3. අනුත්තරියවග්ගො | 3. අනුත්තරිය වර්ගය |
1. සාමකසුත්තං | 1. සාමගාම සූත්රය |
21
එකං
‘‘තයොමෙ, භන්තෙ, ධම්මා භික්ඛුනො පරිහානාය සංවත්තන්ති. කතමෙ තයො? කම්මාරාමතා, භස්සාරාමතා
අථ ඛො භගවා තස්සා රත්තියා අච්චයෙන භික්ඛූ ආමන්තෙසි - ‘‘ඉමං, භික්ඛවෙ, රත්තිං අඤ්ඤතරා දෙවතා අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්තවණ්ණා කෙවලකප්පං පොක්ඛරණියං ඔභාසෙත්වා යෙනාහං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා මං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. එකමන්තං ඨිතා ඛො, භික්ඛවෙ, සා දෙවතා මං එතදවොච - ‘තයොමෙ, භන්තෙ, ධම්මා භික්ඛුනො පරිහානාය සංවත්තන්ති. කතමෙ තයො? කම්මාරාමතා, භස්සාරාමතා, නිද්දාරාමතා - ඉමෙ ඛො, භන්තෙ, තයො ධම්මා භික්ඛුනො පරිහානාය සංවත්තන්තී’ති. ඉදමවොච, භික්ඛවෙ, සා දෙවතා. ඉදං වත්වා මං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායි. තෙසං වො
(ඛො (ක.)), භික්ඛවෙ, අලාභා තෙසං දුල්ලද්ධං, යෙ වො දෙවතාපි ජානන්ති කුසලෙහි ධම්මෙහි පරිහායමානෙ’’.
‘‘අපරෙපි, භික්ඛවෙ, තයො පරිහානියෙ ධම්මෙ දෙසෙස්සාමි. තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච
‘‘යෙ හි කෙචි, භික්ඛවෙ, අතීතමද්ධානං පරිහායිංසු කුසලෙහි ධම්මෙහි, සබ්බෙතෙ ඉමෙහෙව
|
21
එක් සමයෙක භාග්යවත් තෙමේ ශාක්ය ජනපදයෙහි සාමගාම පොක්ඛරණියාවෙහි වෙසෙයි. ඉක්බිත්තෙන් වනාහි එක්තරා දේවතා කෙනෙක් එළඹ සිටි රැයෙහි අභිරූප වර්ණ ඇත්තේ සියලු පොක්ඛරණියාව බබුළුවා භාග්යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ භාග්යවතුන් වහන්සේ වැඳ එකත්පසෙක සිටියේය. එකත් පසෙක සිටි ඒ දෙවි තෙම භාග්යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය.
“ස්වාමීනි, දැරීම් තුනක් මහණහුගේ පිරිහීමෙහි පවතී. ඒ තුන කවරේද යත් ? කම්මාරාමතාව (කටයුතුවලට ඇලීම). හස්සාරාමතාව (කථා කරමින් ඉඳීමේ ඇල්ම), නිද්දාරාමතාව (නින්දටම ඇලීම) යි. ස්වාමීනි, මේ තුන් දැරීමම භික්ෂුවගේ පිරිහීමෙහි පවතීය” යි ඒ දෙවිතෙම මෙය කීය. ශාස්තෘතෙම එය මනාව අනුදත්සේක.
“ඉක්බිති ඒ දෙවිතෙම ශාස්තෘතෙමේ මට එකඟවීයයි භගවත්හු වැඳ, පැදකුණු කොට එහිම නොපෙනී ගියේය.
“ඉක්බිති භගවත්තෙමේ ඒ රැය ගෙවී ගිය කල්හි භික්ෂූන් ඇමතීය. “මහණෙනි, මේ රැයෙහි එක්තරා දේවතාවෙක් එළඹ සිටි රැයෙහි අභිරූප වර්ණ ඇත්තේ සියළු පොක්ඛරණියාව බබුලුවා මම යම් තැනෙකද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ, මට වැඳ එකත්පසෙක සිටියේය. එක් පසෙක සිටි ඒ දෙවිතෙම මට මෙය කීය. ‘ස්වාමීනි, දැරීම් තුනක් මහණහුගේ පිරිහීමෙහි පවතී. ඒ තුන කවරේද යත් ? කම්මාරාමතාව (කටයුතුවලට ඇලීම). හස්සාරාමතාව (කථා කරමින් ඉඳීමේ ඇල්ම), නිද්දාරාමතාව (නින්දටම ඇලීම) යි. ස්වාමීනි, මේ තුන් දැරීමම භික්ෂුවගේ පිරිහීමෙහි පවතීය” යි ඒ දෙවිතෙම මෙය කීය. ශාස්තෘතෙම එය මනාව අනුදත්සේක.
“තොපට කුසල් දහම්වලින් පිරිහීම ඇති කල්හි යම් ඒ දේවතාවෝ දනිත්ද, ඒ තොපට මහණෙනි, (ඔවුහු) ලද නොහැක්කෝය. ලැබීමට දුෂ්කරයෝය.
“මහණෙනි, අනෙකුත් පිරිහෙන දරාගැනීම් තුනක් දෙසන්නෙමි. එය අසව්. හොඳින් සලකව්. කියන්නෙමි.” “එසේය ස්වාමීනි” යි භික්ෂූහු භාග්යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
“මහණෙනි, පිරිහීමේ දරාගැනීම් තුන කෙසේද ? සංගණිකාරාමතාව (කාණ්ඩ ගැසීමේ ඇල්ම) යි, දොවචස්සතාව (නරක වචන ඇති බව) යි, පාපමිත්තතා (නරක යහළුවන් ආශ්රය) යි. මේ වනාහි පිරිහීමේ දරාගැනීම් තුනයි.
“මහණෙනි, යම් කිසිවෙක් පෙර කල්හි කුසල් දහමින් පිරිහුණේද, ඒ සියල්ලෝම කුසල් දහම්වූ මේ දහම් සයෙන් පිරිහුණේමය. යම් කිසිවෙක් අනාගත කාලයෙහි කුසල් දහමින් පිරිහුණේද, ඒ සියල්ලෝම කුසල් දහම්වූ මේ දහම් සයෙන් පිරිහුණේමය. යම් කිසිවෙක් දැන් කාලයෙහි කුසල් දහමින් පිරිහුණේද, ඒ සියල්ලෝම කුසල් දහම්වූ මේ දහම් සයෙන් පිරිහුණේමය.
|
2. අපරිහානියසුත්තං | 2. අපරිහානිය ධම්ම සූත්රය |
22
‘‘ඡයිමෙ, භික්ඛවෙ, අපරිහානියෙ ධම්මෙ දෙසෙස්සාමි, තං සුණාථ...පෙ.... කතමෙ ච, භික්ඛවෙ, ඡ අපරිහානියා ධම්මා? න කම්මාරාමතා, න භස්සාරාමතා, න නිද්දාරාමතා, න සඞ්ගණිකාරාමතා, සොවචස්සතා, කල්යාණමිත්තතා - ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, ඡ අපරිහානියා ධම්මා.
‘‘යෙ හි කෙචි, භික්ඛවෙ, අතීතමද්ධානං න පරිහායිංසු කුසලෙහි ධම්මෙහි, සබ්බෙතෙ ඉමෙහෙව ඡහි ධම්මෙහි න පරිහායිංසු කුසලෙහි ධම්මෙහි. යෙපි හි කෙචි, භික්ඛවෙ, අනාගතමද්ධානං න පරිහායිස්සන්ති කුසලෙහි ධම්මෙහි, සබ්බෙතෙ ඉමෙහෙව ඡහි ධම්මෙහි න පරිහායිස්සන්ති කුසලෙහි ධම්මෙහි. යෙපි හි කෙචි, භික්ඛවෙ, එතරහි න පරිහායන්ති කුසලෙහි ධම්මෙහි, සබ්බෙතෙ ඉමෙහෙව ඡහි ධම්මෙහි න පරිහායන්ති කුසලෙහි ධම්මෙහී’’ති. දුතියං.
|
22
“මහණෙනි, මේ නොපිරිහෙන දැරීම් හය දෙසන්නෙමි.” “එසේය ස්වාමීනි’ යි ඒ භික්ෂූහු භාග්යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
“මහණෙනි, ඒ නොපිරිහෙන දහම් සය කවරේද? කම්මාරාමතා (කටයුතුවලට ඇලුම්) නොවීමයි. හස්සාරාමතා (කථාවෙහි ඇලුනු බව) නෙවීමයි. නිද්දාරාමතා (නිදාගැනීමේ ඇලුම්) නොවීමයි. සංගණිකාරාමතා (කිණ්ඩ ගැසීමේ ඇලුම්) නොවීමයි. සොවචස්සතා (හොඳ වචන ඇති බව) යි. කල්යාණ මිත්තතා (යහපත් මිතුරන් ඇති බව) යි. මේ නොපිරිහෙන දැරීම් හයයි. මහණෙනි, යම් කිසිවෙක් පෙර කල්හි කුසල් දහමින් පිරිහුණේද, ඒ සියල්ලෝම කුසල් දහම්වූ මේ දහම් සයෙන් පිරිහුණේමය. යම් කිසිවෙක් අනාගත කාලයෙහි කුසල් දහමින් පිරිහුණේද, ඒ සියල්ලෝම කුසල් දහම්වූ මේ දහම් සයෙන් පිරිහුණේමය. යම් කිසිවෙක් දැන් කාලයෙහි කුසල් දහමින් පිරිහුණේද, ඒ සියල්ලෝම කුසල් දහම්වූ මේ දහම් සයෙන් පිරිහුණේමය.
|
3. භයසුත්තං | 3. කාම භය සූත්රය |
23
‘‘‘භය’න්ති, භික්ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං; ‘දුක්ඛ’න්ති, භික්ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං; ‘රොගො’ති, භික්ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං; ‘ගණ්ඩො’ති, භික්ඛවෙ
‘‘කස්මා
‘‘භයං දුක්ඛං රොගො ගණ්ඩො, සඞ්ගො පඞ්කො ච උභයං;
එතෙ කාමා පවුච්චන්ති, යත්ථ සත්තො පුථුජ්ජනො.
‘‘උපාදානෙ
අනුපාදා විමුච්චන්ති, ජාතිමරණසඞ්ඛයෙ.
‘‘තෙ ඛෙමප්පත්තා සුඛිනො, දිට්ඨධම්මාභිනිබ්බුතා;
සබ්බවෙරභයාතීතා
(සබ්බෙ වෙරභයාතීතා (ස්යා.)), සබ්බදුක්ඛං උපච්චගු’’න්ති. තතියං;
|
23
“මහණෙනි, භය යනු කාමයන්ට මේ නමකි. මහණෙනි, දුක යනු කාමයන්ට නමකි. ලෙඩ යනු කාමයන්ට නමකි. ගඬ යනු කාමයන්ට නමකි. සඞ්ග යනු කාමයන්ට නමකි. (කෙලෙස්) මඬ යනු කාමයන්ට මේ නමකි. භය යනු (කාමයන්ට නමකි.)
“කවර හෙයින් කාමයන්ට මේ නම්ද ? මහණෙනි, කාම රාගයෙන් ඇලී සිටි, ඡන්ද රාගයෙන් තදින් නිතර බැඳී සිටි මේ තෙමේ මෙලොවත් භයින් නොමිදෙයි. පරලොවත් භයින් නොමිදේ. එහෙයින් භය යනු කාමයන්ට මේ නමෙකි.
“කවර හෙයින් කාමයන්ට මේ නම්ද ? මහණෙනි, කාම රාගයෙන් ඇලී සිටි, ඡන්ද රාගයෙන් තදින් නිතර බැඳී සිටි මේ තෙමේ මෙලොවත් භයින් නොමිදෙයි. පරලොවත් භයින් නොමිදේ. එහෙයින් දුක යනු කාමයන්ට මේ නමෙකි.
“කවර හෙයින් කාමයන්ට මේ නම්ද ? මහණෙනි, කාම රාගයෙන් ඇලී සිටි, ඡන්ද රාගයෙන් තදින් නිතර බැඳී සිටි මේ තෙමේ මෙලොවත් භයින් නොමිදෙයි. පරලොවත් භයින් නොමිදේ. එහෙයින් ලෙඩ යනු කාමයන්ට මේ නමෙකි.
“කවර හෙයින් කාමයන්ට මේ නම්ද ? මහණෙනි, කාම රාගයෙන් ඇලී සිටි, ඡන්ද රාගයෙන් තදින් නිතර බැඳී සිටි මේ තෙමේ මෙලොවත් භයින් නොමිදෙයි. පරලොවත් භයින් නොමිදේ. එහෙයින් ගඬ යනු කාමයන්ට මේ නමෙකි.
“කවර හෙයින් කාමයන්ට මේ නම්ද ? මහණෙනි, කාම රාගයෙන් ඇලී සිටි, ඡන්ද රාගයෙන් තදින් නිතර බැඳී සිටි මේ තෙමේ මෙලොවත් භයින් නොමිදෙයි. පරලොවත් භයින් නොමිදේ. එහෙයින් සඞ්ග යනු කාමයන්ට මේ නමෙකි.
“කවර හෙයින් කාමයන්ට මේ නම්ද ? මහණෙනි, කාම රාගයෙන් ඇලී සිටි, ඡන්ද රාගයෙන් තදින් නිතර බැඳී සිටි මේ තෙමේ මෙලොවත් භයින් නොමිදෙයි. පරලොවත් භයින් නොමිදේ. එහෙයින් මඬ යනු කාමයන්ට මේ නමෙකි.
“භයද, දුකද, ලෙඩද, ගඬද, සංගයද, මඬද යන මොහු පෘථජ්ජන සත්ත්වයා මෙහි කැමැති වන බැවින් කාමයෝ යයි කියනු ලැබෙත්.
“ඉපදීම හා මරණය පහළවන පස් උපාදානයෙහි භය දැක ඉපදීම හා මරණ ඇති සංස්කාරයන් නොගෙන විශේෂ ෂයෙන් මිදෙත්.
“නිර්භයට පත්, සැපවත්, මෙලොවදීම මනාව නිවී ගිය, සියලු වෛර හා භය ඉක්මවූ ඔහු සියලු දුකින් එතරව ගියාහුය.”
|
4. හිමවන්තසුත්තං | 4. හිමවන්තපදාලන සූත්රය |
24
‘‘ඡහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු හිමවන්තං පබ්බතරාජං පදාලෙය්ය, කො පන වාදො ඡවාය අවිජ්ජාය! කතමෙහි ඡහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සමාධිස්ස සමාපත්තිකුසලො හොති, සමාධිස්ස ඨිතිකුසලො හොති, සමාධිස්ස වුට්ඨානකුසලො හොති, සමාධිස්ස කල්ලිතකුසලො
(කල්ලතාකුසලො (ස්යා. කං. ක.) සං. නි. 3.665 පස්සිතබ්බං) හොති, සමාධිස්ස ගොචරකුසලො හොති, සමාධිස්ස අභිනීහාරකුසලො හොති. ඉමෙහි
|
24
“මහණෙනි, කරුණු සයකින් යුක්තවූ භික්ෂුව හිමවත් පව්ව පළා ලන්නේ නම් ලාමකවූ මුලාව ගැන කවර කථාද ?
“කවර සයකින්ද යත් ? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි භික්ෂු තෙම හිත එකඟයට සමවැදීමේ දක්ෂයෙක් වේද, සිත එකඟයෙහි සිටීමේ දක්ෂයෙක් වේද, සිත එකඟයෙන් නැග සිටීමේ දක්ෂයෙක් වේද, නීරෝගීතාවෙන් දක්ෂයෙක් වේද, අරමුණ ගැනීමෙහි දක්ෂයෙක් වේද, ඉදිරියට ගෙන ඒමෙහි දක්ෂයෙක් වේද,
“මහණෙනි, කරුණු සයකින් යුක්තවූ භික්ෂුව හිමවත් පව්ව පළා ලන්නේ නම් ලාමකවූ මුලාව ගැන කවර කථාද ?
|
5. අනුස්සතිට්ඨානසුත්තං | 5. ඡානුස්සතිඨාන සූත්රය |
25
‘‘ඡයිමානි
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො ධම්මං අනුස්සරති - ‘ස්වාක්ඛාතො භගවතා ධම්මො...පෙ.... පච්චත්තං වෙදිතබ්බො විඤ්ඤූහී’ති. යස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ අරියසාවකො ධම්මං අනුස්සරති, නෙවස්ස තස්මිං සමයෙ රාගපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න දොසපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න මොහපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සඞ්ඝං අනුස්සරති - ‘සුප්පටිපන්නො භගවතො සාවකසඞ්ඝො...පෙ.... අනුත්තරං පුඤ්ඤක්ඛෙත්තං ලොකස්සා’ති. යස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො අත්තනො සීලානි අනුස්සරති අඛණ්ඩානි...පෙ.... සමාධිසංවත්තනිකානි. යස්මිං, භික්ඛවෙ, සමයෙ අරියසාවකො සීලං අනුස්සරති, නෙවස්ස තස්මිං සමයෙ රාගපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න දොසපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න මොහපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති; උජුගතමෙවස්ස තස්මිං සමයෙ චිත්තං හොති, නික්ඛන්තං මුත්තං වුට්ඨිතං ගෙධම්හා. ‘ගෙධො’ති ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චන්නෙතං කාමගුණානං අධිවචනං. ඉදම්පි ඛො, භික්ඛවෙ, ආරම්මණං කරිත්වා එවමිධෙකච්චෙ සත්තා විසුජ්ඣන්ති.
‘‘පුන
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො දෙවතා අනුස්සරති - ‘සන්ති දෙවා චාතුමහාරාජිකා
‘‘යස්මිං
|
25
“මහණෙනි, මේ (යමක්) සිහි කිරීමේ කරුණු සයක් වේ.
“කවර කරුණු සයක්ද යත් ?
“මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි ආර්ය ශ්රාවක තෙමේ මෙසේද ඒ භගවත් තෙමේ ඒ භාග්යවතුන් වහන්සේ මේ කාරණයෙන්ද අර්හත්ය, සම්යක් සම්බුද්ධය, විද්යාචරණයන්ගෙන් යුක්තය, සුගතය, ලෝකය දත්තේය. පුරුෂයන් දමනය කරන ශ්රේෂ්ඨ උත්තමයාය, දෙවි මිනිසුන්ගේ ශාස්තෲවරයාය, බුද්ධය, භාග්ය ඇත්තේයයි තථාගතයන් අනුස්මරණය කරයි.
“මහණෙනි, යම්විටක ආර්ය ශ්රාවක තෙමේ තථාගයන් අනුස්මරණය කෙරේද, එසමයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් නැගිටුණේ නොවේ. කෝපයෙන් නැගිටුණේ නොවේ. මෝහයෙන් නැගිටුනේ නොවේ. එසමයෙහි ඔහුගේ සිත කෙළින් සිටියේම වේ. (කාම ගුණයන්හි) ගිජුකමින් නික්මුණේ, මිදුණේ, නැඟිටියේම වේ. මහණෙනි, ගිජුකම යනු පස්කම් ගුණයනටම නම්. මහණෙනි, මෙයම අරමුණුකොට මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් සත්ත්ව කෙනෙක් පිරිසිදු වෙත්මය.
“මහණෙනි, නැවතද වනාහි ආර්ය ශ්රාවක තෙමේ භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය අනුස්මරණය කරයි.
“මහණෙනි, නැවතද ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය.. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය අනුස්මරණය කරයි. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්ය්යශ්රාවක තෙම ධර්මය සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, ධර්මය අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ ධර්මය අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි. පස්කම් සැපට ගිජුකමින් නික්මුණේය. මිදුණේය. නැගී සිටියේය. මහණෙනි, ගෙධය යනු පස්කම් සැපට නමකි. මහණෙනි, මෙයද අරමුණුකොට මෙසේ මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් සත්ත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්.
“මහණෙනි, නැවතද ආර්ය්යශ්රාවක තෙම භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා යහපත්ව පිළිපන්නේය. භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා ඇද නැතිව පිළිපන්නේය. භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා ආර්ය්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගයට පිළිපන්නේය. භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා සතුටු සාමීචි කථාවට පිළිපන්නේය.යම් මේ පුරුෂ යුග සතරක් වෙත්ද, පුද්ගලයින් අට දෙනෙක් වෙත්ද, මේ භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා දුරසිට ගෙනා දෙය පිළිගැනීමට සුදුසුය. ඈතට ගෙන යා යුතු දේ පිළිගැනීමට සුදුසුය. දන්දීමට සුදුසුය. දොහොත් මුදුන් දී වැඳීමට සුදුසුය. ලෝකයාගේ ශ්රේෂ්ඨ පින් කෙතයයි භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය.. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය අනුස්මරණය කරයි.
“මහණෙනි, නැවතද ආර්ය්යශ්රාවක තෙම තමාගේ නොකැඩුනු, සිදුරු නොවූ, පුල්ලි නොගැසුනු, කිලිටි නොවූ, නිදහස් නුවණැත්තන් විසින් ප්රශංසා කළ, තණ්හා මාන දෘෂ්ටිවලට අසු නොවූ, සමාධිය පිනිස පවත්නා සීලයත් සිහි කරයිද, මහානාමය, යම් කාලයක ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ශීලය සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, ශීලය අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ සීලය අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි. භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය.. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය අනුස්මරණය කරයි.
“මහණෙනි නැවතද ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම මට ඒකාන්තයෙන් ලාභයත. මා විසින් ඒකාන්තයෙන් මනාකොට ලබන ලදී. යම්බඳුවූ මම මසුරු මලින් මැඩගත් සත්ත්වයන් අතරෙහි පහවූ කිළුටෙන් හා මසුරු කමෙන් යුත් සිතින් ගිහිගෙයි වසමි. ත්යාගය පිණිස මුදන ලද්දේ, සෝදන ලද අත්ල ඇත්තේ, නිවනෙහි ඇළුනේ, ඉල්ලීමට සුදුසුවූයේ, බෙදාදීමෙහි ඇළුනේයයි තමාගේ ත්යාග ගුණය සිහි කරයි. මහානාමය, යම් කාලයක ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ත්යාග සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, ත්යාග අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ ත්යාගය අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි. භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය.. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය අනුස්මරණය කරයි.
“මහණෙනි, නැවතද ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම ‘චාතුර් මහා රාජිකවූ දෙවියෝ ඇත්තාහ. තව්තිසා වැසි දෙවියෝ ඇත්තාහ. යාම දෙවියෝ ඇත්තාහ. තුෂිත දෙවියෝ ඇත්තාහ. නිර්මානරතී දෙවියෝ ඇත්තාහ. පරනිර්මිත වසවර්ති දෙවියෝ ඇත්තාහ. බ්රහ්ම කාය ඇති දෙවියෝ ඇත්තාහ. ඊටත් උසස් දෙවියෝ ඇත්තාහ. යම්බඳු ශ්රද්ධාවකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මෙයින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මමද එබඳු ශ්රද්ධාවක් විද්යමාන වේ. මෙබඳු ශීලයකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මින් චුතවූවාහු, එහි උපන්නාහුද, මටද එබඳු සීලයක් ඇත්තේය. යම්බඳු ඇසීමකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මටද එබඳු ඇසීමක් ඇත්තේය. යම්බඳු ත්යාගයකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මින් චුතවූවාහුද මටද එබඳු ත්යාගයක් ඇත්තේය. යම්බඳු ප්රඥාවකින් යුත් ඒ දෙවියෝ මින් චුතවූවාහු, එහි උපන්නාහුද, මටද එබඳු ප්රඥාවක් ඇත. මහානාමය, යම් කාලයෙක්හි ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම තමාගේද, ඒ දෙවියන්ගේද, ශ්රද්ධාවද, සීලයද, ඇසීමද, ත්යාගයද, ප්රඥාවද සිහිකරයිද, මහානාමය, යම් කාලයක ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම දේවතාවුන් සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, දේවතාවුන් අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ දේවතාවුන් අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි. භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය.. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය අනුස්මරණය කරයි.
|
6. මහාකච්චානසුත්තං | 6. මහාකච්චාන ඔකාසාධිගම සූත්රය |
26
තත්ර ඛො ආයස්මා මහාකච්චානො භික්ඛූ ආමන්තෙසි - ‘‘ආවුසො භික්ඛවෙ’’ති. ‘‘ආවුසො’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මතො මහාකච්චානස්ස පච්චස්සොසුං. ආයස්මා මහාකච්චානො එතදවොච - ‘‘අච්ඡරියං, ආවුසො; අබ්භුතං, ආවුසො! යාවඤ්චිදං තෙන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධෙන සම්බාධෙ ඔකාසාධිගමො අනුබුද්ධො සත්තානං විසුද්ධියා සොකපරිදෙවානං
‘‘කතමානි ඡ? ඉධාවුසො, අරියසාවකො තථාගතං අනුස්සරති - ‘ඉතිපි සො භගවා
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, අරියසාවකො ධම්මං අනුස්සරති - ‘ස්වාක්ඛාතො භගවතා ධම්මො...පෙ.... පච්චත්තං වෙදිතබ්බො විඤ්ඤූහී’ති. යස්මිං, ආවුසො, සමයෙ අරියසාවකො ධම්මං අනුස්සරති නෙවස්ස තස්මිං සමයෙ රාගපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න දොසපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න මොහපරියුට්ඨිතං
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, අරියසාවකො සඞ්ඝං අනුස්සරති - ‘සුප්පටිපන්නො භගවතො සාවකසඞ්ඝො...පෙ.... අනුත්තරං පුඤ්ඤක්ඛෙත්තං ලොකස්සා’ති. යස්මිං, ආවුසො, සමයෙ අරියසාවකො සඞ්ඝං අනුස්සරති නෙවස්ස තස්මිං සමයෙ රාගපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න දොසපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න මොහපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති; උජුගතමෙවස්ස තස්මිං සමයෙ චිත්තං හොති, නික්ඛන්තං මුත්තං වුට්ඨිතං ගෙධම්හා. ‘ගෙධො’ති ඛො, ආවුසො, පඤ්චන්නෙතං කාමගුණානං අධිවචනං. ස ඛො සො, ආවුසො, අරියසාවකො සබ්බසො ආකාසසමෙන චෙතසා විහරති විපුලෙන මහග්ගතෙන අප්පමාණෙන අවෙරෙන අබ්යාපජ්ජෙන. ඉදම්පි ඛො, ආවුසො, ආරම්මණං
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, අරියසාවකො අත්තනො සීලානි අනුස්සරති අඛණ්ඩානි...පෙ.... සමාධිසංවත්තනිකානි. යස්මිං, ආවුසො, සමයෙ අරියසාවකො අත්තනො සීලං
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, අරියසාවකො අත්තනො චාගං අනුස්සරති - ‘ලාභා වත මෙ, සුලද්ධං වත මෙ...පෙ.... යාචයොගො දානසංවිභාගරතො’ති. යස්මිං, ආවුසො, සමයෙ අරියසාවකො අත්තනො චාගං අනුස්සරති නෙවස්ස තස්මිං සමයෙ රාගපරියුට්ඨිතං චිත්තං හොති, න
‘‘පුන චපරං, ආවුසො, අරියසාවකො දෙවතා අනුස්සරති - ‘සන්ති දෙවා චාතුමහාරාජිකා, සන්ති දෙවා...පෙ.... තතුත්තරි. යථාරූපාය සද්ධාය සමන්නාගතා තා දෙවතා ඉතො චුතා තත්ථ උපපන්නා; මය්හම්පි තථාරූපා සද්ධා සංවිජ්ජති
‘‘අච්ඡරියං
|
26
“ඉක්බිත්තෙන් ආයුෂ්මත් මහාකාත්ත්යායයන් වහන්සේ, ‘ඇවැත් භික්ෂූනි’ යි භික්ෂූන් ඇමැතීය.
‘ඇවැත්ති’ යි ඒ භික්ෂූහු ආයුෂ්මත් මහාකාත්ත්යායයන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්හ. ආයුෂ්මත් මහාකාත්ත්යායයන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
“භාග්යවත්වූ, දන්නාවූ, දක්නාවූ, අර්හත්වූ ඒ සම්මා සම්බුදුන් විසින් යම්තාක් මෙය මනාකොට කියන ලදද (එය) ඇවැත්නි අසිරියි, ඇවැත්නි පුදුමයි. යම් මේ අනුස්මෘති කාරණ සයෙක් වේද, සත්ත්වයන්ගේ පිරිසිදුබවට, හැඬීම් වැලපීම් නැතිකිරීමට, දුක් දොම්නස් අස්තංගත කිරීමට, දතයුත්ත දැනගැනීමට, නිවන අත්කිරීමට, මද අවකාශයෙහි අවසරය පරිදි තේරුම් ගත යුතුය. අනුව අවබෝධ කළ යුතුයි.
“කවර සයක්ද යත් ? ඇවැත්නි මේ ශාසනයෙහි ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම මෙසේද ඒ භගවත් තෙමේ ඒ භාග්යවතුන් වහන්සේ මේ කාරණයෙන්ද අර්හත්ය, සම්යක් සම්බුද්ධය, විද්යාචරණයන්ගෙන් යුක්තය, සුගතය, ලෝකය දත්තේය. පුරුෂයන් දමනය කරන ශ්රේෂ්ඨ උත්තමයාය, දෙවි මිනිසුන්ගේ ශාස්තෲවරයාය, බුද්ධය, භාග්ය ඇත්තේයයි තථාගතයන් අනුස්මරණය කරයි.
“මහණෙනි, යම්විටක ආර්ය ශ්රාවක තෙමේ තථාගයන් අනුස්මරණය කෙරේද, එසමයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් නැගිටුණේ නොවේ. කෝපයෙන් නැගිටුණේ නොවේ. මෝහයෙන් නැගිටුනේ නොවේ. එසමයෙහි ඔහුගේ සිත කෙළින් සිටියේම වේ. (කාම ගුණයන්හි) ගිජුකමින් නික්මුණේ, මිදුණේ, නැඟිටියේම වේ. මහණෙනි, ගිජුකම යනු පස්කම් ගුණයනටම නම්. මහණෙනි, මෙයම අරමුණුකොට මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් සත්ත්ව කෙනෙක් පිරිසිදු වෙත්මය.
“මහණෙනි, නැවතද වනාහි ආර්ය ශ්රාවක තෙමේ භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය.. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය අනුස්මරණය කරයි.
“මහණෙනි, නැවතද ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය.. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය අනුස්මරණය කරයි. මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්ය්යශ්රාවක තෙම ධර්මය සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, ධර්මය අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ ධර්මය අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි. පස්කම් සැපට ගිජුකමින් නික්මුණේය. මිදුණේය. නැගී සිටියේය. මහණෙනි, ගෙධය යනු පස්කම් සැපට නමකි. මහණෙනි, මෙයද අරමුණුකොට මෙසේ මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් සත්ත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්.
“ඇවැත්නි, ඒ මේ ආර්ය්යශ්රාවකතෙමේ හැම අතින්ම අහස සමවූ, මහත්වූ මහත්භාවයට පැමිණි අප්රමාණවූ වෛර නැත්තාවූ, ක්රොධ නැත්තාවූ, සිතින් වාසය කරයිද, ඇවැත්නි මෙයද අරමුණුකොට මෙසේ මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් සත්ත්වයෝ පිරිසිදු ස්වභාව ඇත්තෝ වෙත්.
“ඇවැත්ති, නැවත ආර්ය්යශ්රාවක තෙම භාග්යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්මය මනාකොට වදාරණ ලදී. ඇස් ඉදිරිපිට දැක්ක හැකි ගුණ ඇත්තේය. කල් නොයවා දෙන විපාක ඇත්තේය. එව බලවයි කීමට සුදුසුය. තමා වෙත පමුණුවා ගතයුතු ගුණ ඇත්තේය.. නුවණැත්තන් තමා විසින්ම දත යුත්තේයයි ධර්මය සිහි කරයි.
“මහානාමය, යම් කලෙක්හි ආර්ය්යශ්රාවක තෙම ධර්මය සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, ධර්මය අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ ධර්මය අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි.
“ඇවැත්නි, නැවත ආර්ය්යශ්රාවක තෙම භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා යහපත්ව පිළිපන්නේය. භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා ඇද නැතිව පිළිපන්නේය. භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා ආර්ය්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගයට පිළිපන්නේය. භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා සතුටු සාමීචි කථාවට පිළිපන්නේය.යම් මේ පුරුෂ යුග සතරක් වෙත්ද, පුද්ගලයින් අට දෙනෙක් වෙත්ද, මේ භාග්යවතුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක සංඝයා දුරසිට ගෙනා දෙය පිළිගැනීමට සුදුසුය. ඈතට ගෙන යා යුතු දේ පිළිගැනීමට සුදුසුය. දන්දීමට සුදුසුය. දොහොත් මුදුන් දී වැඳීමට සුදුසුය. ලෝකයාගේ ශ්රේෂ්ඨ පින් කෙතයයි සංඝයා සිහි කරයි. මහානාමය, යම් කාලයක ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම සංඝයා සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, සංඝයා අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ සංඝයා් අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි.
“ඇවැත්නි, නැවත ආර්ය්යශ්රාවක තෙම තමාගේ නොකැඩුනු, සිදුරු නොවූ, පුල්ලි නොගැසුනු, කිලිටි නොවූ, නිදහස් නුවණැත්තන් විසින් ප්රශංසා කළ, තණ්හා මාන දෘෂ්ටිවලට අසු නොවූ, සමාධිය පිනිස පවත්නා සීලයත් සිහි කරයිද, මහානාමය, යම් කාලයක ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ශීලය සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, ශීලය අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ සීලය අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි.
“ඇවැත්ති, නැවත ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම මට ඒකාන්තයෙන් ලාභයත. මා විසින් ඒකාන්තයෙන් මනාකොට ලබන ලදී. යම්බඳුවූ මම මසුරු මලින් මැඩගත් සත්ත්වයන් අතරෙහි පහවූ කිළුටෙන් හා මසුරු කමෙන් යුත් සිතින් ගිහිගෙයි වසමි. ත්යාගය පිණිස මුදන ලද්දේ, සෝදන ලද අත්ල ඇත්තේ, නිවනෙහි ඇළුනේ, ඉල්ලීමට සුදුසුවූයේ, බෙදාදීමෙහි ඇළුනේයයි තමාගේ ත්යාග ගුණය සිහි කරයි. මහානාමය, යම් කාලයක ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ත්යාග සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, ත්යාග අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ ත්යාගය අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි.
“ඇවැත්නි, නැවත ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම ‘චාතුර් මහා රාජිකවූ දෙවියෝ ඇත්තාහ. තව්තිසා වැසි දෙවියෝ ඇත්තාහ. යාම දෙවියෝ ඇත්තාහ. තුෂිත දෙවියෝ ඇත්තාහ. නිර්මානරතී දෙවියෝ ඇත්තාහ. පරනිර්මිත වසවර්ති දෙවියෝ ඇත්තාහ. බ්රහ්ම කාය ඇති දෙවියෝ ඇත්තාහ. ඊටත් උසස් දෙවියෝ ඇත්තාහ. යම්බඳු ශ්රද්ධාවකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මෙයින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මමද එබඳු ශ්රද්ධාවක් විද්යමාන වේ. මෙබඳු ශීලයකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මින් චුතවූවාහු, එහි උපන්නාහුද, මටද එබඳු සීලයක් ඇත්තේය. යම්බඳු ඇසීමකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මින් චුතවූවාහු එහි උපන්නාහුද, මටද එබඳු ඇසීමක් ඇත්තේය. යම්බඳු ත්යාගයකින් යුක්තවූ ඒ දෙවියෝ මින් චුතවූවාහුද මටද එබඳු ත්යාගයක් ඇත්තේය. යම්බඳු ප්රඥාවකින් යුත් ඒ දෙවියෝ මින් චුතවූවාහු, එහි උපන්නාහුද, මටද එබඳු ප්රඥාවක් ඇත. මහානාමය, යම් කාලයෙක්හි ආර්ය්ය ශ්රාවක තෙම තමාගේද, ඒ දෙවියන්ගේද, ශ්රද්ධාවද, සීලයද, ඇසීමද, ත්යාගයද, ප්රඥාවද සිහිකරයිද, මහානාමය, යම් කාලයක ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම දේවතාවුන් සිහි කරයිද, ඒ කාලයෙහි ඔහුගේ සිත රාගයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ද්වේෂයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. මෝහයෙන් මැඩ පැවැත්වූයේ නොවේ. ඒ කාලයේ ඔහුගේ සිත ඇද නැති බවට ගියේ වේ. මහානාමය, දේවතාවුන් අරභයා ඇද නැති බවට ගිය සිත් ඇති ආර්ය්ය ශ්රාවකතෙම ප්රතිපදාවන්ගෙන් සතුට ලබයි. නව ලොකෝත්තර ධර්මයෙන් සතුට ලබයි. ධර්මය හා මිශ්රවූ ප්රමෝදය ලබයි. ප්රමෝද වූවහුට ප්රීතිය උපදියි. ප්රීති සිත් ඇත්තහුගේ ශරීරය බර ඇරෙයි. බර ඇරුනු ශරීරය ඇත්තා සැපක් විඳී. සැප ඇත්තාගේ සිත එකඟ වෙයි. මහානාමය, ආර්ය්යශ්රාවක තෙම විෂමවූ සත්ත්වයන් අතර සමව පවතිමින් වාසය කරයි. ක්රොධ සහිත සත්ත්වයන් අතර ක්රොධ නැතිව වාසය කරයි. ධර්ම නැමැති සැඩපහරට බැස්සේ දේවතාවුන් අරමුණුකොට ඇති සිහිය වඩයි.
“භාග්යවත්වූ, දන්නාවූ, දක්නාවූ, අර්හත්වූ ඒ සම්මා සම්බුදුන් විසින් යම්තාක් මෙය මනාකොට කියන ලදද (එය) ඇවැත්නි අසිරියි, ඇවැත්නි පුදුමයි. යම් මේ අනුස්මෘති කාරණ සයෙක් වේද, සත්ත්වයන්ගේ පිරිසිදුබවට, හැඬීම් වැලපීම් නැතිකිරීමට, දුක් දොම්නස් අස්තංගත කිරීමට, දතයුත්ත දැනගැනීමට, නිවන අත්කිරීමට, මද අවකාශයෙහි අවසරය පරිදි තේරුම් ගත යුතුය. අනුව අවබෝධ කළ යුතුයි.
|
7. පඨමසමයසුත්තං | 7. පඨම උපගමනසමය සූත්රය |
27
අථ ඛො අඤ්ඤතරො භික්ඛු යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො
‘‘කතමෙ ඡ? ඉධ, භික්ඛු, යස්මිං සමයෙ භික්ඛු කාමරාගපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරති කාමරාගපරෙතෙන, උප්පන්නස්ස ච කාමරාගස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති තස්මිං සමයෙ මනොභාවනීයො භික්ඛු උපසඞ්කමිත්වා එවමස්ස වචනීයො - ‘අහං ඛො, ආවුසො, කාමරාගපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා
‘‘පුන චපරං, භික්ඛු, යස්මිං සමයෙ භික්ඛු බ්යාපාදපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරති බ්යාපාදපරෙතෙන, උප්පන්නස්ස ච බ්යාපාදස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති තස්මිං සමයෙ මනොභාවනීයො භික්ඛු උපසඞ්කමිත්වා එවමස්ස වචනීයො - ‘අහං ඛො, ආවුසො, බ්යාපාදපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරාමි බ්යාපාදපරෙතෙන, උප්පන්නස්ස ච බ්යාපාදස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාමි. සාධු වත මෙ, ආයස්මා, බ්යාපාදස්ස පහානාය ධම්මං දෙසෙතූ’ති. තස්ස මනොභාවනීයො භික්ඛු බ්යාපාදස්ස පහානාය ධම්මං දෙසෙති. අයං, භික්ඛු, දුතියො සමයො මනොභාවනීයස්ස භික්ඛුනො දස්සනාය උපසඞ්කමිතුං.
‘‘පුන
‘‘පුන චපරං, භික්ඛු, යස්මිං සමයෙ භික්ඛු උද්ධච්චකුක්කුච්චපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරති උද්ධච්චකුක්කුච්චපරෙතෙන, උප්පන්නස්ස ච උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති තස්මිං සමයෙ මනොභාවනීයො භික්ඛු උපසඞ්කමිත්වා එවමස්ස වචනීයො - ‘අහං ඛො, ආවුසො, උද්ධච්චකුක්කුච්චපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරාමි උද්ධච්චකුක්කුච්චපරෙතෙන, උප්පන්නස්ස ච උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස
‘‘පුන චපරං, භික්ඛු, යස්මිං සමයෙ භික්ඛු විචිකිච්ඡාපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරති විචිකිච්ඡාපරෙතෙන, උප්පන්නාය ච විචිකිච්ඡාය නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති තස්මිං සමයෙ මනොභාවනීයො භික්ඛු උපසඞ්කමිත්වා එවමස්ස වචනීයො - ‘අහං, ආවුසො, විචිකිච්ඡාපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරාමි විචිකිච්ඡාපරෙතෙන, උප්පන්නාය ච විචිකිච්ඡාය නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාමි. සාධු වත මෙ, ආයස්මා, විචිකිච්ඡාය පහානාය ධම්මං දෙසෙතූ’ති. තස්ස මනොභාවනීයො භික්ඛු විචිකිච්ඡාය පහානාය ධම්මං දෙසෙති. අයං, භික්ඛු, පඤ්චමො සමයො මනොභාවනීයස්ස භික්ඛුනො දස්සනාය උපසඞ්කමිතුං.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛු, යස්මිං සමයෙ භික්ඛු යං නිමිත්තං ආගම්ම යං නිමිත්තං මනසිකරොතො අනන්තරා ආසවානං ඛයො හොති තං නිමිත්තං නප්පජානාති තස්මිං සමයෙ මනොභාවනීයො භික්ඛු උපසඞ්කමිත්වා එවමස්ස වචනීයො - ‘අහං ඛො, ආවුසො, යං නිමිත්තං ආගම්ම
|
27
“ඉක්බිති එක්තරා භික්ෂුනමක් භාග්යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්යවතුන් වහන්සේ වැඳ එකත්පසෙක සිටියේය. එකත්පසෙක සිටි ඒ භික්ෂුතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේට, “ස්වාමීනි, සිත දියුණුකළ භික්ෂුව වෙත පැමිණීමට අවස්ථා කීයක් වේදැ” යි ඇසීය.
“මහණ, සිත දියුණුකළ භික්ෂුව වෙත පැමිණීමට මේ අවස්ථා සයකි.
“කවර සයක්ද යත් ?
“මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම යම් කාලයක කාම ආශාවෙන් පෙළුනු සිතින් යුක්තව වාසය කරයිද, කාමාශාවට භාජනවූ ඔහු විසින් උපන් කාමරාගයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි කාමාශාවෙන් පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. කාමාශාවට භාජනවූ මා විසින් උපන් කාමරාගයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්ත යෙන් ආයුෂමත්තෙමේ මට කාමරාගය ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය. උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම කාමාශාව ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණ, නැවතද යම් කාලයක මහණතෙම ව්යාපාදයෙන් පෙළුණු සිතින් යුක්තව වාසය කරයිද, ව්යාපාදයට භාජනවූ ඔහු විසින් උපන් ව්යාපාදයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි ව්යාපාදයෙන් පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. ව්යාපාදයට භාජනවූ මා විසින් උපන් ව්යාපාදයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂමත්තෙමේ මට ව්යාපාදය ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය. උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම ව්යාපාදය ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණ, නැවතද යම් කාලයක මහණතෙම ථීනම්ද්ධයෙන් (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියෙන්) පෙළුණු සිතින් යුක්තව වාසය කරයිද ථීනම්ද්ධයට (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියට) භාජනවූ ඔහු විසින් උපන් ථීනම්ද්ධයෙන් (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියෙන්) නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි ථීනම්ද්ධයෙන් (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියෙන්) පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. ථීනම්ද්ධයට (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියට) භාජනවූ මා විසින් උපන් ථීනම්ද්ධයෙන් (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියෙන්) නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂමත්තෙමේ මට ථීනම්ද්ධය (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතිය) ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය. උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම ථීනම්ද්ධය (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතිය) ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණ, නැවතද යම් කාලයක මහණතෙම උද්ධච්චකුක්කුච්චයෙන් පෙළුණු සිතින් යුක්තව වාසය කරයිද, උද්ධච්චකුක්කුච්චයට භාජනවූ ඔහු විසින් උපන් උද්ධච්චකුක්කුච්චයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි උද්ධච්චකුක්කුච්චයෙන් පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. උද්ධච්චකුක්කුච්චයට භාජනවූ මා විසින් උපන් උද්ධච්චකුක්කුච්චයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂමත්තෙමේ මට උද්ධච්චකුක්කුච්චය ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය. උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම උද්ධච්චකුක්කුච්චය ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණ, නැවතද වනාහි භික්ෂු තෙමේ යම් නිමිත්තක් මෙණෙහි කරණ විට (සිතෙහි) ඇතුළත වැගිරෙන පව්බල ගෙවී යාම වේද, ඒ (ජලය, ගින්න වැනි) ඒ නිමිත්ත නොදනීද, නොදකීද, එසමයෙහි ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි ව්යාපාදයෙන් පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. ව්යාපාදයට භාජනවූ මා විසින් උපන් ව්යාපාදයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂ්මත්තෙමේ මට ව්යාපාදය ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය.
“ඇවැත්නි, මම වනාහි යම් නිමිත්තකට පැමිණ යම් නිමිත්තක් මෙනෙහි කරන්නාහට (මට) (සිතෙහි) ඇතුළත වැගිරෙන පව්බල ගෙවී යාම වේද, ඒ (ජලය, ගින්න වැනි) ඒ නිමිත්ත නොදනීද, නොදකීද, එසමයෙහි වැගිරෙන පව් ගෙවීයාමට බණ කියවා සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව ආශ්රවයන් ගෙවීමට බණ කියයි. සටන උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම කාමාශාව ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණෙනි, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුවගේ දැකීම සඳහා එළඹීමට මේ අවස්ථා සයයි.”
|
8. දුතියසමයසුත්තං | 8. දුතිය උපගමන සමය සූත්රය |
28
එකං
එවං වුත්තෙ අඤ්ඤතරො භික්ඛු ථෙරෙ භික්ඛූ එතදවොච - ‘‘යස්මිං, ආවුසො, සමයෙ මනොභාවනීයො භික්ඛු පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තො පාදෙ පක්ඛාලෙත්වා නිසින්නො හොති පල්ලඞ්කං ආභුජිත්වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්ඨපෙත්වා, සො සමයො මනොභාවනීයස්ස භික්ඛුනො දස්සනාය උපසඞ්කමිතු’’න්ති.
එවං වුත්තෙ අඤ්ඤතරො භික්ඛු තං භික්ඛුං එතදවොච - ‘‘න ඛො, ආවුසො
එවං
එවං
එවං වුත්තෙ ආයස්මා මහාකච්චානො ථෙරෙ භික්ඛූ එතදවොච - ‘‘සම්මුඛා මෙතං, ආවුසො, භගවතො සුතං සම්මුඛා පටිග්ගහිතං - ‘ඡයිමෙ, භික්ඛු, සමයා මනොභාවනීයස්ස භික්ඛුනො දස්සනාය උපසඞ්කමිතුං’’’.
‘‘කතමෙ ඡ? ඉධ, භික්ඛු, යස්මිං සමයෙ භික්ඛු කාමරාගපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරති කාමරාගපරෙතෙන, උප්පන්නස්ස ච කාමරාගස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාති, තස්මිං සමයෙ මනොභාවනීයො භික්ඛු උපසඞ්කමිත්වා එවමස්ස වචනීයො - ‘අහං ඛො, ආවුසො, කාමරාගපරියුට්ඨිතෙන චෙතසා විහරාමි කාමරාගපරෙතෙන, උප්පන්නස්ස ච කාමරාගස්ස නිස්සරණං යථාභූතං නප්පජානාමි. සාධු වත
‘‘පුන
‘‘සම්මුඛා මෙතං, ආවුසො, භගවතො සුතං සම්මුඛා පටිග්ගහිතං - ‘ඉමෙ ඛො, භික්ඛු, ඡ සමයා මනොභාවනීයස්ස භික්ඛුනො දස්සනාය උපසඞ්කමිතු’’’න්ති. අට්ඨමං.
|
28
“එක් සමයෙක බරණැස මෘගයන්ට අභය ස්ථානවූ ඉසිපතන (විහාර) යෙහි බෝහෝ භික්ෂූහු වෙසෙත්.
ඉක්බිති වනාහි පස්වරුයෙහි පිණ්ඩපාතයෙන් වැළකුණාහු කවාකාර මලුයෙහි රැස්ව වැඩහුන් ඒ ස්ථවිරයන් වහන්සේලා අතර මේ අතුරු කථාව පහළවූවාය. ‘ඇවැත්නි, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුවගේ දැකීම පිණිස එළඹීමට අවස්ථාව කවරේද?”
“මෙසේ කීකල, එක්තරා භික්ෂුවක් ඒ භික්ෂූන්ට මෙය කීය. “ඇවැත්නි, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුතෙමේ පස් වරුයෙහි අහරින් වැළකුනේ යම් විටෙක පා සෝදා පළඟ බැඳ කය කෙළින් පිහිටුවා, සිහිය පෙරමුණු කොට හුන්නේවේද, ඒ වනාහි සිත වැඩියයුතු භික්ෂුවගේ දැකීම පිණිස එළඹීමට කාලයයි.”
“මෙසේ කීකල, එක්තරා භික්ෂුවක් ඒ භික්ෂුවට මෙය කීය. “ඇවැත්නි, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුවගේ දැකීමට එළඹියයුතු අවස්ථාව මෙය නොවේ.
“ඇවැත්නි, යම් විටෙක සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව “ඇවැත්නි, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුතෙමේ පස් වරුයෙහි අහරින් වැළකුනේ යම් විටෙක පා සෝදා පළඟ බැඳ කය කෙළින් පිහිටුවා, සිහිය පෙරමුණු කොට හුන්නේවේද, ඒ වනාහි සිත වැඩියයුතු භික්ෂුවගේ දැකීම පිණිස එළඹීමට කාලයයි.”
එසමයෙහි ඔහුගේ චාරිත්රය නිසාවූ ක්ලාන්තයද නොසංසිඳුණේ වෙයි. ඔහුගේ ආහාරය නිසාවූ ක්ලාන්තයද නොසන්සිඳුණේ වෙයි. එහෙයින් සිත වැඩියයුතු භික්ෂුවගේ දැකීම පිණිස එළඹීමට ඒ අකාලයයි.”
“ඇවැත්නි, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව යම් විටෙක සවස් කාල විවේකයෙන් නැගිටියේ වෙහෙර පස සෙවණැල්ලෙහි පළක් බැඳ, කය කෙලින් තබා සිහිය පෙරමුණුකොට හුන්නේ වේද, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීම පිණිස එළඹීමට ඒ කාලයයි.”
“මෙසේ කී කල්හි එක්තරා භික්ෂුවක් ඒ භික්ෂුවට මෙය කීවේය. “සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දකිණු පිණිස පැමිණීමට ඒ් අකාලයයි. ඇවැත්නි, යමි විටක සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව පා සෝදා පළඟ බැඳ, කය කෙළින් සිටුවා සිහිය පෙරටුකොට හුන්නේ වේද, දහවල් ඔහු යම් සමාධියක් සඳහා නිමිත්තක් මෙහෙයීම කරණ ලද්දේද, ඒම ඔහුට ඒ අවස්ථාවෙහිද පවතියි. එහෙයින් සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට ඒ අකාලයයි.
“යම් කාලයක සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව රාත්රි අළුයම් කාලයෙහි නැගිට පළක් බැඳ, කය කෙලින් තබා සිහිය පෙරමුණුකොට හුන්නේ වේද, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීම පිණිස එළඹීමට ඒ කාලයයි.”
“මෙසේ කී කල්හි එක්තරා භික්ෂුවක් ඒ භික්ෂුවට මෙය කීවේය. “සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දකිණු පිණිස පැමිණීමට ඒ අකාලයයි. එසමයෙහි ඔහුගේ කය ඕජසෙහි සිටියේ වේද, එසමයෙහි බුදු සස්න මෙනෙහි කරන්නට පහසුවේ. එහෙයින් සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දකිණු පිණිස පැමිණීමට ඒ අකාලයයි.”
මෙසේ කී කල්හි ආයුෂ්මත් මහා කාත්යායනයන් වහන්සේ ස්ථවිර භික්ෂූන්ට මෙසේ කීහ. “ඇවැත්නි, මෙය භාග්යවතුන් වහන්සේ හමුවෙහි අසන ලදී. උන්වහන්සේගේ හමුවෙහිදී පිළිගන්නා ලදී.
“මහණෙනි, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුවගේ දැකුමට පැමිණීමට මේ අවස්ථා සයෙකි. කවර සයෙක්ද යත් ? “මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම යම් කාලයක කාම ආශාවෙන් පෙළුනු සිතින් යුක්තව වාසය කරයිද, කාමාශාවට භාජනවූ ඔහු විසින් උපන් කාමරාගයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි කාමාශාවෙන් පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. කාමාශාවට භාජනවූ මා විසින් උපන් කාමරාගයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂමත්තෙමේ මට කාමරාගය ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය. උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම කාමාශාව ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණ, නැවතද යම් කාලයක මහණතෙම ව්යාපාදයෙන් පෙළුණු සිතින් යුක්තව වාසය කරයිද, ව්යාපාදයට භාජනවූ ඔහු විසින් උපන් ව්යාපාදයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි ව්යාපාදයෙන් පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. ව්යාපාදයට භාජනවූ මා විසින් උපන් ව්යාපාදයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂමත්තෙමේ මට ව්යාපාදය ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය. උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම ව්යාපාදය ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණ, නැවතද යම් කාලයක මහණතෙම ථීනම්ද්ධයෙන් (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියෙන්) පෙළුණු සිතින් යුක්තව වාසය කරයිද ථීනම්ද්ධයට (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියට) භාජනවූ ඔහු විසින් උපන් ථීනම්ද්ධයෙන් (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියෙන්) නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි ථීනම්ද්ධයෙන් (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියෙන්) පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. ථීනම්ද්ධයට (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියට) භාජනවූ මා විසින් උපන් ථීනම්ද්ධයෙන් (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතියෙන්) නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂමත්තෙමේ මට ථීනම්ද්ධය (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතිය) ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය. උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම ථීනම්ද්ධය (සිතේ, කයේ නිදිමත ගතිය) ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණ, නැවතද යම් කාලයක මහණතෙම උද්ධච්චකුක්කුච්චයෙන් පෙළුණු සිතින් යුක්තව වාසය කරයිද, උද්ධච්චකුක්කුච්චයට භාජනවූ ඔහු විසින් උපන් උද්ධච්චකුක්කුච්චයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනීද, ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි උද්ධච්චකුක්කුච්චයෙන් පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. උද්ධච්චකුක්කුච්චයට භාජනවූ මා විසින් උපන් උද්ධච්චකුක්කුච්චයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂමත්තෙමේ මට උද්ධච්චකුක්කුච්චය ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය. උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම උද්ධච්චකුක්කුච්චය ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණ, නැවතද වනාහි භික්ෂු තෙමේ යම් නිමිත්තක් මෙණෙහි කරණ විට (සිතෙහි) ඇතුළත වැගිරෙන පව්බල ගෙවී යාම වේද, ඒ (ජලය, ගින්න වැනි) ඒ නිමිත්ත නොදනීද, නොදකීද, එසමයෙහි ඒ කාලයෙහි සිත දියුණු කළ යතු භික්ෂුව වෙත පැමිණ, ‘ඇවැත්නි, මම වනාහි ව්යාපාදයෙන් පෙළුනු සිතින් වාසය කරමි. ව්යාපාදයට භාජනවූ මා විසින් උපන් ව්යාපාදයෙන් නික්මීම තත්වූ පරිද්දෙන් නොදනිමි. ඒකාන්තයෙන් ආයුෂ්මත්තෙමේ මට ව්යාපාදය ප්රහීන කිරීමට බණ වදාරණු මැනව’ යි මෙසේ කිව යුතුය.
“ඇවැත්නි, මම වනාහි යම් නිමිත්තකට පැමිණ යම් නිමිත්තක් මෙනෙහි කරන්නාහට (මට) (සිතෙහි) ඇතුළත වැගිරෙන පව්බල ගෙවී යාම වේද, ඒ (ජලය, ගින්න වැනි) ඒ නිමිත්ත නොදනීද, නොදකීද, එසමයෙහි වැගිරෙන පව් ගෙවීයාමට බණ කියවා සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව ආශ්රවයන් ගෙවීමට බණ කියයි. සටන උන්වහන්සේට සිත වැඩියයුතු මහණතෙම කාමාශාව ප්රහීණ කිරීම පිණිස බණ වදාරයි. මහණ, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුව දැකීමට පැමිණීමට පළමුවෙනි කාලය මෙයයි.
“මහණෙනි, සිත වැඩියයුතු භික්ෂුවගේ දැකීම සඳහා එළඹීමට මේ අවස්ථා සයයි.”
|
9. උදායීසුත්තං | 9. උදායී අනුස්ස තිඨාන සූත්රය |
29
අථ ඛො භගවා ආයස්මන්තං උදායිං ආමන්තෙසි - ‘‘කති නු ඛො, උදායි, අනුස්සතිට්ඨානානී’’ති? එවං වුත්තෙ ආයස්මා උදායී තුණ්හී අහොසි. දුතියම්පි ඛො භගවා ආයස්මන්තං උදායිං ආමන්තෙසි - ‘‘කති නු ඛො, උදායි, අනුස්සතිට්ඨානානී’’ති? දුතියම්පි ඛො ආයස්මා උදායී තුණ්හී අහොසි. තතියම්පි ඛො භගවා ආයස්මන්තං උදායිං ආමන්තෙසි - ‘‘කති නු ඛො, උදායි, අනුස්සතිට්ඨානානී’’ති? තතියම්පි ඛො ආයස්මා උදායී තුණ්හී අහොසි.
අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දො ආයස්මන්තං උදායිං එතදවොච - ‘‘සත්ථා තං, ආවුසො උදායි, ආමන්තෙසී’’ති. ‘‘සුණොමහං
අථ
‘‘පඤ්ච, භන්තෙ, අනුස්සතිට්ඨානානි. කතමානි පඤ්ච? ඉධ, භන්තෙ, භික්ඛු විවිච්චෙව කාමෙහි...පෙ.... තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉදං, භන්තෙ, අනුස්සතිට්ඨානං එවං භාවිතං එවං බහුලීකතං දිට්ඨධම්මසුඛවිහාරාය සංවත්තති.
‘‘පුන චපරං, භන්තෙ, භික්ඛු ආලොකසඤ්ඤං මනසි කරොති, දිවා සඤ්ඤං අධිට්ඨාති, යථා දිවා තථා රත්තිං, යථා රත්තිං තථා දිවා; ඉති විවටෙන චෙතසා
‘‘පුන චපරං, භන්තෙ, භික්ඛු ඉමමෙව කායං උද්ධං පාදතලා අධො කෙසමත්ථකා තචපරියන්තං පූරං නානප්පකාරස්ස අසුචිනො පච්චවෙක්ඛති - ‘අත්ථි ඉමස්මිං කායෙ කෙසා ලොමා නඛා දන්තා තචො මංසං න්හාරු
(නහාරු (සී. පී.) දී. නි. 2.377; ම. නි. 1.110) අට්ඨි අට්ඨිමිඤ්ජං වක්කං හදයං යකනං කිලොමකං පිහකං පප්ඵාසං අන්තං අන්තගුණං උදරියං කරීසං පිත්තං සෙම්හං පුබ්බො ලොහිතං සෙදො මෙදො අස්සු වසා ඛෙළො සිඞ්ඝාණිකා ලසිකා මුත්ත’න්ති. ඉදං, භන්තෙ
‘‘පුන චපරං, භන්තෙ, භික්ඛු සෙය්යථාපි පස්සෙය්ය සරීරං සීවථිකාය ඡඩ්ඩිතං
(ඡඩ්ඩිතං (සී. ස්යා. පී.)) එකාහමතං වා ද්වීහමතං වා
‘‘සෙය්යථාපි වා පන
(සෙය්යථා වා පන (ස්යා.)) පස්සෙය්ය සරීරං සීවථිකාය ඡඩ්ඩිතං කාකෙහි වා ඛජ්ජමානං කුලලෙහි වා ඛජ්ජමානං ගිජ්ඣෙහි වා ඛජ්ජමානං සුනඛෙහි වා ඛජ්ජමානං සිඞ්ගාලෙහි
(සිගාලෙහි (සී.)) වා ඛජ්ජමානං
‘‘සෙය්යථාපි වා පන පස්සෙය්ය සරීරං සීවථිකාය ඡඩ්ඩිතං අට්ඨිකසඞ්ඛලිකං සමංසලොහිතං න්හාරුසම්බන්ධං...පෙ.... අට්ඨිකසඞ්ඛලිකං නිම්මංසලොහිතමක්ඛිතං න්හාරුසම්බන්ධං... අට්ඨිකසඞ්ඛලිකං අපගතමංසලොහිතං න්හාරුසම්බන්ධං. අට්ඨිකානි අපගතසම්බන්ධානි දිසාවිදිසාවික්ඛිත්තානි
(දිසාවිදිසාසු වික්ඛිත්තානි (සී.)), අඤ්ඤෙන හත්ථට්ඨිකං අඤ්ඤෙන පාදට්ඨිකං අඤ්ඤෙන ජඞ්ඝට්ඨිකං අඤ්ඤෙන ඌරුට්ඨිකං අඤ්ඤෙන කටිට්ඨිකං
(කටට්ඨිකං (සී.)) අඤ්ඤෙන
(පිට්ඨිකණ්ඩකං අඤ්ඤෙන සීසකටාහං (සී. පී.), පිට්ඨිකණ්ඩකට්ඨිකං අඤ්ඤෙන සීසකටාහං (ස්යා. කං.)) ඵාසුකට්ඨිකං
‘‘පුන චපරං, භන්තෙ, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා...පෙ.... චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉදං, භන්තෙ, අනුස්සතිට්ඨානං එවං භාවිතං එවං බහුලීකතං අනෙකධාතුපටිවෙධාය සංවත්තති. ඉමානි ඛො, භන්තෙ, පඤ්ච අනුස්සතිට්ඨානානී’’ති.
‘‘සාධු, සාධු, ආනන්ද! තෙන හි ත්වං, ආනන්ද, ඉදම්පි ඡට්ඨං අනුස්සතිට්ඨානං ධාරෙහි. ඉධානන්ද, භික්ඛු සතොව අභික්කමති සතොව පටික්කමති සතොව තිට්ඨති සතොව නිසීදති සතොව සෙය්යං කප්පෙති සතොව කම්මං අධිට්ඨාති. ඉදං, ආනන්ද, අනුස්සතිට්ඨානං එවං භාවිතං එවං බහුලීකතං සතිසම්පජඤ්ඤාය සංවත්තතී’’ති. නවමං.
|
29
ඉක්බිත්තෙන් භාග්යවතුන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් උදායී තෙරුන් ඇමතූ සේක. ‘උදායීනි, අනුස්මෘති කාරණා කෙතෙක්ද ?’ මෙසේ විචාල කල්හි ආයුෂ්මත් උදායී ස්ථවිරතෙම නිශ්ශබ්ද විය. දෙවනුවත් ඇමතූ සේක. දෙවනුවත් නිශ්ශබ්ද විය. තුන්වෙනුව ඇමතූ සේක. තුන්වෙනුවත් නිශ්ශබ්ද විය.
“ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ආනන්ද ස්ථවිරතෙම ආයුෂ්මත් උදායී ස්ථවිරයන්ට මෙසේ කීය. ‘ඇවැත් උදායීනි, ශාස්තෲන් වහන්සේ ඔබ අමතන සේක.” “ආයුෂ්මත් ආනන්දයෙනි, මම භාග්යවතුන් වහන්සේහට ඇහුම්කන් දෙමි. ස්වාමීනි, මේ සස්නෙහි භික්ෂූහු නන් වවැදෑරුම් ලෙස පෙර විසූ ජාතීන් සිහිකරත්. කෙසේද ?
(අඞ්ගුත්තර නිකායේ දුතිය පණ්ණාසකයේ බ්රාහ්මණ වර්ගයේ 8 සූත්රයේ අන්තිම කොටස යෙදිය යුතුයි.) තුන්වන ධ්යානයට පැමිණ වෙසෙයි. ස්වාමීනි, මේ අනුස්මෘති කාරණයයි. මෙසේ වඩනා ලද්දේ, මෙසේ දියුණු කරණ ලද්දේ මෙලොව පහසු විහරණය පිණිස පවතියි. ස්වාමීනි, නැවතද වනාහි භික්ෂුතෙමේ ආලෝකය යන හැඟීම මෙනෙහි කෙරේද, දහවල යන හැඟීම ඉටාද, දහවල යම්සේද, රැයද එසේය. රැය යම්සේද, දහවලද එසේයයි නොවැසුන පිරිසිදු සිතින් බැබලීම් සහිත සිත වඩාද, ස්වාමීනි, මේ අනුස්මෘති කාරණය මෙසේ වඩනා ලද්දේ, මෙසේ දියුණු කරණ ලද්දේ ඥාන දර්ශනය ලැබීම පිණිස පවතියි.”
“ස්වාමීනි, නැවතද වනාහි මහණතෙමේ මෙම කය පතුලෙන් උඩ, හිස කෙසින් යට සම අවසන්කොට පිරුණු නන් වැදෑරුම් අශූචි එකක් එකක් අනුව බලාද, මේ කයෙහි කෙස්ය, ලොම්ය, නියය, දත්ය, සමය, මස්ය, නහරය, ඇටය, ඇට මිදුළුය, වකුගඩුවය, හදවතය, අක්මාය, දළඹුවය, බඩදිවය, පපුවය, අතුනුය, බඩවැල්ය, නොපැසුන ආහාරය, මලය, පිතය, සෙමය, සැරවය, ලේය, ඩහදියය, මේද තෙලය, කඳුළුය, වුරුණු තෙලය, කෙළය, සොටුය, සද මිදුළුය, මූත්රය, (යනුවෙනි.)
“ස්වාමීනි, මේ අනුස්මෘති කාරණායි. මෙසේ වඩන ලද්දේ, මෙසේ දියුණු කරණ ලද්දේ, කාම රාගය සංසිඳීම පිණිස පවතී.
“ස්වාමීනි, නැවතද භික්ෂුතෙමේ යම්සේ සොහොනේ දමන ලද මැරී දිනක්වූ, මැරී දෙදිනක්වූ, මැරී තුන් දිනක්වූ, ඉදිමී හෝ, ඉතා නිල්වූ හෝ, ඉතා පැසවූ හෝ ශරීරයක් බලන්නේද, හෙතෙමේ මේ කය වනාහි මෙබඳු ස්වභාව ඇත්තේය. මෙසේ වන සුලුය. මෙය ඉක්මුණේ නැතැයිද මේ කය මෙසේ සමකොට බලයි.
“යම්සේ සෙහොනෙහි හර දැමූ, කවුඩන් විසින් කනු ලබන, උකුස්සන් විසින් හෝ කනු ලබන, ගිජුලිහිණින් විසින් හෝ කනු ලබන, බල්ලන් විසින් හෝ කනු ලබන, සිවලුන් විසින් හෝ කනු ලබන, නන් වැදෑරුම් සත්ත්ව සමූහයා විසින් කනු ලබන, ශරීරය බලන්නේද, මේ කයද මෙබඳු ස්වභාව ඇත්තේය. මෙසේ වන සුලුය. මෙය නොඉක්මවන ලද්දේයයි, හෙතෙමේ මෙම කයද, එසේ සමකොට බලන්නේය.
“යම්සේ සොහොන්හි දමන ලද, මස් ලේ සහිතවූ, නහරින් බැඳුණු, ඇට සැකිල්ලද, මස් ලේ නැති, ලේ වැකුණු, නහරින් බැඳුණු ඇට සැකිල්ලද, බැඳුුම් කැඩී, අත් ඇටය අන් තැනෙකය, පා ඇටය අන් තැනෙකය, දන ඇටය අන් තැනෙකය, කලවා ඇටය අන් තැනෙකය, ඉඟ ඇටය අන් තැනෙකය, පිට ඇටය අන් තැනෙකය, ඉස්කබල අන් තැනෙකයයි නොයෙක් දිශාවල විසුරුණු, ශරීරය බලන්නේද, මේ කයද මෙය නොඉක්මවන ලද්දේයයි, හෙතෙමේ මෙම කයද, එසේ සමකොට බලන්නේය.
“යම්සේ සොහොනෙහි හැර දමන ලද, ඇට සුදුවූ, හක් ගෙඩියකට බඳුවූද. ඇට ගොඩ ගැසුණාවූද, ඇට අවුරුදු තුන හතරක් වූද, ඇට කුණුවූ සුනුවූද, ශරීරය බලන්නේද, මේ කයද මෙය නොඉක්මවන ලද්දේයයි, හෙතෙමේ මෙම කයද, එසේ සමකොට බලන්නේය.
“ස්වාමීනි, මේ අනුස්මෘති කාරණයයි. මෙසේ වඩන ලද්දේ, මෙසේ දියුණු කරණ ලද්දේ (මම) “වෙමි” යි යන මානය ඉගිළීම පිණිස පවතී.
“ස්වාමීනි, නැවතද වනාහි භික්ෂුතෙම සැප පහවීමෙන්ද, දුක පහවීමෙන්ද, සොම්නස, දොම්නස දෙක අස්තවීමට පෙර දුක් නැති, සැප නැති, උපෙක්ෂා සමෘති දෙදෙනාගේ පිරිසිදුකම ඇති, සතරවැනි ධ්යානයට පැමිණ වාසය කරයි.” ස්වාමීනි, මේ අනුස්මෘති කාරණයයි. මෙසේ වඩන ලද්දේ, දියුණු කරණ ලද්දේ, නොයෙක් (ලෝක) ධාතූන් දැනගැනීම පිණිස පවතී. ස්වාමීනි, මේ පස් අනුස්මෘති කාරණයෝය”.
“ආනන්ද, යහපති. යහපති, එසේනම් ඔබ මේ අනුස්මෘති සයත් දරව. “ආනන්දය, මේ සස්නෙහි භික්ෂුතෙම සිහි ඇත්තේම පෙරට යාද, සිහි ඇත්තේම හැරී යේද,, සිහි ඇත්තේම සිටීද, සිහි ඇත්තේම හොවීද, සිහි ඇත්තේම කටයුතු කරයිද, ආනන්ද, මේ අනුස්මෘති කාරණයයි. මෙසේ වඩන ලද්දේ, මෙසේ දියුණු කරණ ලද්දේ, සිහිය හා නුවණ ලැබීම පිණිස පවතී.”
|
10. අනුත්තරියසුත්තං | 10. ඡානුත්තරිය සූත්රය |
30
‘‘ඡයිමානි, භික්ඛවෙ, අනුත්තරියානි. කතමානි ඡ? දස්සනානුත්තරියං, සවනානුත්තරියං, ලාභානුත්තරියං, සික්ඛානුත්තරියං, පාරිචරියානුත්තරියං, අනුස්සතානුත්තරියන්ති.
‘‘කතමඤ්ච
‘‘සවනානුත්තරියඤ්ච කථං හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො භෙරිසද්දම්පි
(භෙරිසද්දස්සපි (ක.) එවං වීණාසද්දම්පිඉච්චාදීසුපි) සවනාය ගච්ඡති, වීණාසද්දම්පි සවනාය ගච්ඡති, ගීතසද්දම්පි සවනාය ගච්ඡති, උච්චාවචං වා පන සවනාය ගච්ඡති, සමණස්ස වා බ්රාහ්මණස්ස වා මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස මිච්ඡාපටිපන්නස්ස ධම්මස්සවනාය ගච්ඡති. අත්ථෙතං, භික්ඛවෙ, සවනං; නෙතං නත්ථීති වදාමි. තඤ්ච ඛො එතං, භික්ඛවෙ, සවනං හීනං ගම්මං පොථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, න නිබ්බිදාය න විරාගාය න නිරොධාය න උපසමාය න අභිඤ්ඤාය න සම්බොධාය න නිබ්බානාය සංවත්තති. යො ච ඛො, භික්ඛවෙ, තථාගතස්ස වා තථාගතසාවකස්ස වා ධම්මස්සවනාය ගච්ඡති නිවිට්ඨසද්ධො නිවිට්ඨපෙමො එකන්තගතො අභිප්පසන්නො, එතදානුත්තරියං, භික්ඛවෙ, සවනානං සත්තානං විසුද්ධියා සොකපරිදෙවානං සමතික්කමාය දුක්ඛදොමනස්සානං අත්ථඞ්ගමාය ඤායස්ස අධිගමාය නිබ්බානස්ස සච්ඡිකිරියාය, යදිදං තථාගතස්ස වා තථාගතසාවකස්ස වා ධම්මස්සවනාය ගච්ඡති
‘‘ලාභානුත්තරියඤ්ච කථං හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො පුත්තලාභම්පි ලභති, දාරලාභම්පි ලභති, ධනලාභම්පි ලභති, උච්චාවචං වා පන
‘‘සික්ඛානුත්තරියඤ්ච කථං හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො හත්ථිස්මිම්පි සික්ඛති, අස්සස්මිම්පි සික්ඛති, රථස්මිම්පි සික්ඛති, ධනුස්මිම්පි සික්ඛති, ථරුස්මිම්පි සික්ඛති, උච්චාවචං වා පන සික්ඛති, සමණස්ස වා බ්රාහ්මණස්ස වා මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස මිච්ඡාපටිපන්නස්ස
(මිච්ඡාපටිපත්තිං (ක.)) සික්ඛති. අත්ථෙසා, භික්ඛවෙ, සික්ඛා; නෙසා නත්ථීති
‘‘පාරිචරියානුත්තරියඤ්ච කථං හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො ඛත්තියම්පි පරිචරති, බ්රාහ්මණම්පි පරිචරති, ගහපතිම්පි පරිචරති, උච්චාවචං වා පන පරිචරති, සමණං වා බ්රාහ්මණං වා මිච්ඡාදිට්ඨිකං මිච්ඡාපටිපන්නං පරිචරති. අත්ථෙසා, භික්ඛවෙ, පාරිචරියා; නෙසා නත්ථීති
‘‘අනුස්සතානුත්තරියඤ්ච කථං හොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො පුත්තලාභම්පි අනුස්සරති, දාරලාභම්පි අනුස්සරති, ධනලාභම්පි අනුස්සරති, උච්චාවචං වා පන ලාභං අනුස්සරති, සමණං වා බ්රාහ්මණං වා මිච්ඡාදිට්ඨිකං මිච්ඡාපටිපන්නං අනුස්සරති. අත්ථෙසා, භික්ඛවෙ, අනුස්සති; නෙසා නත්ථීති වදාමි. සා ච ඛො එසා, භික්ඛවෙ, අනුස්සති හීනා ගම්මා පොථුජ්ජනිකා අනරියා අනත්ථසංහිතා, න නිබ්බිදාය න විරාගාය න නිරොධාය න උපසමාය න අභිඤ්ඤාය න සම්බොධාය න නිබ්බානාය සංවත්තති. යො ච ඛො, භික්ඛවෙ, තථාගතං වා
‘‘යෙ දස්සනානුත්තරං
ලාභානුත්තරියං ලද්ධා, සික්ඛානුත්තරියෙ රතා
(අනුත්තරියං තථා (ක.)).
‘‘උපට්ඨිතා පාරිචරියා, භාවයන්ති අනුස්සතිං;
විවෙකප්පටිසංයුත්තං, ඛෙමං අමතගාමිනිං.
‘‘අප්පමාදෙ
තෙ වෙ කාලෙන පච්චෙන්ති
(පච්චන්ති (ස්යා. ක.)), යත්ථ දුක්ඛං නිරුජ්ඣතී’’ති. දසමං;
|
30
“මහණෙනි, ඉතා උතුම් (කාරණා) සයෙකි. කවර සයෙක්ද යත් ? ඉතා උතුම් දැකීම, උතුම් ඇසීම, උතුම් ලැබීම, උතුම් හික්මීම, උතුම් සේවය, උතුම් නැවත නැවත සිහි කිරීමය. 2 “මහණෙනි, ඉතා උතුම් දැකීම කෙසේද ? මහණෙනි, මේ ලොව එකෙක් ඇත් රුවන දැක්මට යයි. අස් රුවන, මිණි රුවන, ලොකු කුඩා දෙය. වැරදි දැකීම් ඇති, වරදට පත් මහණකු හෝ බමුණකු දැක්මට යයි. මහණෙනි, මේ දැකීමක් වේද, මෙය නැතැයි නොකියමි. මහණෙනි, එහිද, මේ දැකීම වනාහි හීනය. පහත්ය. පුහුදුන් අයත්ය. ආර්ය නොවේ. වැඩ පිණිස නොවේ. කලකිරීම පිණිස නොවේ. නොඇල්ම පිණිස නොවේ. සිත නිරුද්ධ (නැති) කිරීම පිණිස නොවේ. (සිත) සමනය පිනිස නොවේ. විශේෂ දැනීම පිණිස නොවේ. මනාව දැනීම පිණිස නොවේ. නිවීම පිණිස නොවේ.
“මහණෙනි, යමෙක් තෙම වනාහි පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ, පිහිටවූ ආදර ඇත්තේ, ඒකාන්ත වූයේ, මනාව පැහැදුනේ, තථාගතයන් හෝ තථාගත ශ්රාවකයකු හෝ දැකීමට යේද, මහණෙනි, මෙයම දැකීම් අතර ඉතා උතුම්ය. යමක් සත්ත්වයන්ගේ පිරිසිදුබව පිණිසද. හැඬීම්, වැලපීම් ඉක්මීමටද, දුක් දොම්නස් දුරු කිරීමටද, දතයුතු දේ දැනගැනීමටද, නිවන් අත්කිරීමටද පවතීද, මේ, (යමෙක්) පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ පිහිටවූ ආදර ඇත්තේ, ඒකාන්ත වූයේ, මනාව පැහැදුනේ,යයි යන කාරණයයි. මහණෙනි, මෙය උතුම් දැකීමයයි කියනු ලැබේ. ඉතා උතුම් දැකීම මෙසේය. ඉතා උතුම් ඇසීම කෙසේ වේද,
“මහණෙනි, මේ ලොව එකෙක් බෙර හඬ ඇසීමට යේද, වීණා හඬ ඇසීමට යේද, ගී හඬ ඇසීමට යේද, ලොකු කුඩා දෙය වැරදි දැකීම් ඇති, වරදට පැමිණි මහණකුගේ හෝ බමුණකුගේ හෝ බණ ඇසීමට යේද, මහණෙනි, ඒ ඇසීමක් වේද, මෙය නැතැයි නොකියමි. මහණෙනි, එහිද මේ දැකීම වනාහි හීනය. පහත්ය. පුහුදුන් අයත්ය. ආර්ය නොවේ. වැඩ පිණිස නොවේ. කලකිරීම පිණිස නොවේ. නොඇල්ම පිණිස නොවේ. සිත නිරුද්ධ (නැති) කිරීම පිණිස නොවේ. (සිත) සමනය පිනිස නොවේ. විශේෂ දැනීම පිණිස නොවේ. මනාව දැනීම පිණිස නොවේ. නිවීම පිණිස නොවේ.
“මහණෙනි, යමෙක් තෙම වනාහි පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ, පිහිටවූ ආදර ඇත්තේ, ඒකාන්ත වූයේ, මනාව පැහැදුනේ, තථාගතයන් හෝ තථාගත ශ්රාවකයෙකු හෝ දැක බණ ඇසීමට යේද, මහණෙනි, මෙයම ඇසීම් අතර ඒ ඉතා උතුම් ඇසීමය. යමක් සත්ත්වයන්ගේ පිරිසිදුබව පිණිසද. හැඬීම්, වැලපීම් ඉක්මීමටද, දුක් දොම්නස් දුරු කිරීමටද, දතයුතු දේ දැනගැනීමටද, නිවන් අත්කිරීමටද පවතීද, මේ, (යමෙක්) පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ පිහිටවූ ආදර ඇත්තේ, ඒකාන්ත වූයේ, මනාව පැහැදුනේ,යයි යන කාරණයයි. මහණෙනි, මෙය උතුම් ඇසීමයයි කියනු ලැබේ. ඉතා උතුම් දැකීම හා ඇසීම මෙසේය. ඉතා උතුම් ලාභය කෙසේද ?
“මහණෙනි, මේ ලොව එකෙක් දරුවන් ලැබීමද ලබයි. භාර්යාවන් ලැබීමද ලබයි. ධනය ලැබීමද ලබයි. ලොකු කුඩා දෙය ලැබීමද ලබයි. වැරදි දැකීම් ඇති, වරදට පැමිණි මහණකු හෝ බමුණකු කෙරෙහි හෝ සැදැහැ උපදවයි. මහණෙනි, ඒ ලාභයෙක් වේද, මෙය නැතැයි නොකියමි. මහණෙනි, එහිද මේ ලාභය වනාහි හීනය. පහත්ය. පුහුදුන් අයත්ය. ආර්ය නොවේ. වැඩ පිණිස නොවේ. කලකිරීම පිණිස නොවේ. නොඇල්ම පිණිස නොවේ. සිත නිරුද්ධ (නැති) කිරීම පිණිස නොවේ. (සිත) සමනය පිනිස නොවේ. විශේෂ දැනීම පිණිස නොවේ. මනාව දැනීම පිණිස නොවේ. නිවීම පිණිස නොවේ. මහණෙනි, යමෙක් තෙම වනාහි පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ, පිහිටවූ ආදර ඇත්තේ, ඒකාන්ත වූයේ, මනාව පැහැදුනේ, මහණෙනි, යම් කිසිවෙක් තථාගතයන් හෝ තථාගත ශ්රාවකයන් කෙරෙහි හෝ ශ්රද්ධාව ලබාද, තැන්පත් ශ්රද්ධාව ඇති, තැන්පත් ප්රේමය ඇති, ඒකාන්ත යහපත් ගමනක්වූ, අතිශයින් ප්රසන්නවූ, ඉතා උතුම් ලාභය මෙසේය. ඉත ෙඋතුම් දැකීම, ඉතා උතුම් ඇසීම, ඉතා උතුම් ලැබීම මෙසේය. ඉතා උතුම් හික්මීම කෙසේද ?
“මහණෙනි, මේ ලොව එකෙක් ඇතු කෙරෙහි හික්මෙයි. අසු කෙරෙහි හික්මෙයි. රිය කෙරෙහි හික්මෙයි. දුනු කෙරෙහි හික්මෙයි. කඩු කෙරෙහි හික්මෙයි. ලොකු කුඩා දෙය කෙරෙහි හෝ හික්මෙයි. වැරදි දැකීම් ඇති, වරදට පැමිණි මහණෙකු හෝ බමුණෙකු කෙරෙහි හික්මෙයි. මහණෙනි, මේ හික්මීමක් වේද, මෙය නැතැයි නොකියමි. මහණෙනි, මේ දැකීම වනාහි හීනය. පහත්ය. පුහුදුන් අයත්ය. ආර්ය නොවේ. වැඩ පිණිස නොවේ. කලකිරීම පිණිස නොවේ. නොඇල්ම පිණිස නොවේ. සිත නිරුද්ධ (නැති) කිරීම පිණිස නොවේ. (සිත) සමනය පිනිස නොවේ. විශේෂ දැනීම පිණිස නොවේ. මනාව දැනීම පිණිස නොවේ. නිවීම පිණිස නොවේ. මහණෙනි, යමෙක් තෙම වනාහි පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ, පිහිටවූ ආදර ඇත්තේ, ඒකාන්ත වූයේ, මනාව පැහැදුනේ, පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ, තථාගතයන් වදාළ දහමෙහි හා විනයෙහි උතුම් ශීලයෙහි හික්මේද, උතුම් සමාධියෙහි හික්මේද, උතුම් නුවණෙහි හික්මේද, මහණෙනි, මේ උතුම් හික්මීමයයි කියනු ලැබේ. ඉතා උතුම් දැකීම, මෙසේය. ඉතා උතුම් ඇසීම මෙසේය. ඉතා උතුම් ලැබීම මෙසේය. ඉතා උතුම් හික්මීම මෙසේය.
“ඉතා උතුම් සේවය කෙසේ වේද ? මහණෙනි, මේ ලොව එකෙක් රජකු කෙරහි සේවය කෙරේද, සිටුවරයකු කෙරහි සේවය කෙරේද, ලොකු කුඩා කෙනකු කෙරහි සේවය කෙරේද, වරදි දැකීම් ඇති, වරදට පත් මහණෙකු හෝ බමුණකු කෙරහි සේවය කෙරේද, මෙය නැතැයි නොකියමි. මහණෙනි, එහිද මේ සේවය වනාහි හීනය. පහත්ය. පුහුදුන් අයත්ය. ආර්ය නොවේ. වැඩ පිණිස නොවේ. කලකිරීම පිණිස නොවේ. නොඇල්ම පිණිස නොවේ. සිත නිරුද්ධ (නැති) කිරීම පිණිස නොවේ. (සිත) සමනය පිනිස නොවේ. විශේෂ දැනීම පිණිස නොවේ. මනාව දැනීම පිණිස නොවේ. නිවීම පිණිස නොවේ. මහණෙනි, යමෙක් තෙම වනාහි පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ, පිහිටවූ ආදර ඇත්තේ, ඒකාන්ත වූයේ, මනාව පැහැදුනේ, මහණෙනි, මෙය උතුම් සේවයයි කියනු ලැබේ. ඉතා උතුම් දැකීම, මෙසේය. ඉතා උතුම් ඇසීම මෙසේය. ඉතා උතුම් ලැබීම මෙසේය. ඉතා උතුම් හික්මීම මෙසේය. ඉතා උතුම් සේවය මෙසේය. මහණෙනි, ඉතා උතුම් නැවත නැවත සිහි කිරීම කෙසේද ?
“මහණෙනි, මේ ලොව එකෙක් පුතකු ලැබීම නැවත නැවත සිහි කෙරේද, භාර්ය්යාවක් ලැබීම නැවත නැවත සිහි කෙරේද, ධනය ලැබීම නැවත නැවත සිහි කෙරේද, ලොකු කුඩා දෙය ලැබීම නැවත නැවත සිහි කෙරේද, වැරදි දැකීම් ඇති වරදට පත් මහණෙකු හෝ බමුණෙකු හෝ සිහිකෙරේද. මෙය නැතැයි නොකියමි. මහණෙනි, එහිද මේ සිහිකිරීම වනාහි හීනය. පහත්ය, පුහුදුන් අයත්ය. ආර්ය නොවේ. වැඩ පිණිස නොවේ. කලකිරීම පිණිස නොවේ. නොඇල්ම පිණිස නොවේ. සිත නිරුද්ධ (නැති) කිරීම පිණිස නොවේ. (සිත) සමනය පිණිස නොවේ. විශේෂ දැනීම පිණිස නොවේ. මනාව දැනීම පිණිස නොවේ. නිවීම පිණිස නොවේ. “මහණෙනි, යමෙක් තෙම වනාහි පිහිටවූ සැදැහැ ඇත්තේ, පිහිටවූ ආදර ඇත්තේ, මනාව පැහැදුනේ, තථාගතයන් හෝ තථාගත ශ්රාවකයෙකු හෝ සිහි කෙරේද, මහණෙනි, මේ දැකීම් අතර ඉතා උතුම්ය.
“මහණෙනි, මෙය සත්ත්වයන්ගේ පිරිසිදුවීම පිණිස, ශෝක වැළපීම් නැති කිරීම පිණිස, දුක් දොම්නස් දුරු කිරීම පිණිස, සත්යය ලැබීම පිණිස, යම් ඒ තථාගතයන් හෝ තථාගත ශ්රාවකයන් හෝ සිහි කෙර්ද, තැන්පත් ශ්රද්ධා ඇති, තැන්පත් ප්රේමය ඇති, ඒකාන්ත යහපත් ගමන් ඇති, අතිශයින් ප්රසන්නවූ මේ ඉතා උතුම් සිහිකිරීම හේතුවේයයි කියමි. ඉතා උතුම් දැකීම, මෙසේය. ඉතා උතුම් ඇසීම මෙසේය. ඉතා උතුම් ලැබීම මෙසේය. ඉතා උතුම් හික්මීම මෙසේය. ඉතා උතුම් සේවය මෙසේය. මහණෙනි, මේ ඉතා උතුම් සිහි කිරීම වේ. මහණෙනි, මේ ඉතා උතුම් කරුණු සය වෙති.
|