| 4. මහාවග්ගො | 4. මහා වර්‍ගය |
| 1. අනුපුබ්බවිහාරසුත්තං | 1. අනුපුබ්බවිහාර සූත්‍රය |
|
32
(දී. නි. 3.344, 359) ‘‘නවයිමෙ
|
32
“මහණෙනි, අනු පිළිවෙළින් වාසය කිරීම් නවයක් වෙත්.
“කිනම් නවයක්ද යත්? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම කාමයන්ගෙන් වෙන්ව, අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, පළමුවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි.
“විතර්ක විචාරයන් සන්සිඳීමෙන් තමා තුළ ප්‍රසාදය ඇති, සිතේ එකඟකම ඇති, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සිතේ එකඟකමින් උපන් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. ප්‍රීතියේ නොඇලීමෙන් තුන්වෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සැප දුක් දෙක නැතිකිරීමෙන් පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ අභාවයෙන් දුක් සැප නොවූ (මධ්‍යස්ථවූ) උපෙක්‍ෂාස්මෘති පාරිශුද්‍ධියවූ, චතුර්ත්‍ථ ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද,
සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන්ගේ ඉක්මවීමෙන් (ක්‍රෙධ) සංඥාවන්ගේ (දුරලීමෙන්) (වෙන වෙනම ආත්ම ඇත්තේය යන සංඥාවන්) මෙනෙහි නොකිරීමෙන් (අහසෙහි කෙළවරක් නැත්තේයයි) ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්ම “විඤ්ඤාණය අනන්තය” යි විඤ්ඤාණඤ්චායතන සමවතට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතන සමවත ඉක්ම “කිසිවක් නැත්තේය” යි යන ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සමවතට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරයෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සමවත ඉක්මවා (සංඥාවක් නැත්තේමය, නැත්තේත් නොවේය යන) සමවතට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරයෙන් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන සමවත ඉක්මවා නිරෝධ සමවතට පැමිණ වෙසේද, මහණෙනි, මේ අනු පිළිවෙළින් වාසය කිරීම් නවය වෙති” යි වදාළ සේක.
|
| 2. අනුපුබ්බවිහාරසමාපත්තිසුත්තං | 2. අනුපුබ්බාසමාපත්ති සූත්‍රය |
|
33
‘‘නවයිමා, භික්ඛවෙ
(නව භික්ඛවෙ (?)), අනුපුබ්බවිහාරසමාපත්තියො දෙසෙස්සාමි, තං සුණාථ...පෙ.... කතමා ච, භික්ඛවෙ, නව අනුපුබ්බවිහාරසමාපත්තියො? යත්ථ කාමා නිරුජ්ඣන්ති, යෙ ච කාමෙ නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති, ‘අද්ධා තෙ ආයස්මන්තො නිච්ඡාතා නිබ්බුතා තිණ්ණා
‘‘යත්ථ විතක්කවිචාරා නිරුජ්ඣන්ති, යෙ ච විතක්කවිචාරෙ නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති, ‘අද්ධා තෙ ආයස්මන්තො නිච්ඡාතා නිබ්බුතා තිණ්ණා පාරඞ්ගතා තදඞ්ගෙනා’ති වදාමි. ‘කත්ථ විතක්කවිචාරා නිරුජ්ඣන්ති, කෙ ච විතක්කවිචාරෙ නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති - අහමෙතං න ජානාමි අහමෙතං න පස්සාමී’ති, ඉති යො එවං වදෙය්‍ය, සො එවමස්ස වචනීයො
‘‘යත්ථ පීති නිරුජ්ඣති, යෙ ච පීතිං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති, ‘අද්ධා තෙ ආයස්මන්තො නිච්ඡාතා නිබ්බුතා තිණ්ණා පාරඞ්ගතා තදඞ්ගෙනා’ති වදාමි. ‘කත්ථ පීති නිරුජ්ඣති, කෙ ච පීතිං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති - අහමෙතං න ජානාමි අහමෙතං න පස්සාමී’ති, ඉති යො එවං වදෙය්‍ය, සො එවමස්ස වචනීයො - ‘ඉධාවුසො, භික්ඛු පීතියා ච විරාගා...පෙ....
‘‘යත්ථ උපෙක්ඛාසුඛං නිරුජ්ඣති, යෙ ච උපෙක්ඛාසුඛං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති, ‘අද්ධා තෙ ආයස්මන්තො නිච්ඡාතා නිබ්බුතා තිණ්ණා පාරඞ්ගතා තදඞ්ගෙනා’ති වදාමි. ‘කත්ථ උපෙක්ඛාසුඛං නිරුජ්ඣති, කෙ ච උපෙක්ඛාසුඛං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති - අහමෙතං න ජානාමි අහමෙතං න පස්සාමී’ති, ඉති යො එවං වදෙය්‍ය, සො එවමස්ස වචනීයො - ‘ඉධාවුසො, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා...පෙ.... චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති; එත්ථ උපෙක්ඛාසුඛං නිරුජ්ඣති, තෙ ච උපෙක්ඛාසුඛං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්තී’ති. අද්ධා, භික්ඛවෙ, අසඨො අමායාවී ‘සාධූ’ති භාසිතං අභිනන්දෙය්‍ය
‘‘යත්ථ රූපසඤ්ඤා නිරුජ්ඣති, යෙ ච රූපසඤ්ඤං
(යත්ථ රූපසඤ්ඤා නිරුජ්ඣන්ති, යෙ ච රූපසඤ්ඤා (සී. ස්‍යා. පී.)) නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති, ‘අද්ධා තෙ ආයස්මන්තො නිච්ඡාතා නිබ්බුතා තිණ්ණා පාරඞ්ගතා තදඞ්ගෙනා’ති වදාමි. ‘කත්ථ රූපසඤ්ඤා නිරුජ්ඣති
‘‘යත්ථ
‘‘යත්ථ විඤ්ඤාණඤ්චායතනසඤ්ඤා නිරුජ්ඣති, යෙ ච විඤ්ඤාණඤ්චායතනසඤ්ඤං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති, ‘අද්ධා තෙ ආයස්මන්තො නිච්ඡාතා නිබ්බුතා
‘‘යත්ථ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනසඤ්ඤා නිරුජ්ඣති, යෙ ච ආකිඤ්චඤ්ඤායතනසඤ්ඤං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති, ‘අද්ධා තෙ ආයස්මන්තො නිච්ඡාතා නිබ්බුතා තිණ්ණා පාරඞ්ගතා තදඞ්ගෙනා’ති වදාමි. ‘කත්ථ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනසඤ්ඤා නිරුජ්ඣති, කෙ ච ආකිඤ්චඤ්ඤායතනසඤ්ඤං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති - අහමෙතං
‘‘යත්ථ නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනසඤ්ඤා නිරුජ්ඣති, යෙ ච නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනසඤ්ඤං නිරොධෙත්වා නිරොධෙත්වා විහරන්ති, ‘අද්ධා තෙ
|
33
“මහණෙනි, මේ අනුක්‍රමයෙන් සමවැද වාසය කිරීම් නවය දේශනා කරන්නෙමි. එය මනාකොට අසවු. හොඳට මෙනෙහි කරවු. කියන්නෙමි” යනුයි. “ස්වාමීන් වහන්ස, එසේය” යි ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිවදන් දුන්හ. භිග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ කාරණය වදාළ සේක.
“යම් තැනෙක්හි කාමයෝ නැති වෙත්ද, යම් ඒ කාමයන් අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු, ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයිද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක කාමයෝ නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් කාමයන් අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, පළමුවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, මෙහි කාමයෝ නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු කාමයන්ද අතශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද,
“යම් තැනෙක්හි විතර්ක විචාරයෝ නැති වෙත්ද, යම් ඒ කාමයන් අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු, ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයිද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක කාමයෝ නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් විතර්ක විචාරයෝ අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ විතර්ක විචාරයන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, වීතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. වීතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, මෙහි විතර්ක විචාරයෝ නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු විතර්ක විචාරයෝද අතිශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද,
“යම් තැනෙක්හි ප්‍රීති නැති වෙත්ද, යම් ඒ ප්‍රීති අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු, ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයිද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක ප්‍රීති නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් ප්‍රීති අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ ප්‍රීතියෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, තෘතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. තෘතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, මෙහි කාමයෝ නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු කාමයන්ද අතිශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද,
“යම් තැනෙක්හි උපෙක්‍ෂා සැප නැති වෙත්ද, යම් ඒ උපෙක්‍ෂා සැපයන් අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු, ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයිද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක උපෙක්‍ෂා සැපයෝ නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් කාමයන් අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ උපෙක්‍ෂා සැපයෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, චතුර්ත්‍ථා ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. චතුර්ත්‍ථා ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, මෙහි උපෙක්‍ෂා සැප නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු උපෙක්‍ෂා සැපයන්ද අතිශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද,
“යම් තැනෙක්හි රූප සංඥාවෝ නැති වෙත්ද, යම් ඒ රූප සංඥාවෝ අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු, ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයිද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක රූප සංඥාවෝ නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් රූප සංඥාවෝ අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ රූප සංඥාවන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, නානාආත්මයක හැගීම් මෙනෙහි නොකිරීමෙන් ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරයි. නානාආත්මයක හැගීම් මෙනෙහි නොකිරීමෙන් ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, මෙහි රූප සංඥාවෝ නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු රූප සංඥාවෝද අතිශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද,
“යම් තැනෙක්හි ආකාසානඤ්චායතනය යන හැඟීම නැති වෙත්ද, යම් ඒ ආකාසානඤ්චායතනය යන හැඟීම අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක ආකාසානඤ්චායතනය යන හැඟීම නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් ආකාසානඤ්චායතනය යන හැඟීම අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, විඤ්ඤාණය අනන්තයයි විඤ්ඤාණාඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරයි. විඤ්ඤාණය අනන්තයයි විඤ්ඤාණාඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, මෙහි ආකාසානඤ්චායතනය යන හැඟීම නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු ආකාසානඤ්චායතනය යන හැඟීම අතිශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද,
“යම් තැනෙක්හි විඤ්ඤාණාඤ්චායතන යන හැඟීම නැති වෙත්ද, යම් ඒ විඤ්ඤාණාඤ්චායතන යන හැඟීම අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු, ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයිද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක විඤ්ඤාණාඤ්චායතන යන හැඟීම නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරයි. ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, මෙහි විඤ්ඤාණාඤ්චායතන යන හැඟීම නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු විඤ්ඤාණාඤ්චායතන යන හැඟීමද අතිශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද,
“යම් තැනෙක්හි ආකිඤ්චඤ්ඤායතන යන හැඟීම නැති වෙත්ද, යම් ඒ ආකිඤ්චඤ්ඤායතන යන හැඟීම අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු, ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයිද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක ආකිඤ්චඤ්ඤායතන යන හැඟීම නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් ආකිඤ්චඤ්ඤායතන යන හැඟීම අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරයි. නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, මෙහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතන යන හැඟීම නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු ආකිඤ්චඤ්ඤායතන යන හැඟීම අතිශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද,
“යම් තැනෙක්හි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය නැති වෙත්ද, යම් ඒ නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය අතිශයින් නැති කරමින් වෙසෙත්ද, ඒ ආයුෂ්මත්හු, ඒකාන්තයෙන් ඒ කාරණයෙන් තෘෂ්ණා නැත්තාහුයයිද, නිවියාහුයයිද, තරණය කළාහුයයිද, පරතෙර ගියාහුයයිද කියමි. කවර තැනෙක නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය නිරුද්‍ධ වෙත්ද, කවරහු නම් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය අතිශයින් නිරුද්‍ධ කොට වෙසෙත්ද, මම මෙය නොදනිමි. මම් මෙය නොදකිමි’ කියා යමෙක් මෙසේ කියන්නේ නම් (ඔහුට) මෙසේ කියයුතු වන්නේය. (කෙසේද?) ‘ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙමේ කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, නිරෝධ සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. නිරෝධ සමාපත්තියට පැමිණ වෙසේද, මෙහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය නිරුද්‍ධ වෙත්. ඔවුහු නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය අතිශයින් නිරුද්‍ධකොට වෙසෙත්ය කියායි.
“මහණෙනි, ඒකාන්තයෙන් කෛරාටික නොවූයේ, මායා නැත්තේ, යහපතැයි කියන ලද්දට සතුටු වන්නේද, අනුමෝදන් වන්නේද, යහපතැයි (හොඳයි) කියන ලද (වචනයට) සතුටුවී, අනුමෝදන් වී, නමස්කාර කරමින්, ඇඳිලි බැඳ ගනිමින්, (සිටියේ) සමිපයෙහි සිටින්නේද, මහණෙනි, මෙය වනාහි නව අනුප්බ්බ විහාර සමාපත්තියයි” වදාළ සේක.
|
| 3. නිබ්බානසුඛසුත්තං | 3. නිබ්බාණසුඛ සූත්‍රය |
|
34
එකං සමයං ආයස්මා සාරිපුත්තො රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තත්‍ර ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො භික්ඛූ ආමන්තෙසි - ‘‘සුඛමිදං, ආවුසො, නිබ්බානං. සුඛමිදං
‘‘ඉධාවුසො, භික්ඛු විවිච්චෙව කාමෙහි...පෙ.... පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. තස්ස චෙ, ආවුසො, භික්ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො කාමසහගතා සඤ්ඤාමනසිකාරා සමුදාචරන්ති, ස්වස්ස හොති ආබාධො. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, සුඛිනො දුක්ඛං උප්පජ්ජෙය්‍ය යාවදෙව ආබාධාය; එවමෙවස්ස තෙ කාමසහගතා සඤ්ඤාමනසිකාරා සමුදාචරන්ති. ස්වස්ස හොති ආබාධො. යො ඛො පනාවුසො, ආබාධො දුක්ඛමෙතං වුත්තං භගවතා. ඉමිනාපි ඛො එතං, ආවුසො, පරියායෙන වෙදිතබ්බං යථා සුඛං නිබ්බානං.
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, භික්ඛු විතක්කවිචාරානං වූපසමා...පෙ.... දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. තස්ස චෙ, ආවුසො, භික්ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො විතක්කසහගතා සඤ්ඤාමනසිකාරා
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, භික්ඛු පීතියා ච විරාගා...පෙ.... තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. තස්ස චෙ, ආවුසො, භික්ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා...පෙ.... චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. තස්ස චෙ, ආවුසො, භික්ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො උපෙක්ඛාසහගතා සඤ්ඤාමනසිකාරා සමුදාචරන්ති, ස්වස්ස හොති ආබාධො. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, සුඛිනො දුක්ඛං උප්පජ්ජෙය්‍ය යාවදෙව ආබාධාය; එවමෙවස්ස තෙ උපෙක්ඛාසහගතා සඤ්ඤාමනසිකාරා සමුදාචරන්ති. ස්වස්ස හොති ආබාධො. යො ඛො පනාවුසො, ආබාධො දුක්ඛමෙතං වුත්තං භගවතා. ඉමිනාපි ඛො එතං, ආවුසො, පරියායෙන වෙදිතබ්බං යථා සුඛං නිබ්බානං.
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, භික්ඛු සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා අනන්තො ආකාසොති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. තස්ස චෙ, ආවුසො, භික්ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො රූපසහගතා සඤ්ඤාමනසිකාරා සමුදාචරන්ති, ස්වස්ස හොති ආබාධො. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, සුඛිනො දුක්ඛං උප්පජ්ජෙය්‍ය යාවදෙව ආබාධාය; එවමෙවස්ස තෙ
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, භික්ඛු සබ්බසො ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම අනන්තං විඤ්ඤාණන්ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. තස්ස චෙ
‘‘පුන
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, භික්ඛු සබ්බසො ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං
‘‘පුන
|
34
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කාලයක ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ රජගහනුවර කලන්දකනිවාප නම්වූ වේළුවන අරමෙහි වැඩ වාසය කරණ සේක. එකල්හි වනාහි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ භික්‍ෂූන්ට මෙසේ වදාළ සේක. “ඇවැත්නි, මේ නිවණ සැපය, ඇවැත්නි, මේ නිවණ සැපය” කියායි.
මෙසේ කී කල්හි ආයුෂ්මත් උදායී තෙමේ ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට මේ කාරණය කීයේය. “ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයෙනි, මෙහි විඳිය යුතුවූ යමක් නැත්නම් මෙහි කුමක් වේද?” කියායි.
“ඇවැත්නි, මෙහි විඳිය යුතුවූ යමක් නැත්නම් මෙහි මෙහම සැපය යනුයි. ඇවැත්නි, මේ කාම ගුනයෝ පසක් වෙති. කවර නම් පසක්ද? ඉටුවූ, කාන්තවූ, මන වඩන්නාවූ, ප්‍රියවූ, ආකාර ඇත්තාවූ, කාමයෙන් යුක්තවූ, ඇලුම් කටයුතුවූ, ඇසින් දතයුතුවූ රූපයෝය, ඉටුවූ, කාන්තවූ, මන වඩන්නාවූ, ප්‍රියවූ, ආකාර ඇත්තාවූ, කාමයෙන් යුක්තවූ, ඇලුම් කටයුතුවූ, කනින් දතයුතුවූ ශබ්දයෝය, ඉටුවූ, කාන්තවූ, මන වඩන්නාවූ, ප්‍රියවූ, ආකාර ඇත්තාවූ, කාමයෙන් යුක්තවූ, ඇලුම් කටයුතුවූ, නහයෙන් දතයුතුවූ ගන්‍ධයෝය. ඉටුවූ, කාන්තවූ, මන වඩන්නාවූ, ප්‍රියවූ, ආකාර ඇත්තාවූ, කාමයෙන් යුක්තවූ, ඇලුම් කටයුතුවූ, දිවෙන් දතයුතුවූ රසයෝය, ඉටුවූ, කාන්තවූ, මන වඩන්නාවූ, ප්‍රියවූ, ආකාර ඇත්තාවූ, කාමයෙන් යුක්තවූ, ඇලුම් කටයුතුවූ, ශරීරයෙන් දතයුතුවූ ස්පර්‍ශයෝය. ඇවැත්නි, මේ පස්කම් ගුණයෝය. මේ පස්කම් ගුණයන් නිසා යම් ඒ සුඛ සොම්නසක් උපදීද, ඇවැත්නි, මෙය කාම සැපයයි කියනු ලැබේ.
“ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුවක් තෙම කාමයන්ගෙන් වෙන්වම, අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, ඇවැත්නි, මේ (ධ්‍යාන) විහරණයෙන් වාසය කරන්නාවූ ඒ භික්‍ෂුවට කාම සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පැමිණෙත්ද, එය ඔහුට ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් සේ සුවපත් වූවහුට දුකක් උපදින්නේ, ඒතාක් ආබාධය පිණිස පවතින්නේද, එසේම ඕහට ඒ කාම සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්. ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් ඒ ආබාධයක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එය දුක්යයි වදාරණ ලදී. ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද නිවණ සැප වූවක් සේ දත යුතුයි.
“නැවතද අනිකක් කියමි. ඇවැත්නි, මහණ තෙමේ විතර්ක විචාරයන් සංසිඳවීමෙන් වීතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, ඉදින් ඇවැත්නි, මේ ද්වීතීය ධ්‍යාන විහරණයෙන් වාසය කරන්නාවූ ඒ භික්‍ෂුවට විතර්ක සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, එය ඔහුට ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් සේ සුවපත් වූවහුට දුක් උපදින්නේ, ඒතාක් ආබාධය පිණිස වේද, එසේම ඕහට ඒ විතර්ක සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද. ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් ඒ ආබාධයක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එය දුක්යයි වදාරණ ලදී. ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද නිවණ සැප වූවක් සේ දත යුතුයි.
“නැවතද අනිකක් කියමි. මහණෙක් තෙමේ ප්‍රීතියගේ නොඇලීමෙන්, ප්‍රීතිය සංසිඳවීමෙන්, තෘතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, ඇවැත්නි, ඉදින් මේ තෘතීය ධ්‍යාන විහරණයෙන් වාසය කරන්නාවූ ඒ භික්‍ෂුවට ප්‍රීති සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, එය ඔහුට ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් සේ සුවපත් වූවහුට දුක් උපදින්නේද, ඒතාක් ආබාධය පිණිස වෙයි. එසේම ඕහට ඒ ප්‍රීති සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද. ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් ඒ ආබාධයක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එය දුක්යයි වදාරණ ලදී. ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද නිවණ සැප වූවක් සේ දත යුතුයි.
“නැවතද අනිකක් කියමි. ඇවැත්නි, මහණෙක් තෙමේ සැපයාගේද ප්‍රහාණයෙන්, දුක්ඛයාගේද ප්‍රහාණයෙන්, චතුර්ථධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, ඉදින් ඇවැත්නි, මේ චතුර්ත්‍ථධ්‍යාන විහරණයෙන් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ භික්‍ෂුවට උපෙක්‍ෂා සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්. එය ඔහුට ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් සේ සුවපත් වූවහුට දුක් උපදින්නේද, ඒතාක් ආබාධය පිණිස පවතින්නේය. එසේම ඕහට ඒ උපෙක්‍ෂා සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද. ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් ඒ ආබාධයක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එය දුක්යයි වදාරණ ලදී. ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද නිවණ සැප වූවක් සේ දත යුතුයි.
“නැවතද අනිකක් කියමි. ඇවැත්නි, මහණතෙම සර්වප්රකාරයෙන් රූපය යන සංඥාවන් ඉක්මවීමෙන්, ප්‍රතිඝ සංඥාවන් දුරු කිරීමෙන්, නා නා ආත්මය යන සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන්, ආකාසය අනන්තයයි, ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, ඉදින් ඇවැත්නි, මේ සමාපත්ති විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ ඒ භික්‍ෂුවට රූප සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් සේ සුවපත් වූවහුට දුක් උපදින්නේද, ඒතාක් ආබාධය පිණිස පවතීද, එසේම ඕහට ඒ රූප සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද. ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් ඒ ආබාධයක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එය දුක්යයි වදාරණ ලදී. ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද නිවණ සැප වූවක් සේ දත යුතුයි.
“නැවතද අනිකක් කියමි. ඇවැත්නි, මහණතෙම සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්ම, විඤ්ඤාණය අනන්තයයි, විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, ඇවැත්ති, ඉදින් මේ සමවත් විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ ඒ භික්‍ෂුවට ආකාසානඤ්චායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පව තිත්ද, ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, සුවපත් වූවහුට දුක උපදින්නේද, ඒතාක් යම් සේ ආබාධය පිණිස පවතීද, එසේම ඕහට ඒ ආකාසානඤ්චායතන සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද. ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් ඒ ආබාධයක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එය දුක්යයි වදාරණ ලදී. ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද නිවණ සැප වූවක් සේ දත යුතුයි.
“ඇවැත්ති, නැවතද අනිකක් කියමි. ඇවැත්නි, මහණතෙම සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්ම කිසිවක් නැත්තේයයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනට පැමිණ වෙසේද, ඉදින් ඇවැත්නි, මේ සමවත් විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ භික්‍ෂුවකට විඤ්ඤාණාඤ්චායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඕහට එය ආබාධයක් වේ. ඇවැත්නි, සුවපත් වූවහුට දුක් උපදින්නේද, ඒතාක් ආබාධය පිණිස යම් සේ පවතීද, එසේම ඕහට ඒ විඤ්ඤාණඤ්චායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද. ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් ඒ ආබාධයක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එය දුක්යයි වදාරණ ලදී. ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද නිවණ සැප වූවක් සේ දත යුතුයි.
“ඇවැත්ති, නැවතද අනිකක් කියමි. ඇවැත්නි, මහණතෙම සර්වප්රකාරයෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සමාපත්තිය ඉක්ම නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන සමාපත්තියට පැමිණ වෙසේද, ඇවැත්නි, ඉදින් මේ සමවත් විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ ඒ භික්‍ෂුවට ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඕහට එය ආබාධයක් වේ. ඇවැත්නි, සුවපත් වූවහුට දුක් උපදින්නේද, ඒතාක් ආබාධය පිණිස යම් සේ පවතින්නේද, එසේම ඕහට ඒ ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද. ඕහට එය ආබාධයක් වෙයි. ඇවැත්නි, යම් ඒ ආබාධයක් වේද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එය දුක්යයි වදාරණ ලදී. ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද නිවණ සැප වූවක් සේ දත යුතුයි.
“ඇවැත්ති, නැවතද අනිකක් කියමි. ඇවැත්නි, මහණතෙම සර්වප්රකාරයෙන් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤාතනය ඉක්ම සඤ්ඤා වෙදයිත නිරෝධයට පැමිණ වෙසේද, ප්‍රඥාවෙන් දැක ඔහුගේ ආශ්‍රව පරික්‍ෂිණයෝ (කෙලෙස් නැතිකිරීම්) වෙත්ද, ඇවැත්නි, මේ ක්‍රමයෙන්ද මෙසේ නිවණ සැපවූසේ දතයුතුය” යි වදාළ සේක.
|
| 4. ගාවීඋපමාසුත්තං | 4. පබ්බතෙය්‍යගාමී සූත්‍රය |
|
35
‘‘සෙය්‍යථාපි
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, ගාවී පබ්බතෙය්‍යා පණ්ඩිතා බ්‍යත්තා ඛෙත්තඤ්ඤූ කුසලා විසමෙ පබ්බතෙ චරිතුං. තස්සා එවමස්ස - ‘යංනූනාහං අගතපුබ්බඤ්චෙව දිසං ගච්ඡෙය්‍යං, අඛාදිතපුබ්බානි ච තිණානි ඛාදෙය්‍යං, අපීතපුබ්බානි
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. සො දුතියං ඣානං අනභිහිංසමානො විතක්කවිචාරානං වූපසමා... දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො තං නිමිත්තං ආසෙවති භාවෙති බහුලීකරොති ස්වාධිට්ඨිතං අධිට්ඨාති.
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං පීතියා ච විරාගා උපෙක්ඛකො ච විහරෙය්‍යං සතො ච සම්පජානො, සුඛඤ්ච කායෙන පටිසංවෙදෙය්‍යං යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති - උපෙක්ඛකො සතිමා සුඛවිහාරීති තතියං
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බෙව සොමනස්සදොමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා අදුක්ඛමසුඛං උපෙක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. සො චතුත්ථං ඣානං අනභිහිංසමානො සුඛස්ස ච පහානා...පෙ.... චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො තං නිමිත්තං ආසෙවති භාවෙති බහුලීකරොති ස්වාධිට්ඨිතං අධිට්ඨාති.
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා අනන්තො ආකාසොති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. සො ආකාසානඤ්චායතනං
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං සබ්බසො ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම අනන්තං විඤ්ඤාණන්ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. සො විඤ්ඤාණඤ්චායතනං අනභිහිංසමානො සබ්බසො ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණ’න්ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො තං නිමිත්තං ආසෙවති භාවෙති බහුලීකරොති ස්වාධිට්ඨිතං අධිට්ඨාති.
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං සබ්බසො විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම නත්ථි කිඤ්චීති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. සො ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං අනභිහිංසමානො සබ්බසො
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං සබ්බසො ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. සො නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං අනභිහිංසමානො සබ්බසො ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො තං නිමිත්තං ආසෙවති භාවෙති බහුලීකරොති
‘‘තස්ස එවං හොති - ‘යංනූනාහං සබ්බසො නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම සඤ්ඤාවෙදයිතනිරොධං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. සො සඤ්ඤාවෙදයිතනිරොධං අනභිහිංසමානො සබ්බසො නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම සඤ්ඤාවෙදයිතනිරොධං උපසම්පජ්ජ විහරති.
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු තං තදෙව සමාපත්තිං සමාපජ්ජතිපි වුට්ඨාතිපි, තස්ස මුදු චිත්තං හොති කම්මඤ්ඤං. මුදුනා කම්මඤ්ඤෙන චිත්තෙන අප්පමාණො සමාධි හොති සුභාවිතො. සො අප්පමාණෙන සමාධිනා සුභාවිතෙන යස්ස යස්ස අභිඤ්ඤාසච්ඡිකරණීයස්ස ධම්මස්ස චිත්තං
‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘අනෙකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභවෙය්‍යං, එකොපි හුත්වා බහුධා අස්සං, බහුධාපි හුත්වා එකො අස්සං...පෙ.... යාව බ්‍රහ්මලොකාපි කායෙන වසං වත්තෙය්‍ය’න්ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.
‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛති - දිබ්බාය
‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘පරසත්තානං පරපුග්ගලානං චෙතසා චෙතො පරිච්ච පජානෙය්‍යං, සරාගං වා චිත්තං සරාගං චිත්තන්ති පජානෙය්‍යං, වීතරාගං වා චිත්තං වීතරාගං චිත්තන්ති පජානෙය්‍යං, සදොසං වා චිත්තං සදොසං චිත්තන්ති පජානෙය්‍යං, වීතදොසං වා චිත්තං වීතදොසං චිත්තන්ති පජානෙය්‍යං, සමොහං වා චිත්තං සමොහං චිත්තන්ති පජානෙය්‍යං, වීතමොහං වා චිත්තං... සංඛිත්තං වා චිත්තං... වික්ඛිත්තං වා චිත්තං... මහග්ගතං වා චිත්තං... අමහග්ගතං වා චිත්තං... සඋත්තරං වා චිත්තං... අනුත්තරං වා චිත්තං... සමාහිතං වා චිත්තං... අසමාහිතං වා චිත්තං... විමුත්තං වා චිත්තං... අවිමුත්තං වා චිත්තං අවිමුත්තං චිත්තන්ති පජානෙය්‍ය’න්ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.
‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘අනෙකවිහිතං පුබ්බෙනිවාසං අනුස්සරෙය්‍යං, සෙය්‍යථිදං - එකම්පි ජාතිං ද්වෙපි ජාතියො...පෙ.... ඉති සාකාරං සඋද්දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්බෙනිවාසං අනුස්සරෙය්‍ය’න්ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ.
‘‘සො
‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨෙව ධම්මෙ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණාති සති සති ආයතනෙ’’ති. චතුත්ථං.
|
35
“මහණෙනි, යම් සේ පර්වතයෙහි හැසිරෙන්නාවූ, බාලවූ, අව්‍යක්තවූ, ක්‍ෂෙත්‍රය නොදන්නාවූ, විෂමවූ, පර්වතයෙහි හැසිරීමට අදක්‍ෂවූ, දෙනක් වේද, ඈට මෙසේ සිතක් වන්නේය. (එනම්) ‘මම පෙර නොගිය දිශාවකට යන්නේ නම්, පෙර නොකණ ලද තණ කොළ කන්නේ නම්, පෙර නොබොන ලද පැන් බොන්නේ නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. ඈ පෙර පය සුපිහිටි සේ නොපිහිටුවා, පසුපය උදුරන්නේද, ඈ පෙර නොගිය දිශාවකට නොයන්නේය. පෙර නොකණ ලද තණ කොළ නොකන්නේය. පෙර නොබොන ලද පැන් නොබොන්නේය. ‘මම පෙර නොගිය දිශාවකට යන්නේ නම්, පෙර නොකණ ලද තණ කොළ කන්නේ නම්, පෙර නොබොන ලද පැන් බොන්නේ නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. ඒ පෙදෙසට සැප සේ පෙරලා නොඑන්නේය. ඊට හේතු කවරේද? ඒ එසේමැයි.
“ඈ යම් පියවරෙක්හි සිටි කල්හි මෙසේ සිතක් වන්නේද, ‘මම පෙර නොගිය දිශාවකට යන්නේ නම්, පෙර නොකණ ලද තණ කොළ කන්නේ නම්, පෙර නොබොන ලද පැන් බොන්නේ නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. ඒ පෙදෙසෙට සැපසේ පෙරලා නොඑන්නේය. ඊට හේතු කවරේද? ඒ එසේමැයි. මහණෙනි, පර්වතයෙහි හැසිරෙන්නාවූ, බාලවූ, අව්‍යක්තවූ, ක්‍ෂෙත්‍රය නොදන්නාවූ, විෂමවූ, පර්වතයෙහි හැසිරීමට අදක්‍ෂවූ, ඒ දෙනක් වීද, මහණෙනි, එසේම මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් භික්‍ෂුවක් තෙමේ බාලවූයේ, අව්‍යක්ත වූයේ, ක්‍ෂෙත්‍රය නොදන්නේ, කාමයන්ගෙන් වෙන්වම ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්ට අදක්‍ෂ වූයේ වේද, හෙතෙම ඒ නිමිත්ත පුරුදු නොකෙරේද, නොවඩාද, බහුල වශයෙන් නොකෙරේද, යහපත් අධිෂ්ඨානයෙන් අධිෂ්ඨාන නොකෙරේද, ඕහට මෙවැනි සිතක් වෙයි.
“මම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන්, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සමාධියෙන් උපන් ප්‍රීති සැපය ඇති, වීතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක කියායි. හෙතෙම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන් වීතිය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසයකරන්ට නොහැකි වෙයි. ඕහට මෙවැනි සිතක් වෙයි. ‘මම කාමයන්ගෙන් වෙන්ව, අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ යනුයි. කාමයන්ගෙන් වෙන්ව, අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්ට හෙතෙම නොහැකි වෙයි. මහණෙනි, මේ භික්‍ෂුව පර්වතයෙහි හැසිරෙණ, බාලවූ, අව්‍යක්තවූ, ක්‍ෂෙත්‍රය නොදන්නාවූ, විෂම පර්වතයෙහි හැසිරෙන්ට අදක්‍ෂවූ, ඒ දෙන මෙන් දෙපසින් ගිළිහුනේ, දෙපසින් පිරිහුනේ යයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, යම් සේ පර්වතයෙහි හැසිරෙන්නාවූ, පණ්ඩිතවූ, ව්‍යක්තවූ, ක්‍ෂෙත්‍රය දන්නාවූ, විෂම පර්වතයෙහි හැසිරීමට සමර්ත්‍ථවූ, දෙනක් වේද, ඈට මෙබඳු සිතක් වන්නේද, ‘මම පෙර නොගිය දිශාවකට යන්නේ නම්, පෙර නොකණ ලද තණ කොළ කන්නේ නම්, පෙර නොබොන ලද පැන් බොන්නේ නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. ඈ පෙර පය සුපිහිටි සේ නොපිහිටුවා, පසුපය උදුරන්නේද, ඈ පෙර නොගිය දිශාවකට නොයන්නේය. පෙර නොකණ ලද තණ කොළ නොකන්නේය. පෙර නොබොන ලද පැන් නොබොන්නේය. ‘මම පෙර නොගිය දිශාවකට යන්නේ නම්, පෙර නොකණ ලද තණ කොළ කන්නේ නම්, පෙර නොබොන ලද පැන් බොන්නේ නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. ඒ පෙදෙසට සැප සේ පෙරලා නොඑන්නේය. ඊට හේතු කවරේද? ඒ එසේමැයි.
“ඈ යම් පියවරෙක්හි සිටි කල්හි මෙවැනි සිතක් වන්නේය. ‘මම පෙර නොගිය දිශාවකට යන්නේ නම්, පෙර නොකණ ලද තණ කොළ කන්නේ නම්, පෙර නොබොන ලද පැන් බොන්නේ නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. ඒ පෙදෙසට සුවසේ පෙරලා එන්නේය. ඊට හේතු කවරේද? මහණෙනි, එසේම පර්වතයෙහි හැසිරෙන්නාවූ, පණ්ඩිතවූ, ව්‍යක්තවූ, ක්‍ෂෙත්‍රය දන්නාවූ, ඒ දෙන තොමෝ පර්වතයෙහි හැසිරෙන්ට දක්‍ෂ වෙයි.
“මහණෙනි, එසේම මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් භික්‍ෂුවක් පණ්ඩිතවූයේ, ව්‍යක්තවූයේ, ක්‍ෂෙත්‍රය දන්නේ, කාමයන්ගෙන් වෙන්වම, අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, ප්‍රථමධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්ට දක්‍ෂ වූයේ වේද, හෙතෙම ඒ නිමිත්ත ආසේවනය කෙරේද, වඩාද, බහුල වශයෙන් කෙරේද, මනා ඉටා ගැන්මෙන් ඉටා ගනීද, ඕහට මෙසේ සිතක් වෙයි. එනම්, මම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන් වීතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
“හෙතෙම වීතීය ධ්‍යානයට හිංසා නොකරන්නේ, විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන් වීතීයධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. හෙතෙම ඒ නිමිත්ත ආසේවනය කෙරේද, වඩාද, බහුල වශයෙන් කෙරේද, මනා ඉටා ගැන්මෙන් ඉටා ගනීද, ඕහට මෙබඳු සිතක් වෙයි. මම ප්‍රීතියෙහි නොඇලීමෙන්, තෘතීයධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කතරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
“හෙතෙම තෘතීයධ්‍යානයට හිංසා නොකරන්නේ ප්‍රීතියෙහි නොඇලීමෙන්, තෘතීයධ්‍යානයට පැමිණ වෙසෙයි. හෙතෙම ඒ නිමිත්ත ආසේවනය කෙරේද, වඩාද, බහුල වශයෙන් කෙරේද, මනා ඉටා ගැන්මෙන් ඉටා ගනීද, ඕහට මෙබඳු සිතක් වෙයි. ‘මම සැපයාගේ ප්‍රහාණයෙන්, දුක්ඛයාගේ ප්‍රහාණයෙන්, පූර්වයෙහිම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ නැතිවීමෙන්, දුක් නැති, සැප නැති, මධ්‍යස්ථකය හා යහපත් සිහියෙන්ද පිරිසිදුවූ චතුර්ථධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
“හෙතෙම චතුර්ත්‍ථධ්‍යානයට හිංසා නොකරන්නේ, සැපයාගේ ප්‍රහාණයෙන් දුක්ඛයාගේ ප්‍රහාණයෙන්, පූර්වයෙහිම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ නැතිවීමෙන්, දුක් නැති, සැප නැති, මධ්‍යස්ථකය හා යහපත් සිහියෙන්ද පිරිසිදුවූ චතුර්ථධ්‍යානයට පැමිණ වෙසෙයි. හෙතෙම ඒ නිමිත්ත ආසේවනය කෙරේද, වඩාද, බහුල වශයෙන් කෙරේද, මනා ඉටා ගැන්මෙන් ඉටා ගනීද, ඕහට මෙබඳු සිතක් වේ. ‘මම සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන්ගේ ඉක්මවීමෙන්, ප්‍රතිඝ සංඥාවන්ගේ (දුරුකිරීමෙන්) නානත්තසංඥාවන්ගේ (මෙනෙහි නොකිරීමෙන්) “ආකාසය අනන්තය” යි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙකැ’ යි කියායි.
“හෙතෙම ආකාසානඤ්චායතනයට හිංසා නොකරන්නේ සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන්ගේ ඉක්මවීමෙන්, ප්‍රතිඝ සංඥාවන්ගේ (දුරුකිරීමෙන්) නානත්තසංඥාවන්ගේ (මෙනෙහි නොකිරීමෙන්) “ආකාසය අනන්තය” යි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසෙයි. හෙතෙම ඒ නිමිත්ත ආසේවනය කෙරේද, වඩාද, බහුල වශයෙන් කෙරේද, මනා ඉටා ගැන්මෙන් ඉටා ගනීද, ඕහට මෙබඳු සිතක් වේ. “මම සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්මවා විඤ්ඤාණය අනන්තයයි, විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසෙම් නම් යෙහෙකැයි කියායි. හෙතෙම විඤ්ඤාණඤ්චායතනය බලාපොරොත්තු නැත්තේ, සර්වප්රකාරයෙන් ආකාශානඤ්චායතනය ඉක්මවා විඤ්ඤාණය අනන්තයයි විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරයි. හෙතෙම ඒ නිමිත්ත ආසේවනය කෙරේද, වඩාද, බහුල වශයෙන් කෙරේද, මනා ඉටා ගැන්මෙන් ඉටා ගනීද, ඕහට මෙබඳු සිතක් වෙයි. මම සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්මවා කිසිවක් නැත්තේයයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
“හෙතෙම ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට හිංසා නොකරන්නේ, සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්මවා කිසිවක් නැතැයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරයි. හෙතෙම ඒ නිමිත්ත ආසේවනය කෙරේද, වඩාද, බහුල වශයෙන් කෙරේද, මනා ඉටා ගැන්මෙන් ඉටා ගනීද, ඔහුට මෙසේ සිතෙයි. ‘මම සර්වප්රකාරයෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඉක්මවා නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් යෙහෙකැ’ යි කියායි.
“හෙතෙම නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට හිංසා නොකරන්නේ, සර්වප්රකාරයෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඉක්මවා නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසෙයි. හෙතෙම ඒ නිමිත්ත ආසේවනය කෙරේද, වඩාද, බහුල වශයෙන් කෙරේද, මනා ඉටා ගැන්මෙන් ඉටා ගනීද, ඕහට මෙබඳු සිතක් වෙයි. ‘මම සර්වප්රකාරයෙන් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය ඉක්මවා සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
“හෙතෙම සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයට හිංසා නොරන්නේ, සර්වප්රකාරයෙන් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය ඉක්මවා, නිරෝධසමාපත්තියට පැමිණ වාසය කෙරෙයි. “මහණෙනි, යම් හෙයකින් වනාහි මහණතෙම ඒ ඒ සමවතට පැමිණේද, (එයින්) නැගී සිටීද, ඔහුගේ සිත මෘදු වෙයි. කර්‍මණ්‍ය වෙයි. මෘදුවූ, කර්‍මණ්‍යවූ, සිතින් අප්‍රමාණ සමාධිය මනාකොට වඩන ලද්දේ වේ. හෙතෙම අප්‍රමාණවූ, සුභාවිතවූ, සමාධියෙන්, අභිඥාවෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කටයුතුවූ යම් ධර්මයකට සිත මොනවට නම්වයි.
“ආයතනයක් ඇති කල්හි අභිඥා ප්‍රත්‍යක්‍ෂකිරීම කරණකොටගෙන, ඒ ඒ තන්හි සාක්‍ෂි වශයෙන් සුදුසු බවට පැමිණෙයි. ඒ මම ඉදින් කැමතිවන්නෙම් නම් නන්වැදෑරුම්වූ ඎද්‍ධිවිධිය අනුභව කරන්නෙම්ද, (අඞ්ගුත්තර නිකායේ තික නිපාතයේ දුතිය පණ්ණාසකයේ බ්‍රාහ්මණ වර්‍ගයේ 19 ර්‍සයේ 12 ඡේදයේ පවත්වන්නෙමි’ යන තැන දක්වාද 13 ඡේදයද යෙදිය යුතුයි.) ආයතන ඇති විධියට ඒ ඒ තන්හි සාක්‍ෂි වශයෙන් සුදුසු බවට පැමිණෙයි.
‘ඒ මම ඉදින් කැමති වන්නෙම් නම් ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමෙන් ආශ්‍රව රහිතවූ චිත්තවිමුත්තියද, පඤ්ඤාවිමුත්තියද, මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශිෂඨ ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට පැමිණ වාසය කරන්නෙම්ය’ යි ඒ ඒ තන්හිම, ඒ ඒ ආයතනයෙහි සාක්‍ෂි වශයෙන් සුදුසු බවට පැමිණෙමි.”
|
| 5. ඣානසුත්තං | 5. ඣානනිස්සයන සූත්‍රය |
|
36
‘‘පඨමම්පාහං
‘‘‘පඨමම්පාහං, භික්ඛවෙ, ඣානං නිස්සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්තං. කිඤ්චෙතං පටිච්ච වුත්තං? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු විවිච්චෙව කාමෙහි...පෙ.... පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො යදෙව තත්ථ හොති රූපගතං වෙදනාගතං සඤ්ඤාගතං සඞ්ඛාරගතං විඤ්ඤාණගතං, තෙ ධම්මෙ අනිච්චතො දුක්ඛතො රොගතො ගණ්ඩතො සල්ලතො අඝතො ආබාධතො පරතො පලොකතො සුඤ්ඤතො
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, ඉස්සාසො වා ඉස්සාසන්තෙවාසී වා තිණපුරිසරූපකෙ වා මත්තිකාපුඤ්ජෙ වා යොග්ගං කරිත්වා, සො අපරෙන සමයෙන දූරෙපාතී ච හොති අක්ඛණවෙධී ච මහතො ච කායස්ස පදාලෙතා
(පදාලිතා (ක.) අ. නි. 3.134; 4.181); එවමෙවං ඛො
‘‘දුතියම්පාහං, භික්ඛවෙ, ඣානං නිස්සාය...පෙ.... තතියම්පාහං, භික්ඛවෙ, ඣානං නිස්සාය... ‘චතුත්ථම්පාහං, භික්ඛවෙ, ඣානං නිස්සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්තං. කිඤ්චෙතං පටිච්ච වුත්තං? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බෙව සොමනස්සදොමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා අදුක්ඛමසුඛං උපෙක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො යදෙව තත්ථ හොති රූපගතං වෙදනාගතං සඤ්ඤාගතං සඞ්ඛාරගතං විඤ්ඤාණගතං, තෙ ධම්මෙ අනිච්චතො දුක්ඛතො
‘‘සෙය්‍යථාපි
‘‘‘ආකාසානඤ්චායතනම්පාහං, භික්ඛවෙ, ඣානං නිස්සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්තං. කිඤ්චෙතං පටිච්ච වුත්තං? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො යදෙව තත්ථ හොති වෙදනාගතං සඤ්ඤාගතං සඞ්ඛාරගතං
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, ඉස්සාසො වා ඉස්සාසන්තෙවාසී වා තිණපුරිසරූපකෙ වා මත්තිකාපුඤ්ජෙ වා යොග්ගං කරිත්වා, සො අපරෙන සමයෙන දූරෙපාතී ච හොති අක්ඛණවෙධී ච මහතො ච කායස්ස පදාලෙතා; එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො යදෙව තත්ථ හොති වෙදනාගතං සඤ්ඤාගතං...පෙ.... අනාවත්තිධම්මො තස්මා ලොකා. ‘ආකාසානඤ්චායතනම්පාහං, භික්ඛවෙ, නිස්සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමෙතං පටිච්ච වුත්තං.
‘‘‘විඤ්ඤාණඤ්චායතනම්පාහං
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, ඉස්සාසො වා ඉස්සාසන්තෙවාසී වා තිණපුරිසරූපකෙ වා මත්තිකාපුඤ්ජෙ වා යොග්ගං කරිත්වා, සො අපරෙන සමයෙන දූරෙපාතී ච හොති අක්ඛණවෙධී ච මහතො ච කායස්ස පදාලෙතා; එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සබ්බසො විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි කිඤ්චී’ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො යදෙව තත්ථ හොති වෙදනාගතං සඤ්ඤාගතං සඞ්ඛාරගතං විඤ්ඤාණගතං, තෙ ධම්මෙ අනිච්චතො දුක්ඛතො රොගතො ගණ්ඩතො සල්ලතො අඝතො ආබාධතො පරතො පලොකතො සුඤ්ඤතො අනත්තතො සමනුපස්සති. සො තෙහි ධම්මෙහි
‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, යාවතා සඤ්ඤාසමාපත්ති තාවතා අඤ්ඤාපටිවෙධො. යානි ච ඛො ඉමානි, භික්ඛවෙ, නිස්සාය ද්වෙ ආයතනානි - නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනසමාපත්ති ච සඤ්ඤාවෙදයිතනිරොධො
|
36
“මහණෙනි, මම පළමුවෙනිවූද ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයය කියමි. මහණෙනි, මම දෙවෙනිවූද ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයය (වේයයි) කියමි. මහණෙනි, මම තුන්වෙනිවූද ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම කියමි. මහණෙනි, මම සතරවෙනිවූද ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම කියමි. මහණෙනි, මම ආකාසානඤ්වායතන සමවත නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම කියමි. මහණෙනි, මම විඤ්ඤාණඤ්වායතන සමවත නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම කියමි. මහණෙනි, මම ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සමවත නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම කියමි. මහණෙනි, මම නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන සමවත නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම කියමි.
“මහණෙනි, පළමුවෙනි ධ්‍යානය නිසා මම ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම වේයයි මෙසේ වනාහි මෙය වදාරණ ලදී. මෙය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, පළමුවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි.
“ඉදින් ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය කිරීමට නොපැමිණියේද, ඒ ධර්‍ම රාගයෙන්, ඒ ධර්‍ම නන්‍දියෙන්, පඤ්චෝරම්භාගීය ධර්මයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන්, එහි පිරිනිවන් පාන්නා සුළුවූ, ඒ ලෝකයෙන් (නැවත උත්පත්ති වශයෙන්) නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ ඕපපාතික වෙයි. මහණෙනි, යම්සේ ධනුර්ධරයෙක් හෝ, ධනුර්ධර අතවැසියෙක් හෝ, තෘණයෙන් කළ පුරුෂයෙක් (පඹයෙක්) හෝ, මැටි ගොඩක් හෝ ඉලක්ක කොට හෙතෙම පසු කාලයක මහත්වූ (සමූහයක්) ප්‍රදාලනය කරන්නාවූ, දුරට ඊය යවන සුළුවූ, අක්‍ෂණවේධි ධනුර්ධරයෙක් වේද,
“මහණෙනි, එසේම මහණතෙම අකුසල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි.
“ඉදින් ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය කිරීමට නොපැමිණියේද, ඒ ධර්‍ම රාගයෙන්, ඒ ධර්‍ම නන්‍දියෙන්, පඤ්චෝරම්භාගීය ධර්මයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන්, එහි පිරිනිවන් පාන්නා සුළුවූ, ඒ ලෝකයෙන් (නැවත උත්පත්ති වශයෙන්) නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ ඕපපාතික වෙයි. මහණෙනි, මම පළමුවෙනි ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයය කියමියි, මෙසේ ඒ යමක් කියන ලද්දේද, මෙය මේ පිණිස කියන ලදී.
“මහණෙනි, මම දෙවෙනි ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම වේයයි මෙසේ වනාහි මෙය වදාරණ ලදී. මෙය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන්, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සමාධියෙන් උපන් ප්‍රීති සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. ඉදින් ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය කිරීමට නොපැමිණියේද, ඒ ධර්‍ම රාගයෙන්, ඒ ධර්‍ම නන්‍දියෙන්, පඤ්චෝරම්භාගීය ධර්මයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන්, එහි පිරිනිවන් පාන්නා සුළුවූ, ඒ ලෝකයෙන් (නැවත උත්පත්ති වශයෙන්) නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ ඕපපාතික වෙයි. මහණෙනි, එසේම මහණතෙම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන්, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සමාධියෙන් උපන් ප්‍රීති සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. මෙම දෙවෙනි ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයය කියමියි, මෙසේ ඒ යමක් කියන ලද්දේද, මෙය මේ පිණිස කියන ලදී.
“මහණෙනි, මම තුන්වෙනි ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම වේයයි මෙසේ වනාහි මෙය වදාරණ ලදී. මෙය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම විතර්ක විචාරයන් සන්සිඳීමෙන් තමා තුළ ප්‍රසාදය ඇති, සිතේ එකඟකම ඇති, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සිතේ එකඟකමින් උපන් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. ප්‍රීතියේ නොඇලීමෙන් තුන්වෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. ඉදින් ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය කිරීමට නොපැමිණියේද, ඒ ධර්‍ම රාගයෙන්, ඒ ධර්‍ම නන්‍දියෙන්, පඤ්චෝරම්භාගීය ධර්මයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන්, එහි පිරිනිවන් පාන්නා සුළුවූ, ඒ ලෝකයෙන් (නැවත උත්පත්ති වශයෙන්) නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ ඕපපාතික වෙයි. මහණෙනි, එසේම මහණතෙම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන්, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සමාධියෙන් උපන් ප්‍රීති සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. ඉදින් ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය කිරීමට නොපැමිණියේද, ඒ ධර්‍ම රාගයෙන්, ඒ ධර්‍ම නන්‍දියෙන්, පඤ්චෝරම්භාගීය ධර්මයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන්, එහි පිරිනිවන් පාන්නා සුළුවූ, ඒ ලෝකයෙන් (නැවත උත්පත්ති වශයෙන්) නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ ඕපපාතික වෙයි. මහණෙනි, එසේම මහණතෙම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන්, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සමාධියෙන් උපන් ප්‍රීති සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. මම තුන්වෙනි ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයය කියමියි, මෙසේ ඒ යමක් කියන ලද්දේද, මෙය මේ පිණිස කියන ලදී.
“මහණෙනි, මම හතරවෙනි ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම වේයයි මෙසේ වනාහි මෙය වදාරණ ලදී. මෙය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද? මහණෙනි මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම විතර්ක විචාරයන් සන්සිඳීමෙන් තමා තුළ ප්‍රසාදය ඇති, සිතේ එකඟකම ඇති, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සිතේ එකඟකමින් උපන් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. ප්‍රීතියේ නොඇලීමෙන් තුන්වෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සැප දුක් දෙක නැති කිරීමෙන් පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ අභාවයෙන්, දුක් සැප නොවූ (මධ්‍යස්ථවූ) උපෙක්‍ෂා ස්මෘති පාරිශුද්‍ධියවූ හතරවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. ඉදින් ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය කිරීමට නොපැමිණියේද, ඒ ධර්‍ම රාගයෙන්, ඒ ධර්‍ම නන්‍දියෙන්, පඤ්චෝරම්භාගීය ධර්මයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන්, එහි පිරිනිවන් පාන්නා සුළුවූ, ඒ ලෝකයෙන් (නැවත උත්පත්ති වශයෙන්) නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ ඕපපාතික වෙයි. මහණෙනි, එසේම මහණතෙම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන්, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සමාධියෙන් උපන් ප්‍රීති සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි රූපගතවූ, වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. මම සතරවෙනි ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයය කියමියි, මෙසේ ඒ යමක් කියන ලද්දේද, මෙය මේ පිණිස කියන ලදී.
“මහණෙනි, මම ආකාසානඤ්චායතන ධ්‍යානය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂවීම කියමියි, මෙසේ වනාහි මෙය කියන ලදී. මෙය කුමක් පිණිස කියන ලද්දේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණෙක් තෙම සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන් ඉක්මවීමෙන්, ප්‍රථිඝ සංඥාවන් දුරු කිරීමෙන්, නානාත්ම සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන්, ආකාසය අනන්තයයි, ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි වේදනාගතවූ සංඥාගතවූ සංස්කාරගතවූ, ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම වේයයි මෙසේ වනාහි මෙය වදාරණ ලදී. මෙය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද?
“හෙතෙම පඤ්චෝරම්භාගෘය සංයෝජනයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමෙන්, එහි පිරිනිවන්පානා සුළුවූයේ, ඒ ලෝකයෙන් පෙරළා නොඑන සුළුවූයේ, ඕපපාතික වෙයි. මහණෙනි, යම්සේ ධනුර්ධරයෙක් හෝ, ධනුර්ධර අතවැසියෙක් හෝ, තෘණයෙන් කළ පුරුෂයෙක් (පඹයෙක්) හෝ, මැටි ගොඩක් හෝ ඉලක්ක කොට හෙතෙම පසු කාලයක මහත්වූ (සමූහයක්) ප්‍රදාලනය කරන්නාවූ, දුරට ඊය යවන සුළුවූ, අක්‍ෂණවේධි ධනුර්ධරයෙක් වේද, මහණෙනි, එසේම මහණතෙම සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන් ඉක්මවීමෙන් ප්‍රතිඝ සංඥාවන් දුරුකිරීමෙන් නානාත්ම සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන් ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, හෙතම එහි වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. හෙතම පඤ්චෝරම්භාගීය සංයෝජන ධර්මයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන් ඒ ලෝකයෙන් පෙරලා නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ, ඕපපාතික වූයේ, තත්‍ථපරිනිබ්බායී (එහි පිරිනිවන්පානා සුඵ වූයේ) වෙයි. මහණෙනි, මම ආකාසානඥචායතනය නිසා ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයයි කියමියයි මෙසේ ඒ යමක් කියනලදද, මෙය මේ නිසා වදාරණ ලද.ි
“මහණෙනි, මම විඤ්ඤාණඤ්චායතනය නිසා (ඇසුරුකොට) ආශ්‍රවයන්ගේ (ක්ලේශයන්ගේ) ක්‍ෂයය වේය යයි කියමි. මෙසේ වනාහි මෙය වදාරණ ලදී. මෙය කුමක් පිණිස වදාරණ ලදද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්ම, කිසිවක් නැත්තේයයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම එහි වේදනාගතවූ, සංඥාගතවූ, සංස්කාරගතවූ, විඥානගතවූ, යමක්ම වේද, ඒ ධර්මයන් අනිත්‍ය වශයෙන්ද, දුක් වශයෙන්ද, රොග වශයෙන්ද, ගණ්ඩ වශයෙන්ද, උලක් වශයෙන්ද, දුක්ඛයක් වශයෙන්ද, ආබාධයක් වශයෙන්ද, අන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, වැනසෙන්නක් වශයෙන්ද, ශූන්‍යවූවක් වශයෙන්ද, අනාත්මයක් වශයෙන්ද, දකියි. හෙතෙම ඒ ධර්මයන්ගෙන් සිත (නිර්‍වාණ වශයෙන්) නවත්වයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මවලින් සිත නවත්වා, නිර්‍වාණ ධාතුව පිණිස බස්වයි. යම් මේ සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳවීමක් වේද, සියලු උපධීන්ගේ දුරුකිරීමක්වූ, තෘෂ්ණා ක්‍ෂය වීමක්වූ, නොඇල්මක්වූ, නිරුද්‍ධ කිරීමක්වූ, නිර්‍වාණයයි. මෙය ශාන්තය, මෙය ප්‍රණීතය යනුයි. හෙතෙම එහි සිටියේ ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමට පැමිණෙයි. පඤ්චොරම්භාගීය සංයෝජනයන්ගේ ක්‍ෂයවීමෙන් ඒ ලෝකයෙන් පෙරළා නොඑන ස්වභාව ඇත්තේ, ඕපපාතිකවූයේ, තත්‍ථපරිනිබ්බායීවූයේ (එහිදී පිරිනිවන්පානසුළුවූයේ), වෙයි. මහණෙනි, පළමුවෙනි ධ්‍යානය නිසා මම ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඇසුරුකොට ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීම කියමියි මෙසේ ඒ යමක් කියන ලද්දේද, මෙය මේ පිණිස වදාරණ ලදී. මහණෙනි, මෙසේ වනාහි යම්තාක් සංඥා සමාපත්තිය වේද, ඒ තාක් අර්හත්‍ව ප්‍රතිවේධය වේ.
“මහණෙනි, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන සමාපත්තියද, සංඥාවෙදයිතනිරෝධයද, යන යම් ඒ ආයතනයෝ වෙත්ද, මහණෙනි, සමවත්හි දක්‍ෂවූ, සමවතින් නැගිටීමෙහි දක්‍ෂවූ, මේ ධ්‍යාන වඩන්නන් විසින් (සමවතට) පැමිණ එයින් නැගිට සාන්තය, ප්‍රණීතයයි මනාකොට කියයුත්තාහුයයි කියමි” යි වදාළ සේක.
|
| 6. ආනන්දසුත්තං | 6. ආනන්ද ඔකාසායිගම සූත්‍රය |
|
37
එකං සමයං ආයස්මා ආනන්දො කොසම්බියං විහරති ඝොසිතාරාමෙ. තත්‍ර ඛො ආයස්මා ආනන්දො භික්ඛූ ආමන්තෙසි - ‘‘ආවුසො භික්ඛවෙ’’ති. ‘‘ආවුසො’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මතො ආනන්දස්ස පච්චස්සොසුං. ආයස්මා ආනන්දො එතදවොච -
‘‘අච්ඡරියං, ආවුසො, අබ්භුතං, ආවුසො! යාවඤ්චිදං තෙන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධෙන සම්බාධෙ ඔකාසාධිගමො
එවං වුත්තෙ ආයස්මා උදායී ආයස්මන්තං ආනන්දං එතදවොච - ‘‘සඤ්ඤීමෙව නු ඛො, ආවුසො ආනන්ද, තදායතනං නො පටිසංවෙදෙති උදාහු අසඤ්ඤී’’ති? ‘‘සඤ්ඤීමෙව ඛො, ආවුසො, තදායතනං නො පටිසංවෙදෙති, නො අසඤ්ඤී’’ති.
‘‘කිංසඤ්ඤී පනාවුසො, තදායතනං නො පටිසංවෙදෙතී’’ති? ‘‘ඉධාවුසො, භික්ඛු, සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. එවංසඤ්ඤීපි ඛො, ආවුසො, තදායතනං නො පටිසංවෙදෙති.
‘‘පුන
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, භික්ඛු සබ්බසො විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි කිඤ්චී’ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. එවංසඤ්ඤීපි ඛො
‘‘එකමිදාහං, ආවුසො, සමයං සාකෙතෙ විහරාමි අඤ්ජනවනෙ මිගදායෙ. අථ ඛො, ආවුසො, ජටිලවාසිකා
(ජටිලගාහියා (සී. පී.), ජඩිලභාගිකා (ස්‍යා.)) භික්ඛුනී
‘‘එවං වුත්තෙ, සොහං, ආවුසො, ජටිලවාසිකං භික්ඛුනිං එතදවොචං - ‘යායං, භගිනි, සමාධි න චාභිනතො න චාපනතො න ච සසඞ්ඛාරනිග්ගය්හවාරිතගතො, විමුත්තත්තා ඨිතො, ඨිතත්තා සන්තුසිතො, සන්තුසිතත්තා නො පරිතස්සති. අයං, භගිනි, සමාධි අඤ්ඤාඵලො වුත්තො භගවතා’ති. එවංසඤ්ඤීපි ඛො, ආවුසො, තදායතනං නො පටිසංවෙදෙතී’’ති. ඡට්ඨං.
|
37
“මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිර තෙම කොසඹෑනුවර ඝොෂිතාරාමයෙහි වැඩ වාසය කරයි. එකල්හි වනාහි ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ, “ඇවැත්නි, මහණෙනි, කියා භික්‍ෂූන්ට ඇමතූ සේක. ඒ භික්‍ෂූහු, “ඇවැත්නි” කියා ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන්ට පිළිවදන් දුන්හ. ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ මේ කාරණය කී සේක.
“සත්ත්‍වයන්ගේ විසුද්‍ධිය පිණිසද, ශොක පරිදෙවයන්ගේ ඉක්මවීම පිණිසද, දුක් දොම්නස් නැතිකිරීම පිණිසද, විදර්‍ශණා සහිත මාර්‍ගයාගේ අවබෝධය පිණිසද, නිර්‍වාණය ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම පිණිසද, දන්නාවූ, දක්නාවූ, අර්හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, ඒ භාග්‍යවත්හු විසින් (පඤ්චකාම ගුණ) සම්බාධය ඇති කල්හි ඔකාසයාගේ අධිගමය අවබෝධ කරණ ලද්දේ යම්තාක්ද, ඒතාක් ඇවැත්නි, මෙය ආශ්චර්‍ය්‍යය, ඇවැත්නි, මෙය අද්භූතය. එයම (ප්‍රසාද) චක්‍ෂුස වන්නේය. ඒ රූපයන්ද ඒ ආයතනය නොදන්නේය. එයම නම් ශ්‍රොත වන්නේය. ඒ ශබ්දයන්ද, ඒ ආයතනයද, නොම දන්නේය. එයම ඝ්‍රාණය වන්නේය. ඒ ගන්‍ධයන්ද, ඒ ආයතනයද නොදන්නේය. එයම ජිව්හාව වන්නේය. ඒ රසයන්ද, ඒ ආයතනයද නොම දන්නේය. එයම නම් කය වන්නේය. ඒ ස්පර්‍ශයන්ද, ඒ ආයතනයද නොම දන්නේය.
“මෙසේ කී කල්හි ආයුෂ්මත් උදායී ස්ථවිරතෙමේ, ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට මේ කාරණය කීයේය. ‘ඇවැත්නි, ආනන්‍දයෙනි, සංඥා ඇත්තේම ඒ ආයතනය නොදනීද, නොහොත් සංඥා නැත්තේම (නොදනීද)? ඇවැත්නි, සංඥා ඇත්තේම ඒ ආයතනය නොදනී. සංඥා නැත්තේ නොදනී. ඇවැත්නි, කවර සංඥාවකින් සංඥා ඇතුව ඒ ආයතනය නොම දනීදැයි, ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන් ඉක්මවීමෙන් ප්‍රතිඝ සංඥාවන් දුරුකිරීමෙන්, නානාත්ම සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන්, ආකාශය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, ඇවැත්නි, මෙසේ සංඥා ඇත්තේම ඒ ආයතනය නොදනී.
“ඇවැත්නි, නැවතද අනිකක් කියමි. මහණතෙම සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්මවා, විඤ්ඤාණය අනන්තයයි, විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, ඇවැත්නි, මෙසේ සංඥා ඇත්තේම ඒ නොදනී.
“ඇවැත්නි, නැවතද අනිකක් කියමි. මහණතෙම සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්මවා, කිසිවක් නැත්තේයයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, ඇවැත්නි, මෙසේ සංඥා ඇත්තේම ඒ ආයතනය නොදනී.
“ඇවැත්නි, මම එක් කාලයක සාකේත නුවර අඤ්ජන වන නම් මෘගදාවෙහි වාසය කෙළෙමි. එකල්හි ඇවැත්නි, ජටිලගහ නගර වාසීවූ භික්‍ෂුණියක් තොම, මා යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණියාය. පැමිණ, මට වැඳ, එකත්පසෙක සිටියාය. ඇවැත්නි, එකත්පසෙක සිටියාමවූ, ජටිලගහ නගර වාසීවූ යම් ඒ භික්‍ෂුණිය මට මෙසේ කීවාය. “ස්වාමීනි, ආනන්‍දයෙනි, යම් ඒ සමාධියක් තොම රාග වශයෙන් නොපමුණුවන ලද්දේ වේද, ද්වේෂ වශයෙන් බැහැර නොකරණ ලද්දේත් වේද, සංස්කාර වශයෙන් නිග්‍රහකොට වලක්වා සිටියේ, කෙලෙසුන්ගෙන් මිදුනු හෙයින් සිටියේ, සිටි බැවින් සතුටු වූයේ, සතුටු බැවින් නොතැවේ.”
“ස්වාමීනි, ආනන්‍දයෙනි, මේ සමාධිය, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් කිනම් ප්‍රයෝජන ඇත්තේ, වදාරණ ලද්දේද” යනුයි. මෙසේ කී කල්හි, “ඇවැත්නි, මම ජටිලගෘහිය භික්‍ෂුණියට මේ කාරණය කීවෙමි. ‘නැගනිය, යම් මේ සමාධියක් රාග වශයෙන් නොනැමුණේ, ද්වේෂ වශයෙන් නොනැමුණේ, සප්‍රයෝග වශයෙන් ක්ලේශයන් වැළැක්වූයේ, ක්ලේශයන්ගෙන් විමුක්ත බැවින් පිහිටා සිටියේ, පිහිටා සිටි බැවින් සන්තුෂ්ට වූයේ, සන්තුෂ්ටවූ බැවින් හාත්පසින් නොතැවෙයිද, භගිනිය, මේ සමාධිය භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් අර්හත්වය ප්‍රයෝජනකොට ඇත්තේයයි වදාරණ ලද්දේය යනුයි. ඇවැත්නි, මෙසේ සංඥා ඇත්තේම ඒ ආයතනය නොම පිළිදනීය යනුයි.”
|
| 7. ලොකායතිකසුත්තං | 7. ලොකායතික සූත්‍රය |
|
38
අථ ඛො ද්වෙ ලොකායතිකා බ්‍රාහ්මණා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මොදිංසු. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. එකමන්තං නිසින්නා ඛො තෙ බ්‍රාහ්මණා භගවන්තං එතදවොචුං -
‘‘පූරණො, භො ගොතම, කස්සපො සබ්බඤ්ඤූ සබ්බදස්සාවී අපරිසෙසං ඤාණදස්සනං පටිජානාති - ‘චරතො ච මෙ තිට්ඨතො ච සුත්තස්ස ච ජාගරස්ස
‘‘අලං, බ්‍රාහ්මණා! තිට්ඨතෙතං - ‘ඉමෙසං උභින්නං ඤාණවාදානං උභින්නං අඤ්ඤමඤ්ඤං විපච්චනීකවාදානං කො සච්චං ආහ කො මුසා’ති. ධම්මං වො, බ්‍රාහ්මණා, දෙසෙස්සාමි, තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්සාමී’’ති. ‘‘එවං, භො’’ති ඛො තෙ බ්‍රාහ්මණා භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච -
‘‘සෙය්‍යථාපි, බ්‍රාහ්මණා, චත්තාරො පුරිසා චතුද්දිසා ඨිතා පරමෙන ජවෙන ච සමන්නාගතා පරමෙන ච පදවීතිහාරෙන. තෙ එවරූපෙන ජවෙන සමන්නාගතා අස්සු, සෙය්‍යථාපි නාම දළ්හධම්මා
(දළ්හධම්මො (සබ්බත්ථ) අ. නි. 4.45; ම. නි. 1.116 ච, තංසංවණ්ණනාටීකායො ච මොග්ගල්ලානබ්‍යාකරණඤ්ච ඔලොකෙතබ්බා) ධනුග්ගහො සික්ඛිතො කතහත්ථො කතූපාසනො ලහුකෙන අසනෙන අප්පකසිරෙන තිරියං තාලච්ඡායං
(තාලච්ඡාතිං (සී. ස්‍යා. පී.), තාලච්ඡාදිං (ක.) අ. නි. 4.45; ම. නි. 1.161 පස්සිතබ්බං) අතිපාතෙය්‍ය; එවරූපෙන ච පදවීතිහාරෙන, සෙය්‍යථාපි නාම පුරත්ථිමා සමුද්දා පච්ඡිමො සමුද්දො අථ පුරත්ථිමාය දිසාය ඨිතො පුරිසො එවං වදෙය්‍ය - ‘අහං ගමනෙන ලොකස්ස අන්තං පාපුණිස්සාමී’ති. සො අඤ්ඤත්‍රෙව අසිතපීතඛායිතසායිතා අඤ්ඤත්‍ර උච්චාරපස්සාවකම්මා අඤ්ඤත්‍ර නිද්දාකිලමථපටිවිනොදනා
‘‘පඤ්චිමෙ, බ්‍රාහ්මණා, කාමගුණා අරියස්ස විනයෙ ලොකොති වුච්චති. කතමෙ පඤ්ච? චක්ඛුවිඤ්ඤෙය්‍යා
‘‘ඉධ, බ්‍රාහ්මණා, භික්ඛු විවිච්චෙව කාමෙහි විවිච්ච අකුසලෙහි ධම්මෙහි සවිතක්කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණා, ‘භික්ඛු ලොකස්ස අන්තමාගම්ම, ලොකස්ස අන්තෙ විහරති’. තමඤ්ඤෙ එවමාහංසු - ‘අයම්පි
‘‘පුන
‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණා, භික්ඛු සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණා, ‘භික්ඛු ලොකස්ස අන්තමාගම්ම ලොකස්ස අන්තෙ විහරති’. තමඤ්ඤෙ එවමාහංසු - ‘අයම්පි ලොකපරියාපන්නො, අයම්පි අනිස්සටො ලොකම්හා’ති
‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණා, භික්ඛු සබ්බසො ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණ’න්ති
‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණා, භික්ඛු සබ්බසො නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම සඤ්ඤාවෙදයිතනිරොධං උපසම්පජ්ජ විහරති, පඤ්ඤාය චස්ස දිස්වා ආසවා පරික්ඛීණා හොන්ති. අයං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණා, ‘භික්ඛු ලොකස්ස
|
38
“ඉක්බිත්තෙන් වනාහි, ලෝකාන්තය හදාරන්නවෙූ බ්‍රාහ්මණයෝ දෙදෙනෙක්, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණියාහුය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු වූහ. සතුටුවියයුතු කථාද, සිහි කටයුතු කථාද, කොට නිමවා, එකත්පසෙක උන්නාහුය. එකත්පසෙක උන්නාවූ ඒ බ්‍රාහ්මණයෝ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මේ කාරණය සැළ කළාහුය.
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, පූරණ කස්සප තෙමේ, සියල්ල දන්නේ, සියල් දක්නේ, හැසිරෙන්නාවූද, සිටින්නාවූද, නිදාගන්නාවූද, නිදි දුරු කරන්නාවුද, ‘මට සෑම කල්හි නිරන්තරයෙන් ඤාණ දර්‍ශනය පිහිටා සිටියේ’ යි සියල්ල දැකීම ප්‍රතිඥා කෙරෙයි. හෙතෙම මෙසේ කියයි. ‘මම අනන්තවූ ඤාණයෙන් අන්තවත්වූ ලෝකය දනිමින්, දකිමින්, වාසය කරමි’ කියායි.
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මේ නිඝණ්ඨනාත පුත්‍ර තෙමේ. සියල්ල දන්නේ, සියල් දක්නේ, හැසිරෙන්නාවූද, සිටින්නාවූද, නිදාගන්නාවූද, නිදි දුරු කරන්නාවුද, ‘මට සෑම කල්හි නිරන්තරයෙන් ඤාණ දර්‍ශනය පිහිටා සිටියේ’ යි සියල්ල දැකීම ප්‍රතිඥා කෙරෙයි. හෙතෙම මෙසේ කියයි. ‘මම අනන්තවූ ඤාණයෙන් අන්තවත්වූ ලෝකය දනිමින්, දකිමින්, වාසය කරමි’ කියායි.
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මේ ඤාණවාද දෙක අතුරෙන්, මේ එකට එක විරුද්‍ධ වාද දෙක අතුරෙන්, කවරක් නම් සත්‍යවේද, කවරක් මුසා නම් වීදැයි කියයිද?”
“බ්‍රාහ්මණවරුනි, මේ ඤාණවාද දෙක අතුරෙන්, මේ අඤ්ඤමඤ්ඤ විපච්චනික වාද දෙක අතුරෙන්, කවරක් නම් සත්‍යවේදැයි, කවරක් නම් මුසාව වේදැයි කියයිද, යන මේ කාරණය කම් නැත. මේ කාරණය තිබේවා. බ්‍රාහ්මණවරුනි, තොපට ධර්‍මය දෙසන්නෙමි. එය අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමි” ඒ බ්‍රාහ්මණයෝ, “එසේය, පිංවතුන් වහන්සේය” කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිවදන් දුන්හ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ කාරණය වදාළ සේක.
“බ්‍රාහ්මණවරුනි, යම්සේ නම් උතුම් ගතියෙන්ද, ජවයෙන්ද, උතුම් පදවීතිහාරයෙන්ද යුක්තවූ සතර දිගින් පැමිණ සිටියාවූ පුරුෂයෝ සතර දෙනෙක් වන්නාහුද, දෘඪව දුනුගෙන සිටියාවූ, ධනුග්‍රාහීවූ, ශික්‍ෂිතවූ, කෘතහස්තවූ, දක්වන ලද ශිල්ප ඇත්තාවූ, ධනුර්ධරයෙක් තෙම සැහැල්ලු වූ ඊතලයකින් නිරායාසයෙන් තල්ගස් සෙවණක් යම් සේ ඉක්මවන්නේද, එවැනිවූම පදවීතිහාරයකින්ද, යම් සේ නම් පෙරදිග මුහුදින් බටහිර දිග මුහුද වේද, ඉක්බිති පෙරදිගෙහි සිටියාවූ පුරුෂයෙක් තෙම මෙසේ කියන්නේද, ‘මම පා ගමනින් ලෝකයාගේ කෙළවරට පැමිණෙන්නෙමි’ යි කියායි. හෙතම කෑම, පීම, කඩා කෑම, ලොවීම යන මෙයින් තොරවම, මල මූත්‍ර පහ කිරීමෙන් තොරවම, නිද්‍රා ක්ලාන්ත දුරු කිරීමෙන් තොරව, සියක් වස් ආයු ඇත්තේ, සියක් වස් ජීවත්වනසුළු වූයේ, වර්‍ෂ සියයක් මුළුල්ලෙහි ගොස්, ලෝකයාගේ කෙළවරට නොපැමිණම අතරතුර කාලක්‍රියා කරන්නේය.
“ඉක්බිති පශ්චිම දිශාවෙහි සිටි පුරුෂයා මෙසේ කියන්නේය. ‘මම පා ගමනින් ලෝකයාගේ කෙළවරට පැමිණෙන්නෙමි’ යි කියායි. හෙතම කෑම, පීම, කඩා කෑම, ලොවීම යන මෙයින් තොරවම, මල මූත්‍ර පහ කිරීමෙන් තොරවම, නිද්‍රා ක්ලාන්ත දුරු කිරීමෙන් තොරව, සියක් වස් ආයු ඇත්තේ, සියක් වස් ජීවත්වනසුළු වූයේ, වර්‍ෂ සියයක් මුළුල්ලෙහි ගොස්, ලෝකයාගේ කෙළවරට නොපැමිණම අතරතුර කාලක්‍රියා කරන්නේය. ඉක්බිති උත්තර දිශාවෙහි සිටි පුරුෂයා මෙසේ කියන්නේය. ‘මම පා ගමනින් ලෝකයාගේ කෙළවරට පැමිණෙන්නෙමි’ යි කියායි. හෙතම කෑම, පීම, කඩා කෑම, ලොවීම යන මෙයින් තොරවම, මල මූත්‍ර පහ කිරීමෙන් තොරවම, නිද්‍රා ක්ලාන්ත දුරු කිරීමෙන් තොරව, සියක් වස් ආයු ඇත්තේ, සියක් වස් ජීවත්වනසුළු වූයේ, වර්‍ෂ සියයක් මුළුල්ලෙහි ගොස්, ලෝකයාගේ කෙළවරට නොපැමිණම අතරතුර කාලක්‍රියා කරන්නේය. ඉක්බිති දක්‍ෂිණ දිශාවෙහි සිටි පුරුෂයා මෙසේ කියන්නේය. ‘මම පා ගමනින් ලෝකයාගේ කෙළවරට පැමිණෙන්නෙමි’ යි කියායි. හෙතම කෑම, පීම, කඩා කෑම, ලොවීම යන මෙයින් තොරවම, මල මූත්‍ර පහ කිරීමෙන් තොරවම, නිද්‍රා ක්ලාන්ත දුරු කිරීමෙන් තොරව, සියක් වස් ආයු ඇත්තේ, සියක් වස් ජීවත්වනසුළු වූයේ, වර්‍ෂ සියයක් මුළුල්ලෙහි ගොස්, ලෝකයාගේ කෙළවරට නොපැමිණම අතරතුර කාලක්‍රියා කරන්නේය. ඊට හේතු කවරේද? බ්‍රාහ්මණවරුනි, මම මෙබඳුවූ පා ගමනින් දුවන්නෙකුගේ ලෝකයාගේ අන්තය නොදතයුතුයයි, නොදැක්ක යුතුයයි, නොපැමිණිය යුතුයයි කියමි. බ්‍රාහ්මණවරුනි, මම ලෝකයාගේ අන්තයට නොපැමිණ, දුක් කෙළවර කරන්නේයයි නොකියමි” යි වදාළ සේක.
“බ්‍රාහ්මණවරුනි, මේ කාමතුණ පසක් ආර්‍ය්‍ය විනයෙහි ලෝකයයි කියනු ලැබේ. කවර පසක්ද? ඉෂ්ටවූ, කාන්තවූ, මන වඩන්නාවූ, ප්‍රිය ස්වරූපවූ, කාමයෙන් යුක්තවු, රජනීයවූ (ඇළුම් කටයුතුවූ) චක්‍ෂුර් විඥානයෙන් දතයුතුවූ රූපයෝය, ශ්‍රොත විඥෙය්‍යවූ ශබ්දයෝය, ඝ්‍රාණයෙන් දතයුතුවූ ගන්‍ධයෝය, ජිව්හා විඥෙය්‍යවූ රසයෝය. ඉෂ්ටවූ, කාන්තවූ, මන වඩන්නාවූ, ප්‍රිය ස්වරූපවූ, කාමූපසංහිතවූ, (පස්කම් ගුණයෙන් යුක්තවූ) රජනීයවූ, කායවිඥ්‍යෙයවූ ස්පර්‍ශයෝය. බ්‍රාහ්මණවරුනි, මේ පඤ්චකාමගුණයෝ ආර්‍ය්‍ය විනයෙහි ලෝකයයි කියනු ලැබේ.
“බ්‍රාහ්මණවරුනි, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුවක් තෙම කාමයන්ගෙන් වෙන්වම, ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, බ්‍රාහ්මණවරුනි, මේ භික්‍ෂුතෙම ලෝකයාගේ කෙළවරට පැමිණ, ලෝකයාගේ අන්තයෙහි වෙසේයයි කියනු ලැබේද, ඕහට අනයයෝ මෙසේ කීවාහුය. ‘මේ තෙමේද ලෝක පරියාපන්නය (ලෝකයට ඇතුළත්ය) මේ තෙමේද ලෝකයෙන් බැහැර නොකරණ ලද්දේ වේය’ යනුයි.
“බ්‍රාහ්මණවරුනි, නැවතද අනිකක් කියමි. භික්‍ෂුවක් තෙම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳීමෙන්
“විතර්ක විචාරයන් සන්සිඳීමෙන් තමා තුළ ප්‍රසාදය ඇති, සිතේ එකඟකම ඇති, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සිතේ එකඟකමින් උපන් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. ප්‍රීතියේ නොඇලීමෙන් තුන්වෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සැප දුක් දෙක නැතිකිරීමෙන් පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ අභාවයෙන් දුක් සැප නොවූ (මධ්‍යස්ථවූ) උපෙක්‍ෂාස්මෘති පාරිශුද්‍ධියවූ, චතුර්ත්‍ථ ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද,
“බ්‍රාහ්මණවරුනි, නැවතද අනිකක් කියමි. භික්‍ෂුවක් තෙම සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන්ගේ ඉක්මවීමෙන්, ප්‍රතිඝ සංඥාවන්ගේ අස්තඞ්ගමයෙන්, නානාත්ම සංඥාවන්ගේ මෙනෙහි නොකිරීමෙන්, ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, බ්‍රාහ්මණවරුනි, මේ භික්‍ෂුව ලෝකයාගේ අන්තයට පැමිණ, ලෝකයාගේ අන්තයෙහි වෙසේද, ඕහට අන්‍යයෝ මෙසේ කීවාහුය. ‘මේ තෙමේද ලෝක පරියාපන්නය (ලෝකයට ඇතුළත්ය) මේ තෙමේද ලෝකයෙන් බැහැර නොකරණ ලද්දේ වේය’ යනුයි.
“බ්‍රාහ්මණවරුනි, නැවතද අනිකක් කියමි. භික්‍ෂුවක් තෙම සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්ම, විඤ්ඤාණය අනන්තයයි විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, බ්‍රාහ්මණවරුනි, මෙසේ සංඥා ඇත්තේම නොදනී. සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්ම, කිසිවක් නැත්තේයයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරයෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඉක්ම, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, බ්‍රාහ්මණවරුනි, මේ භික්‍ෂු තෙමේද ලෝකයාගේ අන්තයට පැමිණ, ලෝකයාගේ අන්තයෙහි වෙසේද, ඕහට අන්‍යයෝ මෙසේ කීවාහුය. ‘මේ තෙමේද ලෝක පරියාපන්න වෙයි. මේ තෙමේ ලෝකයෙන් බැහැර නොකරණ ලද්දේ වේය’ යනුයි. බ්‍රාහ්මණවරුනි, නැවතද අනිකක් කියමි. භික්‍ෂුවක් තෙම සර්‍වප්‍රකාරෙයෙන් නෙවසඤ්ඤා නාසඤ්ඤායතනය ඉක්ම, සඤ්ඤාවෙදයිත නිරෝධයට පැමිණ, ඔහු විසින් ප්‍රඥාවෙන් දැක, ආශ්‍රවයෝ ක්‍ෂය කරණ ලද්දාහු වෙත්ද, බ්‍රාහ්මණවරුනි, මේ භික්‍ෂුව ලෝකයෙහි විසත්තිකා නම් තෘෂ්ණාව තරණය කෙළේ, ලෝකයාගේ අන්තයට පැමිණ, ලෝකයාගේ අන්තයෙහි වෙසේයයි කියනු ලැබේ.”
|
| 8. දෙවාසුරසඞ්ගාමසුත්තං | 8. දෙවාසුර සංගාම සූත්‍රය |
|
39
‘‘භූතපුබ්බං, භික්ඛවෙ, දෙවාසුරසඞ්ගාමො සමුපබ්‍යූළ්හො
(සමුපබ්බූළ්හො (සී. පී.)) අහොසි. තස්මිං ඛො පන, භික්ඛවෙ, සඞ්ගාමෙ අසුරා ජිනිංසු, දෙවා පරාජයිංසු
(පරාජියිංසු (සී. ස්‍යා. ක.)). පරාජිතා ච, භික්ඛවෙ, දෙවා
(දෙවා භීතා (පී.)) අපයිංසුයෙව
(අපයංස්වෙව (සී.)) උත්තරෙනාභිමුඛා, අභියිංසු
(අභියංසු (සී.)) අසුරා. අථ ඛො, භික්ඛවෙ, දෙවානං එතදහොසි - ‘අභියන්තෙව ඛො අසුරා. යංනූන මයං දුතියම්පි අසුරෙහි සඞ්ගාමෙය්‍යාමා’ති. දුතියම්පි ඛො, භික්ඛවෙ, දෙවා අසුරෙහි සඞ්ගාමෙසුං. දුතියම්පි ඛො, භික්ඛවෙ, අසුරාව ජිනිංසු, දෙවා පරාජයිංසු. පරාජිතා ච, භික්ඛවෙ, දෙවා අපයිංසුයෙව උත්තරෙනාභිමුඛා, අභියිංසු අසුරා’’.
අථ ඛො, භික්ඛවෙ, දෙවානං එතදහොසි - ‘අභියන්තෙව ඛො අසුරා. යංනූන මයං තතියම්පි අසුරෙහි සඞ්ගාමෙය්‍යාමා’ති. තතියම්පි ඛො, භික්ඛවෙ,
‘‘භූතපුබ්බං
අථ ඛො, භික්ඛවෙ, අසුරානං එතදහොසි - ‘අභියන්තෙව ඛො දෙවා. යංනූන මයං තතියම්පි දෙවෙහි සඞ්ගාමෙය්‍යාමා’ති. තතියම්පි ඛො, භික්ඛවෙ, අසුරා දෙවෙහි සඞ්ගාමෙසුං. තතියම්පි ඛො, භික්ඛවෙ, දෙවා ජිනිංසු, අසුරා පරාජයිංසු. පරාජිතා ච, භික්ඛවෙ, අසුරා භීතා අසුරපුරංයෙව පවිසිංසු. අසුරපුරගතානඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, අසුරානං එතදහොසි - ‘භීරුත්තානගතෙන ඛො දානි මයං එතරහි අත්තනා විහරාම අකරණීයා
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, යස්මිං සමයෙ භික්ඛු විවිච්චෙව කාමෙහි විවිච්ච අකුසලෙහි ධම්මෙහි සවිතක්කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති, තස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ භික්ඛුස්ස එවං හොති - ‘භීරුත්තානගතෙන ඛො දානාහං එතරහි අත්තනා විහරාමි
‘‘යස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ භික්ඛු විතක්කවිචාරානං වූපසමා...පෙ.... දුතියං ඣානං... තතියං ඣානං... චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති, තස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ
‘‘යස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ භික්ඛු සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, ‘භික්ඛු අන්තමකාසි මාරං, අපදං වධිත්වා මාරචක්ඛුං අදස්සනං ගතො පාපිමතො තිණ්ණො ලොකෙ විසත්තික’’’න්ති.
‘‘යස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ භික්ඛු සබ්බසො ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණ’න්ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති... සබ්බසො විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි
|
39
“මහණෙනි, පෙර වූ දෙයක් කියමි. දෙවාසුර යුද්‍ධයක් පැමිණ සිටියේ විය. මහණෙනි, ඒ යුද්‍ධයෙහි වනාහි අසුරයෝ දිනුවාහුය. දෙවියෝ පැරදුනාහුය. මහණෙනි, පැරදුනාවූද දෙවියෝ බිය වූවාහු පැන ගියාහුය. අසුරයෝ උත්තරාභිමුඛව ලුහුබැඳ ගියාහුය.
“මහණෙනි, ඉක්බිති දෙවියන්ට මෙබඳු සිතක් විය. ‘අසුරයෝ ලුහුබැඳ යත්ම, අපි දෙවෙනි වරත් අසුරයන් සමග යුද්‍ධ කරන්නෙමු නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. මහණෙනි, දෙවෙනි වරත් දෙවියෝ අසුරයන් සමග යුද්‍ධ කළාහුය. මහණෙනි, දෙවෙනි වරත් අසුරයෝ දිනුවාහුය. දෙවියෝ පැරදුනාහුය. මහණෙනි, පැරදුනාවූද දෙවියෝ බිය වූවාහු පැන ගියාහුය. අසුරයෝ උත්තරාභිමුඛව ලුහුබැඳ ගියාහුය.
“මහණෙනි, ඉක්බිතත්තෙන් දෙවියන්ට මෙවැනි සිතක් විය. ‘අසුරයෝ ලුහුබැඳ යන්නාහුමය, අපි තුන්වෙනි වරත් අසුරයන් සමග යුද්‍ධ කරන්නෙමු නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. මහණෙනි, තුන්වෙනි වරත් දෙවියෝ අසුරයන් සමග යුද්‍ධ කළාහුය. මහණෙනි, තෙවෙනි වරත් අසුරයෝ දිනුවාහුය. දෙවියෝ පැරදුනාහුය. මහණෙනි, පැරදුනාවූද දෙවියෝ බිය වූවාහු පැන ගියාහුය. අසුරයෝ උත්තරාභිමුඛව ලුහුබැඳ ගියාහුය.
“මහණෙනි, දෙවු පුරයට ගියාවූ දෙවියන්ට මෙවැනි සිතක් විය. ‘දැන් අපි මේ කාලයෙහි බියෙන් වැලකී සිටීමට ගියාවූ ආත්මයෙන් යුක්තව, අසුරයන් විසින් නොකට යුත්තෝව වාසය කරමු’ ය කියායි. මහණෙනි, අසුරයන්ටද මෙවැනි සිතක් විය. එනම්, ‘දැන් මේ කාලයේ දෙවියෝ බියෙන් පිළිසරණ විමට ගියාවූ ආත්මයෙන් යුක්තව අප විසින් නොකට යුත්තෝව වාසය කෙරෙත්ය’ යනුයි.
“මහණෙනි, පෙරවූ දෙයක් කියමි. එකල්හි දෙවියන්ගේ සහ අසුරයන්ගේ යුද්‍ධයක් හටගත්තේ විය. මහණෙනි, ඒ කාලයෙහි දෙවියෝ දිනුවාහුය. අසුරයෝ පැරදුනාහුය. මහණෙනි, පැරදුනාවූද අසුරයෝ පැන ගියාහුමය. දෙවියෝ දක්‍ෂිණවාරයෙන් ලුහුබැඳ ගියාහුය.
“ඉක්බිති අසුරයන්ට මෙවැනි අදහසක් විය. ‘දෙවියෝ ලුහුබැඳ යන්නාහුමය. අපි දෙවෙනි වරත් දෙවියන් සමග යුද්‍ධ කරන්නෙමු නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. මහණෙනි, දෙවෙනෙි වරත් අසුරයෝ දෙවියන් සමග යුද්‍ධ කළාහුය. මහණෙනි, දෙවෙනි වරත් දෙවියෝ දිනුවාහුය. අසුරයෝ පැරදුනාහුය. මහණෙනි, පැරදුනාවූද අසුරයෝ පැන ගියාහුමය. දෙවියෝ දක්‍ෂිණවාරයෙන් ලුහුබැඳ ගියාහුය.
“ඉක්බිති අසුරයන්ට මෙවැනි සිතක් විය. ‘දෙවියෝ ලුහුබැඳ යන්නාහුමය. අපි තෙවෙනි වරත් දෙවියන් සමග යුද්‍ධ කරන්නෙමු නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. මහණෙනි, තෙවෙනෙි වරත් අසුරයෝ දෙවියන් සමග යුද්‍ධ කළාහුය. මහණෙනි, තෙවෙනි වරත් දෙවියෝ දිනුවාහුය. අසුරයෝ පැරදුනාහුය. මහණෙනි, අසුර පුරයට තියාවූ අසුරයන්ට මෙබඳු සිතක් විය. ‘දැන් අපි මේ කාලයෙහි භයත්‍රාණවූ (බිය පිළිසරණවූ) ආත්මයෙන් යුක්තව දෙවියන් විසින් නොකටයුත්තෝව වාසය කරමුය” කියායි.
“මහණෙනි, එපරිද්දෙන්ම යම් සමයෙක්හි මහණතෙම කාමයන්ගෙන් වෙන්ව, අකුශල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, ප්‍රථමධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, මහණෙනි, ඒ කාලයෙහි භික්‍ෂුවට මෙසේ සිතක් වෙයි. ‘දැන් මේ කාලයෙහි මම මාරයා විසින් නොකටයුතුවූ, භීරුත්තානගතවූ (බිය වැළකීමෙන් ප්‍රතිෂ්ඨාගතවු) ආත්මයෙන් යුක්තව වාසය කරම්ය’ කියායි. මහණෙනි, පාපීමත්වු මාරයාටද මෙසේ සිතක් වෙයි. ‘දැන් මේ කාලයෙහි භික්‍ෂුතෙම මා විසින් නොකටයුතුවූයේ, භීරුත්තානගත ආත්මයෙන් යුක්තව වාසය කෙරේය’ කියායි.
“මහණෙනි, යම් කාලයෙක්හි භික්‍ෂුතෙම විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳීමෙන් තමා තුළ ප්‍රසාදය ඇති, සිතේ එකඟකම ඇති, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සිතේ එකඟකමින් උපන් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. ප්‍රීතියේ නොඇලීමෙන් තුන්වෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සැප දුක් දෙක නැතිකිරීමෙන් පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ අභාවයෙන් දුක් සැප නොවූ (මධ්‍යස්ථවූ) උපෙක්‍ෂාස්මෘති පාරිශුද්‍ධියවූ, චතුර්ත්‍ථ ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, ඒ කාලයෙහි භික්‍ෂුවට මෙසේ සිතක් වෙයි. ‘දැන් මම මේ කාලයෙහි මාරයා විසින් නොකටයුතුවූ, භීරුත්තානගත ආත්මයෙන් යුක්තව වාසය කරම්ය’ කියායි. මහණෙනි, පාපීමත්වු මාරයාටද මෙසේ සිතක් වෙයි. ‘දැන් මේ කාලයෙහි භික්‍ෂුතෙම මා විසින් (කිසිවක්) නොකටයුතුවූයේ, භීරුත්තානගතවූ ආත්මයෙන් යුක්තව වාසය කෙරේය’ කියායි.
“මහණෙනි, යම් සමයෙක්හි භික්‍ෂුතෙම සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්ම, ප්‍රතිඝ සංඥාවන් අස්තඞ්ගම කිරීමෙන්, නානාත්ම සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන්, ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, මහණෙනි, මේ භික්‍ෂුව කෙළවර කෙළේය. පියවර නැතිසේ මාරයා නසා පාපීවූ මරුගේ මාර චක්‍ෂුස අදර්‍ශනයට පැමිණවීය.
“මහණෙනි, යම් සමයෙක්හි මහණතෙමේ සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්මවා, විඤ්ඤාණය අනන්නතයයි, විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, ස්ර්වප්‍රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්මවා, කිසිවක් නැත්තේයයි, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, ස්ර්වප්‍රකාරයෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඉක්මවා, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරයෙන් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය ඉක්මවා, සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයට පැමිණ වෙසේද, ඔහාෙග් ප්‍රඥාවෙන් දැක, ආශ්‍රවයෝ ක්‍ෂය කරණ ලද්දාහු වෙත්ද, මහණෙනි, මේ මහණතෙම මාරයා නිෂ්පදව (නිරවශෙෂයෙන්) අන්ත කෙළේයයිද, පාපීවූ මාරයාගේ මාර චක්‍ෂුෂ අදර්‍ශනයට ගියේයයිද, ලෝකයෙහි විසත්තිකා නම් තෘෂ්ණාව තරණය කරණ ලද්දේයයි කියනු ලැබේය” යි වදාළ සේක.
|
| 9. නාගසුත්තං | 9. ආරඤ්ඤකනාග (හෝ) ආකිඤ්ඤ විහාර සූත්‍රය |
|
40
‘‘යස්මිං
‘‘තස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ ආරඤ්ඤිකස්ස නාගස්ස එවං හොති - ‘අහං ඛො එතරහි ආකිණ්ණො විහරාමි හත්ථීහි හත්ථිනීහි හත්ථිකලභෙහි හත්ථිච්ඡාපෙහි
‘‘තස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ ආරඤ්ඤිකස්ස නාගස්ස එවං හොති - ‘අහං ඛො පුබ්බෙ ආකිණ්ණො විහාසිං හත්ථීහි හත්ථිනීහි හත්ථිකලභෙහි හත්ථිච්ඡාපෙහි, ඡින්නග්ගානි චෙව තිණානි ඛාදිං, ඔභග්ගොභග්ගඤ්ච මෙ සාඛාභඞ්ගං ඛාදිංසු, ආවිලානි ච පානීයානි අපායිං, ඔගාහා
(එත්ථ පිසද්දො සබ්බත්ථපි නත්ථි) ච මෙ උත්තිණ්ණස්ස හත්ථිනියො කායං උපනිඝංසන්තියො අගමංසු. සොහං එතරහි එකො ගණස්මා වූපකට්ඨො විහරාමි, අච්ඡින්නග්ගානි චෙව තිණානි ඛාදාමි, ඔභග්ගොභග්ගඤ්ච මෙ සාඛාභඞ්ගං න ඛාදන්ති, අනාවිලානි ච පානීයානි පිවාමි, ඔගාහා ච මෙ උත්තිණ්ණස්ස න හත්ථිනියො කායං උපනිඝංසන්තියො ගච්ඡන්තී’ති. සො සොණ්ඩාය සාඛාභඞ්ගං භඤ්ජිත්වා සාඛාභඞ්ගෙන කායං පරිමජ්ජිත්වා අත්තමනො සොණ්ඩං සංහරති
(කණ්ඩුං සංහන්ති (සී. පී.) කණ්ඩුං සංහනති (ස්‍යා.), එත්ථ කණ්ඩුවනදුක්ඛං විනෙතීති අත්ථො),.
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, යස්මිං සමයෙ භික්ඛු ආකිණ්ණො විහරති භික්ඛූහි භික්ඛුනීහි උපාසකෙහි උපාසිකාහි රඤ්ඤා රාජමහාමත්තෙහි තිත්ථියෙහි
‘‘සො අභිජ්ඣං ලොකෙ පහාය විගතාභිජ්ඣෙන චෙතසා විහරති, අභිජ්ඣාය චිත්තං පරිසොධෙති; බ්‍යාපාදපදොසං පහාය අබ්‍යාපන්නචිත්තො විහරති සබ්බපාණභූතහිතානුකම්පී, බ්‍යාපාදපදොසා චිත්තං පරිසොධෙති; ථිනමිද්ධං පහාය විගතථිනමිද්ධො විහරති ආලොකසඤ්ඤී සතො සම්පජානො, ථිනමිද්ධා චිත්තං පරිසොධෙති; උද්ධච්චකුක්කුච්චං පහාය අනුද්ධතො විහරති අජ්ඣත්තං වූපසන්තචිත්තො, උද්ධච්චකුක්කුච්චා චිත්තං පරිසොධෙති; විචිකිච්ඡං පහාය තිණ්ණවිචිකිච්ඡො විහරති අකථංකථී කුසලෙසු ධම්මෙසු, විචිකිච්ඡාය චිත්තං පරිසොධෙති. සො ඉමෙ පඤ්ච නීවරණෙ පහාය චෙතසො උපක්කිලෙසෙ පඤ්ඤාය දුබ්බලීකරණෙ විවිච්චෙව කාමෙහි විවිච්ච අකුසලෙහි ධම්මෙහි සවිතක්කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො අත්තමනො සොණ්ඩං සංහරති
(කණ්ඩුං සංහන්ති (සී. පී.), කණ්ඩුං සංහනති (ස්‍යා.), එත්ථ කණ්ඩුවනසදිසං ඣානපටිපක්ඛං කිලෙසදුක්ඛං විනෙතීති අත්ථො). විතක්කවිචාරානං වූපසමා...පෙ.... දුතියං ඣානං... තතියං ඣානං... චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො අත්තමනො සොණ්ඩං සංහරති.
‘‘සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. සො අත්තමනො සොණ්ඩං
|
40
“මහණෙනි, යම් සමයෙක්හි ඇත්තුද, ඇතිනියෝද, ඇත් නාම්බෝද, ඇත් පැටවුද ගොදුරු ගැනීමෙහි යෙදුණු වණයෙහි වූ ඇතෙකුගේ ඉදිරියෙන් ගොස් තණ අග්ගිස් සිඳගනිත්ද, මහණෙනි, ඒ කරණකොට ආරණ්‍යක හස්තියා පීඩාවෙයිද, ලජ්ජාවෙයිද, පිළිකුල් වෙයිද, මහණෙනි, යම් සමයෙක්හි ඇත්තුද, ඇතිනියෝද, ඇත් නාම්බෝද, ඇත් පැටවුද ගොදුරු ගැනීමෙහි යෙදුනු වණයෙහි වූ ඇතෙකුගේ ඉදිරියෙන් ගොස් නමන ලද අතු කැබලි කත්ද, මහණෙනි, ඒ කරණකොට ආරණ්‍යක හස්තියා පීඩාවෙයිද, ලජ්ජාවෙයිද, පිළිකුල් වෙයිද,
“මහණෙනි, යම් සමයෙක්හි ඇත්තුද, ඇතින්නියෝද, ඇත් නාම්බෝද, ඇත් පැටවුද දිය තොටට බැස්සාවූ ආරණ්‍යක හස්තියාගේ ඉදිරියෙන් ගොස් සොඬවැලෙන් වතුර කළඹවත්ද, මහණෙනි, ඒ කරණකොට ආරණ්‍යක හස්ති තෙම පීඩා වෙයිද, ලජ්ජා වෙයිද, පිළිකුල් වෙයිද, මහණෙනි, යම් සමයෙක්හි දිය තොටට බැස්සාවූ, ආරණ්‍යක හස්තියාගේ ඇඟෙහි ගැටෙමින් ඇතින්නියෝද යෙත්ද, මහණෙනි, ඒ කරණකොට ආරණ්‍යක ඇත්තෙම පීඩාවෙයිද, ලජ්ජාවෙයිද, පිළිකුල් වෙයිද,
“මහණෙනි, ඒ කාලයෙහි ආරණ්‍යක හස්තියාට මෙබඳු සිතක් වෙයි. (එනම්) ‘මම වනාහි දැන් ඇතුන්ගෙන්ද, ඇතිනියන්ගෙන්ද, ඇත් නාම්බන්ගෙන්ද, ඇත් පැටවුන්ගෙන්ද ආකීර්‍ණව වසමි. සුන්වූ අග් ඇති තණ කොළ කමි. මා විසින් කඩන ලද අතු කැබලි (ඔවුහු) කති. (මම) (ඔවුන්ගෙන්) කැළඹුණාවූ පැන් බොමි. ඇතින්නියෝ දියට බැස්සාවූ මගේ සිරුර ගැටෙමින් යති. මම හුදකළාවූයෙමි. සමූහය (රැළ) කෙරෙන් වෙන්වුයෙමි වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
“හෙතෙම පසු කාලයක හුදකළාවූයේ, සමූහයා කෙරෙන් වෙන්වූයේ, මෙසේ නොසුන් අග් ඇති තණකොළ කයි. ඔහු විසින් නමන ලද අතු කැබලි (ඔවුහු) නොකත්. නොකැළඹුණු දිය බොයි. ඇතින්නියෝ දිය තොටට බැස්සාවූ ඔහුගේ ඇඟෙහි නොගැටෙමින් යත්ද, ඒ කාලයෙහි ආරණ්‍යක හස්තියාට මෙබඳු සිතක් වෙයි. ‘ඇතුන්ගෙන්ද, ඇතිනියන්ගෙන්ද, ඇත් නාම්බන්ගෙන්ද, ඇත් පැටවුන්ගෙන්ද පෙර මම වනාහි ආකීර්‍ණව විසූයෙමි. සුන්වූ අග් ඇති තණ කොළ කෑවෙමි. මා විසින් බිඳින ලද අතු කැබලි (ඔවුහු) කෑවාහුය. කැළඹුණාවූ පැන් බීවෙමි. ඇතින්නියෝ දියට බැසගන්නා ලද මාගේ ඇඟෙහි ගැටෙමින් ගියාහුය.
“ඒ මම මේ කාලයෙහි හුදකළාවූයෙම්, ගණයා කෙරෙන් වෙන්වුයෙම්, නොසුන් අග් ඇති තණකොළ කමි. මා විසින් බිඳින බිඳින ලද අතු කැබලිති (ඔහු) නොකත්. නොකැළඹුණු පැන් බොමි. ඇතිනියෝ දියට බැස්සාවූ මගේ සිරුර ගටමින් නොයත්’ ය කියායි. ‘ඒ මට සොඬින් අතු කැබලිති කඩාගෙන, අතු කැබලිත්තෙන් සිරුර පිරිමැද, සතුටු සිත් ඇත්තේ කැසිල්ල දුරු කෙරෙත්.”
“මහණෙනි, එසේම වනාහි යම් සමයෙක්හි මහණෙක් තෙම භික්‍ෂූන්ගෙන්ද, භික්‍ෂුණීන්ගෙන්ද, උපාසකයන්ගෙන්ද, උපාසිකාවන්ගෙන්ද, රාජ රාජ මහාමාත්‍යයන්ගෙන්ද, තීර්ත්‍ථකයන්ගෙන්ද, තීර්ත්‍ථක ශ්‍රාවකයන්ගෙන්ද, ආකීර්‍ණව වෙසේද, මහණෙනි, ඒ කාලයෙහි භික්‍ෂුවට මෙසේ සිතක් වේ. ‘මම වනාහි දැන් භික්‍ෂූන්ගෙන්ද, භික්‍ෂුණීන්ගෙන්ද, උපාසකයන්ගෙන්ද, උපාසිකාවන්ගෙන්ද, රාජ රාජ මහාමාත්‍යයන්ගෙන්ද, තීර්ත්‍ථකයන්ගෙන්ද, තීර්ත්‍ථක ශ්‍රාවකයන්ගෙන්ද, ආකීර්‍ණව වාසය කරම්ද, මම හුදකලාවුයෙම්, සමූහයා කෙරන් වෙන්වූයෙම්, වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
හෙතෙම අරණ්‍යය, වෘක්‍ෂමූලය, පර්‍වතය, කඳුරැලිය, ගිරිගුහාය, සුසානය, වනමාර්‍ගය, අභ්‍යවකාශය, පලාලපුංජය (පිදුරුගොඩය), යන සෙනසුන් භජනය කරයි. හෙතෙම අරණ්‍යයකට ගියේ හෝ, වෘක්‍ෂමූලයකට ගියේ හෝ, ශූන්‍යාගාරයකට ගියේ හෝ, පලක් බැඳ, කය කෙලින් තබාගෙන, ඉදිරියෙහි සිහිය පිහිටුවාගෙන හිඳියි. හෙතෙම ලෝකයෙහි අභිද්‍ධ්‍යාව (සන්තානයෙහි දැඩි ලෝභකම) හැර, පහවූ අභිද්‍ධ්‍යා ඇති සිතින් යුක්තව වෙසෙයි. අභිද්‍ධ්‍යාවෙන් සිත පිරිසිදු කෙරෙයි. ව්‍යාපාදයෙන් ප්‍රදෝෂිතවු සිත හැර, අව්‍යාපාද (ව්‍යාපාදයක් නැති) සිත් ඇත්තේ, සියලු සත්ත්‍වයන් කෙරෙහි හිතානුකම්පීව වෙසෙයි. ව්‍යාපාද ප්‍රදෝෂීත සිත පිරිසිදු කෙරෙයි. ථීනම්ද්‍ධය (කයේ අලසකම සහ සිතේ අලසකම) හැර, පහවූ ථීනම්ද්‍ධ ඇත්තේ, ආලෝක සංඥා ඇත්තේ, සම්‍යක් ප්‍රඥා ඇත්තේ, වෙසේ. ථීනම්ද්‍ධයෙන් සිත පිරිසිදු කෙරෙයි.
“උද්‍ධච්චකුක්කුච්චය හැර, උද්‍ධත නොවූයේ, ස්වසන්තානයෙහි සංසිඳුණු සිත් ඇත්තේ, උද්‍ධච්චකුක්කුච්චයෙන් සිත පිරිසිදු කෙරෙයි. විචිකිච්ඡාව හැර, තරණය කරණ ලද විචිකිත්සා ඇත්තේ, කුසල ධර්‍මයන්හි කථංකථා (සැක කටයුතු කථා) නැත්තේ, වාසය කෙරෙයි. විචිකිත්සාවෙන් සිත පිරිසිදු කෙරෙයි.
“හෙතෙම මේ පඤ්චනීවරණයන් හැර, සිත පිළිබඳ උපක්ලෙශ ධර්‍මයන්වූ, ප්‍රඥාවගේ දුර්වලකමවූ, මේ පඤචනීවරණ ධර්මයන් හැර, කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුශල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, චිතර්‍ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති ප්‍රථමධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම සතුටු සිත් ඇත්තේ, කණ්ඩූසනය කෙරෙත්. (කසාදමත්.) විතර්ක විචාරයන්ගේ සංසිඳවීමෙන් තමා තුළ ප්‍රසාදය ඇති, සිතේ එකඟකම ඇති, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සිතේ එකඟකමින් උපන් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති, දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. ප්‍රීතියේ නොඇලීමෙන් තුන්වෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සැප දුක් දෙක නැතිකිරීමෙන් පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ අභාවයෙන් දුක් සැප නොවූ (මධ්‍යස්ථවූ) උපෙක්‍ෂාස්මෘති පාරිශුද්‍ධියවූ, චතුර්ත්‍ථ ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, වීතීය ධ්‍යානයට, තෘතීය ධ්‍යානයට, චතුර්ත්‍ථ ධ්‍යානයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම සතුටු සිත් ඇත්තේ කණ්ඩූසනය කෙරෙත්. සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන් ඉක්මවීමෙන්, ප්‍රථිඝ සංඥාවන් අස්තඞ්ගම කිරීමෙන්, නානාත්ම සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන් ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, හෙතෙම සතුටු සිත් ඇත්තේ කණ්ඩූසනය කරත්.
“සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්ම, විඤ්ඤාණය අනන්තයයි, විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්ම, කිසිවක් නැත්තේයයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරෙයන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඉක්ම, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වෙසේද, සර්වප්රකාරයෙන් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය ඉක්ම, සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයට පැමිණ වෙසේද, ඔහුගේ ප්‍රඥාවෙන් දැක ආශ්‍රවයෝ ක්‍ෂය කරණ ලද්දාහු වෙත්ද, හෙතෙම සතුටු සිත් ඇත්තේ කණ්ඩූසනය කෙරෙත්ය” වදාළ සේක.
|
| 10. තපුස්සසුත්තං | 10. උරුවෙලකප්ප (තපුස්ස) සූත්‍රය |
|
41
එකං
අථ ඛො තපුස්සො ගහපති යෙනායස්මා ආනන්දො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො තපුස්සො ගහපති ආයස්මන්තං ආනන්දං එතදවොච -
‘‘මයං, භන්තෙ ආනන්ද, ගිහී කාමභොගිනො කාමාරාමා කාමරතා කාමසම්මුදිතා. තෙසං නො, භන්තෙ, අම්හාකං ගිහීනං කාමභොගීනං කාමාරාමානං කාමරතානං කාමසම්මුදිතානං
‘‘අත්ථි
‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො තපුස්සො ගහපති ආයස්මතො ආනන්දස්ස පච්චස්සොසි. අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දො තපුස්සෙන ගහපතිනා සද්ධිං
‘‘අයං
‘‘එවමෙතං, ආනන්ද, එවමෙතං, ආනන්ද! මය්හම්පි ඛො, ආනන්ද, පුබ්බෙව සම්බොධා අනභිසම්බුද්ධස්ස බොධිසත්තස්සෙව සතො එතදහොසි - ‘සාධු නෙක්ඛම්මං
‘‘තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘යංනූනාහං විතක්කවිචාරානං වූපසමා...පෙ.... දුතියං
‘‘තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘යංනූනාහං පීතියා ච විරාගා උපෙක්ඛකො ච විහරෙය්‍යං සතො ච සම්පජානො සුඛඤ්ච කායෙන පටිසංවෙදෙය්‍යං යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති - උපෙක්ඛකො සතිමා සුඛවිහාරීති තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, නිප්පීතිකෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති එතං සන්තන්ති පස්සතො. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘කො නු ඛො හෙතු කො පච්චයො
‘‘තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘යංනූනාහං සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බෙව සොමනස්සදොමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා අදුක්ඛමසුඛං උපෙක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, අදුක්ඛමසුඛෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති එතං සන්තන්ති පස්සතො. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘කො නු ඛො හෙතු කො පච්චයො, යෙන මෙ අදුක්ඛමසුඛෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති එතං සන්තන්ති පස්සතො’? තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘උපෙක්ඛාසුඛෙ ඛො මෙ ආදීනවො අදිට්ඨො, සො ච මෙ අබහුලීකතො, අදුක්ඛමසුඛෙ ච ආනිසංසො අනධිගතො, සො ච මෙ අනාසෙවිතො. තස්මා මෙ අදුක්ඛමසුඛෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති එතං
‘‘තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘යංනූනාහං සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘‘අනන්තො ආකාසො’’ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, ආකාසානඤ්චායතනෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති එතං සන්තන්ති පස්සතො. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘කො නු ඛො හෙතු කො පච්චයො, යෙන
‘‘තස්ස
‘‘තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘යංනූනාහං සබ්බසො විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම නත්ථි කිඤ්චීති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති එතං සන්තන්ති පස්සතො. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘කො නු ඛො හෙතු කො පච්චයො, යෙන මෙ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති එතං සන්තන්ති පස්සතො’? තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘විඤ්ඤාණඤ්චායතනෙ ඛො මෙ ආදීනවො අදිට්ඨො, සො ච මෙ අබහුලීකතො, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනෙ ච ආනිසංසො අනධිගතො, සො ච මෙ අනාසෙවිතො. තස්මා මෙ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති
‘‘තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘යංනූනාහං සබ්බසො ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනෙ චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති එතං සන්තන්ති පස්සතො. තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි
‘‘තස්ස මය්හං, ආනන්ද, එතදහොසි - ‘යංනූනාහං නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම සඤ්ඤාවෙදයිතනිරොධං උපසම්පජ්ජ විහරෙය්‍ය’න්ති. තස්ස
‘‘යාවකීවඤ්චාහං
|
41
“මා විසින් මෙසේ අසන ලදි. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මලතනම් දනව්වෙහි, උරුවෙල්කප්ප නම් මලත රට වාසීන්නේ නියම් ගමක් වේද, (එහි) වැඩ වාසය කරන සේක. ඉක්බිත්තෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරු කාලයෙහි හැඳ පොරවා, පාත්‍ර සිවුරු රැගෙන, උරුවෙල කප්පයට පිඬු පිණිස වැඩි සේක. උරුවෙල කප්පයෙහි පිඬු පිණිස වැඩ, පසු බත් කාලයෙහි පිණ්ඩපාතයෙන් වැළකුණේ, ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට ඇමතූ සේක. “ආනන්‍දයෙනි, දිවා විහරණය පිණිස මම යම්තාක් කල් මහවනයට වැදගන්නෙම්ද. ඒ තාක් කල් ඔබ මෙහිම වනු මැනව” යනුයි. ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ, “ස්වාමීන් වහන්ස, එසේය” යි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිවදන් දුන්හ.
“ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මහවනයට වැඩ, එක්තරා රුක් මුලෙක්හි දිවා විහරණය කිරීම පිණිස වැඩ උන් සේක. ඉක්බිත්තෙන් තපුස්ස ගෘහපති තෙම, ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණියේය. පැමිණ, ආයුෂ්මත්වූ ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට මනාකොට වැඳ, එකත්පසෙක උන්නේය. එකත්පසෙක උන්නාවු තපුස්ස ගෘහපති තෙමේ ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට මේ කාරණය කීයේය.
“ස්වාමීනි, ආනන්ද ස්ථවිරයානෙනි, කාමයෙහි සිත් ඇලවීම් ඇති, කාමයෙහි ඇලුනාවූ, කාමයෙහි මුදිතවූ, අපි කාමභෝගීවූ ගිහියෝ වෙමු. කාමයෙහි සිත් ඇලවීම් ඇති, කාමයෙහි ඇලුනාවූ, කාමයෙහි මුදිතවූ, කාමභෝගීවූ ඒ අපට යම් මේ නෛෂ්ක්‍රම්‍යය, ප්‍රපාතයක් මෙන් වැටහෙයි. ස්වාමීනි, මේ ශාසනයෙහි දහරවූ (ඉතා දහර) භික්‍ෂූන්ගේ සිත නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහි බැසගනියි, පහදියි, මේ ශාන්තයයි සිටියි, මිදෙයි, යන මේ කාරණ මා විසින් අසන ලදි. ස්වාමීනි, මහජනයා හා අසදෘශවූ යම් මේ නෛෂ්ක්‍රම්‍යයක් වේද, මේ ශාසනයෙහි ඒ මේ නෛෂ්ක්‍රම්‍යය දක්නාවූ භික්‍ෂූන්ට මෙය ශාන්තය යනුයි.”
“ගෘහපතිය, කථා මූලයක් ඇත්තේමය. ගෘහපතිය, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දැකීමට යමු. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණෙන්නෙමු. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මේ කාරණය සැළ කරන්නෙමු. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අපට යම්සේ ප්‍රකාශ කරන්නේද, එය එසේ දරන්නෙමු” යි. “ස්වාමීනි, එසේය” යි තපුස්ස ගෘහපති තෙම ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට පිළිවදන් දුන්නේය.
ඉක්බිත්තෙන් ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ තපුස්ස ගෘහපතියා සමග භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වැඳ, එක්පසෙක හුන්නේය. එක් පසෙක හුන්නාවූ ආනන්ද ස්ථවිරයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මේ කාරණය සැළ කළෝය. “ස්වාමීනි, තපුස්ස ගෘහපතිතෙම මෙසේ කියයි. “ස්වාමීනි, ආනන්ද ස්ථවිරයානෙනි, කාමයෙහි සිත් ඇලවීම් ඇති, කාමයෙහි ඇලුනාවූ, කාමයෙහි මුදිතවූ, අපි කාමභෝගීවූ ගිහියෝ වෙමු. කාමයෙහි සිත් ඇලවීම් ඇති, කාමයෙහි ඇලුනාවූ, කාමයෙහි මුදිතවූ, කාමභෝගීවූ ඒ අපට යම් මේ නෛෂ්ක්‍රම්‍යය, ප්‍රපාතයක් මෙන් වැටහෙයි. ස්වාමීනි, මේ ශාසනයෙහි දහරවූ (ඉතා දහර) භික්‍ෂූන්ගේ සිත නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහි බැසගනියි, පහදියි, මේ ශාන්තයයි සිටියි, මිදෙයි, යන මේ කාරණ මා විසින් අසන ලදි. ස්වාමීනි, මහජනයා හා අසදෘශවූ යම් මේ නෛෂ්ක්‍රම්‍යයක් වේද, මේ ශාසනයෙහි ඒ මේ නෛෂ්ක්‍රම්‍යය දක්නාවූ භික්‍ෂූන්ට මෙය ශාන්තය යනුයි.”
“ආනන්‍දය, ඒ කාරණය එසේය. ආනන්‍දය, ඒ කාරණය එසේය. ආනන්‍දය, චතුස්සත්‍යාවබෝධ නොකළාවූ, බෝධිසත්ත්‍වවූම මට සම්‍යක් සම්බෝධියෙන් පූර්වයෙහිම ‘නෛෂ්ක්‍රම්‍යය යහපත්ය. උසස්වූ විවේකය යහපත්ය’ යි මෙබඳු සිතක් විය. ආනන්‍දය, මේ ශාන්තයයි දක්නාවූ මගේ සිත නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහි නොබසියි. නොපහදියි. නොසිටියි. කෙලෙසුන්ගෙන් නොමිදෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මා විසින් කාමයන්හි ආදීනව නොදක්නා ලද්දේය. හෙද මා විසින් බහුල වශයෙන් නොකරණ ලද්දේය. නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහි ආනිසංස නොලබන ලද්දේය. හෙද මා විසින් නොසෙවුනා ලද්දේය. එහෙයින් මෙය ශාන්තයයි නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහි සිත නොබසී, නොපහදී. නොසිටී. කෙලෙසුන්ගෙන් නොමිදේ. ආනන්‍දය, ඒ මට මේ සිතක් පහළ විය. ‘ඉදින් වනාහි මම කාමයන්හි ආදීනව දැක, එය බහුල වශයෙන් කරන්නෙම්ද, නෛෂ්ත්‍රම්‍යයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කරන්නෙම්ද, එනම් යම් හෙයකින් මේ ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහි බැසගන්නේද, පහදින්නේද, සිටින්නේද, කෙලෙසුන්ගෙන් මිදෙන්නේද යන මේ කාරණය විද්‍යමාන වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක කාමයන්හි ආදීනවය දැක එය බහුල වශයෙන් කෙළෙමි. නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ එය සේවනය කෙළෙමි.
“ආනන්‍දය, එය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහි බැසගනී. පහදී. පිහිටා සිටී. කෙලෙසුන්ගෙන් මිදේ. ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක කාමයන්ගෙන් වෙන්වම ප්‍රථමධ්‍යානයට පැමිණ වෙසෙම්ද, ආනන්‍දය, මේ විහරණයෙන් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ මට කාම සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්. ආනන්‍දය, යම් සේ, යම්තාක් ආබාධය පිණිසද, ඒතාක් සුවපත් වූවහුට දුකක් උපදින්නේද, එය ඒ මට ආබාධයෙක් වෙයි. එසේම ඒ මට කාම සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඒ මට එය ආබාධයෙක් වෙයි.
“ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මම විතර්ක විචාරයන් සංසිඳවීමෙන් වීතීයධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් යෙහෙක’ කියායි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත අවිතර්කයෙහි බැස නොගනියි. නොපහදී. මොනවට පිහිටා නොසිටියි. කෙලෙසුන් කෙරෙන් නොමිදේ. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දකින්නාවූ ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘යමක් කරණකොට මාගේ සිත අවිතර්කයෙහි බැස නොගනීද, නොපහදීද, මොනවට පිහිටා නොසිටීද, නොමිදේද, ඊට හේතු කවරේද, ඊට ප්‍රත්‍යය කවරේද?’ කියායි.
“ආනන්‍දය, දක්නාවූ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මා විසින් විතර්කයන්හි ආදීනව නොදක්නා ලද්දේය. මා විසින් එය බහුල වශයෙන් නොකරණ ලද්දේය. අවිතර්කයෙහි ආනිසංසය නොලබන ලද්දේය. මා විසින් එය පුරුදු නොකරණ ලද්දේය. එහෙයින් මාගේ සිත අවිතර්කයෙහි නොබසියි. නොපහදියි. මොනවට නොසිටියි. කෙලෙසුන්ගෙන් නොමිදෙයි කියායි.
“ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘ඉදින් වනාහි මම විතර්කයන්හි ආදීනවයන් දැක, එය බහුල වශයෙන් කරන්නෙම් නම්, අවිතර්කයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ එය ආසේවනය කරන්නෙම් නම්, යම් හෙයකින් මාගේ සිත අවිතර්කයෙහි බැසගනිද, පහදීද, මොනවට පිහිටා සිටීද, මිදේද, මේ කාරණය වනාහි විද්‍යමාන වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මට පසු කාලයක විතර්කයන්හි ආදීනව දැක, එය බහුල වශයෙන් කෙළෙමි. අවිතර්කයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කෙළෙමි.
“ආනන්‍දය, මේ ශාන්තයයි දකින්නාවූ ඒ මාගේ සිත අවිතර්කයෙහි බැසගනී, පහදී, මොනවට පිහිටා සිටී, මිදෙයි කියායි. ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක විතර්ක විචාරයන් සංසිඳවීමෙන් තමා තුළ ප්‍රසාදය ඇති, සිතේ එකඟකම ඇති, විතර්ක නැති, විචාර නැති, සිතේ එකඟකමින් උපන් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති වීතීයධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරමි. ආනන්‍දය, මේ විහරණයෙන් යුක්තව වාසය කරන්නාවු ඒ මට විතර්ක සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්. ඒ මට එය ආබාධයක් වෙයි. ආනන්‍දය, සුවපත්වූවහුට දුකක් උපදින්නේ යම් සේද, එය ආබාධය පිණිස පවතින්නේද, එපරිද්දෙන්ම ඒ මට විතර්ක සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, එය ඒ මට ආබාධයෙක් වෙයි. “ආනන්‍දය, මම ප්‍රීතියෙහි නොඇලීමෙන්, තෘතීයධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යහපතැයි’ මෙබඳු සිතක් විය.
“ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත නිෂ්ප්‍රීතික (ධ්‍යාන) යෙහි බැස නොගනී, නොපහදී, නොසිටියි, නොමිදේ කියායි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘යමෙක් කරණකොට මාගේ සිත නිෂ්ප්‍රීතික ධ්‍යානයෙහි බැස නොගනීද, නොපහදීද, නොසිටීද, නොමිදේද, ඊට හේතු කවරේද, ඊට ප්‍රත්‍යය කවරේද? ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. මා විසින් ප්‍රීතියෙහි ආදීනවය නොදක්නා ලද්දේද, එය මා විසින් බහුල නොකරණ ලද්දේද, නිෂ්ප්‍රීතියෙහි ආනිසංස නොලබන ලද්දේද, එය මා විසින් නොසෙවුන ලද්දේද, එහෙයින් මාගේ සිත නිෂ්ප්‍රීතිකධ්‍යානයෙහි බැස නොගනී, නොපහදී, නොසිටී, නොමිදේ. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවු මට මේ සිතක් විය. ‘ඉදින් වනාහි මම ප්‍රීතියෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුල වශයෙන් කරන්නෙම්ද, නිෂ්ප්‍රීතියෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කරන්නෙම්ද, යම් හෙයකින් මාගේ සිත නිෂ්ප්‍රීතියෙහි බැසගන්නේද, පහදින්නේද, මොනවට පිහිටා සිටින්නේද, (කෙලෙසුන්ගෙන්) මිදෙන්නේද, මේ කාරණය වනාහි විද්‍යමාන වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මම වනාහි පසු කාලයක ප්‍රීතියෙහි ආදීනව දැක, එය බහුල වශයෙන් කළෙමි. නිෂ්ප්‍රීතියෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කෙළෙමි.
“ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත නිෂ්ප්‍රීතියෙහි බැසගනී, පහදී සිටියි, මිදෙයි යනුයි. ආනන්‍දය, ඒ මම වනාහි පසුකාලයක ප්‍රීතියෙහි නොඇලීමෙන් තෘතිය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරමි. ආනන්‍දය, මේ විහරණයෙන් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ ඒ මට ප්‍රීතිසහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, එය ඒ මට ආබාධයක් වෙයි. ආනන්‍දය, යම් සේ සුවපත්වූවහුට දුක් උපදින්නේ ඒතාක් ආබාධය පිණිස පවතින්නේද, එසේම ඒ මට ප්‍රිතිසහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඒ මට එය ආබාධයෙක් වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මම සැපය ප්‍රහාණය කිරීමෙන් චතුර්ත්‍ථධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
“ආනන්‍දය, මේ ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත අදුක්ඛමසුඛයෙහි (දුක් සැප නැත්තෙහි) නොබසියි, නොපහදියි, නොසිටියි, නොමිදෙයි කියායි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘යමක් කරණකොට මාගේ සිත අදුක්ඛමසුඛයෙහි බැස නොගනීද, නොපහදීද, නොසිටීද, නොමිදෙයිද, ඊට හේතු කවරේද? ඊට ප්‍රත්‍යය කවරේද? ආනන්‍දය, එය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘උපෙක්‍ෂා සැපයෙහි මා විසින් ආදීනවය (දෝෂය) නොදක්නා ලද්දේය. එය මා විසින් බහුල වශයෙන් නොකරණ ලද්දේය. අදුක්ඛමසුඛයෙහි ආනිසංසයට නොපැමිණෙන ලද්දේය. එය මා විසින් සේවනය නොකරණ ලද්දේය. එහෙයින් මාගේ සිත අදුක්ඛමසුඛයෙහි බැස නොගනියි, නොපහදියි, නොසිටියි, නොමිදෙයි’ කියායි.
“ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවු ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘ඉදින් වනාහි මම උපෙක්‍ෂා සැපයෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුල වශයෙන් කරන්නෙම්ද, අදුක්ඛමසුඛයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කරන්නෙම්ද, යම් හෙයකින් මාගේ සිත අදුක්ඛමසුඛයෙහි බසින්නේද, පහදින්නේද, සිටින්නේද, මිදෙන්නේද, මේ කාරණය වනාහි විද්‍යමාන වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මම වනාහි පසු කාලයක උපෙක්‍ෂා සැපයෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුල වශයෙන් කෙළෙමි. අදුක්ඛමසුඛයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කෙළෙමි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මගේ සිත අදුක්ඛමසුඛයෙහි බැසගනියි. පහදියි. සිටියි. මිදෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක සැපය ප්‍රහාණය කිරීමෙන් පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ අභාවයෙන් දුක් සැප නොවූ (මධ්‍යස්ථවූ) උපෙක්‍ෂා ස්මෘති පාරිශුද්‍ධියවූ චතුර්ත්‍ථධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරම්ද, ආනන්‍දය, මේ විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ ඒ මට උපෙක්‍ෂාසුඛ සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්. ඒ මට ආබාධයෙක් වෙයි. ආනන්‍දය, යම් සේ සුව ඇත්තාහුට දුකක් උපන්නේද, ඒතාක් ආබාධය පිණිස පවතීද, ඒසේම ඒ මාගේ අපෙක්‍ෂාසහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, එය මට ආබාධයක් වේ.
“ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මම සර්වප්රකාරෙයන් රූප සංඥාවන් ඉක්මවා ප්‍රතිඝ සංඥාවන් දුරු කිරීමෙන් නානාත්ම සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන් ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත ආකාසානඤ්චායතනයෙහි බැස නොගනියි, නොපහදියි, නොසිටියි, (කෙලෙසුන්ගෙන්) නොමිදෙයි.
“ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘යමක් කරණකොට මාගේ සිත ආකාසානඤ්චායතනයෙහි බැස නොගනීද, නොපහදීද, නොසිටීද, නොමිදෙයිද, ඊට හේතු කවරේද? ඊට ප්‍රත්‍යය කවරේද? ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මා විසින් රූපයන්හි ආදීනව නොදක්නා ලද්දේද. එය මා විසින් බහුල වශයෙන් නොකරණ ලද්දේද. ආකාසානඤ්චායතනයෙහි ආනිසංසයට නොපැමිණියේද, එය මා විසින් ආසේවනය නොකරණ ලද්දේද, එහෙයින් මාගේ සිත ආකාසානඤ්චායතනයෙහි නොබසී, නොපහදී, නොසිටියි, නොමිදේ’ කියායි.
“ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවු ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘ඉදින් වනාහි මම රූපයන්හි ආදීනව දැක, එය බහුල වශයෙන් කරන්නෙම්ද, ආකාසානඤ්චායතනයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කරන්නෙම්ද, යම් හෙයකින් ආකාසානඤ්චායතනයෙහි මාගේ සිත බැසගන්නේද, පහදින්නේද, සිටින්නේද, මිදෙන්නේද, මේ කාරණය වනාහි විද්‍යමාන වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මම වනාහි පසු කාලයක රුපයන්හි ආදීනවය දැක, එය බහුලව කෙළෙමි. ආකාසානඤ්චායතනයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කෙළෙමි.
“ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මගේ සිත ආකාසානඤ්චායතනයෙහි බැසගනියි. පහදියි. සිටියි. මිදේ. ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාවන්ගේ ඉක්මවීමෙන්, ප්‍රතිඝ සංඥාවන් දුරු කිරීමෙන්, නානාත්ම සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන්, ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරමි. ආනන්‍දය, මේ විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ ඒ මට රූප සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඒ මට එය ආබාධයෙක් වෙයි. ආනන්‍දය, යම් සේ සුවපත්වූවහුට දුකක් උපදින්නේ ආබාධය ඇතිතාක් පවත්නේද, එසේම ඒ මාගේ රූප සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, එය මට ආබාධයක් වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මම සර්වප්රකාරෙයන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්ම විඤ්ඤාණය අනන්තයයි විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක’ කියායි.
“ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි බැස නොගනියි, නොපහදියි, නොමසිටියි, නොමිදෙයි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘යම් හෙයකින් මාගේ සිත විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි බැස නොගනීද, නොපහදීද, නොසිටියිද, නොමිදෙයිද, ඊට හේතු කවරේද, ඊට ප්‍රත්‍යය කවරේද? ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මා විසින් ආකාසානඤ්චායතනයෙහි ආදීනව නොදක්නා ලද්දේද. එය මා විසින් බහුල වශයෙන් නොකරණ ලද්දේද. විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි ආනිසංසය නොලබන ලද්දේද, එහෙයින් මෙය ශාන්තයයි බලන්නාවූ මාගේ සිත විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි නොම බැස ගනී, නොම පහදියි, නොම සිටියි, නොම මිදෙයි’ කියායි. ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘ඉදින් වනාහි මම ආකාසානඤ්චායතනයෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුලව කරන් නෙම්ද, විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය ආසේවනය කරන්නෙම්ද, යම් හෙයකින් මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි බැසගන්නේද, පහදින්නේද, මොනවට පිහිටා සිටින්නේද, මිදෙන්නේද, මේ කාරණය වනාහි විද්‍යමාන වෙයි.
“ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක සර්වප්රකාරයෙන් ආකාසානඤ්චායතනය ඉක්ම විඤ්ඤාණය අනන්තයයි විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ, වාසය කෙරෙම්ද, ආනන්‍දය, මේ විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ ඒ මට ආකාසානඤ්චායතන සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්. ඒ මට එය ආබාධයක් වෙයි. ආනන්‍දය, යම් සේ සුවපත්වූවහුට දුකක් උපදින්නේ ආබාධය ඇතිතාක් පවතින්නේද, එසේම ඒ මට ආකාසානඤ්චායතන සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, එය මට ආබාධයක් වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් වෙයි. ‘මම සර්වප්රකාරෙයන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්ම කිසිවක් නැත්තේයයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම්ය’ යි කියායි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි නොම බැස ගනියි, නොම පහදියි, නොම පිහිටා සිටියි, නොම මිදෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මට මෙවැනි සිතක් විය. ‘මේ ශාන්තයයි දකින්නාවූ මාගේ සිත යම් හෙයකින් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි බැස නොගනීද, නොපහදීද, නොසිටීද, නොමිදෙයිද, ඊට හේතු කවරේද? ඊට ප්‍රත්‍යය කවරේද? ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මා විසින් විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි ආදීනවය නොදක්නා ලද්දේද. එය මා විසින් බහුල වශයෙන් නොකරණ ලද්දේද. ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආනිසංසය නොලබන ලද්දේද, මා විසින් එය සේවනය නොකරණ ලද්දේද, එහෙයින් මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි බැස නොගනියි, නොපහදියි, නොසිටියි, නොමිදෙයි’ කියායි.
“ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘ඉදින් වනාහි මම විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුල වශයෙන් කරන්නෙම්ද, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය ආසේවනය කරන්නෙම්ද, යම් හෙයකින් මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි බැසගන්නේද, පහදින්නේද, සිටින්නේද, මිදෙන්නේද, මේ කාරණය වනාහි විද්‍යමාන වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක විඤ්ඤාණඤ්චායතනයෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුලව කෙළෙමි. ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කෙළෙමි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි බැසගනියි, පහදියි, සිටියි, මිදෙයි කියායි. ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක සර්වප්රකාරයෙන් චිඤ්ඤානඤ්චායතනය ඉක්මවා කිසිවක් නැත්තේයයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනවට පැමිණ වෙසෙම්ද, ආනන්‍දය, මේ විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ ඒ මට විඤ්ඤාණඤ්චායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඒ මට එය ආබාධයක් වෙයි. ආනන්‍දය, යම් සේ සුවපත්වූවහුට ආබාධය ඇතිතාක් දුක් උපදින්නේද, එසේම ඒ මට විඤ්ඤාණඤ්චායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඒ මට එය ආබාධයෙක් වෙයි.
“ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මම සර්වප්රකාරෙයන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඉක්මවා, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරන්නෙමි’ කියායි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි බැස නොගනියි, නොපහදියි, නොසිටියි, නොමිදෙයි කියායි. ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත යමක් කරණ කොට නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට නොබසීද, නොපහදීද, නොසිටීද, නොමිදෙයිද, ඊට හේතු කවරේද, ඊට ප්‍රත්‍යය කවරේද? කියායි. ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මා විසින් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආදීනවය නොදක්නා ලද්දේද. මා විසින් එය බහුල වශයෙන් නොකරණ ලද්දේද. නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි ආනිසංසය නොලබන ලද්දේද, මා විසින් එය නොසෙවුනා ලද්දේ වේද, එහෙයින් මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි නොබසීද, නොපහදීද, නොසිටීද, නොමිදේද, ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. මම ‘ඉදින් වනාහි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුල වශයෙන් කරන්නෙම්ද, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කරන්නෙම්ද, යම් හෙයකින් මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි බැසගන්නේද, පහදින්නේද, සිටින්නේද, මිදෙන්නේද, මේ කාරණය වනාහි විද්‍යමාන වෙයි.
“’ආනන්‍දය, ඒ මම පසු කාලයක ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුල වශයෙන් කෙළෙමි. නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය සේවනය කෙළෙමි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මාගේ සිත නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි බැසගනියි, පහදියි, සිටියි, මිදෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මම වනාහි පසුකාලයක සර්වප්රකාරයෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය ඉක්මවා නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වසම්ද, ආනන්‍දය, මේ විහරණයෙන් යුතුව වාසය කරන්නාවූ ඒ මට ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඒ මට එය ආබාධයෙක් වෙයි. යම් සේ ආනන්‍දය, සුවපත්වූවහුට යම්තාක් ආබාධය පිනිස පවතීද, ඒතාක් දුක උපදින්නේය. එසේ මට ආකිඤ්චඤ්ඤායතන සහගත සංඥා මනසිකාරයෝ පවතිත්ද, ඒ මට එය ආබාධයෙක් වෙයි.
“ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘මම සර්වප්රකාරෙයන් නෙවසඤ්ඤානාස්ඤ්ඤායතනය ඉක්මවා, සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයට පැමිණ වාසය කරන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙකය’ කියායි. ආනන්‍දය, මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ ඒ මගේ සිත සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයෙහි බැස නොගනීද, නොපහදීද, නොසිටියිද, නොමිදෙයිද, ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි මා විසින් ආදීනයවය නොදක්නා ලද්දේද, එයද මා විසින් බහුලව නොකරණ ලද්දේද, සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයෙහි ආනිසංස නොලබන ලද්දේද, එය මා විසින් නොසෙවුනා ලද්දේද, එහෙයින් මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයෙහි බැස නොගනීද, නොපහදියිද, නොසිටියිද, නොමිදෙයිද, ආනන්‍දය, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. ‘ඉදින් වනාහි නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයෙහි ආදීනවය දැක, එය බහුල වශයෙන් කරන්නෙම් නම්, සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයෙහි ආනිසංසයට පැමිණ, එය ආසේවනය කරන්නෙම් නම්, යම් හෙයකින් මෙය ශාන්තයයි දක්නාවූ මාගේ සිත සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයෙහි බැස නොගන්නේ නම්, නොපහදින්නේ නම්, නොසිටින්නේ නම්, නොමිදෙන්නේ නම්, මේ කාරණය වනාහි විද්‍යමාන වෙයි. ආනන්‍දය, ඒ මට පසු කාලයක සර්වප්රකාරයෙන් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය ඉක්මවා සඤ්ඤාවෙදයිතනිරෝධයට පැමිණ, වාසය කෙරෙම්ද, මාගේ ප්‍රඥාවෙන් දැක ආශ්‍රවයෝ ක්‍ෂයවීමට ගියාහුය. ආනන්‍දය, මම යම්තාක් මේ නව අනුලොම විහාර සමාපත්තීන්ට මෙසේ අනුලොම පටිලොම වශයෙන් නොසමවැදුනෙම්ද, නොනැගිටියෙම්ද, ආනන්‍දය, මම ඒතාක් දෙවියන් සහිතවූ, මරුන් සහිතවූ, බඹුන් සහිතවූ සත්ත්‍ව ලෝකයෙහිද, මහණ බමුණන් සහිතවූ, දෙවි මිනිසුන් සහිතවූ, ප්‍රජාව ඇති කල්හි නිරුත්තරවූ සම්‍යක් සම්බෝධිය අවබෝධ කෙළෙම්යයි නොම දත්තෙමි.
“ආනන්‍දය, යම් හෙයකින් මම මේ නව අනුපුබ්බ විහාර සමාපත්තීන්ට මෙසේ අනුලොම් පටිලොම් (පිළිවෙලින් පැමිණෙන) වශයෙන් සම වැදුනෙම්ද, නැගිටියෙම්ද, ඉක්බිති ආනන්‍දය, මම දෙවියන් සහිතවූ, මරුන් සහිතවු, බඹුන් සහිතවූ ලෝකයෙහිද, මහණ බමුණන් සහිතවූ, දෙවි මිනිසුන් සහිතවූ, ප්‍රජාව ඇති කල්හි නිරුත්තරවූ සම්‍යක් සම්බෝධිය අවබෝධ කෙළෙම්යයි දැනගත්තෙමි. මට දර්‍ශන ඥානයද පහළවිය. මාගේ චිත්ත විමුක්තිය වෙනස් නොවේ. මේ (මාගේ) අන්තිම ජාතිය (උත්පත්තිය) වූවාය. දැන් පුනර්භවයක් (නැවත ඉපදීමක්) නැත්තේය.”
|