| 2. සීහනාදවග්ගො | 2. සීහනාද වර්‍ගය |
| 1. සීහනාදසුත්තං | 1. සාරීපුත්ත සීහනාද සූත්‍රය |
|
11
එකං
තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා ච මහාමොග්ගල්ලානො
(මහාමොග්ගලානො (ක.)) ආයස්මා ච ආනන්දො අවාපුරණං
(අපාපුරණං (ස්‍යා. ක.)) ආදාය විහාරෙ ආහිණ්ඩන්ති
(විහාරෙන විහාරං අන්වාහිණ්ඩන්ති (සී. පී.), විහාරං ආහිණ්ඩන්ති (ස්‍යා.)) - ‘‘අභික්කමථායස්මන්තො, අභික්කමථායස්මන්තො! ඉදානායස්මා සාරිපුත්තො භගවතො සම්මුඛා සීහනාදං නදිස්සතී’’ති. අථ ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං භගවා එතදවොච - ‘‘ඉධ තෙ, සාරිපුත්ත, අඤ්ඤතරො සබ්‍රහ්මචාරී ඛීයනධම්මං ආපන්නො - ‘ආයස්මා මං, භන්තෙ, සාරිපුත්තො ආසජ්ජ
‘‘යස්ස
‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ, පථවියං සුචිම්පි නික්ඛිපන්ති අසුචිම්පි නික්ඛිපන්ති ගූථගතම්පි නික්ඛිපන්ති මුත්තගතම්පි නික්ඛිපන්ති ඛෙළගතම්පි නික්ඛිපන්ති පුබ්බගතම්පි නික්ඛිපන්ති ලොහිතගතම්පි නික්ඛිපන්ති, න ච තෙන පථවී අට්ටීයති වා හරායති වා ජිගුච්ඡති වා; එවමෙවං
‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ, ආපස්මිං සුචිම්පි ධොවන්ති අසුචිම්පි ධොවන්ති ගූථගතම්පි... මුත්තගතම්පි... ඛෙළගතම්පි... පුබ්බගතම්පි... ලොහිතගතම්පි ධොවන්ති, න ච තෙන ආපො අට්ටීයති වා හරායති වා ජිගුච්ඡති වා; එවමෙවං ඛො අහං, භන්තෙ, ආපොසමෙන චෙතසා විහරාමි විපුලෙන මහග්ගතෙන අප්පමාණෙන
‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ, තෙජො සුචිම්පි ඩහති අසුචිම්පි ඩහති ගූථගතම්පි... මුත්තගතම්පි... ඛෙළගතම්පි... පුබ්බගතම්පි... ලොහිතගතම්පි ඩහති, න ච තෙන තෙජො අට්ටීයති වා හරායති වා ජිගුච්ඡති වා; එවමෙවං ඛො අහං
‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ, වායො සුචිම්පි උපවායති අසුචිම්පි උපවායති ගූථගතම්පි... මුත්තගතම්පි... ඛෙළගතම්පි... පුබ්බගතම්පි... ලොහිතගතම්පි උපවායති, න ච තෙන වායො අට්ටීයති වා හරායති වා ජිගුච්ඡති වා; එවමෙවං ඛො අහං, භන්තෙ, වායොසමෙන චෙතසා විහරාමි විපුලෙන මහග්ගතෙන අප්පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්ජෙන. යස්ස නූන, භන්තෙ, කායෙ කායගතාසති
‘‘සෙය්‍යථාපි
‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ, චණ්ඩාලකුමාරකො වා චණ්ඩාලකුමාරිකා වා කළොපිහත්ථො නන්තකවාසී ගාමං වා නිගමං වා පවිසන්තො නීචචිත්තංයෙව උපට්ඨපෙත්වා
‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ, උසභො ඡින්නවිසාණො සූරතො සුදන්තො සුවිනීතො රථියාය රථියං සිඞ්ඝාටකෙන සිඞ්ඝාටකං අන්වාහිණ්ඩන්තො න කිඤ්චි හිංසති පාදෙන වා විසාණෙන වා; එවමෙවං ඛො අහං, භන්තෙ, උසභඡින්නවිසාණසමෙන චෙතසා විහරාමි විපුලෙන මහග්ගතෙන අප්පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්ජෙන. යස්ස නූන, භන්තෙ, කායෙ කායගතාසති අනුපට්ඨිතා අස්ස, සො ඉධ අඤ්ඤතරං සබ්‍රහ්මචාරිං ආසජ්ජ අප්පටිනිස්සජ්ජ චාරිකං පක්කමෙය්‍ය.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්තෙ, ඉත්ථී වා පුරිසො වා දහරො යුවා මණ්ඩනකජාතිකො සීසංන්හාතො අහිකුණපෙන වා කුක්කුරකුණපෙන
‘‘සෙය්‍යථාපි
අථ ඛො සො භික්ඛු උට්ඨායාසනා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා භගවතො පාදෙසු සිරසා නිපතිත්වා භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අච්චයො මං, භන්තෙ, අච්චගමා යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යො අහං ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං අසතා තුච්ඡා මුසා අභූතෙන අබ්භාචික්ඛිං. තස්ස මෙ, භන්තෙ, භගවා අච්චයං අච්චයතො පටිග්ගණ්හතු ආයතිං සංවරායා’’ති. ‘‘තග්ඝ තං
(ත්වං (සී. පී.)), භික්ඛු, අච්චයො අච්චගමා යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යො ත්වං සාරිපුත්තං අසතා තුච්ඡා මුසා අභූතෙන අබ්භාචික්ඛි. යතො ච ඛො ත්වං, භික්ඛු, අච්චයං අච්චයතො දිස්වා යථාධම්මං
අථ
|
11
“භාග්‍යවතුන් වහන්සේ එක් කලෙක සැවැත් නුවර ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. ඒ කාලයෙහි ඇවැත්වූ සැරියුත් තෙරහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වැඳ, එක් පැත්තක වැඩ හුන්හ. එක පැත්තක වැඩහුන් ඇවැත්වු සැරියුත් තෙරහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මේ කාරණය කීහ. “ස්වාමිනි, මා විසින් සැවැත්නුවර වස් වසන ලද්දේය. ස්වාමීනි, මම ජනපද චාරිකාවෙහි හැසිරෙන්ට කැමැත්තෙමි.” - “සාරීපුත්තයෙනි, දැන් ඊට කාලයයි ඔබ දන්නෙහිය.”
ඉක්බිති ඇවැත්වූ සැරියුත් තෙරහු උන් තැනින් නැගිට, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඳ පැදකුණුකොට, (වටේටත් වැඳ) ගියහ. ඉක්බිති සැරියුත් තෙර ගිය නොබෝ වේලාවකින් එක්තරා භික්‍ෂුවක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මේ කරුණ කීය. “ස්වාමීනි, ඇවැත්වූ සැරියුත් තෙර මට දොස් නඟා එය නිදොස් නොකොට චාරිකාවෙහි (ඇවිදීමට) ගියේය.” ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ එක්තරා භික්‍ෂුවක් කැඳවූහ. “භික්‍ෂුවෙනි, මෙහි එව. ‘ඇවැත්වූ සාරීපුත්තයෙනි, ශාස්තෲන් වහන්සේ ඔබ කැඳවත්’ යයි මාගේ වචනයෙන් සැරියුත් තෙර කැඳවව.” - “එසේය, ස්වාමීනි” යි ඒ භික්‍ෂුව භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දී, ඇවැත්වු සැරියුත් තෙර යම් තැනෙකද, එහි පැමිණ, ‘ඇවැත්වූ සාරීපුත්තයෙනි, ශාස්තෲන් වහන්සේ ඔබ කැඳවත්ය’ යි ඇවැත්වු සැරියුත් තෙරුන්ට කීය. “එසේය, ඇවැත්නි” යි ඇවැත්වු සැරියුත් තෙර ඒ භික්‍ෂුවට පිළිතුරු දුන්නේය.
ඒ කාලයෙහි ඇවැත් මහ මුගලන් තෙරද, ඇවැත් අනඳ තෙරද, යතුරු ගෙන විහාරයෙන් විහාරයට, ‘ඇවැත්නි, නික්මෙව. ඇවැත්නි, නික්මෙව, දැන් ඇවැත්වූ සැරියුත් තෙර භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඉදිරියෙහි සිංහ නාදය පවත්වන්නේය’ යි කියමින් ඇවිදිත්.
ඉක්බිති ඇවැත්වු සැරියුත් තෙරහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනකද, එහි පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වැඳ, එක පැත්තක හුන්හ. එක පැත්තක හුන් ඇවැත්වූ සැරියුත් තෙරුන්ට, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ කාරණය වදාළහ. “සාරීපුත්තයෙනි, ඔබට මෙහි එක්තරා භික්‍ෂුවක් සමග හැසිරෙන භික්‍ෂුවක් දොස් කීමට පැමිණියේය. (කෙසේද?) ‘ස්වාමීනි, මට ඇවැත්වු සැරියුත් තෙර දොස් නඟා, එය නිදොස් නොකොට, චාරිකාවෙහි ගියේය’ කියායි.”
“ස්වාමීනි, යමකුට ඒකාන්තයෙන් කයෙහි කය පිළිබඳ සිහිය එළඹ නොසිටියා වන්නීද, හෙතෙම (ඒ භික්‍ෂුව) මෙහි එක්තරා සමග හැසිරෙන භික්‍ෂුවකට දොස් නඟා, ඒ දෝෂය නිදොස් නොකොට චාරිකාවෙහි යන්නේ වේ. ස්වාමීනි, යම් සේ පොළොවෙහි පවිත්‍ර දෙයද දමත්. අපවිත්‍ර දෙයද දමත්. අසූචිද දමත්. මූත්‍රද දමත්. කෙළද දමත්. සැරවද දමත්. ලෙයද දමත්. එයින් පොළොවට පීඩා නොවෙයි. ලජ්ජා නොවෙයි. පිළිකුල් නොකරයි. ස්වාමීනි, එමෙන් මම මහත්වූ, මහත් බවට ගිය, අපමණවූ, අවෛරීවූ, හිංසා රහිත, පොළොව හා සමවු සිතින් යුක්තව වාසය කරමි. ස්වාමීනි, යමෙකුට ඒකාන්තයෙන් කයෙහි කය ගැන සිහිය එළඹ නොසිටියා වන්නීද, ඒ භික්‍ෂුව මෙහි එක්තරා එකට හැසිරෙන භික්‍ෂුවකට දොස් නඟා එය නිදොස් නොකොට චාරිකාවෙහි (ඇවිදීමට) යන්නේ වේ.
“ස්වාමීනි, යම්සේ ජලයෙහි පවිත්‍ර දෙයද සෝදත්. අපවිත්‍ර දෙයද සෝදත්. අසූචිද සෝදත්. මූත්‍රද සෝදත්. කෙළද සෝදත්. ලෙයද සෝදත්. එයින් ජලය පීඩා නොවෙයි. ලජ්ජා නොවෙයි. පිළිකුල් නොකරයි. ස්වාමීනි, එමෙන් මම මහත්වූ, මහත් බවට ගිය, අපමණවූ, අවෛරීවූ, හිංසා රහිත, ජලය හා සමවු සිතින් යුක්තව වාසය කරමි.
“ස්වාමීනි, යම්සේ ගින්න පවිත්‍ර දෙයද දවයි. අපවිත්‍ර දෙයද දවයි. අසූචිද දවයි. මූත්‍රද දවයි. කෙළද දවයි. සැරවද දවයි. ලෙයද දවයි. එයින් ගින්න පීඩා නොවෙයි. ලජ්ජා නොවෙයි. පිළිකුල් නොකරයි. ස්වාමීනි, එමෙන් මම මහත්වූ, මහත් බවට ගිය, අපමණවූ, අවෛරීවූ, හිංසා රහිත, ගින්න හා සමවු සිතින් යුක්තව වාසය කරමි.
“ස්වාමීනි, යම්සේ වාතය පවිත්‍ර දෙයෙහිද හමයි. අපවිත්‍ර දෙයෙහිද හමයි. අසූචියෙහිද හමයි. මූත්‍රයෙහිද හමයි. කෙළෙහිද හමයි. සැරවයෙහිද හමයි. ලෙයෙහිද හමයි. එයින් වාතය පීඩා නොවෙයි. ලජ්ජා නොවෙයි. පිළිකුල් නොකරයි. ස්වාමීනි, එමෙන් මම මහත්වූ, මහත් බවට ගිය, අපමණවූ, අවෛරීවූ, හිංසා රහිත, වාතය හා සමවු සිතින් යුක්තව වාසය කරමි.
“ස්වාමීනි, යම්සේ දූවිලි පිස දමන රෙදි කඩ පවිත්‍ර දෙයද පිස දමයි. අපවිත්‍ර දෙයද පිස දමයි. අසූචිද පිස දමයි. මූත්‍රද පිස දමයි. කෙළද පිස දමයි. සැරවද පිස දමයි. ලෙයද පිස දමයි. එයින් දූවිලි පිස දමන රෙදි කඩ පීඩා නොවෙයි. ලජ්ජා නොවෙයි. පිළිකුල් නොවෙයි. ස්වාමීනි, එමෙන් මම මහත්වූ, මහත් බවට ගිය, අපමණවූ, අවෛරීවූ, හිංසා රහිත, දූවිලි පිස දමන රෙදි කඩ හා සමවු සිතින් යුක්තව වාසය කරමි.
“ස්වාමීනි, යම්සේ කබලක් අතේ ඇති, රෙදි කඩක් හැඳගත්, සැඩොල් දරුවෙක් හෝ දැරියක්, කුඩා ගමකට හෝ මහ ගමකට හෝ ඇතුල් වන්නේ, යටහත් පහත් සිත ඇතිකරගෙනම පිවිසෙයිද, ස්වාමීනි, එමෙන් මම මහත්වූ, මහත් බවට පැමිණි, අපමණවූ, අවෛරීවූ, පීඩා රහිත, සැඩොල් දරුවෙකුගේ සිතට බඳු සිතින් යුක්තව වාසය කරමි. ස්වාමීනි, එමෙන් මම මහත්වූ, මහත් බවට ගිය, අපමණවූ, අවෛරීවූ, හිංසා රහිත, පොළොව හා සමවු සිතින් යුක්තව වාසය කරමි.
“ස්වාමීනි, යම් සේ අං සිඳුණු, කීකරු, හොඳින් දැමුණු, හොඳින් හික්මුණු, ගොන් රජෙක් වීථියෙන් වීථියක, හන්දියෙන් හන්දියක, ඇවිදින්නේ පයින් හෝ, අඟින් හෝ, කිසිවකුට හිංසා නොකරයිද, ස්වාමීනි, එමෙන් මම මහත්වූ, මහත් බවට ගිය, අපමණවූ, අවෛරීවූ, හිංසා රහිත, පොළොව හා සමවු සිතින් යුක්තව වාසය කරමි.
“ස්වාමීනි, යම් සේ සැරසෙන ස්වභාව ඇති, හිස සිට ස්නානය කළ, ළදරු තරුණ ස්ත්‍රියක් හෝ පුරුෂයෙක් නයි කුණක් හෝ, බලු කුණක් හෝ, මිනිස් කුණක් හෝ, බෙල්ලේ එල්ලන ලද්දේ පීඩා වන්නේද, ලජ්ජා වන්නේද, පිළිකුල් කරන්නේද, ස්වාමීනි, එමෙන් මම මේ කුණු කය කරණ කොට පීඩා වෙමි. ලජ්ජා වෙමි. පිළිකුල් කරමි. ස්වාමීනි, යමෙකුට ඒකාන්තයෙන් කයෙහි කය ගැන සිහිය එළඹ නොසිටියා වන්නීද, ඒ භික්‍ෂුව මෙහි එක්තරා එකට හැසිරෙන භික්‍ෂුවකට දොස් නඟා එය නිදොස් නොකොට චාරිකාවෙහි (ඇවිදීමට) යන්නේ වේ.
“ස්වාමිනි, යම් සේ පුරුෂයෙක් කුඩා සිදුරු ඇති, මහ සිදුරු ඇතිවූ, උඩින් වැගිරෙන, වටින් වැගිරෙන මේද තෙල් තලියක් යම් සේ පරිහරණය කරයිද, ස්වාමීනි, එමෙන් මම කුඩා සිදුරු ඇති, මහ සිදුරු ඇති, උඩින් වැගිරෙන, වටින් වැගිරෙන මේ කය පරිහරණය කරමි. ස්වාමිනි, යම් භික්‍ෂුවකට ඒකාන්තයෙන් කයෙහි කය පිළිබඳ සිහිය එළඹ නොසිටියා වන්නීද, මෙහි හෙතෙම එක්තරා එකට මහණදම් පුරණ භික්‍ෂුවකට දොස් නඟා, එය නිදොස් නොකොට චාරිකාවෙහි හැසිරෙන්නේ වේ” යයි කීහ.
ඉක්බිති ඒ භික්‍ෂුව හුන් තැනින් නැගිට, තනිපොට සිවුර ඒකාංශකොට පොරවා, භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ දෙපා මුල හිස බිම තබා, වැටී හිඳගෙණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ කීය. “ස්වාමීනි, මෝඩවූ ලෙස, මුළාවූ ලෙස, අකුසල් වු ලෙස වරදවා ඉක්මවිය. (මම වරදට යටවිය.) යම්බඳුවු මම ඇවැත්වූ සැරියුත් තෙරුන්ට අසත්‍යවූ, හිස්වු, සිදුරු නොවු, බොරුවෙන් දොස් නැඟූයෙමි. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නැවත සංවරවීම පිණිස ඒ මගේ වරද, වරද ලෙස පිළිගන්නා සේක්වා.”
“භික්‍ෂුවෙනි, ඔබ මෝඩවූ ලෙස, මුළාවූ ලෙස, අකුසල්වූ ලෙස වරද ඉක්මවූයෙහිය. (වරදට යටවිය.) යම්බඳු ඔබ ශාරීපුත්‍රයන්ට අසත්‍යවූ, හිස්වූ, සිදුනොවූ බොරුවෙන් දොස් නැඟූයෙහිය. භික්‍ෂුවෙනි, ඔබ වරද, වරද වශයෙන් පිළිගෙන, ධර්මය වූ පරිදි පිළියම් කරයිද, ඔබගේ ඒ වරද අපි පිළිගණිමු. භික්‍ෂුවෙනි, යමෙක් වරද, වරද වශයෙන් පිළිගෙණ නැවත සංවර වෙයිද, ධර්මය වු පරිදි පිළියම් කරයිද, එය ශාසනයෙහි දියුණුවකි.”
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඇවැත්වූ සැරියුත් තෙරුන් කැඳවූහ. (කැඳවා) “සාරීපුත්තයෙනි, මොහුගේ හිස සත් කඩකට පැලෙන්ට මත්තෙන් මේ හිස් මිනිසාට ක්‍ෂමා කරව. (ඉවසව.)” - “ස්වාමීනි, ඉදින් ඒ ඇවැත් තෙම ‘මට මේ ඇවැත් තෙම කමාකරවා’ යි කියයි නම් මම ඒ ඇවැත්හට ක්‍ෂමා වෙමි” යි කීය.
|
| 2. සඋපාදිසෙසසුත්තං | 2. සඋපාදිසෙස සූත්‍රය |
|
12
එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. අථ ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය
තෙන
‘‘ඉධාහං, භන්තෙ, පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය සාවත්ථිං පිණ්ඩාය පාවිසිං. තස්ස මය්හං, භන්තෙ, එතදහොසි - ‘අතිප්පගො ඛො තාව සාවත්ථියං
‘‘කෙ ච
(කෙචි (ස්‍යා. පී.), තෙ ච (ක.)), සාරිපුත්ත, අඤ්ඤතිත්ථියා පරිබ්බාජකා බාලා අබ්‍යත්තා, කෙ ච
(කෙචි (ස්‍යා. පී. ක.) අ. නි. 6.44 පාළියා සංසන්දෙතබ්බං) සඋපාදිසෙසං වා ‘සඋපාදිසෙසො’ති ජානිස්සන්ති, අනුපාදිසෙසං වා ‘අනුපාදිසෙසො’ති ජානිස්සන්ති’’!
‘‘නවයිමෙ, සාරිපුත්ත, පුග්ගලා සඋපාදිසෙසා කාලං කුරුමානා පරිමුත්තා නිරයා පරිමුත්තා තිරච්ඡානයොනියා පරිමුත්තා පෙත්තිවිසයා පරිමුත්තා අපායදුග්ගතිවිනිපාතා. කතමෙ නව? ඉධ
‘‘පුන චපරං, සාරිපුත්ත, ඉධෙකච්චො පුග්ගලො සීලෙසු පරිපූරකාරී හොති, සමාධිස්මිං පරිපූරකාරී, පඤ්ඤාය මත්තසො කාරී. සො පඤ්චන්නං ඔරම්භාගියානං සංයොජනානං පරික්ඛයා උපහච්චපරිනිබ්බායී හොති...පෙ.... අසඞ්ඛාරපරිනිබ්බායී හොති...පෙ.... සසඞ්ඛාරපරිනිබ්බායී හොති...පෙ.... උද්ධංසොතො හොති අකනිට්ඨගාමී. අයං, සාරිපුත්ත, පඤ්චමො පුග්ගලො සඋපාදිසෙසො කාලං කුරුමානො පරිමුත්තො නිරයා පරිමුත්තො තිරච්ඡානයොනියා පරිමුත්තො පෙත්තිවිසයා පරිමුත්තො අපායදුග්ගතිවිනිපාතා.
‘‘පුන චපරං, සාරිපුත්ත, ඉධෙකච්චො පුග්ගලො සීලෙසු පරිපූරකාරී හොති, සමාධිස්මිං මත්තසො කාරී, පඤ්ඤාය මත්තසො කාරී. සො තිණ්ණං සංයොජනානං පරික්ඛයා රාගදොසමොහානං තනුත්තා සකදාගාමී හොති, සකිදෙව ඉමං ලොකං ආගන්ත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරොති. අයං, සාරිපුත්ත, ඡට්ඨො පුග්ගලො සඋපාදිසෙසො කාලං කුරුමානො පරිමුත්තො නිරයා...පෙ.... පරිමුත්තො අපායදුග්ගතිවිනිපාතා.
‘‘පුන චපරං, සාරිපුත්ත, ඉධෙකච්චො පුග්ගලො සීලෙසු පරිපූරකාරී හොති, සමාධිස්මිං මත්තසො කාරී, පඤ්ඤාය මත්තසො කාරී. සො තිණ්ණං සංයොජනානං පරික්ඛයා එකබීජී හොති, එකංයෙව මානුසකං භවං නිබ්බත්තෙත්වා දුක්ඛස්සන්තං
‘‘පුන චපරං, සාරිපුත්ත, ඉධෙකච්චො පුග්ගලො සීලෙසු පරිපූරකාරී හොති, සමාධිස්මිං මත්තසො කාරී, පඤ්ඤාය මත්තසො කාරී. සො තිණ්ණං සංයොජනානං පරික්ඛයා කොලංකොලො හොති, ද්වෙ වා තීණි වා කුලානි සන්ධාවිත්වා සංසරිත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරොති. අයං, සාරිපුත්ත, අට්ඨමො පුග්ගලො සඋපාදිසෙසො කාලං කුරුමානො පරිමුත්තො නිරයා...පෙ.... පරිමුත්තො අපායදුග්ගතිවිනිපාතා.
‘‘පුන
‘‘කෙ ච, සාරිපුත්ත, අඤ්ඤතිත්ථියා පරිබ්බාජකා බාලා අබ්‍යත්තා, කෙ ච සඋපාදිසෙසං වා ‘සඋපාදිසෙසො’ති ජානිස්සන්ති, අනුපාදිසෙසං වා ‘අනුපාදිසෙසො’ති ජානිස්සන්ති! ඉමෙ ඛො, සාරිපුත්ත, නව පුග්ගලා සඋපාදිසෙසා කාලං කුරුමානා පරිමුත්තා නිරයා පරිමුත්තා තිරච්ඡානයොනියා පරිමුත්තා පෙත්තිවිසයා පරිමුත්තා අපායදුග්ගතිවිනිපාතා. න තාවායං, සාරිපුත්ත, ධම්මපරියායො පටිභාසි භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං. තං කිස්ස
|
12
ඉක්බිත්තෙන් වනාහි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ පෙරවරු කාලයෙහි හැඳ පොරවාගෙන පාත්‍ර සිවුරු රැගෙන සැවැත් නුවරට පිඬු පිණිස වැඩි සේක. ‘සැවතට පිඬු පිණිස යාමට තවම කල් වැඩිය. මම අන්‍ය තීර්ත්‍ථක (අන්‍යාගමිකවූ) පිරිවැජියන්ගේ අරමක් කරා පැමිණෙන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙකැ’ යි ශාරීපුත්‍රායුෂ්මතුන් වහන්සේට මෙබඳු සිතක් විය. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍රයන් වහන්සේ අන්‍ය තීර්ත්‍ථක පිරිවැජියකුගේ ආරාමය යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණි සේක. පැමිණ, ඒ අන්‍ය තීර්ත්‍ථක පිරිවැජියන් සමග සතුටුවිය. සතුටුවිය යුතුවූද, සිහි කටයුතුවූද, කථා කොට නිමවා එක් පසෙක හුන් සේක.
එකල්හි වනාහි එකට උන්නාවූ, එකට රැස්වූ, ඒ අන්‍යතීර්ත්‍ථක පිරිවැජියන් අතර මේ අතුරු කථාව පහළවිය. ‘ඇවැත්නි, යම් කිසිවෙක් සවුපාදිශෙෂව (කෙළෙස් ඉතිරි කොට) කළුරිය කෙරෙයිද, ඒ සියලුදෙන නරකයෙන් නොමිදුනහ. තිරිසන් යෝනියෙන් නොමිදුනහ. ප්‍රෙත විෂයයෙන් නොමිදුනහ. දුර්‍ගතිවූ, නපුරු සේ ඇදවැටෙන අපාය දුකින් නොමිදුනාහ’ කියායි. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ, ඒ අන්‍යතීර්ත්‍ථක පිරිවැජියන්ගේ කථාවට නොම සතුටුවූහ. (එය) නොම ප්‍රතික්‍ෂෙප කළ සේක. නොම සතුටුව, නොම ප්‍රතික්‍ෂෙප කොට, හුනස්නෙන් නැගිට, බුදුන් වහන්සේ ගේ සමිපයෙන් මේ භාෂිතයාගේ අර්ත්‍ථය දැනගන්නෙමැයි වැඩි සේක.
ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ සැවැත්නුවර පිඬු පිණිස හැසිරී, පසුබත් කාලයෙහි පිණ්ඩපාතයෙන් වැලකුනේ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණි සේක. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මනාකොට වැඳ, එකත්පසෙක උන් සේක. එකත්පසෙක උන්නාවූ ආයුෂ්මත් සැරියුත් තෙරණුවෝ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මේ කාරණය සැළ කළ සේක. (එනම්) “ස්වාමීන් වහන්ස, මෙහිදී මම පෙරවරු කාලයෙහි හැඳ පොරවාගෙන, පාත්‍ර සිවුරු රැගෙන, සැවතට පිඬු පිණිස පිවිසියෙමි. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ මට මෙබඳු සිතක් පහළවිය. (එය නම්)’සැවතට පිඬු පිණිස යාමට තවම කල් වැඩිය. මම අන්‍ය තීර්ත්‍ථක (අන්‍යාගමිකවූ) පිරිවැජියන්ගේ අරමක් කරා පැමිණෙන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙකැ’ යි කියායි. ඉක්බිති ස්වාමීන් වහන්ස, මම අන්‍යතීර්ත්‍ථක පිරිවැජියකුගේ ආරම යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණියෙමි. පැමිණ, ඒ අන්‍ය තීර්ත්‍ථක පිරිවැජියන් සමග සතුටුවීමි. සතුටුවිය යුතු කථාද, සිහි කටයුතු කථාද, කොට නිමවා එක් පසෙක උන්නෙමි.
එකල්හි වනාහි එකට උන්නාවූ, එකට රැස්වූ, ඒ අන්‍යතීර්ත්‍ථක පිරිවැජියන් අතර මේ අතුරු කථාව පහළවිය. ‘ඇවැත්නි, යම් කිසිවෙක් සවුපාදිශෙෂව (කෙළෙස් ඉතිරි කොට) කළුරිය කෙරෙයිද, ඒ සියලුදෙන නරකයෙන් නොමිදුනහ. තිරිසන් යෝනියෙන් නොමිදුනහ. ප්‍රෙත විෂයයෙන් නොමිදුනහ. දුර්‍ගතිවූ, නපුරු සේ ඇදවැටෙන අපාය දුකින් නොමිදුනාහ’ කියායි. ඉක්බිති ස්වාමීන් වහන්ස, මම ඒ අන්‍යතීර්ත්‍ථක පරිව්‍රාජකයන්ගේ කථාවට නොම සතුටුවීමි. (එය) ප්‍රතික්‍ෂෙප (බැහැර) නොකෙළෙමි. සතුටු නොවී, ප්‍රතික්‍ෂෙප නොකොට, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමිපයෙහිදී මේ භාෂිතයාගේ අර්ත්‍ථය දැනගන්නෙමියි හුනස්නෙන් නැගිට ගියෙමි.”
“ශාරීපුත්‍රය, බාලවූ, අව්‍යක්තවූ, අන්‍යතීර්ත්‍ථක පිරිවැජියෝ කවරහුද, ඒ කවරහු සවුපාදිශෙෂය හෝ සවුපාදිශෙෂය කියාද, අනුපාදිශෙෂය හෝ අනුපාදිශෙෂය කියාද දැන ගනිත්ද?
“ශාරීපුත්‍රය, මේ පුද්ගලයෝ නවදෙනෙක් සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය.
“ඒ නවදෙන කවරහුද? ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙමේ ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, සමාධිය සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, ප්‍රඥාව සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව නොවේද, ඒ පුද්ගල තෙමේ මෑත බැඳුම් පහෙන් (පඤ්චොරම්භාගීය සංයෝජනයන්) ක්‍ෂය කිරීමෙන් අන්තරාපරිනිබ්බායී වෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ පළමුවෙනි පුද්ගල තෙම සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙමේ ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, සමාධිය සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, ප්‍රඥාව සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව නොවේද, ඒ පුද්ගල තෙමේ මෑත බැඳුම් පහෙන් (පඤ්චොරම්භාගීය සංයෝජනයන්) ක්‍ෂය කිරීමෙන් උපහච්චපරිනිබ්බායී වෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ දෙවෙනි පුද්ගල තෙම සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙමේ ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, සමාධිය සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, ප්‍රඥාව සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව නොවේද, ඒ පුද්ගල තෙමේ මෑත බැඳුම් පහෙන් (පඤ්චොරම්භාගීය සංයෝජනයන්) ක්‍ෂය කිරීමෙන් අසංඛාරපරිනිබ්බායී වෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ තුන්වෙනි පුද්ගල තෙම සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙමේ ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, සමාධිය සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, ප්‍රඥාව සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව නොවේද, ඒ පුද්ගල තෙමේ මෑත බැඳුම් පහෙන් (පඤ්චොරම්භාගීය සංයෝජනයන්) ක්‍ෂය කිරීමෙන් සසංඛාරපරිනිබ්බායී වෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ සතරවෙනි පුද්ගල තෙම සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙමේ ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, සමාධිය සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, ප්‍රඥාව සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව නොවේද, ඒ පුද්ගල තෙමේ මෑත බැඳුම් පහෙන් (පඤ්චොරම්භාගීය සංයෝජනයන්) ක්‍ෂය කිරීමෙන් උද්‍ධංසොතවූයේ අකනිට්ඨාගාමී වෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ පස්වෙනි පුද්ගල තෙම සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය. නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායෙන් මිදුනේ වෙයි.
“ශාරීපුත්‍රය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙමේ ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, සමාධිය සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව වේද, ප්‍රඥාව සම්පූර්‍ණ කරණ ස්වභාව නොවේද, ඒ පුද්ගල තෙමේ මෑත බැඳුම් පහෙන් (පඤ්චොරම්භාගීය සංයෝජනයන්) ක්‍ෂය කිරීමෙන් ඇල්ම, තරහ, මුලාව ක්‍ෂය කිරීමෙන් සකෘදාගාමී වෙයි. එක් වරක්ම මේ ලෝකෙට ඇවිත්, දුක් කෙළවර කරන්නෙක් වෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ සයවෙනි පුද්ගල තෙම සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙම ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ සුළුවේද, සමාධිය සම්පූර්‍ණ කරණ සුළු නොවේද, ප්‍රඥාව සම්පූර්‍ණ කරණ සුළු නොවේද, ඒ පුද්ගල තෙමේ තුන් සංයෝජනයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන් එකබීජ වෙයි. එකම මිනිස් බවක් උපදවා දුක් කෙළවර කෙරෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ සත්වෙනි පුද්ගල තෙම සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙම ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ සුලු වේද, සමාධිය සෑහෙන පමණ සම්පූර්‍ණ කරණ සුළු වූයේද, ප්‍රඥාව සෑහෙන පමණ සම්පූර්‍ණ කරණ සුළු වූයේද, ඒ පුද්ගල තෙම තුන් සංයෝජනයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන් කොලංකොල වෙයි. අත්බැව් දෙවරක හෝ තුන්වරෙක ඇවිද හැසිර දුක් කෙළවර කරන්නේ වේ. ශාරීපුත්‍රය, මේ අටවෙනි පුද්ගල තෙම සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පුද්ගලයෙක් තෙම ශීලයන් සම්පූර්‍ණ කරණ සුලු වේද, සමාධිය සෑහෙන පමණ සම්පූර්‍ණ කරණ සුළු වූයේද, ප්‍රඥාව සෑහෙන පමණ සම්පූර්‍ණ කරණ සුළු වූයේද, ඒ පුද්ගල තෙමේ තුන් සංයෝජනයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන් සත්තක්ඛත්තුපරම වෙයි. සත්වරක් පරම කොට, දිව්‍ය, මනුෂ්‍ය දෙගතියෙහි ඇවිද හැසිර දුක් කෙළවර කෙරෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ නවවෙනි පුද්ගලයා සවුපාදිශෙෂව කළුරිය කරන්නාහු, නිරයෙන් වැළකුණාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් වැළකුණාහුය. ප්‍රේත විෂයෙන් වැළකුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායයෙන් වැළකුණාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, බාලවූ, අව්‍යක්තවූ, අන්‍යතීර්ත්‍ථක පිරිවැජියෝ කවරහුද, ඒ කවරහු සවුපාදිශෙෂය හෝ සවුපාදිශෙෂයයි දනිද්ද, අනුපාදිශෙෂය හෝ අනුපාදිශෙෂයයි දනිද්ද, ශාරීපුත්‍රය, මේ කවර පුද්ගලයෝ සවුපාදිශෙෂවූවාහු, කළුරිය කරන්නාහු, නරකයෙන් මිදුනාහුය. තිරිසන් යෝනියෙන් මිදුනාහුය. ප්‍රෙත විෂයයෙන් මිදුනාහුය. දුර්‍ගතිවූ, නපුරුසේ ඇදවැටෙන අපායෙන් මිදුනාහුය.
“ශාරීපුත්‍රය, මේ ධර්‍මපරියාය (ක්‍රමය) තෙම භික්‍ෂූන්ටද, භික්‍ෂුණීන්ටද, උපාසකයන්ටද, උපාසිකාවන්ටද, ඒතාක් නොවැටහුනේමය. ඊට හේතු කවරේද? මේ ධර්‍මපරියාය අසා ප්‍රමාදය ආභරණය නොකෙරේවා. වැලිදු ශාරීපුත්‍රය, මා විසින් මේ ධර්‍මපරියාය ප්‍රඥාභිප්‍රායයෙන් වදාරන ලද්දේය” යි වදාළ සේක.
|
| 3. කොට්ඨිකසුත්තං | 3. කොට්ඨිත - ශාරීපුත්ත සූත්‍රය |
|
13
අථ ඛො ආයස්මා මහාකොට්ඨිකො
(මහාකොට්ඨිතො (සී. ස්‍යා. පී.)) යෙනායස්මා සාරිපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මතා සාරිපුත්තෙන සද්ධිං සම්මොදි. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා මහාකොට්ඨිකො ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං එතදවොච - ‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, ‘යං කම්මං දිට්ඨධම්මවෙදනීයං, තං මෙ කම්මං සම්පරායවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, ‘යං කම්මං සුඛවෙදනීයං
(සුඛවෙදනියං (ක.) ම. නි. 3.8 පස්සිතබ්බං), තං මෙ කම්මං දුක්ඛවෙදනීයං
(දුක්ඛවෙදනියං (ක.)) හොතූ’ති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, ‘යං කම්මං සුඛවෙදනීයං
(සුඛවෙදනියං (ක.) ම. නි. 3.8 පස්සිතබ්බං), තං මෙ කම්මං දුක්ඛවෙදනීයං
(දුක්ඛවෙදනියං (ක.)) හොතූ’ති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘කිං
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, ‘යං කම්මං පරිපක්කවෙදනීයං, තං මෙ කම්මං අපරිපක්කවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති? ‘‘නො
‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්ත, ‘යං කම්මං අපරිපක්කවෙදනීයං, තං මෙ කම්මං පරිපක්කවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, ‘යං කම්මං බහුවෙදනීයං, තං මෙ කම්මං අප්පවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්ත
‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, ‘යං කම්මං වෙදනීයං, තං මෙ කම්මං අවෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්ත, ‘යං කම්මං අවෙදනීයං, තං මෙ කම්මං වෙදනීයං හොතූ’ති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති? ‘‘නො හිදං, ආවුසො’’.
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං දිට්ඨධම්මවෙදනීයං තං මෙ කම්මං සම්පරායවෙදනීයං හොතූති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’ති, ඉති පුට්ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං සම්පරායවෙදනීයං තං මෙ කම්මං දිට්ඨධම්මවෙදනීයං හොතූති
‘‘‘කිං
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං දුක්ඛවෙදනීයං තං මෙ කම්මං සුඛවෙදනීයං හොතූති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’ති, ඉති
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං පරිපක්කවෙදනීයං තං මෙ කම්මං අපරිපක්කවෙදනීයං හොතූති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’ති, ඉති පුට්ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං අපරිපක්කවෙදනීයං තං මෙ කම්මං පරිපක්කවෙදනීයං හොතූති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං බහුවෙදනීයං තං මෙ කම්මං අප්පවෙදනීයං හොතූති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’ති, ඉති පුට්ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං අප්පවෙදනීයං තං මෙ කම්මං බහුවෙදනීයං හොතූති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’ති, ඉති පුට්ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි.
‘‘‘කිං නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං වෙදනීයං තං මෙ කම්මං අවෙදනීයං හොතූති
‘‘‘කිං පනාවුසො සාරිපුත්ත, යං කම්මං අවෙදනීයං තං මෙ කම්මං වෙදනීයං හොතූති, එතස්ස අත්ථාය භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’ති, ඉති පුට්ඨො සමානො ‘නො හිදං, ආවුසො’ති වදෙසි. අථ කිමත්ථං චරහාවුසො, භගවති බ්‍රහ්මචරියං වුස්සතී’’ති?
‘‘යං ඛ්වස්ස
(යං ඛො (ක.)), ආවුසො, අඤ්ඤාතං අදිට්ඨං අප්පත්තං අසච්ඡිකතං අනභිසමෙතං, තස්ස ඤාණාය දස්සනාය පත්තියා සච්ඡිකිරියාය අභිසමයාය භගවති
|
13
ඉක්බිති ආයුෂ්මත් මහා කොට්ඨිත ස්ථවිරයන් වහන්සේ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්ත ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණි සේක. පැමිණ ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ සමග සතුටුවීය. සතුටුවියයුතු කථාවද, සිහි කටයුතු කථාද කොට නිමවා එකත්පසෙක උන් සේක. එකත්පසෙක උන්නාවූ ආයුෂ්මත් මහා කොට්ඨිත ස්ථවිරයන් වහන්සේ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට මේ කාරණය කී සේක.
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් (මේ ආත්මයෙහිම විඳිය යුතුද), ඒ කර්මය මට පරලෙව්හිදී විඳිය යුතු වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” “ඇවැත්නි, මෙය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් පරලොවදී විඳිය යුතු වේද, ඒ කර්මය මට මේ ආත්මයෙහි විඳිය යුතු වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, ඒ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් සැප විඳුවාද, ඒ කර්මය මට සැප විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් දුක විඳුවාද, ඒ කර්මය මට සැප විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් පැසී විඳුවාද, ඒ කර්මය මට නො පැසී විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් නො පැසී විඳුවාද, ඒ කර්මය මට පැසී විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් බොහෝ විඳිය යුතුද, ඒ කර්මය මට ටිකක් විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් ටිකක් විඳුවන්නක් වේද, ඒ කර්මය මට බොහෝ විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් විඳිය යුතුද, ඒ කර්මය මට නොවිඳිය යුත්තක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් නොවිඳින්නක් වේද, ඒ කර්මය මට විඳින්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.”
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් (මේ ආත්මයෙහිම විඳිය යුතුද), ඒ කර්මය මට පරලෙව්හිදී විඳිය යුතු වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” මෙසේ විචාරනු ලබන්නේ, ‘ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේ’ යයි කියන්නෙහිය.
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් පරලොවදී විඳිය යුතු වේද, ඒ කර්මය මට මේ ආත්මයෙහි විඳිය යුතු වේවායි මේ කාරණය පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාදැ?” යි විචාරණු ලබන්නේම “ඇවැත්නි, ඒ කාරණය නොවේය” යි කියන්නෙහිය.
“ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් සැප විඳුවාද, ඒ කර්මය මට සැප විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.” මේ කාරණය පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාදැ?” යි විචාරණු ලබන්නේම “ඇවැත්නි, ඒ කාරණය නොවේය” යි කියන්නෙහිය. “ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් පැසී විඳුවාද, ඒ කර්මය මට නො පැසී විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.” මේ කාරණය පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාදැ?” යි විචාරණු ලබන්නේම “ඇවැත්නි, ඒ කාරණය නොවේය” යි කියන්නෙහිය. “ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් බොහෝ විඳිය යුතුද, ඒ කර්මය මට ටිකක් විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.” මේ කාරණය පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාදැ?” යි විචාරණු ලබන්නේම “ඇවැත්නි, ඒ කාරණය නොවේය” යි කියන්නෙහිය. “ඇවැත්නි, ශාරීපුත්‍රයෙනි, කිමෙක්ද? යම් කර්මයක් ටිකක් විඳුවන්නක් වේද, ඒ කර්මය මට බොහෝ විඳුවන්නක් වේවායි මේ පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?” - “ඇවැත්නි, මේ කාරණය නොවේමැයි.” මේ කාරණය පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාදැ?” යි විචාරණු ලබන්නේම “ඇවැත්නි, ඒ කාරණය නොවේය” යි කියන්නෙහිය. යම් කර්මයක් විඳිය යුතු වේද, ඒ කර්මය මට නොවිඳින්නක් වේවායි මේ කාරණය පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාදැ?” යි විචාරණු ලබන්නේම “ඇවැත්නි, ඒ කාරණය නොවේය” යි කියන්නෙහිය. යම් කර්මයක් නොවිඳින්නක් වේද, මට ඒ කර්මය විඳිය යුත්තක් වේවායි ඇවැත්නි, එසේනම් කුමක් පිණිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද?”
“ඇවැත්නි, නොදන්නා ලද, ඉටා නොගන්නා ලද, නොපැමිණෙන ලද, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකරන ලද, අවබෝධය නොකරන ලද යමක් වන්නේද, එය දැන ගැනීම පිණිස, (එය) දැකීම පිණිස, (එයට) පැමිණීම පිණිස, (එය) ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම පිණිස, එය අවබෝධ කිරීම පිණිස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරයි. යමක් දැනගැනීම පිණිස, (යමක්) දැකීම පිණිස, (යමකට) පැමිණීම පිණිස, යමක් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම පිණිස, (යමක) අවබෝධය පිණිස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරාද, නොපැමිණියාවූ, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකරණ ලද්දාවූ, අවබෝධ නොකරණ ලද්දාවූ, කුමක් නම් වන්නේද?
“ඇවැත්නි, මේ දුකයයි නොදන්නා ලද්දේ, බැස නොගන්නා ලද්දේ, නො පැමිණෙන ලද්දේ, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකරන ලද්දේ, අවබෝධ නොරන ලද්දේ වේද, එය දැන ගැනීම පිණිස, (එය) දැකීම පිණිස, (එයට) පැමිණීම පිණිස, (එය) ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම පිණිස, එය අවබෝධ කිරීම පිණිස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරයි.
“ඇවැත්නි, මේ දුක්ඛ සමුදයයයි නොදන්නා ලද්දේ, බැස නොගන්නා ලද්දේ, නො පැමිණෙන ලද්දේ, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකරන ලද්දේ, අවබෝධ නොරන ලද්දේ වේද, එය දැන ගැනීම පිණිස, (එය) දැකීම පිණිස, (එයට) පැමිණීම පිණිස, (එය) ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම පිණිස, එය අවබෝධ කිරීම පිණිස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරයි.
“ඇවැත්නි, මේ දුක්ඛ නිරෝධයයයි නොදන්නා ලද්දේ, බැස නොගන්නා ලද්දේ, නො පැමිණෙන ලද්දේ, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකරන ලද්දේ, අවබෝධ නොරන ලද්දේ වේද, එය දැන ගැනීම පිණිස, (එය) දැකීම පිණිස, (එයට) පැමිණීම පිණිස, (එය) ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම පිණිස, එය අවබෝධ කිරීම පිණිස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරයි.
“ඇවැත්නි, මේ දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාවයයි නොදන්නා ලද්දේ, බැස නොගන්නා ලද්දේ, නො පැමිණෙන ලද්දේ, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකරන ලද්දේ, අවබෝධ නොරන ලද්දේ වේද, එය දැන ගැනීම පිණිස, (එය) දැකීම පිණිස, (එයට) පැමිණීම පිණිස, (එය) ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම පිණිස, එය අවබෝධ කිරීම පිණිස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරයි.
“ඇවැත්නි, මෙය නොදන්නා ලද්දේ, බැස නොගන්නා ලද්දේ, නො පැමිණෙන ලද්දේ, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකරන ලද්දේ, අවබෝධ නොරන ලද්දේ වේද, එය දැන ගැනීම පිණිස, (එය) දැකීම පිණිස, (එයට) පැමිණීම පිණිස, (එය) ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම පිණිස, එය අවබෝධ කිරීම පිණිස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කෙරෙහි මහණදම් පුරයි.
|
| 4. සමිද්ධිසුත්තං | 4. සමිද්ධි සාරීපුත්ත සූත්‍රය |
|
14
අථ ඛො ආයස්මා සමිද්ධි යෙනායස්මා සාරිපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො ආයස්මන්තං සමිද්ධිං ආයස්මා සාරිපුත්තො එතදවොච - ‘‘කිමාරම්මණා, සමිද්ධි, පුරිසස්ස සඞ්කප්පවිතක්කා උප්පජ්ජන්තී’’ති? ‘‘නාමරූපාරම්මණා, භන්තෙ’’ති. ‘‘තෙ පන, සමිද්ධි, ක්ව නානත්තං ගච්ඡන්තී’’ති? ‘‘ධාතූසු, භන්තෙ’’ති. ‘‘තෙ පන, සමිද්ධි, කිංසමුදයා’’ති? ‘‘ඵස්සසමුදයා, භන්තෙ’’ති. ‘‘තෙ පන, සමිද්ධි, කිංසමොසරණා’’ති? ‘‘වෙදනාසමොසරණා, භන්තෙ’’ති. ‘‘තෙ පන
‘‘‘කිමාරම්මණා, සමිද්ධි, පුරිසස්ස සඞ්කප්පවිතක්කා උප්පජ්ජන්තී’ති, ඉති පුට්ඨො සමානො ‘නාමරූපාරම්මණා, භන්තෙ’ති වදෙසි. ‘තෙ පන, සමිද්ධි, ක්ව
|
14
“ඉක්බිත්තෙන් වනාහි ආයුෂ්මත් සමිද්ධි ස්ථවිරයන් වහන්සේ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණි සේක. පැමිණ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට මනාකොට වැඳ, එකත්පසෙක උන්හ. එකත්පසෙක උන්නාවූ ආයුෂ්මත් සමිද්ධි ස්ථවිරයන් වහන්සේට, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ මේ කාරණය වදාළ සේක.
“සමිද්‍ධිය, කුමන අරමුණකින් පුරුෂයාට අදහස් උපදිත්ද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, සිතට රූප ගොදුරුවීම හේතුකොට ගෙනය.”
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කොතැන්හි නොයෙක් ආකාර බවට යෙත්ද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, (ඇස්, කන් ආදී) ධාතූන් කෙරෙහිය.”
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් උපත කොට ඇත්තාහුද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, ස්පර්‍ශය උපත කොට ඇත්තාහුය.”
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් රැස්කිරීම කොට ඇත්තාහුද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, විඳීම රැස් කිරීම කොට ඇත්තාහුය.”
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් මුල් කොට ඇත්තාහුද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, හිත එකඟකම මුල් කොට ඇත්තාහුය.”
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් නම් නායක කොට ඇත්තාහුද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, සිහිය නායක කොට ඇත්තාහුය.”
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් වැදගත් කොට ඇත්තාහුද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, (මාර්‍ග) ප්‍රඥාව වැදගත් කොට ඇත්තාහුය.” “සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් සාරකොට ඇත්තාහුද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, මිදීම සාරකොට ඇත්තාහුය.”
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමකට බැස ගැනීම කොට ඇත්තාහුද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, නිවණට බැස ගැනීම් කොට ඇත්තාහුය.”
“සමිද්‍ධිය, පුරුෂයාගේ අදහස් උදහස් කුමක් අරමුණු කොට උපදිත්ද?” මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, සිත් හා රූප ගොදුර කොට ඇත්තාහුය” යි කීයෙහිය. “සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කොතැන්හි නොයෙක් ආකාර බවට යෙත්දැ” යි මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, (ඇස්, කන් ආදී) ධාතූන් කෙරෙහිය” යි කීයෙහිය.
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් උපත කොට ඇත්තාහුදැ” යි මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, ස්පර්‍ශය උපත කොට ඇත්තාහුය” යි කීයෙහිය.
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් රැස්කිරීම කොට ඇත්තාහුදැ” යි මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, විඳීම රැස් කිරීම කොට ඇත්තාහුය” යි කීයෙහිය.
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් මුල් කොට ඇත්තාහුද?” මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, සමාධිය මුල් කොට ඇත්තාහුය” යි කීයෙහිය.
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් නායක බැව් කොට ඇත්තාහුදැ” යි මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, සිහිය නායක කොට ඇත්තාහුය” යි කීයෙහිය.
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් වැදගත් කොට ඇත්තාහුදැ” යි මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, ප්‍රඥාව වැදගත් කොට ඇත්තාහුය” යි කීයෙහිය.
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් සාරකොට ඇත්තාහුදැ” යි මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, මිදීම සාරකොට ඇත්තාහුය” යි කීයෙහිය.
“සමිද්‍ධිය, ඔවුහු වනාහි කුමක් බැස ගැනීම කොට ඇත්තාහුදැ” යි මෙසේ විචාරණ ලද්දේ වන්නේම, “ස්වාමීන් වහන්ස, නිවණට බැස ගැනීම් කොට ඇත්තාහුය” යි කීයෙහිය.
“සමිද්‍ධිය, ඉතා මැනව. සමිද්‍ධිය, නුඹ ප්‍රශ්නය විචාරණ ලද්දේ විසඳුයෙහි මැනව. ඒ විසඳිම කරණකොට නහමක් සිතාවා.”
|
| 5. ගණ්ඩසුත්තං | 5. ගණ්ඩොපම සූත්‍රය |
|
15
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, ගණ්ඩො අනෙකවස්සගණිකො. තස්සස්සු ගණ්ඩස්ස නව වණමුඛානි නව අභෙදනමුඛානි. තතො යං කිඤ්චි පග්ඝරෙය්‍ය - අසුචියෙව පග්ඝරෙය්‍ය, දුග්ගන්ධංයෙව පග්ඝරෙය්‍ය, ජෙගුච්ඡියංයෙව
(ජෙගුච්ඡියෙව (ක.)) පග්ඝරෙය්‍ය; යං කිඤ්චි පසවෙය්‍ය - අසුචියෙව පසවෙය්‍ය, දුග්ගන්ධංයෙව පසවෙය්‍ය, ජෙගුච්ඡියංයෙව පසවෙය්‍ය.
‘‘ගණ්ඩොති ඛො, භික්ඛවෙ, ඉමස්සෙතං චාතුමහාභූතිකස්ස
(චාතුම්මහාභූතිකස්ස (සී. ස්‍යා. පී.)) කායස්ස අධිවචනං මාතාපෙත්තිකසම්භවස්ස ඔදනකුම්මාසූපචයස්ස අනිච්චුච්ඡාදනපරිමද්දනභෙදනවිද්ධංසනධම්මස්ස. තස්සස්සු ගණ්ඩස්ස නව වණමුඛානි නව අභෙදනමුඛානි. තතො යං කිඤ්චි පග්ඝරති - අසුචියෙව පග්ඝරති, දුග්ගන්ධංයෙව පග්ඝරති, ජෙගුච්ඡියංයෙව
|
15
“මහණෙනි, යම්සේ නොයෙක් වර්‍ෂ ගණන් ඇති, ගණ්ඩයක් (ගඩගෙඩියක්) වේද, එහි නොබිඳුණු නවමුඛ ඇති, වණමුඛ නවයක් වන්නාහුද, එයින් යම් කිසිවක් වැගිරෙන්නේ නම්, අසූචියක්ම වැගිරෙන්නේය. දුර්‍ගන්ධයක්ම වැගිරෙන්නේමය. පිළිකුල් කටයුත්තක් වැගිරෙන්නේමය. යම් කිසිවක් වෑස්සීම වන්නේ නම්, අසූචියක්ම වෑස්සෙන්නේය. දුර්‍ගන්ධයක්ම වෑස්සෙන්නේය. පිළිකුල් කටයුත්තක්ම වෑස්සෙන්නේය. මහණෙනි, ගණ්ඩය යනු, මේ චාතුර්මහාභූතික ශරීරයටම හටගැනීම ඇත්තාවූ, මවුපියන්ගේ ශුක්‍ර ශෝණිතයෙන් හට ගැනීම් ඇත්තාවු, බත්කොමුවලින් වැඩීම ඇත්තාවූ, අනිත්‍යවූ, ඇඟ ඉලීමය, පිරිමැදීමය, බිඳීමය, වීවංසනය යන මෙය ස්වභාව කොට ඇති මේ චාතුර්මහාභූතික ශරීරයට කියන නමෙකි.
“ඔහුගේ නව වණ මුඛ වෙති. නව අභෙදන මුඛ වෙති. එයින් යම් කිසිවක් වැගිරෙන්නේ නම්, අසූචියක්ම වැගිරෙන්නේය. දුර්‍ගන්ධයක්ම වැගිරෙන්නේමය. පිළිකුල් කටයුත්තක් වැගිරෙන්නේමය. යම් කිසිවක් වෑස්සීම වන්නේ නම්, අසූචියක්ම වෑස්සෙන්නේය. දුර්‍ගන්ධයක්ම වෑස්සෙන්නේය. පිළිකුල් කටයුත්තක්ම වෑස්සෙන්නේය. මහණෙනි, එහෙයින් මේ ශරීරයෙහි කළකිරෙවු” යනුයි.
|
| 6. සඤ්ඤාසුත්තං | 6. නවසඤ්ඤා සූත්‍රය |
|
16
‘‘නවයිමා, භික්ඛවෙ, සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා. කතමා නව
|
16
“මහණෙනි, මේ නව සංඥාවෝ වඩන ලද්දාහු, බහුල වශයෙන් කරණ ලද්දාහු, මහත් ඵල වෙති, මහානිසංස වෙති, නිවණට බැස ගත්තාහු වෙති, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තාහු වෙති.
“ඒ නවය කවරහුද යත්? අසුභ සංඥාවය, මරණ සංඥාවය, ආහාරයෙහි ප්‍රතිකූල සංඥාවය, සියලු ලෝකයෙහි නොඇලෙන සංඥාවය, අනිත්‍ය සංඥාවය, අනිත්‍යයෙහි දුඃඛ සංඥාවය, දුක්ඛයෙහි අනාත්ම සංඥාවය, පහාණ සංඥාවය, විරාග සංඥාවය යනුයි.
“මහණෙනි, මේ නව සංඥාවෝ වඩන ලද්දාහු, බහුල වශයෙන් කරණ ලද්දාහු, මහත් ඵල වෙති, මහානිසංස වෙති, නිවණට බැස ගත්තාහු වෙති, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තාහු වෙති.
|
| 7. කුලසුත්තං | 7. නවඞ්ගකුල සූත්‍රය |
|
17
‘‘නවහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං කුලං අනුපගන්ත්වා වා නාලං උපගන්තුං, උපගන්ත්වා වා නාලං නිසීදිතුං. කතමෙහි නවහි? න මනාපෙන පච්චුට්ඨෙන්ති, න මනාපෙන අභිවාදෙන්ති, න මනාපෙන ආසනං දෙන්ති, සන්තමස්ස පරිගුහන්ති, බහුකම්පි ථොකං දෙන්ති, පණීතම්පි ලූඛං දෙන්ති, අසක්කච්චං දෙන්ති නො සක්කච්චං, න උපනිසීදන්ති ධම්මස්සවනාය, භාසිතමස්ස න සුස්සූසන්ති. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, නවහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං කුලං අනුපගන්ත්වා වා නාලං උපගන්තුං උපගන්ත්වා වා නාලං නිසීදිතුං.
‘‘නවහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං කුලං අනුපගන්ත්වා වා අලං උපගන්තුං, උපගන්ත්වා වා අලං නිසීදිතුං. කතමෙහි නවහි? මනාපෙන පච්චුට්ඨෙන්ති, මනාපෙන අභිවාදෙන්ති, මනාපෙන ආසනං දෙන්ති, සන්තමස්ස
|
17 |
| 8. නවඞ්ගුපොසථසුත්තං | 8. නවඞ්ගුපොසථසුත්තං |
|
18
‘‘නවහි
‘‘‘යාවජීවං අරහන්තො උච්චාසයනමහාසයනං පහාය උච්චාසයනමහාසයනා පටිවිරතා නීචසෙය්‍යං කප්පෙන්ති
‘‘මෙත්තාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්වා විහරති, තථා දුතියං තථා තතියං තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධො තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලොකං මෙත්තාසහගතෙන චෙතසා විපුලෙන මහග්ගතෙන අප්පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්ජෙන
(අබ්‍යාපජ්ඣෙන (ක.), අබ්‍යාබජ්ඣෙන (?)) ඵරිත්වා විහරති. ඉමිනා නවමෙන අඞ්ගෙන සමන්නාගතො හොති. එවං උපවුත්ථො ඛො, භික්ඛවෙ, නවහඞ්ගෙහි සමන්නාගතො උපොසථො මහප්ඵලො හොති මහානිසංසො මහාජුතිකො මහාවිප්ඵාරො’’ති. අට්ඨමං.
|
18
“මහණෙනි, අඞ්ග නවයකින් යුක්තවූ පෙහෙවස වැස නිමවන ලද්දේ මහත් ඵල ඇත්තේ වෙයි. මහානිසංස ඇත්තේ වෙයි. මහත් බැබලීම් ඇත්තේ වෙයි. මහත් පැතිරීම් ඇත්තේ වෙයි. මහණෙනි, කෙසේ නම් අඞ්ග නවයකින් යුතුව වැස නිමවන ලද පෙහෙවස තෙමේ මහත් ඵල වෙයිද, මහානිසංස වෙයිද, මහා බැබලීම් ඇති වෙයිද, මහත් පැතිරීම් ඇති වෙයිද?
“මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි ආර්‍ය්‍ය ශ්‍රාවක තෙමේ මෙසේ කල්පනා කෙරෙයි. කෙසේද? දිවිහිම් කොට රහත්හු ප්‍රාණාතිපාතය හැර, ප්‍රාණාතිපාතයෙන් වැළකුණහු, බහාපියන ලද දඬුවම් ඇතියහු, බහාපියන ලද ආයුධ ඇතියහු, ලජ්ජා ඇතියහු, කරුණාවට පැමිණියහු, සියලු සත්ත්‍වයන් කෙරෙහි හිතානුකම්පීව වාසය කෙරෙත්ද, අද මමද මේ රාත්‍රි කාලයද, මේ දවස මුලුල්ලද, ප්‍රාණාතිපාතය හැර, ප්‍රාණාතිපාතයෙන් වැළකුණේ, බහාපියන ලද දඬු ඇත්තේ, බහාපියන ලද ආයුධ ඇත්තේ, ලජ්ජා ඇත්තේ, කරුණාවට පැමිණියේ, වාසය කරමි කියායි. මේ කාරණයෙන්ද රහතුන් වහන්සේලාට අනුව (ක්‍රියා) කරමි. මා විසින්ද පෙහෙවස් වැස නිමවන ලද්දේ වන්නේය’ යි මේ පළමුවෙනි අඞ්ගයෙන් යුක්තවූයේ වෙයි.
“දිවිහිම් කොට රහතුන් වහන්සේලා අදින්නාදානය (-නුදුන්දේ ගැන්ම) හැර, නුදුන් දෙය ගැන්මෙන් වැළකුණාහු, දුන් දේ ගැනුම් සුළු වූවාහු, දුන් දේ කැමතිවන සුළු වූවාහු, සොර නොවූ, පවිත්‍රවූ ආත්මයෙන් යුක්තව, වෙසෙත්ද, අද මමද මේ රාත්‍රි කාලයද, මේ දහවල් කාලයද, නුදුන් දේ ගැනීමෙන් දුරුව, නුදුන් දේ ගැනීමෙන් වැළකුණේ, දෙන දෙයට කැමතිවන සුළු වූයේ, සොර නොවූ, පවිත්‍රවූ, ආත්මයෙන් යුක්තව වසමි. මේ කාරණයෙන්ද රහතුන් වහන්සේලාට අනුව (ක්‍රියා) කරමි. මා විසින්ද පෙහෙවස් වැස නිමවන ලද්දේ වන්නේය’ යි මේ දෙවෙනි අඞ්ගයෙන් යුක්තවූයේ වෙයි.
“දිවිහිම් කොට රහතුන් වහන්සේලා අශ්‍රේෂ්ඨචර්‍ය්‍යාව හැර, ශ්‍රේෂ්ඨචර්‍ය්‍යා ඇත්තාහු, ආරාචාරීවූවෝ, ග්‍රාමධර්‍ම සංඛ්‍යාත මෙවුන්දමින් වැලකුණාහු වෙත්ද, මමද අද මේ රාත්‍රි කාලයද, මේ දවස මුලුල්ලෙහිද, අශ්‍රේෂ්ඨචර්‍ය්‍යාව හැර, බ්‍රහ්මචාරීවූයේ, ආරාචාරීවූයේ, (දුරාචාර නැත්තේ) ග්‍රාමධර්‍ම සංඛ්‍යාත මෙවුන්දමින් වැලකුණේ වෙමි. මේ කාරණයෙන්ද රහතුන් වහන්සේලාට අනුව (ක්‍රියා) කරමි. මා විසින්ද පෙහෙවස් වැස නිමවන ලද්දේ වන්නේය’ යි මේ තුන්වෙනි අඞ්ගයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.
“දිවිහිම් කොට රහතුන් වහන්සේලා බොරුකීම හැර, බොරුකීමෙන් වැළකුණාහු, සත්‍යවාදීවූවෝ, සත්‍යයෙන් සත්‍යය ගැලපිම් ඇත්තෝ, ස්ථිරවූ, ඇදහිය යුතුවූවාහු, ලෝකයාට බොරු නොකියන්නෝ වෙත්ද, මමද අද මේ රාත්‍රියද, මේ දහවලද, මුසාවාදය හැර දමා, මුසාවාදයෙන් වැළකුණේ, සත්‍යවාදී වූයේ, සත්‍යයෙන් සත්‍යය ගැලපීම් ඇත්තේ, ස්ථිරවූයේ, ඇදහියයුතු වචන ඇත්තේ, ලෝකයාට බොරුකාර නොවූයේ වෙයි. මේ කාරණයෙන්ද රහතුන් වහන්සේලාට අනුව (ක්‍රියා) කරමි. මා විසින්ද පෙහෙවස් වැස නිමවන ලද්දේ වන්නේය’ යි මේ සතරවෙනි කාරණයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.
“දිවිහිම් කොට රහතුන් වහන්සේලා ප්‍රමාදයට කරුණුවූ, රහමෙර මද්‍රව්‍ය පානය හැර දමා, ප්‍රමාදයට කරුණුවූ, රහමෙර මද්‍රව්‍ය පානයෙන් වැළකුණාහු වෙත්ද, අද මමද මේ රාත්‍රියෙහි, මේ දහවල්හිද, ප්‍රමාදයට කරුණුවූ, රහමෙර මද්‍රව්‍ය පානය හැර දමා, ප්‍රමාදයට කරුණුවූ, රහමෙර මද්‍රව්‍ය පානයෙන් වැළකුණේවෙමි. මේ කාරණයෙන්ද රහතුන් වහන්සේලාට අනුව (ක්‍රියා) කරමි. මා විසින්ද පෙහෙවස් වැස නිමවන ලද්දේ වන්නේය’ යි මේ පස්වෙනි කාරණයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.
“දිවිහිම් කොට රහතුන් වහන්සේලා එකභක්තික (එක වේලේ වළඳන අහරකිස) වූවාහු, රාතුි භෝජනයෙන් වැළකුණාහු, විකාල භෝජනයෙන් (නොකල්හි වැළඳීමෙන්) වැළකුණාහු වෙත්ද, අද මමද මේ රාත්‍රියෙහි, මේ දහවල්හිද, එක භක්තික වූයේ, රාත්‍රි භෝජනයෙහි වැළකුෙණ්, විකල් බොජුනේන් වැළකුනේ වෙමි. මේ කාරණයෙන්ද රහතුන් වහන්සේලාට අනුව (ක්‍රියා) කරමි. මා විසින්ද පෙහෙවස් වැස නිමවන ලද්දේ වන්නේය’ යි මේ සයවෙනි කාරණයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.
“දිවිහිම් කොට රහතුන් වහන්සේලා නැටීම, ගැයීම, වැයීම, විහුළු දර්‍ශනය, මල් ගඳ විලවුන් දැරීම, මණ්ඩණාය (සැරසීම) අලඞ්කාරය, යන මෙයින් වැලකුණාහු වෙත්ද, මමද අද මේ රාත්‍රියෙහි, මේ දවස්හිද, නැටීම, ගැයීම, වැයීම, විහුළු දර්‍ශනය, මල් ගඳ විලවුන් දැරීම, සැරසීම, අලඞ්කාරය, යන මෙයින් වැලකුණේ වෙමි. මේ කාරණයෙන්ද රහතුන් වහන්සේලාට අනුව (ක්‍රියා) කරමි. මා විසින්ද පෙහෙවස් වැස නිමවන ලද්දේ වන්නේය’ යි මේ සත්වෙනි කාරණයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.
“දිවිහිම් කොට රහතුන් වහන්සේලා උසසුන් හා මහසුන් හැර උසසුන් හා මහාසුනෙන් වැලකුණාහු, නීච සෙය්‍යාව, (පහත්වූ අසුන්හි සයනය) කෙරෙත්ද, මැස්සක හෝ තණ ඇතිරියක හෝ හොවිතිද, මමද අද මේ රාත්‍රියෙහි, මේ දවස්හිද, උසසුන් හා මහසුන් හැර උසසුන් හා මහාසුනෙන් වැලකුණේ, නීච සෙය්‍යාව (පහත්වූ අසුන්හි සයනය) කෙරෙමි, මැස්සක හෝ තණ ඇතිරියක හොවිමි. මේ කාරණයෙන්ද රහතුන් වහන්සේලාට අනුව (ක්‍රියා) කරමි. මා විසින්ද පෙහෙවස් වැස නිමවන ලද්දේ වන්නේය’ යි මේ අටවෙනි කාරණයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙම, එක් දිශාවක්ද, එසේම, දෙවෙනිවූද, තෙවෙනිවූද, සිවුවෙනිවූද දිශාවන්ද, මෛත්‍රී සහගත සිතින් පැතිරී වෙසේද, මෙසේ උඩ යට සරස සෑම තන්හි සියල්ල ඇත්තාවූ ලෝකයා මහත්වූ, මහත්ගතවූ, අප්‍රමාණවූ, අවෛරීවූ, අව්‍යාපාදවූ මෛත්‍රී සහගත සිතින් පැතිරී වාසය කෙරේද, මේ නවවෙනි අඞ්ගයෙන් (කාරණයෙන්) යුක්තවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, අඞ්ග නවයකින් යුක්තවූ පෙහෙවස වැස නිමවන ලද්දේ මහත් ඵල ඇත්තේ වෙයි. මහානිසංස ඇත්තේ වෙයි. මහත් බැබලීම් ඇත්තේ වෙයි. මහත් පැතිරීම් ඇත්තේ වෙයි.”
|
| 9. දෙවතාසුත්තං | 9. පච්ඡානුතාපීනී සූත්‍රය |
|
19
‘‘ඉමඤ්ච, භික්ඛවෙ, රත්තිං සම්බහුලා දෙවතා අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්තවණ්ණා කෙවලකප්පං ජෙතවනං ඔභාසෙත්වා යෙනාහං තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා මං අභිවාදෙත්වා
‘‘අපරාපි
‘‘අපරාපි මං, භික්ඛවෙ, සම්බහුලා දෙවතා උපසඞ්කමිත්වා
‘‘අපරාපි මං, භික්ඛවෙ, සම්බහුලා දෙවතා උපසඞ්කමිත්වා එතදවොචුං - ‘උපසඞ්කමිංසු නො, භන්තෙ, පුබ්බෙ මනුස්සභූතානං පබ්බජිතා අගාරානි. තෙ මයං, භන්තෙ, පච්චුට්ඨිම්හ අභිවාදිම්හ
(පච්චුට්ඨිම්හ ච අභිවාදිම්හ ච (ස්‍යා.)), ආසනං
(ආසනඤ්ච (සී. ස්‍යා.)) අදම්හ, යථාසත්ති
|
19
“මහණෙනි, මේ රාත්‍රියෙහි බොහෝ දේවතාවෝ මා කරා පැමිණ මෙසේ කීවාහුය. “ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. කථාද නොකෙළෙමු. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි නොපිරුහුන් කර්මාන්ත ඇත්තියෝ විපිළිසර වුවාහු, පසුතැවිලි ඇතිවූවාහු, පහත් ලෝකයකට පැමිණියාහුය.”
“මහණෙනි, අන්‍යවූත් බොහෝ දේවතාවෝද මා කරා පැමිණ මේ කාරණය කීවාහුය. “ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. නොම වැන්දෙමු. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි නොපිරුහුන් කර්මාන්ත ඇත්තියෝ විපිළිසර වුවාහු, පසුතැවිලි ඇතිවූවාහු, පහත් ලෝකයකට පැමිණියාහුය. “ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. ආසන නුදුන්නෙමු. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි නොපිරුහුන් කර්මාන්ත ඇත්තියෝ විපිළිසර වුවාහු, පසුතැවිලි ඇතිවූවාහු, පහත් ලෝකයකට පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. අසුන් දුන්නෙමු. ශක්ති පමණින් බෙදා නුදුන්නෙමු. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි නොපිරුහුන් කර්මාන්ත ඇත්තියෝ විපිළිසර වුවාහු, පසුතැවිලි ඇතිවූවාහු, පහත් ලෝකයකට පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. ශක්ති පමණින්, බල පරිද්දෙන්, සංවිභාග (බෙදා දීම) කෙළෙමු. බණ ඇසීම පිණිස ළඟ නූන්නෙමු. ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. බණ ඇසීම පිණිස ළඟ උන්නෙමු. නමනලද කන් ඇත්තෝව (කන් නමාගෙන) ධර්මය නොඇසූයෙමු. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි නොපිරුහුන් කර්මාන්ත ඇත්තියෝ විපිළිසර වුවාහු, පසුතැවිලි ඇතිවූවාහු, පහත් ලෝකයකට පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. නමන ලද කන් අත්තෝව ධර්මය ඇසූම්හ. අසාගෙන සිටි ධර්මය නොදැරූම්හ. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි නොපිරුහුන් කර්මාන්ත ඇත්තියෝ විපිළිසර වුවාහු, පසුතැවිලි ඇතිවූවාහු, පහත් ලෝකයකට පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. අසා ධර්මය නොදැරූම්හ. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි නොපිරුහුන් කර්මාන්ත ඇත්තියෝ විපිළිසර වුවාහු, පසුතැවිලි ඇතිවූවාහු, පහත් ලෝකයකට පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. ධර්මය අසා දරා ගැනුම්හ. අසා දරා ගන්නා ලද ධර්මයන්ගේ අර්ත්‍ථය නැවත පරීක්‍ෂා නොකෙළෙම්හ. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි නොපිරුහුන් කර්මාන්ත ඇත්තියෝ විපිළිසර වුවාහු, පසුතැවිලි ඇතිවූවාහු, පහත් ලෝකයකට පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, අප කරා පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ පැමිණියාහුය. ස්වාමීන් වහන්ස, ඒ අපි ගෙවල් පිහිටෙවුවෙමු. දරාගන්නා ලද ධර්මයන්ගේ අර්ත්‍ථය නැවත පරික්‍ෂා කෙළෙම්හ. අර්ත්‍ථය දැනගෙනථ ධර්මය දැනගෙන, ධර්මානුධර්මයෙන් (යුක්තව) පිළිපැද්දෙමු. ස්වාමීන් වහන්ස, පිරිපුන් නොවූ කර්මාන්ත ඇති විපිළිසරවූ, පසුතැවිළි ඇතිවූ, ඒ අපි ලාමක කයට, පහත් ලොවකට, පැමිණියෝ වෙමු.”
“මහණෙනි, අන්‍යවූද බොහෝ දේවතාවෝ මා කරා පැමිණ මෙසේ කීවාහුය. “ස්වාමීන් වහන්ස, පෙර මනුෂ්‍යවූ පැවිද්දෝ අප කරා පැමිණියාහුය. ස්වාමීනි, ඒ අපි (දැක) හුනස්නෙන් නැගිටුම්හ. වැනදෙමු, අසුන් දුන්නෙමු. ශක්ති පමණින්, බල පමණින්, (සීලවන්තයන්ට) බෙදා වැළඳවූයෙමු. ධර්මශ්‍රවණය පිණිස වෙත උන්නෙමු. නමන ලද කන් ඇතුව ධර්මය ඇසූම්හ. ධර්මය අසා දරා ගතුම්හ. දරාගත් ධර්මයන්ගේ අර්ත්‍ථය නැවත පරීක්‍ෂා කෙළෙම්හ. අර්ත්‍ථයත් දැන, ධර්මයත් දැන, ධර්මානුධර්මයන්ට අනුව පිළිපැදුම්හ. ස්වාමීනි, පරිපූර්‍ණ කර්මාන්ත ඇති, විපිළිසර නොවු, පසුතැවිළි නොවූ, ඒ අපි ප්‍රණීතවූ කයකට, උසස් ලෝකයකට පැමිණියෙමු.
“මහණෙනි, මේ රුක්මුල් ශූන්‍යාගාරයන්හි ධ්‍යාන වඩවු. ඒ පූරිමික දේවතාවුන් මෙන් පමා නොවවු. පසුව විපිළිසර නොවවු.”
|
| 10. වෙලාමසුත්තං | 10. වෙලාම සූත්‍රය |
|
20
එකං
‘‘අපි නු තෙ, ගහපති, කුලෙ දානං දීයතී’’ති? ‘‘දීයති මෙ, භන්තෙ, කුලෙ දානං; තඤ්ච ඛො ලූඛං කණාජකං බිළඞ්ගදුතිය’’න්ති. ‘‘ලූඛඤ්චෙපි
(ලූඛං වාපි (ස්‍යා.), ලූඛඤ්චාපි (ක.)), ගහපති, දානං දෙති පණීතං වා; තඤ්ච අසක්කච්චං දෙති, අචිත්තීකත්වා
(අචිත්තිං කත්වා (ක.), අපචිත්තිං කත්වා (ස්‍යා.), අචිත්තිකත්වා (පී.)) දෙති, අසහත්ථා දෙති, අපවිද්ධං
(අපවිට්ඨං (ස්‍යා.)) දෙති, අනාගමනදිට්ඨිකො දෙති. යත්ථ යත්ථ තස්ස තස්ස දානස්ස විපාකො නිබ්බත්තති, න උළාරාය භත්තභොගාය චිත්තං නමති, න උළාරාය වත්ථභොගාය චිත්තං නමති, න උළාරාය යානභොගාය චිත්තං නමති, න උළාරෙසු පඤ්චසු කාමගුණෙසු භොගාය චිත්තං නමති. යෙපිස්ස තෙ හොන්ති
‘‘ලූඛඤ්චෙපි, ගහපති, දානං දෙති පණීතං වා; තඤ්ච සක්කච්චං දෙති, චිත්තීකත්වා දෙති, සහත්ථා දෙති, අනපවිද්ධං දෙති, ආගමනදිට්ඨිකො දෙති. යත්ථ යත්ථ තස්ස තස්ස දානස්ස විපාකො නිබ්බත්තති, උළාරාය භත්තභොගාය චිත්තං නමති, උළාරාය වත්ථභොගාය චිත්තං නමති, උළාරාය යානභොගාය චිත්තං නමති, උළාරෙසු පඤ්චසු කාමගුණෙසු භොගාය චිත්තං නමති. යෙපිස්ස තෙ හොන්ති පුත්තාති
‘‘භූතපුබ්බං, ගහපති, වෙලාමො නාම බ්‍රාහ්මණො අහොසි. සො එවරූපං දානං අදාසි මහාදානං. චතුරාසීති සුවණ්ණපාතිසහස්සානි අදාසි රූපියපූරානි
‘‘සියා ඛො පන තෙ, ගහපති, එවමස්ස - ‘අඤ්ඤො නූන තෙන සමයෙන වෙලාමො බ්‍රාහ්මණො අහොසි, සො
(යො (?)) තං දානං අදාසි මහාදාන’න්ති. න ඛො පනෙතං, ගහපති, එවං දට්ඨබ්බං. අහං තෙන සමයෙන වෙලාමො බ්‍රාහ්මණො
‘‘යං, ගහපති, වෙලාමො බ්‍රාහ්මණො දානං අදාසි මහාදානං, යො චෙකං දිට්ඨිසම්පන්නං භොජෙය්‍ය, ඉදං තතො මහප්ඵලතරං.
( )
((යඤ්ච ගහපති වෙලාමො බ්‍රාහ්මණො දානං අදාසි මහාදානං) (සී. පී.)) ‘‘යො ච සතං දිට්ඨිසම්පන්නානං භොජෙය්‍ය, යො චෙකං සකදාගාමිං භොජෙය්‍ය, ඉදං තතො මහප්ඵලතරං.
( )
((යඤ්ච ගහපති වෙලාමො බ්‍රාහ්මණො දානං අදාසි මහාදානං) (සී. පී.)) ‘‘යො ච සතං සකදාගාමීනං භොජෙය්‍ය, යො චෙකං අනාගාමිං භොජෙය්‍ය...පෙ.... යො ච සතං අනාගාමීනං භොජෙය්‍ය, යො චෙකං
‘‘යඤ්ච, ගහපති, වෙලාමො බ්‍රාහ්මණො දානං අදාසි මහාදානං, යො චෙකං දිට්ඨිසම්පන්නං භොජෙය්‍ය... යො ච සතං දිට්ඨිසම්පන්නානං භොජෙය්‍ය, යො චෙකං සකදාගාමිං භොජෙය්‍ය... යො ච සතං සකදාගාමීනං භොජෙය්‍ය, යො
|
20
“ඉක්බිති, අනේපිඬු ගෘහපති තෙමේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතන්හි පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වැඳ, එකත්පසෙක උන්නේය. එකත්පසෙ උන්නාවූ, අනේපිඬු ගෘහපතියන්ට, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ කාරණය වදාළ සේක.
“ගෘහපතිය, තොපගේ කුලයෙහි (ගෙදර) දන් දෙනු ලැබේද?” “ස්වාමීන් වහන්ස, මා විසින් කුලයෙහි දන් දෙනු ලැබෙති. හෙද වනාහි, කාඩි දෙවෙනි කොට ඇති, කුඩු හාලේ බත්ය.” “ගෘහපතිය, රූක්‍ෂව (කටුකව) හෝ දානය දෙයිද, ප්‍රණීතව හෝ දෙයිද, එය නොසකස්කොට දෙයිද, අචිත්තීකෘතව (අගෞරවයෙන්) දෙයිද, සියතින් නොදෙයිද, (ඇණවීමෙන්) දෙයිද, අහක දමන ලද්දක් මෙන් දෙයිද, කම්පල නොඅදහා දෙයිද, යම් යම් තැනක ඒ දානයාගේ විපාකය නිපදවයිද, (එසේ කල්හි) උදාරවූ බොජුන් වැළඳීම පිණිස සිත නොනැමෙයි. උදාරවූ වස්ත්‍ර පරිභෝගය පිණිස සිත නොනැමෙයි. උදාරවූ යාන පරිභෝගය පිණිස සිත නොනැමෙයි. උදාරවූ පස්කම් පරිභෝගය පිණිස සිත නොනැමෙයි. ඔහුගේ යම් ඒ පුත්‍රයෝ හෝ වෙත්ද, අඹුවෝ හෝ වෙත්ද, දාසයෝ හෝ වෙත්ද, මෙහෙකරුවෝ හෝ වෙත්ද, කම්කරුවෝ හෝ වෙත්ද, ඔවුහුද (කියන වදන්) නොඅසත් නොහොත් කීකරු නොවෙත්. (දැනගැනීම පිණිස) කන් යොමා නොසිටිත්. දැන ගැනීම පිණිස සිත පිහිටුවා නොතබත්. ඊට හේතු කවරේද? ගෘහපතිය, මෙසේ මෙය වනාහි, නොසකස් කොට කරණ ලද කර්‍මයන්ගේ විපාකය වෙයි.
“ගෘහපතිය, රූක්‍ෂව (කටුකව) හෝ දන් දෙයිද, ප්‍රණීතව හෝ දෙයිද, සකස්කොට දෙයිද, චිත්තීකෘතව ගෞරවයෙන් දෙයිද, සියතින් දෙයිද, අහක දමන ලද්දක් සේ නොදෙයිද, කම්පල අදහා දෙයිද, යම් යම් තැනක ඒ ඒ දානයාගේ විපාකය නිපදීද, උදාරවූ බොජුන් වැළඳීම පිණිස සිත (එසේ කල්හි) උදාරවූ යාන පරිභෝගය පිණිස නැමෙයි. උදාරවූ පස්කම් පරිභෝගය පිණිස නැමෙයි. උදාරවූ වස්ත්‍ර පරිභෝගය පිණිස, සිත නැමෙයි. ඔහුගේ යම් ඒ පුත්‍රයෝ හෝ වෙත්ද, දාරයෝ (අඹුවෝ) හෝ වෙත්ද, දාසයෝ හෝ වෙත්ද, මෙහෙකරුවෝ හෝ වෙත්ද, කම්කරුවෝ හෝ වෙත්ද, ඔවුහුද කීකරු වෙත්. කන් යොමා තබත්. දැන ගැනීම පිණිස සිත එළවා තබත්. ඊට හේතු කවරේද? ගෘහපතිය, මෙසේ මෙය වනාහි, සකස් කොට කරණ ලද කර්‍මයන්ගේ විපාකය වෙයි.”
“එකල්හි පෙර වේලාම නම් බ්‍රාහ්මණයෙක් විය. හෙතෙම මෙබඳුවූ මහත් දානයක් දුන්නේය. රිදියෙන් පිරුණු රන්තලි අසූහාර දාහක් දුන්නේය. රනින් පිරුණු රිදීතලි අසූහාර දාහක් දුන්නේය. අමුරන් පිරුණු කස්තලි අසූහාර දාහක් දුන්නේය. ස්වර්‍ණාලංකාර ඇති, ස්වර්‍ණද්වජ ඇති, රන් දැලින් ගැවසුනාවූ ඇතුන් අසූ හාර දාහක් දුන්නේය. සිංහ සම් පිරිවරණ ලද, ව්‍යාඝ්‍ර සමින් පිරවරණ ලද, (අවුරණ ලද) දිවිසමින් අවුරණ ලද, පඬුවන් කම්බිලිවලින් අවුරණ ලද, රුවනින් අලංකාර කරණ ලද, ස්වර්‍ණධජ ඇති, රන් දැලින් ගැවසී ගත්තාවූ, සුවාසූ දහස් රථ දුන්නේය. දුහුල් සංදර්‍ශන ඇති, රිදීමය කිරි බඳුන් ඇති, සුවාසූ දහසක් දෙනුන් දුන්නේය. පැළඳගත් මිණි කොඬොල් ඇති, සුවාසූ දහසක් කන්‍යාවන් දුන්නේය. කොඳු පලසින් අතුරණ ලද්දාවූද, මෘදු සුදු එළු ලොම් ඇතිරියෙන් අතුරණ ලද්දාවූද, ඝනපුප් ඇතිරියෙන් අතුරණ ලද්දාවූද, කෙහෙල් මුවන්ගේ සමින් කරණ ලද, උතුම්වූ පසතුරුණින් අතුරණ ලද, උඩුවියන් සහිතවූ, දෙපසින් තබන ලද රතු කොට්ට ඇති, සුවාසූ දහසක් පර්‍ය්‍යඞ්කයන් දුන්නේය. සියුම් කොමුය, සියුම් කෝසෙය්යය, සියුම් කම්බිලිය, සියුම් කපුය, යන මොවුන් පිළිබඳ වස්ත්‍ර කෝටිසහස්‍ර යන් දුන්නේය. ආහාරය, පානවර්‍ගය, ඛාදයය, භොජ්‍යය, ලෙය්‍යය, පෙය්‍යය, යන මොවුන් ගැන කියනුම කවරේද? (එය) ගලා බසින්නාවූ ගඟක් මෙන් හඟිම්ය යනුයි.
“ගෘහපතිය, තට ඔහු පිළිබඳ මෙවැනි අදහසක් වන්නේය. (එනම්) ‘ඒ කාලයෙහි ඒකාන්තයෙක් වේලාම බ්‍රාහ්මණයා අනිකෙක් වූයේය කියායි. හෙතෙම ඒ මහා දානය දුන්නේය’ යි. ගෘහපතිය, මේ කාරණය මෙසේ නොදත යුතුය. මම ඒ කාලයෙහි වේලාම බ්‍රාහ්මණයා වීමි. මම ඒ මහා දානය දුන්නෙමි. ගෘහපතිය, ඒ දානයෙහි වනාහි කිසියම් දක්‍ෂිණාර්‍හයෙක් නොවූයේය. කිසිවෙක් ඒ දක්‍ෂිණාව විශොධනය, (පිරිසිදු බව) නොකරයි.
“ගෘහපතිය, වේලාම බ්‍රාහ්මණතෙම යම් ඒ මහා දානයක් දුන්නේද, යමෙක් එක දෘෂ්ටිසම්පන්නයෙක් (සෝවාන්වූවෙකු) වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. ගෘහපතිය, වේලාම බ්‍රාහ්මණතෙම යම් ඒ මහා දානයක් දුන්නේද, යමෙක් දෘෂ්ටිසම්පන්න (සෝවාන්) පුද්ගලයන් සියයක් වළඳවන්නේද, යමෙක් එක් සකෘදාගාමී පුද්ගලයෙක් වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. ගෘහපතිය, වේලාම බ්‍රාහ්මණතෙම යම් ඒ මහා දානයක් දුන්නේද, යමෙක් සකෘදාගාමී පුද්ගලයන් සියයක් වළඳවන්නේද, යමෙක් එක් අනාගාමී පුද්ගලයෙකු වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් අනාගාමී පුද්ගලයන් සිය ගණනක් වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් එක් රහත් පුද්ගලයෙකු වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් සිය ගණන් රහතුන් වහන්සේලා වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් එක් පසේ බුදුන් වහන්සේ නමක් වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් සිය ගණන් පසේ බුදුන් වහන්සේලා වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් තථාගතවූ, අර්‍හත්වූ සම්‍යක් සම්බුදුන් වහන්සේ නමක් වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් බුද්‍ධ ප්‍රමුඛ භික්‍ෂු සංඝයා වළඳවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් සතර දිගින් වඩින සංඝයා උදෙසා විහාරයක් කරවන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමකේ පහන් සිත් ඇතිව, බුදුන්ද, ධර්‍මයද, සංඝයාද, සරණකොට යන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් පහන් සිත් ඇතිව ප්‍රාණඝාතයෙන් වැළකීම, නුදුන් දෙය ගැනීමෙන් වැළකීම, කාමයන්හි වරදවා හැසිරීමෙන් වැළකිම, බොරු කීමෙන් වැළකීම, පමාවට කරුණුවූ රහමෙර මත් ද්‍රව්‍ය පානයෙන් වැළකීම, යන ශික්‍ෂා පදයන් සමාදන් වන්නේ, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේය. යමෙක් යටත් පිරිසෙයින් සුවඳ පිඩක් දෑඟුලෙන් ගෙන ඉසීම් පමණකුදු මෙත් සිත වඩන්නේද, මෙය එයට වඩා මහත් ඵලතරය.
“ගෘහපතිය, වේලාම බ්‍රාහ්මණතෙම යම් ඒ මහා දානයක් දුන්නේද, යමෙක් එක් සෝවාන් පුද්ගලයෙකු වළඳවන්නේද, යමෙක් සියගනන් සෝවාන් පුද්ගලයන් වළඳවන්නේද, යමෙක් එක් සකෘදාගාමී පුද්ගලයෙකු වළඳවන්නේද, යමෙක් සකෘදාගාමී පුද්ගලයන් සිය ගණන් වළඳවන්නේද, යමෙක් එක් අනාගාමී පුද්ගලයෙකු වළඳවන්නේද, යමෙක් අනාගාමී පුද්ගලයන් සිය ගණනක් වළඳවන්නේද, යමෙක් එක් රහත් පුද්ගලයෙකු වළඳවන්නේද, යමෙක් සිය ගණන් රහත් පුද්ගලයන් වළඳවන්නේද, යමෙක් එක් පසේ බුදුන් වහන්සේ නමක් වළඳවන්නේද, යමෙක් සිය ගණන් පසේ බුදුන් වහන්සේලා වළඳවන්නේද, යමෙක් තථාගතවූ, අර්‍හත්වූ සම්බුදුන් වහන්සේලා වළඳවන්නේද, යමෙක් බුදු පාමොක් බික් සඟන වළඳවන්නේද, යමෙක් සිවු දිගින් වඩින මහා සංඝයා වහන්සේ උදෙසා විහාරයක් කරවන්නේද, යමෙක් පහන් සිත් ඇතිව, බුදුන්ද, ධර්‍මයද, සංඝයාද, සරණකොට යන්නේද, යමෙක් පහන් සිත් ඇතිව ප්‍රාණඝාතයෙන් වැළකීම, නුදුන් දෙය ගැනීමෙන් වැළකීම, කාමයන්හි වරදවා හැසිරීමෙන් වැළකිම, බොරු කීමෙන් වැළකීම, පමාවට කරුණුවූ රහමෙර මත් ද්‍රව්‍ය පානයෙන් වැළකීම, යන යන මේ සික පද සමාදන් වන්නේද, යමෙක් යටත් පිරිසෙයින් සුවඳ පිඩක් ඉසීම් පමණකුදු මෙත් සිත වඩන්නේද, යමෙක් අසුරු සණක් ගසන පමණ කාලයකුදු අනිත්‍ය සංඥාව වඩන්නේද, මෙය එයට වඩා අතිශයින් මහත්ඵල වන්නේයයි වදාළ සේක.”
|