙහි
දුස්සති
(දිස්සති (සී. පී.)) පරදාරෙසු, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
108
“තමතමන්ගේ භාර්යාවන් හේතුකොටගෙන නොසතුටුවූ යමෙක් වෛශ්යාවන් කෙරෙහි දක්නා ලැබෙයිද පරස්ත්රීන් කෙරෙහි දක්නා ලැබේද එය පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළ සේක. මේ නවවැනි පරිහානි කාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දැනගතුම්හ.
|
109
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, නවමො සො පරාභවො;
දසමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
109
භාග්යවතුන් වහන්ස, දශවෙනි පරිහානි කාරණය වදාළමැනව. කවරේද?”
|
110
‘‘අතීතයොබ්බනො පොසො, ආනෙති තිම්බරුත්ථනිං;
තස්සා ඉස්සා න සුපති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
110
“ඉක්මගිය යෞවන වයස් ඇති පුරුෂයෙක් තෙම තිඹිරි ඵල වැනි තන ඇති තරුණියක් සරණ පාවාගෙන ඇය තරුණ පුරුෂයකු පතාදෝ යන ඊර්ෂ්යාවෙන් රාත්රියෙහි නොනිදාද, ඒ කරණය පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළසේක “මේ දශවැනි පරිහානි කාරණය වදාළ පරිද්දෙන්ම දැනගතුම්හ.”
|
111
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, දසමො සො පරාභවො;
එකාදසමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
111
“භාග්යවතුන් වහන්ස, එකොලොස්වැනි පරිහානි කාරණය වදාළ මැනව කවරේද?”
|
112
‘‘ඉත්ථිං සොණ්ඩිං විකිරණිං, පුරිසං වාපි තාදිසං;
ඉස්සරියස්මිං ඨපෙති
(ඨාපෙති (සී. පී.), ථපෙති (ක.)), තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
112
“මත්ස්ය මාංශ හා සුරාවෙහි ලොල්වූ ඒ මාංශාදිය නිසා සම්පත් විසුරුවන සුලුවූ ස්ත්රියක හෝ එබඳුවූ පුරුෂයෙකු හෝ භාණ්ඩාගාරාදිය බාරදී එකීදෙයෙහි නියුක්ත කෙරේද, එබන්දහු පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළසේක. “මේ එකොළොස්වැනි පරිහානි කාරණය මේ වදාළ පරිද්දෙන්ම දැනගතුම්හ.”
|
113
‘‘ඉති
ද්වාදසමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
|
113
“භාග්යවතුන් වහන්ස, දොළොස්වැනි පරිහානි කාරණය වදාළ මැනව.”
|
114
‘‘අප්පභොගො මහාතණ්හො, ඛත්තියෙ ජායතෙ කුලෙ;
සො ච රජ්ජං පත්ථයති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
|
114
“මදවූ වස්තු ඇති තෘෂ්ණා ඇත්තෙක් ක්ෂත්රිය කුලයෙහි උපදීද, ඒ ක්ෂත්රිය ජාති ඇති අල්පභොග මහා තෘෂ්ණා ඇත්තේ වනාහි තමා සතුවූ හෝ තමාට නොලැබෙන අනුන් සතුවූ හෝ රාජ්යය ප්රාර්ථනා කෙරේද ඒ පිරිහීමට කාරණයයි” වදාළසේක.
|
115
‘‘එතෙ පරාභවෙ ලොකෙ, පණ්ඩිතො සමවෙක්ඛිය;
අරියො දස්සනසම්පන්නො, ස ලොකං භජතෙ සිව’’න්ති.
|
115
“ප්රඥා ඇති පුද්ගලතෙම මේ සත්වලෝකයෙහිවූ යථොක්තවූ තෙවිසි පරිහානි කාරණයන් නුවණැසින් පරීක්ෂාකොට දැන එහි ආදීනව දත් ඒ ප්රඥාවන්තවූ පුද්ගලතෙම දිව්ය ලෝකය සේවනය කරන්නේයයි” වදාළසේක.
|
7. වසලසුත්තං | 7. වසල සූත්රය |
116
‘‘කොධනො
විපන්නදිට්ඨි
|
116
[මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්යවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටුහු විසින් කරවන ලද ජේතවන නම්වූ විහාරයෙහි වැඩවාසය කරන සේක. එකල්හි වනාහී භාග්යවතුන් වහන්සේ පෙරවරුවේලෙහි හැඳ පොරවා පාත්ර සිවුරුගෙන සැවැත් නුවරට පිඬු පිණිස වැඩිසේක. අග්ගික භාරද්වාජ නම් බ්රාහ්මණයාගේ ගෙය යම් තැනෙක්හිද එතැනට වැඩිසේක.
අග්ගික භාරද්වාජ නම් බ්රාහ්මණ තෙම වැඩමවන්නාවූ භාග්යවතුන් වහන්සේ දුරදීම දුටුයේමය. දැක භාග්යවතුන් වහන්සේට මේ වචනය කීයේය. මුණ්ඩකය, එහිම සිටුව, නින්දිත (සැඩොල) මහණ එහිම සිටුවයි” මෙසේ කී කල්හි භාග්යවතුන් වහන්සේ අග්ගික භාරද්වාජ නම් බ්රාහ්මණයාට මෙසේ වදාළසේක. බමුණ, තෝ සැඩොලා හෝ සැඩොල් බවට පමුණුවන කාරණයන් හෝ කිමෙකැයි දන්නෙහිද?”
“වසලයා හෝ වසල බවට පමුණුවන ධර්මය හෝ නොදනිමි. භවත් ගෞතමතෙම වසලයා හෝ වසල බවට පමුණුවන කාරණයන් යම්සේ මම දැනගනිම්ද, මට එසේ දහම් දෙසන සේක්වායි” සැළකෙළේය.
“බමුණ, එසේවීනම් අසව, මනාකොට මෙනෙහි කරව, කියන්නෙමියි” වදාළසේක. “පින්වත, එසේයයි” කියා අග්ගික භාරද්වාජ නම් බ්රාහ්මණ තෙම භාග්යවතුන් වහන්සේට ප්රතිවචන දුන්නේය. භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.]
“යම් මනුෂ්යයෙක් කිපෙන ස්වභාව ඇත්තේ වේද, වෛර ඇත්තේ වේද, අනුන් ගුණ නසන පවිටු ස්වභාව ඇත්තේ වේද, විපර්යාසවූ දෘෂ්ටි ඇත්තේද (හෙවත් සම්යක් දෘෂ්ටියෙන් තොරවූයේද) මායාව ප්රයෝග ඇත්තේ වේද ඔහු වසලයයි” දැනගත යුතුයි.
|
117
‘‘එකජං වා ද්විජං
(දිජං (පී.)) වාපි, යොධ පාණං විහිංසති;
යස්ස පාණෙ දයා නත්ථි, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
117
“මේ ලෝකයෙහි යම් පුද්ගලයෙක් පක්ෂීන්ට හා සෙසු සතුන්ට හිංසා කෙරේද, (හෙවත් දිවි තොරකෙරේද) යමෙක්හට සත්වයා කෙරෙහි දයාවක් නැත්තේද, ඔහු වසලයා යයි දතයුතුයි.
|
118
‘‘යො
නිග්ගාහකො
(නිග්ඝාතකො (?)) සමඤ්ඤාතො, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
118
“යමෙක්තෙම ගම් හා නියම් ගම්ද විනාශ කෙරේද, සේනාව ලවා වටලාද නිග්රහ කරන්නෙකැයි ප්රසිද්ධවේද ඔහු වසලයෙකැයි දැනගත යුතුයි.
|
119
‘‘ගාමෙ වා යදි වා රඤ්ඤෙ, යං පරෙසං මමායිතං;
ථෙය්යා අදින්නමාදෙති
(අදින්නං ආදියති (සී. පී.)), තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
119
“ගමෙහි හෝ ඉදින් වනයෙහි හෝ අනුන්ගේ මමත්වය ඇති යම් වස්තුවක් සොරසිතින් ගනීද ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
120
‘‘යො
න හි තෙ ඉණමත්ථීති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
120
“යමෙක්තෙම ඒකාන්තයෙන් ණය රැගෙන චොදනා කරනු ලබන්නේ ‘තට ණයක් නැත්තේයයි’ බැහැරයාද ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
121
‘‘යො වෙ කිඤ්චික්ඛකම්යතා, පන්ථස්මිං වජන්තං ජනං;
හන්ත්වා කිඤ්චික්ඛමාදෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
121
“යමෙක් ඒකාන්තයෙන් කිසි වස්තුවක් කැමැත්තේ මාර්ගයෙහි යන්නාවූ ජනයා නසා කිසි වස්තුවක් පැහැර ගනීද, ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
122
‘‘අත්තහෙතු පරහෙතු, ධනහෙතු ච
(ධනහෙතු ව (ක.)) යො නරො;
සක්ඛිපුට්ඨො මුසා බ්රූති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
122
“යම් මනුෂ්යයෙක් සාක්ෂි විචාරණ ලද්දේ තමා හේතුකොටගෙන හෝ අනුන් හේතුකොටගෙන හෝ යම් ධනයක් හේතුකොට හෝ බොරු කියාද, ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
123
‘‘යො ඤාතීනං සඛීනං වා, දාරෙසු පටිදිස්සති;
සාහසා
(සහසා (සී. ස්යා.)) සම්පියෙන වා, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
123
“යමෙක් නෑයන්ගේ හෝ යහලුවන්ගේ හෝ භාර්යාවන් කෙරෙහි බලාත්කාරයෙන් එකක්හුගේ ප්රෙමයෙන් හෝ උභය ප්රෙමයෙන් හෝ දක්නා ලැබේද හෙවත් අනාචාරයෙහි හැසිරේද, එබඳු පුද්ගලයා වසලයෙකැයි දත යුතුයි.
|
124
‘‘යො මාතරං පිතරං වා, ජිණ්ණකං ගතයොබ්බනං;
පහු සන්තො න භරති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
124
“යමෙක් තෙම බොහෝ ධනධාන්ය ඇත්තේ ජරාපත්වූ පහවගිය යෞවන බව ඇති මව හෝ පියා හෝ පෝෂණය නොකෙරේද ඔහු වසලයෙකැයි දත යුතුයි.
|
125
‘‘යො මාතරං පිතරං වා, භාතරං භගිනිං සසුං;
හන්ති රොසෙති වාචාය, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
125
“යමෙක්තෙම මවට හෝ පියාට හෝ සහෝදර සහෝදරියන් හා නැදිමයිලන්ට හෝ හිංසා කෙරේද, වචනයෙන් ක්රොධකෙරේද, ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
126
‘‘යො අත්ථං පුච්ඡිතො සන්තො, අනත්ථමනුසාසති;
පටිච්ඡන්නෙන
|
126
“යමෙක් තෙම විචාරණ ලද්දේම අනර්ථයක්ම ප්රකාශ කෙරේද සැඟවීම වශයෙන් යම් යම් දේ කථා කෙරේද, ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
127
‘‘යො කත්වා පාපකං කම්මං, මා මං ජඤ්ඤාති ඉච්ඡති
(විභ. 894 පස්සිතබ්බං);
යො පටිච්ඡන්නකම්මන්තො, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
127
“යමෙක් තෙම පව්කම්කොට මා නොදනීවායි කැමති වේද, යමෙක් තෙම අනුන් නොදන්වා සඟවා කරන ලාමක ක්රියා ඇත්තේද, ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
128
‘‘යො
ආගතං නප්පටිපූජෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
128
“යමෙක්තෙමේ මේ ඤාතිමිත්රාදී අන්ගෙයකට ගොස් යහපත් භොජනයක් අනුභව කොට පසුව තමාගේ ගෙට පැමිණි ඔවුන්ට ආහාර පානයක් නොදේද, ඔහු ඒකාන්තයෙන් වසලයා යයි දත යුතුයි.
|
129
‘‘යො බ්රාහ්මණං සමණං වා, අඤ්ඤං වාපි වනිබ්බකං;
මුසාවාදෙන වඤ්චෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
129
“යමෙක් තෙම බ්රාහ්මණයකු හෝ ශ්රමණයකු හෝ අන්කිසි යාචකයකු හෝ තමාගේ ගෙට පැමිණි කල්හි බොරුකියා වඤ්චාකෙරේද ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
130
‘‘යො
රොසෙති වාචා න ච දෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
130
“යමෙක්තෙම බ්රාහ්මණයකු හෝ ශ්රමණයකු හෝ පෙරවරු වේලෙහි පැමිණිකල්හි කිසිවක් නොදේද නුසුදුසු වචන කියමින් රොස් උපදවාද, එබඳු පුද්ගලයා වසලයෙකැයි දත යුතුයි.
|
131
‘‘අසතං යොධ පබ්රූති, මොහෙන පලිගුණ්ඨිතො;
කිඤ්චික්ඛං නිජිගීසානො
(නිජිගිංසානො (සී. ස්යා. කං. පී.)), තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
131
“මේ ලෝකයෙහි යමෙක්තෙම මෝහයෙන් වැසෙන ලද්දේද කිසියම් දෙයක් නොදී වළකමින් අසත්පුරුෂ වචන කියාද, ඔහු වසලයයි දතයුතුයි.
|
132
‘‘යො චත්තානං සමුක්කංසෙ, පරෙ ච මවජානාති
(මවජානති (සී. ස්යා. පී.));
නිහීනො සෙන මානෙන, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
132
“යමෙක් තෙම ස්වකීය උඩඟු මානයෙන් පිරිහුනේ තමන් උඩඟු කෙරේද අන්යයාට නින්දාකෙරේද හෙවත් හෙලා දකීද, ඔහු වසලයයි දතයුතුයි.
|
133
‘‘රොසකො කදරියො ච, පාපිච්ඡො මච්ඡරී සඨො;
අහිරිකො අනොත්තප්පී, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
133
“යමෙක් අනුන්ට ක්රොධ කෙරේද තද මසුරු සිත් ඇත්තේද නැති ගුණයෙන් පෙනී සිටීද ලජ්ජානැත්තේද පවට බිය නැත්තේද, ඔහු වසලයයි දත යුතුයි.
|
134
‘‘යො බුද්ධං පරිභාසති, අථ වා තස්ස සාවකං;
පරිබ්බාජං
(පරිබ්බජං (ක.), පරිබ්බාජකං (ස්යා. කං.)) ගහට්ඨං වා, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
|
134
“යමෙක් තෙම බුදුන්ටද උන්වහන්සේගේ ශ්රාවකයන්ටද පරිබ්රාජකයන්ටද ගෘහස්ථයන්ටද පිරිහෙලා කථා කෙරේද, ඔහු වසලයෙකැයි දතයුතුයි.
|
135
‘‘යො වෙ අනරහං
(අනරහා (සී. පී.)) සන්තො, අරහං පටිජානාති
(පටිජානති (සී. ස්යා. පී.));
චොරො සබ්රහ්මකෙ ලොකෙ, එසො ඛො වසලාධමො.
|
135
“යමෙක් තෙම රහත් නුවූයේම රහත්යයි අඟවාද බ්රහ්මයන් සහිතවූ ලෝකයෙහි මෙතෙම ඒකාන්තයෙන් පළමුවෙනි මහසොරා වේ. මේ තෙමේ චණ්ඩාලයන්ගෙන් අධමවේ.
|
136
‘‘එතෙ ඛො වසලා වුත්තා, මයා යෙතෙ පකාසිතා;
න
කම්මුනා
(කම්මනා (සී. පී.)) වසලො හොති, කම්මුනා හොති බ්රාහ්මණො.
|
136
“ජාතිය හේතුකොට ගෙන චණ්ඩාලයෙක් නොවේ. ජාතිය හේතුකොට ගෙන බ්රාහ්මණද නොවේ. අධම ක්රියාව හේතුකොට ගෙන චණ්ඩාලවේ. යහපත් ක්රියාව හේතුකොට ගෙන බ්රාහ්මණද වේ.
|
137
‘‘තදමිනාපි ජානාථ, යථාමෙදං
(යථාපෙදං (ක.)) නිදස්සනං;
චණ්ඩාලපුත්තො සොපාකො
(සපාකො (?)), මාතඞ්ගො ඉති විස්සුතො.
|
137
“යම්සේ මාගේ මේ උපමා දැන්වීමක් ඇද්ද ජාතිය හේතුකොට ගෙන සැඩොල් නොවන බව මෙයින්ද දැනගනිව් සැඩොල් පුත්වූ සොපාකයයි කියන ලද මාතංගයයි ප්රසිද්ධවූ
|
138
‘‘සො
ආගච්ඡුං තස්සුපට්ඨානං, ඛත්තියා බ්රාහ්මණා බහූ.
|
138
“ඒ සොපාක තෙරුන්වහන්සේ මේ රාගාදී රජස් රහිතවූ මහතුන්ගේ මහාමාර්ගයවූ ඒ අෂ්ටසමාපත්ති නම් දිව්ය යානාවට නැගී කාමරාගය පහකොට උත්පත්ති වශයෙන් බ්රහ්මලෝකයට පැමිණියේ විය.
|
139
‘‘දෙවයානං
කාමරාගං විරාජෙත්වා, බ්රහ්මලොකූපගො අහු;
න නං ජාති නිවාරෙසි, බ්රහ්මලොකූපපත්තියා.
|
139 |
140
‘‘අජ්ඣායකකුලෙ ජාතා, බ්රාහ්මණා මන්තබන්ධවා;
තෙ ච පාපෙසු කම්මෙසු, අභිණ්හමුපදිස්සරෙ.
|
140
“ජාතිය ඔහු බඹලොව ඉපදීමෙන් නොවැළක්විය මන්ත්ර අධ්යයනයෙන් කල්යවන ප්රසිද්ධ බ්රාහ්ණ කුලයෙහි උපන්නාවූ වෙදයම නොහොත් මන්ත්රයම පිහිටකොට ඇති බ්රාහ්මණයෝ පව් කිරීමෙහි නිතර පව් කරන බව දක්නා ලැබෙද්ද,
|
141
‘‘දිට්ඨෙව ධම්මෙ ගාරය්හා, සම්පරායෙ ච දුග්ගති;
න නෙ ජාති නිවාරෙති, දුග්ගත්යා
(දුග්ගච්චා (සී. ස්යා. කං. පී.)) ගරහාය වා.
|
141
ඒ බ්රාහ්මණයෝ මෙලොවදීම නින්දාවට පැමිණෙන්නෝ වෙත්. පරලෙව්හිදී දුගති නම්වූ සතර අපායට පැමිණෙන්නෝ වෙත්. ජාතිය ඒ සත්වයන් පරලොව අපායෙන් හෝ මෙලොව නින්දාවෙන් හෝ නොනවත් වන්නේය.
|
142
‘‘න ජච්චා වසලො හොති, න ජච්චා හොති බ්රාහ්මණො;
කම්මුනා වසලො හොති, කම්මුනා හොති බ්රාහ්මණො’’ති.
|
142
“ජාතිය හේතුකොට ගෙන වසලයෙක් නොවන්නේය. ජාතිය හේතුකොට ගෙන බ්රාහ්මණයෙක්ද නොවන්නේය. ක්රොධ ඊර්ෂ්යා මානාදී හීනවූ පාප ක්රියාවෙන් වසලයෙක් වන්නේය. ක්රොධාදී පාපකර්මයෙන් තොරවූ කරුණාදී යහපත් ක්රියාවෙන් උතුම් ජාතියවූ බ්රාහ්මණයෙක් වන්නේ යයි” වදාළසේක.
[“මෙසේ වදාළ කල්හි අග්ගික භාරද්වාජ නම් බ්රාහ්මණ තෙම බුදුරජාණන් වහන්සේට මෙසේ සැළ කෙළේය. (මෙහි සූත්ර නිපාතයේ 1 වර්ගයේ 4 සූත්රයේ 8 ඡේදය යෙදිය යුතුයි.)]
|
8. මෙත්තසුත්තං | 8. (කරණීය) මෙත්ත සූත්රය |
143
කරණීයමත්ථකුසලෙන, යන්ත සන්තං පදං අභිසමෙච්ච;
සක්කො උජූ ච සුහුජූ
(සූජූ (සී.)) ච, සූවචො චස්ස මුදු අනතිමානී.
|
143
(මෙහි ඛුද්දකනිකායේ ඛුද්දක පාඨයන්හි 9 සූත්රය යෙදිය යුතුයි.)
|
144
සන්තුස්සකො ච සුභරො ච, අප්පකිච්චො ච සල්ලහුකවුත්ති;
සන්තින්ද්රියො ච නිපකො ච, අප්පගබ්භො කුලෙස්වනනුගිද්ධො.
|
144 |
145
න
සුඛිනො ව ඛෙමිනො හොන්තු, සබ්බසත්තා
(සබ්බෙ සත්තා (සී. ස්යා.)) භවන්තු සුඛිතත්තා.
|
145 |
146
යෙ
දීඝා වා යෙ ව මහන්තා
(මහන්ත (?)), මජ්ඣිමා රස්සකා අණුකථූලා.
|
146 |
147
දිට්ඨා
භූතා ව සම්භවෙසී ව
(භූතා වා සම්භවෙසී වා (ස්යා. කං. පී. ක.)), සබ්බසත්තා භවන්තු සුඛිතත්තා.
|
147 |
148
න පරො පරං නිකුබ්බෙථ, නාතිමඤ්ඤෙථ කත්ථචි න කඤ්චි
(නං කඤ්චි (සී. පී.), නං කිඤ්චි (ස්යා.), න කිඤ්චි (ක.));
බ්යාරොසනා පටිඝසඤ්ඤා, නාඤ්ඤමඤ්ඤස්ස දුක්ඛමිච්ඡෙය්ය.
|
148 |
149
මාතා යථා නියං පුත්තමායුසා එකපුත්තමනුරක්ඛෙ;
එවම්පි සබ්බභූතෙසු, මානසං භාවයෙ අපරිමාණං.
|
149 |
150
මෙත්තඤ්ච සබ්බලොකස්මි, මානසං භාවයෙ අපරිමාණං;
උද්ධං අධො ච තිරියඤ්ච, අසම්බාධං අවෙරමසපත්තං.
|
150 |
151
තිට්ඨං
එතං සතිං අධිට්ඨෙය්ය, බ්රහ්මමෙතං විහාරමිධමාහු.
|
151 |
152
දිට්ඨිඤ්ච අනුපග්ගම්ම, සීලවා දස්සනෙන සම්පන්නො;
කාමෙසු විනය
(විනෙය්ය (සී. ස්යා. පී.)) ගෙධං, න හි ජාතුග්ගබ්භසෙය්ය පුනරෙතීති.
|
152 |
9. හෙමවතසුත්තං | 9. හෙමවත සූත්රය |
153
‘‘අජ්ජ
දිබ්බා
(දිබ්යා (සී. ස්යා. කං. පී.)) රත්ති උපට්ඨිතා;
අනොමනාමං සත්ථාරං, හන්ද පස්සාම ගොතමං’’.
|
153
“අද පසළොස්වක දවසය. දිව්යවූ රූප ප්රභා ඇති, රාත්රිය පැමිණ සිටියාය. ලාමක නොවූ නම් ඇති, ශාස්තෘවූ ගෞතමයන් වහන්සේ ඒකාන්තයෙන් දකුම්හයි” සාතාගිර නම් යක් සෙනෙවි කීයේය.
|
154
‘‘කච්චි
සබ්බභූතෙසු තාදිනො;
කච්චි ඉට්ඨෙ අනිට්ඨෙ ච, සඞ්කප්පස්ස වසීකතා’’.
|
154
“කිමෙක්ද? ඒ ශාස්තෘහුගේ සිත අචලද ඒ ශාස්තෘ තෙම සියලු සත්වයන් කෙරෙහි මනාවේද, කිමෙක්ද? ඒ ශාස්තෘහුගේ අදහස් ඉෂ්ට අනිෂ්ට අරමුණු විෂයෙහි වසඟ දැයි” හෙමවත යක් සෙනෙවි ඇසීය.
|
155
‘‘මනො චස්ස සුපණිහිතො, (ඉති සාතාගිරො යක්ඛො)
සබ්බභූතෙසු තාදිනො;
අථො ඉට්ඨෙ අනිට්ඨෙ ච, සඞ්කප්පස්ස වසීකතා’’.
|
155
“සියලු සත්වයන් කෙරෙහි සමවූ ඒ ශාස්තෘහුගේ සිත අචලය. නැවත ඉෂ්ටවූ සංස්කාරයන් කෙරෙහිද අනිෂ්ටවූ සංස්කාරයන් කෙරෙහිද උන්වහන්සේගේ අදහස් වසඟ කරණ ලදහුයයි” සාතාගිර කීයේය.
|
156
‘‘කච්චි
කච්චි පාණෙසු සඤ්ඤතො;
කච්චි ආරා පමාදම්හා, කච්චි ඣානං න රිඤ්චති’’.
|
156
“කිමෙක්ද? නුදුන් වස්තුව නොගනීද, කිමෙක්ද? සතුන් කෙරෙහි දයාද, කිමෙක්ද? ප්රමාදයෙන් හෙවත් අබ්රම්සරින් දුරුද, හෙවත් ස්ත්රීන් කෙරෙන් දුරුද, කිමෙක්ද? ධ්යානය නොහරීදැයි” හෙමවත යක් සෙනෙවි මෙසේ ඇසීය.
|
157
‘‘න
අථො පාණෙසු සඤ්ඤතො;
අථො ආරා පමාදම්හා, බුද්ධො ඣානං න රිඤ්චති’’.
|
157
“ඒ සර්වඥතෙම නුදුන් වස්තුවක් නොගන්නේය. එසේම සතුන් කෙරෙහි දයාව ඇත්තේය. නැවත ප්රමාදයෙන් දුරුය. සර්වඥතෙමේ ධ්යානය නොහරනේයයි” සාතාගිර මෙසේ කීයේය.
|
158
‘‘කච්චි මුසා න භණති, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො)
කච්චි න ඛීණබ්යප්පථො;
කච්චි
|
158
“කිමෙක්ද? ඒ ශාස්තෘතෙම මුසාව නොකියාද, අනුන් හිංසා කරණ සිත නැත්තේද, රළු වදන් නැත්තේද, නපුරු වචන නැත්තේද, කිමෙක්ද? කේලාම් නොකියාද, කිමෙක්ද, නිරර්ථක තෙපුල් නොකියාදැයි” හෙමවත යක් සෙනෙවි ඇසීය.
|
159
‘‘මුසා ච සො න භණති, (ඉති සාතාගිරො යක්ඛො)
අථො න ඛීණබ්යප්පථො;
අථො වෙභූතියං නාහ, මන්තා අත්ථං ච
(අත්ථං සො (සී. පී. ක.)) භාසති’’.
|
159
“ඒ සර්වඥතෙම නපුරු බස් නොකියන්නේය. නැවත, හිංසා කරණ තෙපුලුත් නොකියන්නේය. නැවත, කේළමුත් නොකියන්නේය. ඒ සර්වඥතෙම නුවණින් පිරිසිඳ අර්ථයෙන් යුත් වචනය කියන්නේයයි” සාතාගිර යක් සෙනෙවි කීයේය.
|
160
‘‘කච්චි න රජ්ජති කාමෙසු, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො)
කච්චි චිත්තං අනාවිලං;
කච්චි මොහං අතික්කන්තො, කච්චි ධම්මෙසු චක්ඛුමා’’.
|
160
“කිමෙක්ද? ඒ ශාස්තෘතෙම රූපාදි වස්තු කාමයෙහි නොඇලේද, කිමෙක්ද උන්වහන්සේගේ හිත ව්යාපාදයෙන් නොකැළඹුනේද, කිමෙක්ද, ඒ ශාස්තෘහුගේ මෝහය ඉක්මුනේද කිමෙක්ද, ඒ ශාස්තෘතෙම සියලු සංස්කාර ධර්මයන් විෂයෙහි සමතැස් ඇත්තේදැයි” හෙමවත යක් සෙනෙවිතෙම මෙසේ විචාළේය.
|
161
‘‘න
අථො චිත්තං අනාවිලං;
සබ්බමොහං අතික්කන්තො, බුද්ධො ධම්මෙසු චක්ඛුමා’’.
|
161
“ඒ ශාස්තෘතෙම වස්තු කාම විෂයෙහි නොඇලේ. නැවත සර්වඥයන් වහන්සේගේ සිත ව්යාපාදයෙන් නොකැළඹිනි. සියලු මෝහය ඉක්මුනේය චතුරාර්ය සත්යය දත්තාවූ ඒ සර්වඥතෙම සියලු ධර්මයෙහි නොපැකිල පවත්නා පසැස් ඇත්තේයයි” සාතාගිර යක් සෙනෙවි කීයේය.
|
162
‘‘කච්චි විජ්ජාය සම්පන්නො, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො )
කච්චි සංසුද්ධචාරණො;
කච්චිස්ස
|
162
“කිමෙක්ද? ඒ ශාස්තෲන් වහන්සේ ත්රිවිද්යා අෂ්ට විද්යාවෙන් යුක්තද, කිමෙක්ද, ඒ ශාස්තෘතෙම පිරිසිදු පසළොස් චරණ ධර්ම ඇත්තේද? කිමෙක්ද, ඒ සර්වඥයා විසින් ආශ්රවයෝ ක්ෂය කරණ ලදහුද, කිමෙක්ද, ඒ සර්වඥයන් වහන්සේගේ පුනරුත්පත්තියෙක් නැද්දැයි” හෙමවත ප්රශ්න කෙළේය.
|
163
‘‘විජ්ජාය
අථො සංසුද්ධචාරණො;
සබ්බස්ස ආසවා ඛීණා, නත්ථි තස්ස පුනබ්භවො’’.
|
163
“ඒ සර්වඥතෙම විද්යාවෙන්ද යුක්තය. නැවත පිරිසිදු චරණ ධර්මයනුත් ඇත්තේය. ඒ සර්වඥයන් වහන්සේ විසින් සියලු ආශ්රවයෝ ක්ෂය කරණ ලද්දහුය. ඒ සර්වඥයන් වහන්සේගේ පුනරුත්පත්තියෙක් නැතැයි” සාතාගිර යක් සෙනෙවි කීයේය.
|
164
‘‘සම්පන්නං
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, ධම්මතො නං පසංසති’’.
|
164
“මුනිහුගේ සිත සම්පූර්ණය. මනඃ කර්මයෙන්ද වාක් කර්මයෙන්ද, සිත සම්පූර්ණය. විද්යා හා චරණ ධර්මයෙන් යුක්තවූ ඒ සර්වඥයන් වහන්සේට ඇති ගුණයෙන්ම, සාතා ගිරයෙනි, තොපි ප්රශංසා කරන්නෙහිය.
|
165
‘‘සම්පන්නං මුනිනො චිත්තං, කම්මුනා බ්යප්පථෙන ච;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, ධම්මතො අනුමොදසි’’.
|
165
“මුනිහුගේ සිත සම්පූර්ණය. මනඃ කර්මයෙන්ද වාක් කර්මයෙන්ද සම්පූර්ණය, විද්යාචරණයෙන් යුක්තවූ ඒ සර්වඥයන් වහන්සේට ස්වභාවයෙන්ම (තොපි හෙමවතයෙනි) අනුමෝදන් වෙව.”
|
166
‘‘සම්පන්නං මුනිනො චිත්තං, කම්මුනා බ්යප්පථෙන ච;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, හන්ද පස්සාම ගොතමං.
|
166
“මුනිහුගේ සිත සම්පූර්ණය. මනඃ කර්මයෙන්ද වාක් කර්මයෙන්ද සම්පූර්ණය. විද්යාචරණයෙන් යුක්තවූ ගෞතම ගොත්ර ඇති සර්වඥයන් වහන්සේ නිශ්චය කොට දත් බැවින් අපි දෙන්නමෝ දකුම්හයි” සාතාගිර කීයේය.
|
167
‘‘එණිජඞ්ඝං කිසං වීරං
(ධීරං (ස්යා.)), අප්පාහාරං අලොලුපං;
මුනිං වනස්මිං ඣායන්තං, එහි පස්සාම ගොතමං.
|
167
“එණි මෘගයෙකුට බඳුවූ ක්රමයෙන් වටවූ පාද ඇති කෘශවූ වීර පුරුෂවූ අල්පාහාරවූ, අහරෙහි ලොල් නොවූ, මොනෙය්ය ගුණයෙන් යුක්තවූ වනයෙහි ධ්යාන කරණ සර්වඥයන් වහන්සේ සාතාගිරයෙනි, එව. තෙපිත් මමත් දකුම්හ.”
|
168
‘‘සීහංවෙකචරං නාගං, කාමෙසු අනපෙක්ඛිනං;
උපසඞ්කම්ම පුච්ඡාම, මච්චුපාසප්පමොචනං.
|
168
“කේශර සිංහයා සදෘශවූ අසහායචාරීවූ ශ්රේෂ්ඨවූ වස්තු කාම ක්ලෙශ කාමයෙහි ආලය නොකරණ සර්වඥයන් වහන්සේ සමීපයට පැමිණ මරහුගේ මලින් මිදීම විචාරම්හ.”
|
169
‘‘අක්ඛාතාරං පවත්තාරං, සබ්බධම්මාන පාරගුං;
බුද්ධං වෙරභයාතීතං, මයං පුච්ඡාම ගොතමං’’.
|
169
“ආර්ය සත්යය කියන්නාවූ සිත් සතන් පරිද්දෙන් ධර්මය පවත්වන්නාවූ සියලු ධර්මයන්ගේ පරතෙරට ගිය බුද්ධවූ ප්රාණඝාතාදී වෛරයෙන් හා භයින් ඉක්මුනාවූ ගෞතම සර්වඥයන් වහන්සේ අපි විචාරම්හ.”
|
170
‘‘කිස්මිං
කිස්මිං කුබ්බති සන්ථවං
(සන්ධවං (ක.));
කිස්ස ලොකො උපාදාය, කිස්මිං ලොකො විහඤ්ඤති’’.
|
170
“කවරෙක් උපන් කල්හි සත්ව සංස්කාර ලෝකය උපන්නේ වේද? දෘෂ්ටිය හා එක්වීමත් තෘෂ්ණාව හා එක්වීමත් කවර කලෙක්හි කෙරේද? කුමක් නිසා ලෝක නම්වේද, කුමක් ඇතිකල්හි සත්වලෝකයතෙම පෙළනු ලබන්නේ දැයි” හෙමවත යක්ෂතෙම මෙසේ විචාළේය.
|
171
‘‘ඡසු
ඡසු කුබ්බති සන්ථවං;
ඡන්නමෙව උපාදාය, ඡසු ලොකො විහඤ්ඤති’’.
|
171
“හෙමවතය, සයක් උපන් කල්හි සත්ව ලෝකයද සංස්කාර ලෝකයද උපන්නේ වෙයි. ඒ දෙවැදෑරුම් ආයතන සය කෙරෙහිම තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි වශයෙන් බැඳීම සත්ව ලෝකයා කරන්නේය. ඒ ද්විප්රකාර ෂඩායතනයන්ම නිසා සත්ව සංස්කාර ලෝකය අත්පා ව්යවහාරයට යන්නේය. ඒ ෂඩායතනයන් ඇතිකල්හිම සත්ව ලෝකයා වෙහෙසනු ලබන්නේය. බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙසේ වදාළහ.”
|
172
‘‘කතමං තං උපාදානං, යත්ථ ලොකො විහඤ්ඤති;
නිය්යානං පුච්ඡිතො බ්රූහි, කථං දුක්ඛා පමුච්චති’’
(පමුඤ්චති (ස්යා.)).
|
172
“යම් උපාදානයක් ඇතිකල්හි සත්ව සංස්කාර ලෝකය වෙහෙසේද, ඒ ආයතන නම් දුඃඛය කවරේද, නික්ම යන මාර්ගය විචාරණලද මට සර්වඥයන් වහන්සේ වදාළසේක. උපාදානයයි දක්වන ලද දුඃඛයෙන් කෙපරිද්දෙකින් මිදෙන්නේද?
|
173
‘‘පඤ්ච කාමගුණා ලොකෙ, මනොඡට්ඨා පවෙදිතා;
එත්ථ ඡන්දං විරාජෙත්වා, එවං දුක්ඛා පමුච්චති.
|
173
“සත්ව ලෝකයෙහි මනස සවැනි කොට ඇති, රූපාදී පඤ්චකාම ගුණයෝ ප්රකාශ කරණ ලද්දාහුය. මේ ද්වාදශායතනයන්ගේ විෂයෙහි තෘෂ්ණාව සර්වප්රකාරයෙන් නසා මෙසේ දුකින් මිදෙයි.
|
174
‘‘එතං ලොකස්ස නිය්යානං, අක්ඛාතං වො යථාතථං;
එතං වො අහමක්ඛාමි, එවං දුක්ඛා පමුච්චති’’.
|
174
“ත්රිවිධ ලෝකයාගේ මාර්ගයෙන් නික්ම යාම තොපට කියන ලදී. මේ මාර්ගයම තොපට මම දහසක් වර විචාළත් කියමි. මේ දුඃඛාදී චතුස්සත්යය මම මත්තෙහි විශේෂාධිගමය පිණිස කියමි. මෙසේම දුකින් මිදෙන්නේය.”
|
175
‘‘කො
අප්පතිට්ඨෙ අනාලම්බෙ, කො ගම්භීරෙ න සීදති’’.
|
175
“මේ ලෝකයෙහි කවරෙක් කාමාදී සතර සැඩ වතුරෙන් එතරවේද? මේ ලෝකයෙහි කවරෙක් සංසාර මුහුදින් එතරවේද, යටින් පිහිටක් නැති මත්තෙහි එල්බෙන තැනක් නැති ගැඹුරු සංසාර සාගරයෙහි කවරෙක් නොගිලේද?”
|
176
‘‘සබ්බදා සීලසම්පන්නො, පඤ්ඤවා සුසමාහිතො;
අජ්ඣත්තචින්තී
(අජ්ඣත්තසඤ්ඤී (ස්යා. කං. ක.)) සතිමා, ඔඝං තරති දුත්තරං.
|
176
“හැමකල්හි ශීලයෙන් යුක්තද ඤාණවන්තද, සමාධියට මාර්ගඵලවල මනාව පිහිටියේද, විදර්ශනා වශයෙන් සිතන සුළුද, සිහි ඇත්තේද, තරණය කළ නොහැකි සතර ඕඝය. එතර කරයිද?”
|
177
‘‘විරතො කාමසඤ්ඤාය, සබ්බසංයොජනාතිගො;
නන්දීභවපරික්ඛීණො, සො ගම්භීරෙ න සීදති’’.
|
177
“කාම හැඟීමකින් දුරුවීද, කාම සංඥාවෙහි නොඇලුනේද, සියලු සංයෝජනයන් ඉක්ම ගියේද, තෘෂ්ණාව හා තුන් භවය ක්ෂය කෙළේද, ඒ ක්ෂීණාශ්රව මහණ ගැඹුරුවූ සසර සයුරෙහි නොගැලෙන්නේය.
|
178
‘‘ගබ්භීරපඤ්ඤං නිපුණත්ථදස්සිං, අකිඤ්චනං කාමභවෙ අසත්තං;
තං පස්සථ සබ්බධි විප්පමුත්තං, දිබ්බෙ පථෙ කමමානං මහෙසිං.
|
178
“ගැඹුරුවූ නුවණ ඇති නිපුණවූ අර්ථයන් දක්නා සුළුවූ රාගාදී පලිබොධ නැති දෙවැදෑරුම් කාමයෙහි හා ත්රිවිධ භවයෙහි නොගැටුනාවූ, සියලු අරමුණෙහි මිදුනාවූ දිව්ය විහාර පථයෙහි හැසිරෙන මහා ඍෂිවරයාවූ ඒ සර්වඥයන් වහන්සේ බලව්.
|
179
‘‘අනොමනාමං
තං
|
179
“ලාමක නොවූ නාමයන් ඇති සියුම් අර්ථ අනුන්ට දක්වන නුවණ දෙන කාම තෘෂ්ණාවෙහි නොඇලුනු, සියල්ල දත්තාවූ ශොභන පාරමිතා ප්රඥා ඇති ඵල සමාපත්තිය නුවණින් විඳින ඒ මහා ඍෂිවරයා බලව්.
|
180
‘‘සුදිට්ඨං වත නො අජ්ජ, සුප්පභාතං සුහුට්ඨිතං;
යං අද්දසාම සම්බුද්ධං, ඔඝතිණ්ණමනාසවං.
|
180
“යම් හෙයකින් සතර ඕඝය තරණය කළ ආශ්රව රහිත සම්බුද්ධයන් වහන්සේ දැක්කෙමුද, අද අප විසින් යහපත් දැකීමක් දක්නාලදී. අද යහපත් සේ එළිවිය. අද මනා නැගිටීමක් විය.
|
181
‘‘ඉමෙ දසසතා යක්ඛා, ඉද්ධිමන්තො යසස්සිනො;
සබ්බෙ තං සරණං යන්ති, ත්වං නො සත්ථා අනුත්තරො.
|
181
“ඍද්ධියෙන් යුත් අග්ර ලාභයෙන් හා අග්ර පරිවාරයෙන් යුක්තවූ සියලු මේ දහසක් යක්කු ඔබ සරණකොට යෙති. ඔබවහන්සේ අපගේ එයට වඩා උත්තමයෙක් නැති ශාස්තෘ ය.
|
182
‘‘තෙ මයං විචරිස්සාම, ගාමා ගාමං නගා නගං;
නමස්සමානා සම්බුද්ධං, ධම්මස්ස ච සුධම්මත’’න්ති.
|
182
“සම්යක් සම්බුද්ධයන් හටද ධර්මයාගේ යහපත් බවටද නමස්කාර කරන්නාවූ අපි හැමදෙනම ගමින් ගමට දිව්ය පර්වතයෙන් දිව්ය පර්වතයට ධර්ම ඝොෂා කරන්නෝව ඇවිදින්නෙමු.
|
10. ආළවකසුත්තං | 10. ආලවක සූත්රය |
183
‘‘කිං සූධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං, කිං සු සුචිණ්ණං සුඛමාවහාති;
කිං සු
(කිං සූ (සී.)) හවෙ සාදුතරං රසානං, කථං ජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨං’’.
|
183
(මෙහි සංයුක්ත නිකායේ යක්ඛ සංයුත්තයේ 12 සූත්රය යෙදිය යුතුයි.)
|
184
‘‘සද්ධීධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං, ධම්මො සුචිණ්ණො සුඛමාවහාති;
සච්චං හවෙ සාදුතරං රසානං, පඤ්ඤාජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨං’’.
|
184
(මෙහි සූත්ර නිපාතයේ 1 උරග වර්ගයේ 4 සූත්රයේ 8 ඡේදය යෙදිය යුතුයි.)
|
185
‘‘කථං සු තරති ඔඝං, කථං සු තරති අණ්ණවං;
කථං
|
185 |
186
‘‘සද්ධා
වීරියෙන
(විරියෙන (සී. ස්යා. කං. පී.)) දුක්ඛමච්චෙති, පඤ්ඤාය පරිසුජ්ඣති’’.
|
186 |
187
‘‘කථං
කථං සු කිත්තිං පප්පොති, කථං මිත්තානි ගන්ථති;
අස්මා ලොකා පරං ලොකං, කථං පෙච්ච න සොචති’’.
|
187 |
188
‘‘සද්දහානො අරහතං, ධම්මං නිබ්බානපත්තියා;
සුස්සූසං
(සුස්සූසා (සී. පී.)) ලභතෙ පඤ්ඤං, අප්පමත්තො විචක්ඛණො.
|
188 |
189
‘‘පතිරූපකාරී ධුරවා, උට්ඨාතා වින්දතෙ ධනං;
සච්චෙන කිත්තිං පප්පොති, දදං මිත්තානි ගන්ථති.
|
189 |
190
‘‘යස්සෙතෙ
සච්චං ධම්මො
(දමො (?)) ධිති චාගො, ස වෙ පෙච්ච න සොචති.
|
190 |
191
‘‘ඉඞ්ඝ අඤ්ඤෙපි පුච්ඡස්සු, පුථූ සමණබ්රාහ්මණෙ;
යදි සච්චා දමා චාගා, ඛන්ත්යා භිය්යොධ විජ්ජති’’.
|
191 |
192
‘‘කථං නු දානි පුච්ඡෙය්යං, පුථූ සමණබ්රාහ්මණෙ;
යොහං
(සොහං (සී. පී.)) අජ්ජ පජානාමි, යො අත්ථො සම්පරායිකො.
|
192 |
193
‘‘අත්ථාය වත මෙ බුද්ධො, වාසායාළවිමාගමා;
යොහං
(අට්ඨින්හාරූහි සංයුත්තො (ස්යා. ක.)) අජ්ජ පජානාමි, යත්ථ දින්නං මහප්ඵලං.
|
193 |
194
‘‘සො අහං විචරිස්සාමි, ගාමා ගාමං පුරා පුරං;
නමස්සමානො සම්බුද්ධං, ධම්මස්ස ච සුධම්මත’’න්ති.
|
194
(ii) ඒ මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේද ධර්මයද සංඝයාද සරණ යෙමි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ අද පටන් මා සරණ ගිය උපාසකයකු කොට සලකන සේක්වා යනුයි.”
|
11. විජයසුත්තං | 11. විජය සූත්රය |
195
චරං
සමිඤ්ජෙති පසාරෙති, එසා කායස්ස ඉඤ්ජනා.
|
195
යන්නේ හෝ, ඉදින් සිටින්නේ හෝ හිඳිනේ හෝ හෝනේ වේද, හකුළු වන්නේද, දිගු කෙරේද, මෝතොමෝ රූප කායයාගේ සැලීම් වන්නේය.
|
196
අට්ඨිනහාරුසංයුත්තො, තචමංසාවලෙපනො;
ඡවියා කායො පටිච්ඡන්නො, යථාභූතං න දිස්සති.
|
196
කය ඇටින් හා නහරින් යුක්ත බැවින් සමින් හා මස්පිඬින් තැවරීම ඇති බැවින් සිවියෙන් වසනලද බැවින් එහි ඇති තතු නොපෙනේ.
|
197
අන්තපූරො
හදයස්ස පප්ඵාසස්ස, වක්කස්ස පිහකස්ස ච.
|
197
බඩවැලින් පිරින, නොපැසුන අහරින් පිරින, අක්මාවෙන් පිරින, මූත්රයෙන් පිරින, හදමසින් පිරින, පපු කැනින් පිරින, වකුගඩුවෙන් පිරින, බඩදිවෙන් පිරින.
|
198
සිඞ්ඝාණිකාය
ලොහිතස්ස ලසිකාය, පිත්තස්ස ච වසාය ච.
|
198
“සොටුයෙන් පිරින, කෙළින් පිරින, ඩහදියෙන් පිරින, මේදසින් පිරින, ලෙයින්, සදමිඳුලින්, පිතින්, වුරුණු තෙලින්, පිරින.
|
199
අථස්ස නවහි සොතෙහි, අසුචී සවති සබ්බදා;
අක්ඛිම්හා අක්ඛිගූථකො, කණ්ණම්හා කණ්ණගූථකො.
|
199
“නැවතද මේ ශරීරයාගේ නව මගින් හැම තන්හිම අපවිත්ර වැගිරෙන්නේය. දෙඇස් සිඳුරෙන් කබද, දෙකන් සිඳුරෙන් කනින් පිටවන අපිරිසිදු දේද වැගිරෙන්නේය.
|
200
සිඞ්ඝාණිකා ච නාසතො, මුඛෙන වමතෙකදා;
පිත්තං සෙම්හඤ්ච වමති, කායම්හා සෙදජල්ලිකා.
|
200
දෙනාසා සිදුරෙන් සැරව වැනි කුණුද එක් කලෙක කටින් පිතද එක්කලෙක සෙමද වමනය වන්නේය. කයින් ඩාදියද, හැමකල්හි හැම ඉරියව්වෙහි වෑහෙන්නේය.
|
201
අථස්ස සුසිරං සීසං, මත්ථලුඞ්ගස්ස පූරිතං;
සුභතො නං මඤ්ඤති, බාලො අවිජ්ජාය පුරක්ඛතො.
|
201
“නැවත මේ කායයාගේ සිදුරුවූ හිස හිස් මොළින්, පිරෙනලද, ඒ කය බාල ජනතෙම නොදැනීමෙන් මෙහෙයන ලද්දේ ඉෂ්ට හෙයින් සලකන්නේය.
|
202
යදා ච සො මතො සෙති, උද්ධුමාතො විනීලකො;
අපවිද්ධො සුසානස්මිං, අනපෙක්ඛා හොන්ති ඤාතයො.
|
202
“නැවතද ඒ කය මළේ, ඉදිමුනේ, නිල්වූයේ අමු සොහොනෙහි දමන ලද්දේ, යම් කලෙක ගොවිද සියලු නෑයෝ නිරාලයව හරිත්.
|
203
ඛාදන්ති නං සුවානා
(සුපාණා (පී.)) ච, සිඞ්ගාලා
(සිගාලා (සී. ස්යා. කං. පී.)) වකා කිමී;
කාකා
|
203
මළ කය බල්ලෝද, සිවල්හුද, චණ්ඩ මෘගයෝද පණුවෝද, කපුටුවෝද ගිජුලිහිණියෝද, කති. අනිකුත් යම් සත්ව කෙනෙක් ඇද්ද ඒ සත්හු කන්නාහ.
|
204
සුත්වාන
සො ඛො නං පරිජානාති, යථාභූතඤ්හි පස්සති.
|
204
මේ ශාසනයෙහි බුදු වදන් අසා විදර්ශනා නුවණ ඇති ඒ මහණ වනාහි ඒ කය පිරිසිඳ දන්නේය. යම් හෙයකින් තත්වූ පරිද්දෙන් දකීද එහෙයිනි.
|
205
යථා ඉදං තථා එතං, යථා එතං තථා ඉදං;
අජ්ඣත්තඤ්ච බහිද්ධා ච, කායෙ ඡන්දං විරාජයෙ.
|
205
මේ සිත් ඇති අශුභය යම්සේ යාම් සිටීම් හිඳීම් හොවීම් කෙරේද, සිත් නැති මේ අශුභය පළමුවෙන් එසේම කරන්නේ විය. මේ මළ ශරීරය යම්සේ යාම් ඊම් ආදිය නොකෙරේද, මේ සිත් ඇති අශුභයත් මතු එසේ නොකරන්නේය. මෙසේ පිළිපන් මහණ පිළිවෙළින් තමා තුළ වූද පිටත්හිවූද කයෙහි ඇල්ම දුරු කරන්නේය.
|
206
ඡන්දරාගවිරත්තො සො, භික්ඛු පඤ්ඤාණවා ඉධ;
අජ්ඣගා අමතං සන්තිං, නිබ්බානං පදමච්චුතං.
|
206
මේ ශාසනයෙහි රහත්මග නුවණින් යුක්ත ඒ රහත්මගට හික්මෙන මහණ ඡන්ද රාගයෙන් වෙන්වූයේ අමෘතවූ ශාන්ති නම්වූ නිර්වාණ නම්වූ චුති නැති බැවින් අච්චුතයයි යමක් වදාරණ ලදද, ඒ ශාන්ති පදවියට පැමිණියේය.
|
207
ද්විපාදකොයං
(දිපාදකොයං (සී. ස්යා. කං. පී.)) අසුචි, දුග්ගන්ධො පරිහාරති
(පරිහීරති (සී. ස්යා. කං. පී.));
නානාකුණපපරිපූරො, විස්සවන්තො තතො තතො.
|
207
දෙපයත් ඇති මේ මිනිස් සිරුර අපවිත්රවූයේ දුගඳ වූයේ පරිහරණය කරයි. කෙස් ඈ නොයෙක් කුණින් පිරුණෝ ඒ ඒ දොරින් අශූචි වැගිරෙන්නේමය.
|
208
එතාදිසෙන
පරං වා අවජානෙය්ය, කිමඤ්ඤත්ර අදස්සනාති.
|
208
මෙබඳුවූ කුණු කයින් යුක්තවූයේ යම් නුවණ නැති පිරිමියෙක් හෝ ගැහැණියක් උසස් බව සිතන්නට සිතාද අන්යයන්ට හෝ අවමන් කරන්ට සිතාද අඥානකම විනා මෙහි අන් කවර කාරණයක් ඇද්ද.”
|
12. මුනිසුත්තං | 12. මුනි සූත්රය |
209
සන්ථවාතො
අනිකෙතමසන්ථවං, එතං වෙ මුනිදස්සනං.
|
209
“තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි ආශ්රයෙන් කෙලෙස් බිය උපන්නේය. රූපාදිය අරමුණු කොට ගෙන රාග, ද්වේෂ, මොහ, කෙලෙස් ධූලි උපදනේය. කෙලෙස් වසන රූපාදිය නැති, ආශ්රය නැති මේ නිර්වාණය බුද්ධ මුනිහු විසින් දක්නා ලදී. විෂ්මයකි.
|
210
යො ජාතමුච්ඡිජ්ජ න රොපයෙය්ය, ජායන්තමස්ස නානුප්පවෙච්ඡෙ;
තමාහු එකං මුනිනං චරන්තං, අද්දක්ඛි
|
210
යම් බුද්ධ මුනි කෙනෙක් ක්ලෙශය සිඳ නූපදවාද, ඉපදීමට යොමුව සිටි ක්ලෙශයන් නොහටගන්වාද, ඒ කෙලෙස් උපදින කාරණයද, නූපදවාද, එක්කෙනෙක්වූ ශ්රේෂ්ඨවූ පැවිදි ඉරියවුවෙහි හැසිරෙන උන්වහන්සේ මුනි යයි කියති. ඒ මහර්ෂිතෙම ශාන්ති පදය දැක්කේය.
|
211
සඞ්ඛාය
ස වෙ මුනී ජාතිඛයන්තදස්සී, තක්කං පහාය න උපෙති සඞ්ඛං.
|
211
කෙලෙස් ඉපදීමට කාරණයන් පිරිසිඳ දැන ලෞකික කුශලාකුශල චිත්තය නසා ඒ ස්නෙහය ඒ බීජයට නොවැද්ද දේද, ඒ බුද්ධ මුනිතෙම ඉපදීම මරණයන්ගේ කෙළවර නුවණැසින් දක්නේ තර්කය අත්හැර ඒකාන්තයෙන් දිව්ය මනුෂ්ය සංඛ්යාවට නොපැමිණෙන්නේය.
|
212
අඤ්ඤාය සබ්බානි නිවෙසනානි, අනිකාමයං අඤ්ඤතරම්පි තෙසං;
ස වෙ මුනී වීතගෙධො අගිද්ධො, නායූහතී පාරගතො හි හොති.
|
212
“සතුන්ගේ සියලු ස්ථාන අනිත්යාදී වශයෙන් දැන් ඒ භව අතුරෙන් එක් වාසස්ථානයකුත් නොපතන ඒ බුද්ධ මුනිතෙම පහකරණ ලද තෘෂ්ණා ඇත්තේ ගිජු නොවූයේ යම් කාරණයෙකින් නිවණට පැමිණියේ වේද, ඒකාන්තයෙන් පින් පවු රැස් නොකරන්නේය.
|
213
සබ්බාභිභුං සබ්බවිදුං සුමෙධං, සබ්බෙසු ධම්මෙසු අනූපලිත්තං;
සබ්බඤ්ජහං තණ්හක්ඛයෙ විමුත්තං, තං වාපි ධීරා මුනි
(මුනිං (සී. පී.)) වෙදයන්ති.
|
213
සියල්ල මැඩ පැවැත්වූ සියලු ධර්මයන් සර්වාකාරයෙන් දත්, යහපත් නුවණ ඇති සියලු ස්කන්ධාදී ධර්මයෙහි නොඇලුණ සියලු කෙලෙස් සහිත ධර්මයන් අත්හළ තෘෂ්ණා ක්ෂය කිරීමෙහි යෙදුන උන්වහන්සේ බුද්ධ මුනියයි ඤාණවන්තයෝ දනිති.
|
214
පඤ්ඤාබලං සීලවතූපපන්නං, සමාහිතං ඣානරතං සතීමං;
සඞ්ගා පමුත්තං අඛිලං අනාසවං, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
|
214
ඤාණ බල ඇති සීල ව්රත දෙකින් යුත් එකඟවූ ධ්යානයෙහි ඇලුණු සිහි ඇති ඇල්මෙන් මිදුණු සිත තද කරණ ධර්ම නැති කෙලෙස් නැති ඔහු වනාහී ඤණවන්තයෝ මුනියයි දනිත්.
|
215
එකං
සීහංව සද්දෙසු අසන්තසන්තං, වාතංව
පද්මංව
තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
|
215
එකම ප්රව්රජ්යාවෙන් සිටගෙන අට වැදෑරුම් චර්යාවෙහි හැසිරෙන මුනිවූ, නොපමාවූ, නින්දා ප්රශංසා දෙක්හි නොසැලෙන, බෙර ශබ්ද ආදියෙහි බිය නොවන කෙශර සිංහයා මෙන් බයින් නොම වෙවුලන්නාවූ, දැලෙහි වෘතය මෙන් තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දැල නොබැඳෙන්නාවූ, දිය හා පියුම මෙන් නොඇලෙන්නාවූ, අන් දෙවිමිනිසුන් නිවනට පමුණුවන්නාවූ, අනිකකු විසින් මාර්ගයකියි නිවනට නොපැමිණ විය යුතුවූ, ඔහු වනාහි ඤාණවන්තයෝ මුනි යයි දනිති.
|
216
යො
තං වීතරාගං සුසමාහිතින්ද්රියං, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
|
216
යම් කෙනෙකු කෙරෙහි අන්යයෝ ගුණයක් හෝ කී කල්හි නාන තොට පිහිටි කණුවක් මෙන් එකම ගුණයෙන් යුක්තවේද, ඒ පහවූ ඇලුම් ඇති මනාකොට සන්සිඳුන ඉඳුරන් ඇති ඔහු වනාහි ඤාණවන්තයෝ බුද්ධ මුනියයි දනිත්.
|
217
යො වෙ ඨිතත්තො තසරංව උජ්ජු, ජිගුච්ඡති කම්මෙහි පාපකෙහි;
වීමංසමානො විසමං සමඤ්ච, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
|
217
යම් ක්ෂීණාශ්රවයෙක් කාය විෂමාදී දුශ්චරිතයද කාය සමාදි සුචරිතයද විමසන්නේ ඒකාන්තයෙන් අන් ආත්මභාවයක් නැත්තේද නූල් ඔතන දණ්ඩ මෙන් ඇද නැතිවූයේ පව්කම් පිළිකුල් කරයිද, ඒ ක්ෂීණාශ්රවයන් වහන්සේද මුනියයි දනිත්.
|
218
යො සඤ්ඤතත්තො න කරොති පාපං, දහරො මජ්ඣිමො ච මුනි
(දහරො ච මජ්ඣො ච මුනී (සී. ස්යා. කං. පී.)) යතත්තො;
අරොසනෙය්යො න සො රොසෙති කඤ්චි
(න රොසෙති (ස්යා.)), තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
|
218
ඤාණයෙන් යුත් සීල සංවරයෙන් හික්මුන සිත් ඇති යම් බාලයෙක් හෝ මධ්යම වයස සිටියෙක් හෝ අන්තිම වයස සිටියෙක් හෝ පව් නොකරයිද, එබඳු ක්ෂීණාශ්රවතෙම අනුන්ට දොස් නොපවරන්නේ වෙයි. කිසිවෙකුට හෙතෙම ක්රොධ නොකරන්නේය. ඤාණවන්තයෝ ඒ ක්ෂීණාශ්රවයා මුනියයි දනිති.
|
219
යදග්ගතො මජ්ඣතො සෙසතො වා, පිණ්ඩං ලභෙථ පරදත්තූපජීවී;
නාලං ථුතුං නොපි නිපච්චවාදී, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
|
219
අනුන් විසින් දෙන ලද්දෙන් ජීවත්වන යම් මහණෙක් භාජනයෙහි මුල් කොටසින් ගෙනදෙන හෝ මධ්යම කොටසින් ගෙනදෙන හෝ යට කොටසින් ගෙනදෙන හෝ යම් පිණ්ඩයක් ලැබේද, ස්තුති කරන්නට නුසුදුසුය. අප්රිය වදන් කීමටත් නුසුදුසුය. නුවණැත්තෝ ඒ ක්ෂීණාශ්රවයාටද මුනියයි කියති.
|
220
මුනිං
මදප්පමාදා විරතං විප්පමුත්තං, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
|
220
යම් රහත් නමක් යෞවන කාලයෙහි යම්කිසි ස්ත්රී රූපයෙක්හි පෘථග්ජන කාලයෙහි මෙන් නොබැඳේද, මෛථුනයෙන් දුරුව හැසිරෙන මුනිවූ මදයෙන් හා ප්රමාදයෙන් දුරුවූ කෙලෙසුන්ගෙන් මිදුනාවූ ඒ ක්ෂීණාශ්රවයන් වහන්සේ නුවණැත්තෝ මුනියයි දනිති.
|
221
අඤ්ඤාය
තං
|
221
ස්කන්ධ ලෝකය නිශ්චය කොට පරමාර්ථවූ නිර්වාණය දක්නාවූ කාමාදී චතුර්විධ සැඩවතුරද ආයතන සමුද්රයද ඉක්මවා යහපත් අයහපත් දෙයෙහි එක සමානවූ නොහොත් ඕඝය නම් සමුද්රය ඉක්ම තාදීවූ එහෙයින් සිඳින ලද ගැට ඇති තෘෂ්ණාදීන් ඇසුරු නොකළ ආශ්රව නැති ඒ ක්ෂීණාශ්රවයන් වහන්සේ මුනියයි ඤාණවන්තයෝම දනිති.
|
222
අසමා උභො දූරවිහාරවුත්තිනො, ගිහී
(ගිහි (ක.)) දාරපොසී අමමො ච සුබ්බතො;
පරපාණරොධාය ගිහී අසඤ්ඤතො, නිච්චං මුනී රක්ඛති පාණිනෙ
(පාණිනො (සී.)) යතො.
|
222
දෙදෙනම ඈත්වූ වාසස්ථාන හා ජීවත්වීම් ඇත්තාහ. ගිහිවූ වැදි කමින් අඹුදරුවන් රකින්නාද යහපත් පැවතුම් ඇති ක්ෂීණාශ්රවතෙමේද අසමානයහ. ගිහිවූ වැද්දා කයින් වචනින් මනසින් නොනැවැත්තේද, මුනිතෙම නිරන්තරයෙන් සතුන් මැරීමෙන් වැළකුනේ සතුන් රක්නේද වෙයි.
|
223
සිඛී යථා නීලගීවො
(නීලගිවො (ස්යා.)) විහඞ්ගමො, හංසස්ස නොපෙති ජවං කුදාචනං;
එවං ගිහී නානුකරොති භික්ඛුනො, මුනිනො විවිත්තස්ස වනම්හි ඣායතොති.
|
223
යම්සේ කුඩිම්බිය ඇත්තාවූ නිල් පාට බෙල්ල ඇති, මොණර පක්ෂිතෙම ස්වර්ණ හංසයාගේ වේගවත් ගමනට කිසිසේත් නොපැමිණේද, මෙසේම ගිහිතෙම හික්මෙන ස්වභාව ඇති, කාය විවේකයෙන් යුත් ධ්යාන කරණ භික්ෂුහට සමාන නොකළ හැක්කේය.
|