| 2. අනුස්සතිවග්ගො | 2. අනුස්සති වර්‍ගය |
| 1. පඨමමහානාමසුත්තං | 1. පඨමනානා විහරණ සූත්‍රය |
|
11
එකං
අථ ඛො මහානාමො සක්කො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො මහානාමො සක්කො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘සුතං මෙතං, භන්තෙ - ‘සම්බහුලා කිර භික්ඛූ භගවතො චීවරකම්මං කරොන්ති - නිට්ඨිතචීවරො භගවා තෙමාසච්චයෙන චාරිකං පක්කමිස්සතී’ති. තෙසං නො, භන්තෙ, නානාවිහාරෙහි විහරතං කෙනස්ස
(කෙන (ස්‍යා. කං.)) විහාරෙන විහාතබ්බ’’න්ති?
‘‘සාධු
‘‘පුන චපරං ත්වං, මහානාම, ධම්මං අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘ස්වාක්ඛාතො භගවතා ධම්මො සන්දිට්ඨිකො අකාලිකො එහිපස්සිකො ඔපනෙය්‍යිකො
(ඔපනයිකො (සී. ස්‍යා. කං. පී.)) පච්චත්තං වෙදිතබ්බො විඤ්ඤූහී’ති. යස්මිං, මහානාම, සමයෙ අරියසාවකො ධම්මං අනුස්සරති, නෙවස්ස තස්මිං සමයෙ රාගපරියුට්ඨිතං චිත්තං
‘‘පුන චපරං ත්වං, මහානාම, සඞ්ඝං අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘සුප්පටිපන්නො භගවතො සාවකසඞ්ඝො, උජුප්පටිපන්නො භගවතො සාවකසඞ්ඝො, ඤායප්පටිපන්නො භගවතො
‘‘පුන චපරං ත්වං, මහානාම, අත්තනො සීලානි අනුස්සරෙය්‍යාසි අඛණ්ඩානි අච්ඡිද්දානි අසබලානි අකම්මාසානි භුජිස්සානි විඤ්ඤුප්පසත්ථානි අපරාමට්ඨානි සමාධිසංවත්තනිකානි. යස්මිං, මහානාම, සමයෙ අරියසාවකො සීලං අනුස්සරති, නෙවස්ස
‘‘පුන චපරං ත්වං, මහානාම, අත්තනො චාගං අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘ලාභා වත මෙ, සුලද්ධං වත මෙ, යොහං මච්ඡෙරමලපරියුට්ඨිතාය පජාය විගතමලමච්ඡෙරෙන චෙතසා අගාරං අජ්ඣාවසාමි මුත්තචාගො පයතපාණි වොස්සග්ගරතො යාචයොගො දානසංවිභාගරතො’ති. යස්මිං, මහානාම
‘‘පුන චපරං ත්වං, මහානාම, දෙවතා අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘සන්ති දෙවා චාතුමහාරාජිකා, සන්ති දෙවා තාවතිංසා, සන්ති දෙවා යාමා, සන්ති දෙවා තුසිතා, සන්ති දෙවා නිම්මානරතිනො, සන්ති දෙවා පරනිම්මිතවසවත්තිනො, සන්ති දෙවා බ්‍රහ්මකායිකා, සන්ති දෙවා තතුත්තරි. යථාරූපාය
|
11
එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ශාක්‍ය දනව්හි කිඹුල්වත් පුරයෙහිවූ නිග්‍රොධාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. නිමවන ලද චීවර කර්‍මය ඇති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මසක් ඇවෑමෙන් සැරිසරා වඩින්නේයය එකල්හි බොහෝ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සිවුරු කටයුතු කරත්. මහානාම ශාක්‍ය රජතෙම, ‘බොහෝවූ භික්‍ෂූහු වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේට චීවර කර්‍මයක් කෙරෙත්. නිමවන ලද සිවුරු කම් ඇත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මසක් ඇවෑමෙන් සැරිසරා වඩින්නේය’ යි ඇසුවේමය. ඉක්බිති මහානාම ශාක්‍ය රජතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සකස්කොට වැඳ, එකත්පස්ව හුන්නේය. එකත්පස්ව හුන්නාවූම මහානාම නම් ශාක්‍ය රජතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීයේය. “ස්වාමීන් වහන්ස, බොහෝවූ භික්‍ෂූහු වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සිවුරු කටයුතු කෙරෙත්. නිමවන ලද සිවුරු ඇති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මසක් ඇවෑමෙන් සැරිසරා වඩින්නේය, යන මෙය මා විසින් අසන ලදී. ස්වාමීන් වහන්ස, නොයෙක් විහරණ වලින් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ අපට කිනම් විහරණයකින් යුක්තව වාසය කටයුතු වන්නේදැ” යි,
“මහානාමය, යහපත. යහපත, මහානාමය. තෙපි යමක් තථාගතයන් වෙත පැමිණ විචාරන්නාහුද, මෙය වනාහි කුලපුත්‍රවූ තොපට සුදුසුවේ.” “ස්වාමීනි, නොයෙක් විහරණවලින් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ අප කිනම් විහරණයකින් යුක්තව වාසය කටයුතු වන්නේද’ යනුයි. “මහානාමය, ශ්‍රද්‍ධා ඇත්තේ වනාහි සම්පාදනය කරන්නේ වෙයි. ශ්‍රද්‍ධා නැත්තේ සම්පාදනය නොකෙරෙයි. පටන්ගන්නා ලද වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ සම්පාදනය කරන්නේ වෙයි. කුශීතවූයේ සම්පාදනය නොකෙරෙයි. එළඹ සිටි සිහි ඇත්තේ සම්පාදනය කරන්නේ වෙයි. මුළාවූ සිහි ඇත්තේ සම්පාදනය නොකෙරෙයි. එකඟවූ සිත් ඇත්තේ සම්පාදනය කරන්නේ වෙයි. එකඟවූ සිත් නැත්තේ සම්පාදකයා නොවෙයි. ප්‍රඥා ඇත්තේ සම්පාදකයා වේ. ප්‍රඥා නැත්තේ සම්පාදකයා නොවෙයි. මහානාමය, ඔබ මේ පඤ්ච ධර්මයන්හි පිහිටා පඤ්ච ධර්මයන් මත්තෙහි වඩන්නෙහිය.
“මහානාමය, මෙහි ඔබ තථාගතයන් සිහි කරන්නෙහි:- ඒ භාග්‍යවත් තෙම මේ කාරණයෙන්ද අර්හත්ය, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධය, අෂටවිද්‍යා පසළොස් චරණ ධර්මයන්ගෙන් යුක්තය. සුගතය, ලෝකවිදූය. නිරුත්තරවූයේ පුරුෂයන් දමනය කිරීමෙහි ඇදුරුය. දෙවි මිනිසුන්ට අනුශාසනා කරන්නෙක්ය. චතුස්සත්‍යය අවබෝධ කෙළේය. භාග්‍යවත්ය.” කියායි.
“මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම තථාගතයන් සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොම වෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවූම සිතක් වෙයි. මහානාමය, තථාගතයන් අරභයා ඎජුව ගියාවූම සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ අත්‍ර්‍ථය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමොද්‍යය ලබයි. හටගත් ප්‍රමොද ඇත්හුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තාහුගේ කය සැහැල්ලුවෙයි. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආයර්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට පැමිණියාවු ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කෙරෙයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්මශ්‍රොතයට පැමිණියේ බුද්‍ධානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ.
“මහානාමය, නැවත අනිකක්ද වේ. ඔබ ධර්මය සිහි කරන්නෙහිය. “භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට දේශනා කරණ ලදී. මේ ආත්මයෙහි දැක්ක හැකි විපාක ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලව යන විධියට සුදුසුය. නිවණට පමුණුවන්නේය. නුවණැත්තන් විසින් තමන් කෙරෙහි ලා දත යුතුයයි කියාය. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම ධර්මය සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවූම සිත වෙයි. මහානාමය, ධර්මය අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි, අත්‍ර්‍ථය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතවූවහුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තාහුගේ කය සැහැල්ලුවෙයි. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආයර්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගිය ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියේ ධර්‍මානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ.
“මහානාමය, නැවත අනිකක්ද කියමි. ඔබ සංඝයා සිහි කරන්නෙහිය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ තෙම මනාව පිළිපන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ තෙම ඎජුව පිළිපන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ තෙම න්‍යායවූ පරිදි පිළිපන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ තෙම සුදුසු පිළිවෙතෙහි පිළිපන්නේය. යම් මේ පුරුෂ යුග සතරක් (අට දෙනෙක්) වෙද්ද, පුරුෂ පුද්ගලයන් අට දෙනෙක් වෙද්ද, භාග්‍යවත්හුගේ මේ ශ්‍රාවක සංඝතෙම පූජාවට සුදුසුය. දුර සිට ගෙනෙන ලද පූජාවට සුදුසුය. දක්‍ෂිණාවට සුදුසුවේ. දෑත් හිස තබා වැඳීමට සුදුසුය. ලෝකයාහට නිරුත්තරවූ පින් කෙතයයි’ මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍ය ශ්‍රාවක සංඝයා සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොමවෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවේ. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවේ. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවුම සිතවේ. මහානාමය, සංඝයා අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි අත්‍ර්‍ථය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතවූවහුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තහුගේ කය සැහැල්ලුවෙයි. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආයර්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගියාවූ ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියේ සංඝානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. මහානාමය, ඔබ කඩ නොවූ, සිදුරු නොවූ, කබර සහිත නොවූ, තිත් සහිත නොවූ, දාස බැවින් මිදුණාවූ, නුවණැත්තන් විසින් පසස්නා ලද්දාවූ, තෘෂ්ණා දෘෂ්ටීන් පරාමර්‍ෂණය නොකරණ ලද්දාවූ, සමාධිය පිණිස පවත්නාවූ, තමන්ගේ ශීලයන් සිහි කරන්නේය. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම සීලය සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවුම සිත වෙයි. මහානාමය, සීලය අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි අත්‍ර්‍ථයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතවූවහුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තහුගේ කය සැහැල්ලුවේ. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගියාවූ ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියේ ශීලානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. මහානාමය, නුඹ යම්බඳුවූ මම මසුරුමලින් මඩනාලද ප්‍රජාවෙහි පහවූ මසුරුමල ඇති සිතින් යුක්තව, මුදන ලද ත්‍යාග සිත් ඇත්තේ, පවිත්‍රවූ අත් ඇත්තේ, ත්‍යාගයෙහි ඇළුණේ, ඉල්වීමට සුදුසුවූයේ, දන් බෙදීමෙහි ඇළුණේ, ගිහිගෙයි වාසය කෙරෙම්ද, ඒකාන්තයෙන් මෙය මට මහත් ලාභයෙකි. ඒකාන්තයෙන් මා විසින් මනාකොට ලබන ලදැයි තමාගේ ත්‍යාගය සිහි කරන්නෙහිය. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවකතෙම ත්‍යාගය සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොම වෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවුම සිත වෙයි. මහානාමය, ත්‍යාගය අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි අත්‍ර්‍ථයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතවූවහුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තහුගේ කය සැහැල්ලුවේ. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගියාවූ ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියෙක්ව ත්‍යාගානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. මහානාමය, නුඹ දේවතාවන් සිහි කරන්නෙහිය. ‘චාතුර්මහාරාජික දෙවියෝ ඇත. තාවතිංශ නම් දෙවියෝ ඇත. යාම නම් දෙවියෝ ඇත. තුෂිත නම් දෙවියෝ ඇත. නිර්‍මාණරතී නම් දෙවියෝ ඇත. පරනිර්මිත වසවර්ති නම් දෙවියෝ ඇත. බ්‍රහ්මකායික නම් දෙවියෝ ඇත. ඉන් මත්තෙහිවූ දෙවියෝ ඇත. යම් බඳුවූ ශ්‍රද්‍ධාවකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මෙයින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මාගේද එබඳුවූ ශ්‍රද්‍ධාව පවතියි. යම්බඳු සීලයකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මෙයින් චුතවුවාහු එහි උපන්නාහුද, මාගේද එබඳු ශීලය පවතියි. යම් බඳුවූ ශ්‍රුතයකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මෙයින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මාගේද එබඳුවූ ශ්‍රුතය පවතියි. යම් බඳුවූ ත්‍යාගයකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මෙයින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මාගේද එබඳුවූ ත්‍යාගය පවතියි. යම් බඳුවූ ප්‍රඥාවකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මෙයින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මාගේද එබඳුවූ ප්‍රඥාව පවතීය’ කියායි. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවකතෙම තමාගේද, ඒ දේවතාවන්ගේද, ශ්‍රද්‍ධාවද, ශීලයද, ශ්‍රුතයද, ත්‍යාගයද, ප්‍රඥාවද, සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොම වෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවුම සිත වෙයි. මහානාමය, දේවතාවන් අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි අත්‍ර්‍ථයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතයාහට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තහුගේ කය සැහැල්ලුවේ. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගියාවූ ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියෙක්ව දේවතානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ.”
|
| 2. දුතියමහානාමසුත්තං | 2. දුතිය නානාවිහරණ සූත්‍රය |
|
12
එකං සමයං භගවා සක්කෙසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං නිග්‍රොධාරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන මහානාමො සක්කො ගිලානා වුට්ඨිතො හොති අචිරවුට්ඨිතො ගෙලඤ්ඤා. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්බහුලා භික්ඛූ භගවතො චීවරකම්මං කරොන්ති - ‘‘නිට්ඨිතචීවරො භගවා තෙමාසච්චයෙන චාරිකං පක්කමිස්සතී’’ති.
අස්සොසි ඛො මහානාමො සක්කො - ‘‘සම්බහුලා කිර භික්ඛූ භගවතො චීවරකම්මං කරොන්ති - ‘නිට්ඨිතචීවරො භගවා තෙමාසච්චයෙන චාරිකං පක්කමිස්සතී’’’ති. අථ ඛො මහානාමො සක්කො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා
‘‘සාධු සාධු, මහානාම! එතං ඛො, මහානාම, තුම්හාකං පතිරූපං කුලපුත්තානං යං තුම්හෙ තථාගතං උපසඞ්කමිත්වා පුච්ඡෙය්‍යාථ - ‘තෙසං නො, භන්තෙ, නානාවිහාරෙහි විහරතං කෙනස්ස විහාරෙන විහාතබ්බ’න්ති? සද්ධො ඛො, මහානාම, ආරාධකො හොති, නො අස්සද්ධො; ආරද්ධවීරියො ආරාධකො හොති, නො කුසීතො; උපට්ඨිතස්සති ආරාධකො හොති, නො මුට්ඨස්සති; සමාහිතො ආරාධකො හොති
(අ. නි. 6.9) ‘‘ඉධ ත්වං, මහානාම, තථාගතං අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘ඉතිපි සො භගවා...පෙ.... සත්ථා දෙවමනුස්සානං බුද්ධො භගවා’ති. යස්මිං, මහානාම, සමයෙ අරියසාවකො තථාගතං අනුස්සරති, නෙවස්ස තස්මිං සමයෙ රාගපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න දොසපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න මොහපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති; උජුගතමෙවස්ස තස්මිං සමයෙ චිත්තං හොති තථාගතං
‘‘පුන
|
12
“එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ශාක්‍ය දනව්වෙහි කිඹුල්වත් පුර නුවර නිග්‍රොධාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. එකල්හි වනාහි මහානාම නම් ශාක්‍ය රජ තෙම, ලෙඩින් නැගිට්ටේ, ලෙඩෙන් සිටි නොබෝ කල් ඇත්තේ වෙයි. එකල්හි වනාහි බොහෝවූ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සිවුරු කටයුතු කෙරෙත්. නිමවන ලද සිවුරු ඇති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මසක් ඇවෑමෙන් සැරිසරා වඩින්නේ යයි ඉක්බිති මහානාම ශාක්‍ය රජතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සකස්කොට වැඳ, එකත්පස්ව හුන්නේය. එකත්පස්ව හුන්නාවූම මහානාම නම් ශාක්‍ය රජතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීයේය. “ස්වාමීන් වහන්ස, බොහෝවූ භික්‍ෂූහු වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සිවුරු කටයුතු කෙරෙත්. නිමවන ලද සිවුරු ඇති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මසක් ඇවෑමෙන් සැරිසරා වඩින්නේය, යන මෙය මා විසින් අසන ලදී. ස්වාමින් වහන්ස, නොයෙක් විහරණ වලින් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ අපට කිනම් විහරණයකින් යුක්තව වාසය කටයුතු වන්නේදැ” යි,
“මහානාමය, යහපත. යහපත, මහානාමය. “ස්වාමීනි, නොයෙක් විහරණවලින් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ අපට කවර විහරණයකින් වාසය කටයුතු වන්නේදැ’ යි යන යමක් තෙපි තථාගතයන් වෙත පැමිණ විචාරන්නාහුද, මෙය වනාහි කුල පුත්‍රවූ තොපට සුදුසු වේ. මහානාමය, ශ්‍රද්‍ධාව ඇත්තේ වනාහි සම්පාදනය කරන්නේ වෙයි. ශ්‍රද්‍ධා නැත්තේ සම්පාදක නොවෙයි. පටන් ගන්නා ලද වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ සම්පාදක වෙයි. කුසීතකම නොවෙයි. පැමිණ සිටි සිහිය ඇත්තේ සම්පාදක වෙයි. මුළා සිහි ඇත්තේ නොවෙයි. එකඟවූ සිත් ඇත්තේ සම්පාදක වෙයි. එකඟ නොවූ සිත් ඇත්තේ නොවෙයි. ප්‍රඥා ඇත්තේ සම්පාදක වේ. දුෂ්ප්‍රාඥ තෙම නොවෙයි. මහානාමය, නුඹ මේ පඤ්ච ධර්මයන්හි පිහිටා ධර්ම සයක් මත්තෙහි වඩින්නෙහිය.
“මහානාමය, මෙහි නුඹ තථාගතයන් සිහි කරන්නෙහිය. මහානාමය, මෙහි ඔබ තථාගතයන් සිහි කරන්නෙහි:- ඒ භාග්‍යවත් තෙම මේ කාරණයෙන්ද අර්හත්ය, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධය, අෂටවිද්‍යා පසළොස් චරණ ධර්මයන්ගෙන් යුක්තය. සුගතය, ලෝකවිදූය. නිරුත්තරවූයේ පුරුෂයන් දමනය කිරීමෙහි ඇදුරුය. දෙවි මිනිසුන්ට අනුශාසනා කරන්නෙක්ය. චතුස්සත්‍යය අවබෝධ කෙළේය. භාග්‍යවත්ය.” කියායි. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම තථාගතයන් සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොම වෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවූම සිත වෙයි. මහානාමය, තථාගතයන් අරභයා ඎජුව ගියාවූම සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ අත්‍ර්‍ථය පිළිබඳ සතුට ලබයි. ධර්මය පිළිබඳ සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිතභාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතයාහට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තාගේ කය සැහැල්ලුවෙයි. සැහැල්ලුවූ කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, නුඹ මේ බුද්‍ධානුස්මෘතිය ගමන් කරන්නේද වඩන්නෙහිය. සිටියේද වඩන්නෙහිය. හුන්නේද වඩන්නෙහිය. සයනය කරන්නේද වඩන්නෙහිය. කර්මාන්ත අධිෂ්ඨාන කරන්නේද වඩන්නෙහිය. පුත්‍ර සම්බාධ සයනයෙහි (දරු හිරිහැර ඇතිව) වසන්නේද වඩන්නෙහිය.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. මහානාමය, ඔබ ධර්මය සිහි කරන්නෙහිය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට දේශනා කරණ ලදී. මේ ආත්මයෙහි දැක්ක හැකි විපාක ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලව යන විධියට සුදුසුය. නිවණට පමුණුවන්නේය. නුවණැත්තන් විසින් තමන් කෙරෙහි ලා දත යුතුයයි කියාය. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම ධර්මය සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවූම සිත වෙයි. මහානාමය, ධර්මය අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි, අත්‍ර්‍ථය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතවූවහුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තාහුගේ කය සැහැල්ලුවෙයි. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආයර්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගිය ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියේ ධර්‍මානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ. සංඝයා සිහි කරන්නෙහිය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ තෙම මනාව පිළිපන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ තෙම ඎජුව පිළිපන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ තෙම න්‍යායවූ පරිදි පිළිපන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ තෙම සුදුසු පිළිවෙතෙහි පිළිපන්නේය. යම් මේ පුරුෂ යුග සතරක් (අට දෙනෙක්) වෙද්ද, පුරුෂ පුද්ගලයන් අට දෙනෙක් වෙද්ද, භාග්‍යවත්හුගේ මේ ශ්‍රාවක සංඝතෙම පූජාවට සුදුසුය. දුර සිට ගෙනෙන ලද පූජාවට සුදුසුය. දක්‍ෂිණාවට සුදුසුවේ. දෑත් හිස තබා වැඳීමට සුදුසුය. ලෝකයාහට නිරුත්තරවූ පින් කෙතයයි’ මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍ය ශ්‍රාවක සංඝයා සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොමවෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවේ. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවේ. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවුම සිතවේ. මහානාමය, සංඝයා අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි අත්‍ර්‍ථය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මය නිසා සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතවූවහුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තහුගේ කය සැහැල්ලුවෙයි. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආයර්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගියාවූ ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියේ සංඝානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ. තමාගේ ශීලයන් සිහි කරන්නෙහිය. මහානාමය, නැවත අනිකක්ද කියමි. මහානාමය, ඔබ කඩ නොවූ, සිදුරු නොවූ, කබර සහිත නොවූ, තිත් සහිත නොවූ, දාස බැවින් මිදුණාවූ, නුවණැත්තන් විසින් පසස්නා ලද්දාවූ, තෘෂ්ණා දෘෂ්ටීන් පරාමර්‍ෂණය නොකරණ ලද්දාවූ, සමාධිය පිණිස පවත්නාවූ, තමන්ගේ ශීලයන් සිහි කරන්නේය. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම සීලය සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවුම සිත වෙයි. මහානාමය, සීලය අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි අත්‍ර්‍ථයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතවූවහුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තහුගේ කය සැහැල්ලුවේ. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගියාවූ ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියේ ශීලානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ. තමාගේ ත්‍යාගය සිහි කරන්නේය. නැවත අනිකක්ද කියමි. මහානාමය, නුඹ යම්බඳුවූ මම මසුරුමලින් මඩනාලද ප්‍රජාවෙහි පහවූ මසුරුමල ඇති සිතින් යුක්තව, මුදන ලද ත්‍යාග සිත් ඇත්තේ, පවිත්‍රවූ අත් ඇත්තේ, ත්‍යාගයෙහි ඇළුණේ, ඉල්වීමට සුදුසුවූයේ, දන් බෙදීමෙහි ඇළුණේ, ගිහිගෙයි වාසය කෙරෙම්ද, ඒකාන්තයෙන් මෙය මට මහත් ලාභයෙකි. ඒකාන්තයෙන් මා විසින් මනාකොට ලබන ලදැයි තමාගේ ත්‍යාගය සිහි කරන්නෙහිය. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවකතෙම ත්‍යාගය සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොම වෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවුම සිත වෙයි. මහානාමය, ත්‍යාගය අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි අත්‍ර්‍ථයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතවූවහුට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තහුගේ කය සැහැල්ලුවේ. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, මේ ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම විෂම බවට ගියාවූ ප්‍රජාවෙහි සම බවට පැමිණියේ වාසය කරයි. දුක් සහිතවූ ප්‍රජාවෙහි නිදුක්වූයේ වාසය කරයි. ධර්ම ශ්‍රොතයට පැමිණියෙක්ව ත්‍යාගානුස්මෘතිය වඩායයි කියනු ලැබේ. දෙවතාවන් සිහි කරන්නෙහිය. චාතුර්මහාරාජික නම් දෙවියෝ ඇත්තාහ. තාවතිංශ නම් දෙවියෝ ඇත. යාම නම් දෙවියෝ ඇත. තුෂිත නම් දෙවියෝ ඇත. නිර්‍මාණරතී නම් දෙවියෝ ඇත. පරනිර්මිත වසවර්ති නම් දෙවියෝ ඇත. බ්‍රහ්මකායික නම් දෙවියෝ ඇත. ඉන් මත්තෙහිවූ දෙවියෝ ඇත්තාහ. යම් බඳුවූ ඒ දේවතාවෝ යම්බඳු ශ්‍රද්‍ධාවකින් මෙයින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මාගේද එබඳුවූ ශ්‍රද්‍ධාතොමෝ විද්‍යමාන වෙයි. යම්බඳුවූ ශීලයකින්, ශ්‍රුතයකින්, ත්‍යාගයකින්, ප්‍රඥාවකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මෙයින් චුතවුවාහු එහි උපන්නාහුද, මාගේද එබඳුවූ ප්‍රඥාව විද්‍යමාන වේයයි. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවකතෙම තමාගේද, ඒ දේවතාවන්ගේද, ශ්‍රද්‍ධාවද, ශීලයද, ශ්‍රුතයද, ත්‍යාගයද, ප්‍රඥාවද, සිහි කෙරේද, එකල්හි ඔහුට රාගයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොම වෙයි. ද්වේෂයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. මෝහයෙන් මඩනා ලද සිතක් නොවෙයි. එකල්හි ඔහුට ඎජුව ගියාවුම සිත වෙයි.
“මහානාමය, දේවතාවන් අරභයා ඎජුව ගියාවූ සිත් ඇති ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ වනාහි අත්‍ර්‍ථය පිළිබඳ සතුට ලබයි. ධර්මය පිළිබඳ සතුට ලබයි. ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබයි. ප්‍රමුදිතයාහට ප්‍රීතිය උපදියි. ප්‍රීති සිත් ඇත්තහුගේ කය සැහැල්ලුවෙයි. සැහැල්ලු කය ඇත්තේ සැපය විඳියි. සැප ඇත්තහුගේ සිත එකඟ වේ. මහානාමය, ඔබ මේ දේවතානුස්මෘතිය වනාහි යමින්ද වඩන්නේය. සිටිමින්ද වඩන්නේය. හිඳිමින්ද වඩන්නේය. හෙවමින්ද වඩන්නෙහිය. කර්‍මාන්තයෙහි යෙදෙමින්ද වඩන්නෙහිය, අඹුදරු පීඩා ඇති ශයනයෙහි වෙසෙමේන්ද වඩන්නෙහිය” යි වදාළ සේක.
|
| 3. නන්දියසුත්තං | 3. නන්දිය සක්ක සූත්‍රය |
|
13
එකං සමයං භගවා සක්කෙසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං නිග්‍රොධාරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා සාවත්ථියං වස්සාවාසං උපගන්තුකාමො හොති
(අහොසි (ක.)).
අස්සොසි
අථ ඛො භගවා සාවත්ථියං වස්සාවාසං උපගච්ඡි
(උපගඤ්ඡි (සී. පී.)). නන්දියොපි ඛො සක්කො සාවත්ථියං වස්සාවාසං උපගච්ඡි. තත්ථ කම්මන්තඤ්චෙව අධිට්ඨාසි
අස්සොසි ඛො නන්දියො සක්කො - ‘‘සම්බහුලා කිර භික්ඛූ භගවතො චීවරකම්මං කරොන්ති - ‘නිට්ඨිතචීවරො භගවා තෙමාසච්චයෙන චාරිකං පක්කමිස්සතී’’’ති. අථ ඛො නන්දියො සක්කො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො නන්දියො සක්කො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘සුතං මෙතං, භන්තෙ
‘‘සාධු සාධු, නන්දිය! එතං ඛො, නන්දිය, තුම්හාකං පතිරූපං කුලපුත්තානං, යං තුම්හෙ තථාගතං උපසඞ්කමිත්වා පුච්ඡෙය්‍යාථ - ‘තෙසං නො, භන්තෙ, නානාවිහාරෙහි විහරතං කෙනස්ස විහාරෙන විහාතබ්බ’න්ති? සද්ධො ඛො, නන්දිය, ආරාධකො හොති, නො අස්සද්ධො; සීලවා ආරාධකො හොති, නො දුස්සීලො; ආරද්ධවීරියො ආරාධකො හොති, නො කුසීතො; උපට්ඨිතස්සති ආරාධකො හොති, නො මුට්ඨස්සති; සමාහිතො ආරාධකො හොති, නො අසමාහිතො; පඤ්ඤවා ආරාධකො හොති, නො දුප්පඤ්ඤො. ඉමෙසු ඛො තෙ, නන්දිය, ඡසු ධම්මෙසු පතිට්ඨාය පඤ්චසු ධම්මෙසු අජ්ඣත්තං සති උපට්ඨාපෙතබ්බා.
‘‘ඉධ ත්වං, නන්දිය, තථාගතං අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘ඉතිපි
‘‘පුන චපරං ත්වං, නන්දිය, ධම්මං අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘ස්වාක්ඛාතො භගවතා ධම්මො සන්දිට්ඨිකො අකාලිකො එහිපස්සිකො ඔපනෙය්‍යිකො පච්චත්තං වෙදිතබ්බො විඤ්ඤූහී’ති. ඉති ඛො තෙ, නන්දිය, ධම්මං ආරබ්භ අජ්ඣත්තං සති උපට්ඨාපෙතබ්බා.
‘‘පුන චපරං ත්වං, නන්දිය, කල්‍යාණමිත්තෙ අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘ලාභා වත මෙ, සුලද්ධං වත මෙ, යස්ස මෙ කල්‍යාණමිත්තා අනුකම්පකා අත්ථකාමා ඔවාදකා අනුසාසකා’ති. ඉති ඛො තෙ, නන්දිය, කල්‍යාණමිත්තෙ ආරබ්භ අජ්ඣත්තං සති උපට්ඨාපෙතබ්බා.
‘‘පුන චපරං ත්වං, නන්දිය, අත්තනො චාගං අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘ලාභා වත මෙ, සුලද්ධං වත මෙ, යොහං මච්ඡෙරමලපරියුට්ඨිතාය පජාය විගතමලමච්ඡෙරෙන චෙතසා අගාරං අජ්ඣාවසාමි මුත්තචාගො
‘‘පුන චපරං ත්වං, නන්දිය, දෙවතා අනුස්සරෙය්‍යාසි - ‘යා දෙවතා අතික්කම්මෙව කබළීකාරාහාරභක්ඛානං
(කබළිංකාරභක්ඛානං (සී.), කබළීකාරභක්ඛානං (ස්‍යා. කං. පී.)) දෙවතානං සහබ්‍යතං අඤ්ඤතරං මනොමයං කායං උපපන්නා, තා කරණීයං අත්තනො න සමනුපස්සන්ති කතස්ස වා පතිචයං. සෙය්‍යථාපි, නන්දිය, භික්ඛු අසමයවිමුත්තො කරණීයං අත්තනො න සමනුපස්සති කතස්ස වා පතිචයං; එවමෙවං ඛො, නන්දිය, යා තා දෙවතා
‘‘ඉමෙහි ඛො, නන්දිය, එකාදසහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො අරියසාවකො පජහතෙව පාපකෙ අකුසලෙ ධම්මෙ, න උපාදියති. සෙය්‍යථාපි, නන්දිය, කුම්භො නික්කුජ්ජො
(නිකුජ්ජො (ක.)) වමතෙව උදකං, නො වන්තං පච්චාවමති
(පච්චාමසති (ස්‍යා.)); සෙය්‍යථාපි වා පන, නන්දිය, සුක්ඛෙ තිණදායෙ අග්ගි මුත්තො ඩහඤ්ඤෙව ගච්ඡති, නො දඩ්ඪං පච්චුදාවත්තති
|
13
එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ශාක්‍ය ජනපදයෙහි කිඹුල්වත් පුර නුවර නිග්‍රොධාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. එකල්හි වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර වස් විසීමට පැමිණෙනු කැමැත්තේ වෙයි. නන්දිය නම් ශාක්‍ය රජ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වනාහි සැවැත් නුවර වස් විසිමට පැමිණෙනු කැමැත්තේයයි ඇසුයේමය. ඉක්බිති නන්දිය නම් ශාක්‍ය රජහට මේ සිත විය. “මමද සැවැත් නුවර වැසි කාලයෙහි විසීමට පැමිණෙන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක. එහි කර්‍මාන්තයන්ද පිහිටුවන්නෙමි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේද කලින් කල දක්නට ලබන්නෙම්’ කියායි.
“ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර වැසි කාලය විසීමට පැමිණි සේක. නන්දිය නම් ශාක්‍ය රජතෙමේද සැවැත් නුවර වැසි කාලය වැසීමට පැමිණියේය. එහි කර්‍මාන්තද අධිෂ්ඨාන කෙළේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේද කලින් කල දක්නට ලැබීය. එකල්හි වනාහි බොහෝවූ භික්‍ෂූහු, ‘නිමවන ලද සිවුර ඇති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මසක් ඇවෑමෙන් සැරිසරා වඩින්නේය’ යි භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සිවුරු කටයුතු කරත්. නන්දිය නම් ශාක්‍ය රජතෙම, “බොහෝවූ භික්‍ෂූහු වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේට චීවර කර්‍මාන්තය කරත්. නිමවන ලද සිවුර ඇති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මසක් ඇවෑමෙන් චාරිකාවට වඩින්නේය” යි ඇසූයේමය.
ඉක්බිති නන්දිය නම් ශාක්‍ය රජතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සකස්කොට වැඳ, එකත්පස්ව හුන්නේය. එකත්පස්ව හුන්නාවූම නන්දිය නම් ශාක්‍ය රජතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීයේය. “ස්වාමීනි, බොහෝවූ භික්‍ෂූහු වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේට චීවර කර්‍මාන්තය කරත්. නිමවන ලද සිවුර ඇති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තුන් මසක් ඇවෑමෙන් චාරිකාවට වඩිනසේකැයි යන මෙය මා විසින් අසන ලදි. ස්වාමීනි, නොයෙක් විහරණවලින් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ අප කවර විහරණයකින් වාසය කටයුතු කටයුතු වන්නේදැ” යි ඇසීය.
“නන්දියය, යහපත. යහපත, නන්දියය. තෙපි තථාගතයන් වෙත පැමිණ, ස්වාමීනි, නොයෙක් විහරණවලින් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ අප කවර විහරණයකින් වාසය කටයුතු කටයුතු වන්නේදැ” යි යමක් විචාරන්නාහුද, මෙය වනාහි කුල පුත්‍රවූ තොපට සුදුසු වේ. නන්දියය, ශ්‍රද්‍ධා ඇත්තේ වනාහි සම්පාදනය කරන්නේ වේ. ශ්‍රද්‍ධා නැත්තේ සම්පාදක නොවේ. සිල් ඇත්තේ සම්පාදක වේ. දුශ්ශීල වූයේ සම්පාදක නොවේ. පටන්ගන්නා ලද වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ සම්පාදක වේ. කුශීතවූයේ සම්පාදක නොවේ. පැමිණ සිටි සිහි ඇත්තේ සම්පාදක වේ. මුළා සිහි ඇත්තේ සම්පාදක නොවේ. එකඟවූ සිත් ඇත්තේ සම්පාදක වේ. එකඟ නොවු සිත් ඇත්තේ සම්පාදක නොවේ. ප්‍රඥා ඇත්තේ සම්පාදක වේ. දුශ්ප්‍රාඥ වූයේ සම්පාදක නොවේ. නන්දියය, මේ ධර්ම සයෙහි පිහිටා තොප විසින් ධර්ම පසෙක්හි තමා කෙරෙහි සිහි එළවිය යුත්තීය. නන්දියය, මෙහි නුඹ තථාගතයන් සිහි කරන්නෙහිය. ඒ භාග්‍යවත් තෙම මෙසේද අර්හත්ය, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධය, විද්‍යාචරණ සම්පන්නය, සුගතය, ලෝකවිදූය, නිරුත්තරවූ පුරුෂයන් දමනය කිරීමෙහි සාරථීය, දෙවි මිනිසුන්ට ශාස්තෘය, බුද්‍ධය, භාග්‍යවත්ය.’ නන්දියය, මෙසේ වනාහි ඔබ විසින් තථාගතයන් අරබයා තමා කෙරෙහි සිහි එළවිය යුත්තීය.
“නැවත අනිකක්ද කියිම. නන්දියය, ඔබ ධර්මය සිහි කරන්නෙහි, “භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්‍මයතෙම මනාකොට දේශනා කරණ ලද්දේය. තමා විසින් දැක්ක හැකි විපාක ඇත්තේය. කල් නොයවා ලැබිය හැකි විපාක ඇත්තේය. එව, බලව, යන විධියට සුදුසුය. නිවණට පමුණුවන්නේය. නුවණැත්තන් විසින් තම තමන් කෙරෙහි ලා දතයුතුය’ (කියායි.) නන්දියය, මෙසේ වනාහි ඔබ විසින් තථාගතයන් අරබයා තමන් කෙරෙහි සිහි එළවිය යුතුය.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. නන්දියය, ඔබ කල්‍යාණ මිත්‍රයන් සිහි කරන්නෙහිය. යම්බඳුවූ මට අනුකම්පා ඇත්තාවූ වැඩ කැමැත්තාවූ, අවවාද දෙන්නාවූ, අනුශාසනා කරන්නාවූ යහපත් මිත්‍රයෝ වෙද්ද, ඒකාන්තයෙන් මට ලාභයෙකි. ඒකාන්තයෙන් මා විසින් මනාකොට ලබන ලද්දකැයි’ (කියාය.) නන්දියය, මෙසේ වනාහි ඔබ විසින් යහපත් මිත්‍රයන් අරබයා තමන් කෙරෙහි සිහිය එළවිය යුතු වේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. නන්දියය, ඔබ තමන්ගේ ත්‍යාග ගුණය සිහි කරන්නෙහිය. ‘යම්බඳුවූ මම මසුරු මලින් මඩනා ලද සිත් ඇති ප්‍රජාවෙහි පහව ගියාවූ මසුරු මල ඇති සිතින් යුක්තව, මුදන ලද ත්‍යාග සිත් ඇත්තේ, පවිත්‍රවූ අත් ඇත්තේ, දීමෙහි ඇළුනේ, ඉල්ලීමට සුදුසු වූයේ, දන් බෙදීමෙහි ඇළුනේ, ගිහිගෙයි වාසය කෙරෙම්ද, ඒකාන්තයෙන් එය මට මහත් ලාභයකි. ඒකාන්තයෙන් මා විසින් මනාකොට ලබන ලද්දකැ’ යි (කියාය.) නන්දියය, මෙසේ වනාහි ඔබ විසින් ත්‍යාගය අරබයා තමන් කෙරෙහි සිහිය එළවිය යුතු වේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. නන්දියය, ඔබ දේවතාවන් සිහි කරන්නේය. ‘යම් ඒ දේවතාවෝ කබලීකාහාර බුදින්නාවූ දෙවියන්ගේ හෙවත් කාමාවචර දෙවියන්ගේ සහභාවය ඉක්මවා මනොමය දේව නිකායට පැමිණියාහු වෙද්ද, ඔවුහු තමාගේ කටයුත්තක් හෝ කරණ ලද්දහුගේ නැවත කිරීමක් හෝ නොදකිත්ද, නන්දියය, යම් සේ අසමය විමුක්තියෙන් මිදුණාවූ, භික්‍ෂුතෙම (-ක්‍ෂීණාශ්‍රව තෙම) තමහට කටයුත්තක් හෝ කරණ ලද්දහුගේ නැවත කිරීමක් හෝ නොදකීද, නන්දියය, එපරිද්දෙන් යම් ඒ දේවතාවෝ කබලීකාහාර බුදින්නාවූ දෙවියන්ගේ හෙවත් කාමාවචර දෙවියන්ගේ සහභාවය ඉක්මවාම එක්තරා මනෝමය දේව නිකායකට පැමිණියාහුද, ඔවුහු තමහට කටයුත්තක් හෝ කරණ ලද්දහුගේ නැවත කිරීමක් හෝ නොදකිත්. ‘නන්දියය, මෙසේ වනාහි නුඹ විසින් දේවතාවන් අරබයා තමන් කෙරෙහි සිහිය එළවිය යුතුවේ.
“නන්දියය, මේ එකොළොස් ධර්මයන්ගෙන් යුක්තවූ ආර්‍ය්‍ය ශ්‍රාවක තෙම ලාමකවූ අකුශල ධර්මයන් දුරුකෙරේමය. අල්ලා නොගනීමය. නන්දියය, යම් සේ කලය තෙම යටිකුරු කරණ ලද්දේ, ජලය වමාරන්නේද, වැමෑරූ ජලය පසුව නොගන්නේ වේද, නන්දියය, යම්සේ හෝ වියලුණු තණ ලැහැබෙහි ගිනි ඇවිළුණේ, දවමින්ම යේද, දවන ලද්ද පෙරළා හට නොගණීද, නන්දියය, මෙපරිද්දෙන්ම මේ එකොළොස් ධර්‍මයකින් යුක්තවූ ආර්‍ය්‍ය ශ්‍රාවක තෙම ලාමකවූ අකුශල ධර්මයන් දුරු කෙරේමය, නැවත නොගනීමයයි වදාළ සේක.
|
| 4. සුභූතිසුත්තං | 4. (සුභූති) සද්‍ධාපදාන සූත්‍රය |
|
14
අථ ඛො ආයස්මා සුභූති සද්ධෙන භික්ඛුනා සද්ධිං යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො ආයස්මන්තං සුභූතිං භගවා එතදවොච - ‘‘කො නාමායං
(කො නාමො අයං (සී. ක.), කො නාම අයං (ස්‍යා. කං.)), සුභූති, භික්ඛූ’’ති? ‘‘සද්ධො නාමායං, භන්තෙ, භික්ඛු, සුදත්තස්ස
(සද්ධස්ස (සී. ස්‍යා. කං. පී.)) උපාසකස්ස පුත්තො, සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතො’’ති.
‘‘කච්චි පනායං, සුභූති, සද්ධො භික්ඛු සුදත්තස්ස උපාසකස්ස පුත්තො සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතො සන්දිස්සති සද්ධාපදානෙසූ’’ති? ‘‘එතස්ස, භගවා, කාලො; එතස්ස, සුගත, කාලො, යං භගවා සද්ධස්ස සද්ධාපදානානි භාසෙය්‍ය. ඉදානාහං ජානිස්සාමි යදි වා අයං භික්ඛු සන්දිස්සති සද්ධාපදානෙසු යදි වා නො’’ති.
‘‘තෙන
‘‘ඉධ
‘‘පුන චපරං, සුභූති, භික්ඛු බහුස්සුතො හොති සුතධරො සුතසන්නිචයො; යෙ තෙ ධම්මා ආදිකල්‍යාණා මජ්ඣෙකල්‍යාණා පරියොසානකල්‍යාණා සාත්ථං සබ්‍යඤ්ජනං කෙවලපරිපුණ්ණං පරිසුද්ධං බ්‍රහ්මචරියං අභිවදන්ති, තථාරූපාස්ස ධම්මා බහුස්සුතා හොන්ති ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපෙක්ඛිතා දිට්ඨියා සුප්පටිවිද්ධා. යම්පි, සුභූති, භික්ඛු බහුස්සුතො
‘‘පුන චපරං, සුභූති, භික්ඛු කල්‍යාණමිත්තො හොති කල්‍යාණසහායො කල්‍යාණසම්පවඞ්කො. යම්පි, සුභූති, භික්ඛු කල්‍යාණමිත්තො හොති කල්‍යාණසහායො කල්‍යාණසම්පවඞ්කො, ඉදම්පි, සුභූති, සද්ධස්ස සද්ධාපදානං හොති.
‘‘පුන චපරං, සුභූති, භික්ඛු සුවචො හොති සොවචස්සකරණෙහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො ඛමො පදක්ඛිණග්ගාහී අනුසාසනිං. යම්පි, සුභූති, භික්ඛු සුවචො හොති සොවචස්සකරණෙහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො ඛමො පදක්ඛිණග්ගාහී අනුසාසනිං, ඉදම්පි, සුභූති, සද්ධස්ස සද්ධාපදානං හොති.
‘‘පුන චපරං, සුභූති, භික්ඛු යානි තානි සබ්‍රහ්මචාරීනං උච්චාවචානි කිංකරණීයානි තත්‍ර දක්ඛො හොති අනලසො තත්‍රුපායාය වීමංසාය සමන්නාගතො
‘‘පුන
‘‘පුන චපරං, සුභූති, භික්ඛු ආරද්ධවීරියො විහරති අකුසලානං ධම්මානං පහානාය, කුසලානං ධම්මානං උපසම්පදාය, ථාමවා දළ්හපරක්කමො අනික්ඛිත්තධුරො කුසලෙසු ධම්මෙසු. යම්පි, සුභූති, භික්ඛු ආරද්ධවීරියො විහරති අකුසලානං ධම්මානං පහානාය කුසලානං ධම්මානං උපසම්පදාය ථාමවා දළ්හපරක්කමො අනික්ඛිත්තධුරො කුසලෙසු ධම්මෙසු, ඉදම්පි, සුභූති, සද්ධස්ස සද්ධාපදානං හොති.
‘‘පුන චපරං, සුභූති, භික්ඛු චතුන්නං ඣානානං ආභිචෙතසිකානං දිට්ඨධම්මසුඛවිහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්ඡලාභී අකසිරලාභී. යම්පි
‘‘පුන චපරං, සුභූති, භික්ඛු අනෙකවිහිතං පුබ්බෙනිවාසං අනුස්සරති, සෙය්‍යථිදං - එකම්පි ජාතිං ද්වෙපි ජාතියො තිස්සොපි ජාතියො චතස්සොපි ජාතියො පඤ්චපි ජාතියො දසපි ජාතියො වීසම්පි ජාතියො තිංසම්පි ජාතියො චත්තාරීසම්පි ජාතියො පඤ්ඤාසම්පි ජාතියො ජාතිසතම්පි ජාතිසහස්සම්පි ජාතිසතසහස්සම්පි අනෙකෙපි සංවට්ටකප්පෙ අනෙකෙපි විවට්ටකප්පෙ අනෙකෙපි
‘‘පුන චපරං, සුභූති, භික්ඛු දිබ්බෙන චක්ඛුනා විසුද්ධෙන අතික්කන්තමානුසකෙන සත්තෙ පස්සති
‘‘පුන
එවං වුත්තෙ ආයස්මා සුභූති භගවන්තං එතදවොච - ‘‘යානිමානි, භන්තෙ, භගවතා සද්ධස්ස සද්ධාපදානානි භාසිතානි, සංවිජ්ජන්ති තානි ඉමස්ස භික්ඛුනො, අයඤ්ච භික්ඛු එතෙසු සන්දිස්සති.
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු සීලවා හොති, පාතිමොක්ඛසංවරසංවුතො විහරති ආචාරගොචරසම්පන්නො අණුමත්තෙසු වජ්ජෙසු භයදස්සාවී, සමාදාය සික්ඛති
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු බහුස්සුතො හොති සුතධරො සුතසන්නිචයො; යෙ තෙ ධම්මා ආදිකල්‍යාණා මජ්ඣෙකල්‍යාණා පරියොසානකල්‍යාණා සාත්ථං සබ්‍යඤ්ජනං කෙවලපරිපුණ්ණං පරිසුද්ධං බ්‍රහ්මචරියං අභිවදන්ති, තථාරූපාස්ස ධම්මා බහුස්සුතා හොන්ති ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපෙක්ඛිතා දිට්ඨියා සුප්පටිවිද්ධා.
‘‘අයං
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු සුවචො හොති...පෙ.... අනුසාසනිං.
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු යානි තානි
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු ධම්මකාමො හොති පියසමුදාහාරො අභිධම්මෙ අභිවිනයෙ උළාරපාමොජ්ජො.
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු ආරද්ධවීරියො විහරති...පෙ.... ථාමවා දළ්හපරක්කමො අනික්ඛිත්තධුරො කුසලෙසු ධම්මෙසු.
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු චතුන්නං ඣානානං ආභිචෙතසිකානං දිට්ඨධම්මසුඛවිහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්ඡලාභී අකසිරලාභී.
‘‘අයං
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු දිබ්බෙන චක්ඛුනා විසුද්ධෙන අතික්කන්තමානුසකෙන...පෙ.... යථාකම්මූපගෙ සත්තෙ පජානාති.
‘‘අයං, භන්තෙ, භික්ඛු ආසවානං ඛයා...පෙ.... සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරති. යානිමානි, භන්තෙ, භගවතා සද්ධස්ස සද්ධාපදානානි භාසිතානි, සංවිජ්ජන්ති තානි ඉමස්ස භික්ඛුනො, අයඤ්ච භික්ඛු එතෙසු සන්දිස්සතී’’ති.
‘‘සාධු සාධු, සුභූති! තෙන හි ත්වං, සුභූති, ඉමිනා ච සද්ධෙන භික්ඛුනා සද්ධිං විහරෙය්‍යාසි. යදා ච ත්වං, සුභූති, ආකඞ්ඛෙය්‍යාසි තථාගතං දස්සනාය, ඉමිනා සද්ධෙන භික්ඛුනා සද්ධිං උපසඞ්කමෙය්‍යාසි තථාගතං දස්සනායා’’ති. චතුත්ථං.
|
14
ඉක්බිති ආයුෂ්මත් සුභූති ස්ථවිර තෙම සද්ධ නම් භික්‍ෂුව සමග භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද එතනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වැඳ, එකත්පස්ව හුන්නේය. එකත්පස්ව හුන්නාවූම ආයුෂ්මත් සුභූති ස්ථවිරයන්ට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. “සුභූතිය, මේ භික්‍ෂු තෙම කිනම්ද?” “ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂු තෙම සද්ධ නම් වේ. සද්ධ නම් උපාසකයාගේ පුත්‍ර තෙම ශ්‍රද්‍ධාවෙන් ගිහිගෙන් නික්ම සස්නෙහි පැවිදිවූයේය.”
“කිමෙක්ද සුභූතිය, මේ සද්ධ නම් භික්‍ෂු තෙම සද්ධ නම් උපාසකයාගේ පුත්‍රවූයේ, ශ්‍රද්‍ධාවෙන් ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිදිවූයේ ශ්‍රද්‍ධාපදානයන්හි (ශ්‍රද්‍ධාවන්තයන්ගේ ලක්‍ෂණවල) දක්නා ලැබේද,” “භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ශ්‍රද්‍ධාවන්තයාගේ ලක්‍ෂණ වදාරන්නේය යන යමක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, එයට මේ සුදුසු කාලය වේ. සුගතයන් වහන්ස, එයට මේ සුදුසු කල වේ. දැන්මම දැනගන්නෙමි. මේ භික්‍ෂුතෙම ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණයන්හි ඉදින් දක්නා ලැබෙයි හෝ නොහොත් දක්නා නොලැබෙයි.” කියායි. “සුභූතිය, එසේ වී නම් අසව. යහපත්කොට මෙනෙහි කරව. කියන්නෙමි.” “එසේය පින්වතුන් වහන්සැ” යි කියා ආයුෂ්මත් සුභූති ස්ථවිර තෙම, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
“සුභූතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂු තෙම සිල්වත් වෙයි. ප්‍රාතිමොක්‍ෂ සංවරයෙන් යුක්තවූයේ වාසය කරයි. ආචාර ගෝචරයෙන් යුක්තවූයේ, ස්වල්පමාත්‍රවූ වැරැදිවල භය දක්නා සුලුවූයේ, ශික්‍ෂා පදයන්හි සමාදන්ව හික්මෙයි. සුභූතිය, භික්‍ෂු තෙම සිල්වත් වෙයි. ප්‍රාතිමොක්‍ෂ සංවරයෙන් යුක්තවූයේ වාසය කරයි. ආචාර ගෝචරයෙන් යුක්තවූයේ, ස්වල්පමාත්‍රවූ වැරැදිවල භය දක්නා සුලුවූයේ, ශික්‍ෂා පදයන්හි සමාදන්ව හික්මෙයි, යන යමකුත් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ලක්‍ෂණය වේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂු තෙම ඇසූ දෙය දරන්නේ, ඇසූ දෙය රැස්කිරීම් ඇත්තේ
බහුශ්‍රුත වෙයි. මුල යහපත්වූ, මැද යහපත්වූ, කෙළවර යහපත්වූ, අත්‍ර්‍ථ සහිතවූ, ව්‍යඤ්ජන සහිතවූ, යම් ඒ ධර්ම කෙනෙක් සියල්ලෙන් සම්පූර්‍ණවූ, පිරිසිදුවූ, බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාව ප්‍රකාශ කෙරෙද්ද, එබඳුවූ ධර්මයෝ මොහු විසින් බොහෝකොට අසන ලද්දාහු, දරණ ලද්දාහු, වචනයෙන් පුරුදු කරණ ලද්දාහු, සිතින් සළකන ලද්දාහු, දෘෂ්ඨියෙන් මනාව ප්‍රතිවේධ කරණ ලද්දාහු වෙත්ද, සුභූතිය, භික්‍ෂු තෙම ඇසූ දෙය දරන්නේ, ඇසූ දෙය රැස්කිරීම් ඇත්තේ බහුශ්‍රුත වෙයි. මුල යහපත්වූ, මැද යහපත්වූ, කෙළවර යහපත්වූ, අත්‍ර්‍ථ සහිතවූ, ව්‍යඤ්ජන සහිතවූ, යම් ඒ ධර්ම කෙනෙක් සියල්ලෙන් සම්පූර්‍ණවූ, පිරිසිදුවූ, බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාව ප්‍රකාශ කෙරෙද්ද, එබඳුවූ ධර්මයෝ මොහු විසින් බොහෝකොට අසන ලද්දාහු, දරණ ලද්දාහු, වචනයෙන් පුරුදු කරණ ලද්දාහු, සිතින් සළකන ලද්දාහු, දෘෂ්ඨියෙන් මනාව ප්‍රතිවේධ කරණ ලද්දාහු වෙත්ද, බහුශ්‍රුතවූයේ වෙයි. දෘෂ්ඨියෙන් මනාව ප්‍රතිවේධ කරණ ලද්දාහු වෙත් යන යමක් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම කල්‍යාණ මිත්‍රයන් ඇත්තේ, යහපත් යහළුවන් ඇත්තේ, යහපතට නැමීම ඇත්තේ වෙයි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම කල්‍යාණ මිතුරන් ඇත්තේ, සොඳුරු යහළුවන් ඇත්තේ, යහපතට නැමීම ඇත්තේ වෙයි යන යමක් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම කීකරුවූයේ, සුවච භාවය කරන්නාවූ කරුණුවලින් යුක්තවුයේ, ඉවසන්නේ, අනුශාසනාව පැදකුණු කිරීමෙන් ගන්නේ වෙයි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම කීකරුවූයේ, සුවච බැව් කරණ කරුණුවලින් යුක්තවූයේ, ඉවසන්නේ, අනුශාසනය පැදකුණු කිරීමෙන් ගන්නේ වෙයි යන යමකුත් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්තහුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම සබ්‍රම්සරුන්ගේ පිළිවිස කටයුතුවූ යම් මේ කුදු මහත් කටයුතු වෙද්ද? එහි දක්‍ෂවූයේ, අලස නොවූයේ, එහි උපායෙන් විමසීමෙන් යුක්තවුයේ, කරන්ට සමත්‍ර්‍ථවේ. සංවිධාන කරන්ට සමත්‍ර්‍ථ වේ. සුභූතිය, භික්‍ෂු තෙම සබ්‍රම්සරුන්ගේ පිළිවිස කටයුතු යම් මේ කුදු මහත් කටයුතු ඇද්ද එහි දක්‍ෂවූයේ වෙයි. අලස නොවූයේ, එහි උපාය නුවණින් යුක්තවුයේ, කරන්ට, සංවිධාන කරන්ට සමත්‍ර්‍ථ වෙයි යන යමකුත් ඇද්ද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්තහුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම ධර්මය කැමැත්තේ වෙයි. ප්‍රියවූ වචන ඇත්තේ, අභිධර්මයෙහි, අභිවිනයෙහි මහත්වු ප්‍රමුදිත භාවය ඇත්තේවෙයි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම ධර්මය කැමැත්තේ ප්‍රියවූ වාක් ව්‍යවහාර ඇත්තේ, අභිධමයෙහි, අභිවිනයෙහි මහත්වූ ප්‍රමොද්‍ය ඇත්තේ වෙයි යන යමකුත් ඇද්ද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
“නැවත අනිකක් කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම අකුශල ධර්මයන්ගේ දුරුකිරීමටද, කුශල ධර්මයන්ගේ රැස් කිරීමටද, ශක්තිමත්වූයේ, දැඩි වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, පටන් ගන්නා ලද වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, කුශල ධර්මයන්හි බහා නොතබන ලද බර ඇත්තේ වාසය කරයි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම අකුශල ධර්මයන්ගේ දුරු කිරීමටද, කුශල ධර්මයන්ගේ රැස්කිරීමටද, පටන් ගන්නා ලද වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ ශක්තිමත්වූයේදැයි උත්සාහ ඇත්තේ, කුශල ධර්මයන්හි බහා නොතබන ලද බර ඇත්තේ වාසය කරයි යන යමකුත් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්තහුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
“තවද, අනිකක් කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම සිතින් නිපදවන ලද්දාවූ ඉහාත්මයෙහි සැප විහරණ ඇත්තාවූ සතර ධ්‍යානයන් කැමති පරිදි ලබන්නේ, නිදුකින් ලබන්නේ, පහසුවෙන් ලබන්නේ වෙයි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම සිතින් නිපදවන ලද්දාවූ, ඉහාත්මයෙහි සැප විහරණ ඇත්තාවූ, සතර ධ්‍යානයන් කැමති පරිදි ලබන්නේ, නිදුකින් ලබන්නේ, පහසුවෙන් ලබන්නේ වෙයි යන යමකුත් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ. තවද අනිකක් කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂු තෙම නොයෙක් ආකාරවූ පෙර විසූ කඳ පිළිවෙළ සිහි කරයි. ‘එනම් එක ජාතියක්ද, ජාති දෙකක්ද, ජාති තුනක්ද, ජාති සතරක්ද, ජාති පහක්ද, ජාති දසයක්ද, ජාති විස්සක්ද, ජාති තිහක්ද, ජාති සතළිසක්ද, ජාති පණසක්ද, ජාති සියයක්ද, ජාති දහසක්ද, ජාති ලක්‍ෂයක්ද, නොයෙක් සංවර්‍ත කල්පයන්ද, නොයෙක් විවර්‍ත කල්පයන්ද, නොයෙක් සංවර්‍ත විවර්‍ත කල්පයන්ද, අසවල් තැන්හි මෙනම් ඇත්තෙක්, මෙබඳු ගොත්‍ර ඇත්තෙක්, මෙබඳු වර්‍ණ ඇත්තෙක්, මෙබඳු ආහාරය ඇත්තෙක්, මෙබඳු සුව දුක් විඳින්නෙක්, මෙබඳු ආයුෂය කෙළවරකොට ඇත්තෙක් වීමි, ඒ මම එයින් චුතවූයේ, අසවල් තැන්හි ඉපදුනෙමි. එහිද, මෙබඳු නම් ඇත්තෙක්, මෙබඳු ගොත්‍ර ඇත්තෙක්, මෙබඳු වර්‍ණ ඇත්තෙක්, මෙබඳු ආහාරය ඇත්තෙක්, මෙබඳු සුව දුක් විඳින්නෙක්, මෙබඳු ආයුෂය කෙළවරකොට ඇත්තෙක් වීමි, ඒ මම එයින් චුතවූයේ, මෙහි උපන්නේ වෙමි’ යි මෙසේ ආකාර සහිතවූ, උදෙසීම් සහිතවූ, අනෙක ප්‍රකාරවූ, පෙර විසූ කඳ පෙර විසූ කඳ පිළිවෙළ සිහිකරයි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම අනෙක ප්‍රකාරවූ, පෙර විසූ කඳ පිලිවෙළ සිහි කරයි. එනම්, එක ජාතියක්ද, ජාති දෙකක්ද, ජාති තුනක්ද, ජාති සතරක්ද, ජාති පහක්ද, ජාති දසයක්ද, ජාති විස්සක්ද, ජාති තිහක්ද, ජාති සතළිසක්ද, ජාති පණසක්ද, ජාති සියයක්ද, ජාති දහසක්ද, ජාති ලක්‍ෂයක්ද, නොයෙක් සංවර්‍ත කල්පයන්ද, නොයෙක් විවර්‍ත කල්පයන්ද, නොයෙක් සංවර්‍ත විවර්‍ත කල්පයන්ද, අසවල් තැන්හි මෙනම් ඇත්තෙක්, මෙබඳු ගොත්‍ර ඇත්තෙක්, මෙබඳු වර්‍ණ ඇත්තෙක්, මෙබඳු ආහාරය ඇත්තෙක්, මෙබඳු සුව දුක් විඳින්නෙක්, මෙබඳු ආයුෂය කෙළවරකොට ඇත්තෙක් වීමි, ඒ මම එයින් චුතවූයේ, අසවල් තැනිහි ඉපදුනෙමි. එහිද, මෙබඳු නම් ඇත්තෙක්, මෙබඳු ගොත්‍ර ඇත්තෙක්, මෙබඳු වර්‍ණ ඇත්තෙක්, මෙබඳු ආහාරය ඇත්තෙක්, මෙබඳු සුව දුක් විඳින්නෙක්, මෙබඳු ආයුෂය කෙළවරකොට ඇත්තෙක් වීමි, ඒ මම එයින් චුතවූයේ, මෙහි උපන්නේ වෙමි’ යි මෙසේ ආකාර සහිතවූ, උදෙසීම් සහිතවූ, අනෙක ප්‍රකාරවූ, පෙර විසූ කඳ පිළිවෙළ සිහි කෙරෙයි යන යමකුත් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
“තවද, අනිකක් කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂු තෙම පිරිසිදුවූ මිනිසැස ඉක්ම පවත්නාවූ දිව්‍යවූ ඇසින් චුතවනු ලබන්නාවූද, උපදිනු ලබන්නාවුද සත්ත්‍වයන් බලයි. හීන වූද, ප්‍රණීත වූද, යහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, අයහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, යහපත් ගති ඇත්තාවූද, අයහපත් ගති ඇත්තාවූද, කම්වූ පරිද්දෙන් මිය ගියාවූ සත්ත්‍වයන් දැන ගනියි. පින්වත්නි, ඒකාන්තයෙන් මේ සත්ත්‍වයෝ කාය දුශ්චරිතයෙන් යුක්තවුවාහුය. වචී දුශ්චරිතයෙන් යුක්තවුවාහුය. මනො දුශ්චරිතයෙන් යුක්තවුවාහුය. ආර්‍ය්‍යයන්ට උපවාද කියන්නාහුය. මිත්‍ථ්‍යාදෘෂ්ටි ඇත්තාහුය. මිත්‍ථ්‍යාදෘෂ්ටීන්ගේ කර්‍ම සමාදන්වූවාහුය. ඔවුහු ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් මරණින් මතු, සැප නැත්තාවූ, දුකට පිහිටවූ, නපුරුසේ ඇද වැටෙන්නාවූ, නරකයෙහි උපන්නාහුය. පින්වත්නි, මේ සත්ත්‍වයෝ වනාහි කාය සුචරිතයෙන් යුක්තවූවාහුය. වාක් සුචරිතයෙන් යුක්තවූවාහුය. මනො සුචරිතයෙන් යුක්තවූවාහුය. ආර්‍ය්‍යයන්ට උපවාද නොකියන්නාහුය. සම්‍යක් දෘෂ්ටි ඇත්තාහුය. සම්‍යක් දෘෂ්ටීන්ගේ කර්‍ම සමාදන් වූවාහුය. ඔවුහු ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් මරණින් මතුයහපත් ගති ඇත්තාවූ ස්වර්‍ග ලෝකයෙහි උපන්නාහුයයි මෙසේ පිරිසිදුවූ මිනිසැස ඉක්ම පවත්නාවූ දිව්‍යවූ ඇසින් චුතවන්නාවූද, උපදින්නාවූද සත්ත්‍වයන් බලයි. ලාමකවූද, උතුම්වූද, යහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, අයහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, යහපත් ගති ඇත්තාවූද, අයහපත් ගති ඇත්තාවුද, කම්වූ පරිද්දෙන් පරලොව ගියාවූ සත්ත්‍වයන් දැනගණියි. සුභූතිය, භික්‍ෂු තෙම පිරිසිදුවූ, දිව්‍යවූ ඇසින් චුතවන්නාවූද, උපදින්නාවූද සත්ත්‍වයන් බලයි. ලාමකවූද, උතුම්වූද, යහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, අයහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, යහපත් ගති ඇත්තාවූද, අයහපත් ගති ඇත්තාවුද, කම්වූ පරිද්දෙන් පරලොව ගියාවූ සත්ත්‍වයන් දැනගණියි යන යමකුත් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
“තවද අනිකක් කියමි. සුභූතිය, භික්‍ෂුතෙම ආශ්‍රවයන් නැසීමෙන් ආශ්‍රව නැත්තාවූ අර්‍හත්ඵල සමාධියටද, අර්‍හත්ඵල ප්‍රඥාවටද, මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට පැමිණ වාසය කරයි. සුභූතිය, භික්‍ෂු තෙම ආශ්‍රවයන් නැසීමෙන් ආශ්‍රව නැත්තාවූ අර්‍හත්ඵල සමාධියටද, අර්‍හත්ඵල ප්‍රඥාවටද, මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට පැමිණ වාසය කෙරෙයි යන යමකුත් වේද, සුභූතිය, මෙයද ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණය වේ.
මෙසේ වදාළ කල්හි ආයුෂ්මත් සුභූති ස්ථවිර තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීයේය. “ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් යම් මේ ශ්‍රද්‍ධා ඇත්තහුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණයෝ වදාරණ ලද්දාහුද, ඒ ලක්‍ෂණ මේ භික්‍ෂූහුගේ පවතිත්. මේ භික්‍ෂු තෙමේද, මේ ලක්‍ෂණයන්හි දක්නා ලැබේ. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම සිල්වත් වේ. ප්‍රාතිමොක්‍ෂ සංවරයෙන් යුක්තවූයේ, ආචාරයෙන් හා ගෝචරයෙන් යුක්තවූයේ, ස්වල්ප තරම්වූ වරදවල පවා බිය දක්නා සුළුවූයේ වාසය කරයි. ශික්‍ෂාපදයන්හි සමාදන්ව හික්මෙයි. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම බොහෝ ඇසූ පිරූ තැන් ඇත්තේ, ඇසූ දෙය දරන්නේ, ඇසූ දෙය රැස්කිරීම ඇත්තේ වෙයි. මුල යහපත්වූද, මැද යහපත්වූද, කෙළවර යහපත්වූද, යම් මේ ධර්මයෝ, අත්‍ර්‍ථ සහිතවූවාහු, ව්‍යංජන සහිතවූවාහු, සියල්ලෙන් සම්පූර්‍ණවූ, පිරිසිදුවූ, බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාව ප්‍රකාශ කෙරෙද්ද, එබඳුවූ ධර්මයෝ මොහු විසින් බොහෝකොට අසන ලද්දාහු, දරණ ලද්දාහු, වචනයෙහන් පුරුදු කරණ ලද්දාහු, සිතින් සලකන ලද්දාහු, දෘෂ්ටියෙන් ප්‍රතිවෙධ කරණ ලද්දාහු වෙත්. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම කළණ මිතුරන් ඇත්තේ, සොඳුරු යහළුවන් ඇත්තේ, යහපතට නැමීම ඇත්තේ වෙයි. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම කීකරුවූයේ, සුවච භාවය ඇතිකරන්නාවූ කරුණුවලින් යුක්තවූයේ, ඉවසීම ඇත්තේ, අනුශාසනාව පැදකුණු කිරීම් වශයෙන් ගන්නා ස්වභාව ඇත්තේ වේ. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම සබ්‍රම්සරුන්ගේ යම් ඒ කුදු මහත්වූ පිළිවිස කටයුතු දෑ වෙද්ද, එහි දක්‍ෂවූයේ, අලස නොවූයේ වෙයි. එහි උපායවූ විමසීමෙන් යුක්තවූයේ, කරන්ට සුදුසුවූයේ, සංවිධාන කරන්ට සුදුසුවූයේ වෙයි. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම දහම් කැමැත්තේ, ප්‍රියවූ වාක් ව්‍යවහාර ඇත්තේ, අභිධර්මයෙහි, අභිවිනයෙහි මහත්වූ ප්‍රමෝද්‍ය ඇත්තේ වෙයිද, ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම පටන්ගන්නා ලද වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, ශක්තිමත්වූයේ, දෘඨ වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, කුශල ධර්මයන්හි බහා නොතබන ලද බර ඇත්තේ, වාසය කරයි. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම සිතින් නිපදවන ලද්දාවූ මේ ආත්මයෙහි සැප විහරණ ඇත්තාවූ, සතර ධ්‍යානයන් කැමැතිසේ ලබන්නේ, නිදුකින් ලබන්නේ, පහසුවෙන් ලබන්නේ වෙයි.
“ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂු තෙම අනෙක ප්‍රකාරවූ පෙර විසූ කඳ පිළිවෙළ සිහි කරයි. ‘එනම් එක ජාතියක්ද, ජාති දෙකක්ද, ජාති තුනක්ද, ජාති සතරක්ද, ජාති පහක්ද, ජාති දසයක්ද, ජාති විස්සක්ද, ජාති තිහක්ද, ජාති සතළිසක්ද, ජාති පණසක්ද, ජාති සියයක්ද, ජාති දහසක්ද, ජාති ලක්‍ෂයක්ද, නොයෙක් සංවර්‍ත කල්පයන්ද, නොයෙක් විවර්‍ත කල්පයන්ද, නොයෙක් සංවර්‍ත විවර්‍ත කල්පයන්ද, අසවල් තැන්හි මෙනම් ඇත්තෙක්, මෙබඳු ගොත්‍ර ඇත්තෙක්, මෙබඳු වර්‍ණ ඇත්තෙක්, මෙබඳු ආහාරය ඇත්තෙක්, මෙබඳු සුව දුක් විඳින්නෙක්, මෙබඳු ආයුෂය කෙළවරකොට ඇත්තෙක් වීමි, ඒ මම එයින් චුතවූයේ, අසවල් තැන්හි ඉපදුනෙමි. එහිද, මෙබඳු නම් ඇත්තෙක්, මෙබඳු ගොත්‍ර ඇත්තෙක්, මෙබඳු වර්‍ණ ඇත්තෙක්, මෙබඳු ආහාරය ඇත්තෙක්, මෙබඳු සුව දුක් විඳින්නෙක්, මෙබඳු ආයුෂය කෙළවරකොට ඇත්තෙක් වීමි, ඒ මම එයින් චුතවූයේ, මෙහි උපන්නේ වෙයි මෙසේ ආකාර සහිතවූ, උදෙසීම් සහිතවූ, අනෙක ප්‍රකාරවූ, පෙර විසූ කඳ පිළිවෙළ සිහිකරයි. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම පිරිසිදුවු මිනිසැස ඉක්ම පවත්නාවූ, දිව්‍යවු ඇසින් චුතවන්නාවූද, උපදින්නාවූද සත්ත්‍වයන් බලයි. ලාමකවූද, උතුම්වූද, යහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, අයහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, යහපත් ගති ඇත්තාවූද, අයහපත් ගති ඇත්තාවුද, කම්වූ පරිද්දෙන් මිය පරලොව ගියාවූ සත්ත්‍වයන් දැනගණියි. ස්වාමීනි, මේ භික්‍ෂුතෙම ආශ්‍රවයන් නැසීමෙන් ආශ්‍රව නැත්තාවූ අර්‍හත්ඵල සමාධියටද, අර්‍හත්ඵල ප්‍රඥාවටද, මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට පැමිණ වාසය කරයි. ස්වාමිනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් යම් මේ ශ්‍රද්‍ධා ඇත්හුගේ ශ්‍රද්‍ධා ලක්‍ෂණ කෙනෙක් වදාරණ ලද්දාහුද, ඒ ලක්‍ෂණ මේ භික්‍ෂුගේ පවතිත්. මේ භික්‍ෂු තෙමේද මෙකී ලක්‍ෂණයන්හි දක්නා ලැබේය” යි කීයේය.
“සුභූතිය, යහපත. යහපත, සුභූතිය. එසේ වී නම් නුඹ මේ සද්ධ නම් භික්‍ෂුව සමග වාසය කරන්නෙහිය. සුභූතිය, යම් කලෙකත් නුඹ තථාගතයන් දැකීමට කැමැතිවන්නෙහි නම් මේ සද්ධ නම් භික්‍ෂුව සමගම තථාගතයන් දැකීමට එළඹෙන්නෙහිවා” යි වදාළ සේක.
|
| 5. මෙත්තාසුත්තං | 5. මෙත්තානිසංස සූත්‍රය |
|
15
(පටි. ම. 2.22; මි. ප. 4.4.6) ‘‘මෙත්තාය
කතමෙ එකාදස? සුඛං සුපති, සුඛං පටිබුජ්ඣති
|
15
“මහණෙනි, නිතර සේවනය කරණ ලද්දාවූ, වඩන ලද්දාවූ, නැවත, නැවත කරණ ලද, සුදුසු යානාවක් මෙන් කරණ ලද, වත්තක් මෙන් කරණ ලද, අධිෂ්ඨාන කරණ ලද, පුරුදු කරණ ලද, මනාකොට පටන් ගන්නා ලද, මෛත්‍රි සහගත චිත්ත විමුක්තිහුගේ ආනිශංස එකොළොසක් කැමති විය යුතු වෙත්.
“කවර එකොළොසක්ද යත්, සුවසේ නිදයි. සුවසේ පුබුදියි. පවිටු සීන නොදකියි. මිනිසුන්ට ප්‍රිය වෙයි. අමනුෂ්‍යයන්ට ප්‍රිය වෙයි. දේවතාවෝ රක්‍ෂා කෙරෙත්. මොහුට ගින්න හෝ, විස හෝ, ආයුධයක් හෝ නොවදියි. වහා සිත එකඟ වෙයි. මුඛ වර්‍ණය තෙම විශේෂයෙන් ප්‍රසන්න වෙයි. මුළාවට නොපැමිණියේ කළුරිය කරයි. මත්තෙහි අර්හත් මාර්‍ග ප්‍රතිවේධය නොකරන්නේ, බඹලොව උපදින්නේ වෙයි. මහණෙනි, නිතර සේවනය කරණ ලද්දාවූ, වඩන ලද්දාවූ, නැවත, නැවත කරණ ලද, සුදුසු යානාවක් මෙන් කරණ ලද, වත්තක් මෙන් කරණ ලද, අධිෂ්ඨාන කරණ ලද, පුරුදු කරණ ලද, මනාකොට පටන් ගන්නා ලද, මෛත්‍රි සහගත චිත්ත විමුක්තිහුගේ ආනිශංස එකොළොසක් කැමති විය යුතු වෙත්.
|
| 6. අට්ඨකනාගරසුත්තං | 6. අඨකනාගර සූත්‍රය |
|
16
එකං සමයං ආයස්මා ආනන්දො වෙසාලියං විහරති බෙලුවගාමකෙ
(වෙළුවගාමකෙ (ස්‍යා. කං. ක.)). තෙන ඛො පන සමයෙන දසමො ගහපති අට්ඨකනාගරො පාටලිපුත්තං අනුප්පත්තො හොති කෙනචිදෙව කරණීයෙන.
අථ
අථ ඛො දසමො ගහපති අට්ඨකනාගරො පාටලිපුත්තෙ තං කරණීයං තීරෙත්වා යෙන වෙසාලී බෙලුවගාමකො යෙනායස්මා ආනන්දො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො දසමො ගහපති අට්ඨකනාගරො ආයස්මන්තං
‘‘කතමො පන, භන්තෙ ආනන්ද, තෙන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධෙන එකධම්මො සම්මදක්ඛාතො, යත්ථ භික්ඛුනො අප්පමත්තස්ස ආතාපිනො පහිතත්තස්ස විහරතො අවිමුත්තං වා චිත්තං විමුච්චති, අපරික්ඛීණා වා ආසවා පරික්ඛයං ගච්ඡන්ති, අනනුප්පත්තං වා අනුත්තරං යොගක්ඛෙමං අනුපාපුණාතී’’ති? ‘‘ඉධ, ගහපති, භික්ඛු විවිච්චෙව කාමෙහි විවිච්ච අකුසලෙහි ධම්මෙහි සවිතක්කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො ඉති පටිසඤ්චික්ඛති - ‘ඉදම්පි ඛො පඨමං ඣානං අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චෙතයිතං’. ‘යං ඛො පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චෙතයිතං, තදනිච්චං නිරොධධම්ම’න්ති පජානාති. සො තත්ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති; නො චෙ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තෙනෙව ධම්මරාගෙන තාය ධම්මනන්දියා පඤ්චන්නං ඔරම්භාගියානං සංයොජනානං පරික්ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්ථ පරිනිබ්බායී අනාවත්තිධම්මො තස්මා ලොකා. අයම්පි ඛො, ගහපති, තෙන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධෙන
‘‘පුන
‘‘පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු මෙත්තාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්වා විහරති තථා දුතියං තථා තතියං තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධො
‘‘පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු කරුණාසහගතෙන චෙතසා...පෙ.... මුදිතාසහගතෙන චෙතසා...පෙ.... උපෙක්ඛාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්වා විහරති
‘‘පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො ඉති පටිසඤ්චික්ඛති - ‘අයම්පි ඛො ආකාසානඤ්චායතනසමාපත්ති අභිසඞ්ඛතා අභිසඤ්චෙතයිතා’. ‘යං ඛො පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චෙතයිතං තදනිච්චං නිරොධධම්ම’න්ති පජානාති. සො තත්ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති; නො චෙ ආසවානං
‘‘පුන චපරං, ගහපති, භික්ඛු සබ්බසො ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණ’න්ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති...පෙ.... සබ්බසො විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි කිඤ්චී’ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො ඉති පටිසඤ්චික්ඛති - ‘අයම්පි ඛො ආකිඤ්චඤ්ඤායතනසමාපත්ති අභිසඞ්ඛතා අභිසඤ්චෙතයිතා’. ‘යං ඛො පන කිඤ්චි අභිසඞ්ඛතං අභිසඤ්චෙතයිතං තදනිච්චං නිරොධධම්ම’න්ති පජානාති. සො තත්ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති; නො චෙ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තෙනෙව ධම්මරාගෙන තාය ධම්මනන්දියා පඤ්චන්නං ඔරම්භාගියානං සංයොජනානං පරික්ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්ථ පරිනිබ්බායී අනාවත්තිධම්මො තස්මා ලොකා. අයම්පි
එවං වුත්තෙ දසමො ගහපති අට්ඨකනාගරො ආයස්මන්තං ආනන්දං එතදවොච - ‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ ආනන්ද, පුරිසො එකං නිධිමුඛං ගවෙසන්තො සකිදෙව
(සබ්බත්ථපි එවමෙව දිස්සති) එකාදස නිධිමුඛානි අධිගච්ඡෙය්‍ය; එවමෙවං ඛො අහං, භන්තෙ, එකං අමතද්වාරං ගවෙසන්තො සකිදෙව එකාදස අමතද්වාරානි
(එකාදසන්නං අමතද්වාරානං (සබ්බත්ථ) ම. නි. 2.21 පස්සිතබ්බං) අලත්ථං සෙවනාය
(සවනාය (ස්‍යා.) සී. පී. මජ්ඣිමපණ්ණාසකදුතියසුත්තෙපි, භාවනාය (ම. නි. 2.21)). සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ, පුරිසස්ස අගාරං එකාදස ද්වාරං. සො
අථ ඛො දසමො ගහපති අට්ඨකනාගරො වෙසාලිකඤ්ච පාටලිපුත්තකඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා පණීතෙන ඛාදනීයෙන භොජනීයෙන සහත්ථා සන්තප්පෙසි සම්පවාරෙසි. එකමෙකඤ්ච භික්ඛුං පච්චෙකං දුස්සයුගෙන අච්ඡාදෙසි, ආයස්මන්තඤ්ච ආනන්දං තිචීවරෙන. ආයස්මතො ආනන්දස්ස පඤ්චසතං විහාරං කාරාපෙසීති. ඡට්ඨං.
|
16
එක් කාලෙක්හි ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිර තෙම විසාලා මහනුවර, බේලුව නම් ගමෙහි වාසය කරයි. එකල්හි වනාහි අට්ඨක නම් නුවර වැසි දසම නම් ගෘහපති තෙම, කිසියම් කටයුත්තක් සඳහා පැළලුප් නුවර පැමිණියේ වෙයි. ඉක්බිති අට්ඨක නම් නුවර වැසි දසම නම් ගෘහපති තෙම, කුක්කුටාරාමය යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, ඒ භික්‍ෂුහට මෙය කීයේය. “ස්වාමිනි, කොහි වනාහි ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිර තෙම මෙකල්හි වාසය කෙරේද? ස්වාමිනි, අපි ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ දකිනු කැමැත්තෙම්හ” යි “ගෘහපතිය, මේ ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිර තෙමේ විසල් නුවර බේලුව නම් ගමෙහි වාසය කේෙය” යි කීයේය.
ඉක්බිති අට්ඨක නම් නුවර වැසි දසම නම් ගෘහපති තෙම, පැළලුප් නුවර ඒ කටයුත්ත නිමවා විසල් පුර බේලුව නම් ගම යම් තැනෙක්හිද, ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිර යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට වැඳ, එකත්පස්ව හුන්නේය. එකත්පස්ව හුන්නාවූම අට්ඨක නම් නුවර වැසි දසම නම් ගෘහපති තෙම, ආයුෂ්මත් අනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට මෙය කීයේය. “ස්වාමීනි, ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්ස, යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍යයෙන් යුක්තව හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව වාසය කරන්නාවූ භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුනාවූ හෝ සිත කෙලෙසුන් කෙරෙන් මිදේද? ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂය වීමට යෙද්ද? නොපැමිණියාවූ හෝ උතුම්වූ නිවණට අනුව පැමිණේද? එබඳුවූ, සියල්ල දන්නාවූ, සියලු ධර්මයන් දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාවූ එක් ධර්මයක් ඇත්තේදැ” යි ඇසීය.
“ගෘහ පතිය, යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇතිව, හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව, වාසය කරන්නාවූ භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුණාවූ සිත හෝ කෙළෙසුන් කෙරෙන් මිදේද, ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂය වීමට යෙද්ද, නොපැමිණියාවූ උතුම් නිවණට හෝ අනුව පැමිණේද, එබඳුවූ සියල්ල දන්නාවූ, සියලු ධර්මයන් දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට වදාරණ ලද්දාවූ, එක් ධර්මයෙක් ඇතැ” යි කීයේය.
“ස්වාමීනි, ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්ස, යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙළෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇතිව, හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව වාසය කරන්නාවූ භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුනාවූ සිත හෝ කෙළෙසුන්ගෙන් මිදේද, ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂයවීමට යෙද්ද, නොපැමිණියාවූ උතුම් නිවණට හෝ අනුව පැමිණේද, එබඳුවූ සියල්ල දන්නාවූ, සියල්ල දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට දේශනා කරණ ලද්දාවූ, එක් ධර්මය තෙම කවරේදැ” යි ඇසිය.
“ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම කාමයන්ගෙන් වෙන්වම, අකුශල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්‍ක සහිතවූ, විචාර සහිතවූ, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, පළමුවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. හෙතෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. මේ ප්‍රථම ධ්‍යානයද වනාහි අභිසංස්කරණය කරණ ලද්දක්ය. සිතින් නිපදවන ලද්දක්ය. යම් කිසිවක් වනාහි රැස්කරණ ලදද, සිතින් නිපදවන ලදද, එය අනිත්‍යය නිරුද්ධවීම ස්වභාවකොට ඇත්තේයයි දැන ගණියි. හෙතෙම එහි පිහිටියේ, ආශ්‍රවයන් නැසීමට පැමිණෙයි. ඉදින් ආශ්‍රවයන් නැසිමට නොපැමිණේ නම්, ඒ ධර්මයෙහිවූ රාගයෙන්ම, ඒ ධර්මයෙහි වු සතුටෙන්ම, ඔරම්භාගීය සංයෝජන පස නැසීමෙන් ඕපපාතිකවූයේ, එහි පිරිණිවෙන සුළුවූයේ, ඒ ලෝකයෙන් පෙරළ නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ වෙයි. ගෘහපතිය, යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇතිව, හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව වාසය කරන්නාවූ භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුනාවූ සිත හෝ කෙලෙසුන්ගෙන් මිදේද? ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂය වීමට යෙද්ද? නොපැමිණියාවූ උතුම් නිවණට හෝ අනුව පැමිණේද? එබඳුවූ, සියල්ල දන්නාවූ, සියල්ල දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාවූ මේ ධර්මය තෙමේද එක් ධර්මයක් වේය” යි කීයේය.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. ගෘහපතිය, භික්‍ෂු තෙම විතර්‍ක විචාරයන් සන්සිඳීමෙන් තමා තමා කෙරෙහි පැහැදිම ඇත්තාවූ, සිත පිළිබඳ එකඟ බව ඇති, විතර්‍ක රහිතවූ, විචාර රහිතව, සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, දෙවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. ප්‍රීතියේ නොඇලීමෙන් තුන්වෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සැප දුක් දෙක නැතිකිරීමෙන් පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ අභාවයෙන් දුක් සැප නොවූ (මධ්‍යස්ථවූ) උපෙක්‍ෂාස්මෘති පාරිශුද්‍ධියවූ, චතුත්‍ර්‍ථ ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද,
“සතරවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. හෙතෙම මෙසේ සළකයි. මේ සතරවන ධ්‍යානයද වනාහි රැස්කරණ ලද්දක. සිතින් නිපදවන ලද්දක. යම් කිසිවක් වනාහි රැස්කරණ ලදද, සිතින් නිපදවන ලදද, එය අනිත්‍යය, නිරුද්ධවීම ස්වභාවකොට ඇත්තේයයි දැන ගණියි. හෙතෙම එහි පිහිටියේ, ආශ්‍රවයන් නැසීමට පැමිණෙයි. ඉදින් ආශ්‍රවයන් නැසිමට නොපැමිණේ නම්, ඒ ධර්මයෙහිවූ ඇල්මෙන්ම, ඒ ධර්මයෙහි සතුටින්ම, ඔරම්භාගීයවූ සංයෝජන පස නැසීමෙන් ඕපපාතිකවූයේ, එහි පිරිණිවෙන සුළුවූයේ, ඒ ලෝකයෙන් පෙරළා නොඑන ස්වභාවය ඇත්තේ වෙයි. ගෘහපතිය, යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇතිව, හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව වාසය කරන භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුනාවූ සිත හෝ කෙලෙසුන්ගෙන් මිදේද? ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂය වීමට යෙද්ද? නොපැමිණියාවූ උතුම්වූ නිවණට හෝ අනුව පැමිණේද? එබඳුවූ, සියල්ල දන්නාවූ, සියල්ල දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට දේශනා කරණ ලද්දාවූ මේ ධර්මයද වනාහි එක් ධර්මයක් වේය” යි කීයේය.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. ගෘහපතිය, භික්‍ෂුතෙම මෛත්‍රිය සමග ගියාවූ සිතින් එක් දිසාවක් පැතිර වාසය කරයි. එසේ දෙවන දිසාවද, එසේ තුන්වන දිසාවද, එසේ සතරවන දිසාවද පැතිර වාසය කරයි. මෙසේ උඩ, යට, සරස සියලු තන්හි සියල්ලන් කෙරෙහි සමව පැවති, සියල්ලන් ඇති ලෝකය පැතිරීමෙන් මහත්වූ, මහත් බවට ගියාවූ, අප්‍රමාණවූ, වෛර නැත්තාවූ, නිදුක්වූ, මෛත්‍රී සහගත සිතින් පැතිර වාසය කරයි. හෙතෙම මෙසේ සළකයි. මේ මෛත්‍රී චිත්ත විමුක්තියද වනාහි රැස් කරණ ලද්දීය. සිතින් නිපදවන ලද්දීය. යම් කිසිවෙක් වනාහි රැස් කරණ ලදද, සිතින් නිපදවන ලදද, එය අනිත්‍යය. නිරෝධය ස්වභාවකොට ඇත්තේයයි දැනගනියි. හෙතෙම එහි පිහිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ නැසීමට පැමිණෙයි. ඉදින් ආශ්‍රවයන්ගේ නැසිමට නොපැමිණේනම් ඒ ධර්මයෙහි ඇල්මෙන්ම, ඒ ධර්මයෙහි සතුටෙන්ම, ඕරම්භාගීය සංයෝජන පස නැසීමෙන් ඕපපාතිකවූයේ, එහි පිරිණිවෙන සුළුවූයේ, ඒ ලෝකයෙන් පෙරලා නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ වෙයි. ගෘහපතිය, යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන විර්‍ය්‍ය ඇතිව, හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව, වාසයකරණ භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුනාවූ සිත හෝ කෙළෙසුන්ගෙන් මිදේද, ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂය වීමට යෙත්ද, නොපැමිණියාවූ උතුම්වූ නිවණට හෝ අනුව පැමිණේද, එබඳුවූ මේ ධර්මයද, සියල්ල දන්නාවූ, සියලු දෙය දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාවූ එක් ධර්මයෙක් වේය” යි කීයේය.
“නැවතද අනිකක් කියමි. ගෘහපතිය, භික්‍ෂු තෙම කරුණාව සමග ගියාවූ සිතින් එක් දිසාවක් පැතිර වාසය කරයි. එසේ දෙවන දිසාවද, එසේ තුන්වන දිසාවද, එසේ සතරවන දිසාවද පැතිර වාසය කරයි. මෙසේ උඩ, යට, සරස සියලු තන්හි සියල්ලන් කෙරෙහි සමව පැවති, සියල්ලන් ඇති ලෝකය පැතිරීමෙන් මහත්වූ, මහත් බවට ගියාවූ, අප්‍රමාණවූ, වෛර නැත්තාවූ, නිදුක්වූ, මෘදු භාවය සමග ගියාවූ, උපෙක්‍ෂාව සමග ගියාවූ සිතින් එක් දිසාවක් පැතිර වාසය කරයි. එසේ දෙවන දිසාවද, එසේ තුන්වන දිසාවද, එසේ සතරවන දිසාවද, පැතිර වාසය කරයි. මෙසේ උඩ, යට, සරස, සියලු තන්හි සියල්ලන් කෙරෙහි සමව පැවැත්තාවූ, සියල්ලන් ඇති ලෝකය පැතුරුනාවූ, මහත් බවට ගියාවූ, අප්‍රමාණවූ, වෛර නැත්තාවූ, නිදුක්වූ, උපෙක්‍ෂාව සමග ගියාවූ, සිතින් පැතිර වාසය කරයි. හෙතෙම මෙසේ සළකයි. මේ උපෙක්‍ෂා චිත්ත විමුක්තියද වනාහි රැස් කරණ ලද්දීය. සිතින් නිපදවන ලද්දීය. යම් කිසිවෙක් වනාහි රැස් කරණ ලදද, සිතින් නිපදවන ලදද, එය අනිත්‍යය. නිරුද්ධවීම ස්වභාවකොට ඇත්තේයයි දැනගනියි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන් නැසීමට පැමිණේ. ඉදින් ආශ්‍රවයන් නැසිමට නොපැමිණේනම් ඒ ධර්මයෙහි ඇල්මෙන්ම, ඒ ධර්මයෙහි සතුටෙන්ම, ඕරම්භාගීය සංයෝජන පස නැසීමෙන් ඕපපාතිකවූයේ, එහි පිරිණිවෙන සුළුවූයේ, ඒ ලෝකයෙන් පෙරලා නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ වෙයි. ගෘහපතිය, මෙයද වනාහි යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන විර්‍ය්‍ය ඇතිව, හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව, වාසය කරණ භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුනාවූ සිත හෝ කෙළෙසුන්ගෙන් මිදේද, ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂය වීමට යෙත්ද, නොපැමිණියාවූ උතුම්වූ නිවණට හෝ අනුව පැමිණේද, එබඳුවූ සියල්ල දන්නාවූ, සියලු දෙය දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට දේශනා කරණ ලද්දාවූ එක් ධර්මයෙක් වේයයි කීයේය.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. ගෘහපතිය, භික්‍ෂු තෙම සියලු ආකාරයෙන් රූප සංඥාවන්ගේ ඉක්මවීමෙන්, ප්‍රතිඝ සංඥාවන්ගේ නැසීමෙන්, නානත්ත සංඥාවන්ගේ මෙනෙහි නොකිරීමෙන්, ආකාශය අනන්තයයි ආකාශානඤ්චායතන සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. හෙතෙම මෙසේ සළකයි. මේ ආකාශානඤ්චායන සමාපත්තියද වනාහි රැස්කරණ ලද්දේය. සිතින් නිපදවන ලද්දිය. යම් කිසිවක් වනාහි රැස් කරණ ලදද, සිතින් නිපදවන ලදද, එය අනිත්‍යය, නිරුද්ධවීම ස්වභාවකොට ඇත්තේයයි දැනගණියි. හෙතෙම එහි සිටියේ, ආශ්‍රවයන් නැසීමට පැමිණේ. ඉදින් ආශ්‍රවයන්ගේ නැසීමට නොපැමිණේ නම්, ඒ ධර්මයෙහිවූ ඇල්මෙන්ම ඒ ධර්මයෙහි සතුටෙන්ම, ඕරම්භාගීය සංයෝජන පස නැසීමෙන් ඕපපාතික වූයේ, එහි පිරිණිවෙන සුලුවූයේ, ඒ ලෝකයෙන් පෙරලා නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ වෙයි.
“ගාහපතිය, මෙයද වනාහි යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙළස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇතිව, හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව වාසය කරණ භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුනාවූ සිත හෝ, කෙළෙසුන්ගෙන් මිදේද, ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂයවීමට යෙද්ද, නොපැමිණියාවූ උතුම් නිවණට හෝ අනුව පැමිණේද, එබඳුවූ සියල්ල දන්නාවූ, සියලු දෙය දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට දේශනා කරණලද්දාවූ එක් ධර්මයෙක් වේ.
“නැවත අනිකක්ද කියමි. ගෘහපතිය, භික්‍ෂු තෙම සියලු ආකාරයෙන් ආකාශානඤ්චායතන සමාපත්තිය ඉක්මවා, විඤ්ඤාණය අනන්තයයි විඤ්ඤාණඤ්චායතන සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. සියලු ආකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතන සමාපත්තිය ඉක්මවා කිසිවක් නැතැයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. හෙතෙම මෙසේ සළකයි. මේ ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සමාපත්තියද රැස්කරණ ලද්දීය. සිතින් නිපදවන ලද්දිය. යම් කිසිවක් වනාහි රැස් කරණ ලදද, සිතින් නිපදවන ලදද, එය අනිත්‍යය, නිරුද්ධවීම ස්වභාවකොට ඇත්තේයයි දැනගණියි. හෙතෙම එහි සිටියේ, ආශ්‍රවයන් නැසීමට පැමිණෙයි. ඉදින් ආශ්‍රවයන් නැසීමට නොපැමිණේ නම්, ඒ ධර්මයෙහිවූ ඇල්මෙන්ම, ඒ ධර්මයෙහි සතුටින්, ඕරම්භාගීය සංයෝජන පස නැසීමෙන් ඕපපාතික වූයේ, එහි පිරිණිවෙන සුලුවූයේ, ඒ ලෝකයෙන් පෙරලා නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ වෙයි. ගාහපතිය, මේ ධර්මයද වනාහි යම් ධර්මයෙක්හි අප්‍රමාදව, කෙළසුන් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇතිව, හරණ ලද ආත්මාලය ඇතිව වාසය කරණ භික්‍ෂුහුගේ නොමිදුනාවූ සිත හෝ, කෙළෙසුන්ගෙන් මිදේද, ක්‍ෂය නොවූ ආශ්‍රව හෝ ක්‍ෂයවීමට යෙද්ද, නොපැමිණියාවූ උතුම් නිවණට හෝ අනුව පැමිණේද, එබඳුවූ සියල්ල දන්නාවූ, සියලු දෙය දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මනාකොට දේශනා කරණලද්දාවූ එක් ධර්මයෙක් වේය” යි කීයේය.
“මෙසේ කීකල්හි අට්ඨක නම් නුවර වැසි දසම නම් ගාහපති තෙම, ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට මෙය කීයේය. “ස්වාමීනි, ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්ස, යම් සේ පුරුෂයෙක් තෙම එක් නිදන් දොරටුවක් සොයන්නේ, එක්වරම නිදන් දොරටු එකොළොසක් ලබන්නේද, ස්වාමීනි, එපරිද්දෙන්ම මම එක් නිවන් දොරටුවක් සොයන්නේ, එකවරම නිවන් දොරටු එකොළොසක් සේවණය කිරීමට ලැබූයෙමි. ස්වාමීනි, යම් සේ පුරුෂයෙකුගේ දොරටු එකොළොසක් ඇති ගෙයක් වේද, හෙතෙම ඒ ගෙය ගිනි ඇවිලගත් කල්හි, එකෙක දොරටුවෙනුත් තමහට සුවයක් කරන්ට හැකි වන්නේද, ස්වාමීනි, මෙපරිද්දෙන්ම මම මේ නිවන් දොරටු එකොළොස අතුරෙන් එක එක දොරටුවකිනුත් තමහට සුවයක් කරන්නට හැකිවන්නෙමි. ස්වාමීනි, මේ අන්‍ය තීත්‍ර්‍ථයෝ නම් ගුරුවරයාට ගුරු වැටුප් සොයන්නාහුය. කුමක් හෙයින් වනාහි මම ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට පූජාවක් නොකරන්නෙම්දැ” යි කීයේය.
“ඉක්බිති, අට්ඨක නම් නුවර වැසි දසම නම් ගෘහපති තෙම විසල් නුවර වැසි වූද, පැළලුප් නුවර වැසි වූද, භික්‍ෂු සංඝයා රැස්කරවා, ප්‍රණීතවූ කෑයුතු දෙයින්ද, බුදියයුතු දෙයින්ද, සියතින් මනාකොට සන්තර්‍පණය කෙළේය. මනාකොට පවාරණය කෙළේය. එක් එක් භික්‍ෂුවද වෙන වෙන වස්ත්‍ර යුග්මයකින් හැන්දවීය. ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේද තුන් සිවුරකින් හැඳවී. ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට පන්සියයක් වටිනා විහාරයක්ද කරවූයේය.”
|
| 7. ගොපාලසුත්තං | 7. ගොපාලකඞ්ග සූත්‍රය |
|
17
‘‘එකාදසහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතො ගොපාලකො අභබ්බො ගොගණං පරිහරිතුං ඵාතිං කාතුං
(ඵාතිකත්තුං (සී.), ඵාතිකාතුං (ස්‍යා. පී.)). කතමෙහි එකාදසහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, ගොපාලකො න රූපඤ්ඤූ හොති, න ලක්ඛණකුසලො හොති, න ආසාටිකං හාරෙතා
(සාටෙතා (සී. ස්‍යා. පී.)) හොති, න වණං පටිච්ඡාදෙතා හොති, න ධූමං කත්තා හොති, න තිත්ථං ජානාති, න පීතං ජානාති, න වීථිං ජානාති, න ගොචරකුසලො හොති, අනවසෙසදොහී ච හොති, යෙ තෙ උසභා ගොපිතරො ගොපරිණායකා තෙ න අතිරෙකපූජාය පූජෙතා හොති
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, එකාදසහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු අභබ්බො ඉමස්මිං ධම්මවිනයෙ වුද්ධිං විරූළ්හිං වෙපුල්ලං ආපජ්ජිතුං. කතමෙහි එකාදසහි? ඉධ
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න රූපඤ්ඤූ හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු යං කිඤ්චි රූපං
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ලක්ඛණකුසලො හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ‘කම්මලක්ඛණො බාලො, කම්මලක්ඛණො පණ්ඩිතො’ති යථාභූතං නප්පජානාති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ලක්ඛණකුසලො හොති.
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ආසාටිකං හාරෙතා හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු උප්පන්නං කාමවිතක්කං අධිවාසෙති නප්පජහති න විනොදෙති න බ්‍යන්තීකරොති න අනභාවං ගමෙති, උප්පන්නං බ්‍යාපාදවිතක්කං... උප්පන්නං විහිංසාවිතක්කං... උප්පන්නුප්පන්නෙ පාපකෙ අකුසලෙ ධම්මෙ අධිවාසෙති නප්පජහති න විනොදෙති න බ්‍යන්තීකරොති න අනභාවං ගමෙති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ආසාටිකං හාරෙතා හොති.
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න වණං පටිච්ඡාදෙතා හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු චක්ඛුනා රූපං දිස්වා නිමිත්තග්ගාහී හොති අනුබ්‍යඤ්ජනග්ගාහී; යත්වාධිකරණමෙනං චක්ඛුන්ද්‍රියං අසංවුතං විහරන්තං අභිජ්ඣාදොමනස්සා පාපකා අකුසලා
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ධූමං කත්තා හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න
(ම. නි. 1.346-347 පන අයං නකාරො ධම්මන්තිපදස්ස අනන්තරං දිස්සති) යථාසුතං යථාපරියත්තං ධම්මං විත්ථාරෙන පරෙසං දෙසෙතා හොති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ධූමං කත්තා හොති.
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න තිත්ථං ජානාති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු යෙ තෙ භික්ඛූ
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න පීතං ජානාති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු තථාගතප්පවෙදිතෙ ධම්මවිනයෙ දෙසියමානෙ න ලභති අත්ථවෙදං, න ලභති ධම්මවෙදං
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න වීථිං ජානාති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අරියං අට්ඨඞ්ගිකං මග්ගං යථාභූතං නප්පජානාති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න වීථිං ජානාති.
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ගොචරකුසලො හොති? ඉධ
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අනවසෙසදොහී හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුං සද්ධා ගහපතිකා අභිහට්ඨුං පවාරෙන්ති චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරෙහි. තත්‍ර භික්ඛු මත්තං න ජානාති පටිග්ගහණාය. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අනවසෙසදොහී හොති.
‘‘කථඤ්ච
‘‘ඉමෙහි
‘‘එකාදසහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතො ගොපාලකො භබ්බො ගොගණං පරිහරිතුං ඵාතිං කාතුං. කතමෙහි එකාදසහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, ගොපාලකො රූපඤ්ඤූ හොති, ලක්ඛණකුසලො හොති, ආසාටිකං හාරෙතා හොති, වණං පටිච්ඡාදෙතා හොති, ධූමං කත්තා හොති, තිත්ථං ජානාති, පීතං ජානාති, වීථිං ජානාති, ගොචරකුසලො හොති, සාවසෙසදොහී ච හොති, යෙ තෙ උසභා ගොපිතරො ගොපරිණායකා තෙ අතිරෙකපූජාය පූජෙතා හොති - ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, එකාදසහි අඞ්ගෙහි සමන්නාගතො ගොපාලකො භබ්බො ගොගණං පරිහරිතුං ඵාතිං කාතුං.
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, එකාදසහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු භබ්බො ඉමස්මිං ධම්මවිනයෙ වුද්ධිං විරූළ්හිං වෙපුල්ලං ආපජ්ජිතුං. කතමෙහි එකාදසහි? ඉධ
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු රූපඤ්ඤූ හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු යං කිඤ්චි රූපං ‘චත්තාරි මහාභූතානි, චතුන්නඤ්ච මහාභූතානං උපාදායරූප’න්ති යථාභූතං පජානාති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු රූපඤ්ඤූ හොති.
‘‘කථඤ්ච
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ආසාටිකං හාරෙතා හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු උප්පන්නං කාමවිතක්කං නාධිවාසෙති පජහති විනොදෙති බ්‍යන්තීකරොති අනභාවං ගමෙති, උප්පන්නං බ්‍යාපාදවිතක්කං... උප්පන්නං විහිංසාවිතක්කං... උප්පන්නුප්පන්නෙ පාපකෙ අකුසලෙ ධම්මෙ නාධිවාසෙති පජහති
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු වණං පටිච්ඡාදෙතා හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු චක්ඛුනා රූපං දිස්වා න නිමිත්තග්ගාහී හොති නානුබ්‍යඤ්ජනග්ගාහී; යත්වාධිකරණමෙනං චක්ඛුන්ද්‍රියං අසංවුතං විහරන්තං අභිජ්ඣාදොමනස්සා පාපකා අකුසලා ධම්මා අන්වාස්සවෙය්‍යුං, තස්ස සංවරාය පටිපජ්ජති; රක්ඛති චක්ඛුන්ද්‍රියං, චක්ඛුන්ද්‍රියෙ සංවරං ආපජ්ජති. සොතෙන සද්දං සුත්වා... ඝානෙන ගන්ධං ඝායිත්වා... ජිව්හාය රසං සායිත්වා... කායෙන ඵොට්ඨබ්බං ඵුසිත්වා... මනසා ධම්මං විඤ්ඤාය න නිමිත්තග්ගාහී හොති නානුබ්‍යඤ්ජනග්ගාහී; යත්වාධිකරණමෙනං මනින්ද්‍රියං අසංවුතං විහරන්තං අභිජ්ඣාදොමනස්සා පාපකා අකුසලා ධම්මා අන්වාස්සවෙය්‍යුං, තස්ස සංවරාය
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ධූමං කත්තා හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු යථාසුතං යථාපරියත්තං ධම්මං විත්ථාරෙන පරෙසං දෙසෙතා හොති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ධූමං කත්තා හොති.
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු තිත්ථං ජානාති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු යෙ තෙ භික්ඛූ බහුස්සුතා ආගතාගමා ධම්මධරා විනයධරා මාතිකාධරා, තෙ
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පීතං ජානාති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු තථාගතප්පවෙදිතෙ ධම්මවිනයෙ දෙසියමානෙ ලභති අත්ථවෙදං, ලභති ධම්මවෙදං, ලභති ධම්මූපසංහිතං පාමොජ්ජං. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පීතං ජානාති.
‘‘කථඤ්ච
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ගොචරකුසලො හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු චත්තාරො සතිපට්ඨානෙ යථාභූතං පජානාති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ගොචරකුසලො හොති.
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සාවසෙසදොහී හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුං සද්ධා ගහපතිකා අභිහට්ඨුං පවාරෙන්ති චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරෙහි. තත්‍ර භික්ඛු මත්තං ජානාති පටිග්ගහණාය. එවං
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු යෙ තෙ භික්ඛූ ථෙරා රත්තඤ්ඤූ චිරපබ්බජිතා සඞ්ඝපිතරො සඞ්ඝපරිණායකා, තෙ අතිරෙකපූජාය පූජෙතා හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු යෙ තෙ ථෙරා රත්තඤ්ඤූ චිරපබ්බජිතා සඞ්ඝපිතරො සඞ්ඝපරිණායකා, තෙසු මෙත්තං කායකම්මං පච්චුපට්ඨාපෙති ආවි චෙව රහො ච, මෙත්තං වචීකම්මං... මෙත්තං මනොකම්මං පච්චුපට්ඨාපෙති ආවි චෙව රහො ච. එවං ඛො
‘‘ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, එකාදසහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු භබ්බො ඉමස්මිං ධම්මවිනයෙ වුද්ධිං විරූළ්හිං වෙපුල්ලං ආපජ්ජිතු’’න්ති. සත්තමං.
|
17
“මහණෙනි, කරුණු එකොළොසකින් යුක්තවූ ගොපළු තෙම ගව සමුහයා පරිහරණය කරන්ට, සමෘද්‍ධ කරන්ට සුදුසු නොවේ. කවර එකොළොසකින්ද යත්?
“මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ගොපළු තෙම රූපය දන්නේ නොවේද, ලකුණු දැනීමෙහි දක්‍ෂ නොවේද, මැසි බිජුවට නොවළකන්නේද, වණය වසා බඳින්නේ නොවේද, දුම් කරන්නේ නොවේද, තොටුපල නොදනීද, පැන් බිවහු නොදනීද, යායුතු මග නොදනීද, ගොදුරු තැන් දැනීමෙහි දක්‍ෂ නොවේද? ඉතිරි නොකොට කිරි දොවන්නේත් වේද, යම් ඒ ගව පිතෘවූ, ගව පරිනායක වූ, වෘෂභයෝ වෙද්ද, ඔවුන් වැඩියක් පිදීමෙන් පුදන්නේ නොවේද, මහණෙනි, මේ කරුණු එකොළොසින් යුක්තවූ ගොපළු තෙම ගවයා පරිහරණය කරන්ට, සමෘද්‍ධ කරන්ට සුදුසු නොවේ.
“මහණෙනි, මෙපරිද්දෙන්ම එකොළොස් කරුණකින් යුක්තවූ භික්‍ෂුතෙම මේ ශාසනයෙහි වෘද්‍ධියට, වැඩීමට, මහත්බවට, පැමිණෙන්ට සුදුසු නොවේ. කවර එකොළොසකින්ද යත්?
“මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂු තෙම රූපය දන්නේ නොවේද, ලකුණු දැනීමෙහි දක්‍ෂ නොවේද, මැසි බිජුවට වළකන්නේ නොවේද, වණය වසා බඳින්නේ නොවේද, දුම් කරන්නේ නොවේද, තොටුපල නොදනීද, පානය කළාහු නොදනීද, ගමන් කළ යුතු මග නොදනීද, ගොචර ස්ථානයෙහි දක්‍ෂ නොවේද, ශෙෂ රහිතව දොවින්නේත් වේද, රාත්‍රඥවූ, පැවිදිවී බොහෝ කල් ගියාවූ සඞ්ඝ පීතෘවූ, සඞ්ඝ පරිනායක යම් මේ ස්ථවිර භික්‍ෂූහු වෙද්ද, ඔවුන් වැඩියක් පූජායෙන් පුදන්නේ නොවේද?
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම රූප දන්නේ නොවේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම යම්කිසි රූපයක් වේද, ඒ සියලු රූපය, සතර මහ භූතයෝද, සතර මහ භූතයන්ගෙන් හටගත් රූපයද වේ යයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැන නොගනියි. මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම රූප දන්නේ නොවෙයි. මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම ලකුණු දැනීමෙහි දක්‍ෂ නොවේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම අඥානතෙම කර්‍මය ලක්‍ෂණකොට ඇත්තේය. පණ්ඩිත තෙම කර්‍මය ලක්‍ෂණකොට ඇත්තේයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැන නොගනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම ලකුණු දැනීමෙහි දක්‍ෂ නොවේ.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂු තෙම මැසි බිජුවට හෙවත් ඉහඳ තිබිම වළකන්නේ නොවේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම උපන්නාවූ කාම විතර්‍කය ඉවසාද, හැර නොදමාද, දුරු නොකෙරේද, විනාශ නොකෙරේද. නැවත අභාවයට නොපමුණුවාද, උපන්නාවූ ව්‍යාපාද විතර්‍කය, උපන්නාවූ විහිංසා විතර්‍කය, උපනුපන්නාවූ ලාමකවූ අකුශල ධර්මයන් ඉවසාද, නොහරීද, දුරු නොකෙරේද, කෙළවර නොකෙරේද, නැවත අභාවයට නොපමුනුවාද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම ඉහඳ තිබීම වළකන්නේ නොවෙයි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂු තෙම වණය පිළිසන් කරන්නේ නොවේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම ඇසින් රූපය දැක නිමිති වශයෙන් ගන්නේ වේද, කුඩා ලකුණු වශයෙන් ගන්නේ වේද, යම් හෙයකින් මේ චක්‍ෂුරින්ද්‍රියයෙහි සංවර නැතුව වාසය කරන්නහුට විෂම ලෝභය, දොම්නස්ය, යන ලාමකවූ අකුශල ධර්මයෝ අනුව වහණය වන්නාහුද, එය සංවර කිරීම පිණිස නොපිළිපදීද, චක්‍ෂුරින්‍ද්‍රිය නොරකීද, චක්‍ෂුරින්‍ද්‍රියෙහි සංවරයට නොපැමිණේද, කණින් ශබ්ද අසා, නාසයෙන් සුවඳ දැන, දිවෙන් රසය විඳ, කයින් ස්පර්‍ශකළ යුත්තේ, ස්පර්‍ශකොට සිතින් ධර්මය දැන, නිමිති වශයෙන් ගන්නේ වේද, කුඩා ලකුණු වශයෙන් ගන්නේ වේද, යම් හේතුවකින් මේ මනෙන්ද්රියයෙහි සංවර නැතිව වාසය කරන්නහුට විෂම ලෝභය, දොම්නසය, යන ලාමකවූ අකුශල ධර්මයෝ අනුව වහණය වන්නාහුද, එය සංවර කිරීම පිණිස නොපිළිපදීද, මනෙන්ද්‍රියය නොරකීද, මනෙන්ද්රියයෙහි සංවරයට නොපැමිණෙයිද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතමෙ වණය පිළියම් කරන්නේ නොවෙයි. මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂු තෙම දුම කරන්නේ නොවේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම අසන ලද පරිදි, පිරවහන ලද පරිදි, ධර්මය විස්තර වශයෙන් අනුන්ට දේශනා කරන්නේ නොවේද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂු තෙම දුම කරන්නේ නොවෙයි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම තොටුපල නොදනීද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම යම් ඒ භික්‍ෂූහු බොහෝ ඇසූ පිරූ තැන් ඇත්තාහු, පැමිණියාවූ ශාසන ධර්මය ඇත්තාහු, ධර්මය දරන්නාහු, විනය දරන්නාහු, මාතෘකා දරන්නාහු වෙද්ද, ඔවුන් වෙත කලින් කල පැමිණ, “ස්වාමිනි, මෙය කෙසේද, මොහුගේ අත්‍ර්‍ථය කවරේදැ” යි නොවිචාරාද, ප්‍රශ්න නොකෙරේද, ඔහුට ඒ ආයුෂ්මත්හු අප්‍රකටවූ ධර්මයද ප්‍රකට නොකෙරෙත්. ගැඹුරුවූ ධර්මයද ප්‍රකාශ නොකෙරෙත්. අනෙක ප්‍රකාරවූද, සැක කටයුතු ධර්මයන්හි සැකය දුරු නොකෙරෙත්. මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම තොටුපල නොදනියි.
“මහණෙනි, කෙසේනම් භික්‍ෂුතෙම පානය කළහු නොදනීද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම තථාගතයන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද ධර්ම විනය දේශනා කරණු ලබන කල්හි, අත්‍ර්‍ථය පිළිබඳ සතුට නොලබාද, ධර්මය පිළිබඳ සතුට නොලබාද, ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය නොලබාද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම පානය කරණ ලද්දහු නොදනියි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම ගමන් මාර්‍ගය නොදනීද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම ආර්‍ය්‍ය අෂ්ටාංගික මාර්‍ගය තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම ගමන් මාර්‍ගය නොදන්නේ වේ.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම ගෝචර ස්ථානයන්හි දක්‍ෂවූයේ නොවේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම සතර සතිපට්ඨානයන් තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම ගෝචර ස්ථානයන්හි දක්‍ෂවූයේ නොවෙයි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම ඉතිරි නොකොට දොවින්නේ වේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම ශ්‍රද්‍ධාව ඇති ගෘහපතීහු චීවරය, පිණ්ඩපාතය, සයනාශනය, ගිලනුන්ට ප්‍රත්‍යවූ බෙහෙත් පිරිකරය යන මෙයින් ලඟට එළවා පවරද්ද, එහි භික්‍ෂුතෙම පිළිගැනීමට පමණ නොදනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම ඉතිරි නොකොට දොවින්නේ වේ.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම චිර කල් දන්නාවූ, පැවිදිවූ බොහෝ කල් ඇති, සඞ්ඝ පීතෘවූ, සඞ්ඝ පරිනායකවූ, යම් ඒ ස්ථවිර භික්‍ෂූහු වෙද්ද, ඔවුන් වැඩියක් පිදීමෙන් පුදන්නේ නොවේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම චිරරාත්‍රඥවූ, චිරප්‍රව්‍රජිතවූ, සංඝපිතෘවූ, සඞ්ඝ පරිනායකවූ, යම් ඒ ස්ථවිර භික්‍ෂූහු වෙද්ද, ඔවුන් කෙරෙහි ප්‍රකාශයෙහිද, රහසිගතවද, මෛත්‍රී කාය කර්‍මය නොපිහිටුවාද, මෛත්‍රී වාක් කර්‍මය නොපිහිටුවාද, මෛත්‍රී මනො කර්‍මය එළිපිටද, රහසද නොපිහිටුවාද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂු තෙම චිරරාත්‍රඥවූ, චිරප්‍රව්‍රජිතවූ, සංඝපිතෘවූ, සඞ්ඝ පරිනායකවූ, යම් ඒ ස්ථවිර භික්‍ෂූහු වෙද්ද, ඔවුන් වැඩි තරම් පූජාවෙන් පුදන්නේ නොවේද, මහණෙනි, මේ ධර්ම එකොළොසින් යුක්තවූ භික්‍ෂුතෙම වනාහි මේ ශාසනයෙහි වැඩීමට, හටගැනීමට, මහත් බවට පැමිණෙන්ට නුසුදුස්සෙක් වේ.
“මහණෙනි, කරුණු එකොළොසකින් යුක්තවූ ගොපළු තෙම ගව සමුහයා පරිහරණය කරන්ට, සමෘද්‍ධ කරන්ට සුදුස්සෙක් වේ. කවරනම් එකොළොසකින්ද යත්? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ගොපළු තෙම රූප දන්නේ වේද, ලකුණු දැනීමෙහි දක්‍ෂයෙක් වේද, මැසි බිජුවට වළකන්නේ වේද, වණය පිළිසන් කරන්නේ වේද, දුම කරන්නේ වේද, තොටුපල දනීද, පානය කළහු දනීද, ගමන් මාර්‍ගය දනීද, ගොදුරු තන්හි දක්‍ෂයෙක් වේද? ඉතිරි කිරීම් සහිතව දොවින්නේ වේද, ගව පිතෘවූ, ගව පරිනායක වූ, යම් මේ වෘෂභයෝ වෙද්ද, ඔවුන් වැඩිතරම් පිදීමෙන් පුදන්නේ වේද, මහණෙනි, මේ කරුණු එකොළොසින් යුක්තවූ ගොපළු තෙම වනාහි ගව සමූහයා පරිහරණය කරන්ට, සමෘද්‍ධ කරන්ට සමත්‍ර්‍ථයෙක් වේද,
“මහණෙනි, මෙපරිද්දෙන්ම ධර්ම එකොළොසකින් යුක්තවූ භික්‍ෂුතෙම මේ ශාසනයෙහි වැඩීමට, නැගීමට, මහත්බවට, පැමිණෙන්ට සමත්‍ර්‍ථයෙක් වේ. කවර එකොළොසකින්ද යත්? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂු තෙම රූප දන්නේ වේද, ලකුණු දැනීමෙහි දක්‍ෂයෙක් වේද, මැසි බිජුවට වළක්වන්නේද, වණය පිළිසන්කරන්නේ වේද, දුම් කරන්නේ වේද, තොටුපොල දනීද, පානය කළහු දනීද, ගමන් මග දනීද, ගොදුරු තැන් දැනීමෙහි දක්‍ෂයෙක් වේද, ඉතිරි සහිතව දොවින්නේත් වේද, චිරකල් දන්නාවූ, පැවිදිවූ බොහෝ කල් ඇති සඞ්ඝ පීතෘවූ, සඞ්ඝ පරිනායකවූ, යම් මේ ස්ථවිර භික්‍ෂූහු වෙද්ද, ඔවුන් වැඩි තරම් පිදීමෙන් පුදන්නේ වේද?
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම රූප දන්නේ වේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම යම්කිසි රූපයක් වේද, ඒ සියලු රූපය, සතර මහ භූතයෝය, සතර මහ භූතයන්ගෙන් හටගත් රූපයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම රූප දන්නේ වේ.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම ලකුණු දැනීමෙහි දක්‍ෂයෙක් වේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම බාලතෙම කර්‍මය ලක්‍ෂණකොට ඇත්තේය. පණ්ඩිත තෙම කර්‍මය ලක්‍ෂණකොට ඇත්තේයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැන ගනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම ලකුණු දැනීමෙහි දක්‍ෂයෙක් වේ.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂු තෙම මැසි බිජුවට වළකන්නේ වේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම උපන්නාවූ කාම විතර්‍කය නොඉවසාද, හැර දමාද, කෙළවර කෙරේද, දුරු කෙරේද, නැවත අභාවයට පමුණුවාද, උපන්නාවූ ව්‍යාපාද විතර්‍කය, උපන්නාවූ විහිංසා විතර්‍කය, නොඉවසාද, හැර දමාද, කෙළවර කෙරේද, දුරු කෙරේද, නැවත අභාවයට පමුණුවාද, “උපනුපන් ලාමකවූ අකුශල ධර්මයන් නොඉවසාද, හැරදමාද, දුරු කෙරේද, අවසාන කෙරේද, නැවත අභාවයට පමුණුවාද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම මැසි බිජුවට වළක්වන්නේ වෙයි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂු තෙම වණය වසන්නේ වේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම ඇසින් රූපය දැක නිමිති වශයෙන් ගන්නේ නොවේද, කුඩා ලකුණු වශයෙන් ගන්නේ නොවේද? යම් හේතුවකින් මේ චක්‍ෂුරින්ද්‍රියයෙහි සංවර නැතිව වාසය කරන්නහුට විෂම ලෝභය, දොම්නසය, යන ලාමකවූ අකුශල ධර්මයෝ අනුව වැහෙන්නාහුද, එය වැළැක්ම පිණිස පිළිපදීද? චක්‍ෂුරින්‍ද්‍රිය රකීද, චක්‍ෂුරින්‍ද්‍රියෙහි සංවරයට පැමිණේද, කණින් ශබ්ද අසා, නාසයෙන් සුවඳ දැන, දිවෙන් රසය විඳ, කයින් ස්පර්‍ශකළ යුත්තේ, ස්පර්‍ශකොට සිතින් ධර්මය දැන, නිමිති වශයෙන් ගන්නේ නොවේද, කුඩා ලකුණු වශයෙන් නොගන්නේද, යම් හේතුවකින් මේ මනෙන්ද්රියයෙහි සංවර නැතිව වාසය කරන්නහුට විෂම ලෝභය, දොම්නසය, යන ලාමකවූ අකුශල ධර්මයෝ අනුව වැහෙන්නාහුද, එය වැළැක්ම පිණිස පිළිපදියිද, මනෙන්ද්‍රියය රකීද, මනෙන්ද්රියයෙහි සංවරයට පැමිණේද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතමෙ වණය වසන්නේ වේ.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂු තෙම දුම කරන්නේ වේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම අසන ලද පරිදි, පිරවහණ ලද පරිදි, ධර්මය විස්තර වශයෙන් අනුන්ට දේශනා කරන්නේ වේද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂු තෙම දුම කරන්නේ වෙයි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම තොටුපල දනීද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම දැනගත් ආගම ඇත්තාවූ, ධර්මය දරන්නාවූ, විනය දරන්නාවූ, මාතෘකා දරන්නාවූ යම් මේ බහුශ්‍රුත භික්‍ෂූහු වෙද්ද, කලින් කල ඔවුන් වෙත පැමිණ, “ස්වාමිනි, මෙය කෙසේද, මොහුගේ අත්‍ර්‍ථය කවරේ දැ” යි විචාරාද, ප්‍රශ්න කෙරේද, ඕහට ඒ ආයුෂ්මත්හු විවෘත නොවූම අත්‍ර්‍ථය විවෘත කෙරෙත්. ප්‍රකට නොවූද කාරණය ප්‍රකට කෙරෙත්. නොයෙක් ආකාරවූද, සැක කටයුතුවූ, ධර්මයන්හි සැකය දුරු කෙරෙත්. මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම තොටුපල දකියි.
“මහණෙනි, කෙසේනම් භික්‍ෂුතෙම පානය කළහු දනීද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම තථාගතයන් වහන්සේ විසින් වදාළාවූ ධර්ම විනය දේශනා කරණු ලබන කල්හි, අත්‍ර්‍ථය පිළිබඳ සතුට ලබාද, ධර්මය පිළිබඳ සතුට ලබාද, ධර්මයෙන් යුක්තවූ ප්‍රමුදිත භාවය ලබාද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම පානය කළහු දනියි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම යායුතු මග දනීද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම ආර්‍ය්‍ය අෂ්ටාංගික මාර්‍ගය තත්වූ පරිද්දෙන් දනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම යායුතු මග දනියි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම ගෝචර ස්ථානයන්හි දක්‍ෂවූයේ වේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම සතර සතිපට්ඨානයන් තත්වූ පරිද්දෙන් දනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම ගෝචර ස්ථානයන්හි දක්‍ෂවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම ඉතිරි කිර්ම ඇතිව දොවින්නේ වේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම ශ්‍රද්‍ධාවන්ත ගෘහපතීහු චීවරය, පිණ්ඩපාතය, ශයනාසනය, ගිලන්පස බෙහෙත් පිරිකරය යන මෙයින් ලඟට එළවා පවරත්ද, එහි භික්‍ෂුතෙම පිළිගැනීමට පමණ දනීද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුතෙම ඉතිරි සහිතව දොවින්නේ වෙයි.
“මහණෙනි, කෙසේ නම් භික්‍ෂුතෙම චිර රාත්‍රඥවූ, පැවිදිවූ බොහෝ කල් ඇති, සඞ්ඝ පීතෘවූ, සඞ්ඝ පරිනායකවූ, යම් ඒ ස්ථවිර භික්‍ෂූහු වෙද්ද, ඒ භික්‍ෂූන් අධිකවූ පූජාවෙන් පුදන්නේ වේද, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම චිර කල් දන්නාවූ, පැවිදිවූ බොහෝ කල් ඇති, සංඝපිතෘවූ, සඞ්ඝ පරිනායකවූ, යම් ඒ ස්ථවිර භික්‍ෂූහු වෙද්ද, ඔවුන් කෙරෙහි මෛත්‍රී සහගත කාය කර්‍මය ඉදිරියෙහිද, නැති තැනද යොදවාද, මහණෙනි, මෙසේ වනාහි භික්‍ෂු තෙම චිර කල් දන්නාවූ, පැවිදිවූ බොහෝ කල් ඇති, සංඝපිතෘවූ, සඞ්ඝ පරිනායකවූ, යම් ඒ ස්ථවිර භික්‍ෂූහු වෙද්ද, ඔවුන් අතිරේක පූජාවෙන් පුදන්නේ වේ.
“මහණෙනි, මේ කරුණු එකොළොසින් යුක්තවූ භික්‍ෂුතෙමේ වනාහි මේ ශාසනයෙහි වැඩීමට, හටගැනීමට, මහත් බවට පැමිණෙන්ට සුදුසු වේ” යයි වදාළ සේක.
|
| 8. පඨමසමාධිසුත්තං | 8. පඨම සමාධි පටිලාභ සූත්‍රය |
|
18
(අ. නි. 10.6) අථ ඛො සම්බහුලා භික්ඛූ යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. එකමන්තං නිසින්නා ඛො තෙ භික්ඛූ භගවන්තං එතදවොචුං -
‘‘සියා නු ඛො, භන්තෙ, භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස, න ආපස්මිං ආපොසඤ්ඤී අස්ස, න තෙජස්මිං තෙජොසඤ්ඤී අස්ස, න වායස්මිං වායොසඤ්ඤී අස්ස, න ආකාසානඤ්චායතනෙ
‘‘සියා, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස...පෙ.
‘‘යථා කථං පන, භන්තෙ, සියා භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො
‘‘ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු එවංසඤ්ඤී හොති - ‘එතං සන්තං එතං පණීතං, යදිදං සබ්බසඞ්ඛාරසමථො සබ්බූපධිපටිනිස්සග්ගො තණ්හාක්ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්බාන’න්ති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, සියා භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස, න ආපස්මිං ආපොසඤ්ඤී අස්ස, න තෙජස්මිං තෙජොසඤ්ඤී අස්ස, න වායස්මිං වායොසඤ්ඤී අස්ස, න ආකාසානඤ්චායතනෙ ආකාසානඤ්චායතනසඤ්ඤී අස්ස, න විඤ්ඤාණඤ්චායතනෙ විඤ්ඤාණඤ්චායතනසඤ්ඤී අස්ස, න ආකිඤ්චඤ්ඤායතනෙ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනසඤ්ඤී අස්ස, න නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනෙ නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනසඤ්ඤී අස්ස, න ඉධලොකෙ ඉධලොකසඤ්ඤී අස්ස, න පරලොකෙ පරලොකසඤ්ඤී අස්ස, යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තත්‍රාපි න සඤ්ඤී අස්ස; සඤ්ඤී ච පන අස්සා’’ති. අට්ඨමං.
|
18
“එකල්හි වනාහි බොහෝවූ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියාහුය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වැඳ, එකත්පස්ව උන්හ. එකත්පස්ව හුන්නාවූම ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීවාහුය.
“ස්වාමීනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? භික්‍ෂූන්හට එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් වන්නේදැ?” යි ඇසූහ.
“මහණෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? භික්‍ෂූහට එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් වන්නේය?” යි වදාළ සේක.
“ස්වාමීනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? ඒ කෙසේ නම් භික්‍ෂූහට එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් වන්නේදැ?” යි ඇසූහ.
“මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂු තෙම යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳීමවූ, සියලු කෙළෙසුන්ගේ දුරලීමවූ, තෘෂ්ණාව නැසුවාවූ, නොඇල්මවූ, නිරෝධ නම්වූ නිවණක් වේද, මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතයයි මෙබඳු සංඥා ඇත්තේ වේද, මහණෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? මෙසේ වනාහි භික්‍ෂූහට එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභය වන්නේය” යි වදාළ සේක.
|
| 9. දුතියසමාධිසුත්තං | 9. දුතිය සමාධි පටිලාභ සූත්‍රය |
|
19
තත්‍ර ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි - ‘‘භික්ඛවො’’ති. ‘‘භදන්තෙ’’ති තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච -
‘‘සියා
‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච -
‘‘සියා, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස...පෙ.... යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තත්‍රාපි න සඤ්ඤී අස්ස; සඤ්ඤී ච පන අස්සා’’ති.
‘‘යථා කථං පන, භන්තෙ, සියා භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස...පෙ.... යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තත්‍රාපි න සඤ්ඤී අස්ස; සඤ්ඤී ච පන අස්සා’’ති?
‘‘ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු එවංසඤ්ඤී හොති - ‘එතං සන්තං එතං පණීතං, යදිදං සබ්බසඞ්ඛාරසමථො සබ්බූපධිපටිනිස්සග්ගො තණ්හාක්ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්බාන’න්ති
|
19
“එකල්හි වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, “මහණෙනි” කියා භික්‍ෂූන්ට අඬ ගා වදාළ සේක. “කිමෙක්ද, පින්වතුන් වහන්සැ” යි ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
“මහණෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇති නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට වන්නේදැ” යි ඇසූ සේක.
ස්වාමීනි, අපට ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නායකකොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේටම මේ භාසිතයාගේ අත්‍ර්‍ථය වැටහෙන සේක්වා. එය මැනව. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සමීපයෙන් අසා භික්‍ෂූහු එය දරන්නාහුය” යි කීහ. “මහණෙනි, එසේ වී නම් අසව්. යහපත්කොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමි” යි වදාළ සේක. “ස්වාමිනි, එසේය” යි කියා ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
“මහණෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇති නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂුහට වන්නේය” යි වදාළ සේක.
“ස්වාමීනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට ඒ කෙසේ නම් වන්නේදැ” යි ඇසූහ.
“මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳීමවූ, සියලු කෙළෙසුන්ගේ දුරලීමවූ, තෘෂ්ණාව නැසුවාවූ, නොඇල්මවූ, නිරෝධවූ, නිවණක් වේද, මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණිතයයි මෙබඳුවූ සංඥා ඇත්තේ වේද, මහණෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට මෙසේ වන්නේය” යි වදාළ සේක.
|
| 10. තතියසමාධිසුත්තං | 10. පඨම සාරීපුත්ත සමාධිලාභ සූත්‍රය |
|
20
(අ. නි. 10.7) අථ
‘‘සියා නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස...පෙ....
‘‘යථා කථං පන, ආවුසො සාරිපුත්ත, සියා භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස...පෙ.... යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තත්‍රාපි න සඤ්ඤී අස්ස; සඤ්ඤී ච පන අස්සා’’ති?
‘‘ඉධ
|
20
“එකල්හි වනාහි බොහෝ්වූ භික්‍ෂූහු ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියාහුය. පැමිණ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ සමග සතුටුවූවාහුය. සතුටුවිය යුතුවූ, සිහි කටයුතුවූ, කථාව කොට නිමවා එකත්පස්ව උන්හ. එකත්පස්ව හුන්නාවූම ඒ භික්‍ෂුහු ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට මෙය කීවාහුය.
“ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට වන්නේදැ” යි ඇසූහ.
“ඇවැත්නි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට වන්නේය” යි කී සේක.
“ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්ස, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට ඒ කෙසේ නම් වන්නේදැ” යි අසූහ.
“ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂු තෙම මෙබඳු සංඥා ඇත්තේ වේද, එනම්, යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳීමවූ, සියලු කෙළෙසුන්ගේ දුරලීමවූ, තෘෂ්ණාව ක්‍ෂයවූ, විරාගවූ, නිරෝධවූ, නිවණක් වේද, මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය කියායි. ඇවැත්නි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොමවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුවය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැන ගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇති නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද, එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුහට වන්නේය” යි වදාළේය.
|
| 11. චතුත්ථසමාධිසුත්තං | 11. දුතිය සමාධි පටිලාභ සූත්‍රය |
|
21
තත්‍ර
‘‘දූරතොපි
‘‘තෙනහාවුසො, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ
‘‘සියා, ආවුසො භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස...පෙ.... යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තත්‍රාපි න සඤ්ඤී අස්ස; සඤ්ඤී ච පන අස්සා’’ති.
‘‘යථා කථං පනාවුසො, සියා භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා
‘‘ඉධ, ආවුසො, භික්ඛු එවංසඤ්ඤී හොති - ‘එතං සන්තං එතං පණීතං, යදිදං සබ්බසඞ්ඛාරසමථො සබ්බූපධිපටිනිස්සග්ගො තණ්හාක්ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්බාන’න්ති. එවං ඛො, ආවුසො, සියා භික්ඛුනො තථාරූපො සමාධිපටිලාභො යථා නෙව පථවියං පථවිසඤ්ඤී අස්ස, න ආපස්මිං ආපොසඤ්ඤී අස්ස, න තෙජස්මිං තෙජොසඤ්ඤී අස්ස, න වායස්මිං වායොසඤ්ඤී අස්ස, න ආකාසානඤ්චායතනෙ ආකාසානඤ්චායතනසඤ්ඤී අස්ස, න විඤ්ඤාණඤ්චායතනෙ විඤ්ඤාණඤ්චායතනසඤ්ඤී අස්ස, න ආකිඤ්චඤ්ඤායතනෙ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනසඤ්ඤී අස්ස, න නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනෙ නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනසඤ්ඤී අස්ස, න ඉධලොකෙ ඉධලොකසඤ්ඤී අස්ස
|
21
“එකල්හි වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, “මහණෙනි” කියා භික්‍ෂූන්ට අඬ ගා වදාළ සේක. “කිමෙක්ද, පින්වතුන් වහන්සැ” යි ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
“මහණෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇති නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට වන්නේදැ” යි ඇසූ සේක.
ස්වාමීනි, අපට ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නායකකොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේටම මේ භාසිතයාගේ අත්‍ර්‍ථය වැටහෙන සේක්වා. එය මැනව. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සමීපයෙන් අසා භික්‍ෂූහු එය දරන්නාහුය” යි කීහ. “මහණෙනි, එසේ වී නම් අසව්. යහපත්කොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමි” යි වදාළ සේක. “ස්වාමිනි, එසේය” යි කියා ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
“මහණෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇති නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂුහට වන්නේය” යි වදාළ සේක.
“ස්වාමීනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට ඒ කෙසේ නම් වන්නේදැ” යි ඇසූහ.
“මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳීමවූ, සියලු කෙළෙසුන්ගේ දුරලීමවූ, තෘෂ්ණාව නැසුවාවූ, නොඇල්මවූ, නිරෝධවූ, නිවණක් වේද, මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණිතයයි මෙබඳුවූ සංඥා ඇත්තේ වේද, මහණෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට මෙසේ වන්නේය” යි වදාළ සේක.
පඨම සාරීපුත්ත සමාධිලාභ සූත්‍රය
“එකල්හි වනාහි බොහෝ්වූ භික්‍ෂූහු ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියාහුය. පැමිණ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ සමග සතුටුවූවාහුය. සතුටුවිය යුතුවූ, සිහි කටයුතුවූ, කථාව කොට නිමවා එකත්පස්ව උන්හ. එකත්පස්ව හුන්නාවූම ඒ භික්‍ෂුහු ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට මෙය කීවාහුය.
“ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයෙනි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට වන්නේදැ” යි ඇසූහ.
“ඇවැත්නි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට වන්නේය” යි කී සේක.
“ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්ස, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට ඒ කෙසේ නම් වන්නේදැ” යි අසූහ.
“ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂු තෙම මෙබඳු සංඥා ඇත්තේ වේද, එනම්, යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳීමවූ, සියලු කෙළෙසුන්ගේ දුරලීමවූ, තෘෂ්ණාව ක්‍ෂයවූ, විරාගවූ, නිරෝධවූ, නිවණක් වේද, මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය කියායි. ඇවැත්නි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොමවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුවය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇති නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැන ගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇති නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද, එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් මෙසේ වනාහි භික්‍ෂුහට වන්නේය” යි වදාළේය.
දුතිය සාරීපුත්ත සමාධි ලාභ සූත්‍රය
“එකල්හි වනාහි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරතෙම භික්‍ෂූන්ට ආමන්ත්‍රණය කෙළේය. “ඇවැත්නි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට වන්නේදැ” යි ඇසීය.
“ඇවැත්නි, අපි වනාහි දුර සිටද ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේගේ සමීපයෙහි මෙබඳුවූ භාෂිතයාගේ අත්‍ර්‍ථය දැනගන්ට එන්නෙමු. ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේටම මේ භාෂිතයාගේ අත්‍ර්‍ථය වැටහේවා. ඒ මැනව. ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේගෙන් අසා භික්‍ෂූ එය දරන්නාහුය” යි කීහ. “ඇවැත්නි, එසේ නම් අසව්. යහපත්කොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමි” යි කීය. “ඇවැත්නි, එසේය” යි කියා ඒ භික්‍ෂූහු ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිර තෙම මෙය වදාළේය.
“ඇවැත්නි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් භික්‍ෂූහට වන්නේය” යි කීයේය.
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්ස, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් ඒ කෙසේ නම් භික්‍ෂූහට වන්නේදැ” යි ඇසූහ.
“ඇවැත්නි මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂු තෙම යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳීම ඇත්තාවූ, සියලු කෙළෙසුන්ගේ දුරලීම ඇත්තාවූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂයවීම ඇත්තාවූ, විරාගය ඇත්තාවූ, නිරෝධය ඇත්තාවූ නිර්‍වාණයක් වේද, මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතයයි මෙබඳු සංඥා ඇත්තේ වේද, ඇවැත්නි, යම්සේ පෘථිවියෙහි පෘථිවිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ජලයෙහි ජලය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? තේජසෙහි තේජස යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? වායුවෙහි වායුව යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? ආකාශානඤ්චායතනයෙහි ආකාශානඤ්චායතන යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි විඤ්ඤාණඤ්චායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, ආකාඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? මෙලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි මෙලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? පරලොව උපදනා සමාපත්තියෙහි පරලොව උපදනා සමාපත්තිය යන සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද? දක්නා ලදය, අසන ලදය, ස්පර්‍ශ කරණ ලදය, දැනගන්නා ලදය, පැමිණෙන ලදය, සොයන ලදය, සිතින් අනුව හැසිරෙන ලදය, යන මේ යමකුත් වේද, එහිදු සංඥා ඇත්තේ නොවන්නේද, එතකුදු වුවත් සංඥා ඇත්තේත් වන්නේද? එබඳුවූ සමාධි ප්‍රතිලාභයෙක් මෙසේ වනාහි භික්‍ෂූහට වන්නේය” යි කීයේය.
|