ත්‍රිපිටකය
2. දුකනිපාතො 2. දුක නිපාතය
1. පඨමවග්ගො 1. සංවෙජනීය වර්ගය
1. දුක්ඛවිහාරසුත්තං 1. (අගුත්තද්වාරින්ද්‍රිය) භික්ෂු සූත්‍රය
2. සුඛවිහාරසුත්තං 2. (ගුත්තද්වාරින්ද්‍රිය) සූත්‍රය
3. තපනීයසුත්තං 3. තපනීය ධම්ම සූත්‍රය
4. අතපනීයසුත්තං 4. අතපනීය ධම්ම සූත්‍රය
5. පඨමසීලසුත්තං 5. පාපක සීල සූත්‍රය
6. දුතියසීලසුත්තං 6. භද්දක සීල සූත්‍රය
7. ආතාපීසුත්තං 7. අනාතාපී සූත්‍රය
8. පඨමනකුහනසුත්තං 8. ජනකුහන බ්‍රහ්මචරිය සූත්‍රය
9. දුතියනකුහනසුත්තං 9. අභිඤ්ඤත්ථ බ්‍රහ්මචරිය සූත්‍රය
10. සොමනස්සසුත්තං 10. සුඛසොමනස්ස බහුල සූත්‍රය
2. දුතියවග්ගො 2. ජාගරිය වර්ගය
1. විතක්කසුත්තං 1. තථාගත විතක්ක සූත්‍රය
2. දෙසනාසුත්තං 2. දේශනා ද්වය සූත්‍රය
39
වුත්තඤ්හෙතං භගවතා, වුත්තමරහතාති මෙ සුතං -
‘‘තථාගතස්ස, භික්ඛවෙ, අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස ද්වෙ ධම්මදෙසනා පරියායෙන භවන්ති. කතමා ද්වෙ? ‘පාපං පාපකතො පස්සථා’ති - අයං පඨමා ධම්මදෙසනා; ‘පාපං පාපකතො දිස්වා තත්ථ නිබ්බින්දථ විරජ්ජථ විමුච්චථා’ති - අයං දුතියා ධම්මදෙසනා. තථාගතස්ස, භික්ඛවෙ, අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස ඉමා ද්වෙ ධම්මදෙසනා පරියායෙන භවන්තී’’ති. එතමත්ථං භගවා අවොච. තත්ථෙතං ඉති වුච්චති -
‘‘තථාගතස්ස බුද්ධස්ස, සබ්බභූතානුකම්පිනො;
පරියායවචනං පස්ස, ද්වෙ ච ධම්මා පකාසිතා.
‘‘පාපකං පස්සථ චෙතං (චෙකං (සී. පී.), ඡෙකා (ස්‍යා.)), තත්ථ චාපි විරජ්ජථ;
තතො විරත්තචිත්තාසෙ, දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සථා’’ති.
අයම්පි අත්ථො වුත්තො භගවතා, ඉති මෙ සුතන්ති. දුතියං.
39
“මහණෙනි, තථාගත නම්වූ අර්හත්වූ සම්‍යක් සම්බුද්ධයන් වහන්සේගේ පිළිවෙළක් අනුව ඇති දහම් දෙසුන් දෙකක් වෙත්. කවර දෙකෙක්ද යත්? පාප ධර්මය ලාමක වශයෙන් දකිව්යයි මෝතොමෝ පළමුවන ධර්ම දේශනාවය. පව පව් වශයෙන් දැක ඒ පවෙහි කලකිරෙවු, නොඇලෙවු, මිදෙවුයයි මෝ තොමෝ දෙවන දහම් දෙසුමය.
“මහණෙනි, අර්හත්වූ මනාව අවබෝධ කළාවූ තථාගතයන් වහන්සේගේ මේ දහම් දෙසුන් දෙකක් පිළිවෙළක් අනුව ඇත්තේ වෙත් යයි.”
මේ අර්ථය භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළසේක. එහි මේ අර්ථය මෙසේ කියනු ලැබේ.
“අනුකම්පා කරන සුලුවූ තථාගතවූ සර්වඥ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ කාරණයෙන් හෝ වාරයෙන් දෙසීම බලව, ධර්මයෝ දෙදෙනෙක් ප්‍රකාශ කරන ලද්දාහුය.
“පව (පව් වශයෙන්) දකිවු. (යනු) එක් දෙසුමෙකි. ඒ පවෙහිද නොඇලෙවු, ඒ පවෙහි නොඇලුණු සිත් ඇත්තාවූ (තෙපි) දුක් කෙළවර කරන්නාහුය යනු දෙවන දෙසුමයයි”
3. විජ්ජාසුත්තං 3. අවිජ්ජාපුබ්බංගම සූත්‍රය
4. පඤ්ඤාපරිහීනසුත්තං 4. අරියපඤ්ඤා සූත්‍රය
5. සුක්කධම්මසුත්තං 5. සුක්කධම්ම සූත්‍රය
6. අජාතසුත්තං 6. අජාතභූත සූත්‍රය
7. නිබ්බානධාතුසුත්තං 7. නිබ්බානධාතුමය සූත්‍රය
8. පටිසල්ලානසුත්තං 8. පටිසල්ලානරත සූත්‍රය
9. සික්ඛානිසංසසුත්තං 9. ශික්ෂානිසංස සූත්‍රය
10. ජාගරියසුත්තං 10. ජාගරකාල විපස්සී සූත්‍රය
11. ආපායිකසුත්තං 11. අපායික අභූතවාදී සූත්‍රය
12. දිට්ඨිගතසුත්තං 12. දිට්ඨිගතද්වය සූත්‍රය