| (7) 2. යමකවග්ගො | (7) 2. යමක වර්‍ගය |
| 1. අවිජ්ජාසුත්තං | 1. අවිජ්ජාපුරිමකොටි සූත්‍රය |
|
61
‘‘පුරිමා
‘‘අවිජ්ජම්පාහං
(අවිජ්ජම්පහං (සී. ස්‍යා.)), භික්ඛවෙ, සාහාරං වදාමි, නො අනාහාරං. කො චාහාරො අවිජ්ජාය? ‘පඤ්ච නීවරණා’තිස්ස වචනීයං. පඤ්චපාහං, භික්ඛවෙ, නීවරණෙ සාහාරෙ වදාමි
‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, අසප්පුරිසසංසෙවො පරිපූරො අසද්ධම්මස්සවනං පරිපූරෙති, අසද්ධම්මස්සවනං පරිපූරං අස්සද්ධියං පරිපූරෙති, අස්සද්ධියං පරිපූරං අයොනිසොමනසිකාරං පරිපූරෙති, අයොනිසොමනසිකාරො පරිපූරො අසතාසම්පජඤ්ඤං පරිපූරෙති, අසතාසම්පජඤ්ඤං පරිපූරං ඉන්ද්‍රියඅසංවරං
‘‘සෙය්‍යථාපි
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, අසප්පුරිසසංසෙවො පරිපූරො අසද්ධම්මස්සවනං පරිපූරෙති, අසද්ධම්මස්සවනං පරිපූරං අස්සද්ධියං පරිපූරෙති, අස්සද්ධියං පරිපූරං අයොනිසොමනසිකාරං පරිපූරෙති, අයොනිසොමනසිකාරො පරිපූරො අසතාසම්පජඤ්ඤං පරිපූරෙති, අසතාසම්පජඤ්ඤං පරිපූරං ඉන්ද්‍රියඅසංවරං පරිපූරෙති, ඉන්ද්‍රියඅසංවරො පරිපූරො තීණි දුච්චරිතානි පරිපූරෙති, තීණි දුච්චරිතානි පරිපූරානි පඤ්ච නීවරණෙ පරිපූරෙන්ති, පඤ්ච නීවරණා පරිපූරා අවිජ්ජං පරිපූරෙන්ති; එවමෙතිස්සා අවිජ්ජාය ආහාරො හොති, එවඤ්ච පාරිපූරි.
‘‘විජ්ජාවිමුත්තිම්පාහං, භික්ඛවෙ, සාහාරං වදාමි, නො අනාහාරං. කො චාහාරො විජ්ජාවිමුත්තියා? ‘සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා’තිස්ස වචනීයං. සත්තපාහං, භික්ඛවෙ, බොජ්ඣඞ්ගෙ සාහාරෙ වදාමි, නො අනාහාරෙ. කො චාහාරො සත්තන්නං බොජ්ඣඞ්ගානං? ‘චත්තාරො සතිපට්ඨානා’තිස්ස වචනීයං. චත්තාරොපාහං, භික්ඛවෙ, සතිපට්ඨානෙ සාහාරෙ වදාමි, නො අනාහාරෙ. කො චාහාරො චතුන්නං සතිපට්ඨානානං? ‘තීණි සුචරිතානී’තිස්ස
‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, සප්පුරිසසංසෙවො පරිපූරො සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරෙති, සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරං සද්ධං පරිපූරෙති, සද්ධා පරිපූරා යොනිසොමනසිකාරං පරිපූරෙති, යොනිසොමනසිකාරො පරිපූරො සතිසම්පජඤ්ඤං පරිපූරෙති, සතිසම්පජඤ්ඤං පරිපූරං ඉන්ද්‍රියසංවරං පරිපූරෙති, ඉන්ද්‍රියසංවරො පරිපූරො තීණි සුචරිතානි පරිපූරෙති, තීණි සුචරිතානි පරිපූරානි චත්තාරො සතිපට්ඨානෙ පරිපූරෙන්ති, චත්තාරො සතිපට්ඨානා පරිපූරා සත්ත බොජ්ඣඞ්ගෙ පරිපූරෙන්ති, සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා පරිපූරා විජ්ජාවිමුත්තිං පරිපූරෙන්ති; එවමෙතිස්සා විජ්ජාවිමුත්තියා ආහාරො හොති, එවඤ්ච පාරිපූරි.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, උපරිපබ්බතෙ ථුල්ලඵුසිතකෙ දෙවෙ වස්සන්තෙ තං උදකං යථානින්නං පවත්තමානං පබ්බතකන්දරපදරසාඛා පරිපූරෙති, පබ්බතකන්දරපදරසාඛා පරිපූරා කුසොබ්භෙ පරිපූරෙන්ති, කුසොබ්භා පරිපූරා මහාසොබ්භෙ
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, සප්පුරිසසංසෙවො පරිපූරො සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරෙති, සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරං සද්ධං පරිපූරෙති, සද්ධා පරිපූරා යොනිසොමනසිකාරං පරිපූරෙති, යොනිසොමනසිකාරො පරිපූරො සතිසම්පජඤ්ඤං පරිපූරෙති, සතිසම්පජඤ්ඤං පරිපූරං ඉන්ද්‍රියසංවරං පරිපූරෙති, ඉන්ද්‍රියසංවරො පරිපූරො තීණි සුචරිතානි පරිපූරෙති, තීණි සුචරිතානි පරිපූරානි චත්තාරො සතිපට්ඨානෙ පරිපූරෙන්ති, චත්තාරො සතිපට්ඨානා පරිපූරා සත්ත බොජ්ඣඞ්ගෙ පරිපූරෙන්ති, සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා පරිපූරා විජ්ජාවිමුත්තිං පරිපූරෙන්ති; එවමෙතිස්සා විජ්ජාවිමුත්තියා ආහාරො හොති, එවඤ්ච පාරිපූරී’’ති. පඨමං.
|
61
“මහණෙනි, ‘මින් පෙර අවිද්‍යාව (නොදැනීම) නොවූයේය. නැවත පසුව පහළවූයේය’ යි අවිද්‍යාවගේ මුල් කෙළවර නොපෙනේ. මහණෙනි, එය මෙසේ කියනු ලැබේ. එසේද වුවත් මෙය ප්‍රත්‍යයක් කොට ඇත්තේයයි පෙනේ. මහණෙනි, මම අවිද්‍යාවද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර නැතැයි නොකියමි.
“අවිද්‍යාවගේ ආහාරය කවරේද? එයට පංච නීවරණයෝයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම නීවරණ පසද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. පඤ්ච නීවරණයණ්ට ආහාරය කවරේද, එයට ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතයෝයයි කිව යුතුය. ආහාර සහිතවූ, ආහාර රහිත නොවූ, ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතයන්ද කියමි. ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතයන්ට ආහාරය කවරේද? එයට ඉන්ද්රිය අසංවරයයි කිව යුතුය.
“මහණෙනි, මම ඉන්ද්රිය අසංවරයද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. ඉන්ද්රිය අසංවරයට ආහාරය කවරේද? සිහිය හා මනාව නොදැනීමයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සිහිය හා මනාව නොදැනීමද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. අසිහියට හෝ මනාව නොදැනීමට ආහාරය කවරේද? එය නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම යයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීමද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීමට ආහාරය කවරේද? එයට අශ්‍රද්‍ධාවයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම අශ්‍රද්‍ධාවද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. අශ්‍රද්‍ධාවට ආහාරය කවරේද? එයට සද්ධර්ම නොවූ දේ ඇසීමයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සද්ධර්ම නොවූ දේ ඇසීම ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. සද්ධර්ම නොවූ දේ ඇසීමට ආහාරය කවරේද? එයට අසත්පුරුෂ ආශ්‍රයයි කිව යුතුය.
“මහණෙනි, මෙසේ අසත්පුරුෂාශ්‍රය සම්පූර්‍ණ කළ තැනැත්තා, සද්ධර්ම නොවූ දේ ඇසීම සම්පූර්‍ණ කරයි. සද්ධර්ම නොවූ දෙය පුරවන්නේ අශ්‍රද්‍ධාව පුරවයි. අශ්‍රද්‍ධාව පුරවන්නේ, නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරවයි. නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරවන්නේ, සිහිය හා මනාව නොදැනීම පුරවයි. සිහිය හා මනාව නොදැනීම පුරවන්නේ, ඉන්‍ද්‍රියයන්ගේ අසංවරය පුරවයි. ඉන්‍ද්‍රියයන්ගේ අසංවරය පුරවන්නේ, ත්‍රිවිධ දුශ්චරිත පුරවයි. ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතය සම්පූර්‍ණ කළාහු, නීවරණ ධර්‍ම පස පුරවත්. නීවරණ ධර්‍ම පසේ සම්පූර්‍ණත්‍වයෙන් අවිද්‍යාව පුරවයි. මෙසේ මේ අවිද්‍යාවගේ ආහාරය මෙසේද සම්පූර්‍ණ වේ.
“මහණෙනි, යම් සේ පර්‍වතයක් උඩ ලොකු වැහි බින්දු ඇති වර්‍ෂාවක් වස්නා කල්හි, වළාකුළු ගුගුරණ කල්හි, ඒ ජලය නිම්න කරා ගලා යන්නේ පර්‍වත, කඳුරු, ඇල, දොළ ශාඛා පුරවයි. පර්‍වත, කඳුරු, ඇල, දොළ ශාඛා පිරීමෙන් කුඩා වලවල් පුරවත්. කුඩා වලවල් පිරීමෙන් මහ වලවල් පුරවත්. මහ වලවල් පිරීමෙන් කුඩා ගංගා පුරවත්. කුඩා ගංගා පිරීමෙන් මහ ගංගා පිරෙත්ද, මහා ගංගා පිරීමෙන් මහා සමුද්‍රය සාගරය පුරවත්. මෙසේ මේ මහා සමුද්‍ර නම් සාගරයාගේ ආහාරය වේ. මෙසේ සම්පූර්‍ණවීම වේ.
“මහණෙනි, එසේම අසත්පුරුෂ ආශ්‍රය සම්පූර්‍ණ කරන්නේ සද්ධර්ම නොවූ දෙය ඇසීම සම්පූර්‍ණ කරයි. සද්ධර්ම නොවූ දෙය ඇසීම පුරන්නේ, අශ්‍රද්‍ධාව පුරවයි. අශ්‍රද්‍ධාව පුරවන්නේ, නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරවයි. නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරවන්නේ, අසිහිය හා මනාව නොදැනීම පුරවයි. අසිහිය හා මනාව නොදැනීම පුරවන්නේ, ඉන්ද්රිය අංසවරය පුරවයි. ඉන්ද්රිය අංසවරය පුරවන්නේ, ත්‍රිවිධ දුශ්චරිත පුරවයි. ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතය පුරවන්නේ, නීවරණ ධර්‍ම පස පුරවයි. නීවරණ ධර්‍ම පස පුරවන්නේ, නොදැනීම පුරවයි. මෙසේ මේ අවිද්‍යාවගේ ආහාරය වේ. මෙසේද පිරෙන්නේ වේ.
“මහණෙනි, මම විද්‍යාවන් නිසා ලබන විමුක්තියද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. විද්‍යාවන්ගෙන් ලබන නිදහසට ආහාරය කවරේද? බොධියෙහි අංගසතබොජ්ඣඞ්ගයයි කියමි. මහණෙනි, මම බොධියෙහි අංග සතද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. බෝධියෙහි අංග සතට ආහාරය කවරේද? සතර සතිපට්ඨානයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සතර සතිපට්ඨානයද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. සතර සතිපට්ඨානයන්ට ආහාරය කවරේද? සුචරිත තුනයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සුචරිත තුනද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. ත්‍රිවිධ සුචරිතයන්ගේ ආහාරය කවරේද? ඉන්ද්රිය සංවරයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම ඉන්ද්රිය සංවරයද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. ඉන්ද්රිය සංවරයට ආහාරය කවරේද? සිහිය හා මනාව දැනීමයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සිහිය හා මනාව දැනීමද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. සිහියට හා මනාව දැනීමට ආහාරය කවරේද? නුවණින් මෙනෙහි කිරීමයයි කිවයුතුය. මහණෙනි, මම නුවණින් මෙනෙහි කිරීමද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. නුවණින් මෙනෙහි කිරීමට ආහාරය කවරේද? ශ්‍රද්‍ධාවයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම ශ්‍රද්‍ධාවද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. ශ්‍රද්‍ධාවට ආහාරය කවරේද? සද්ධර්ම ශ්‍රවණයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සද්ධර්ම ශ්‍රවණයද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. සද්ධර්ම ශ්‍රවණයට ආහාරය කවරේද? සත්පුරුෂ ආශ්‍රයයි කිව යුතුය.
“මහණෙනි, මෙසේ සත්පුරුෂාශ්‍රය පුරන්නේ සද්ධර්ම ශ්‍රවණය පුරයි. සද්ධර්ම ශ්‍රවණය පුරන්නේ ශ්‍රද්‍ධාව පුරයි. ශ්‍රද්‍ධාව පිරීමෙන්, නුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරයි. නුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරන්නේ, සිහිය හා මනාව දැනීම පුරයි. සිහිය හා මනාව දැනීම පුරන්නේ, ඉන්ද්රිය සංවරය පුරයි. ඉන්ද්රිය සංවරය පුරන්නේ ත්‍රිවිධ සුචරිතය පුරයි. ත්‍රිවිධ සුචරිත පිරුනාහු සතර සතිපට්ඨානයන් පුරත්. සතර සතිපට්ඨානයන් පිරීමෙන් බොධියෙහි අංග සත පුරයි. බොධියෙහි අංග සත පිරීමෙන් විද්‍යාවන් කරණකොට මිදීම පුරයි. මෙසේ මේ විද්‍යාවන් කරණකොට මිදීමට ආහාරය වේ. මෙසේද සම්පූර්‍ණවේ.
“මහණෙනි, යම් සේ පර්‍වතයක් උඩ ලොකු වැහි බින්දු ඇති වර්‍ෂාවක් වස්නා කල්හි, වළාකුළු ගුගුරණ කල්හි, ඒ ජලය නිම්න කරා ගලා යන්නේ පර්‍වත, කඳුරු, ඇල, දොළ ශාඛා පුරවයි. පර්‍වත, කඳුරු, ඇල, දොළ ශාඛා පිරීමෙන් කුඩා වලවල් පුරවත්. කුඩා වලවල් පිරීමෙන් මහ වලවල් පුරවත්. මහ වලවල් පිරීමෙන් කුඩා ගංගා පුරවත්. කුඩා ගංගා පිරීමෙන් මහ ගංගා පිරෙත්ද, මහා ගංගා පිරීමෙන් මහා සමුද්‍රය සාගරය පුරවත්. මෙසේ මේ මහා සමුද්‍ර නම් සාගරයාගේ ආහාරය වේ. මෙසේ සම්පූර්‍ණවීම වේ.
“මහණෙනි, මෙසේ සත්පුරුෂාශ්‍රය පුරන්නේ සද්ධර්ම ශ්‍රවණය පුරයි. සද්ධර්ම ශ්‍රවණය පුරන්නේ ශ්‍රද්‍ධාව පුරයි. ශ්‍රද්‍ධාව පිරීමෙන්, නුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරයි. නුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරන්නේ, සිහිය හා මනාව දැනීම පුරයි. සිහිය හා මනාව දැනීම පුරන්නේ, ඉන්ද්රිය සංවරය පුරයි. ඉන්ද්රිය සංවරය පුරන්නේ ත්‍රිවිධ සුචරිතය පුරයි. ත්‍රිවිධ සුචරිත පිරුනාහු සතර සතිපට්ඨානයන් පුරත්. සතර සතිපට්ඨානයන් පිරීමෙන් බොධියෙහි අංග සත පුරයි. බොධියෙහි අංග සත පිරීමෙන් විද්‍යාවන් කරණකොට මිදීම පුරයි. මෙසේ මේ විද්‍යාවන් කරණකොට මිදීමට ආහාරය වේ. මෙසේද සම්පූර්‍ණවේ.
|
| 2. තණ්හාසුත්තං | 2. භවතණ්හාපුරීමකොටි සූත්‍රය |
|
62
‘‘පුරිමා, භික්ඛවෙ, කොටි න පඤ්ඤායති භවතණ්හාය - ‘ඉතො පුබ්බෙ භවතණ්හා නාහොසි
‘‘භවතණ්හාම්පාහං
‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, අසප්පුරිසසංසෙවො පරිපූරො අස්සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරෙති, අස්සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරං අස්සද්ධියං පරිපූරෙති, අස්සද්ධියං පරිපූරං අයොනිසොමනසිකාරං පරිපූරෙති, අයොනිසොමනසිකාරො පරිපූරො අසතාසම්පජඤ්ඤං පරිපූරෙති, අසතාසම්පජඤ්ඤං පරිපූරං ඉන්ද්‍රියඅසංවරං පරිපූරෙති, ඉන්ද්‍රියඅසංවරො පරිපූරො තීණි දුච්චරිතානි පරිපූරෙති, තීණි දුච්චරිතානි පරිපූරානි පඤ්ච නීවරණෙ පරිපූරෙන්ති, පඤ්ච නීවරණා පරිපූරා අවිජ්ජං පරිපූරෙන්ති, අවිජ්ජා පරිපූරා භවතණ්හං පරිපූරෙති; එවමෙතිස්සා භවතණ්හාය ආහාරො හොති, එවඤ්ච පාරිපූරි.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, උපරිපබ්බතෙ ථුල්ලඵුසිතකෙ දෙවෙ වස්සන්තෙ තං උදකං යථානින්නං
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, අසප්පුරිසසංසෙවො පරිපූරො අස්සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරෙති, අස්සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරං අස්සද්ධියං
‘‘විජ්ජාවිමුත්තිම්පාහං, භික්ඛවෙ, සාහාරං වදාමි, නො අනාහාරං. කො චාහාරො විජ්ජාවිමුත්තියා? ‘සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා’තිස්ස වචනීයං. සත්තපාහං, භික්ඛවෙ, බොජ්ඣඞ්ගෙ සාහාරෙ වදාමි, නො අනාහාරෙ. කො චාහාරො සත්තන්නං බොජ්ඣඞ්ගානං? ‘චත්තාරො සතිපට්ඨානා’තිස්ස වචනීයං. චත්තාරොපාහං, භික්ඛවෙ, සතිපට්ඨානෙ සාහාරෙ වදාමි, නො අනාහාරෙ. කො චාහාරො චතුන්නං සතිපට්ඨානානං? ‘තීණි සුචරිතානී’තිස්ස වචනීයං. තීණිපාහං, භික්ඛවෙ, සුචරිතානි සාහාරානි වදාමි, නො අනාහාරානි. කො චාහාරො තිණ්ණන්නං
‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, සප්පුරිසසංසෙවො පරිපූරො සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරෙති, සද්ධම්මස්සවනං
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, උපරිපබ්බතෙ ථුල්ලඵුසිතකෙ දෙවෙ වස්සන්තෙ තං උදකං යථානින්නං පවත්තමානං...පෙ.... එවමෙතස්ස මහාසමුද්දස්ස සාගරස්ස ආහාරො හොති, එවඤ්ච පාරිපූරි. එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, සප්පුරිසසංසෙවො පරිපූරො සද්ධම්මස්සවනං පරිපූරෙති...පෙ....
|
62
“මහණෙනි, මින් පෙර භව තෘෂ්ණාව නොවූයේය. නැවත පසුව පහළවූයේයයි භව තෘෂ්ණාවගේ මුල් කෙළවර නොපෙනේ. මහණෙනි, එය මෙසේ කියනු ලැබේ. එසේද වුවත් මෙය ප්‍රත්‍යයක් කොට ඇත්තේයයි පෙනේ. මහණෙනි, මම භවතණ්හාවද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර නැතැයි නොකියමි.
“භවතණ්හාවගේ ආහාරය කවරේද? එයට අවිද්‍යාව යයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම අවිද්‍යාවද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. අවිද්‍යාවට ආහාරය කවරේද, එයට පංච නීවරණයෝයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම නීවරණ පසද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. පඤ්ච නීවරණයණ්ට ආහාරය කවරේද, එයට ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතයෝයයි කිව යුතුය. ආහාර සහිතවූ, ආහාර රහිත නොවූ, ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතයන්ද කියමි. ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතයන්ට ආහාරය කවරේද? එයට ඉන්ද්රිය අසංවරයයි කිව යුතුය.
“මහණෙනි, මම ඉන්ද්රිය අසංවරයද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. ඉන්ද්රිය අසංවරයට ආහාරය කවරේද? සිහිය හා මනාව නොදැනීමයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සිහිය හා මනාව නොදැනීමද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. අසිහියට හෝ මනාව නොදැනීමට ආහාරය කවරේද? එය නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම යයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීමද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීමට ආහාරය කවරේද? එයට අශ්‍රද්‍ධාවයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම අශ්‍රද්‍ධාවද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. අශ්‍රද්‍ධාවට ආහාරය කවරේද? එයට සද්ධර්ම නොවූ දේ ඇසීමයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සද්ධර්ම නොවූ දේ ඇසීම ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. සද්ධර්ම නොවූ දේ ඇසීමට ආහාරය කවරේද? එයට අසත්පුරුෂ ආශ්‍රයයි කිව යුතුය.
“මහණෙනි, මෙසේ අසත්පුරුෂාශ්‍රය සම්පූර්‍ණ කළ තැනැත්තා, සද්ධර්ම නොවූ දේ ඇසීම සම්පූර්‍ණ කරයි. සද්ධර්ම නොවූ දෙය පුරවන්නේ අශ්‍රද්‍ධාව පුරවයි. අශ්‍රද්‍ධාව පුරවන්නේ, නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරවයි. නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරවන්නේ, සිහිය හා මනාව නොදැනීම පුරවයි. සිහිය හා මනාව නොදැනීම පුරවන්නේ, ඉන්‍ද්‍රියයන්ගේ අසංවරය පුරවයි. ඉන්‍ද්‍රියයන්ගේ අසංවරය පුරවන්නේ, ත්‍රිවිධ දුශ්චරිත පුරවයි. ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතය සම්පූර්‍ණ කළාහු, නීවරණ ධර්‍ම පස පුරවත්. නීවරණ ධර්‍ම පසේ සම්පූර්‍ණත්‍වයෙන් අවිද්‍යාව පුරවයි. අවිද්‍යාව පුරවන්නේ භවතණ්හාව පුරවයි. මෙසේ මේ භවතණ්හාවගේ ආහාරය මෙසේද සම්පූර්‍ණ වේ.
“මහණෙනි, යම් සේ පර්‍වතයක් උඩ ලොකු වැහි බින්දු ඇති වර්‍ෂාවක් වස්නා කල්හි, වළාකුළු ගුගුරණ කල්හි, ඒ ජලය නිම්න කරා ගලා යන්නේ පර්‍වත, කඳුරු, ඇල, දොළ ශාඛා පුරවයි. පර්‍වත, කඳුරු, ඇල, දොළ ශාඛා පිරීමෙන් කුඩා වලවල් පුරවත්. කුඩා වලවල් පිරීමෙන් මහ වලවල් පුරවත්. මහ වලවල් පිරීමෙන් කුඩා ගංගා පුරවත්. කුඩා ගංගා පිරීමෙන් මහ ගංගා පිරෙත්ද, මහා ගංගා පිරීමෙන් මහා සමුද්‍රය සාගරය පුරවත්. මෙසේ මේ මහා සමුද්‍ර නම් සාගරයාගේ ආහාරය වේ. මෙසේ සම්පූර්‍ණවීම වේ.
“මහණෙනි, එසේම අසත්පුරුෂ ආශ්‍රය සම්පූර්‍ණ කරන්නේ සද්ධර්ම නොවූ දෙය ඇසීම සම්පූර්‍ණ කරයි. සද්ධර්ම නොවූ දෙය ඇසීම පුරන්නේ, අශ්‍රද්‍ධාව පුරවයි. අශ්‍රද්‍ධාව පුරවන්නේ, නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරවයි. නුනුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරවන්නේ, අසිහිය හා මනාව නොදැනීම පුරවයි. අසිහිය හා මනාව නොදැනීම පුරවන්නේ, ඉන්ද්රිය අංසවරය පුරවයි. ඉන්ද්රිය අංසවරය පුරවන්නේ, ත්‍රිවිධ දුශ්චරිත පුරවයි. ත්‍රිවිධ දුශ්චරිතය පුරවන්නේ, නීවරණ ධර්‍ම පස පුරවයි. නීවරණ ධර්‍ම පස පුරවන්නේ, නොදැනීම පුරවයි. මෙසේ මේ භවතණ්හාවගේ ආහාරය වේ. මෙසේද පිරෙන්නේ වේ.
“මහණෙනි, මම විද්‍යාවන් නිසා ලබන විමුක්තියද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. විද්‍යාවන්ගෙන් ලබන නිදහසට ආහාරය කවරේද? බොධියෙහි අංගසතබොජ්ඣඞ්ගයයි කියමි. මහණෙනි, මම බොධියෙහි අංග සතද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. බෝධියෙහි අංග සතට ආහාරය කවරේද? සතර සතිපට්ඨානයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සතර සතිපට්ඨානයද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. සතර සතිපට්ඨානයන්ට ආහාරය කවරේද? සුචරිත තුනයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සුචරිත තුනද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. ත්‍රිවිධ සුචරිතයන්ගේ ආහාරය කවරේද? ඉන්ද්රිය සංවරයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම ඉන්ද්රිය සංවරයද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. ඉන්ද්රිය සංවරයට ආහාරය කවරේද? සිහිය හා මනාව දැනීමයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සිහිය හා මනාව දැනීමද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. සිහියට හා මනාව දැනීමට ආහාරය කවරේද? නුවණින් මෙනෙහි කිරීමයයි කිවයුතුය. මහණෙනි, මම නුවණින් මෙනෙහි කිරීමද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. නුවණින් මෙනෙහි කිරීමට ආහාරය කවරේද? ශ්‍රද්‍ධාවයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම ශ්‍රද්‍ධාවද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. ශ්‍රද්‍ධාවට ආහාරය කවරේද? සද්ධර්ම ශ්‍රවණයයි කිව යුතුය. මහණෙනි, මම සද්ධර්ම ශ්‍රවණයද ආහාර සහිතයයි කියමි. ආහාර රහිතයයි නොකියමි. සද්ධර්ම ශ්‍රවණයට ආහාරය කවරේද? සත්පුරුෂ ආශ්‍රයයි කිව යුතුය.
“මහණෙනි, මෙසේ සත්පුරුෂාශ්‍රය පුරන්නේ සද්ධර්ම ශ්‍රවණය පුරයි. සද්ධර්ම ශ්‍රවණය පුරන්නේ ශ්‍රද්‍ධාව පුරයි. ශ්‍රද්‍ධාව පිරීමෙන්, නුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරයි. නුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරන්නේ, සිහිය හා මනාව දැනීම පුරයි. සිහිය හා මනාව දැනීම පුරන්නේ, ඉන්ද්රිය සංවරය පුරයි. ඉන්ද්රිය සංවරය පුරන්නේ ත්‍රිවිධ සුචරිතය පුරයි. ත්‍රිවිධ සුචරිත පිරුනාහු සතර සතිපට්ඨානයන් පුරත්. සතර සතිපට්ඨානයන් පිරීමෙන් බොධියෙහි අංග සත පුරයි. බොධියෙහි අංග සත පිරීමෙන් විද්‍යාවන් කරණකොට මිදීම පුරයි. මෙසේ මේ විද්‍යාවන් කරණකොට මිදීමට ආහාරය වේ. මෙසේද සම්පූර්‍ණවේ.
“මහණෙනි, යම් සේ පර්‍වතයක් උඩ ලොකු වැහි බින්දු ඇති වර්‍ෂාවක් වස්නා කල්හි, වළාකුළු ගුගුරණ කල්හි, ඒ ජලය නිම්න කරා ගලා යන්නේ පර්‍වත, කඳුරු, ඇල, දොළ ශාඛා පුරවයි. පර්‍වත, කඳුරු, ඇල, දොළ ශාඛා පිරීමෙන් කුඩා වලවල් පුරවත්. කුඩා වලවල් පිරීමෙන් මහ වලවල් පුරවත්. මහ වලවල් පිරීමෙන් කුඩා ගංගා පුරවත්. කුඩා ගංගා පිරීමෙන් මහ ගංගා පිරෙත්ද, මහා ගංගා පිරීමෙන් මහා සමුද්‍රය සාගරය පුරවත්. මෙසේ මේ මහා සමුද්‍ර නම් සාගරයාගේ ආහාරය වේ. මෙසේ සම්පූර්‍ණවීම වේ.
“මහණෙනි, මෙසේ සත්පුරුෂාශ්‍රය පුරන්නේ සද්ධර්ම ශ්‍රවණය පුරයි. සද්ධර්ම ශ්‍රවණය පුරන්නේ ශ්‍රද්‍ධාව පුරයි. ශ්‍රද්‍ධාව පිරීමෙන්, නුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරයි. නුවණින් මෙනෙහි කිරීම පුරන්නේ, සිහිය හා මනාව දැනීම පුරයි. සිහිය හා මනාව දැනීම පුරන්නේ, ඉන්ද්රිය සංවරය පුරයි. ඉන්ද්රිය සංවරය පුරන්නේ ත්‍රිවිධ සුචරිතය පුරයි. ත්‍රිවිධ සුචරිත පිරුනාහු සතර සතිපට්ඨානයන් පුරත්. සතර සතිපට්ඨානයන් පිරීමෙන් බොධියෙහි අංග සත පුරයි. බොධියෙහි අංග සත පිරීමෙන් විද්‍යාවන් කරණකොට මිදීම පුරයි. මෙසේ මේ විද්‍යාවන් කරණකොට මිදීමට ආහාරය වේ. මෙසේද සම්පූර්‍ණවේ.
|
| 3. නිට්ඨඞ්ගතසුත්තං | 3. නිට්ඨඞ්ගත සූත්‍රය |
|
63
‘‘යෙ කෙචි, භික්ඛවෙ, මයි නිට්ඨං ගතා සබ්බෙ තෙ දිට්ඨිසම්පන්නා. තෙසං දිට්ඨිසම්පන්නානං පඤ්චන්නං ඉධ නිට්ඨා, පඤ්චන්නං ඉධ විහාය නිට්ඨා. කතමෙසං පඤ්චන්නං ඉධ නිට්ඨා? සත්තක්ඛත්තුපරමස්ස
|
63
“මහණෙනි, යම් කිසි කෙනෙක් මා කෙරෙහි නිෂ්ටාවට ගියාහුද, ඒ සියල්ලෝ සම්‍යක් දෘෂ්ටියෙන් යුක්තවූවාහුය. සම්‍යක් දෘෂ්ටියෙන් යුක්ත ඒ පස් දෙනෙකුට මේ කාම භවයෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්. පස් දෙනෙකුට මෙයින් පිට චුතවී, රූප භවයෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්. කවර පස් දෙනෙකුට මෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්ද? සත්වනවර රහත් වන පුද්ගලයාටද, සයවෙනි වාරය දක්වා අතරදී රහත්වන කොලොංකොල පුද්ගලයාටද, දෙවන වාරයේ රහත්වන එකබීජ පුද්ගලයාටද, සකෘදාගාමී පුද්ගලයාටද, යමෙක් මේ ආත්මයෙහි රහත්ද යන මේ පුද්ගලයන් පස් දෙනාට මෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්.”
“කවර පස් දෙනෙකුට මෙය හැර පිටදී නිෂ්ටාවෝ වෙත්ද? පඤ්ච ශ්‍රද්‍ධාවාසයෙහි ආයුෂ අර්‍ධයක් අවසන් නොකර පිරිනිවෙන අන්තරා පරිනිබ්බායීද, අර්‍ධයක් අවසන්තොට පිරිනිවෙන උපච්චාපරිනිබ්බායීද, උත්සාහයෙන් කෙළෙස් නැති කරණ සසංඛාර පරිනිබ්බායීද, නිදුකින් ක්ලේශ පරිනිර්‍වාණය කරණ අසංඛාර පරිනිබ්බායිය, අවිහයේ සිට අකනිෂ්ටය දක්වා ගොස් කෙලෙස් නසන උද්‍ධංසොත අකනිඨගාමිණී යන මේ පස් දෙනාට මෙය හැර නිෂ්ටාවෝ වෙත්. මහණෙනි, යම් කිසි කෙනෙක් මා කෙරෙහි නිෂ්ටාවට පැමිණියාහුද, ඒ සියල්ලෝ සම්‍යක් දෘෂ්ටියෙන් යුක්තවූවාහුය. ඒ දෘෂ්ටියෙන් යුක්තවූ මේ පස් දෙනාට මෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්. මේ පස් දෙනාට මෙය හැර නිෂ්ටාවෝ වෙත්.
|
| 4. අවෙච්චප්පසන්නසුත්තං | 4. අවෙච්චප්පසන්න සූත්‍රය |
|
64
‘‘යෙ කෙචි, භික්ඛවෙ, මයි අවෙච්චප්පසන්නා, සබ්බෙ තෙ සොතාපන්නා. තෙසං සොතාපන්නානං පඤ්චන්නං ඉධ නිට්ඨා, පඤ්චන්නං ඉධ විහාය නිට්ඨා. කතමෙසං පඤ්චන්නං ඉධ නිට්ඨා? සත්තක්ඛත්තුපරමස්ස, කොලංකොලස්ස, එකබීජිස්ස, සකදාගාමිස්ස, යො ච දිට්ඨෙව ධම්මෙ අරහා
|
64
“මහණෙනි, යම් කෙනෙක් මා කෙරෙහි අචල ශ්‍රද්‍ධාවෙන් යුක්තවූවාහුද, ඒ සියල්ලෝ සොවාන්හ. ඒ සෝවාන් පුද්ගලයෝ පස් දෙනාට මෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්. පස් දෙනෙකුට මෙය හැර නිෂ්ටා වෙත්.
“කවර පස් දෙනෙකුට මෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්ද? සත්වනවර රහත් වන පුද්ගලයාටද, සයවෙනි වාරය දක්වා අතරදී රහත්වන කොලොංකොල පුද්ගලයාටද, දෙවන වාරයේ රහත්වන එකබීජ පුද්ගලයාටද, සකෘදාගාමී පුද්ගලයාටද, යමෙක් මේ ආත්මයෙහි රහත්ද යන මේ පුද්ගලයන් පස් දෙනාට මෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්.”
“කවර පස් දෙනෙකුට මෙය හැර පිටදී නිෂ්ටාවෝ වෙත්ද? පඤ්ච ශ්‍රද්‍ධාවාසයෙහි ආයුෂ අර්‍ධයක් අවසන් නොකර පිරිනිවෙන අන්තරා පරිනිබ්බායීද, අර්‍ධයක් අවසන්තොට පිරිනිවෙන උපච්චාපරිනිබ්බායීද, උත්සාහයෙන් කෙළෙස් නැති කරණ සසංඛාර පරිනිබ්බායීද, නිදුකින් ක්ලේශ පරිනිර්‍වාණය කරණ අසංඛාර පරිනිබ්බායිය, අවිහයේ සිට අකනිෂ්ටය දක්වා ගොස් කෙලෙස් නසන උද්‍ධංසොත අකනිඨගාමිණී යන මේ පස් දෙනාට මෙය හැර නිෂ්ටාවෝ වෙත්. මහණෙනි, යම් කිසි කෙනෙක් මා කෙරෙහි නිෂ්ටාවට පැමිණියාහුද, ඒ සියල්ලෝ සම්‍යක් දෘෂ්ටියෙන් යුක්තවූවාහුය. ඒ දෘෂ්ටියෙන් යුක්තවූ මේ පස් දෙනාට මෙහි නිෂ්ටාවෝ වෙත්. මේ පස් දෙනාට මෙය හැර නිෂ්ටාවෝ වෙත්.
|
| 5. පඨමසුඛසුත්තං | 5. සාමණ්ඩකානී සූත්‍රය |
|
65
එකං සමයං ආයස්මා සාරිපුත්තො මගධෙසු විහරති නාලකගාමකෙ. අථ ඛො සාමණ්ඩකානි පරිබ්බාජකො යෙනායස්මා
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, සුඛං, කිං දුක්ඛ’’න්ති? ‘‘අභිනිබ්බත්ති ඛො, ආවුසො
|
65
එක් කාලයෙක්හි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ මගධ රට නාලක ගමෙහි වාසය කරණ සේක. ඉක්බිති සාමණ්ඩකානී පරිබ්‍රාජක තෙම ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ සමග සතුටු වීය. සතුටු වියයුතු, සිහි කටයුතු කථාව කොට නිමවා එකත්පසෙක සිටියේය.
එකත්පසෙක සිටි සාමණ්ඩකානී පරිබ්‍රාජක තෙම ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට, “ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රය, සැප දුක කිමෙක්දැ” යි ඇසීය. “ඇවැත්නි, ඉපදීම දුකය, නොඋපදීම සැපය. ඇවැත්නි, ඉපදීම ඇති කල්හි සීත, උෂ්ණ, කනු කැමැත්ත, පිපාසය, මළමූත්‍ර පහකිරීම, ගිනිදෑම, දඬු වැදීම, ආයුධ වැදීම, යන මේ දුක් කැමති විය යුතුය. නෑයෝද, මිත්‍රයෝද, ඔහු කරා පැමිණ එක්වී දුක්යයි හඬත්. ඇවැත්නි, ඉපදීම ඇති කල්හි මේ දුක පැමිණේ. ඇවැත්නි, නොඉපදීම ඇති කල්හි, මේ සැපය බලාපොරොත්තු විය යුතුය. සීතයක් නැත. උෂ්ණයක් නැත. බඩගින්නක් නැත. පිපාසාවක් නැත. මළමූත්‍ර පහකිරීමක් නැත. ගිනිදෑමක් නැත. දඬු වැදීමක් නැත. ආයුධ වැදීමක් නැත. මේ සැප කැමති විය යුතුයි. නෑයෝද, මිත්‍රයෝද ඔහු වෙත පැමිණ එක්වී කණගාටු නොවෙත්. ඇවැත්නි, නොඉපදීම ඇති කල්හි මේ සැපය බලාපොරොත්තු විය යුතුයි.”
|
| 6. දුතියසුඛසුත්තං | 6. දුතිය සාමණ්ඩ සූත්‍රය |
|
66
එකං සමයං ආයස්මා සාරිපුත්තො මගධෙසු විහරති නාලකගාමකෙ. අථ ඛො සාමණ්ඩකානි පරිබ්බාජකො යෙනායස්මා සාරිපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මතා සාරිපුත්තෙන සද්ධිං සම්මොදි. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො සාමණ්ඩකානි පරිබ්බාජකො ආයස්මන්තං
‘‘කිං
‘‘අභිරතියා, ආවුසො, සති ඉදං සුඛං පාටිකඞ්ඛං - ගච්ඡන්තොපි සුඛං සාතං අධිගච්ඡති, ඨිතොපි... නිසින්නොපි... සයානොපි... ගාමගතොපි... අරඤ්ඤගතොපි... රුක්ඛමූලගතොපි... සුඤ්ඤාගාරගතොපි... අබ්භොකාසගතොපි... භික්ඛුමජ්ඣගතොපි සුඛං සාතං අධිගච්ඡති. අභිරතියා, ආවුසො, සති ඉදං සුඛං පාටිකඞ්ඛ’’න්ති. ඡට්ඨං.
|
66
එක් කාලයෙක්හි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ මගධ රට නාලක ගමෙහි වාසය කරණ සේක. ඉක්බිති සාමණ්ඩකානී පරිබ්‍රාජක තෙම ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ සමග සතුටු වීය. සතුටු වියයුතු, සිහි කටයුතු කථාව කොට නිමවා එකත්පසෙක සිටියේය.
එකත්පසෙක සිටි සාමණ්ඩකානී පරිබ්‍රාජක තෙම ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍රයන් වහන්සේට, “ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රය, මේ ධර්‍ම විනයෙහි කුමක් සැපද, කුමක් දුක්දැ” යි ඇසීය. “ඇවැත්නි, මේ ධර්‍ම විනයයෙහි නොඇලීම දුක්ය, ඇලීම සැපය. ඇවැත්නි, නොඇලීම ඇති කල්හි යන්නේද සැපක් යහපතක් නොලබයි. සිටියේද සැපක් යහපතක් නොලබයි. හුන්නේද, සැපක් යහපතක් නොලබයි. හෝනේද, ගමට ගියේද, වනයට ගියේද, රුක්මුලට ගියේද, හිස් ගෙවලට ගියේද, අවකාශ ස්ථානවලට ගියේද, සංඝයා මැදට ගියේද, සැපක් යහපතක් නොලබයි. ඇවැත්නි, නොඇලීම ඇති කල්හි මේ දුක කැමති විය යුතුයි. (ධර්‍ම විනයයෙහි) ඇලීම ඇති කල්හි මේ සැප කැමති විය යුතුයි. යන්නේද සැපක් යහපතක් ලබයි. සිටියේ, හුන්නේ හෝ ගමට වැදුනේ ගෙදරට ගියේ, රුක් මුලට ගියේ, හිස් ගෙවලට ගියේ, අවකාශ ස්ථානවලට ගියේ, සඟ මැදට ගියේ, සැපක් යහපතක් විඳියි. ඇවැත්නි, ඇල්ම ඇති කල්හි මේ සැප බලාපොරොත්තු විය යුතුයි.”
|
| 7. පඨමනළකපානසුත්තං | 7. නලකපාන සූත්‍රය |
|
67
එකං සමයං භගවා කොසලෙසු චාරිකං චරමානො මහතා භික්ඛුසඞ්ඝෙන සද්ධිං යෙන නළකපානං නාම කොසලානං නිගමො තදවසරි. තත්‍ර සුදං භගවා නළකපානෙ විහරති පලාසවනෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා තදහුපොසථෙ භික්ඛුසඞ්ඝපරිවුතො නිසින්නො හොති. අථ ඛො භගවා බහුදෙව රත්තිං භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙත්වා සමාදපෙත්වා සමුත්තෙජෙත්වා සම්පහංසෙත්වා තුණ්හීභූතං තුණ්හීභූතං භික්ඛුසඞ්ඝං අනුවිලොකෙත්වා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං ආමන්තෙසි -
‘‘විගතථිනමිද්ධො
(විගතථීනමිද්ධො (සී. ස්‍යා. කං. පී.)) ඛො, සාරිපුත්ත, භික්ඛුසඞ්ඝො. පටිභාතු තං, සාරිපුත්ත
අථ ඛො භගවා චතුග්ගුණං සඞ්ඝාටිං පඤ්ඤාපෙත්වා දක්ඛිණෙන පස්සෙන සීහසෙය්‍යං කප්පෙසි පාදෙ පාදං අච්චාධාය සතො සම්පජානො උට්ඨානසඤ්ඤං මනසි කරිත්වා. තත්‍ර ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො
‘‘යස්ස
‘‘අස්සද්ධො පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘අහිරිකො පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘අනොත්තප්පී පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘කුසීතො පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘දුප්පඤ්ඤො පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘කොධනො පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘උපනාහී පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘පාපිච්ඡො පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘පාපමිත්තො පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘මිච්ඡාදිට්ඨිකො පුරිසපුග්ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං.
‘‘යස්ස කස්සචි, ආවුසො, සද්ධා අත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, හිරී අත්ථි... ඔත්තප්පං අත්ථි... පඤ්ඤා
‘‘‘සද්ධො
අථ ඛො භගවා පච්චුට්ඨාය ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං ආමන්තෙසි - ‘‘සාධු සාධු, සාරිපුත්ත! යස්ස කස්සචි, සාරිපුත්ත, සද්ධා නත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, හිරී නත්ථි... ඔත්තප්පං නත්ථි... වීරියං නත්ථි... පඤ්ඤා නත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, තස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, හානියෙව පාටිකඞ්ඛා කුසලෙසු ධම්මෙසු නො වුද්ධි. සෙය්‍යථාපි, සාරිපුත්ත, කාළපක්ඛෙ චන්දස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, හායතෙව වණ්ණෙන හායති මණ්ඩලෙන හායති ආභාය හායති ආරොහපරිණාහෙන; එවමෙවං ඛො, සාරිපුත්ත, යස්ස කස්සචි සද්ධා නත්ථි කුසලෙසු
‘‘‘අස්සද්ධො පුරිසපුග්ගලො’ති, සාරිපුත්ත, පරිහානමෙතං; අහිරිකො... අනොත්තප්පී... කුසීතො... දුප්පඤ්ඤො... කොධනො... උපනාහී... පාපිච්ඡො... පාපමිත්තො... ‘මිච්ඡාදිට්ඨිකො පුරිසපුග්ගලො’ති, සාරිපුත්ත, පරිහානමෙතං.
‘‘යස්ස කස්සචි, සාරිපුත්ත, සද්ධා අත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, හිරී අත්ථි... ඔත්තප්පං අත්ථි... වීරියං අත්ථි... පඤ්ඤා අත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, තස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, වුද්ධියෙව පාටිකඞ්ඛා කුසලෙසු ධම්මෙසු නො පරිහානි. සෙය්‍යථාපි, සාරිපුත්ත, ජුණ්හපක්ඛෙ චන්දස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, වඩ්ඪතෙව වණ්ණෙන වඩ්ඪති මණ්ඩලෙන වඩ්ඪති ආභාය වඩ්ඪති ආරොහපරිණාහෙන; එවමෙවං ඛො, සාරිපුත්ත, යස්ස කස්සචි සද්ධා අත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, හිරී අත්ථි... ඔත්තප්පං අත්ථි... වීරියං අත්ථි... පඤ්ඤා අත්ථි කුසලෙසු
‘‘‘සද්ධො
|
67
එක් කාලයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොසොල් රට චාරිකාවෙහි හැසිරෙන සේක් මහත් භික්‍ෂු සමූහයක් සමග නළපාන නම් කොසොල් රට වාසීන්ගේ නියම් ගමක් වේද, එහි විසූ සේක. එහි වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නළපාන ගමෙහි, පලාස වනයෙහි වාසය කරණ සේක. එකල්හි වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පොහෝ දිනයෙහි භික්‍ෂු සංඝයා පිරිවරා වැඩ හුන්නේ වේ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රාත්‍රියෙහි බොහෝ වේලාවක්ම භික්‍ෂූන් සමග ධාර්මික කථාවෙන් කරුණු දක්වා, පෙන්වා, සමාදන් කරවා, තෙදගන්වා, සතුටු කරවා, තුෂ්ණීම්භූතවූ භික්‍ෂු සංඝයා බලා ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍රයන් වහන්සේට ආමන්ත්‍රණය කළ සේක.
“ශාරීපුත්‍රය, භික්‍ෂු සංඝයා පහවූ නිදිබර ගතියෙන් යුක්තය. ශාරීපුත්‍රය, භික්‍ෂූන්ට ධර්‍ම කථාව කිරීමට ඒ ඔබට වැටහේවා. මාගේපිට රිදේ. ඒ නිසා මම නවතින්නෙමි.”
‘ස්වාමීනි, එසේය’ යි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සඟල සිවුර සතරට නමා, දකුණු පාර්‍ශවයෙන් පාදයෙහි පය පිහිටුවා සිහියෙන්, මනා නුවණින් නැගිටින සංඥාව මෙනෙහි කොට සිංහසෙය්‍යාව කළ සේක.
එකල්හි වනාහි, “ඇවැත් භික්‍ෂූනි” යි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ භික්‍ෂූන් ආමන්ත්‍රණය කළ සේක. ඒ භික්‍ෂූහු, “ඇවැත්නි” යි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ, “ඇවැත්නි, යම් කිසි කෙනෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාව නැද්ද, ලජ්ජාවක් නැද්ද, බියක් නැද්ද, වීර්‍ය්‍යයක් නැද්ද, ප්‍රඥාවක් නැද්ද, ඕහට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් හෝ එයිද, කුශල ධර්මයන්හි හානියක්ම කැමති විය යුතුය. වැඩීමක් නොවේ. ඇවැත්නි, යම් සේ කළුවර පක්‍ෂයෙහි චන්‍ද්‍රයාගේ යම්රෑ දවාලක් එයිද, වර්‍ණයෙන් පිරිහෙයි. වටයෙන් පිරිහෙයි. ආලෝකයෙන් පිරිහෙයි. උස මහතින් පිරිහෙයි. ඇවැත්නි, එසේම කුශල ධර්මයන්හි යම් කිසිවෙකුට ශ්‍රද්‍ධාවක් නැද්ද, ලජ්ජාවක් නැද්ද, බියක් නැද්ද, වීර්‍ය්‍යයක් නැද්ද, ප්‍රඥාවක් නැද්ද, ඕහට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් හෝ එයිද, කුශල ධර්මයන්හි හානියක්ම කැමති විය යුතුය. වැඩීමක් නොවේ.
“ඇවැත්නි, අශ්‍රද්‍ධාවත් පුරුෂ පුද්ගලයාය යන මෙය පිරිහීමකි. ලජ්ජා නැති පුද්ගලයාය යන මෙය පිරිහීමකි. බිය නැති පුද්ගලයාය යන මෙය පිරිහීමකි. කම්මැලි, නුවණ නැති, ක්‍රොධ කරණ, බද්‍ධ වෛරය ඇති, ලාමක බලාපොරොත්තු ඇති, පාප මිත්‍රයන් ඇති, වැරදි දෘෂ්ඨි ඇති පුරුෂ පුද්ගලයාය යන මෙය පිරිහීමකි.
“ඇවැත්නි, යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් ඇත්ද, (පවට) ලජ්ජාවක් ඇත්ද, පවට බියක් ඇත්ද, වීර්‍ය්‍යයක්, ප්‍රඥාවක් ඇත්ද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් ඒද, කුශල ධර්මයන්හි අභිවෘද්‍ධියක්ම කැමති විය යුතුය. පිරිහීමක් නොවේ. ඇවැත්නි, යම් සේ පුර පක්‍ෂයෙහි චන්‍ද්‍රයාගේ යම්රෑ දවාලක් ඒද වැඩේමය. පාටින් වැඩෙයි. වටයෙන් වැඩෙයි. ආලෝකයෙන් වැඩෙයි. උස මහතින් වැඩෙයි. ඇවැත්නි, එසේම යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් ඇද්ද (පවට) ලජ්ජාවක් ඇද්ද, (පවට) බියක් ඇද්ද, වීර්‍ය්‍යයක් ප්‍රඥාවක් ඇද්ද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, කුශල ධර්මයන්හි වැඩීමක්ම කැමති විය යුතුය. පිරිහිමක් නොවේ.
“ඇවැත්නි, ශ්‍රද්‍ධාවත් පුරුෂ පුද්ගලයාය යන මෙය නොපිරිහීමකි. ලජ්ජා ඇති, බිය ඇති, පටන්ගත් වීර්‍ය්‍යය ඇති, නුවණ ඇති, ක්‍රොධ නොකරණ, බද්‍ධ වෛර නැති, වැඩි බලාපොරොත්තු නැති, යහපත් මිතුරන් ඇති, සම්‍යක් දෘෂ්ඨික පුරුෂයාය යන මෙය, ඇවැත්නි, නොපිරිහීමකි.”
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නැගිට ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට ආමක්ත්‍රණය කළ සේක. “ශාරීපුත්‍රය, යහපත. ශාරීපුත්‍රය, යම් කිසි කෙනෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාව නැද්ද, ලජ්ජාවක් නැද්ද, බියක් නැද්ද, වීර්‍ය්‍යයක් නැද්ද, ප්‍රඥාවක් නැද්ද, ඕහට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් හෝ එයිද, කුශල ධර්මයන්හි හානියක්ම කැමති විය යුතුය. වැඩීමක් නොවේ. ශාරීපුත්‍රය, යම් සේ කළුවර පක්‍ෂයෙහි චන්‍ද්‍රයාගේ යම්රෑ දවාලක් එයිද, වර්‍ණයෙන් පිරිහෙයි. වටයෙන් පිරිහෙයි. ආලෝකයෙන් පිරිහෙයි. උස මහතින් පිරිහෙයි. ශාරීපුත්‍රය, එසේම කුශල ධර්මයන්හි යම් කිසිවෙකුට ශ්‍රද්‍ධාවක් නැද්ද, ලජ්ජාවක් නැද්ද, බියක් නැද්ද, වීර්‍ය්‍යයක් නැද්ද, ප්‍රඥාවක් නැද්ද, ඕහට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් හෝ එයිද, කුශල ධර්මයන්හි හානියක්ම කැමති විය යුතුය. වැඩීමක් නොවේ.
“ශාරීපුත්‍රය, අශ්‍රද්‍ධාවත් පුරුෂ පුද්ගලයාය යන මෙය පිරිහීමකි. ලජ්ජා නැති පුද්ගලයාය යන මෙය පිරිහීමකි. බිය නැති පුද්ගලයාය යන මෙය පිරිහීමකි. කම්මැලි, නුවණ නැති, ක්‍රොධ කරණ, බද්‍ධ වෛරය ඇති, ලාමක බලාපොරොත්තු ඇති, පාප මිත්‍රයන් ඇති, වැරදි දෘෂ්ඨි ඇති පුරුෂ පුද්ගලයාය යන මෙය පිරිහීමකි.
“ශාරීපුත්‍රය, යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් ඇත්ද, (පවට) ලජ්ජාවක් ඇත්ද, පවට බියක් ඇත්ද, වීර්‍ය්‍යයක්, ප්‍රඥාවක් ඇත්ද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් ඒද, කුශල ධර්මයන්හි අභිවෘද්‍ධියක්ම කැමති විය යුතුය. පිරිහීමක් නොවේ. ශාරීපුත්‍රය, යම් සේ පුර පක්‍ෂයෙහි චන්‍ද්‍රයාගේ යම්රෑ දවාලක් ඒද වැඩේමය. පාටින් වැඩෙයි. වටයෙන් වැඩෙයි. ආලෝකයෙන් වැඩෙයි. උස මහතින් වැඩෙයි. ශාරීපුත්‍රය, එසේම යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් ඇද්ද (පවට) ලජ්ජාවක් ඇද්ද, (පවට) බියක් ඇද්ද, වීර්‍ය්‍යයක් ප්‍රඥාවක් ඇද්ද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, කුශල ධර්මයන්හි වැඩීමක්ම කැමති විය යුතුය. පිරිහිමක් නොවේ.
“ශාරීපුත්‍රය, ශ්‍රද්‍ධාවත් පුරුෂ පුද්ගලයාය යන මෙය නොපිරිහීමකි. ලජ්ජා ඇති, බිය ඇති, පටන්ගත් වීර්‍ය්‍යය ඇති, නුවණ ඇති, ක්‍රොධ නොකරණ, බද්‍ධ වෛර නැති, වැඩි බලාපොරොත්තු නැති, යහපත් මිතුරන් ඇති, සම්‍යක් දෘෂ්ඨික පුරුෂයාය යන මෙය, ඇවැත්නි, නොපිරිහීමකි.”
|
| 8. දුතියනළකපානසුත්තං | 8. පලසවන සූත්‍රය |
|
68
එකං සමයං භගවා නළකපානෙ විහරති පලාසවනෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා තදහුපොසථෙ භික්ඛුසඞ්ඝපරිවුතො නිසින්නො හොති. අථ ඛො භගවා බහුදෙව රත්තිං භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙත්වා සමාදපෙත්වා
‘‘විගතථිනමිද්ධො ඛො, සාරිපුත්ත, භික්ඛුසඞ්ඝො. පටිභාතු තං, සාරිපුත්ත, භික්ඛූනං
අථ ඛො භගවා චතුග්ගුණං සඞ්ඝාටිං පඤ්ඤාපෙත්වා දක්ඛිණෙන පස්සෙන සීහසෙය්‍යං කප්පෙසි පාදෙ පාදං අච්චාධාය සතො සම්පජානො උට්ඨානසඤ්ඤං මනසි කරිත්වා. තත්‍ර ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො භික්ඛූ ආමන්තෙසි - ‘‘ආවුසො, භික්ඛවෙ’’ති! ‘‘ආවුසො’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මතො සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සොසුං. ආයස්මා සාරිපුත්තො එතදවොච -
‘‘යස්ස කස්සචි, ආවුසො, සද්ධා නත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, හිරී නත්ථි... ඔත්තප්පං නත්ථි... වීරියං නත්ථි... පඤ්ඤා නත්ථි... සොතාවධානං නත්ථි... ධම්මධාරණා නත්ථි... අත්ථූපපරික්ඛා නත්ථි... ධම්මානුධම්මප්පටිපත්ති නත්ථි... අප්පමාදො නත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, තස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, හානියෙව පාටිකඞ්ඛා කුසලෙසු ධම්මෙසු නො වුද්ධි. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, කාළපක්ඛෙ චන්දස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, හායතෙව වණ්ණෙන
‘‘යස්ස කස්සචි, ආවුසො, සද්ධා අත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, හිරී අත්ථි... ඔත්තප්පං අත්ථි... වීරියං අත්ථි... පඤ්ඤා අත්ථි... සොතාවධානං අත්ථි... ධම්මධාරණා අත්ථි... අත්ථූපපරික්ඛා අත්ථි... ධම්මානුධම්මප්පටිපත්ති අත්ථි... අප්පමාදො අත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු, තස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, වුද්ධියෙව පාටිකඞ්ඛා කුසලෙසු ධම්මෙසු නො පරිහානි. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, ජුණ්හපක්ඛෙ
අථ ඛො භගවා පච්චුට්ඨාය ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං ආමන්තෙසි - ‘‘සාධු සාධු, සාරිපුත්ත! යස්ස කස්සචි, සාරිපුත්ත, සද්ධා නත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු හිරී නත්ථි... ඔත්තප්පං නත්ථි... පඤ්ඤා නත්ථි... වීරියං නත්ථි... සොතාවධානං නත්ථි... ධම්මධාරණා නත්ථි... අත්ථූපපරික්ඛා නත්ථි... ධම්මානුධම්මප්පටිපත්ති නත්ථි... අප්පමාදො නත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු තස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, හානියෙව පාටිකඞ්ඛා කුසලෙසු ධම්මෙසු නො වුද්ධි. සෙය්‍යථාපි, සාරිපුත්ත, කාළපක්ඛෙ චන්දස්ස යා රත්ති වා දිවසො වා ආගච්ඡති, හායතෙව වණ්ණෙන හායති මණ්ඩලෙන හායති ආභාය හායති ආරොහපරිණාහෙන; එවමෙවං ඛො, සාරිපුත්ත, යස්ස කස්සචි සද්ධා නත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු...පෙ.... අප්පමාදො
‘‘යස්ස කස්සචි, සාරිපුත්ත, සද්ධා අත්ථි කුසලෙසු ධම්මෙසු හිරී අත්ථි... ඔත්තප්පං අත්ථි... වීරියං අත්ථි... පඤ්ඤා අත්ථි... සොතාවධානං අත්ථි... ධම්මධාරණා අත්ථි... අත්ථූපපරික්ඛා
|
68
එක් කාලයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොසොල් රට චාරිකාවෙහි හැසිරෙන සේක් මහත් භික්‍ෂු සමූහයක් සමග නළපාන නම් කොසොල් රට වාසීන්ගේ නියම් ගමක් වේද, එහි විසූ සේක. එහි වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නළපාන ගමෙහි, පලාස වනයෙහි වාසය කරණ සේක. එකල්හි වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පොහෝ දිනයෙහි භික්‍ෂු සංඝයා පිරිවරා වැඩ හුන්නේ වේ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රාත්‍රියෙහි බොහෝ වේලාවක්ම භික්‍ෂූන් සමග ධාර්මික කථාවෙන් කරුණු දක්වා, පෙන්වා, සමාදන් කරවා, තෙදගන්වා, සතුටු කරවා, තුෂ්ණීම්භූතවූ භික්‍ෂු සංඝයා බලා ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍රයන් වහන්සේට ආමන්ත්‍රණය කළ සේක.
“ශාරීපුත්‍රය, භික්‍ෂු සංඝයා පහවූ නිදිබර ගතියෙන් යුක්තය. ශාරීපුත්‍රය, භික්‍ෂූන්ට ධර්‍ම කථාව කිරීමට ඒ ඔබට වැටහේවා. මාගේපිට රිදේ. ඒ නිසා මම නවතින්නෙමි.”
‘ස්වාමීනි, එසේය’ යි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සඟල සිවුර සතරට නමා, දකුණු පාර්‍ශවයෙන් පාදයෙහි පය පිහිටුවා සිහියෙන්, මනා නුවණින් නැගිටින සංඥාව මෙනෙහි කොට සිංහසෙය්‍යාව කළ සේක.
එකල්හි වනාහි, “ඇවැත් භික්‍ෂූනි” යි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ භික්‍ෂූන් ආමන්ත්‍රණය කළ සේක. ඇවැත්නි, යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් නැත්තේද, පවට ලජ්ජාවක් නැත්තේද, බියක් නැත්තේද, වීර්‍ය්‍යයක්, ප්‍රඥාවක්, කන් යොමු කිරීමක්, බණ දැරීමක්, අර්ත්‍ථ සෙවීමක්, දහම් අනුව හැසිරීමක්, කුශල ධර්මයන්හි අප්‍රමාදයක් නැත්තේද, ඕහට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, කුශල ධර්මයන්හි හානියක්ම කිව යුතුය. වැඩීමක් කැමති නොවිය යුතුය.
“ඇවැත්නි, කළුවර පක්‍ෂයෙහි චන්‍ද්‍රයාගේ යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, පිරිහේ. එය පාටින් පිරිහෙයි. අවටින් පිරිහෙයි. ආලෝකයෙන් පිරිහෙයි. උස මහතින් පිරිහෙයි. ඇවැත්නි, එසේම යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් නැද්ද, ලජ්ජාවක්, බියක්, වීර්‍ය්‍යයක්, ප්‍රඥාවක්, කන් යොමු කිරීමක්, බණ දැරීමක්, අර්ත්‍ථය පරීක්‍ෂා කිරීමක්, බණ අනුව පිළිපැදීමක්, කුශල ධර්මයන්හි නොපමාවක් නැත්තේද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් ඒද, කුශල ධර්මයන්හි පිරිහීමට කැමති විය යුතුය. වැඩීම නොවේ.
“ඇවැත්නි, යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් ඇත්තේද, පවට ලජ්ජාවක් ඇත්තේද. පවට බියක් ඇත්තේද, වීර්‍ය්‍යයක් ඇත්තේද, ප්‍රඥාවක්, කන් යොමු කිරීමක්, බණ දැරීමක්, අර්ත්‍ථ පරීක්‍ෂාවක්, ධර්මය අනුව පිළිපැදීමක්, කුශල ධර්මයන්හි අප්‍රමාදයක් ඇත්තේද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, කුශල ධර්මයන්හි අභිවෘද්‍ධියක්ම කැමති විය යුතුය. පිරිහීමක් කැමති නොවිය යුතුය. ඇවැත්නි, පුර පක්‍ෂයෙහි චන්‍ද්‍රයාගේ යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, පාටින් වැඩෙයි. අවටින් වැඩෙයි. ආලෝකයෙන් වැඩෙයි. උස මහතින් වැඩෙයි. ඇවැත්නි, එසේම යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් ඇද්ද, (පවට) ලජ්ජාවක් ඇද්ද, (පවට) බියක් ඇද්ද, වීර්‍ය්‍යයක් ඇද්ද, ප්‍රඥාවක්, කන් යොමු කිරීමක්, බණ දැරීමක්, අර්ත්‍ථ සෙවීමක්, බණ අනුව පිළිපැදීමක් ඇද්ද, කුශල ධර්මයන්හි අප්‍රමාදයක් ඇද්ද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, කුශල ධර්මයන්හි අභිවෘද්‍ධියක්ම කැමති විය යුතුය. පිරිහීමක් නොවේ.”
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නැගිට ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍රයන් වහන්සේට ඇමතූ සේක. “ශාරීපුත්‍රය, යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් නැත්තේද, පවට ලජ්ජාවක් නැත්තේද, බියක් නැත්තේද, වීර්‍ය්‍යයක්, ප්‍රඥාවක්, කන් යොමු කිරීමක්, බණ දැරීමක්, අර්ත්‍ථ සෙවීමක්, දහම් අනුව හැසිරීමක්, කුශල ධර්මයන්හි අප්‍රමාදයක් නැත්තේද, ඕහට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, කුශල ධර්මයන්හි හානියක්ම කිව යුතුය. වැඩීමක් කැමති නොවිය යුතුය.
“ශාරීපුත්‍රය, කළුවර පක්‍ෂයෙහි චන්‍ද්‍රයාගේ යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, පිරිහේ. එය පාටින් පිරිහෙයි. අවටින් පිරිහෙයි. ආලෝකයෙන් පිරිහෙයි. උස මහතින් පිරිහෙයි. ඇවැත්නි, එසේම යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් නැද්ද, ලජ්ජාවක්, බියක්, වීර්‍ය්‍යයක්, ප්‍රඥාවක්, කන් යොමු කිරීමක්, බණ දැරීමක්, අර්ත්‍ථය පරීක්‍ෂා කිරීමක්, බණ අනුව පිළිපැදීමක්, කුශල ධර්මයන්හි නොපමාවක් නැත්තේද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් ඒද, කුශල ධර්මයන්හි පිරිහීමට කැමති විය යුතුය. වැඩීම නොවේ.
“ශාරීපුත්‍රය, යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් ඇත්තේද, පවට ලජ්ජාවක් ඇත්තේද. පවට බියක් ඇත්තේද, වීර්‍ය්‍යයක් ඇත්තේද, ප්‍රඥාවක්, කන් යොමු කිරීමක්, බණ දැරීමක්, අර්ත්‍ථ පරීක්‍ෂාවක්, ධර්මය අනුව පිළිපැදීමක්, කුශල ධර්මයන්හි අප්‍රමාදයක් ඇත්තේද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, කුශල ධර්මයන්හි අභිවෘද්‍ධියක්ම කැමති විය යුතුය. පිරිහීමක් කැමති නොවිය යුතුය. ඇවැත්නි, පුර පක්‍ෂයෙහි චන්‍ද්‍රයාගේ යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, පාටින් වැඩෙයි. අවටින් වැඩෙයි. ආලෝකයෙන් වැඩෙයි. උස මහතින් වැඩෙයි. ඇවැත්නි, එසේම යම් කිසිවෙකුට කුශල ධර්මයන්හි ශ්‍රද්‍ධාවක් ඇද්ද, (පවට) ලජ්ජාවක් ඇද්ද, (පවට) බියක් ඇද්ද, වීර්‍ය්‍යයක් ඇද්ද, ප්‍රඥාවක්, කන් යොමු කිරීමක්, බණ දැරීමක්, අර්ත්‍ථ සෙවීමක්, බණ අනුව පිළිපැදීමක් ඇද්ද, කුශල ධර්මයන්හි අප්‍රමාදයක් ඇද්ද, ඔහුට යම් රාත්‍රියක් හෝ දවාලක් එයිද, කුශල ධර්මයන්හි අභිවෘද්‍ධියක්ම කැමති විය යුතුය. පිරිහීමක් නොවේ.”
|
| 9. පඨමකථාවත්ථුසුත්තං | 9. දසකථාවත්‍ථු සූත්‍රය |
|
69
එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්බහුලා භික්ඛූ පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තා
අථ ඛො භගවා සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතො යෙන උපට්ඨානසාලා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ නිසීදි. නිසජ්ජ ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි - ‘‘කාය නුත්ථ, භික්ඛවෙ, එතරහි කථාය සන්නිසින්නා සන්නිපතිතා, කා ච පන වො අන්තරාකථා විප්පකතා’’ති?
‘‘ඉධ මයං, භන්තෙ, පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තා උපට්ඨානසාලායං සන්නිසින්නා සන්නිපතිතා අනෙකවිහිතං තිරච්ඡානකථං අනුයුත්තා විහරාම, සෙය්‍යථිදං - රාජකථං චොරකථං...පෙ.... ඉතිභවාභවකථං ඉති වා’’ති. ‘‘න ඛො පනෙතං, භික්ඛවෙ, තුම්හාකං පතිරූපං කුලපුත්තානං
‘‘දසයිමානි
‘‘ඉමෙසං චෙ තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, දසන්නං කථාවත්ථූනං උපාදායුපාදාය කථං කථෙය්‍යාථ, ඉමෙසම්පි චන්දිමසූරියානං එවංමහිද්ධිකානං එවංමහානුභාවානං තෙජසා තෙජං පරියාදියෙය්‍යාථ, කො පන වාදො අඤ්ඤතිත්ථියානං පරිබ්බාජකාන’’න්ති! නවමං.
|
69
එක් කාලයක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර අසල අනේපිඬු මහ සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරණ සේක. එකල්හි වනාහි බොහෝ භික්‍ෂූහු පසුබත පිණ්ඩපාතයෙන් වැළැක්කාහු, උපස්ථාන ශාලාවෙහි හුන්නාහු, රැස්වූවාහු, නන්වැදෑරුම් තිරිසන් කථාවෙන් යෙදී වාසය කරත්. ඒ කෙසේද, රජුන් පිළිබඳ කථා, සොරුන් පිළිබඳ කථා, මහාමාත්‍යයන් පිළිබඳ කථා, සේනාවන් පිළිබඳ කථා, බියවීම පිළිබඳ කථා, යුද්‍ධ පිළිබඳ කථා, ආහාර පිළිබඳ කථා, පානය පිළිබඳ කථා, වස්ත්‍ර පිළිබඳ කථා, නිදීම පිළිබඳ කථා, මල් පිළිබඳ කථා, ගඳ සුවඳ පිළිබඳ කථා, ඤාතීන් පිළිබඳ කථා, යානා පිළිබඳ කථා, ගම් පිළිබඳ කථා, නියම් ගම් පිළිබඳ කථා, නුවර පිළිබඳ කථා, දනවු පිළිබඳ කථා, ස්ත්‍රීන් පිළිබඳ කථා, සූරකම් පිළිබඳ කථා, මාර්‍ග පිළිබඳ කථා, වතුර ගෙන යන තැන් පිළිබඳ කථා, පූර්‍ව ප්‍රෙතයන් පිළිබඳ කථා, නොයෙක් ආකාර ඇති කථා, ලෝකයේ අග මුල ගැන කථා, භවයෙන් භවය පිළිබඳ කථා, යන මෙසේයි.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සවස් කාලයෙහි ඵල සමවතින් නැගී සිටි සේක්, උපස්ථාන ශාලාව යම් තැනෙක්හිද, එහි වැඩි සේක. වැඩ, පැනවූ අස්නෙහි වැඩ සිටි සේක. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩ සිට, “මහණෙනි, දැන් කවර කථාවකින් යුක්තව සිටියාහුද, තොප විසින් කවර කථාවක් කොට නතර කරණ ලද්දීදැ” යි භික්‍ෂූන් ඇමතූ සේක.
“ෂ්වාමීනි, මෙහි අපි බතින් පසු පිණ්ඩපාතයෙන් වැළැක්කාහු, උපස්ථාන ශාලාවෙහි හුන්නාහු, රැස්වූවාහු, නානාප්‍රකාර තිරිසන් කථාවෙන් යුක්තවූවාහු වසමු. ඒ කවරේද? රජුන් පිළිබඳ කථා, සොරුන් පිළිබඳ කථා, මහාමාත්‍යයන් පිළිබඳ කථා, සේනාවන් පිළිබඳ කථා, බියවීම පිළිබඳ කථා, යුද්‍ධ පිළිබඳ කථා, ආහාර පිළිබඳ කථා, පානය පිළිබඳ කථා, වස්ත්‍ර පිළිබඳ කථා, නිදීම පිළිබඳ කථා, මල් පිළිබඳ කථා, ගඳ සුවඳ පිළිබඳ කථා, ඤාතීන් පිළිබඳ කථා, යානා පිළිබඳ කථා, ගම් පිළිබඳ කථා, නියම් ගම් පිළිබඳ කථා, නුවර පිළිබඳ කථා, දනවු පිළිබඳ කථා, ස්ත්‍රීන් පිළිබඳ කථා, සූරකම් පිළිබඳ කථා, මාර්‍ග පිළිබඳ කථා, වතුර ගෙන යන තැන් පිළිබඳ කථා, පූර්‍ව ප්‍රෙතයන් පිළිබඳ කථා, නොයෙක් ආකාර ඇති කථා, ලෝකයේ අග මුල ගැන කථා, භවයෙන් භවය පිළිබඳ කථා, යන මෙසේයයි කියායි.
“මහණෙනි, ශ්‍රද්‍ධාවෙන් ගිහිගෙයින් නික්ම, අනගාරිය නම් ශාසනයෙහි පැවිදිවූ යම් බඳුවූ තෙපි රජුන් පිළිබඳ කථා, සොරුන් පිළිබඳ කථා, මහාමාත්‍යයන් පිළිබඳ කථා, සේනාවන් පිළිබඳ කථා, බියවීම පිළිබඳ කථා, යුද්‍ධ පිළිබඳ කථා, ආහාර පිළිබඳ කථා, පානය පිළිබඳ කථා, වස්ත්‍ර පිළිබඳ කථා, නිදීම පිළිබඳ කථා, මල් පිළිබඳ කථා, ගඳ සුවඳ පිළිබඳ කථා, ඤාතීන් පිළිබඳ කථා, යානා පිළිබඳ කථා, ගම් පිළිබඳ කථා, නියම් ගම් පිළිබඳ කථා, නුවර පිළිබඳ කථා, දනවු පිළිබඳ කථා, ස්ත්‍රීන් පිළිබඳ කථා, සූරකම් පිළිබඳ කථා, මාර්‍ග පිළිබඳ කථා, වතුර ගෙන යන තැන් පිළිබඳ කථා, පූර්‍ව ප්‍රෙතයන් පිළිබඳ කථා, නොයෙක් ආකාර ඇති කථා, ලෝකයේ අග මුල ගැන කථා, භවයෙන් භවය පිළිබඳ කථා, යන නානාප්‍රකාර කථාවෙන් යුක්තව වාසය කරව්ද, මෙය තොපට නුසුදුසුය.
“මහණෙනි, මේ කථා වස්තු දසයක් වෙත්. කවර දසයක්ද යත්, ආශා අඩු කථාය, ලද දෙයින් සතුටුවන කථාය, විවේක පිළිබඳ කථාය, නොඇලීම පිළිබඳ කථාය, වීර්‍ය්‍යය පටන් ගැනීම පිළිබඳ කථාය, ශීලය පිළිබඳ කථාය, සිත එකඟ කිරීම පිළිබඳ කථාය, ප්‍රඥාව පිළිබඳ කථාය, කෙලෙසුන්ගෙන් මිදීම පිළිබඳ කථාය, ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා ඤාණ පිළිබඳ කථාය. මහණෙනි, මේ දස කථා වස්තූහු වෙත්. මහණෙනි, තෙපි මේ දස කථා වස්තු ගනිමින්ම කථා කියව්. මෙසේ මහත් ඎද්‍ධි ඇති, මහත් ආනුභාව ඇති, මේ චන්‍ද්‍ර සූර්‍ය්‍යයන්ගේ තම තෙදින් ඒ තෙද යට කරව්. අන්‍ය තීර්ත්‍ථක ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් ගැන කියනුම කවරේද?”
|
| 10. දුතියකථාවත්ථුසුත්තං | 10. පාසංසඨාන සූත්‍රය |
|
70
එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්බහුලා භික්ඛූ පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තා උපට්ඨානසාලායං සන්නිසින්නා සන්නිපතිතා අනෙකවිහිතං තිරච්ඡානකථං අනුයුත්තා විහරන්ති, සෙය්‍යථිදං - රාජකථං චොරකථං මහාමත්තකථං...පෙ.... ඉතිභවාභවකථං
‘‘දසයිමානි, භික්ඛවෙ, පාසංසානි ඨානානි. කතමානි දස? ඉධ
‘‘අත්තනා ච සන්තුට්ඨො හොති, සන්තුට්ඨිකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා හොති. ‘සන්තුට්ඨො භික්ඛු සන්තුට්ඨිකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා’ති පාසංසමෙතං ඨානං.
‘‘අත්තනා ච පවිවිත්තො හොති, පවිවෙකකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා හොති. ‘පවිවිත්තො භික්ඛු පවිවෙකකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා’ති පාසංසමෙතං ඨානං.
‘‘අත්තනා
‘‘අත්තනා ච ආරද්ධවීරියො හොති, වීරියාරම්භකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා හොති. ‘ආරද්ධවීරියො භික්ඛු වීරියාරම්භකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා’ති පාසංසමෙතං ඨානං.
‘‘අත්තනා
‘‘අත්තනා ච සමාධිසම්පන්නො හොති, සමාධිසම්පදාකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා හොති. ‘සමාධිසම්පන්නො භික්ඛු සමාධිසම්පදාකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා’ති පාසංසමෙතං ඨානං.
‘‘අත්තනා ච පඤ්ඤාසම්පන්නො හොති, පඤ්ඤාසම්පදාකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා හොති. ‘පඤ්ඤාසම්පන්නො භික්ඛු පඤ්ඤාසම්පදාකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා’ති පාසංසමෙතං ඨානං.
‘‘අත්තනා ච විමුත්තිසම්පන්නො හොති, විමුත්තිසම්පදාකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා හොති. ‘විමුත්තිසම්පන්නො භික්ඛු විමුත්තිසම්පදාකථඤ්ච භික්ඛූනං කත්තා’ති පාසංසමෙතං ඨානං.
‘‘අත්තනා ච විමුත්තිඤාණදස්සනසම්පන්නො හොති, විමුත්තිඤාණදස්සනසම්පදාකථඤ්ච භික්ඛූනං
|
70
“මහණෙනි, ප්‍රශංසා කටයුතු මේ ස්ථාන දශයක් වෙති. කවර දශයක්ද යත්? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම තමාද අල්පෙච්ඡ වෙයි. භික්‍ෂූන්ටද අල්පෙච්ඡ කථාව කරන්නේ වෙයි. අල්පෙච්ඡ භික්‍ෂුව භික්‍ෂූන්ට අල්පෙච්ඡ කථාවද කරන්නේ වේද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තමාද ලද දෙයින් සතුටු වේ. භික්‍ෂූන්ට සතුට පිළිබඳ කථා කරන්නේ වේ. සතුටු භික්‍ෂුව සතුට පිළිබඳ කථා කරන්නේ වේද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තමාද විවේකයට ගියේ වේ. භික්‍ෂූන්ට විවේක කථාව කියයි. විවේකයට ගිය මහණතෙම භික්‍ෂූන්ට විවේක කථාව කරන්නේ වේද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තමා නොගැටුනේ වේ. භික්‍ෂූන්ට නොගැටීමේ කථා කියන්නේ වේ. නොගැටුණු මහණ භික්‍ෂූන්ට නොගැටීමේ කථාව කියයිද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තෙමේ පටන්ගන්නාලද වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ වේ. භික්‍ෂූන්ට වීර්‍ය්‍යකිරීම පිළිබඳ කථාව කියන්නේ වේ. පටන්ගන්නාලද වීර්‍ය්‍ය ඇති මහණ තෙම භික්‍ෂූන්ට වීර්‍ය්‍යය පිළිබඳ කථා කියන්නේ වේද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තමාද ශීලයෙන් යුක්ත වේ. භික්‍ෂූන්ට සීල සම්පත්ති කථාව කියන්නේ වේ. ශීලයෙන් යුත් මහණතෙම භික්‍ෂූන්ට ශීල සම්පත්ති කථාව කියයිද මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තමාද සිත එකඟ කිරීමෙන් යුක්තවූයේ වේ. භික්‍ෂූන්ට සිත එකඟකිරීමේ කථා කියන්නේ වේ. සිත එකඟ කිරීමෙන් යුක්ත මහණතෙම භික්‍ෂූන්ට සිත එකඟ කිරීමෙහි කථා කරන්නේ වේද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තමාද ප්‍රඥාවත් වේ. භික්‍ෂූන්ට ප්‍රඥා සම්පත්තියෙහි කථා කියන්නේ වේ. ප්‍රඥාවත් මහණතෙම භික්‍ෂූන්ට ප්‍රඥා සම්පත්තියෙහි කථා කියන්නේ වේද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තමාද කෙළෙසුන් මිදීමෙන් යුක්තවූයේවේ. භික්‍ෂූන්ට කෙළෙසුන්ගෙන් මිදීමෙහි කථා කියන්නේ වේ. මිදීමෙන් යුත් මහණතෙම භික්‍ෂූන්ට මිදීමෙහි කථා කියයිද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය.
“තමාද ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා ඤාණයෙන් යුක්තවූයේ වේ. භික්‍ෂූන්ට ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා ඤාණ පිළිබඳ කථා කරන්නේ වේ. ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා ඤාණයෙන් යුත් මහණ තෙම ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා ඤාණ පිළිබඳ කථා කියයිද, මේ කාරණය ප්‍රශංසාවට සුදුසුය. මහණෙනි, මේ දශය ප්‍රශංසා කටයුතු කාරණයෝය.”
|