ත්‍රිපිටකය
2. මහාවග්ගො 2. මහාවර්‍ගය
1. වෙරඤ්ජසුත්තං 1. වේරඤ්ජ සූත්‍රය
11
(පාරා. 1 ආදයො) එවං මෙ සුතං - එකං සමයං භගවා වෙරඤ්ජායං විහරති නළෙරුපුචිමන්දමූලෙ. අථ ඛො වෙරඤ්ජො බ්‍රාහ්මණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මොදි. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං (සාරාණීයං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)) වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො වෙරඤ්ජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච -
‘‘සුතං මෙතං, භො ගොතම - ‘න සමණො ගොතමො බ්‍රාහ්මණෙ ජිණ්ණෙ වුඩ්ඪෙ මහල්ලකෙ අද්ධගතෙ වයොඅනුප්පත්තෙ අභිවාදෙති වා පච්චුට්ඨෙති වා ආසනෙන වා නිමන්තෙතී’ති. තයිදං, භො ගොතම, තථෙව. න හි භවං ගොතමො බ්‍රාහ්මණෙ ජිණ්ණෙ වුඩ්ඪෙ මහල්ලකෙ අද්ධගතෙ වයොඅනුප්පත්තෙ අභිවාදෙති වා පච්චුට්ඨෙති වා ආසනෙන වා නිමන්තෙති. තයිදං, භො ගොතම, න සම්පන්නමෙවා’’ති. ‘‘නාහං තං, බ්‍රාහ්මණ, පස්සාමි සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්මකෙ සස්සමණබ්‍රාහ්මණියා පජාය සදෙවමනුස්සාය යමහං අභිවාදෙය්‍යං වා පච්චුට්ඨෙය්‍යං වා ආසනෙන වා නිමන්තෙය්‍යං. යඤ්හි, බ්‍රාහ්මණ, තථාගතො අභිවාදෙය්‍ය වා පච්චුට්ඨෙය්‍ය වා ආසනෙන වා නිමන්තෙය්‍ය, මුද්ධාපි තස්ස විපතෙය්‍යා’’ති.
‘‘අරසරූපො භවං ගොතමො’’ති! ‘‘අත්ථි ඛ්වෙස, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘අරසරූපො සමණො ගොතමො’ති. යෙ තෙ, බ්‍රාහ්මණ, රූපරසා සද්දරසා ගන්ධරසා රසරසා ඵොට්ඨබ්බරසා, තෙ තථාගතස්ස පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවංකතා (අනභාවකතා (සී. පී.)) ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. අයං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘අරසරූපො සමණො ගොතමො’ති, නො ච ඛො යං ත්වං සන්ධාය වදෙසී’’ති (වදෙසි (සී. ක.)).
‘‘නිබ්භොගො භවං ගොතමො’’ති! ‘‘අත්ථි ඛ්වෙස, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘නිබ්භොගො සමණො ගොතමො’ති. යෙ තෙ, බ්‍රාහ්මණ, රූපභොගා සද්දභොගා ගන්ධභොගා රසභොගා ඵොට්ඨබ්බභොගා, තෙ තථාගතස්ස පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවංකතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. අයං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘නිබ්භොගො සමණො ගොතමො’ති, නො ච ඛො යං ත්වං සන්ධාය වදෙසී’’ති.
‘‘අකිරියවාදො භවං ගොතමො’’ති! ‘‘අත්ථි ඛ්වෙස, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘අකිරියවාදො සමණො ගොතමො’ති. අහඤ්හි, බ්‍රාහ්මණ, අකිරියං වදාමි කායදුච්චරිතස්ස වචීදුච්චරිතස්ස මනොදුච්චරිතස්ස; අනෙකවිහිතානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අකිරියං වදාමි. අයං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘අකිරියවාදො සමණො ගොතමො’ති, නො ච ඛො යං ත්වං සන්ධාය වදෙසී’’ති.
‘‘උච්ඡෙදවාදො භවං ගොතමො’’ති! ‘‘අත්ථි ඛ්වෙස, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘උච්ඡෙදවාදො සමණො ගොතමො’ති. අහඤ්හි, බ්‍රාහ්මණ, උච්ඡෙදං වදාමි රාගස්ස දොසස්ස මොහස්ස; අනෙකවිහිතානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං උච්ඡෙදං වදාමි. අයං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘උච්ඡෙදවාදො සමණො ගොතමො’ති, නො ච ඛො යං ත්වං සන්ධාය වදෙසී’’ති.
‘‘ජෙගුච්ඡී භවං ගොතමො’’ති! ‘‘අත්ථි ඛ්වෙස, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘ජෙගුච්ඡී සමණො ගොතමො’ති. අහඤ්හි, බ්‍රාහ්මණ, ජිගුච්ඡාමි කායදුච්චරිතෙන වචීදුච්චරිතෙන මනොදුච්චරිතෙන; ජිගුච්ඡාමි අනෙකවිහිතානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං සමාපත්තියා. අයං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘ජෙගුච්ඡී සමණො ගොතමො’ති, නො ච ඛො යං ත්වං සන්ධාය වදෙසී’’ති.
‘‘වෙනයිකො භවං ගොතමො’’ති! ‘‘අත්ථි ඛ්වෙස, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘වෙනයිකො සමණො ගොතමො’ති. අහඤ්හි, බ්‍රාහ්මණ, විනයාය ධම්මං දෙසෙමි රාගස්ස දොසස්ස මොහස්ස; අනෙකවිහිතානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං විනයාය ධම්මං දෙසෙමි. අයං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘වෙනයිකො සමණො ගොතමො’ති, නො ච ඛො යං ත්වං සන්ධාය වදෙසී’’ති.
‘‘තපස්සී භවං ගොතමො’’ති! ‘‘අත්ථි ඛ්වෙස, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘තපස්සී සමණො ගොතමො’ති. තපනීයාහං , බ්‍රාහ්මණ, පාපකෙ අකුසලෙ ධම්මෙ වදාමි කායදුච්චරිතං වචීදුච්චරිතං මනොදුච්චරිතං. යස්ස ඛො, බ්‍රාහ්මණ, තපනීයා පාපකා අකුසලා ධම්මා පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවංකතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා, තමහං ‘තපස්සී’ති වදාමි. තථාගතස්ස ඛො, බ්‍රාහ්මණ, තපනීයා පාපකා අකුසලා ධම්මා පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවංකතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. අයං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘තපස්සී සමණො ගොතමො’ති, නො ච ඛො යං ත්වං සන්ධාය වදෙසී’’ති.
‘‘අපගබ්භො භවං ගොතමො’’ති! ‘‘අත්ථි ඛ්වෙස, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘අපගබ්භො සමණො ගොතමො’ති. යස්ස ඛො, බ්‍රාහ්මණ, ආයතිං ගබ්භසෙය්‍යා පුනබ්භවාභිනිබ්බත්ති පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවංකතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා , තමහං ‘අපගබ්භො’ති වදාමි. තථාගතස්ස ඛො, බ්‍රාහ්මණ , ආයතිං ගබ්භසෙය්‍යා පුනබ්භවාභිනිබ්බත්ති පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවංකතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. අයං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, පරියායො, යෙන මං පරියායෙන සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘අපගබ්භො සමණො ගොතමො’ති, නො ච ඛො යං ත්වං සන්ධාය වදෙසි.
‘‘සෙය්‍යථාපි, බ්‍රාහ්මණ, කුක්කුටියා අණ්ඩානි අට්ඨ වා දස වා ද්වාදස වා. තානාස්සු කුක්කුටියා සම්මා අධිසයිතානි සම්මා පරිසෙදිතානි සම්මා පරිභාවිතානි. යො නු ඛො තෙසං කුක්කුටච්ඡාපකානං පඨමතරං පාදනඛසිඛාය වා මුඛතුණ්ඩකෙන වා අණ්ඩකොසං පදාලෙත්වා සොත්ථිනා අභිනිබ්භිජ්ජෙය්‍ය, කින්ති ස්වාස්ස වචනීයො - ‘ජෙට්ඨො වා කනිට්ඨො වා’’’ති? ‘‘ජෙට්ඨො තිස්ස, භො ගොතම, වචනීයො. සො හි නෙසං, භො ගොතම, ජෙට්ඨො හොතී’’ති.
‘‘එවමෙවං ඛො අහං, බ්‍රාහ්මණ, අවිජ්ජාගතාය පජාය අණ්ඩභූතාය පරියොනද්ධාය අවිජ්ජණ්ඩකොසං පදාලෙත්වා එකොව ලොකෙ අනුත්තරං සම්මාසම්බොධිං අභිසම්බුද්ධො. අහඤ්හි, බ්‍රාහ්මණ , ජෙට්ඨො සෙට්ඨො ලොකස්ස. ආරද්ධං ඛො පන මෙ, බ්‍රාහ්මණ, වීරියං අහොසි අසල්ලීනං, උපට්ඨිතා සති අසම්මුට්ඨා, පස්සද්ධො කායො අසාරද්ධො, සමාහිතං චිත්තං එකග්ගං.
‘‘සො ඛො අහං, බ්‍රාහ්මණ, විවිච්චෙව කාමෙහි විවිච්ච අකුසලෙහි ධම්මෙහි සවිතක්කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාමි; විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාමි; පීතියා ච විරාගා උපෙක්ඛකො ච විහරාමි සතො ච සම්පජානො සුඛඤ්ච කායෙන පටිසංවෙදෙමි යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති - ‘උපෙක්ඛකො සතිමා සුඛවිහාරී’ති තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාමි; සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බෙව සොමනස්සදොමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා අදුක්ඛමසුඛං උපෙක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාමි.
‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්තෙ පරිසුද්ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්ගණෙ විගතූපක්කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්ජප්පත්තෙ පුබ්බෙනිවාසානුස්සතිඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමෙසිං. සො අනෙකවිහිතං පුබ්බෙනිවාසං අනුස්සරාමි, සෙය්‍යථිදං - එකම්පි ජාතිං ද්වෙපි ජාතියො තිස්සොපි ජාතියො චතස්සොපි ජාතියො පඤ්චපි ජාතියො දසපි ජාතියො වීසම්පි ජාතියො තිංසම්පි ජාතියො චත්තාලීසම්පි ජාතියො පඤ්ඤාසම්පි ජාතියො ජාතිසතම්පි ජාතිසහස්සම්පි ජාතිසතසහස්සම්පි අනෙකෙපි සංවට්ටකප්පෙ අනෙකෙපි විවට්ටකප්පෙ අනෙකෙපි සංවට්ටවිවට්ටකප්පෙ - ‘අමුත්‍රාසිං එවංනාමො එවංගොත්තො එවංවණ්ණො එවමාහාරො එවංසුඛදුක්ඛප්පටිසංවෙදී එවමායුපරියන්තො. සො තතො චුතො අමුත්‍ර උදපාදිං; තත්‍රාපාසිං එවංනාමො එවංගොත්තො එවංවණ්ණො එවමාහාරො එවංසුඛදුක්ඛප්පටිසංවෙදී එවමායුපරියන්තො. සො තතො චුතො ඉධූපපන්නො’ති. ඉති සාකාරං සඋද්දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්බෙනිවාසං අනුස්සරාමි.
‘‘අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්මණ, රත්තියා පඨමෙ යාමෙ පඨමා විජ්ජා අධිගතා; අවිජ්ජා විහතා විජ්ජා උප්පන්නා; තමො විහතො ආලොකො උප්පන්නො, යථා තං අප්පමත්තස්ස ආතාපිනො පහිතත්තස්ස විහරතො. අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්මණ, පඨමා අභිනිබ්භිදා අහොසි කුක්කුටච්ඡාපකස්සෙව අණ්ඩකොසම්හා.
‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්තෙ පරිසුද්ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්ගණෙ විගතූපක්කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්ජප්පත්තෙ සත්තානං චුතූපපාතඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමෙසිං. සො දිබ්බෙන චක්ඛුනා විසුද්ධෙන අතික්කන්තමානුසකෙන සත්තෙ පස්සාමි චවමානෙ උපපජ්ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්ණෙ දුබ්බණ්ණෙ, සුගතෙ දුග්ගතෙ යථාකම්මූපගෙ සත්තෙ පජානාමි - ‘ඉමෙ වත භොන්තො සත්තා කායදුච්චරිතෙන සමන්නාගතා, වචීදුච්චරිතෙන සමන්නාගතා, මනොදුච්චරිතෙන සමන්නාගතා, අරියානං උපවාදකා, මිච්ඡාදිට්ඨිකා, මිච්ඡාදිට්ඨිකම්මසමාදානා. තෙ කායස්ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්නාති. ඉමෙ වා පන භොන්තො සත්තා කායසුචරිතෙන සමන්නාගතා, වචීසුචරිතෙන සමන්නාගතා, මනොසුචරිතෙන සමන්නාගතා, අරියානං අනුපවාදකා, සම්මාදිට්ඨිකා, සම්මාදිට්ඨිකම්මසමාදානා. තෙ කායස්ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්ගං ලොකං උපපන්නා’ති. ඉති දිබ්බෙන චක්ඛුනා විසුද්ධෙන අතික්කන්තමානුසකෙන සත්තෙ පස්සාමි චවමානෙ උපපජ්ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්ණෙ දුබ්බණ්ණෙ, සුගතෙ දුග්ගතෙ යථාකම්මූපගෙ සත්තෙ පජානාමි.
‘‘අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්මණ, රත්තියා මජ්ඣිමෙ යාමෙ දුතියා විජ්ජා අධිගතා; අවිජ්ජා විහතා විජ්ජා උප්පන්නා; තමො විහතො ආලොකො උප්පන්නො, යථා තං අප්පමත්තස්ස ආතාපිනො පහිතත්තස්ස විහරතො. අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්මණ, දුතියා අභිනිබ්භිදා අහොසි කුක්කුටච්ඡාපකස්සෙව අණ්ඩකොසම්හා.
‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්තෙ පරිසුද්ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්ගණෙ විගතූපක්කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්ජප්පත්තෙ ආසවානං ඛයඤාණාය චිත්තං අභිනින්නාමෙසිං. සො ‘ඉදං දුක්ඛ’න්ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං දුක්ඛසමුදයො’ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං දුක්ඛනිරොධො’ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං දුක්ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං; ‘ඉමෙ ආසවා’ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං ආසවසමුදයො’ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං ආසවනිරොධො’ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං, ‘අයං ආසවනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං අබ්භඤ්ඤාසිං. තස්ස මෙ එවං ජානතො එවං පස්සතො කාමාසවාපි චිත්තං විමුච්චිත්ථ, භවාසවාපි චිත්තං විමුච්චිත්ථ, අවිජ්ජාසවාපි චිත්තං විමුච්චිත්ථ. විමුත්තස්මිං විමුත්තමිති ඤාණං අහොසි. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්ථත්තායා’ති අබ්භඤ්ඤාසිං.
‘‘අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්මණ, රත්තියා පච්ඡිමෙ යාමෙ තතියා විජ්ජා අධිගතා; අවිජ්ජා විහතා විජ්ජා උප්පන්නා; තමො විහතො ආලොකො උප්පන්නො , යථා තං අප්පමත්තස්ස ආතාපිනො පහිතත්තස්ස විහරතො. අයං ඛො මෙ, බ්‍රාහ්මණ, තතියා අභිනිබ්භිදා අහොසි කුක්කුටච්ඡාපකස්සෙව අණ්ඩකොසම්හා’’ති.
එවං වුත්තෙ වෙරඤ්ජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘ජෙට්ඨො භවං ගොතමො, සෙට්ඨො භවං ගොතමො. අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම! සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්කුජ්ජිතං (නිකුජ්ජිතං (ක.)) වා උක්කුජ්ජෙය්‍ය, පටිච්ඡන්නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛෙය්‍ය, අන්ධකාරෙ වා තෙලපජ්ජොතං ධාරෙය්‍ය - චක්ඛුමන්තො රූපානි දක්ඛන්තීති; එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්මො පකාසිතො. එසාහං භවන්තං ගොතමං සරණං ගච්ඡාමි ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච. උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති. පඨමං.
11
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙරඤ්ජා නුවර, නලේරු නම් යක්‍ෂයා විසින් අධිගෘහිතවූ කොසඹ රුක් මුල වැඩ වාසය කරණ සේක.
“එකල්හි වනාහි වේරඤ්ජ නම් බ්‍රාහ්මණයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණියේය. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු වූයේය. සතුටුවිය යුතුවූ, සිහි කටයුතුවූ, කථාව අවසන්කොට එකත් පසෙක හුන්නේය. එකත් පසෙක හුන්නාවූ වේරඤ්ජ බ්‍රාහ්මණයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ කීවේය.
භවත් ගෞතමයාණනි, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමයෝ වයසින් ජීර්‍ණවූ, වෘද්‍ධවූ, මහලුවූ, දීර්‍ඝ කාලයක් ගතකළාවූ, වයසට පැමිණියාවූ බමුණන්ට නොවඳින්නේයයිද, (දුටු කළ) අසුනෙන් නොනැගිටින්නේයයිද, අසුනක හිඳින සේ ආරාධනා නොකරන්නේයයිද, යන මේ පුවත මා විසින් අසන ලදී. භවත් ගෞතමයාණනි, ඒ මේ පුවත එසේමය. ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමයෝ වයසින් ජීර්‍ණවූ, වෘද්‍ධවූ, මහලුවූ, දීර්‍ඝ කාලයක් ගතකළාවූ, වයසට පැමිණියාවූ බමුණන්ට නොවඳින්නේයයිද, (දුටු කළ) අසුනෙන් නොනැගිටින්නේයයිද, අසුනක හිඳින සේ ආරාධනා නොකරන්නේයයිද, ඒ මේ පුවත හොබනේමය.
“බ්‍රාහ්මණය, දෙවියන් සහිතවූ, මරුන් සහිතවූ, බ්‍රහ්මයන් සහිතවූ, මහණ බමුණන් සහිතවූ, දෙවි මිනිසුන් සහිතවූ, සත්ත්‍ව ලෝකයෙහි යම් කිසිවෙකුට මම වඳින්නෙමි, දැක හුනස්නෙන් නැගී සිටින්නෙමි, අසුනක හිඳින සේ ආරාධනා කරන්නෙමි, යන මේ කරුණ මම නොදක්නෙමි.
“බ්‍රාහ්මණය, යමෙකුට වනාහි තථාගත තෙම වඳින්නේ හෝ වේද, දැක හුනස්නෙන් නැගී සිටින්නේ හෝ වේද, අසුනක හිඳිනා සේ ආරාධනා කරන්නේ හෝ වේද, ඔහුගේ හිස් මුදුන හෝ පැලෙන්නේය.
“භවත් ගෞතම තෙම, අරස රූපියෙකි. (සමගි රසයෙන් තොරවූවෙකි.)
“බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ යම් කිසිවෙක් ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමයා අරසරූපයයි මට කින්නේ නම් එයට හේතු ඇත්තේමය. “බ්‍රාහ්මණය, යම් ඒ රූප රසය, ශබ්ද රසය, ගන්‍ධ රසය, රස රසය, ස්පර්‍ශ රසය යන (රසයෝ වෙත් නම්) තථාගතයන්ගේ ඒ රසයෝ ප්‍රහීන වූවාහු වෙත්. ආර්‍ය්‍යමාර්‍ග ශස්ත්‍රයෙන් මූලෝච්ඡින්න වූවාහු වෙත්. කරටිය කැපූ තල් ගසක් මෙන් කරණ ලද්දාහු වෙත්. අභාවප්‍රාප්ත කරණ ලද්දාහු වෙත්. නැවත හට නොගන්නා බවට පමුණුවන ලද්දාහු වෙත්.
“බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, අරස රූපයයි මට කියයුතු වන්නේ මේ හේතුවෙනි. යුෂ්මතා යමක් කීයෙහි නම් ඒ සඳහා නොවෙයි.”
“භවත් ගෞතම තෙම නිබ්භොගියෙක් (සමගි පරිභෝජනයෙන් තොරවූවෙකි) බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, “නිබ්භොගියෙකැයි මට කියන්නේ නම් එයට හේතු ඇත්තේමය. බ්‍රාහ්මණය, යම් ඒ රූප (පරිභොගය, ශබ්ද පරිභොගය, ගන්‍ධ පරිභොගය, රස පරිභොගය, ස්පර්‍ශ පරිභොගය, යන (පරිභොගයෝ වෙත් නම්,) තථාගතයන්ගේ ඒ පරිභොගයෝ ප්‍රහීන වූවාහු වෙත්. ආර්‍ය්‍යමාර්‍ග ශස්ත්‍රයෙන් මූලෝච්ඡින්න වූවාහු වෙත්. කරටිය කැපූ තල් ගසක් මෙන් කරණ ලද්දාහු වෙත්. අභාවප්‍රාප්ත කරණ ලද්දාහු වෙත්. නැවත හට නොගන්නා බවට පමුණුවන ලද්දාහු වෙත්. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, නිබ්භෝගියෙකැයි මට කියයුතු වන්නේ මේ හේතුවෙනි. යුෂ්මතා යමක් කීයෙහි නම් ඒ සඳහා නොවෙයි.”
“භවත් ගෞතම තෙම අකිරිය වාදියෙකි.” බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, අකිරිය වාදියායයි මට කියන්නේ නම් එයට හේතු ඇත්තේමය.
“බ්‍රාහ්මණය, මම වනාහි කාය දුශ්චරිතයද, වචී දුශ්චරිතයද, මනො දුශ්චරිතයද නොකටයුතුයයි කියමි. අනේක ප්‍රකාරවූ, පවිටුවූ අකුශල ධර්‍මයන් නොකටයුතුයයි කියමි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, අකිරිය වාදියෙක්යයි මට කියයුතු වන්නේ මේ හේතුවෙනි. යුෂ්මතා යමක් කීයෙහි නම් ඒ සඳහා නොවෙයි.”
“භවත් ගෞතම තෙම උච්ඡෙද වාදියෙකි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, උච්ඡේද වාදියෙක්යයි මට කියන්නේ නම් එයට හේතු ඇත්තේමය. බ්‍රාහ්මණය, රාගයද, ද්වේෂයද, මෝහයද සම්පූර්‍ණයෙන් සිඳ දැමිය යුතුයයි කියමි. අනේකප්‍රකාරවූ පවිටුවූ අකුශල ධර්‍මයන් සම්පූර්‍ණයෙන් සිඳ දැමිය යුතුයයි කියමි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, උච්ඡෙද වාදියෙක් යයි මට කියයුතු වන්නේ මේ හේතුවෙනි. යුෂ්මතා යමක් කීයෙහි නම් ඒ සඳහා නොවෙයි.”
“භවත් ගෞතම තෙම පිළිකුල් කරන්නෙකි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, පිළිකුල් කරන්නෙකැයි මට කියන්නේ නම් එයට හේතු ඇත්තේමය. බ්‍රාහ්මණය, මම වනාහි කාය දුශ්චරිතයද, වචී දුශ්චරිතයද, මනො දුශ්චරිතයද පිළිකුල් කරමි. අනේක ප්‍රකාරවූ, පවිටුවූ අකුශල ධර්මයන්ට පැමිණීම පිළිකුල් කරමි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, පිළිකුල් කරන්නේයයි මට කියයුතු වන්නේ මේ හේතුවෙනි. යුෂ්මතා යමක් කීයෙහි නම් ඒ සඳහා නොවෙයි.”
“භවත් ගෞතම තෙම වේනයිකයෙකි. (හික්මවිය යුත්තෙකි.) බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, වේනයිකයෙක්යයි මට කියන්නේ නම් එයට හේතු ඇත්තේමය. බ්‍රාහ්මණය, මම වනාහි, රාගයද, ද්වේෂයද, මෝහයද විනාශය පිණිස, සන්සිඳවීම පිණිස දහම් දෙසමි. අනේක ප්‍රකාරවූ, පවිටුවූ අකුශල ධර්මයන් විනාශය පිණිස, දුරු කිරීම පිණිස දයම් දෙසමි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, වේනයිකයෙක්යයි මට කියයුතු වන්නේ මේ හේතුවෙනි. යුෂ්මතා යමක් කීයෙහි නම් ඒ සඳහා නොවෙයි.”
“භවත් ගෞතම තෙම තපස්සියෙකි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, තපස්සියෙකැයි මට කියන්නේනම් එයට හේතු ඇත්තේමය. බ්‍රාහ්මණය, මම වනාහි, කාය දුශ්චරිතයද, වචී දුශ්චරිතයද, මනො දුශ්චරිතයද යන පවිටුවූ අකුශල ධර්මයන් තැවිය යුතුයයි, විනාශ කළ යුතුයයි කියමි. බ්‍රාහ්මණය, යමෙකුගේ වනාහි තැවිය යුතු, විනාශ කළ යුතු, පවිටුවූ අකුශල ධර්මයෝ ප්‍රහීන වූවාහු වෙත්ද, මූලොච්ඡින්න කරණ ලද්දාහු වෙත්ද, කරටිය කැපූ තල් ගසක් මෙන් කරණ ලද්දාහු වෙත්ද, අභාවප්‍රාප්ත කරණ ලද්දාහු වෙත්ද, නැවත හට නොගන්නා බවට පමුණුවන ලද්දාහු වෙත්ද, මම ඔහු තපස්සියෙක්යයි කියමි. බ්‍රාහ්මණය, තථාගතයන්ගේ වනාහි තැවිය යුතුවූ, විනාශ කළ යුතුවූ, පවිටුවූ අකුශල ධර්මයෝ ප්‍රහීණ වූවාහු වෙත්. මූලොච්ඡින්න කරණ ලද්දාහු වෙත්. කරටිය කැපූ තල් ගසක් මෙන් කරණ ලද්දාහු වෙත්. අභාවප්‍රාප්ත කරණ ලද්දාහු වෙත්. පසුව හට නොගන්නා බවට පමුණුවන ලද්දාහු වෙත්. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, තපස්සියෙක්යයි මට කියයුතු වන්නේ මේ හේතුවෙනි. යුෂ්මතා යමක් කීයෙහි නම් ඒ සඳහා නොවෙයි.”
“භවත් ගෞතම තෙම අපගර්භයෙකි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, අපගර්භයෙක්යයි මට කියන්නේ නම් එයට හේතු ඇත්තේමය. බ්‍රාහ්මණය, යමෙකුගේ වනාහි මතු ආත්මයෙහි මවු කුස පිළිසිඳ ගැනීමේ ශක්තියද, නැවත නැවත භවයන්හි ඉපදීමේ ශක්තියද, ප්‍රහීණ වූයේ වේද, මූලොච්ඡින්න වූයේ වේද, කරටිය කැපූ තල් ගසක් මෙන් කරණ ලද්දේ වේද, අභාවප්‍රාප්ත කරණ ලද්දේ වේද, නැවත හට නොගන්නා බවට පමුණුවන ලද්දේ වේද, මම ඔහු අපගර්භයෙක් යයි කියමි.
“බ්‍රාහ්මණය, තථාගතයන්ගේ වනාහි මතු ආත්ම භාවයෙහි මව් කුස පිළිසිඳ ගැනීමේ ශක්තියද, නැවත, නැවත භවයන්හි ඉපදීමේ ශක්තියද, ප්‍රහීණ වූයේ වෙයි. මූලොච්ඡින්න වූයේ වෙයි. කරටිය කැපූ තල් ගසක් මෙන් කරණ ලද්දේ වෙයි. අභාවප්‍රාප්ත කරණ ලද්දේ වෙයි. නැවත හට නොගන්නා බවට පමුණුවන ලද්දේ වෙයි. බ්‍රාහ්මණය, යම්කිසි කරුණකින් යහපත්ව කථා කරන්නාවූ, යම් කිසිවෙක්, ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමය, අපගර්භයෙකැයි මට කියයුතු වන්නේ නම් මේ හේතුවෙනි. යුෂමතා යමක් සඳහා කීයෙහි නම් ඒ සඳහා නොවෙයි.”
“බ්‍රාහ්මණය, යම් සේ වනාහි කිකිළියකගේ බිත්තර අටක් හෝ, දහයක් හෝ, දොළසක් හෝ වෙත්ද, ඒ බිත්තර ඒ කිකිලිය විසින් මනාකොට රකින ලද්දාහු වෙත්ද, එයින් යම්කිසි කුකුළු පැටියෙක් (තමාගේ) පාදයෙහි නියපොතුවලින් හෝ, හොටෙන් හෝ, බිත්තර කටුව පලා සැපසේ පළමුකොට පිටතට නික්මුණේ වේද, කිමෙක්ද? ඔහුට වැඩි මහල්ලාය කිය යුතුද? බාලයාය කිය යුතුද?” - “භවත් ගෞතමයාණනි, ඔහුට වැඩි මහල්ලාය කිය යුතුය. හෙතෙම වනාහි ඔවුන්ගේ වැඩි මහල්ලා වෙයි.”
“බ්‍රාහ්මණය, එපරිද්දෙන්ම වනාහි අවිද්‍යා නමැති බිත්තර කොපුවෙන් වැළඳ ගත්තාවූ (වටකොට ගත්තාවූ) සත්ත්‍වයන් අතුරෙන් මම අවිද්‍යා නමැති බීජ කෝෂය පලා, ලෝකයෙහි අසහාය (එකම) පුද්ගලයෙක් වූයේ, අනුත්තරවූ සම්‍යක් සම්බෝධිය මනාකොට අවබෝධ කෙළෙමි. බ්‍රාහ්මණය, මම වනාහි ලෝකයාගේ වැඩිමහල්ලා වෙමි. ශ්‍රේෂ්ඨයා වෙමි.
“බ්‍රාහ්මණය, මා විසින් නොපසුබස්නා වීර්‍ය්‍යය පටන් ගන්නා ලද්දේය. නුමුළාවූ සිහිය එළඹ සිටියේ වෙයි. කාය දරථයෙන් තොරවූ සැහැල්ලු කය ඇත්තේ වෙමි. සිත එකඟවූයේ සමාධියට පැමිණියේ වෙමි.
“බ්‍රාහ්මණය, ඒ මම වනාහි කාමයන්ගෙන් වෙන්ව, අකුශල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්‍ක සහිතවූ, විචාර සහිතවූ, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීති සැප ඇත්තාවූ, ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරමි. විතර්‍ක විචාරයන් සන්සිඳවා, සිතේ පැහැදීම් ඇතිවූයේ, විතර්‍ක විචාරයන්ගෙන් තොරවූ, චිත්තයාගේ එකඟ භාවයයි කියන ලද, සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීති සැපයෙන් යුක්තවූ, දෙවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරමි.
“(වීතීය ධ්‍යානයෙහි ඇත්තාවූ) ප්‍රීතියෙහිද නොඇලී, උපෙක්‍ෂා සහගතව (දුක් සැප දෙකෙහි මධ්‍යස්ථව) වාසය කරයි. සිහි ඇතිව, යහපත් ප්‍රඥාවෙන් යුක්තව, සැපයද කයින් විඳිමි. ආර්‍ය්‍ය පුද්ගලයෝ ස්මෘතියෙන් හා සැප විහරණයෙන් යුක්තවූ, යම් කිසි ධ්‍යානයක් ගැන කියත්ද, ඒ තෘතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරමි.
“සැප දුක් දෙක පිළිබඳ අදහස දුරුකොට පෙර මෙන් සොම්නස් දොම්නස් දෙක දුරු කිරීමෙන් ලැබිය යුතුවූ දුක් සැප දෙකින් තොර උපෙක්‍ෂා සහගත සිහියෙන් පිරිසිදුවූ සිවු වැනි ධ්‍යනයට (සම වැද) පැමිණ වාසයකරමි.
“ඒ මම මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි, පිරිසිදුවූ කල්හි, හාත්පසින් සුද්‍ධවූ කල්හි, කෙලෙස් රහිතවූ කල්හි, උපක්ලේශ ධර්මයන් පහව ගිය කල්හි, මෘදුවූ කල්හි (විදර්‍ශනාවට) යොග්‍යවූ කල්හි, ස්ථිරවූ කල්හි, නොසෙල්වී සිටිනා බවට පැමිණි කල්හි, පූර්‍වෙනිවාස ස්මෘති ඥානය (පෙර විසූ ආත්ම ගැන දැන ගැනීම) පිණිස ඒ සිත යොමු කෙළෙමි.
“ඒ මම අනේක ප්‍රකාරවූ පෙර විසූ ආත්ම සිහි කරමි. ඒ කෙසේද? (උපන්නාවූ) එක ජාතියක්ද, ජාති දෙකක්ද,
(1 අඞ්ගුත්තර නිකායේ දුතිය පණ්ණාසකයේ 1 බ්‍රාහ්මණ වර්‍ගයේ 8 සූත්‍රයේ 4, 5, 6, ඡේද මෙහි යෙදිය යුතුයි.)
“බ්‍රාහ්මණය, ඒ රාත්‍රියෙහි ප්‍රථම යාමයෙන් මට මේ ප්‍රථම විද්‍යාව ලැබුණේය. (මම එයට පැමිණියෙමි.) මෝහය පහව ගියේය. විද්‍යාව උපන්නේය. අන්‍ධකාරය පහව ගියේය. ආලෝකය උපන්නේය. යම් සේ වනාහි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍යයෙන් යුක්තව, ආත්ම පරිත්‍යාගයෙන් වාසය කරන්නෙකුට (ක්‍රියා කරන්නෙකුට අවබෝධ වන්නේද, එසේ අවබෝධ කෙළෙමි.)
“බ්‍රාහ්මණය, කුකුළු පැටියා බීජ කෝෂය පලා නික්මුණාක් මෙන් මේ මාගේ පළමුවන නික්මීමයි. (අවබෝධයයි.) ඒ මම මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි, පිරිසිදුවූ කල්හි, හාත්පසින් සුද්‍ධවූ කල්හි, කෙලෙස් රහිතවූ කල්හි, උපක්ලේශ ධර්මයන් පහව ගිය කල්හි, මෘදුවූ කල්හි (විදර්‍ශනාවට) යොග්‍යවූ කල්හි, ස්ථිරවූ කල්හි, නොසෙල්වී සිටිනා බවට පැමිණි කල්හි, පූර්‍වෙනිවාස ස්මෘති ඥානය (පෙර විසූ ආත්ම ගැන දැන ගැනීම) පිණිස ඒ සිත යොමු කෙළෙමි.
(අඞ්ගුත්තර නිකායේ දුතිය පණ්ණාසකයේ 1 බ්‍රාහ්මණ වර්‍ගයේ, 8 සූත්‍රයේ, 8 ඡේදයේ, “හෙතෙම” වෙනුවට “මම” යයි වෙනස්කර යොදාගත යුතුයි.)
“බ්‍රාහ්මණය, ඒ රාත්‍රියෙහි මධ්‍යම යාමයෙහි මට මේ දෙවෙනි විද්‍යාව ලැබුනේය. (එයට පැමිණියෙමි.) මෝහය පහව ගියේය. විද්‍යාව උපන්නේය. අන්‍ධකාරය පහව ගියේය. ආලෝකය උපන්නේය. යම් සේ වනාහි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍යයෙන් යුක්තව, ආත්ම පරිත්‍යාගයෙන් වාසය කරන්නෙකුට (අවබෝධ වන්නේද එසේ අවබෝධ කෙළෙමි.)
“බ්‍රාහ්මණය, කුකුළු පැටියා බීජ කෝෂය පලා නික්මුණාක් මෙන් මේ මාගේ දෙවැනි නික්මීමයි. (අවබෝධයයි.) ඒ මම මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි, පිරිසිදුවූ කල්හි, හාත්පසින් සුද්‍ධවූ කල්හි, කෙලෙස් රහිතවූ කල්හි, උපක්ලේශ ධර්මයන් පහව ගිය කල්හි, මෘදුවූ කල්හි (විදර්‍ශනාවට) යොග්‍යවූ කල්හි, ස්ථිරවූ කල්හි, නොසෙල්වී සිටිනා බවට පැමිණි කල්හි, (කාමාදී) ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය කිරීම පිණිස ඒ සිත යොමු කෙළෙමි. (යෙදවූයෙමි.)
“ඒ මම (මේ ලෝකය) දුක යයි තත්ත්‍වාකාරයෙන් (ඇති සැටියටම) යහපත්ව අවබෝධ කෙළෙමි. මේ (තෘෂ්ණාව) දුක් ඉපදීමේ හේතුවයයි තත්ත්‍වාකාරයෙන් අවබෝධ කෙළෙමි. මේ දුක් නැතිකිරීමෙන් (ලබන) නිර්‍වාණයයි තත්ත්‍වාකාරයෙන් අවබෝධ කෙළෙමි. මේ දුක් නැතිකිරීමේ මාර්‍ගයයයි තත්ත්‍වාකාරයෙන් අවබෝධ කෙළෙමි.
“මේ ආශ්‍රවයෝයි තත්ත්‍වාකාරයෙන් අවබෝධ කෙළෙමි. මේ ආශ්‍රවයන් ඉපදීමට හේතුවවූ තෘෂ්ණාව යයි තත්ත්‍වාකාරයෙන් අවබෝධ කෙළෙමි. මේ ආශ්‍රවයන්ගේ නිරුද්‍ධවීමෙන් ලබන නිර්‍වාණයයයි තත්ත්‍වාකාරයෙන් අවබෝධ කෙළෙමි. මේ ආශ්‍රවයන් නිරුද්‍ධ කිරීමේ මාර්‍ගයයයි තත්ත්‍වාකාරයෙන් අවබෝධ කෙළෙමි.
“එසේ දැන ගත්තාවූ, එසේ දැක්කාවූ මාගේ සිත කාමාශ්‍රවයන්ගෙනුදු මිදුනේය. භවාශ්‍රවයන්ගෙනුදු මිදුනේය. දෘෂටි ආශ්‍රවයන්ගෙනුදු මිදුනේය. අවිජ්ජාශ්‍රවයන්ගෙනුදු මිදුනේය. මිදුනු කල්හි මිදුනේයයි දැන ගතිමි.
“නැවත ඉපදීමේ ශක්තිය ක්‍ෂය වූයේය. (අවසාන වූයේය.) ශාසන බ්‍රහ්මචරියාවෙහි වැස නිම කෙළෙමි. (නිර්‍වාණය විමුක්තිය පිණිස) කළයුතු දේ කොට නිම කෙළෙමි. මේ ආත්මයෙන් කළයුතුවූ අනිකක් නැතැයි සම්පූර්‍ණයෙන් දැන ගතිමි.
බ්‍රාහ්මණය, ඒ රාත්‍රියෙහි අවසාන යාමයෙහි මට මේ තුන්වැනි විද්‍යාව ලැබුණේය. (එයට පැමිණියෙමි.) මෝහය පහව ගියේය. විද්‍යාව උපන්නේය. අන්‍ධකාරය පහව ගියේය. ආලෝකය උපන්නේය. යම් සේ වනාහි අප්‍රමාදව, කෙළෙස් තවන වීර්‍ය්‍යයෙන් යුක්තව, ආත්ම පරිත්‍යාගයෙන් වාසය කරන්නෙකුට (අවබෝධ වන්නේද, එසේ අවබෝධ කෙළෙමි.)
“බ්‍රාහ්මණය, කුකුළු පැටියා බීජ කෝෂය පලා නික්මුණාක් මෙන් මේ මාගේ තුන් වැනි නික්මීමයි. (අවබෝධයයි.) “මෙසේ වදාළ කල්හි වේරඤ්ජා බ්‍රාහ්මණයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ සැළ කෙළේය. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, (ඔබ වහන්සේ) වැඩිමල්ලාය. පින්වත් ගෞතමයාණන් වහන්සේ ශ්‍රේෂ්ඨයායි. (අංඟුත්තර නිකායේ 7 මහා වර්‍ගයෙහි 13 සූත්‍රයේ 27 ඡේදයේ අන්තිම කොටස යෙදිය යුතුයි. 328 පිට.)
2. සීහසුත්තං 2. සීහසේනාපති සූත්‍රය
3. අස්සාජානීයසුත්තං 3. ආජඤ්ඤ සූත්‍රය
4. අස්සඛළුඞ්කසුත්තං 4. ඛලුඞ්ක සූත්‍රය
5. මලසුත්තං 5. මල සූත්‍රය
6. දූතෙය්‍යසුත්තං 6. දූතෙය්‍ය සූත්‍රය
7. පඨමබන්ධනසුත්තං 7. පුරුෂ බන්‍ධන සූත්‍රය
8. දුතියබන්ධනසුත්තං 8. ස්ත්‍රී බන්‍ධන සූත්‍රය
9. පහාරාදසුත්තං 9. පහාරාද සූත්‍රය
10. උපොසථසුත්තං 10. උපොසථ සූත්‍රය