| 5. මහායඤ්ඤවග්ගො | 5. මහායඤ්ඤ වර්ගය |
| 1. සත්තවිඤ්ඤාණට්ඨිතිසුත්තං | 1. විඤ්ඤාණඨිති සූත්‍රය |
|
44
(දී. නි. 3.332; චූළනි. පොසාලමාණවපුච්ඡානිද්දෙස 83) ‘‘සත්තිමා
‘‘සන්ති
‘‘සන්ති
‘‘සන්ති, භික්ඛවෙ, සත්තා එකත්තකායා එකත්තසඤ්ඤිනො, සෙය්‍යථාපි දෙවා සුභකිණ්හා. අයං චතුත්ථා විඤ්ඤාණට්ඨිති.
‘‘සන්ති, භික්ඛවෙ, සත්තා සබ්බසො රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්චායතනූපගා. අයං පඤ්චමා විඤ්ඤාණට්ඨිති.
‘‘සන්ති, භික්ඛවෙ, සත්තා සබ්බසො ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණ’න්ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනූපගා
‘‘සන්ති, භික්ඛවෙ, සත්තා සබ්බසො විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි කිඤ්චී’ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනූපගා
|
44
“මහණෙනි, මේ විඥාන ස්ථිති (සිත පැවතීම්) සතක් වෙති.
“කවර සතක්ද යත්? මහණෙනි, නානත්තකාය නානත්ත සංඥීවූ සත්ත්‍වයෝ ඇත්තාහ. සමහර මනුෂ්‍යයෝද ඇතැම් දෙවියෝද, ඇතැම් විනිපාතිකයෝ (අපායගතහු) ද වෙති. මේ ප්‍රථම (පළමු) විඥානස්ථිතියයි. මහණෙනි, නානත්තකායවූද ඒකත්ත සංඥීවූද සත්ත්‍වයෝ ඇත්තාහ. සමහර දෙවියෝද ප්‍රථමයෙන් පහළවූ ඇතැම් බ්‍රහ්මකායිකයෝද වෙති. මේ දෙවෙනි විඥානස්ථිතියයි. මහණෙනි, ඒකත්ත කායවූද නානත්ත සංඥීවූද සමහර සත්ත්‍වයෝ ඇත්තාහ. ඇතැම් ආභසස්ර දෙවියෝ වෙති. මේ තුන්වෙනි විඥානස්ථිතියයි. මහණෙනි, ඒකත්ත කායනම්වූද, ඒකත්ත සංඥීවූද ඇතැම් සත්ත්‍වයෝ ඇත්තාහ. ඇතැම් සුභකිණ්හ දෙවියෝ වෙති. මේ සතරවෙනි විඥානස්ථිතියයි. මහණෙනි, සර්වප්රකාරයෙන් රූප සංඥාව දුරුකොට, පඨිඝ සංඥාව අස්තංගමකොට (නොපෙනෙනු කොට) නානත්ත සංඥාවන් සිහි නොකිරීමෙන් අනන්ත ආකාශයයි ආකාශානඤ්චායතනයට පැමිණියාවූ සත්ත්‍වයෝ ඇත්තාහ. මේ පස්වැනි විඥානස්ථිතියයි. මහණෙනි, සර්වප්රකාරයෙන් ආකාශානඤ්චායතනය දුරුකොට, අනන්ත විඤ්ඤාණයයි විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණියාවූ ඇතැම් සත්ත්‍ව කෙනෙක් ඇත්තාහ. මේ සයවෙනි විඤ්ඤාණස්ථිතියයි. මහණෙනි, සර්වප්රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය දුරුකොට, කිසිවක් නැතැයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණියාවූ ඇතැම් සත්ත්‍ව කෙණෙක් ඇත්තාහ. මේ සත්වන විඤ්ඤාණස්ථිතියයි. මහණෙනි, මේ විඤ්ඤාණස්ථිති සත වෙති.
|
| 2. සමාධිපරික්ඛාරසුත්තං | 2. සමාධිපරික්ඛාර සූත්‍රය |
|
45
‘‘සත්තිමෙ, භික්ඛවෙ, සමාධිපරික්ඛාරා. කතමෙ සත්ත? සම්මාදිට්ඨි, සම්මාසඞ්කප්පො, සම්මාවාචා, සම්මාකම්මන්තො, සම්මාආජීවො, සම්මාවායාමො, සම්මාසති. යා ඛො, භික්ඛවෙ, ඉමෙහි සත්තහඞ්ගෙහි චිත්තස්සෙකග්ගතා පරික්ඛතා
(‘සපරික්ඛාරතා’තිපි, ‘සපරික්ඛතා’තිපි (සං. නි. 5.28)), අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියො සම්මාසමාධි
(සමාධි (ස්‍යා.)) සඋපනිසො ඉතිපි සපරික්ඛාරො ඉතිපී’’ති. දුතියං.
|
45
“මහණෙනි, මේ සමාධි පරිෂ්කාරයෝ (උවමනා දේ) සතක් වෙති.
“කවර සතක්ද යත් ? සම්‍යක් දෘෂ්ටිය, සම්‍යක් සංකල්පය, සම්‍යක් වචනය, සම්‍යක් කර්මාන්තය, සම්‍යක් ආජීවය, සම්‍යක් ව්‍යායාමය, සම්‍යක් ස්මෘතියද වෙති. මහණෙනි, යමක් මේ සප්තාඞ්ගයන්ගෙන් චිත්තයාගේ ඒකාග්‍රතාවන් (සිත එකඟකමින්) වට කරණ ලද්දේද, මහණෙනි, මේ ආර්‍ය්‍ය සම්‍යක් සමාධියයි කියණු ලැබේ.”
|
| 3. පඨමඅග්ගිසුත්තං | 3. සත්තග්ගි සූත්‍රය |
|
46
‘‘සත්තිමෙ
|
46
“මහණෙනි, මේ ගිනි සතක් වෙති. කවර සතක්ද යත්? රාගය නමැති ගින්න, ද්වේෂය නමැති ගින්න, මෝහය නමැති ගින්න, ආහුණෙය්‍ය නමැති ගින්න, ගෘහපති නමැති ගින්න, දක්‍ෂිණෙය්‍ය නමැති ගින්න, දරවලින් ඇතිවන ගින්න, යනුයි. මහණෙනි, මේ සප්ත අග්නීහු වෙති.”
|
| 4. දුතියඅග්ගිසුත්තං | 4. මහාසඤ්ඤ (උග්ගත ශරීර) සූත්‍රය |
|
47
තෙන ඛො පන සමයෙන උග්ගතසරීරස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස මහායඤ්ඤො උපක්ඛටො හොති. පඤ්ච උසභසතානි ථූණූපනීතානි හොන්ති යඤ්ඤත්ථාය
‘‘සුතං මෙතං, භො ගොතම, අග්ගිස්ස ආදානං
(ආධානං (සී. ස්‍යා.)) යූපස්ස උස්සාපනං මහප්ඵලං හොති මහානිසංස’’න්ති. ‘‘මයාපි ඛො එතං, බ්‍රාහ්මණ, සුතං අග්ගිස්ස ආදානං යූපස්ස උස්සාපනං මහප්ඵලං
එවං වුත්තෙ ආයස්මා ආනන්දො උග්ගතසරීරං බ්‍රාහ්මණං එතදවොච - ‘‘න ඛො, බ්‍රාහ්මණ, තථාගතා එවං පුච්ඡිතබ්බා - ‘සුතං මෙතං, භො ගොතම, අග්ගිස්ස ආදානං යූපස්ස උස්සාපනං මහප්ඵලං හොති මහානිසංස’න්ති. එවං ඛො, බ්‍රාහ්මණ, තථාගතා පුච්ඡිතබ්බා - ‘අහඤ්හි, භන්තෙ, අග්ගිං
(අග්ගිස්ස (ක.)) ආදාතුකාමො,
(ආධාතුකාමො (සී. ස්‍යා.)) යූපං උස්සාපෙතුකාමො. ඔවදතු මං, භන්තෙ, භගවා. අනුසාසතු මං, භන්තෙ, භගවා යං මම අස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛායා’’’ති.
අථ ඛො උග්ගතසරීරො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අහඤ්හි, භො ගොතම, අග්ගිං ආදාතුකාමො යූපං උස්සාපෙතුකාමො. ඔවදතු මං භවං ගොතමො. අනුසාසතු මං භවං ගොතමො යං මම අස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛායා’’ති.
‘‘අග්ගිං, බ්‍රාහ්මණ, ආදෙන්තො
(ආධෙන්තො (සී. ස්‍යා.)) යූපං
‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, අග්ගිං ආදෙන්තො යූපං උස්සාපෙන්තො පුබ්බෙව යඤ්ඤා එවං වාචං භාසති - ‘එත්තකා උසභා හඤ්ඤන්තු යඤ්ඤත්ථාය, එත්තකා
‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, අග්ගිං ආදෙන්තො යූපං උස්සාපෙන්තො පුබ්බෙව යඤ්ඤා සයං පඨමං සමාරම්භති
(සමාරබ්භති (සී. ක.), සමාරභති (ස්‍යා.)) උසභා
‘‘තයොමෙ
‘‘කස්මා චායං, බ්‍රාහ්මණ, රාගග්ගි පහාතබ්බො පරිවජ්ජෙතබ්බො, න සෙවිතබ්බො? රත්තො ඛො, බ්‍රාහ්මණ, රාගෙන අභිභූතො පරියාදින්නචිත්තො කායෙන දුච්චරිතං චරති, වාචාය දුච්චරිතං චරති, මනසා දුච්චරිතං චරති. සො කායෙන දුච්චරිතං චරිත්වා, වාචාය දුච්චරිතං චරිත්වා, මනසා දුච්චරිතං චරිත්වා කායස්ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජති. තස්මායං රාගග්ගි පහාතබ්බො පරිවජ්ජෙතබ්බො, න සෙවිතබ්බො.
‘‘කස්මා චායං, බ්‍රාහ්මණ, දොසග්ගි පහාතබ්බො පරිවජ්ජෙතබ්බො, න සෙවිතබ්බො? දුට්ඨො ඛො, බ්‍රාහ්මණ, දොසෙන අභිභූතො පරියාදින්නචිත්තො කායෙන දුච්චරිතං චරති, වාචාය දුච්චරිතං
‘‘කස්මා චායං, බ්‍රාහ්මණ, මොහග්ගි පහාතබ්බො පරිවජ්ජෙතබ්බො, න සෙවිතබ්බො? මූළ්හො ඛො, බ්‍රාහ්මණ, මොහෙන අභිභූතො පරියාදින්නචිත්තො කායෙන දුච්චරිතං චරති, වාචාය දුච්චරිතං චරති, මනසා දුච්චරිතං චරති. සො කායෙන දුච්චරිතං චරිත්වා, වාචාය දුච්චරිතං චරිත්වා, මනසා දුච්චරිතං චරිත්වා කායස්ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජති. තස්මායං මොහග්ගි පහාතබ්බො පරිවජ්ජෙතබ්බො, න සෙවිතබ්බො. ඉමෙ ඛො තයො, බ්‍රාහ්මණ, අග්ගී පහාතබ්බා පරිවජ්ජෙතබ්බා, න සෙවිතබ්බා.
‘‘තයො ඛො, බ්‍රාහ්මණ, අග්ගී සක්කත්වා ගරුං කත්වා මානෙත්වා පූජෙත්වා සම්මා සුඛං පරිහාතබ්බා. කතමෙ තයො? ආහුනෙය්‍යග්ගි
‘‘කතමො ච, බ්‍රාහ්මණ, ආහුනෙය්‍යග්ගි? ඉධ, බ්‍රාහ්මණ, යස්ස තෙ හොන්ති මාතාති වා පිතාති වා, අයං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණ, ආහුනෙය්‍යග්ගි. තං කිස්ස හෙතු
‘‘කතමො ච, බ්‍රාහ්මණ, ගහපතග්ගි? ඉධ, බ්‍රාහ්මණ, යස්ස තෙ හොන්ති පුත්තාති වා දාරාති වා දාසාති වා පෙස්සාති වා කම්මකරාති වා, අයං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණ
‘‘කතමො ච, බ්‍රාහ්මණ, දක්ඛිණෙය්‍යග්ගි? ඉධ, බ්‍රාහ්මණ, යෙ තෙ සමණබ්‍රාහ්මණා පරප්පවාදා පටිවිරතා ඛන්තිසොරච්චෙ නිවිට්ඨා එකමත්තානං දමෙන්ති, එකමත්තානං සමෙන්ති, එකමත්තානං පරිනිබ්බාපෙන්ති, අයං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණ, දක්ඛිණෙය්‍යග්ගි. තස්මායං දක්ඛිණෙය්‍යග්ගි සක්කත්වා ගරුං කත්වා මානෙත්වා පූජෙත්වා සම්මා සුඛං පරිහාතබ්බො. ඉමෙ ඛො, බ්‍රාහ්මණ, තයො අග්ගී සක්කත්වා ගරුං කත්වා මානෙත්වා පූජෙත්වා සම්මා සුඛං පරිහාතබ්බා.
‘‘අයං
එවං වුත්තෙ උග්ගතසරීරො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම; අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං
|
47
එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු මහ සිටුහු විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. එකල්හි වනාහි උග්ගත ශරීර නම් බ්‍රාහ්මණයාගේ මහා යාගයක් එළඹියේ වෙයි. පන්සියයක් ගවයෝ යාගය පිණිස යාග කණුවෙහි යොදන ලද්දේ විය. පන්සියයක් ලොකු වස්සෝ යාගය පිණිස යාග කණුවෙහි යොදන ලද්දේ විය. පන්සියයක් ලොකු වැස්සියෝ යාගය පිණිස යාග කණුවෙහි යොදන ලද්දේ විය. පන්සියයක් එළුවෝ යාගය පිණිස යාග කණුවෙහි යොදන ලද්දේ විය. පන්සියයක් බැටළුවෝ යාගය පිණිස යාග කණුවෙහි යොදන ලද්දේ විය.
එකල්හි උග්ගත ශරීර නම් බ්‍රාහ්මණයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු විය. සතුටුවිය යුතු, සිහි කටයුතු කථාව කොට නිමවා එකත් පසෙක සිටියේය. එකත්පසෙක සිටියාවූ උග්ගත ශරීර නම් බ්‍රාහ්මණයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය සැළකළේය.
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ගිනි පිදීම, යාග කණුව එසවීම මහත්ඵල, මහානිශංස ඇතැයි මා විසින් අසන ලදී.”
“බ්‍රාහ්මණය, ගිනි පිදීම, යාග කණුව එසවීම මහත්ඵල, මහානිශංස ඇතැයි මා විසින්ද අසන ලදී.” උග්ගත ශරීර නම් බ්‍රාහ්මණ තෙම දෙවෙනි වරටද, තුන්වෙනි වරටද “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ගිනි පිදීම, යාග කණුව එසවීම මහත්ඵල, මහානිශංස ඇතැයි මා විසින් අසන ලදී.” යන මෙය භාග්‍යවතුන් වහන්සේට සැළකළේය.
“බ්‍රාහ්මණය, ගිනි පිදීම, යාග කණුව එසවීම මහත්ඵල, මහානිශංස ඇතැයි මා විසින්ද අසන ලදී.”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, භවත් ගෞතමයන් වහන්සේගේ හා අපගේ, මේ කාරණයෙන් සර්වප්රකාරයෙන් සමත්වයක් ඇතිවූයේ වෙයි.” මෙසේ ප්‍රකාශ කළ කල්හි ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ උග්ගත ශරීර නම් බ්‍රාහ්මණයාට මෙසේ කිහ.
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ගිනි පිදීම, යාග කණුව එසවීම මහත්ඵල, මහානිශංස ඇතැයි මා විසින් අසන ලදී.’ යනුවෙන් බ්‍රාහ්මණය, තථාගතයන් වහන්සේගෙන් මෙසේ ප්‍රශ්න නොකටයුතුය. බ්‍රාහ්මණය, මෙසේ වනාහි ප්‍රශ්න කටයුතුය. ‘ස්වාමීනි, මම ගිනි පුදනු කැමැත්තේ වෙමි. යාග කනුව ඔසවනු කැමැත්තේ වෙමි. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, යමක් මට බොහෝ කල් හිත සුව පිණිස පවත්නේ නම් ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මට අවවාද කරණ සේක්වා. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මට අනුශාසනය කරණ සේක්වා.’ “
ඉක්බිති උග්ගත ශරීර නම් බ්‍රාහ්මණ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්ස,ට මෙසේ සැළකළේය. “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මම ගිනි පුදනු කැමැත්තේ වෙමි. යාග කනුව ඔසවනු කැමැත්තේ වෙමි. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, යමක් මට බොහෝ කල් හිත සුව පිණිස පවත්නේ නම් ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මට අවවාද කරණ සේක්වා. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මට අනුශාසනය කරණ සේක්වා.”
“බ්‍රාහ්මණය, ගිනි පුදන තැනැත්තේ යාග කණුව ඔසවන තැනැත්තේ යාගයට මුලින්ම අකුශලවූ, දුක් දෙන්නාවූ දුක්ඛ විපාකවූ ආයුධ තුනක් ඔසවයි. කවර තුනක්ද යත්, කාය ශස්ත්‍රය, (කය නමැති ආයුධය), වචී ශස්ත්‍රය (වචනය නමැති ආයුධය), මනඃ ශස්ත්‍රය (සිත නමැති ආයුධය) යන මේ තුනයි. බ්‍රාහ්මණය, ගිනි පුදන්නේ, යාග කණුව ඔසවන්නේ, යාගයෙන් පෙරටුව මෙසේ සිතක් උපදියි. කෙසේද? යාගය පිණිස මෙපමණ ගවයෝ මරත්වා! යාගය පිණිස මෙපමණ ලොකු වස්සෝ මරත්වා! යාගය පිණිස මෙපමණ එළුවෝ මරත්වා! යාගය පිණිස මෙපමණ බැටළුවෝ මරත්වා! යනුවෙනි. හෙතෙම ‘පිනක් කරන්නෙමි’ යි පවක් කරයි. ‘කුශලයක් කරන්නෙමි’ යි අකුශලයක් කරයි. ‘සුගති මාර්ගයක් සොයන්නෙමි’ යි දුර්‍ගති මාර්ගයක් සොයයි. බ්‍රාහ්මණය, ගිනි පුදන තැනැත්තේ, යාග කණුව ඔසවන තැනැත්තේ යාගයෙන් පෙරටුව අකුශලවූ දුක් ගෙන දෙන්නාවූ, දුක්ඛ විපාකවූ, මේ පළමුවන සිත නමැති ආවුධය ඔසවයි.
“බ්‍රාහ්මණය, නැවතද ගිනි පුදන්නේ, යාග කණුව ඔසවන්නේ යාගයෙන් පෙරටුව මෙබඳු වචනයක් කියයි. යාගය පිණිස මෙපමණ ගවයෝ මරත්වා! යාගය පිණිස මෙපමණ ලොකු වස්සෝ මරත්වා! යාගය පිණිස මෙපමණ එළුවෝ මරත්වා! යාගය පිණිස මෙපමණ බැටළුවෝ මරත්වා! යනුවෙනි. හෙතෙම ‘පිනක් කරන්නෙමි’ යි පවක් කරයි. ‘කුශලයක් කරන්නෙමි’ යි අකුශලයක් කරයි. ‘සුගති මාර්ගයක් සොයන්නෙමි’ යි දුර්‍ගති මාර්ගයක් සොයයි. බ්‍රාහ්මණය, ගිනි පුදන තැනැත්තේ, යාග කණුව ඔසවන තැනැත්තේ යාගයෙන් පෙරටුව අකුශලවූ දුක් ගෙන දෙන්නාවූ, දුක්ඛ විපාකවූ, මේ දෙවන වචනය නමැති ආවුධය ඔසවයි.
“බ්‍රාහ්මණය, නැවතද ගිනි පුදන්නේ, යාග කණුව ඔසවන්නේ යාගයෙන් පෙරටුව මෙපමණ ගවයෝ මරත්වායි, තෙමේ පළමුකොට මරයි. යාගය පිණිස ලොකු වස්සෝ මරත්වායි තෙමේ පළමුකොට මරයි. යාගය පිණිස එළුවෝ මරත්වායි තෙමේ පළමුකොට මරයි. යාගය පිණිස බැටළුවෝ මරත්වායි තෙමේ පළමුකොට මරයි. හෙතෙම ‘පිනක් කරන්නෙමි’ යි පවක් කරයි. ‘කුශලයක් කරන්නෙමි’ යි අකුශලයක් කරයි. ‘සුගති මාර්ගයක් සොයන්නෙමි’ යි දුර්‍ගති මාර්ගයක් සොයයි.
“බ්‍රාහ්මණය, ගිනි පුදන්නේ, යාග කණුව ඔසවන්නේ යාගයෙන් පෙරටුව මේ තුන්වන කාය ශස්ත්‍රය, (කය නමැති ආයුධය) ඔසවයි. බ්‍රාහ්මණය, ගිනි පුදන තැනැත්තේ, යාග කණුව ඔසවන තැනැත්තේ යාගයෙන් පෙරටුව අකුශලවූ දුක් ගෙන දෙන්නාවූ, දුක්ඛ විපාකවූ, මේ ආයුධ තුන ඔසවයි.
“බ්‍රාහ්මණය, මේ ගිනි තුන දුරු කටයුතුය. වර්ජනය කටයුතුය. නොසෙවිය යුතුය. කවර තුනක්ද යත්? රාග නමැති ගින්න, ෙටෂය නමැති ගින්න, මෝහය නමැති ගින්න යන ගිනි තුනයි.
“බ්‍රාහ්මණය, කුමක් හෙයින් රාග නමැති ගින්න දුරු කටයුතුද, වර්ජනය සටයුතුද, නොසෙවිය යුතුද? බ්‍රාහ්මණය, රාගයෙන් රත්වූයේ, මඩනා ලද්දේ, හාත්පසින් ගන්නා ලද්දේ කයින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. වචනයෙන් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. සිතින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. හෙතෙම කයින් දුසිරිතෙහි හැසිර, වචනයෙන් දුසිරිතෙහි හැසිර, මනසින් දුසිරිතෙහි හැසිර, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් මරණින් මතු සැපයෙන් පහවූ, නපුරු ගති ඇත්තාවූ, නපුරු සේ පතිත වන්නාවූ, නරකයෙහි උපදියි. එහෙයින් මේ රාග නමැති ගින්න දුරු කටයුතුය. වර්ජනය කටයුතුය. සේවනය නොකටයුතුය.
“බ්‍රාහ්මණය, කුමක් හෙයින් ද්වේෂ නමැති ගින්න දුරු කටයුතුද, වර්ජනය සටයුතුද, නොසෙවිය යුතුද? බ්‍රාහ්මණය, ද්වේෂයෙන් රත්වූයේ, මඩනා ලද්දේ, හාත්පසින් ගන්නා ලද්දේ කයින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. වචනයෙන් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. සිතින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. හෙතෙම කයින් දුසිරිතෙහි හැසිර, වචනයෙන් දුසිරිතෙහි හැසිර, මනසින් දුසිරිතෙහි හැසිර, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් මරණින් මතු සැපයෙන් පහවූ, නපුරු ගති ඇත්තාවූ, නපුරු සේ පතිත වන්නාවූ, නරකයෙහි උපදියි. එහෙයින් මේ ද්වේෂ නමැති ගින්න දුරු කටයුතුය. වර්ජනය කටයුතුය. සේවනය නොකටයුතුය.
“බ්‍රාහ්මණය, කුමක් හෙයින් මෝහ නමැති ගින්න දුරු කටයුතුද, වර්ජනය සටයුතුද, නොසෙවිය යුතුද? බ්‍රාහ්මණය, මෝහයෙන් රත්වූයේ, මඩනා ලද්දේ, හාත්පසින් ගන්නා ලද්දේ කයින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. වචනයෙන් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. සිතින් දුසිරිතෙහි හැසිරෙයි. හෙතෙම කයින් දුසිරිතෙහි හැසිර, වචනයෙන් දුසිරිතෙහි හැසිර, මනසින් දුසිරිතෙහි හැසිර, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් මරණින් මතු සැපයෙන් පහවූ, නපුරු ගති ඇත්තාවූ, නපුරු සේ පතිත වන්නාවූ, නරකයෙහි උපදියි. එහෙයින් මේ මෝහය නමැති ගින්න දුරු කටයුතුය. වර්ජනය කටයුතුය. නොසෙවිය යුතුය.
“බ්‍රාහ්මණය, මේ ගිනි තුනක් සත්කාරකොට, බහුමානකොට, පූජාකොට, ගරුකාරකොට, සැපසේ පරිහරණය කටයුතුයි. කවර තුනක්ද යත්, ආහුනෙය්‍ය (පිදිය යුතු) ගින්න, ගෘහපති ගින්න, දක්ඛිණෙය්‍ය (දක්‍ෂිණාව දියයුතු) ගින්න යන මේ තුනයි.
“බ්‍රාහ්මණය, පිදියයුතු ගින්න කවරේද? බ්‍රාහ්මණය, යමෙකුට ඒ මව හෝ පියා හෝ වෙද්ද, බ්‍රාහ්මණය, මෙය පිදියයුතු ගින්නයයි කියනු ලැබේ එයට හේතු කවරේද? බ්‍රාහ්මණය, හටගත් දෙය පුදන ලද්දේ වේද, එහෙයින් මේ පිදියයුතු ගින්න සත්කාරකොට, ගරුකාරකොට බහුමානකොට, පුදා මනාසේ පරිහරණය කටයුතුය.
“බ්‍රාහ්මණය, ගෘහපති ගින්න කවරේද? බ්‍රාහ්මණය, මේ ලෝකයෙහි යමෙකුට පුත්‍රයෝ හෝ, අඹුවෝ හෝ දාසයෝ හෝ පණිවිඩකරුවෝ හෝ, කම්කරුවෝ හෝ වෙත්ද, බ්‍රාහ්මණය, මේ ගෘහපති ගින්නයයි කියනු ලැබේ. එහෙයින් මේ ගෘහපති ගින්න සත්කාරකොට, ගරුකාරකොට බහුමානකොට, පුදා මනාසේ පරිහරණය කටයුතුය.
“බ්‍රාහ්මණය, දක්‍ෂිණාව දියයුතු ගින්න කවරේද? බ්‍රාහ්මණය, මේ ලෝකයෙහි මද ප්‍රමාදයෝ දුරුකළාවූ, ක්‍ෂාන්ති සුරත භාවයෙහි නිවියාවූ, එක් පසෙක දැමුනාහු වෙද්ද, එක් පසෙක නිවුනාහු වෙද්ද, එක් පසෙක පිරිනිවියාහු වෙද්ද, බ්‍රාහ්මණය, මේ දක්‍ෂිණාව දියයුතු ගින්නයයි කියනු ලැබේ. බ්‍රාහ්මණය, මේ දක්‍ෂිණාව දියයුතු ගින්න සත්කාරකොට, ගරුකාරකොට බහුමානකොට, පුදා මනාසේ පරිහරණය කටයුතුය.
“බ්‍රාහ්මණය, මේ ගිනි තුන සත්කාරකොට, ගරුකාරකොට බහුමානකොට, පුදා මනාසේ පරිහරණය කටයුතුය. බ්‍රාහ්මණය, මේ දරවලින් හටගන්නා ගින්න වනාහි කලින්කල දැල්විය යුතුය. කලින් කල බහා තැබිය යුතුය. කලින් කල නිවිය යුතුය. කලින් කල සම කළ යුතුය.
“මෙසේ වදාළ කල්හි උග්ගත ශරීර නම් බ්‍රාහ්මණ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය සැළකෙළේය. භාග්‍යවතුන් වහන්ස, ඉතා යහපති. භාග්‍යවතුන් වහන්ස, ඉතා යහපති. භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවි හිම් කොට ඔබ වහන්සේගේ සරණ ගියාවූ උපාසකයෙකු කොට සලකන සේකවා. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒ මම පන්සියයක් ගවයන් මුදන්නෙමි. ජීවිතය දෙමි. පන්සියයක් ලොකු වස්සන් මුදන්නෙමි. ජීවිතය දෙමි. පන්සියයක් ලොකු වැස්සියන් මුදන්නෙමි. ජීවිතය දෙමි. පන්සියයක් එළුවන් මුදන්නෙමි. ජීවිතය දෙමි. පන්සියයක් බැටළුවන් මුදන්නෙමි. ජීවිතය දෙමි. (ඔවුහු) නිල් තණ කත්වා. සිහිල් දිය බොත්වා. ඔවුනට ශීත සුළඟ හැමේවායි.”
|
| 5. පඨමසඤ්ඤාසුත්තං | 5. සංඛිත්ත සත්ත සඤ්ඤා සූත්‍රය |
|
48
‘‘සත්තිමා, භික්ඛවෙ, සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා.
‘‘කතමා
|
48
“මහණෙනි, මේ (සඤ්ඤා) හැඳිනීම් සතක් භාවිතාකරණ ලද්දේ, වැඩි වැඩියෙන් පුරුදු කරණ ලද්දේ, මහත්ඵල ඇත්තාහු, මහානිශංස ඇත්තාහු, නිවණට බැසගත්තාහු, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තාහු වෙති.
“ඒ සත කවරේද? අශුභ සංඥාව, මරණ සංඥාව, ආහාරයෙහි පිළිකුල් සංඥාව, සියලු ලෝකයෙහි නොඇළුන සංඥාව. අනිත්‍ය සංඥාව, අනිත්‍යයෙහි දුක් සංඥාව, දුකෙහි අනාත්ම සංඥාව මහණෙනි, මේ (සඤ්ඤා) හැඳිනීම් සතක් භාවිතාකරණ ලද්දේ, වැඩි වැඩියෙන් පුරුදු කරණ ලද්දේ, මහත්ඵල ඇත්තාහු, මහානිශංස ඇත්තාහු, නිවණට බැසගත්තාහු, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තාහු වෙති.
|
| 6. දුතියසඤ්ඤාසුත්තං | 6. විත්‍ථත සත්ත සඤ්ඤා සූත්‍රය |
|
49
‘‘සත්තිමා, භික්ඛවෙ, සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා. කතමා සත්ත? අසුභසඤ්ඤා, මරණසඤ්ඤා, ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤා, සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤා, අනිච්චසඤ්ඤා, අනිච්චෙ දුක්ඛසඤ්ඤා, දුක්ඛෙ අනත්තසඤ්ඤා. ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, සත්ත සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානාති.
‘‘‘අසුභසඤ්ඤා
‘‘සචෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො අසුභසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො මෙථුනධම්මසමාපත්තියා චිත්තං අනුසන්දහති
(අනුසණ්ඨාති (සී.)) අප්පටිකුල්‍යතා
‘‘‘මරණසඤ්ඤා, භික්ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා
‘‘සචෙ
‘‘‘ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤා, භික්ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්තං, කිඤ්චෙතං පටිච්ච වුත්තං? ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤාපරිචිතෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො රසතණ්හාය චිත්තං පතිලීයති
‘‘සචෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො රසතණ්හාය චිත්තං අනුසන්දහති අප්පටිකුල්‍යතා සණ්ඨාති; වෙදිතබ්බමෙතං, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤා, නත්ථි මෙ පුබ්බෙනාපරං විසෙසො, අප්පත්තං මෙ භාවනාබල’න්ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානො හොති. සචෙ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො රසතණ්හාය චිත්තං පතිලීයති...පෙ.... උපෙක්ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්ඨාති; වෙදිතබ්බමෙතං, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤා, අත්ථි මෙ පුබ්බෙනාපරං විසෙසො, පත්තං මෙ භාවනාබල’න්ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානො
‘‘‘සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤා, භික්ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්තං. කිඤ්චෙතං පටිච්ච වුත්තං? සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤාපරිචිතෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො ලොකචිත්‍රෙසු චිත්තං පතිලීයති...පෙ.... සෙය්‍යථාපි භික්ඛවෙ...පෙ.... පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්තති, න සම්පසාරියති. එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලොකචිත්‍රෙසු
‘‘සචෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලොකචිත්‍රෙසු චිත්තං අනුසන්දහති අප්පටිකුල්‍යතා සණ්ඨාති; වෙදිතබ්බමෙතං, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤා, නත්ථි මෙ පුබ්බෙනාපරං විසෙසො, අප්පත්තං මෙ
‘‘‘අනිච්චසඤ්ඤා, භික්ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්තං. කිඤ්චෙතං පටිච්ච වුත්තං? අනිච්චසඤ්ඤාපරිචිතෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො ලාභසක්කාරසිලොකෙ චිත්තං පතිලීයති...පෙ.... උපෙක්ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්ඨාති. සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, කුක්කුටපත්තං වා න්හාරුදද්දුලං වා අග්ගිම්හි පක්ඛිත්තං පතිලීයති
‘‘සචෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො අනිච්චසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලාභසක්කාරසිලොකෙ චිත්තං අනුසන්දහති අප්පටිකුල්‍යතා සණ්ඨාති; වෙදිතබ්බමෙතං, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ අනිච්චසඤ්ඤා, නත්ථි මෙ පුබ්බෙනාපරං විසෙසො, අප්පත්තං මෙ භාවනාබල’න්ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානො හොති. සචෙ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො අනිච්චසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලාභසක්කාරසිලොකෙ චිත්තං පතිලීයති පතිකුටති
‘‘‘අනිච්චෙ
‘‘සචෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො අනිච්චෙ දුක්ඛසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ආලස්‍යෙ කොසජ්ජෙ විස්සට්ඨියෙ පමාදෙ අනනුයොගෙ අපච්චවෙක්ඛණාය තිබ්බා භයසඤ්ඤා, න පච්චුපට්ඨිතා හොති, සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, උක්ඛිත්තාසිකෙ වධකෙ. වෙදිතබ්බමෙතං, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ අනිච්චෙ දුක්ඛසඤ්ඤා, නත්ථි මෙ පුබ්බෙනාපරං විසෙසො, අප්පත්තං මෙ භාවනාබල’න්ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානො හොති. සචෙ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො අනිච්චෙ දුක්ඛසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ආලස්‍යෙ කොසජ්ජෙ විස්සට්ඨියෙ පමාදෙ අනනුයොගෙ අපච්චවෙක්ඛණාය තිබ්බා භයසඤ්ඤා පච්චුපට්ඨිතා හොති, සෙය්‍යථාපි, භික්ඛවෙ, උක්ඛිත්තාසිකෙ වධකෙ. වෙදිතබ්බමෙතං, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ අනිච්චෙ දුක්ඛසඤ්ඤා, අත්ථි මෙ පුබ්බෙනාපරං
‘‘‘දුක්ඛෙ අනත්තසඤ්ඤා, භික්ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්තං. කිඤ්චෙතං පටිච්ච වුත්තං? දුක්ඛෙ අනත්තසඤ්ඤාපරිචිතෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො ඉමස්මිඤ්ච සවිඤ්ඤාණකෙ කායෙ බහිද්ධා ච සබ්බනිමිත්තෙසු අහඞ්කාරමමඞ්කාරමානාපගතං මානසං හොති විධාසමතික්කන්තං සන්තං සුවිමුත්තං.
‘‘සචෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො දුක්ඛෙ අනත්තසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ඉමස්මිඤ්ච
‘‘සචෙ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො දුක්ඛෙ අනත්තසඤ්ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ඉමස්මිඤ්ච සවිඤ්ඤාණකෙ කායෙ බහිද්ධා ච සබ්බනිමිත්තෙසු අහඞ්කාරමමඞ්කාරමානාපගතං මානසං හොති විධාසමතික්කන්තං සන්තං සුවිමුත්තං. වෙදිතබ්බමෙතං, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ දුක්ඛෙ අනත්තසඤ්ඤා, අත්ථි මෙ පුබ්බෙනාපරං විසෙසො, පත්තං මෙ භාවනාබල’න්ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානො හොති. ‘දුක්ඛෙ අනත්තසඤ්ඤා, භික්ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති යං තං වුත්තං ඉදමෙතං පටිච්ච වුත්තං.
‘‘ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, සත්ත සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’’ති. ඡට්ඨං.
|
49
“මහණෙනි, මේ (සඤ්ඤා) හැඳිනීම් සතක් භාවිතාකරණ ලද්දේ, වැඩි වැඩියෙන් පුරුදු කරණ ලද්දේ, මහත්ඵල ඇත්තාහු, මහානිශංස ඇත්තාහු, නිවණට බැසගත්තාහු, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තාහු වෙති.
“ඒ සත කවරේද? අශුභ සංඥාව, මරණ සංඥාව, ආහාරයෙහි පිළිකුල් සංඥාව, සියලු ලෝකයෙහි නොඇළුන සංඥාව. අනිත්‍ය සංඥාව, අනිත්‍යයෙහි දුක් සංඥාව, දුකෙහි අනාත්ම සංඥාව මහණෙනි, මේ (සඤ්ඤා) හැඳිනීම් සතක් භාවිතාකරණ ලද්දේ, වැඩි වැඩියෙන් පුරුදු කරණ ලද්දේ, මහත්ඵල ඇත්තාහු, මහානිශංස ඇත්තාහු, නිවණට බැසගත්තාහු, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තාහු වෙති. මෙසේ යමක් වදාරණ ලද්දේද, එය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද යත්?
“මහණෙනි, අශුභ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් එය බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ භික්‍ෂුවගේ මෛථුන ධර්‍මයට එක්විම කෙරෙන් සිත සැඟවෙයි. හැකිලෙයි. එය අනුව හැඩගැසෙයි. එය සිහි නොකරයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව පිහිටයි.
“මහණෙනි, යම්සේ කුකුල් පිහාටුවක් හෝ, නහර ඇති කොළයක් හෝ, ගින්නෙහි බහාලන ලද්දේ, වකුටුවේද, හැකිලේද, කැරකී සිටිද, දිග නොහැරේද, එමෙන්ම, මහණෙනි, ඉදින් භික්‍ෂුවට අශූභ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන්, සිතින් බහුලකොට වාසය කිරීමෙන්, මෛථුන ධර්‍මයට එක් වීම කෙරෙහි සිත අනුව සිටීද, පිළිකුල් බවක් හෝ නොදැනේද, මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මෙය දැනගත යුතුයි. ‘මවිසින් අහුභ සංඥාව පුරුදු නොකරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් නැත. මවිසින් භාවනා ඵලයට නොපැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි.
“මහණෙනි, ඉදින් වනාහි භික්‍ෂුව විසින් අශුභ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ, මෛථුන ධර්ම සමාපත්තියෙහි සිත සැඟවෙයි. හැකිලෙයි. පෙරලෙයි. දිග නොහැරෙයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව හෝ සිටියි. මහණෙනි, මේ කාරණයෙහි ලා භික්‍ෂුව විසින් මෙසේ දත යුතුයි. ‘මවිසින් අහුභ සංඥාව පුරුදු කරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් ඇත. මවිසින් භාවනා ඵලයට පැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි. මහණෙනි, අශුභ සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දේ බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දේ මහත්ඵල වූය්, මහානිශංස වුයේ, නිවණට බැස ගන්නා ලද්දේ, නිවණ කෙළවරකොට ඇත්තේද වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලදද, එය මේ සඳහා වදාරණ ලදි.
“මහණෙනි, මරණ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් එය බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ භික්‍ෂුවගේ ජීවිතය පිළිබඳ බලවත් ආශාවෙන් සිත සැඟවෙයි. හැකිලෙයි. එය අනුව හැඩගැසෙයි. එය සිහි නොකරයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව පිහිටයි.
“මහණෙනි, යම්සේ කුකුල් පිහාටුවක් හෝ, නහර ඇති කොළයක් හෝ, ගින්නෙහි බහාලන ලද්දේ, වකුටුවේද, හැකිලේද, කැරකී සිටිද, දිග නොහැරේද, එමෙන්ම, මහණෙනි, ඉදින් භික්‍ෂුවට මරණ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන්, සිතින් බහුලකොට වාසය කිරීමෙන්, ජීවිතය පිළිබඳ බලවත් ආශාවෙන් කෙරෙහි සිත අනුව සිටීද, පිළිකුල් බවක් හෝ නොදැනේද, මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මෙය දැනගත යුතුයි. ‘මවිසින් මරණ සංඥාව පුරුදු නොකරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් නැත. මවිසින් භාවනා ඵලයට නොපැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි.
“මහණෙනි, ඉදින් වනාහි භික්‍ෂුව විසින් මරණ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ, ජීවිතය පිලිබඳ බලවත් ආශාවෙන් සිත සැඟවෙයි. හැකිලෙයි. පෙරලෙයි. දිග නොහැරෙයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව හෝ සිටියි. මහණෙනි, මේ කාරණයෙහි ලා භික්‍ෂුව විසින් මෙසේ දත යුතුයි. ‘මවිසින් මරණ සංඥාව පුරුදු කරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් ඇත. මවිසින් භාවනා ඵලයට පැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි. මහණෙනි, මරණ සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දේ බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දේ මහත්ඵල වූය්, මහානිශංස වුයේ, නිවණට බැස ගන්නා ලද්දේ, නිවණ කෙළවරකොට ඇත්තේද වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලදද, එය මේ සඳහා වදාරණ ලදි.
“මහණෙනි, ආහාරයෙහි පිළිකුල් සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් එය බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ භික්‍ෂුවගේ රස තෘෂ්ණාවෙහි සිත හඟවයි. හැකිලෙයි. එය අනුව හැඩගැසෙයි. එය සිහි නොකරයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව පිහිටයි. මහණෙනි, යම්සේ කුකුල් පිහාටුවක් හෝ, නහර ඇති කොළයක් හෝ, ගින්නෙහි බහාලන ලද්දේ, වකුටුවේද, හැකිලේද, කැරකී සිටිද, දිග නොහැරේද, එමෙන්ම, මහණෙනි, ඉදින් භික්‍ෂුවට ආහාරයෙහි පිළිකුල් සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන්, සිතින් බහුලකොට වාසය කිරීමෙන්, රස තෘෂ්ණාවෙහි සිත හඟවයි. සිත අනුව සිටීද, පිළිකුල් බවක් හෝ නොදැනේද, මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මෙය දැනගත යුතුයි. ‘මවිසින් ආහාරයෙහි පිළිකුල් සංඥාව පුරුදු නොකරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් නැත. මවිසින් භාවනා ඵලයට නොපැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි.
“මහණෙනි, ඉදින් වනාහි භික්‍ෂුව විසින් ආහාරයෙහි පිළිකුල් සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ, රස තෘෂ්ණාවෙහි සිත හඟවයි. හැකිලෙයි. පෙරලෙයි. දිග නොහැරෙයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව හෝ සිටියි. මහණෙනි, මේ කාරණයෙහි ලා භික්‍ෂුව විසින් මෙසේ දත යුතුයි. ‘මවිසින් ආහාරයෙහි පිළිකුල් සංඥාව පුරුදු කරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් ඇත. මවිසින් භාවනා ඵලයට පැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි. මහණෙනි, ආහාරයෙහි පිළිකුල් සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දේ)ඩස’ බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දේ මහත්ඵල වූය්, මහානිශංස වුයේ, නිවණට බැස ගන්නා ලද්දේ, නිවණ කෙළවරකොට ඇත්තේද වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලදද, එය මේ සඳහා වදාරණ ලදි.
“මහණෙනි, සියලු ලෝකයෙහි නොඇලීමේ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් එය බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ භික්‍ෂුවගේ ලෝකය පිළිබඳ සිත්හි සිත සැඟවෙයි. හැකිලෙයි. එය අනුව හැඩගැසෙයි. එය සිහි නොකරයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව පිහිටයි. මහණෙනි, යම්සේ කුකුල් පිහාටුවක් හෝ, නහර ඇති කොළයක් හෝ, ගින්නෙහි බහාලන ලද්දේ, වකුටුවේද, හැකිලේද, කැරකී සිටිද, දිග නොහැරේද, එමෙන්ම, මහණෙනි, ඉදින් භික්‍ෂුවට සියලු ලෝකයෙහි නොඇලීමේ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන්, සිතින් බහුලකොට වාසය කිරීමෙන්, ලෝකය පිළිබඳ සිත්හි සිත සැඟවෙයි. පිළිකුල් බවක් හෝ නොදැනේද, මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මෙය දැනගත යුතුයි. ‘මවිසින් සියලු ලෝකයෙහි නොඇලීමේ සංඥාව පුරුදු නොකරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් නැත. මවිසින් භාවනා ඵලයට නොපැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි.
“මහණෙනි, ඉදින් වනාහි භික්‍ෂුව විසින් සියලු ලෝකයෙහි නොඇලීමේ සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ, ලෝකය පිළිබඳ සිත්හි සිත සැඟවෙයි. හැකිලෙයි. පෙරලෙයි. දිග නොහැරෙයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව හෝ සිටියි. මහණෙනි, මේ කාරණයෙහි ලා භික්‍ෂුව විසින් මෙසේ දත යුතුයි. ‘මවිසින් සියලු ලෝකයෙහි නොඇලීමේ සංඥාව පුරුදු කරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් ඇත. මවිසින් භාවනා ඵලයට පැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි. මහණෙනි, සියලු ලෝකයෙහි නොඇලීමේ සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දේ බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දේ මහත්ඵල වූය්, මහානිශංස වුයේ, නිවණට බැස ගන්නා ලද්දේ, නිවණ කෙළවරකොට ඇත්තේද වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලදද, එය මේ සඳහා වදාරණ ලදි.
“මහණෙනි, අනිත්‍ය සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් එය බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ භික්‍ෂුවගේ ලාභ සත්කාර කීර්ති ආදියෙහි සිත නොඇලෙයි. හැකිලෙයි. එය අනුව හැඩගැසෙයි. එය සිහි නොකරයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව පිහිටයි.
“මහණෙනි, යම්සේ කුකුල් පිහාටුවක් හෝ, නහර ඇති කොළයක් හෝ, ගින්නෙහි බහාලන ලද්දේ, වකුටුවේද, හැකිලේද, කැරකී සිටිද, දිග නොහැරේද, එමෙන්ම, මහණෙනි, ඉදින් භික්‍ෂුවට අනිත්‍ය සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන්, සිතින් බහුලකොට වාසය කිරීමෙන්, ලාභ සත්කාර කීර්ති ආදියෙහි සිත නොඇලෙයි. පිළිකුල් බවක් හෝ නොදැනේද, මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මෙය දැනගත යුතුයි. ‘මවිසින් අහුභ සංඥාව පුරුදු නොකරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් නැත. මවිසින් භාවනා ඵලයට නොපැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි.
“මහණෙනි, ඉදින් වනාහි භික්‍ෂුව විසින් අනිත්‍ය සංඥාව පුරුදු කිරීමෙන් බහුලකොට සිතින් ගෙන වාසය කරන්නේ, ලාභ සත්කාර කීර්ති ආදියෙහි සිත නොඇලෙයි. හැකිලෙයි. පෙරලෙයි. දිග නොහැරෙයි. උපෙක්‍ෂාව හෝ පිළිකුල් බව හෝ සිටියි. මහණෙනි, මේ කාරණයෙහි ලා භික්‍ෂුව විසින් මෙසේ දත යුතුයි. ‘මවිසින් අනිත්‍ය සංඥාව පුරුදු කරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක් ඇත. මවිසින් භාවනා ඵලයට පැමිණෙන ලදී.’ යනුයි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි. මහණෙනි, අනිත්‍ය සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දේ බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දේ මහත්ඵල වූය්, මහානිශංස වුයේ, නිවණට බැස ගන්නා ලද්දේ, නිවණ කෙළවරකොට ඇත්තේද වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලදද, එය මේ සඳහා වදාරණ ලදි.
“මහණෙනි, අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දේ, බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දේ, මහත් ඵල ඇත්තේ, මහානිශංස ඇත්තේ, නිවණට බැසගත්තේ, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තේ වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලද්දේද, මෙය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද යත්? මහණෙනි, අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දාවූ, බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දාවූ භික්‍ෂුවගේ අලසකමෙහි, කුසීත බවෙහි නිර්‍වාණ ධර්මයෙන් ඈත් කිරීමෙහි, ප්‍රමාදයෙහි, කුශල ධර්මයන්ගේ නොයෙදීමෙහි, ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා නොකිරීමෙහි, දැඩිවූ භය සංඥාව එළඹ සිටියේ වෙයි. ඔසවන ලද කඩුව ඇති වධකයකු කෙරෙහි යම්සේද, එමෙනි. මහණෙනි, ඉදින් අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව පුරුදු කරමින්, සිතින් බහුලකොට පුරුදු කරන්නහුගේ අලසකමෙහි, කුසීත බවෙහි නිර්‍වාණ ධර්මයෙන් ඈත් කිරීමෙහි, ප්‍රමාදයෙහි, කුශල ධර්මයන්ගේ නොයෙදීමෙහි, ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා නොකිරීමෙහි, දැඩිවූ භය සංඥාවෙහි එළඹ නොසිටියේ වෙයි. ඔසවන ලද කඩුවක් ඇති වධකයකු කෙරෙහි යම්සේද, එමෙනි. මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මෙය දැනගත යුතුයි. ‘මා විසින් අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව පුරුදු නොකරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා වෙනසක් නැත. මාගේ භාවනා ඵලය නොපැමිණෙන ලදි.’ මෙසේ එහි මනා සිත් ඇත්තේ වෙයි.
“මහණෙනි, අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දාවූ, බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දාවූ භික්‍ෂුවගේ අලසකමෙහි, කුසීත බවෙහි නිර්‍වාණ ධර්මයෙන් ඈත් කිරීමෙහි, ප්‍රමාදයෙහි, කුශල ධර්මයන්ගේ නොයෙදීමෙහි, ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා නොකිරීමෙහි, දැඩිවූ බිය සංඥාව එළඹ සිටියේ වෙයි. ඔසවන ලද කඩුව ඇති වධකයකු කෙරෙහි යම්සේද, එමෙනි. මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මෙය දැනගත යුතුයි. ‘මා විසින් අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව පුරුදු කරණ ලදී. පෙරට වඩා අනිකුදු විශේෂයක් මාගේ ඇත. මාගේ භාවනා ඵලයට පැමිණෙන ලදි.’ මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි. මහණෙනි, අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දේ, බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දේ, මහත් ඵල ඇත්තේ, මහානිශංස ඇත්තේ, නිවණට බැසගත්තේ, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තේ වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලද්දේද, මෙය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද යත්?
“මහණෙනි, අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව වඩන ලද්දේ, බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දේ, මහත්ඵල වූයේ, මහානිශංසවූයේ, නිර්‍වාණයට බැසගත්තේ, නිර්‍වාණය කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මෙසේ යමක් කියන ලද්දේද, එය මේ සඳහා කියන ලදී.
“මහණෙනි, දුක්ඛයෙහි අනත්ත සංඥාව භාවිතා කරණ ලද්දේ, බහුල වශයෙන් පුරුදු කරණ ලද්දේ, මහත්ඵල ඇත්තේ, මහානිශංස ඇත්තේ, නිවණට බැසගත්තේ, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තේ වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලද්දේද, කුමක් සඳහා එය වදාරණ ලද්දේද යත්? දුක්ඛයෙහි අනත්ත සංඥාව පුරුදු කරණ ලද සිතින් බහුලකොට ගෙන වසන්නාවූ භික්‍ෂුවට මේ විඤ්ඤාණය (-සිත) සහිත කයෙහිද, පිටත සියලු නිමිතිවලද, මානය ඉක්මවූ ශාන්තවූ, මනාකොට මුදන ලද අහංකාරය මමය යන මාන්නය යන මෙයින් වෙන්වූ සිත ඇත්තේ වෙයි. ඉදින් මහණෙනි, දුකෙහි අනත්ත සංඥාව පුරුදු කරණ ලද්දාවූ සිතින් බහුල වශයෙන් ගෙන වසන්නාවු භික්‍ෂුවට මේ සවිඤ්ඤාණක ශරීරයෙහිද, පිටත සියලු නිමිතිවලද, මානය ඉක්මවූ, ශාන්තවූ, මනාකොට ක්ලේශයන්ගෙන් මුදනලද අහංකාරය මමය යන මාන්නය යන මෙයින් වෙන්වූ සිත ඇත්තේ නොවෙයි.
“මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මේ කාරණය දැනගත යුතුය. ‘මා විසින් දුක්ඛයෙහි අනත්ත සංඥාව පුරුදු නොකරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක්ද නැත. මා විසින් භාවනා ඵලයට නොපැමිණෙන ලදී. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි.’ ඉදින් වනාහි මහණෙනි, දුකෙහි අනත්ත සංඥාව මහණෙනි, ඉදින් අනිත්‍යයෙහි දුක්ඛ සංඥාව පුරුදු කරමින්, සිතින් බහුලකොට පුරුදු කරන්නහුගේ අලසකමෙහි, කුසීත බවෙහි නිර්‍වාණ ධර්මයෙන් ඈත් කිරීමෙහි, ප්‍රමාදයෙහි, කුශල ධර්මයන්ගේ නොයෙදීමෙහි, ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා නොකිරීමෙහි, දැඩිවූ භය සංඥාවෙහි එළඹ නොසිටියේ වෙයි. ඔසවන ලද කඩුවක් ඇති වධකයකු කෙරෙහි යම්සේද, එමෙනි. මහණෙනි, භික්‍ෂුව විසින් මෙය දැනගත යුතුයි. ‘මා විසින් දුක්ඛයෙහි අනත්ත සංඥාව පුරුදු කරණ ලදී. මාගේ පෙරට වඩා විශේෂයක්ද ඇත. මා විසින් භාවනා ඵලයට පැමිණෙන ලදී.’ යනුවෙනි. මෙසේ එහි මනා සිහි ඇත්තේ වෙයි. “මහණෙනි, දුක්ඛයෙහි අනත්ත සංඥාව භාවිතා කරණ ලද්දේ, බහුල වශයෙන් පුරුදු කරණ ලද්දේ, මහත්ඵල ඇත්තේ, මහානිශංස ඇත්තේ, නිවණට බැසගත්තේ, නිවණ අවසන්කොට ඇත්තේ වෙයි. මෙසේ යමක් වදාරණ ලද්දේද, එය මේ සඳහා වදාරණ ලදී.
“මහණෙනි, මේ සප්ත සංඥාවෝ වඩන ලද්දේ, බහුල වශයෙන් පුරුදු කරණ ලද්දේ, මහත්ඵල ඇත්තේ, මහානිශංස ඇත්තේ, නිර්‍වාණයට බැසගත්තේ, නිවණ කෙළවරකොට ඇත්තේද වෙයි.”
|
| 7. මෙථුනසුත්තං | 7. සත්ත මෛථුන සූත්‍රය |
|
50
අථ
‘‘ඉධ, බ්‍රාහ්මණ, එකච්චො සමණො වා බ්‍රාහ්මණො වා සම්මා බ්‍රහ්මචාරී පටිජානමානො න හෙව ඛො මාතුගාමෙන සද්ධිං ද්වයංද්වයසමාපත්තිං සමාපජ්ජති; අපි ච ඛො මාතුගාමස්ස උච්ඡාදනපරිමද්දනන්හාපනසම්බාහනං සාදියති. සො තං අස්සාදෙති
(සො තදස්සාදෙති (සී.)), තං නිකාමෙති, තෙන ච විත්තිං ආපජ්ජති. ඉදම්පි ඛො, බ්‍රාහ්මණ, බ්‍රහ්මචරියස්ස ඛණ්ඩම්පි ඡිද්දම්පි සබලම්පි කම්මාසම්පි. අයං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණ, අපරිසුද්ධං බ්‍රහ්මචරියං චරති, සංයුත්තො මෙථුනෙන සංයොගෙන න පරිමුච්චති ජාතියා ජරාය මරණෙන
(ජරාමරණෙන (සී. ස්‍යා.)) සොකෙහි
‘‘පුන
‘‘යාවකීවඤ්චාහං, බ්‍රාහ්මණ, ඉමෙසං සත්තන්නං මෙථුනසංයොගානං අඤ්ඤතරඤ්ඤතරමෙථුනසංයොගං
(අඤ්ඤතරං මෙථුනසංයොගං (සී. ස්‍යා.)) අත්තනි අප්පහීනං සමනුපස්සිං, නෙව තාවාහං, බ්‍රාහ්මණ, සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්මකෙ සස්සමණබ්‍රාහ්මණියා පජාය සදෙවමනුස්සාය අනුත්තරං
‘‘යතො
එවං වුත්තෙ ජාණුස්සොණි බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම; අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති. සත්තමං.
|
50
‘ඉක්බිති ජානුස්සෝනී බ්‍රාහ්මණ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක් හිද, එතැන්හි පැමිණියේය. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටුවිය. සතුටු වියයුතු, සිහි කටයුතු කථාව නිමවා උන්වහන්සේට මෙසේ සැළ කළේය.
“පින්වත් ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ බඹසර හැසිරෙන්නා මනාව දන්නේද?” කියාය.
“බ්‍රාහ්මණය, යමෙකුට වනාහි නොකැඩුනාවූ, සිදුරුනොවූ, සබල (කබර) නොවූ, අකම්මාසවූ (මිශ්‍ර වර්‍ණ නොවූ), පරිපූර්‍ණවු, පිරිසිදුවූ, ඒ බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාව හැසිරේයයි මනාකොට කියන්නේද, මෙය මටම මනාකොට කියන්නේය. බ්‍රාහ්මණය, මම අඛණ්ඩවූ, සිදුරුනොවූ, පුල්ලි නොවැටුන, කිළුටු නොවූ, පරිපූර්‍ණවූ, පිරිසිදුවූ, බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාව හැසිරෙන්නෙමි.”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, බඹසර කැඩීමය, සිදුරුවිමය, පුල්ලි වැටීමය, කිළුටුවිමය, කිමෙක්ද?”
“බ්‍රාහ්මණය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පැවිද්දෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මනාසේ බඹසර හැසිරෙන්නේයයි පිළිගනු ලබන්නේ, ස්ත්‍රියක් සමග එක්ව යහනක නොසිටීද. එසේ නමුදු ස්ත්‍රියගේ ඇඟ ඉලීම්, පිරිමැදීම්, නෑවීම්, අත් පා මැඩීම්, ඉවසයිද, එය බලාපොරොත්තු වේද, එයින් සතුටට පත්වේද, බ්‍රාහ්මණය, මෙයද වනාහි බඹසරට කැඩුන, සිදුරුවූ, කබර සහිත කිලිටි වූවයයි කියනු ලැබේ. බ්‍රාහ්මණය, මෙය අපිරිසිදු බඹසර හැසිරීමයයි කියයි. මෛථුන සංයෝගයෙන් යුක්තවූයේ ජාති (ඉපදීමෙන්) නොමිදේ. ජරා, මරණ, ශෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස දුකින්ද නොමිදේයයි කියමි.
“බ්‍රාහ්මණය, නැවතද මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පැවිද්දෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මනාසේ බඹසර හැසිරෙන්නේයයි පිළිගනු ලබන්නේ, ස්ත්‍රියක් සමග එක්ව යහනක නොසිටීද. ස්ත්‍රියගේ ඇඟ ඉලීම්, පිරිමැදීම්, නෑවීම්, අත් පා මැඩීම්, නොඉවසයිද, එය බලාපොරොත්තු නොවේද, එයින් සතුටට පත්නොවේද, එසේ නමුදු ස්ත්‍රිය සමග ගැටේද, ක්‍රීඩා කෙරේද, කෙළිකවටකම් කෙරේද, සිහි කෙරේද, බ්‍රාහ්මණය, මෙයද වනාහි බඹසරට කැඩුන, සිදුරුවූ, කබර සහිත කිලිටි වූවයයි කියනු ලැබේ. බ්‍රාහ්මණය, මෙය අපිරිසිදු බඹසර හැසිරීමයයි කියයි. මෛථුන සංයෝගයෙන් යුක්තවූයේ ජාති (ඉපදීමෙන්) නොමිදේ. ජරා, මරණ, ශෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස දුකින්ද නොමිදේයයි කියමි.
“බ්‍රාහ්මණය, නැවතද මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පැවිද්දෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මනාසේ බඹසර හැසිරෙන්නේයයි පිළිගනු ලබන්නේ, ස්ත්‍රියක් සමග එක්ව යහනක නොසිටීද. ස්ත්‍රියගේ ඇඟ ඉලීම්, පිරිමැදීම්, නෑවීම්, අත් පා මැඩීම්, නොඉවසයිද, එය බලාපොරොත්තු නොවේද, එයින් සතුටට පත්නොවේද, ස්ත්‍රිය සමග නොගැටේද, ක්‍රීඩා නොකෙරේද, කෙළිකවටකම් නොකෙරේද, සිහි නොකෙරේද, එසේ නමුදු ස්ත්‍රියගේ ඇසින් ඇස බලාද, දකීද, බ්‍රාහ්මණය, මෙයද වනාහි බඹසරට කැඩුන, සිදුරුවූ, කබර සහිත කිලිටි වූවයයි කියනු ලැබේ. බ්‍රාහ්මණය, මෙය අපිරිසිදු බඹසර හැසිරීමයයි කියයි. මෛථුන සංයෝගයෙන් යුක්තවූයේ ජාති (ඉපදීමෙන්) නොමිදේ. ජරා, මරණ, ශෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස දුකින්ද නොමිදේයයි කියමි.
“බ්‍රාහ්මණය, නැවතද මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පැවිද්දෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මනාසේ බඹසර හැසිරෙන්නේයයි පිළිගනු ලබන්නේ, ස්ත්‍රියක් සමග එක්ව යහනක නොසිටීද. ස්ත්‍රියගේ ඇඟ ඉලීම්, පිරිමැදීම්, නෑවීම්, අත් පා මැඩීම්, නොඉවසයිද, එය බලාපොරොත්තු නොවේද, එයින් සතුටට පත්නොවේද, ස්ත්‍රිය සමග නොගැටේද, ක්‍රීඩා නොකෙරේද, කෙළිකවටකම් නොකෙරේද, සිහි නොකෙරේද, ස්ත්‍රියගේ ඇසින් ඇස නොබලාද, නොදකීද, එසේ නමුදු බිත්තියෙන් පිටත සිට හෝ, ප්‍රාකාරයෙන් පිටත සිට හෝ සිනහ වෙන්නාවූ හෝ, කථා කරන්නාවූ හෝ, ගායනා කරන්නාවූ හෝ, හඬන්නාවූ හෝ ස්ත්‍රියගේ ශබ්දය අසාද, බ්‍රාහ්මණය, මෙයද වනාහි බඹසරට කැඩුන, සිදුරුවූ, කබර සහිත කිලිටි වූවයයි කියනු ලැබේ. බ්‍රාහ්මණය, මෙය අපිරිසිදු බඹසර හැසිරීමයයි කියයි. මෛථුන සංයෝගයෙන් යුක්තවූයේ ජාති (ඉපදීමෙන්) නොමිදේ. ජරා, මරණ, ශෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස දුකින්ද නොමිදේයයි කියමි.
“බ්‍රාහ්මණය, නැවතද මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පැවිද්දෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මනාසේ බඹසර හැසිරෙන්නේයයි පිළිගනු ලබන්නේ, ස්ත්‍රියක් සමග එක්ව යහනක නොසිටීද. ස්ත්‍රියගේ ඇඟ ඉලීම්, පිරිමැදීම්, නෑවීම්, අත් පා මැඩීම්, නොඉවසයිද, එය බලාපොරොත්තු නොවේද, එයින් සතුටට පත්නොවේද, ස්ත්‍රිය සමග නොගැටේද, ක්‍රීඩා නොකෙරේද, කෙළිකවටකම් නොකෙරේද, සිහි නොකෙරේද, ස්ත්‍රියගේ ඇසින් ඇස නොබලාද, නොදකීද, බිත්තියෙන් පිටත සිට හෝ, ප්‍රාකාරයෙන් පිටත සිට හෝ සිනහ වෙන්නාවූ හෝ, කථා කරන්නාවූ හෝ, ගායනා කරන්නාවූ හෝ, හඬන්නාවූ හෝ ස්ත්‍රියගේ ශබ්දය නොඅසාද, එසේ නමුදු ඔහු පෙර ස්ත්‍රිය සමග සිනහවුන, ක්‍රීඩාකළ, කෙලිකවටකම් කළ, දේ සිහි කෙරේද, බ්‍රාහ්මණය, මෙයද වනාහි බඹසරට කැඩුන, සිදුරුවූ, කබර සහිත කිලිටි වූවයයි කියනු ලැබේ. බ්‍රාහ්මණය, මෙය අපිරිසිදු බඹසර හැසිරීමයයි කියයි. මෛථුන සංයෝගයෙන් යුක්තවූයේ ජාති (ඉපදීමෙන්) නොමිදේ. ජරා, මරණ, ශෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස දුකින්ද නොමිදේයයි කියමි.
“බ්‍රාහ්මණය, නැවතද මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පැවිද්දෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මනාසේ බඹසර හැසිරෙන්නේයයි පිළිගනු ලබන්නේ, ස්ත්‍රියක් සමග එක්ව යහනක නොසිටීද. ස්ත්‍රියගේ ඇඟ ඉලීම්, පිරිමැදීම්, නෑවීම්, අත් පා මැඩීම්, නොඉවසයිද, එය බලාපොරොත්තු නොවේද, එයින් සතුටට පත්නොවේද, ස්ත්‍රිය සමග නොගැටේද, ක්‍රීඩා නොකෙරේද, කෙළිකවටකම් නොකෙරේද, සිහි නොකෙරේද, ස්ත්‍රියගේ ඇසින් ඇස නොබලාද, නොදකීද, බිත්තියෙන් පිටත සිට හෝ, ප්‍රාකාරයෙන් පිටත සිට හෝ සිනහ වෙන්නාවූ හෝ, කථා කරන්නාවූ හෝ, ගායනා කරන්නාවූ හෝ, හඬන්නාවූ හෝ ස්ත්‍රියගේ ශබ්දය නොඅසාද, ඔහු පෙර ස්ත්‍රිය සමග සිනහවුන, ක්‍රීඩාකළ, කෙලිකවටකම් කළ, දේ සිහි නොකෙරේද, එසේ නමුදු පස්කම් සැප අනුභව කරන්නාවූ එයින් පිරිවැරූ ගෘහපතියෙකු හෝ ගෘහපති පුත්‍රයෙකු හෝ බලාද, බ්‍රාහ්මණය, මෙයද වනාහි බඹසරට කැඩුන, සිදුරුවූ, කබර සහිත කිලිටි වූවයයි කියනු ලැබේ. බ්‍රාහ්මණය, මෙය අපිරිසිදු බඹසර හැසිරීමයයි කියයි. මෛථුන සංයෝගයෙන් යුක්තවූයේ ජාති (ඉපදීමෙන්) නොමිදේ. ජරා, මරණ, ශෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස දුකින්ද නොමිදේයයි කියමි.
“බ්‍රාහ්මණය, නැවතද මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් පැවිද්දෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මනාසේ බඹසර හැසිරෙන්නේයයි පිළිගනු ලබන්නේ, ස්ත්‍රියක් සමග එක්ව යහනක නොසිටීද. ස්ත්‍රියගේ ඇඟ ඉලීම්, පිරිමැදීම්, නෑවීම්, අත් පා මැඩීම්, නොඉවසයිද, එය බලාපොරොත්තු නොවේද, එයින් සතුටට පත්නොවේද, ස්ත්‍රිය සමග නොගැටේද, ක්‍රීඩා නොකෙරේද, කෙළිකවටකම් නොකෙරේද, සිහි නොකෙරේද, ස්ත්‍රියගේ ඇසින් ඇස නොබලාද, නොදකීද, බිත්තියෙන් පිටත සිට හෝ, ප්‍රාකාරයෙන් පිටත සිට හෝ සිනහ වෙන්නාවූ හෝ, කථා කරන්නාවූ හෝ, ගායනා කරන්නාවූ හෝ, හඬන්නාවූ හෝ ස්ත්‍රියගේ ශබ්දය නොඅසාද, ඔහු පෙර ස්ත්‍රිය සමග සිනහවුන, ක්‍රීඩාකළ, කෙලිකවටකම් කළ, දේ සිහි නොකෙරේද, පස්කම් සැප අනුභව කරන්නාවූ එයින් පිරිවැරූ ගෘහපතියෙකු හෝ ගෘහපති පුත්‍රයෙකු හෝ නොබලාද, එසේ නමුදු එක්තරා දේව නිකායක් ප්‍රාර්ථනාකොට බඹසර හැසිරේද, මම මේ ශීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපස් චරණයෙන් හෝ බඹසරින් හෝ දෙවියෙක් හෝ වන්නෙමි. දෙවියන්ගෙන් එක්තරා කෙනෙක් වන්නෙමියි කියාය. හෙතෙම එය ආශ්වාදය කරයි. එය ආශා කරයි. එයින් ප්‍රීතිවෙයි. බ්‍රාහ්මණය, මෙයද බඹසර කැඩීමය, සිදුරුවීමය, පුල්ලි වැටීමය, කිළුටු වීමයයි කියනු ලැබේ.
“බ්‍රාහ්මණය, මෙය මෛථුන සංයෝගයෙන් යුක්තවූ අපිරිසිදු බඹසර යයි කියයි. ඉපදීමෙන් නොමිදේ. ජරා, මරණ, ශෝක, පරිදේව, දුක්ඛ, දෝමනස්ස, උපායාස දුකක්ඛයන්ගෙන් නොමිදේයයි කියමි.
“බ්‍රාහ්මණය, යම්තාක් වනාහි මේ සප්ත මෛථුනයන්ගෙන් එක්තරා මෛථුන සංයෝගයක් තමා කෙරෙහි දුරු නොකෙළේයයි මනාකොට දැක්කෙම්ද, බ්‍රාහ්මණය, ඒතාක් මම දෙවියන් සහිත, මරුන් සහිත, බඹුන් සහිත, මේ ලෝකයෙහි ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් සහිත, දෙවි මිනිසුන් සහිත, ප්‍රජාවෙහි නිරුත්තරවූ සම්‍යක් සම්බෝධිය අවබෝධ කෙළේයයි නොම ප්‍රතිඥා කළෙමි.
“බ්‍රාහ්මණය, යම්තාක් වනාහි මම මේ සප්ත මෛථුන සංයෝගයන්ගෙන් එක්තරා මෛථුන සංයෝගයක් තමා කෙරෙහි දුරු නොකෙළේයයි නොදැක්කෙම්ද, බ්‍රාහ්මණය, එහෙයින් මම දෙවියන් සහිත, මරුන් සහිත, බඹුන් සහිත, ලෝකයෙහි ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් සහිත, දෙවි මිනිසුන් සහිත, ප්‍රජාවෙහි නිරුත්තරවූ සම්‍යක් සම්බෝධිය අවබෝධ කළේයයි මනාකොට ප්‍රතිඥා කළෙමි. මා තුළ දර්‍ශන ඥානය පහළවිය. මාගේ චිත්ත විමුක්තිය නොවෙනස්ය. මේ කෙළවර ආත්ම භාවයයි. දැන් මතු භවයක් නැත.”
මෙසේ දේශනා කළ කල්හි ජානුස්සෝනී බ්‍රාහ්මණ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ සැළකලේය.
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා යහපති. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, යම් සේ යටිකුරු කරණ ලද්දක් උඩුකුරු කරන්නේද, වැසුණු දෙයක් විවෘත කරන්නේද, මංමුලා වූවෙකුට මාර්ගය කියන්නේද, ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වායි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් දරන්නේද, එසේම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් අනේක ප්‍රකාරයෙන් ධර්මය ප්‍රකාශ කරණ ලදී. ඒ මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ සරණ යමි. ධර්මයද, භික්‍ෂු සංඝයාද සරණ යමි. අද සිට දිවි හිම් කොට සරණ ගිය උපාසකයකු කොට භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා දරාවා.”
|
| 8. සංයොගසුත්තං | 8. සංයෝග වියෝග සූත්‍රය |
|
51
‘‘සංයොගවිසංයොගං
‘‘ඉත්ථී, භික්ඛවෙ, අජ්ඣත්තං ඉත්ථින්ද්‍රියං මනසි කරොති - ඉත්ථිකුත්තං ඉත්ථාකප්පං ඉත්ථිවිධං ඉත්ථිච්ඡන්දං ඉත්ථිස්සරං ඉත්ථාලඞ්කාරං. සා තත්ථ රජ්ජති තත්‍රාභිරමති. සා තත්ථ රත්තා තත්‍රාභිරතා බහිද්ධා පුරිසින්ද්‍රියං මනසි කරොති - පුරිසකුත්තං පුරිසාකප්පං පුරිසවිධං පුරිසච්ඡන්දං පුරිසස්සරං පුරිසාලඞ්කාරං. සා තත්ථ රජ්ජති තත්‍රාභිරමති. සා තත්ථ රත්තා තත්‍රාභිරතා බහිද්ධා සංයොගං ආකඞ්ඛති. යඤ්චස්සා සංයොගපච්චයා උප්පජ්ජති සුඛං සොමනස්සං
‘‘පුරිසො, භික්ඛවෙ, අජ්ඣත්තං පුරිසින්ද්‍රියං මනසි කරොති - පුරිසකුත්තං පුරිසාකප්පං පුරිසවිධං පුරිසච්ඡන්දං පුරිසස්සරං පුරිසාලඞ්කාරං. සො තත්ථ රජ්ජති තත්‍රාභිරමති. සො තත්ථ රත්තො තත්‍රාභිරතො බහිද්ධා ඉත්ථින්ද්‍රියං මනසි කරොති - ඉත්ථිකුත්තං ඉත්ථාකප්පං ඉත්ථිවිධං ඉත්ථිච්ඡන්දං ඉත්ථිස්සරං ඉත්ථාලඞ්කාරං. සො තත්ථ රජ්ජති තත්‍රාභිරමති. සො තත්ථ රත්තො තත්‍රාභිරතො බහිද්ධා සංයොගං ආකඞ්ඛති. යඤ්චස්ස සංයොගපච්චයා උප්පජ්ජති සුඛං සොමනස්සං තඤ්ච ආකඞ්ඛති. පුරිසත්තෙ, භික්ඛවෙ, අභිරතා සත්තා
‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, විසංයොගො හොති? ඉත්ථී, භික්ඛවෙ, අජ්ඣත්තං ඉත්ථින්ද්‍රියං න මනසි කරොති - ඉත්ථිකුත්තං ඉත්ථාකප්පං ඉත්ථිවිධං ඉත්ථිච්ඡන්දං ඉත්ථිස්සරං ඉත්ථාලඞ්කාරං. සා තත්ථ න රජ්ජති, සා තත්‍ර නාභිරමති. සා තත්ථ අරත්තා තත්‍ර අනභිරතා බහිද්ධා පුරිසින්ද්‍රියං න මනසි කරොති - පුරිසකුත්තං පුරිසාකප්පං පුරිසවිධං පුරිසච්ඡන්දං පුරිසස්සරං පුරිසාලඞ්කාරං. සා තත්ථ න රජ්ජති, තත්‍ර නාභිරමති. සා තත්ථ අරත්තා තත්‍ර අනභිරතා බහිද්ධා සංයොගං නාකඞ්ඛති. යඤ්චස්සා සංයොගපච්චයා උප්පජ්ජති සුඛං සොමනස්සං තඤ්ච නාකඞ්ඛති. ඉත්ථත්තෙ, භික්ඛවෙ
‘‘පුරිසො, භික්ඛවෙ, අජ්ඣත්තං පුරිසින්ද්‍රියං න මනසි කරොති - පුරිසකුත්තං පුරිසාකප්පං පුරිසවිධං පුරිසච්ඡන්දං පුරිසස්සරං පුරිසාලඞ්කාරං. සො තත්ථ න රජ්ජති, සො තත්‍ර නාභිරමති. සො තත්ථ අරත්තො තත්‍ර අනභිරතො බහිද්ධා ඉත්ථින්ද්‍රියං න මනසි කරොති - ඉත්ථිකුත්තං ඉත්ථාකප්පං ඉත්ථිවිධං ඉත්ථිච්ඡන්දං ඉත්ථිස්සරං ඉත්ථාලඞ්කාරං. සො තත්ථ න රජ්ජති, තත්‍ර නාභිරමති. සො තත්ථ අරත්තො තත්‍ර අනභිරතො බහිද්ධා සංයොගං නාකඞ්ඛති. යඤ්චස්ස සංයොගපච්චයා උප්පජ්ජති සුඛං සොමනස්සං තඤ්ච නාකඞ්ඛති. පුරිසත්තෙ, භික්ඛවෙ, අනභිරතා සත්තා ඉත්ථීසු විසංයොගං ගතා. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, පුරිසො පුරිසත්තං අතිවත්තති. එවං
|
51
“මහණෙනි, තොපට සංයෝග වියෝග (එක්වීම හා වෙන්විම) දහම් කොටස දේශනා කරන්නෙමි. එය අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමි” යි වදාළ සේක. ‘එසේය ස්වාමීනි’ යි ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිවදන් දුන්හ.
“ඒ සංයොග වියෝග දහම් කොටස කවරේද? මහණෙනි, ස්ත්‍රිය, ස්ත්‍රී ලීලාව, ස්ත්‍රී පැවැත්ම, ස්ත්‍රී ආකාරය, ස්ත්‍රී කැමැත්ත, ස්ත්‍රී ස්වරය (හඬ), ස්ත්‍රී අලංකාරය, (යන මෙයින් යුක්තවූ) අධ්‍යාත්මික ස්ත්‍රීන්‍ද්‍රිය සිහි කරයි. ඇය එහි ඇලෙයි. එහි රමණය කරයි. ඇය එහි ඇළුනී, එහි රමනය කරන්නී, බාහ්‍යවූ (පිටත) පුරුෂෙන්‍ද්‍රිය සිහි කරයි. කෙසේද, පුරුෂ ලීලාව, පුරුෂ පැවැත්ම, පුරුෂාකාරය, පුරුෂ කැමැත්ත, පුරුෂ හඬ, පුරුෂාලංකාරය යන මෙහි ඈ ඇලෙයි. එහි රමණය කරයි. ඈ එහි ඇළුනී, එහි අභිරමණය කරන්නී, පිටත එක්විම බලාපොරොත්තු වෙයි. ඇයට සංයෝග හේතුවෙන් යම් සුවයක්, සොම්නසක් උපදීද, එයද බලාපොරොත්තු වෙයි. මහණෙනි, ස්ත්‍රී භාවයෙහි ඇළුනාවූ සත්ත්‍වයෝ පුරුෂයන් කෙරෙහි සංයෝගයට ගියාහු වෙති. මහණෙනි, මෙසේ ස්ත්‍රිය ස්ත්‍රී භාවය නොඉක්මවයි.
“මහණෙනි, පුරුෂතෙම අධ්‍යාත්මික පුරුෂෙන්‍ද්‍රිය සිහි කරයි. පුරුෂ ලීලාව, පුරුෂ පැවැත්ම, පුරුෂාකාරය, පුරුෂ කැමැත්ත, පුරුෂ හඬ, පුරුෂාලංකාරය, යන මෙහි හෙතෙම ඇලෙයි. රමණය කරයි. හෙතෙම එහි ඇළුනේ, එහි රමණය කරන්නේ, පිටත ස්ත්‍රීන්‍ද්‍රිය සිහි කරයි. ස්ත්‍රී ලීලාව, ස්ත්‍රී පැවැත්ම, ස්ත්‍රී ආකාරය, ස්ත්‍රී කැමැත්ත, ස්ත්‍රී හඬ, ස්ත්‍රී අලංකාරය එහි ඇලෙයි. එහි රමණය කරයි. හෙතෙම එහි ඇළුනේ, රමණය කරන්නේ, පිටත සංයෝගය (එක්විම) බලාපොරොත්තු වෙයි. ඔහුට සංයෝග හේතුවෙන් යම් සුවයක්, සොම්නසක් උපදීද, එයද බලාපොරොත්තු වෙයි. මහණෙනි, පුරුෂ භාවයෙහි ඇළුනාවූ සත්ත්‍වයෝ ස්ත්‍රීන් කෙරෙහි සංයෝගයට (එක්විමට) ගියේ වෙති. මහණෙනි, මෙසේ වනාහි පුරුෂතෙම පුරුෂ භාවය නොඉක්මවයි. මහණෙනි, මෙසේ සංයෝගය වෙයි.
“මහණෙනි, කෙසේ විසංයෝගය (වෙන්වීම) වේද? මහණෙනි, ස්ත්‍රිය, ස්ත්‍රී ලීලාව, ස්ත්‍රී පැවැත්ම, ස්ත්‍රී ආකාරය, ස්ත්‍රී කැමැත්ත, ස්ත්‍රී ස්වරය, ස්ත්‍රී අලංකාරය, යන මෙසේවූ අධ්‍යාත්මික ස්ත්‍රීන්‍ද්‍රිය සිහි නොකෙර්ද, ඇය එහි නොඇලෙයි. එහි රමණය නොකරයි. ඇය එහි නොඇළුනී, එහි රමනය නොකරන්නී, බාහ්‍යවූ පුරුෂෙන්‍ද්‍රිය සිහි නොකරයි. කෙසේද, පුරුෂ ලීලාව, පුරුෂ පැවැත්ම, පුරුෂාකාරය, පුරුෂ කැමැත්ත, පුරුෂ ස්වරය, පුරුෂාලංකාරය යන මෙහි ඇය නොඇලෙයි. එහි රමණය නොකරයි. ඇය එහි නොඇළුනී, එහි රමණය නොකරන්නී, පිටත සංයෝගය බලාපොරොත්තු නොවෙයි. ඇයට සංයෝග හේතුවෙන් යම් සුවයක්, සොම්නසක් උපදීද, එයද බලාපොරොත්තු නොවෙයි. මහණෙනි, ස්ත්‍රී භාවයෙහි ආශා නොවූ, නොඇළුනාවූ ස්ත්‍රිය පුරුෂයන් කෙරෙහි වෙන්වූයේ වෙයි. මහණෙනි, ස්ත්‍රිය එසේම ස්ත්‍රී භාවය ඉක්මවයි.
“මහණෙනි, පුරුෂයා අධ්‍යාත්මිකවූ පුරෂ ලීලාව, පුරුෂ පැවැත්ම, පුරුෂාකාරය, පුරුෂ කැමැත්ත, පුරුෂ ස්වරය, පුරුෂාලඞ්කාරය යන මේ පුරුෂෙන්‍ද්‍රිය සිහි නොකරයි. හෙතෙම එහි නොඇළුනේ, එහි අභිරමණය නොකළේ, ස්ත්‍රී ලීලාව, ස්ත්‍රී පැවැත්ම, ස්ත්‍රී ආකාරය, ස්ත්‍රී කැමැත්ත, ස්ත්‍රී ස්වරය, ස්ත්‍රී අලංකාරය, යන මේ පිටත ස්ත්‍රීන්‍ද්‍රිය සිහි නොකරයි. හෙතෙම එහි නොඇළෙයි. එහි අභිරමණය නොකරයි. හෙතෙම එහි නොඇළුනේ, එහි අභිරමණය නොකළේ, පිටත සංයෝගය බලාපොරොත්තු නොවෙයි. සංයෝග හේතුවෙන් ඕහට සැපතක්, සොම්නසක් උපදිද, එයද බලාපොරෝත්තු නොවෙයි. “පුරුෂභාවයෙහි නොඇළනාවූ සත්ත්‍වයෝ ස්ත්‍රීන් කෙරෙහි වෙන්වූවෝ වෙති. මහණෙනි, මෙසේ වනාහි පුරුෂයා පුරුෂ භාවය ඉක්මවයි. මහණෙනි, මෙසේ වනාහි විසංයෝගය වෙයි. මහණෙනි, මෙය සංයෝගය වියෝග දහම් කොටස වෙයි.
|
| 9. දානමහප්ඵලසුත්තං | 9. වම්පෙය්‍යක දානානිසංස සූත්‍රය |
|
52
එකං සමයං භගවා චම්පායං විහරති ගග්ගරාය පොක්ඛරණියා තීරෙ. අථ ඛො සම්බහුලා චම්පෙය්‍යකා උපාසකා යෙන ආයස්මා සාරිපුත්තො තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. එකමන්තං නිසින්නා ඛො චම්පෙය්‍යකා උපාසකා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං එතදවොචුං - ‘‘චිරස්සුතා නො, භන්තෙ
(භන්තෙ සාරිපුත්ත (සී.)), භගවතො
අථ ඛො චම්පෙය්‍යකා උපාසකා තදහුපොසථෙ යෙනායස්මා සාරිපුත්තො තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨංසු. අථ ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො තෙහි චම්පෙය්‍යකෙහි උපාසකෙහි සද්ධිං යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො භගවන්තං එතදවොච -
‘‘සියා
‘‘ඉධ, සාරිපුත්ත, එකච්චො සාපෙඛො
(සාපෙක්ඛො (ස්‍යා.)) දානං දෙති, පතිබද්ධචිත්තො
(පතිබන්ධචිත්තො (ක.)) දානං දෙති, සන්නිධිපෙඛො දානං දෙති, ‘ඉමං පෙච්ච පරිභුඤ්ජිස්සාමී’ති දානං දෙති. සො තං දානං දෙති සමණස්ස වා බ්‍රාහ්මණස්ස වා අන්නං පානං වත්ථං යානං මාලාගන්ධවිලෙපනං සෙය්‍යාවසථපදීපෙය්‍යං. තං කිං මඤ්ඤසි, සාරිපුත්ත, දදෙය්‍ය ඉධෙකච්චො එවරූපං දාන’’න්ති? ‘‘එවං, භන්තෙ’’.
‘‘තත්‍ර, සාරිපුත්ත, ය්වායං සාපෙඛො දානං දෙති
‘‘ඉධ පන, සාරිපුත්ත, එකච්චො න හෙව ඛො සාපෙඛො දානං දෙති, න පතිබද්ධචිත්තො දානං දෙති, න සන්නිධිපෙඛො දානං දෙති, න ‘ඉමං පෙච්ච පරිභුඤ්ජිස්සාමී’ති දානං දෙති; අපි ච ඛො ‘සාහු දාන’න්ති දානං දෙති...පෙ.... නපි ‘සාහු දාන’න්ති දානං දෙති; අපි ච ඛො ‘දින්නපුබ්බං කතපුබ්බං පිතුපිතාමහෙහි න අරහාමි පොරාණං කුලවංසං හාපෙතු’න්ති දානං දෙති...පෙ.... නපි ‘දින්නපුබ්බං කතපුබ්බං පිතුපිතාමහෙහි න අරහාමි පොරාණං කුලවංසං හාපෙතු’න්ති දානං දෙති; අපි ච ඛො ‘අහං පචාමි, ඉමෙ න පචන්ති, නාරහාමි පචන්තො අපචන්තානං දානං අදාතු’න්ති දානං දෙති...පෙ.... නපි ‘අහං පචාමි, ඉමෙ න පචන්ති, නාරහාමි පචන්තො අපචන්තානං දානං අදාතු’න්ති දානං දෙති; අපි ච ඛො ‘යථා තෙසං පුබ්බකානං ඉසීනං තානි මහායඤ්ඤානි අහෙසුං, සෙය්‍යථිදං - අට්ඨකස්ස වාමකස්ස වාමදෙවස්ස වෙස්සාමිත්තස්ස යමදග්ගිනො අඞ්ගීරසස්ස භාරද්වාජස්ස වාසෙට්ඨස්ස කස්සපස්ස භගුනො, එවං මෙ අයං
‘‘තත්‍ර, සාරිපුත්ත, ය්වායං න හෙව
(නහෙව ඛො (සී. ස්‍යා.)) සාපෙඛො දානං දෙති; න පතිබද්ධචිත්තො දානං දෙති; න සන්නිධිපෙඛො දානං දෙති; න ‘ඉමං පෙච්ච පරිභුඤ්ජිස්සාමී’ති දානං දෙති; නපි ‘සාහු දාන’න්ති දානං දෙති; නපි ‘දින්නපුබ්බං කතපුබ්බං පිතුපිතාමහෙහි
|
52
“එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ චම්පා නගරය සමිපයෙහිවු ගර්‍ගරා පොකුණු තෙර වැඩ වසණ සේක. එකල්හි බොහෝ චම්පා නගර වැසි උපාසකවරු ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණියහ. පැමිණ ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ වැඳ එකත්පසෙක සිටියහ. එකත්පසෙක සිටියාවූ චම්පා නගර වැසි උපාසකවරු ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට මෙය සැළ කළහ.
“ස්වාමිනි, ශාරීපුත්‍රයන් වහන්ස, අපි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හමුවෙන් දැහැමි කථාවක් අසා බොහෝ කල් වෙමු. ස්වාමිනි, අපි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමිපයෙහි දැහැමි කථාවක් අසමු නම් ඉතා යහපති.”
“එසේ නම් ඇවැත්නි, පැමිණ සිටි උපෝසථ දිනයෙහි පැමිනෙනු මැනවි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමිපයෙන් දැහැමි කථාවක් ඇසීම ඉතා යහපති.”
“එසේය ස්වාමිනි,” යි ඒ චම්පා නගර වැසි උපාසකවරු ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට පිළිතුරු දී, අසුන්වලින් නැගිට, උන්වහන්සේට වැඳ, පැදකුණු කොට ගියහ.
“ඉක්බිති ඒ චම්පා නගර වැසි උපාසකවරු පැමිණ සිටි උපෝසථ දිනයෙහි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැන්හි පැමිණියහ. පැමිණ, ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ වැඳ එකත්පසෙක සිටියාහ. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ ඒ චම්පා නගර වැසි උපාසකවරුන් සමග භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද, එතැන්හි පැමිණියහ. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඳ, එකත්පසෙක හුන්හ. එකත්පසෙක සිටියාවූ ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය සැළකළහ.
“ස්වාමිනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමකුට එබඳුවූ දානයක් දෙන ලද්දේ මහත් ඵල නොවුයේ වන්නේද, මහානිශංස නොවූයේ වන්නේද, ස්වාමිනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමකුට එබඳුවූ දානයක් දෙන ලද්දේ මහත්ඵල වූයේ වන්නේද, මහානිශංස වූයේ වන්නේද?”
“ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමකුට එබඳුවු දානයක් දෙන ලද්දේ මහත්ඵල නොවූයේ, මහානිශංස නොවූයේ වන්නේය. ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමකුට එබඳුවු දානයක් දෙන ලද්දේ මහත්ඵල වූයේ, මහානිශංස වූයේ වන්නේය.” “ස්වාමිනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමකුට එබඳුවු දානයක් දෙන ලද්දේ මහත්ඵල නොවූයේ, මහානිශංස නොවූයේ ස්වාමීනි, එයට හේතු කවරේද? එයට ප්‍රත්‍යය කවරේද? ස්වාමිනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමකුට එබඳුවු දානයක් දෙන ලද්දේ මහත්ඵල වූයේ, මහානිශංස වූයේ ස්වාමීනි, එයට හේතු කවරේද? එයට ප්‍රත්‍යය කවරේද?”
“ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමෙක් බලාපොරොත්තු සහිතව දන් දෙයි. ඇලුනු සිතැතිව දන්දෙයි. රැස්කිරීම් සිතැතිව දන් දෙයි. මෙය පරලොවදී අනුභව කරන්නෙමියි දන් දෙයි. හෙතෙම ආහාර, පාන, වස්ත්‍ර, යාන, මල්-සුවඳ-විලවුන්, නිදන දේ, ගෘහ පහන් යන මෙයින් ඒ දානය දෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමෙක් මෙබඳුවු දන් දෙන්නේය. එය කුමකැයි සිතන්නෙහිද?” “එසේය ස්වාමිනි.”
“ශාරීපුත්‍රය, එහි යමෙක් බලාපොරොත්තු ඇතිව දන් දෙයි. ඇළුනු සිතැතිව දන් දෙයි. රැස් කිරීම් සිතැතිව දන් දෙයි. මෙය පරලොවදී අනුභව කරන්නෙමියි දන් දෙයි. හෙතෙම ඒ දානය දි, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් මරණින් මතු චාතුර්මහාරාජික දෙවියන් අතර උපදියි. හෙතෙම ඒ කර්‍මය, ඒ ඎද්ධිය, ඒ යශස, ඒ අධිපති භාවය ගෙවා මෙලොවට එන සුළුවූයේ වෙයි.
“ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමෙක් බලාපොරොත්තු සහිතව දන් නොම දෙයි. ඇළුනු සිතැතිව දන් නොම දෙයි. රැස් කිරීම් සිතැතිව දන් නොම දෙයි. මෙය පරලොවදී අනුභව කරන්නෙමියි දන් නොම දෙයි. එසේ නමුදු දානය යහපත්යයි දන් දෙයි. නැවතද වනාහි පිය, මුතු, මි මුතුන් විසින් පෙර දෙන ලද්දේය. පෙර කරණ ලද්දේය. කුල වංශය පුරාණ දේ අත් හරින්ට නුසුදුසු වෙමියි දන් දෙයි. පිය, මි මුතුන් විසින් පෙර දෙන ලද්දේ නොවේ. කරණ ලද්දේ නොවේ. කුල වංශය අත් හරින්ට නුසුදුස්සෙමියි දන් දෙයි.
“නැවතද වනාහි ‘මම පිසමි. මොවුහු නොපිසිත්. පිසන්නා නොපිසන්නට නොදීම නුසුදුසුය’ යි (සිතා) දන් දෙයි. “මම ද නොපිසමි. මොවුහුද නොපිසිත්. පිසන්නා නොපිසන්නන්ට නොදීම නුසුදුසුය’ යි දන් දෙයි. නැවතද වනාහි යම්සේ ඔවුන්ගේ පෙර ඎෂීන්ගේ මහා යාගයෝ වූහ. ඒ කෙසේද? අට්ටක, වාමක, වාමදේව, වෙස්සාමිත්ත, යමතග්ගී, අංගීරස, භාරවාජ, වාසෙට්ඨ, කස්සප යන මොවුන්ගේය. මෙසේ මාගේ මේ දාන සංවිභාගය වන්නේයයි දන් දෙයි. යම් සේ ඔවුන්ගේ පෙර ඎෂීන්ගේ මහා යාගයෝ නොවූහ. ඒ කෙසේද? නැවතද වනාහි යම්සේ ඔවුන්ගේ පෙර ඎෂීන්ගේ මහා යාගයෝ වූහ. ඒ කෙසේද? අට්ටක, වාමක, වාමදේව, වෙස්සාමිත්ත, යමතග්ගී, අංගීරස, භාරවාජ, වාසෙට්ඨ, කස්සප යන මොවුන්ගේය. නැවතද වනාහි මාගේ මේ දානය දෙනුයේ සිත පහදියි. සතුටුවීමෙන් සොම්නස උපදියයි දන් දෙයි. මේ දානය දීමෙන් සිත නොපහදියි. නොසතුටු වීමෙන් සොම්නස උපදීයයි දන් දෙයි.
“නැවතද චිත්තාලංකාරය පිණිස සිතට වුවමනා දේ පිණිස යයි දන් දෙයි. හෙතෙම පැවිද්දෙකුට හෝ බ්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ ආහාර පාන, වස්ත්‍ර, යාන, මල් සුවඳ විලවුන්, නිදන දේ, ගෘහ, පහන් යන මෙයින් ඒ දානය දෙයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමෙක් මෙබඳුවූ දන් දෙන්නේය. එය කුමකැයි සිතන්නෙහිද?”
“එසේය, ස්වාමිනි. යම් ඒ කෙනෙක් බලාපොරොත්තු නැතිව දන් දෙයි. ඇළුන සිත් නැතිව දන් දෙයි. රැස්කිරීම් සිත් නැතිව දන් දෙයි. මෙය පරලොවදී අනුභව නොකරන්නෙමියි දන් දෙයි. දානය යහපත් නොවෙතැයි දන් දෙයි. පිය මි මුතුන් විසින් නොම දෙන ලද්දේය. නොම කරණ ලද්දේය. පුරාණ කුල වංශය අත් හරින්ට නොහැක්කෙමියි දන් දෙයි. මම නොපිසමි. මොවුහු නොපිසිත්. පිසන්නා නොපිසන්නන්ට නොදෙන්ට නුසුදුසුය’ යි දන් දෙයි. යම් සේ වුන්ගේ පූර්‍ව ඎෂීන්ගේ මහා යාගයෝ නොවූහ. ඒ කෙසේද, අට්ටක, වාමක, වාමදේව, වෙස්සාමිත්ත, යමතග්ගී, අංගීරස, භාරවාජ, වාසෙට්ඨ, කස්සප, භගු යන මොවුන්ගේයි. මෙසේ මේ දානය මේ දාන සංවිභාගය වන්නේයයි දන් දෙයි. ‘මාගේ මේ දානය දෙන්නේ සිත නොපහදියි. සිත සතුටු නොවූයේ සොම්නස නොඋපදිය’ යි දන් දෙයි. එසේ නමුදු සිතේ අලංකාරය පිණිස, සිතට වුවමනා දේ පිණිස, දන් දෙයි. හෙතෙම ඒ දානය දී ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් මරණින් මතු බ්‍රහ්ම කායික දෙවියන් සමග උපදියි. හෙතෙම ඒ කර්‍මය ගෙවා ඒ ඎද්ධිය, ඒ යසස, ඒ ආධිපත්‍යය ගෙවා මෙලොවට නොඑනසුළු වූයේ අනාගාමී වෙයි.
“ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් කෙනෙකුට එබඳු දෙන ලද දන් මහත්ඵල නොවූයේ වේද, මහානිශංස නොවූයේ වේද, මේ එයට හේතුවයි. මේ එයට ප්‍රත්‍යයයි. ශාරීපුත්‍රය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් කෙනෙකුට එබඳු දෙන ලද දන් මහත්ඵල වූයේද, මහානිශංස වූයේද, මේ එයට හේතුවයි. මේ එයට ප්‍රත්‍යයයි.
|
| 10. නන්දමාතාසුත්තං | 10. (වෙළුකණ්ටකී) නන්‍දමාතු සූත්‍රය |
|
53
එවං මෙ සුතං - එකං සමයං ආයස්මා ච සාරිපුත්තො ආයස්මා ච මහාමොග්ගල්ලානො
තෙන ඛො පන සමයෙන වෙස්සවණො මහාරාජා උත්තරාය දිසාය දක්ඛිණං දිසං ගච්ඡති කෙනචිදෙව කරණීයෙන. අස්සොසි ඛො වෙස්සවණො මහාරාජා නන්දමාතාය උපාසිකාය පාරායනං සරෙන භාසන්තියා, සුත්වා කථාපරියොසානං ආගමයමානො අට්ඨාසි.
අථ ඛො නන්දමාතා උපාසිකා පාරායනං සරෙන භාසිත්වා තුණ්හී අහොසි. අථ ඛො වෙස්සවණො මහාරාජා නන්දමාතාය උපාසිකාය කථාපරියොසානං විදිත්වා අබ්භානුමොදි - ‘‘සාධු භගිනි, සාධු භගිනී’’ති! ‘‘කො පනෙසො, භද්‍රමුඛා’’ති? ‘‘අහං තෙ, භගිනි, භාතා වෙස්සවණො, මහාරාජා’’ති. ‘‘සාධු, භද්‍රමුඛ, තෙන හි යො මෙ අයං ධම්මපරියායො භණිතො
අථ ඛො නන්දමාතා උපාසිකා තස්සා රත්තියා අච්චයෙන සකෙ නිවෙසනෙ පණීතං ඛාදනීයං භොජනීයං පටියාදාපෙසි. අථ ඛො සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානප්පමුඛො භික්ඛුසඞ්ඝො අකතපාතරාසො යෙන වෙළුකණ්ඩකො තදවසරි. අථ ඛො නන්දමාතා උපාසිකා අඤ්ඤතරං පුරිසං ආමන්තෙසි - ‘‘එහි ත්වං, අම්භො පුරිස, ආරාමං ගන්ත්වා භික්ඛුසඞ්ඝස්ස කාලං ආරොචෙහි - ‘කාලො, භන්තෙ, අය්‍යාය නන්දමාතුයා නිවෙසනෙ නිට්ඨිතං භත්ත’’’න්ති. ‘‘එවං, අය්‍යෙ’’ති ඛො සො පුරිසො නන්දමාතාය උපාසිකාය පටිස්සුත්වා ආරාමං ගන්ත්වා භික්ඛුසඞ්ඝස්ස කාලං ආරොචෙසි - ‘‘කාලො, භන්තෙ, අය්‍යාය නන්දමාතුයා නිවෙසනෙ නිට්ඨිතං භත්ත’’න්ති. අථ ඛො සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානප්පමුඛො භික්ඛුසඞ්ඝො පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙන නන්දමාතාය උපාසිකාය නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො නන්දමාතා උපාසිකා සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානප්පමුඛං භික්ඛුසඞ්ඝං පණීතෙන ඛාදනීයෙන භොජනීයෙන සහත්ථා සන්තප්පෙසි සම්පවාරෙසි.
අථ
‘‘ඉධාහං, භන්තෙ
‘‘අච්ඡරියං, නන්දමාතෙ, අබ්භුතං, නන්දමාතෙ! යත්‍ර හි නාම වෙස්සවණෙන මහාරාජෙන එවංමහිද්ධිකෙන එවංමහෙසක්ඛෙන දෙවපුත්තෙන සම්මුඛා සල්ලපිස්සසී’’ති.
‘‘න ඛො මෙ, භන්තෙ, එසෙව අච්ඡරියො අබ්භුතො ධම්මො. අත්ථි මෙ අඤ්ඤොපි අච්ඡරියො අබ්භුතො ධම්මො. ඉධ මෙ, භන්තෙ, නන්දො නාම එකපුත්තකො පියො මනාපො. තං රාජානො කිස්මිඤ්චිදෙව පකරණෙ ඔකස්ස පසය්හ ජීවිතා වොරොපෙසුං. තස්මිං ඛො පනාහං, භන්තෙ, දාරකෙ ගහිතෙ වා ගය්හමානෙ වා වධෙ වා වජ්ඣමානෙ වා හතෙ වා හඤ්ඤමානෙ වා නාභිජානාමි චිත්තස්ස අඤ්ඤථත්ත’’න්ති. ‘‘අච්ඡරියං, නන්දමාතෙ, අබ්භුතං නන්දමාතෙ! යත්‍ර හි නාම චිත්තුප්පාදම්පි
(චිත්තුප්පාදමත්තම්පි (ස්‍යා.)) පරිසොධෙස්සසී’’ති.
‘‘න ඛො මෙ, භන්තෙ
‘‘න ඛො මෙ, භන්තෙ, එසෙව අච්ඡරියො අබ්භුතො ධම්මො. අත්ථි මෙ අඤ්ඤොපි අච්ඡරියො අබ්භුතො ධම්මො. යතොහං, භන්තෙ, සාමිකස්ස දහරස්සෙව දහරා ආනීතා නාභිජානාමි සාමිකං මනසාපි අතිචරිතා
(අතිචරිතුං (ස්‍යා.), අතිචාරිත්තං (ක.)), කුතො පන කායෙනා’’ති! ‘‘අච්ඡරියං, නන්දමාතෙ, අබ්භුතං, නන්දමාතෙ! යත්‍ර හි නාම චිත්තුප්පාදම්පි පරිසොධෙස්සසී’’ති.
‘‘න
‘‘න ඛො මෙ, භන්තෙ, එසෙව අච්ඡරියො අබ්භුතො ධම්මො. අත්ථි මෙ අඤ්ඤොපි අච්ඡරියො අබ්භුතො ධම්මො. ඉධාහං, භන්තෙ, යාවදෙව
(යාවදෙව (සී. ස්‍යා.) සං. නි. 2.152 පාළි ච අට්ඨකථාටීකා ච පස්සිතබ්බා) ආකඞ්ඛාමි විවිච්චෙව කාමෙහි විවිච්ච අකුසලෙහි ධම්මෙහි සවිතක්කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාමි. විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාමි. පීතියා ච විරාගා උපෙක්ඛිකා ච විහරාමි සතා ච සම්පජානා සුඛඤ්ච
‘‘න ඛො මෙ, භන්තෙ, එසෙව අච්ඡරියො අබ්භුතො ධම්මො. අත්ථි මෙ අඤ්ඤොපි අච්ඡරියො අබ්භුතො ධම්මො. යානිමානි, භන්තෙ, භගවතා දෙසිතානි පඤ්චොරම්භාගියානි සංයොජනානි නාහං තෙසං කිඤ්චි අත්තනි අප්පහීනං සමනුපස්සාමී’’ති. ‘‘අච්ඡරියං, නන්දමාතෙ, අබ්භුතං, නන්දමාතෙ’’ති!
අථ
|
53
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේද, ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලායන ස්ථවිරයන් වහන්සේද මහත්වූ භික්‍ෂු සංඝයා සමග දක්‍ෂිණගිරියෙහි චාරිකාවෙහි හැසිරෙත්. එකල්හි වනාහි වෙළුකණ්ඨකී නම් නන්දමාතා උපිසිකාව රෑ අළුයම් කාලයෙහි නැගිට පාරායන සූත්‍රය හඬනගා කියයි.
එකල්හි වනාහි වෛශ්‍රවණ මහරජතෙම යම් කිසිවක් සඳහා උතුරු දිශාවෙන් දකුණු දිශාවට යයි. නන්දමාතා උපාසිකාවගේ පාරායන සූත්‍රය ශබ්දනගා කිම වෛශ්‍රවණ මහරජතෙම ඇසුවේය. අසා, කථාවේ කෙළවර බලාපොරොත්තුවෙන් සිටියේය. ඉක්බිති නන්‍ද මාතා උපාසිකාව පාරායන සූත්‍රය ශබ්ද නගා කියා නිශ්ශබ්ද විය. ඉක්බිති වෛශ්‍රවණ මහරජතෙම නන්දමාතා උපාසිකාවගේ කතාවේ කෙළවර දැන, “සාධු! සොහොයුරිය, සාධු! සොහොයුරිය,” යි අනුමෝදන් විය.
“හොඳ වචන ඇත්ත, මේ (ඔබ) කවරෙක්ද?” “සොහොයුරිය, මම ඔබේ සහෝදර වෛශ්‍රවණ මහරජය.”
“හොඳ වචන ඇත්ත, හොඳයි. මෙයමත් මට වේවා. හෙට සැරියුත් මුගලන් දෙනම ප්‍රමුඛ භික්‍ෂු සමුහය උදය නොවළඳා වෙළුකණ්ඨකයට වඩිත්.
“ඒ භික්‍ෂු සංඝයා වළඳවා, මට දානය අනුමෝදන් කරන්නෙහිය. මෙසේත් මට ආගන්තුක සත්කාරය වේය’ යි (කියායි.)
ඉක්බිත්තෙන් වනාහි නන්‍ද මව් වු උපාසිකාව රැය එළිවූවිට, තමාතේ ගෙහි රසවත් කෑම් පීම් පිළියෙළ කරවීය. ඉක්බිත්තෙන් වනාහි සැරියුත් මුගලන් ප්‍රමුඛ භික්‍ෂු සංඝයා උදය නොවළඳා වේළුකණ්ඨකයට පැමිණියහ.
“පින්වත් පුරුෂය, එව. ඔබ පන්සලට ගොස්, ‘ස්වාමීනි, ආර්යයන්ට මේ කාලය වේ. නන්දමාතා ආර්‍ය්‍යාවගේ ගෘහයෙහි දානය පිළියෙළ වීය’ යි ආරාමයට ගොස් භික්‍ෂු සංඝයාට කාලය දන්වව.’
“එසේය, ආර්‍ය්‍යාවෙනි.” යි ඒ පුරුෂතෙම නන්දමාතා උපාසිකාවට පිළිතුරු දී, ආරාමයට ගොස් ‘ස්වාමීනි, මේ කාලය වේ. නන්දමාතා ආර්‍ය්‍යාවගේ ගෘහයෙහි දානය පිළියෙළ වීය’ යි භික්‍ෂු සංඝයාට කාලය දැන්වීය.
ඉක්බිති සැරියුත් මුගලන් දෙනම ප්‍රමුඛ භික්‍ෂු සංඝතෙම පෙරවරු කාලයෙහි හැඳ පොරවා පා සිවුරු ගෙන, නන්දමාතා උපාසිකාවගේ ගෘහය යම් තැනකද, එතැන්හි වැඩියහ. එසේ වැඩ, පැනවූ අස්නෙහි හිඳගත්හ. ඉක්බිති, නන්දමාතා උපාසිකාව, සැරියුත් මුගලන් දෙනම ප්‍රමුඛ භික්‍ෂු සංඝයා ප්‍රණිතවූ කෑම් පීම්වලින් සියතින් මනාකොට පැවරුයේය. ඉක්බිති නන්දමාතා උපාසිකාව වළඳන ලද පාත්‍රයෙන් අත බහා තබන ලද සැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේ එකත්පසෙක හුන් නන්‍ද මව් වූ උපාසිකාවට මේ කාරණය කීය.
නන්‍දමාතාව, කවරෙක් නම් භික්‍ෂු සංඝයාගේ පැමිණිම ඔබට කීවේද?”
“ස්වාමීනි, මම මෙහිරෑ අපයම් වේලෙහි නින්දෙන් නැගිට පාරායණ සූත්‍රය හඬනගා කියා නිශ්ශබ්ද වූයෙමි. ස්වාමීනි, ඉක්බිත්තෙන් වනාහි වෛශ්‍රවණ මහා රජ තෙම මා කීම අවසන් කළා දැන, ‘සොහොයුරිය, යහපති. යහපති’ යි එයට සතුටුවිය.
“හොඳ වචන ඇත්ත, මේ (ඔබ) කවරෙක්ද?”
“සොහොයුරිය, මම ඔබේ සහෝදර වෛශ්‍රවණ මහරජය.”
“හොඳ වචන ඇත්ත, හොඳයි. මෙයමත් මට වේවා. හෙට සැරියුත් මුගලන් දෙනම ප්‍රමුඛ භික්‍ෂු සමුහය උදය නොවළඳා වෙළුකණ්ඨකයට වඩිත්.
“ඒ භික්‍ෂු සංඝයා වළඳවා, මට දානය අනුමෝදන් කරන්නෙහිය. මෙසේත් මට ආගන්තුක සත්කාරය වේය’ යි (කියායි.)
“ස්වාමීනි, යම් මේ දානයක් වේද, ඒ පින වෛශ්‍රවණ මහරජහට යහපත පිණිස වේවා.” යි කීය.
“යමෙකදී වෛශ්‍රවණ මහරජු වැනි මෙබඳු බොහෝ ඎද්ධි ඇති, මෙබඳු මහෙශාඛ්‍යවූ, දෙව් පුතුන් හා සම්මුඛව, සමගි කථාවන් කරන්නේද, නන්‍ද මාතාවෙනි, මේ කාරණය පුදුමයි. නන්‍ද මාතාවෙනි, මේ කාරණය ආශ්චර්යයි...
“ස්වාමීනි, මට මේ පුදුම ආශ්චර්‍ය්‍ය කාරණය මේ ම නොවේ. ස්වාමීනි, මට අනෙකුත් පුදුම ආශ්චර්ය කාරණයක් ඇත.
“ස්වාමීනි, මෙහි මාගේ ප්‍රියවූ, මනාපවූ නන්‍දක නම්වූ එක් පුත්‍රයෙක් විය. ඔහු රජවරු කිසියම් කරුණක් නිසා හිංසා කොට බලහත්කාරයෙන් දිවි තොර කළහ. ස්වාමීනි, ඒ අවස්ථාවෙහි දරුවා ගන්නා ලද කල්හි හෝ, ගණු ලබන කල්හි හෝ, බැඳි කල්හි හෝ, වද දෙන කල්හි හෝ, නැසූ කල්හි හෝ, නසනු ලබන කල්හි හෝ, සිත වෙනස්වූ බවක් මම නොදනිමි.”
“ආශ්චර්‍ය්‍යයකි, නන්‍ද මාතාවෙනි, පුදුමයකි. නන්‍ද මාතාවෙනි. යම් තැනක සිත ඉපදවිම් මාත්‍රයම පිරිසිදු කරන්නෙහිය.”
“ස්වාමීනි, මාගේ මෙයම ආශ්චර්‍ය්‍යවූ පුදුමවූ ධර්මය නොවේ. අනිකුදු ආශ්චර්‍ය්‍ය පුදුම ධර්මයක් ඇත. ස්වාමීනි, මෙහි මාගේ ස්වාමියා කළුරිය කළේ, එක්තරා යක්‍ෂ යෝනියක උපන්නේය. හෙතෙම මට පෙර ආත්ම භාවයෙන් පෙණෙයි. ස්වාමීනි, ඒ හේතුකොටගෙණ සිතෙහි වෙනස්විමක් මම නොදනිමි.” “ආශ්චර්‍ය්‍යයකි, නන්‍ද මාතාවනි, පුදුමයකි. නන්‍ද මාතාවනි. යම් තැනෙක සිත ඉපදීම් මාත්‍රයම පිරිසිදු කෙළෙහිය.”
“ස්වාමීනි, මෙයම මාගේ ආශ්චර්‍ය්‍යවූ පුදුමවූ ධර්මය නොවේ. අනිකුදු ආශ්චර්‍ය්‍ය පුදුම ධර්මයක් ඇත. ස්වාමීනි, තරුණවූ ස්වාමියාට මා තරුණ කල්හිම ගෙන එන ලදී. යම් හෙයකින් මම සිතින්වත් ස්වාමියා හැර වෙන කෙනෙකු නොපැතීමි. කයින් කියකුම කිම.”
“ආශ්චර්‍ය්‍යයකි, නන්‍ද මාතාවනි, පුදුමයකි. නන්‍ද මාතාවනි. යම් තැනෙක සිත ඉපදවීම් මාත්‍රයම පිරිසිදු කෙළෙහිය.”
“ස්වාමීනි, මෙයම මාගේ ආශ්චර්‍ය්‍ය පුදුම ධර්මය නොවේ. අනිකුදු ආශ්චර්‍ය්‍ය පුදුම ධර්මයක් ඇත. ස්වාමීනි, යම් දිනක උපාසිකාවයයි මා ප්‍රසිද්‍ධවීද, එදා පටන් දැන දැන කිසියම් ශික්‍ෂා පදයක් ඉක්මවු බව මම නොදනිමි.” - “ආශ්චර්‍ය්‍යයකි, නන්‍ද මාතාවනි, පුදුමයකි. නන්‍ද මාතාවනි.”
“ස්වාමීනි, තවත් ආශ්චර්‍ය්‍යවූ පුදුමවූ ධර්මයක් ඇත. ස්වාමීනි, යම්තාක් මම කාමයන්ගෙන් වෙන්ව, අකුශලයන්ගෙන් වෙන්ව, විතර්‍ක සහිත, විචාර සහිත, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීති සුවයෙන් යුත්, ප්‍රථම ධ්‍යානයට සමවදිමියි, විතර්‍ක විචාරයන්ගේ සංසිඳීමෙන් අධ්‍යාත්මයෙහි පැහැදීම ඇති, සිතේ එකඟත්‍වයක් ඇති විතර්‍ක රහිත, විචාර රහිත, සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීති සැපය ඇති, ද්වීතීයධ්‍යානයට සමවැද වාසය කරමියි ප්‍රීතියගේ වෙන්වීමෙන් සිහි ඇත්තේ, මනා දැනිම් ඇත්තේ, උපෙක්‍ෂා සහිතව වාසය කරමි. කයින්ද සැපය විඳිමි. යම් ධ්‍යානයකට උපෙක්‍ෂා ඇත්තේ, සිහි ඇත්තේ, සුඛ විහාරියයි ආර්‍ය්‍යයන් වහන්සේලා කියද්ද, ඒ තෘතීය ධ්‍යානයට සමවැද වාසය කරමියි, සැපයෙන් වෙන්වුද, දුකින් වෙන්වුද, දුක් නොවූ, සුව නොවූ, උපෙක්‍ෂා ස්මෘති පාරිශුද්ධියෙන් යුත්, චතුර්ත්‍ථධ්‍යානයට සමවැද වාසය කරමියි බලාපොරොත්තු වෙමි.
“මාගේ අනිකුදු ආශ්චර්‍ය්‍ය අද්බූත ධර්මයක් ඇත. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරණ ලද පඤ්ච ශරම්භාගිය සංයෝජනයෝ (මුල් බැඳුම් පසක්) වෙද්ද, ඔවුන්ගෙන් කිසිවක් අප්‍රහීනවු බවක් නොම දකිමි.” “ආශ්චර්‍ය්‍යයකි, නන්‍ද මාතාවනි, පුදුමයකි. නන්‍ද මාතාවනි.”
ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ නන්‍ද මාතා උපාසිකාව දැහැමි කථාවෙන් විස්තරකොට සමාදන්කොට, උත්සාහවත්කොට, සතුටුකොට අස්නෙන් නැගිට වැඩියහ.
|