| (24) 4. කම්මවග්ගො | (24) 4. කම්ම වර්‍ගය |
| 1. සංඛිත්තසුත්තං | 1. සංඛිත්තකම්ම සූත්‍රය |
|
232
‘‘චත්තාරිමානි
|
232
“මහණෙනි, මේ කර්ම සතරක් මා විසින් තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දන්වනු ලැබේ.
“කවර සතරක්ද යත්, අකුශල්වූ අකුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. කුශල්වූ කුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාක ඇත්තාවූද, කුශල විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයන් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල් නුවූ, කුශල් නොවූ, අකුශල විපාක නොවූ, කුශල විපාක නොවූ කර්මයක් කර්මක්ෂය පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, මේ කර්ම සතරක් මා විසින් තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දන්වනු ලැබේ.
|
| 2. විත්ථාරසුත්තං | 2. විතත්‍ථකම්ම සූත්‍රය |
|
233
‘‘චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානි. කතමානි චත්තාරි? අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං; අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං; අත්ථි, භික්ඛවෙ
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣං
(සබ්‍යාපජ්ඣං (සබ්බත්ථ)) කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති, සබ්‍යාබජ්ඣං වචීසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති, සබ්‍යාබජ්ඣං
‘‘කතමඤ්ච
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති, සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි වචීසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති, සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි මනොසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති. සො සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරිත්වා, සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි වචීසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරිත්වා, සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි මනොසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරිත්වා සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි ලොකං උපපජ්ජති. තමෙනං සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති? තත්‍ර, භික්ඛවෙ, යමිදං කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං තස්ස පහානාය යා චෙතනා, යමිදං
(යම්පිදං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)) කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං තස්ස පහානාය යා චෙතනා, යමිදං
(යම්පිදං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)) කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං තස්ස පහානාය
|
233
“මහණෙනි, මේ කර්ම සතරක් මා විසින් තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දන්වනු ලැබේ.
“කවර සතරක්ද යත්, අකුශල්වූ අකුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. කුශල්වූ කුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාක ඇත්තාවූද, කුශල විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයන් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල් නුවූ, කුශල් නොවූ, අකුශල විපාක නොවූ, කුශල විපාක නොවූ කර්මයක් කර්මක්ෂය පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, අකුශල්වූ, අකුසල විපාකය ඇති කර්මය කවරේද?
“මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිත කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිත වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිත මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිත කාය චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ සහිත වාක් චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ සහිත මනො චේතනා රැස් කර, දුක් සහිත ලෝකයක උපදී.
“දුක් සහිත ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිත ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කරත්. හෙතෙම දුක් සහිත ස්පර්‍ශ වලින් ස්පර්‍ශ කරණ ලද්දේ, නරකයෙහි සත්ත්‍වයන් යම් සේද, එසේ ආබාධ සහිත විපාක වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ කර්මය අකුශල්ය, අකුශල විපාකය.
“මහණෙනි, කුශල්වූ, කුශල් විපාකවූ කර්මය කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ රහිත කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ රහිත වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ රහිත මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ රහිත කාය චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ රහිත වාක් චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ රහිත මනො චේතනා රැස් කර, සුභකිණ්ණක දෙවියන් යම් සේද, එබඳු දුක් නැති ලෝකයක උපදී.
“දුක් නැති ලෝකයක උපන් ඔහු කරා, දුක් නැති ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කරත්. හෙතෙම නිදුක් ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ කරණ ලද්දේම, නිදුක් වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ කුශල්වූ, කුශල විපාකවූ කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාකවූද, කුශල විපාකවූද, කර්මය කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කර. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයෙහි උපදී. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කෙරත්. හෙතෙම දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ වූයේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, මිශ්‍රවූ සැප දුක් ඇති මනුෂ්‍යයන් මෙන්ද, ඇතැම් කාමාවචර දෙවියන් මෙන්ද, ඇතැම් වෛමානික ප්‍රේතයන් මෙන්ද, වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ අකුශල් හා කුශල්වූද, අකුශල් හා කුශල් විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල් නොවූත්, කුශල් නොවූත්, අකුශල විපාකත් නොවූ, කුශල විපාකත් නොවූ, කර්මක්ෂය පිණිස පවත්නා කර්මය කවරේද? මහණෙනි, එහි යම් මේ කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල විපාක ඇත්තේද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් මේ කර්මයක් කුශල්ද, කුශල විපාකද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල කුශල විපාකද, ඔවුන්ගේ ප්‍රහාණය පිණිස සම් චේතනාවක් ඇත්තේද, මහණෙනි, මේ කර්මය කුශල් නොවේ. අකුශල් නොවේ. පවුත් නොවන, පිනුත් නොවන විපාක ඇත්තේ වේ. කර්මක්ෂය පිණිස පවතී. මහණෙනි, මේ කර්ම සතර මා විසින් මාම විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට දක්වන ලද්දාහ.”
|
| 3. සොණකායනසුත්තං | 3. සිඛාමොග්ගල්ලාන සූත්‍රය |
|
234
අථ
‘‘පුරිමානි, භො ගොතම, දිවසානි පුරිමතරානි සොණකායනො මාණවො යෙනාහං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා මං එතදවොච - ‘සමණො ගොතමො සබ්බකම්මානං අකිරියං පඤ්ඤපෙති, සබ්බකම්මානං ඛො පන අකිරියං පඤ්ඤපෙන්තො උච්ඡෙදං ආහ ලොකස්ස - කම්මසච්චායං
(කම්මසච්චායී (ක.)), භො, ලොකො කම්මසමාරම්භට්ඨායී’’’ති.
‘‘දස්සනම්පි ඛො අහං, බ්‍රාහ්මණ, සොණකායනස්ස මාණවස්ස නාභිජානාමි; කුතො පනෙවරූපො කථාසල්ලාපො! චත්තාරිමානි, බ්‍රාහ්මණ, කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානි. කතමානි චත්තාරි? අත්ථි, බ්‍රාහ්මණ, කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං; අත්ථි, බ්‍රාහ්මණ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං; අත්ථි, බ්‍රාහ්මණ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං; අත්ථි
‘‘කතමඤ්ච, බ්‍රාහ්මණ, කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං? ඉධ, බ්‍රාහ්මණ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣං කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති, සබ්‍යාබජ්ඣං වචීසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති, සබ්‍යාබජ්ඣං මනොසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති. සො සබ්‍යාබජ්ඣං
‘‘කතමඤ්ච
‘‘කතමඤ්ච, බ්‍රාහ්මණ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං? ඉධ, බ්‍රාහ්මණ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති, සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි වචීසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති, සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි මනොසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති. සො සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරිත්වා, සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි වචීසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරිත්වා, සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි මනොසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරිත්වා සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි ලොකං
‘‘කතමඤ්ච, බ්‍රාහ්මණ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති? තත්‍ර, බ්‍රාහ්මණ, යමිදං කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං තස්ස පහානාය යා චෙතනා, යමිදං කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං තස්ස පහානාය යා චෙතනා, යමිදං කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං තස්ස පහානාය යා චෙතනා - ඉදං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති. ඉමානි ඛො, බ්‍රාහ්මණ, චත්තාරි කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානී’’ති. තතියං.
|
234
ඉක්බිති සිඛාමොග්ගල්ලාන බ්‍රාහ්මණ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටුවිය. සතුටු විය යුතුවූ, සිහි කටයුතුවූ, කථාව කොට නිමවා එකත්පසෙක සිටියේය.
එකත්පසෙක සිටි සිඛාමොග්ගල්ලාන බ්‍රාහ්මණ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට, “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, පෙර දිනවල, එයටත් පෙර දිනවල සොණකායන මාණවක තෙම, මා යම් තැනෙකද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ, මට, ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ සියලු කර්‍මයන්ගේ නොකිරීම පණවයි. සියලු කර්‍මයන්ගේ නොකිරීම කියමින් ලෝකයාගේ විනාශය කීයේය. පින්වත්නි, මේ ලෝකය කර්මය ස්වභාවකොට ඇත්තේය. කර්ම රැස් කරමින්ම සිටීය’යි කීයේය” යි ප්‍රකාශ කෙළේය.
‘බමුණ. මම සොණකායන මාණවකයා දුටු බවක්වත් නොදනිමි. මෙබඳු කථා සල්ලාපයක් කොහිද? බමුණ, මා විසින් විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන, ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට දක්වන ලද්දාවූ කර්ම සතරක් වෙත්.
“බමුණ, මේ කර්ම සතරක් මා විසින් තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දන්වනු ලැබේ. කවර සතරක්ද යත්, අකුශල්වූ අකුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. කුශල්වූ කුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. බමුණ, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාක ඇත්තාවූද, කුශල විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයන් ඇත්තේය. බමුණ, අකුශල් නුවූ, කුශල් නොවූ, අකුශල විපාක නොවූ, කුශල විපාක නොවූ කර්මයක් කර්මක්ෂය පිණිස පවතී.
“බමුණ, අකුශල්වූ, අකුසල විපාකය ඇති කර්මය කවරේද?
“බමුණ, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිත කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිත වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිත මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිත කාය චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ සහිත වාක් චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ සහිත මනො චේතනා රැස් කර, දුක් සහිත ලෝකයක උපදී.
“දුක් සහිත ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිත ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කරත්. හෙතෙම දුක් සහිත ස්පර්‍ශ වලින් ස්පර්‍ශ කරණ ලද්දේ, නරකයෙහි සත්ත්‍වයන් යම් සේද, එසේ ආබාධ සහිත විපාක වේදනාවක් විඳියි. බමුණ, මේ කර්මය අකුශල්ය, අකුශල විපාකය.
“බමුණ, කුශල්වූ, කුශල් විපාකවූ කර්මය කවරේද? බමුණ, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ රහිත කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ රහිත වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ රහිත මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ රහිත කාය චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ රහිත වාක් චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ රහිත මනො චේතනා රැස් කර, සුභකිණ්ණක දෙවියන් යම් සේද, එබඳු දුක් නැති ලෝකයක උපදී.
“දුක් නැති ලෝකයක උපන් ඔහු කරා, දුක් නැති ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කරත්. හෙතෙම නිදුක් ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ කරණ ලද්දේම, නිදුක් වේදනාවක් විඳියි. බමුණ, මේ කුශල්වූ, කුශල විපාකවූ කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“බමුණ, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාකවූද, කුශල විපාකවූද, කර්මය කවරේද? බමුණ, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කර. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයෙහි උපදී. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කෙරත්. හෙතෙම දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ වූයේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, මිශ්‍රවූ සැප දුක් ඇති මනුෂ්‍යන් මෙන්ද, ඇතැම් කාමාවචර දෙවියන් මෙන්ද, ඇතැම් වෛමානික ප්‍රේතයන් මෙන්ද, වේදනාවක් විඳියි. බමුණ, මේ අකුශල් හා කුශල්වූද, අකුශල් හා කුශල් විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“බමුණ, අකුශල් නොවූත්, කුශල් නොවූත්, අකුශල විපාකත් නොවූ, කුශල විපාකත් නොවූ, කර්මක්ෂය පිණිස පවත්නා කර්මය කවරේද? බමුණ, එහි යම් මේ කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල විපාක ඇත්තේද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් මේ කර්මයක් කුශල්ද, කුශල විපාකද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල කුශල විපාකද, ඔවුන්ගේ ප්‍රහාණය පිණිස සම් චේතනාවක් ඇත්තේද, බමුණ, මේ කර්මය කුශල් නොවේ. අකුශල් නොවේ. පවුත් නොවන, පිනුත් නොවන විපාක ඇත්තේ වේ. කර්මක්ෂය පිණිස පවතී. මහණෙනි, මේ කර්ම සතර මා විසින් මාම විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට දක්වන ලද්දාහ.”
|
| 4. පඨමසික්ඛාපදසුත්තං | 4. කම්මක්ඛය සංවත්ත සූත්‍රය |
|
235
‘‘චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානි. කතමානි චත්තාරි? අත්ථි
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, අදින්නාදානා පටිවිරතො හොති, කාමෙසුමිච්ඡාචාරා පටිවිරතො හොති, මුසාවාදා පටිවිරතො හොති, සුරාමෙරයමජ්ජපමාදට්ඨානා පටිවිරතො හොති. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති...පෙ.... ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති? තත්‍ර, භික්ඛවෙ, යමිදං කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං...පෙ.... ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරි කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානී’’ති. චතුත්ථං.
|
235
“මහණෙනි, මේ කර්ම සතරක් මා විසින් තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දන්වනු ලැබේ.
“කවර සතරක්ද යත්, අකුශල්වූ අකුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. කුශල්වූ කුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාක ඇත්තාවූද, කුශල විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයන් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල් නුවූ, කුශල් නොවූ, අකුශල විපාක නොවූ, කුශල විපාක නොවූ කර්මයක් කර්මක්ෂය පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, අකුශල්වූ, අකුශල විපාකවූ කර්මය කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ස්වාමි පුරුෂයා සතුන් මරන්නේ වේද, නුදුන් දේ ගන්නේ වේද, කාමයන්හි වරදවා හැසිරෙන්නේ වේද, බොරු කියන්නේ වේද, රහමෙර බොන්නේ වේද, දුස්සීලද, ලාමක ස්වභාව ඇත්තේ වේද, මසුරු මලින් යටකොට ගත් සිතින් ගෙහි වෙසේද? ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන්ට ආක්‍රොශ පරිභව කරයිද? මහණෙනි, මේ අකුශල්වූ, අකුශල විපාක ඇති කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, කුශල්වූ, කුශල විපාකවූ කර්මය කවරේද? මහණෙනි මේ ලෝකයෙහි ස්වාමිපුරුෂයෙක් ප්‍රාණඝාත නොකරන්නේ වේද, නුදුන් දේ ගැනීමෙන් වැළකුණේ වේද, කාමයන්හි වරදවා හැසිරීමෙන් දුරුවූයේ වේද, බොරුකීමෙන් වැළකුනේ වේද, රහමෙර බීමෙන් වැළැකුණේද, සිල්වත්ද, යහපත් ස්වභාව ඇත්තේද, පහවූ මසුරු මලින් යුත් සිතින් ගෙයි වසයිද, ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන්ට ආක්‍රොශ පරිභව නොකරයිද, මහණෙනි, මේ කුශල්වූ, කුශල විපාකවූ කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාකවූද, කුශල විපාකවූද, කර්මය කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කර. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයෙහි උපදී. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කෙරත්. හෙතෙම දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ වූයේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, මිශ්‍රවූ සැප දුක් ඇති මනුෂ්‍යයන් මෙන්ද, ඇතැම් කාමාවචර දෙවියන් මෙන්ද, ඇතැම් වෛමානික ප්‍රේතයන් මෙන්ද, වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ අකුශල් හා කුශල්වූද, අකුශල් හා කුශල් විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල් නොවූත්, කුශල් නොවූත්, අකුශල විපාකත් නොවූ, කුශල විපාකත් නොවූ, කර්මක්ෂය පිණිස පවත්නා කර්මය කවරේද? මහණෙනි, එහි යම් මේ කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල විපාක ඇත්තේද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් මේ කර්මයක් කුශල්ද, කුශල විපාකද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල කුශල විපාකද, ඔවුන්ගේ ප්‍රහාණය පිණිස සම් චේතනාවක් ඇත්තේද, මහණෙනි, මේ කර්මය කුශල් නොවේ. අකුශල් නොවේ. පවුත් නොවන, පිනුත් නොවන විපාක ඇත්තේ වේ. කර්මක්ෂය පිණිස පවතී. මහණෙනි, මේ කර්ම සතර මා විසින් මාම විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට දක්වන ලද්දාහ.”
|
| 5. දුතියසික්ඛාපදසුත්තං | 5. පඨම පවෙදිතකම්ම සූත්‍රය |
|
236
‘‘චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානි. කතමානි චත්තාරි? අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං; අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං; අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං; අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චෙන මාතා
(එකච්චො මාතරං (ක.)) ජීවිතා වොරොපිතා හොති, පිතා
(පිතරං (ක.)) ජීවිතා වොරොපිතො
(වොරොපිතා (ක.)) හොති, අරහං
(අරහන්තං (ක.)) ජීවිතා වොරොපිතො
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, අදින්නාදානා පටිවිරතො හොති, කාමෙසුමිච්ඡාචාරා පටිවිරතො හොති, මුසාවාදා පටිවිරතො හොති, පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො හොති, ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො හොති, සම්ඵප්පලාපා පටිවිරතො හොති, අනභිජ්ඣාලු හොති, අබ්‍යාපන්නචිත්තො හොති, සම්මාදිට්ඨි
(සම්මාදිට්ඨිකො (සී. ස්‍යා. කං.)) හොති. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති...පෙ.... ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති? තත්‍ර, භික්ඛවෙ, යමිදං කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං...පෙ.... ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරි කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානී’’ති. පඤ්චමං.
|
236
“මහණෙනි, මේ කර්ම සතරක් මා විසින් තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දන්වනු ලැබේ.
“කවර සතරක්ද යත්, අකුශල්වූ අකුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. කුශල්වූ කුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාක ඇත්තාවූද, කුශල විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයන් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල් නුවූ, කුශල් නොවූ, අකුශල විපාක නොවූ, කුශල විපාක නොවූ කර්මයක් කර්මක්ෂය පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, අකුශල විපාකවූ කර්මය කවරේද?
“මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් කෙනෙකු විසින් මවු ජීවිතයෙන් තොර කරණ ලද්දේද, පියා ජීවිතයෙන් තොරකරණ ලද්දේද, රහතන් නමක් ජීවිතයෙන් තොරකරණ ලදද, දුෂ්ට සිතින් තථාගතයන් වහන්සේගේ කයින් ලේ උපදවන ලද්දේද, සංඝභේදද කරණ ලද්දේද, මහණෙනි, මේ කර්මය අකුශලය, අකුශල විපාකය.
“මහණෙනි, කවර කර්මයක් කුශලද, කුශල විපාකද, මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් කෙනෙක් ප්‍රාණඝාත නොකරන්නේ වේද, නුදුන් දේ ගැනීමෙන් වැළකුණේ වේද, කාමයන්හි වරදවා හැසිරීමෙන් දුරුවූයේ වේද, බොරුකීමෙන් වැළකුනේ වේද, රහමෙර බීමෙන් වැළැකුණේද, සිල්වත්ද, යහපත් ස්වභාව ඇත්තේද, පහවූ මසුරු මලින් යුත් සිතින් ගෙයි වසයිද, ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන්ට ආක්‍රොශ පරිභව නොකරයිද, පිසුණු බස් කීමෙන්, ඵරුෂ බස කීමෙන්, ප්‍රලාප දෙඩීමෙන්, වෙන්වූයේ වේ. අභිජ්ඣා බහුලකොට නැත්තේ, ව්‍යාපාදයට පැමිණි සිත් නැත්තේ, සම්‍යක් දෘෂ්ටික වේද, මහණෙනි, මේ කර්මය කුශල්ය, කුශල් විපාකය කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාකවූද, කුශල විපාකවූද, කර්මය කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කර. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයෙහි උපදී. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කෙරත්. හෙතෙම දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ වූයේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, මිශ්‍රවූ සැප දුක් ඇති මනුෂ්‍යයන් මෙන්ද, ඇතැම් කාමාවචර දෙවියන් මෙන්ද, ඇතැම් වෛමානික ප්‍රේතයන් මෙන්ද, වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ අකුශල් හා කුශල්වූද, අකුශල් හා කුශල් විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල් නොවූත්, කුශල් නොවූත්, අකුශල විපාකත් නොවූ, කුශල විපාකත් නොවූ, කර්මක්ෂය පිණිස පවත්නා කර්මය කවරේද? මහණෙනි, එහි යම් මේ කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල විපාක ඇත්තේද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් මේ කර්මයක් කුශල්ද, කුශල විපාකද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල කුශල විපාකද, ඔවුන්ගේ ප්‍රහාණය පිණිස සම් චේතනාවක් ඇත්තේද, මහණෙනි, මේ කර්මය කුශල් නොවේ. අකුශල් නොවේ. පවුත් නොවන, පිනුත් නොවන විපාක ඇත්තේ වේ. කර්මක්ෂය පිණිස පවතී. මහණෙනි, මේ කර්ම සතර මා විසින් මාම විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට දක්වන ලද්දාහ.”
|
| 6. අරියමග්ගසුත්තං | 6. දුතිය පවෙදිතකම්ම සූත්‍රය |
|
237
‘‘චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානි. කතමානි චත්තාරි? අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං; අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං; අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං; අත්ථි, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හං කණ්හවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣං
‘‘කතමඤ්ච
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣම්පි අබ්‍යාබජ්ඣම්පි කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති...පෙ.... ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති? සම්මාදිට්ඨි...පෙ.... සම්මාසමාධි. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරි කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානී’’ති. ඡට්ඨං.
|
237
“මහණෙනි, මේ කර්ම සතරක් මා විසින් තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දන්වනු ලැබේ.
“කවර සතරක්ද යත්, අකුශල්වූ අකුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. කුශල්වූ කුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාක ඇත්තාවූද, කුශල විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයන් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල් නුවූ, කුශල් නොවූ, අකුශල විපාක නොවූ, කුශල විපාක නොවූ කර්මයක් කර්මක්ෂය පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, අකුශල විපාකවූ කර්මය කවරේද?
“මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් කෙනෙකු විසින් මවු ජීවිතයෙන් තොර කරණ ලද්දේද, පියා ජීවිතයෙන් තොරකරණ ලද්දේද, රහතන් නමක් ජීවිතයෙන් තොරකරණ ලදද, දුෂ්ට සිතින් තථාගතයන් වහන්සේගේ කයින් ලේ උපදවන ලද්දේද, සංඝභේදද කරණ ලද්දේද, මහණෙනි, මේ කර්මය අකුශලය, අකුශල විපාකය.
“මහණෙනි, කවර කර්මයක් කුශලද, කුශල විපාකද, මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් කෙනෙක් ප්‍රාණඝාත නොකරන්නේ වේද, නුදුන් දේ ගැනීමෙන් වැළකුණේ වේද, කාමයන්හි වරදවා හැසිරීමෙන් දුරුවූයේ වේද, බොරුකීමෙන් වැළකුනේ වේද, රහමෙර බීමෙන් වැළැකුණේද, සිල්වත්ද, යහපත් ස්වභාව ඇත්තේද, පහවූ මසුරු මලින් යුත් සිතින් ගෙයි වසයිද, ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන්ට ආක්‍රොශ පරිභව නොකරයිද, පිසුණු බස් කීමෙන්, ඵරුෂ බස කීමෙන්, ප්‍රලාප දෙඩීමෙන්, වෙන්වූයේ වේ. අභිජ්ඣා බහුලකොට නැත්තේ, ව්‍යාපාදයට පැමිණි සිත් නැත්තේ, සම්‍යක් දෘෂ්ටික වේද, මහණෙනි, මේ කර්මය කුශල්ය, කුශල් විපාකය කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාකවූද, කුශල විපාකවූද, කර්මය කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කර. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයෙහි උපදී. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කෙරත්. හෙතෙම දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ වූයේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, මිශ්‍රවූ සැප දුක් ඇති මනුෂ්‍යයන් මෙන්ද, ඇතැම් කාමාවචර දෙවියන් මෙන්ද, ඇතැම් වෛමානික ප්‍රේතයන් මෙන්ද, වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ අකුශල් හා කුශල්වූද, අකුශල් හා කුශල් විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල් නොවූත්, කුශල් නොවූත්, අකුශල විපාකත් නොවූ, කුශල විපාකත් නොවූ, කර්මක්ෂය පිණිස පවත්නා කර්මය කවරේද? මහණෙනි, එහි යම් මේ කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල විපාක ඇත්තේද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් මේ කර්මයක් කුශල්ද, කුශල විපාකද, ඔහුගේ ප්‍රහාණය පිණිස යම් චේතනාවක් වේද, යම් කර්මයක් අකුශල්ද, අකුශල කුශල විපාකද, ඔවුන්ගේ ප්‍රහාණය පිණිස සම් චේතනාවක් ඇත්තේද, මහණෙනි, මේ කර්මය කුශල් නොවේ. අකුශල් නොවේ. පවුත් නොවන, පිනුත් නොවන විපාක ඇත්තේ වේ. කර්මක්ෂය පිණිස පවතී. මහණෙනි, මේ කර්ම සතර මා විසින් මාම විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට දක්වන ලද්දාහ.”
“මහණෙනි, අකුශල් නොවූත්, කුශල් නොවූත්, අකුශල විපාකත් නොවූ, කුශල විපාකත් නොවූ, කර්ම ක්‍ෂය පිණිස පවත්නා කර්මය කවරේද? මහණෙනි, සම්‍යක් දෘෂ්ටිය, සම්‍යක් සංකල්පය, සම්‍යක් වචනය, සම්‍යක් කර්‍මාන්තය, සම්‍යක් ආජීවය, සම්‍යක් ව්‍යායාමය, සම්‍යක් ස්මෘතිය, සම්‍යක් සමාධිය යන මෙයයි. මහණෙනි, මේ අකුශල්ද නොවූ, කුශල්ද නොවූ, අකුශල විපාකද නොවූ, කුශල විපාකද නොවූ, කර්ම ක්‍ෂය පිණිස පවත්නා කර්මයයි.”
|
| 7. බොජ්ඣඞ්ගසුත්තං | 7. සාවජ්ජ කම්ම සූත්‍රය |
|
238
‘‘චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, කම්මානි...පෙ.... කණ්හං කණ්හවිපාකං...පෙ.... ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො සබ්‍යාබජ්ඣං කායසඞ්ඛාරං
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො අබ්‍යාබජ්ඣං කායසඞ්ඛාරං අභිසඞ්ඛරොති...පෙ.... ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං සුක්කං සුක්කවිපාකං.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං කණ්හසුක්කං කණ්හසුක්කවිපාකං? ඉධ
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති? සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො, වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො - ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කම්මං අකණ්හඅසුක්කං අකණ්හඅසුක්කවිපාකං කම්මක්ඛයාය සංවත්තති. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරි කම්මානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදිතානී’’ති. සත්තමං.
|
238
“මහණෙනි, මේ කර්ම සතරක් මා විසින් තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දන්වනු ලැබේ.
“කවර සතරක්ද යත්, අකුශල්වූ අකුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. කුශල්වූ කුශල විපාක ඇති කර්මයක් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාක ඇත්තාවූද, කුශල විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයන් ඇත්තේය. මහණෙනි, අකුශල් නුවූ, කුශල් නොවූ, අකුශල විපාක නොවූ, කුශල විපාක නොවූ කර්මයක් කර්මක්ෂය පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, අකුශල්වූ, අකුසල විපාකය ඇති කර්මය කවරේද?
“මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිත කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිත වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිත මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිත කාය චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ සහිත වාක් චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ සහිත මනො චේතනා රැස් කර, දුක් සහිත ලෝකයක උපදී.
“දුක් සහිත ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිත ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කරත්. හෙතෙම දුක් සහිත ස්පර්‍ශ වලින් ස්පර්‍ශ කරණ ලද්දේ, නරකයෙහි සත්ත්‍වයන් යම් සේද, එසේ ආබාධ සහිත විපාක වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ කර්මය අකුශල්ය, අකුශල විපාකය.
“මහණෙනි, කුශල්වූ, කුශල් විපාකවූ කර්මය කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ රහිත කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ රහිත වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ රහිත මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ රහිත කාය චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ රහිත වාක් චේතනා රැස් කර, ද්වේෂ රහිත මනො චේතනා රැස් කර, සුභකිණ්ණක දෙවියන් යම් සේද, එබඳු දුක් නැති ලෝකයක උපදී.
“දුක් නැති ලෝකයක උපන් ඔහු කරා, දුක් නැති ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කරත්. හෙතෙම නිදුක් ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ කරණ ලද්දේම, නිදුක් වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ කුශල්වූ, කුශල විපාකවූ කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල්වූද, කුශල්වූද, අකුශල විපාකවූද, කුශල විපාකවූද, කර්මය කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් නෙනෙක් ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කරයි. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කරයි. හෙතෙම ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, කාය චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, වාක් චේතනා රැස් කර. ද්වේෂ සහිතවූද, ද්වේෂ රහිතවූද, මනො චේතනා රැස් කර. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයෙහි උපදී. දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ලෝකයක උපන්නේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයෝ ස්පර්‍ශ කෙරත්. හෙතෙම දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, ස්පර්‍ශයන්ගෙන් ස්පර්‍ශ වූයේම, දුක් සහිතවූද, දුක් රහිතවූද, මිශ්‍රවූ සැප දුක් ඇති මනුෂ්‍යයන් මෙන්ද, ඇතැම් කාමාවචර දෙවියන් මෙන්ද, ඇතැම් වෛමානික ප්‍රේතයන් මෙන්ද, වේදනාවක් විඳියි. මහණෙනි, මේ අකුශල් හා කුශල්වූද, අකුශල් හා කුශල් විපාක ඇත්තාවූද, කර්මයයි කියනු ලැබේ.
“මහණෙනි, අකුශල් නොවූත්, කුශල් නොවූත්, අකුශල විපාකත් නොවූ, කුශල විපාකත් නොවූ, කර්ම ක්‍ෂය පිණිස පවත්නා කර්මය කවරේද? මහණෙනි, ස්මෘති සම්බොජ්ඣය, ධර්ම විචය, විරිය, පීති, පස්සද්‍ධි, සමාධි, උපෙක්‍ෂා, සම්බොජ්ඣය යන මෙයයි. මහණෙනි, මේ කර්මය අකුශල්ද නොවූ, කුශල්ද නොවූ, අකුශල විපාකද නොවූ, කුශල විපාකද නොවූ, කර්ම ක්‍ෂය පිණිස පවත්නා කර්මයයි.”
|
| 8. සාවජ්ජසුත්තං | 8. සබ්‍යාපජ්ඣ කම්ම සූත්‍රය |
|
239
‘‘චතූහි
‘‘චතූහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො යථාභතං නික්ඛිත්තො එවං සග්ගෙ. කතමෙහි චතූහි? අනවජ්ජෙන කායකම්මෙන, අනවජ්ජෙන වචීකම්මෙන, අනවජ්ජෙන මනොකම්මෙන, අනවජ්ජාය දිට්ඨියා - ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, චතූහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො යථාභතං නික්ඛිත්තො එවං සග්ගෙ’’ති. අට්ඨමං.
|
239
“මහණෙනි, ධර්ම සතරකින් යුක්තවූයේ, ගෙන එන ලද්දක් බහා තැබූයේ යම්සේද, එසේ නිරයෙහි වේ.
“කවර සතරකින්ද යත්, වරද සහිත කාය කර්මයෙන්ද, වරද සහිත වාක් කර්මයෙන්ද, වරද සහිත මනො කර්මයෙන්ද, වරද සහිත දාෂ්ටියෙන්ද,
“මහණෙනි, ධර්ම සතරකින් යුක්තවූයේ, ගෙන එන ලද්දක් බහා තැබූයේ යම්සේද, එසේ නිරයෙහි වේ.
“මහණෙනි, ධර්ම සතරකින් යුක්තවූයේ, ගෙන එන ලද්දක් බහා තැබූයේ යම්සේද, එසේ ස්වර්‍ගයෙහි වේ.
“කවර සතරකින්ද යත්, නිවරද කාය කර්මයෙන්ද, නිවරද වාක් කර්මයෙන්ද, නිවරද මනො කර්මයෙන්ද, නිවරද දාෂ්ටියෙන්ද යන,
“මහණෙනි, ධර්ම සතරකින් යුක්තවූයේ, ගෙන එන ලද්දක් බහා තැබූයේ යම්සේද, එසේ ස්වර්‍ගයෙහි වේ.
|
| 9. අබ්‍යාබජ්ඣසුත්තං | 9. ඉධෙව සමණ සූත්‍රය |
|
240
‘‘චතූහි
‘‘චතූහි
|
240
“මහණෙනි, ධර්ම සතරකින් යුක්තවූයේ, ගෙන එන ලද්දක් බහා තැබූයේ යම්සේද, එසේ නිරයෙහි වේ.
කවර සතරකින්ද යත්, ද්වේෂ සහිත කාය කර්මයෙන්ද, ද්වේෂ සහිත වාක් කර්මයෙන්ද, ද්වේෂ සහිත මනො කර්මයෙන්ද, ද්වේෂ සහිත දෘෂ්ටියෙන්ද යන,
“මහණෙනි, ධර්ම සතරකින් යුක්තවූයේ, ගෙන එන ලද්දක් බහා තැබූයේ යම්සේද, එසේ නිරයෙහි වේ.
“මහණෙනි, ධර්ම සතරකින් යුක්තවූයේ, ගෙන එන ලද්දක් බහා තැබූයේ යම්සේද, එසේ ස්වර්‍ගයෙහි වේ.
කවර සතරකින්ද යත්, ද්වේෂ රහිත කාය කර්මයෙන්ද, ද්වේෂ රහිත වාක් කර්මයෙන්ද, ද්වේෂ රහිත මනො කර්මයෙන්ද, ද්වේෂ රහිත දෘෂ්ටියෙන්ද යන,
“මහණෙනි, ධර්ම සතරකින් යුක්තවූයේ, ගෙන එන ලද්දක් බහා තැබූයේ යම්සේද, එසේ ස්වර්‍ගයෙහි වේ.
|
| 10. සමණසුත්තං | 10. සමණසුත්තං |
|
241
‘‘‘ඉධෙව, භික්ඛවෙ, (පඨමො) සමණො, ඉධ දුතියො සමණො, ඉධ තතියො සමණො, ඉධ චතුත්ථො සමණො; සුඤ්ඤා පරප්පවාදා සමණෙහි අඤ්ඤෙහී’ති
(සමණෙහි අඤ්ඤෙති (සී. පී. ක.) එත්ථ අඤ්ඤෙහීති සකාය පටිඤ්ඤාය සච්චාභිඤ්ඤෙහීති අත්ථො වෙදිතබ්බො. දී. නි. 2.214; ම. නි. 1.140) - එවමෙතං, භික්ඛවෙ, සම්මා සීහනාදං නදථ.
‘‘කතමො ච, භික්ඛවෙ, පඨමො සමණො? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු තිණ්ණං සංයොජනානං පරික්ඛයා සොතාපන්නො හොති අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායණො. අයං, භික්ඛවෙ, පඨමො සමණො.
‘‘කතමො
‘‘කතමො ච, භික්ඛවෙ, තතියො සමණො? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පඤ්චන්නං ඔරම්භාගියානං සංයොජනානං පරික්ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්ථ පරිනිබ්බායී අනාවත්තිධම්මො තස්මා ලොකා. අයං, භික්ඛවෙ, තතියො සමණො.
‘‘කතමො ච, භික්ඛවෙ, චතුත්ථො සමණො? ඉධ
‘‘‘ඉධෙව, භික්ඛවෙ, පඨමො සමණො, ඉධ දුතියො සමණො, ඉධ තතියො සමණො, ඉධ චතුත්ථො
|
241
“මහණෙනි, ශ්‍රමණයාත් මේ ශාසනයෙහිය, දෙවෙනි ශ්‍රමණයාත් මේ ශාසනයෙහිය, තුන්වැනි ශ්‍රමණයාත් මේ ශාසනයෙහිය, සතරවෙනි ශ්‍රමණයාත් මේ ශාසනයෙහිය, අන් දෙසැට දෘෂ්ටීහු ශ්‍රමණයන්ගෙන් ශූන්‍යය. මහණෙනි, මෙසේ මේ සිංහ නාදය කරව්.
“මහණෙනි, ශ්‍රමණයා කවරේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම ත්‍රිවිධ සංයෝජනයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන්, අපායට වැටෙන ස්වභාව නැති, සුගති නියතවූ, අර්‍හත්වය පරායනවූ, සෝවාන්වූවෙක් වන්නේද, මහණෙනි, මේ ශ්‍රමණයාය.
“මහණෙනි, ශ්‍රමණයා කවරේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම ත්‍රිවිධ සංයෝජනයන්ගේ ක්‍ෂය කිරීමෙන්, රාග, ද්වේෂ, මෝහයන් තුනී කිරීමෙන් සකෘදාගාමී වේ. වරක් මෙලොවට විත් දුක් කෙළවර කරයි. මහණෙනි, මේ දෙවෙනි ශ්‍රමණයායි.
“මහණෙනි, තුන්වෙනි ශ්‍රමණයා කවරේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම කාම ධාතුව භජනය කරණ සංයෝජන පස නැතිකිරීමෙන් ඔපපාතික වේද, ඒ ලෝකයෙන් නොඑන්නේ, එහි පිරිනිවෙන්නේ වේ. මහණෙනි, මේ තුන්වෙනි ශ්‍රමණයායි.
“මහණෙනි, සතරවෙනි ශ්‍රමණයා කවරේද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය කිරීමෙන්, කෙලෙස් නැති අර්‍හත් ඵල සමාධියද, අර්‍හත් ඵල ප්‍රඥාවද, මෙලොවම තෙමේ විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට පැමිණ වාසය කරයිද, මහණෙනි, මේ සතරවෙනි ශ්‍රමණයාය
“මහණෙනි, ශ්‍රමණයාත් මේ ශාසනයෙහිය, දෙවෙනි ශ්‍රමණයාත් මේ ශාසනයෙහිය, තුන්වැනි ශ්‍රමණයාත් මේ ශාසනයෙහිය, සතරවෙනි ශ්‍රමණයාත් මේ ශාසනයෙහිය, අන් දෙසැට දෘෂ්ටීහු ශ්‍රමණයන්ගෙන් ශූන්‍යය. මහණෙනි, මෙසේ මේ සිංහ නාදය කරව්.
|
| 11. සප්පුරිසානිසංසසුත්තං | 11. සප්පුරිසානිසංස සූත්‍රය |
|
242
‘‘සප්පුරිසං
|
242
“මහණෙනි, සත්පුරුෂයා නිසා ආනිශංස සතරක් කැමතිවිය යුත්තාහ. කවර සතරක්ද යත්, ආර්‍ය්‍ය සීලයෙන් වැඩෙයි. ආර්‍ය්‍ය සමාධියෙන් වැඩෙයි. ආර්‍ය්‍ය ප්‍රඥාවෙන් වැඩෙයි. ආර්‍ය්‍ය විමුක්තියෙන් වැඩෙයි. මහණෙනි, සත්පුරුෂයා නිසා මේ ආනිසංස සතර කැමතිවිය යුත්තාහයි වදාළ සේක.
|