| (16) 1. ඉන්ද්‍රියවග්ගො | (16) 1. ඉන්‍ද්‍රියය වර්‍ගය |
| 1. ඉන්ද්‍රියසුත්තං | 1. චතුරීන්‍ද්‍රිය සූත්‍රය |
|
151
‘‘චත්තාරිමානි
|
151
“මහණෙනි, මේ ඉන්ද්‍රියයෝ සතරක් වෙත්. කවර සතරක්ද යත්. සද්‍ධින්ද්‍රියය, විරින්‍ද්‍රියය, සතින්ද්‍රිය, සමාධින්ද්‍රියය යන සතරයි. මහණෙනි, මේ සතර ඉන්‍ද්‍රියයෝයි.”
|
| 2. සද්ධාබලසුත්තං | 2. සද්‍ධාබල සූත්‍රය |
|
152
‘‘චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, බලානි. කතමානි චත්තාරි? සද්ධාබලං, වීරියබලං, සතිබලං, සමාධිබලං - ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරි බලානී’’ති. දුතියං.
|
152
“මහණෙනි, මේ බල සතරක් වෙත්. කවර සතරක්ද යත්.
“ශ්‍රද්‍ධා බලය, වීර්‍ය්‍යබලය, සතිබලය, සමාධිබලය යන සතරයි. මහණෙනි, මේ සතර බලයෝය.
|
| 3. පඤ්ඤාබලසුත්තං | 3. පඤ්ඤාබල සූත්‍රය |
|
153
‘‘චත්තාරිමානි
|
153
“මහණෙනි, මේ බල සතරක් වෙත්. කවර සතරක්ද යත්.
“ප්‍රඥාබලය, වීර්‍ය්‍යබලය, අනවද්‍යබලය, සංග්‍රහබලය යන සතරයි. මහණෙනි, මේ සතර බලයෝයි.
|
| 4. සතිබලසුත්තං | 4. සතිබල සූත්‍රය |
|
154
‘‘චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, බලානි. කතමානි චත්තාරි? සතිබලං, සමාධිබලං, අනවජ්ජබලං, සඞ්ගහබලං - ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරි බලානී’’ති. චතුත්ථං.
|
154
“මහණෙනි, මේ බල සතරක් වෙත්. කවර සතරක්ද යත්.
“සතිබලය, සමාධිබලය, අනවජ්ජබලය, සංග්‍රහබලය යන සතරයි. මහණෙනි, මේ සතර බලයෝයි.
|
| 5. පටිසඞ්ඛානබලසුත්තං | 5. පටිසංඛානබල සූත්‍රය |
|
155
‘‘චත්තාරිමානි
|
155
“මහණෙනි, මේ බල සතරක් වෙත්. කවර සතරක්ද යත්.
“ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂාබලය, භාවනාබලය, අනවද්‍යබලය, සංග්‍රහබලය යන සතරයි. මහණෙනි, මේ සතර බලයෝයි.”
|
| 6. කප්පසුත්තං | 6. අසංඛෙයකප්ප සූත්‍රය |
|
156
‘‘චත්තාරිමානි
‘‘යදා, භික්ඛවෙ, කප්පො සංවට්ටො තිට්ඨති, තං න සුකරං සඞ්ඛාතුං - එත්තකානි වස්සානීති වා, එත්තකානි වස්සසතානීති වා, එත්තකානි වස්සසහස්සානීති වා, එත්තකානි වස්සසතසහස්සානීති වා.
‘‘යදා, භික්ඛවෙ, කප්පො විවට්ටති, තං න සුකරං සඞ්ඛාතුං - එත්තකානි වස්සානීති වා, එත්තකානි වස්සසතානීති වා, එත්තකානි වස්සසහස්සානීති වා, එත්තකානි වස්සසතසහස්සානීති වා.
‘‘යදා, භික්ඛවෙ, කප්පො විවට්ටො තිට්ඨති, තං න සුකරං සඞ්ඛාතුං - එත්තකානි වස්සානීති වා, එත්තකානි වස්සසතානීති වා, එත්තකානි වස්සසහස්සානීති වා, එත්තකානි වස්සසතසහස්සානීති වා. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරි කප්පස්ස අසඞ්ඛ්‍යෙය්‍යානී’’ති. ඡට්ඨං.
|
156
“මහණෙනි, කල්පයාගේ මේ අසංඛ්‍යෙය සතරක් වෙත්. කවර සතරක්ද යත්. මහණෙනි, යම් කලෙක්හි කල්පය නැසෙන්නේ වේද,
“එය මෙපමණ වර්‍ෂයයි කියා හෝ, මෙපමණ වර්‍ෂ දහසකැයි කියා හෝ, මෙපමණ වර්‍ෂ ලක්‍ෂයකැයි කියා හෝ සංඛ්‍යා කරන්නට නොහැකිය.
“මහණෙනි, යම් කලෙක්හි කල්පය නැසී සිටීද, එය මෙපමණ වර්‍ෂයයි කියා හෝ, මෙපමණ වර්‍ෂ දහසකැයි කියා හෝ, මෙපමණ වර්‍ෂ ලක්‍ෂයකැයි කියා හෝ සංඛ්‍යා කරන්නට නොහැකිය.
“මහණෙනි, යම් කලෙක්හි කල්පය ඇතිවේද, එය මෙපමණ වර්‍ෂයයි කියා හෝ, මෙපමණ වර්‍ෂ දහසකැයි කියා හෝ, මෙපමණ වර්‍ෂ ලක්‍ෂයකැයි කියා හෝ සංඛ්‍යා කරන්නට නොහැකිය.
“මහණෙනි, යම් කලෙක්හි කල්පය ඇතිවී පවතීද, එය මෙපමණ වර්‍ෂයයි කියා හෝ, මෙපමණ වර්‍ෂ දහසකැයි කියා හෝ, මෙපමණ වර්‍ෂ ලක්‍ෂයකැයි කියා හෝ සංඛ්‍යා කරන්නට නොහැකිය. මහණෙනි, මේ සතර, කල්පයාගේ අසංඛ්‍යයෝයි.”
|
| 7. රොගසුත්තං | 7. පබ්බජිතරොග සූත්‍රය |
|
157
‘‘ද්වෙමෙ, භික්ඛවෙ, රොගා. කතමෙ ද්වෙ? කායිකො
‘‘චත්තාරොමෙ
‘‘තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, එවං සික්ඛිතබ්බං - ‘න මහිච්ඡා භවිස්සාම විඝාතවන්තො අසන්තුට්ඨා ඉතරීතරචීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරෙන, න පාපිකං ඉච්ඡං පණිදහිස්සාම අනවඤ්ඤප්පටිලාභාය ලාභසක්කාරසිලොකප්පටිලාභාය, න උට්ඨහිස්සාම න ඝටෙස්සාම න වායමිස්සාම අනවඤ්ඤප්පටිලාභාය ලාභසක්කාරසිලොකප්පටිලාභාය, ඛමා භවිස්සාම සීතස්ස උණ්හස්ස ජිඝච්ඡාය පිපාසාය ඩංසමකසවාතාතපසරීසපසම්ඵස්සානං දුරුත්තානං දුරාගතානං වචනපථානං, උප්පන්නානං සාරීරිකානං වෙදනානං දුක්ඛානං තිබ්බානං ඛරානං කටුකානං අසාතානං අමනාපානං පාණහරානං අධිවාසකජාතිකා භවිස්සාමා’ති. එවඤ්හි වො, භික්ඛවෙ
|
157
“මහණෙනි, මේ රෝගයෝ දෙදෙනෙක් වෙත්. කවර දෙදෙනෙක්ද යත්, කායික රෝගය, චෛතසික රෝගය යන දෙකයි.
“කායික රෝගයෙන් එක් වර්‍ෂයක් නීරෝගීකම ප්‍රතිඥා කරණු ලබන, වර්‍ෂ දෙකක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, වර්‍ෂ තුනක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, වර්‍ෂ සතරක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, වර්‍ෂ පසක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, දසවර්‍ෂයක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, විසි වර්‍ෂයක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, තිස් වර්‍ෂයක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, හතලිස් වර්‍ෂයක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, පනස් වර්‍ෂයක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, වර්‍ෂ සියයක් නීරෝගීකම බලාපොරොත්තු වන්නාවූ, සත්ත්‍වයන් දකිත්.
“යම්කිසි කෙනෙක් චෛතසික රෝගයෙන් මොහොතක් නමුත් නීරෝගීකම ප්‍රතිඥා කරත්ද, ක්‍ෂීණාශ්‍රවයන් හැර ඒ සත්ත්‍වයෝ දුර්‍ලභ වෙත්.
“මහණෙනි, පැවිද්දාට මේ රෝග සතරක් වෙත්. කවර සතරක්ද යත්. මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම මහත් ආශා ඇත්තේ වේද, දුක් ඇත්තේ වේද, තව තවත් සිවුරු, පිඬු, සෙනසුන්, ගිලන්පස, බෙහෙත් පිරිකරින් නොසතුටුවූයේ වේද, හෙතෙම මහත් ආශා ඇත්තේ, දුක් ඇත්තේ, තව තවත් සිවුරු, පිඬු, සෙනසුන්, ගිලන්පස, බෙහෙත් පිරිකරින් නොසතුටුවූයේ අවනම්බු නොලැබීමට, ලාභ, සත්කාර, ගුණ කථාව ලැබීමට ලාමක අදහස උපදවයි. හෙතෙම අවනම්බු නොලැබීමට, ලාභ, සත්කාර, ගුණ කථා ලැබීමට නැගිටියි. සෙලවෙයි. වෑයම් කෙරෙයි. හෙතෙම දැනගැනීම පිණිස කුලයන් කරා පැමිණෙයි. දැනගැනීම පිණිස හිඳියි. දැනගැනීම පිණිස බණ කියයි. දැනගැනීම පිණිස මල මූත්‍ර උසුලයි. මහණෙනි, මේ සතර, පැවිද්දාට රෝගයෝය.
“මහණෙනි, තොප විසින් මෙහි මෙසේ හික්මිය යුතුයි. ‘මහත් ආශා නොවන්නෙමි. දුක් නොවන්නෙමි. තවතවත් සිවුරු, පිඬු, සෙනසුන්, ගිලන්පස, බෙහෙත්, පිරිකරින් නොසතුටු නොවන්නෙමු. අවනම්බු ලැබීමට, ලාභ, සත්කාර, කීර්ති, ප්‍රශංසා ලැබීමට ලාමක අදහසත් නොකරන්නෙමි. ලාභ, සත්කාර, කීර්ති, ප්‍රශංසා නිසා අවනම්බු නොලැබීමට නොනැගිටින්නෙමි. නොගැටෙන්නෙමි. වෑයම් නොකරන්නෙමි. සීත, උෂ්ණ, බඩසය, පවස්, ඩැහැලේ බොන මැස්සෝය, මදුරුවෝය, වා, අවු, දීර්‍ඝ ජාතීන්ගේ ස්පර්‍ශ, නපුරුකොට කියන, නපුරුකොට ආ වචනයන්, දුක්වූ, තියුණුවූ, කටුකවූ, අයහපත්වූ, නොමනාපවූ, පා නගන්නාවූ ශාරීරික වේදනාවන් ඉවසන්නේ වන්නෙමු’ යයි තොප විසින් මෙසේ හික්මිය යුතුයි.”
|
| 8. පරිහානිසුත්තං | 8. පරිහානි ධම්ම සූත්‍රය |
|
158
තත්‍ර
‘‘යො හි කොචි, ආවුසො, භික්ඛු වා භික්ඛුනී වා චත්තාරො ධම්මෙ අත්තනි සමනුපස්සති, නිට්ඨමෙත්ථ ගන්තබ්බං - ‘පරිහායාමි කුසලෙහි ධම්මෙහි’. පරිහානමෙතං වුත්තං භගවතා. කතමෙ චත්තාරො? රාගවෙපුල්ලත්තං
(රාගවෙපුල්ලතං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)), දොසවෙපුල්ලත්තං, මොහවෙපුල්ලත්තං, ගම්භීරෙසු ඛො පනස්ස ඨානාඨානෙසු පඤ්ඤාචක්ඛු
‘‘යො හි කොචි, ආවුසො, භික්ඛු වා භික්ඛුනී වා චත්තාරො ධම්මෙ අත්තනි සමනුපස්සති, නිට්ඨමෙත්ථ ගන්තබ්බං - ‘න පරිහායාමි කුසලෙහි ධම්මෙහි’. අපරිහානමෙතං වුත්තං භගවතා. කතමෙ චත්තාරො? රාගතනුත්තං
(රාගතනුත්තනං (ක.)), දොසතනුත්තං, මොහතනුත්තං, ගම්භීරෙසු ඛො පනස්ස ඨානාඨානෙසු පඤ්ඤාචක්ඛු කමති. යො හි කොචි, ආවුසො, භික්ඛු වා භික්ඛුනී වා ඉමෙ චත්තාරො ධම්මෙ අත්තනි සමනුපස්සති, නිට්ඨමෙත්ථ ගන්තබ්බං - ‘න පරිහායාමි කුසලෙහි ධම්මෙහි’. අපරිහානමෙතං වුත්තං භගවතා’’ති. අට්ඨමං.
|
158
එහි වනාහි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ, ‘ඇවැත්නි, මහණෙනි,’ යි භික්‍ෂූන් ඇමතූ සේක. ඒ භික්‍ෂූහු, ‘ඇවැත්නි’ යි කියා ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේට පිළිවදන් දුන්හ. ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක.
“ඇවැත්නි, යම්කිසි භික්‍ෂුවක් හෝ භික්‍ෂුණියක් හෝ සතර ධර්මයක් තමා කෙරෙහි දකී. කුශල ධර්මයන්ගෙන් පිරිහෙයි. මේ පිරිහීම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් වදාරණ ලදී යයි නිමාවට යා යුතුයි.
“කවර සතරක්ද යත්, රාගයාගේ විපුලභාවය, ද්වේෂයාගේ විපුලභාවය, මෝහයාගේ විපුලභාවය, ඔහුට ගැඹුරුවූ ස්ථාන අස්ථානයන්හි ප්‍රඥා චක්‍ෂුස නොපවතී. ඇවැත්නි, යම්කිසි භික්‍ෂුවක් හෝ භික්‍ෂුණියක් හෝ සතර ධර්මයක් තමා කෙරෙහි දකී. කුශල ධර්මයන්ගෙන් පිරිහෙයි. මේ පිරිහීම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් වදාරණ ලදී යයි නිමාවට යා යුතුයි.
“ඇවැත්නි, යම්කිසි භික්‍ෂුවක් හෝ භික්‍ෂුණියක් හෝ සතර ධර්මයක් තමා කෙරෙහි දකී. කුශල ධර්මයන්ගෙන් පිරිහෙයි. මේ පිරිහීම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් වදාරණ ලදී යයි නිමාවට යා යුතුයි.
“කවර සතරක්ද යත්, රාගය තුනී බැවින්ද, ද්වේෂය තුනී බැවින්ද, මෝහය තුනී බැවින්ද, ගැඹුරුවූ ස්ථාන අස්ථානයන්හි ප්‍රඥා චක්‍ෂුස පවතීද එහෙයිනි. ඇවැත්නි, යම්කිසි භික්‍ෂුවක් හෝ භික්‍ෂුණියක් හෝ සතර ධර්මයක් තමා කෙරෙහි දකී. කුශල ධර්මයන්ගෙන් පිරිහෙයි. මේ පිරිහීම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් වදාරණ ලදී යයි නිමාවට යා යුතුයි.
|
| 9. භික්ඛුනීසුත්තං | 9. ආනන්‍ද - භික්ඛුනී සූත්‍රය |
|
159
එවං මෙ සුතං - එකං සමයං ආයස්මා ආනන්දො කොසම්බියං විහරති ඝොසිතාරාමෙ
‘‘ඉත්ථන්නාමා, භන්තෙ, භික්ඛුනී ආබාධිකිනී දුක්ඛිතා බාළ්හගිලානා. සා ආයස්මතො ආනන්දස්ස පාදෙ සිරසා වන්දති, එවඤ්ච වදෙති - ‘සාධු කිර, භන්තෙ, ආයස්මා ආනන්දො යෙන භික්ඛුනුපස්සයො යෙන සා භික්ඛුනී තෙනුපසඞ්කමතු අනුකම්පං උපාදායා’’’ති. අධිවාසෙසි ඛො ආයස්මා ආනන්දො තුණ්හීභාවෙන.
අථ
‘‘ආහාරසම්භූතො අයං, භගිනි, කායො ආහාරං නිස්සාය. ආහාරො පහාතබ්බො. තණ්හාසම්භූතො අයං, භගිනි, කායො තණ්හං නිස්සාය. තණ්හා පහාතබ්බා. මානසම්භූතො අයං, භගිනි, කායො මානං නිස්සාය. මානො පහාතබ්බො. මෙථුනසම්භූතො අයං, භගිනි, කායො. මෙථුනෙ ච සෙතුඝාතො වුත්තො භගවතා.
‘‘‘ආහාරසම්භූතො අයං, භගිනි, කායො ආහාරං නිස්සාය. ආහාරො පහාතබ්බො’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්තං. කිඤ්චෙතං පටිච්ච වුත්තං? ඉධ, භගිනි, භික්ඛු පටිසඞ්ඛා යොනිසො ආහාරං ආහාරෙති - ‘නෙව දවාය න මදාය න මණ්ඩනාය න විභූසනාය, යාවදෙව ඉමස්ස කායස්ස ඨිතියා යාපනාය විහිංසූපරතියා බ්‍රහ්මචරියානුග්ගහාය. ඉති පුරාණඤ්ච වෙදනං පටිහඞ්ඛාමි, නවඤ්ච වෙදනං න උප්පාදෙස්සාමි. යාත්‍රා ච මෙ භවිස්සති අනවජ්ජතා ච ඵාසුවිහාරො චා’ති. සො අපරෙන සමයෙන ආහාරං නිස්සාය ආහාරං පජහති. ‘ආහාරසම්භූතො අයං, භගිනි, කායො ආහාරං නිස්සාය. ආහාරො පහාතබ්බො’ති, ඉති යං තං වුත්තං ඉදමෙතං පටිච්ච වුත්තං.
‘‘‘තණ්හාසම්භූතො
‘‘‘මානසම්භූතො
‘‘මෙථුනසම්භූතො අයං, භගිනි, කායො. මෙථුනෙ ච සෙතුඝාතො වුත්තො භගවතා’’ති.
අථ ඛො සා භික්ඛුනී මඤ්චකා වුට්ඨහිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා ආයස්මතො ආනන්දස්ස පාදෙසු සිරසා නිපතිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං එතදවොච - ‘‘අච්චයො මං, භන්තෙ, අච්චගමා, යථාබාලං යථාමූළ්හං යථාඅකුසලං, යාහං එවමකාසිං. තස්සා මෙ, භන්තෙ, අය්‍යො ආනන්දො අච්චයං අච්චයතො පටිග්ගණ්හාතු, ආයතිං
|
159
එක් කාලයෙක්හි ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ කොසඹෑ නුවර, ඝොෂිතාරාමයෙහි වාසය කරණ සේක. ඉක්බිති එක්තරා භික්‍ෂුණියක් එක්තරා පුරුෂයෙකුට ආමන්ත්‍රණය කෙළේය. ‘එම්බා පුරුෂය, ඔබ මෙහි එන්න. ආර්‍ය්‍ය ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එහි යව්. ගොස් මාගේ වචනයෙන් ආර්‍ය්‍ය ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට වඳුව.
“ස්වාමීනි, මෙනම් ඇති භික්‍ෂුණිය ලෙඩ ඇත්තීය. දුක් ඇත්තීය. දැඩි ගිලන් ඇත්තීය. ඕතොමෝ ආර්‍ය්‍ය ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේගේ පා සිරසින් වඳී. මෙසේද කියව, ‘ආර්‍ය්‍ය ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ භික්‍ෂුණී අසපුව යම් තැනෙක්හිද, ඒ භික්‍ෂුණිය යම් තැනෙක්හිද, එහි අනුකම්පා උපදවා වඩීවා යහපත්ය,’ ” කියායි.
ඒ පුරුෂතෙම, ‘ආර්‍ය්‍යාවෙනි, එසේය’ යි ඒ පුරුෂතෙම භික්‍ෂුණියට පිළිවදන් දී, ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණියේය. පැමිණ, ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ වැඳ, එකත්පසෙක සිටියේය. එකත්පසෙක සිටි ඒ පුරුෂතෙම, ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට “ස්වාමීනි, මෙනම් ඇති භික්‍ෂුණිය ලෙඩ ඇත්තීය. දුක් ඇත්තීය. දැඩි ගිලන් ඇත්තීය. ඕතොමෝ ආර්‍ය්‍ය ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේගේ පා සිරසින් වඳී. ආර්‍ය්‍ය ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ භික්‍ෂුණී අසපුව යම් තැනෙක්හිද, ඒ භික්‍ෂුණිය යම් තැනෙක්හිද, එහි අනුකම්පා උපදවා වඩීවා යහපත්ය,” කියායි. ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ තූෂ්ණීම්භාවයෙන් ඉවසූසේක.
ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ හැඳ, පෙරවා, පාත්‍ර සිවුරු ගෙන භික්‍ෂුණී ආශ්‍රමය යම් තැනෙක්හිද, එහි පැමිණි සේක.
ඒ භික්‍ෂුණිය, දුරින්ම එන ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ දැක්කේය. වඩින්නාවූ උන්වහන්සේ දැක හිස සහිතව පොරවා ඇඳෙහි හොත්තේය. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ ඒ භික්‍ෂුණිය යම් තැනෙක්හිද, එහි වැඩි සේක. වැඩ, පණවන ලද අස්නෙහි වැඩසිටි සේක. ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ වැඩසිට ඒ භික්‍ෂුණියට, “නැගණියනි, මේ කය ආහාරයෙන් හටගත්තේය. ආහාරය ඇසුරුකොට ඇත්තේය. ආහාරය අත්හැරිය යුතුය.
“නැගණිය, මේ ශරීරය තෘෂ්ණාවෙන් හටගත්තේය. තෘෂ්ණාව ඇසුරුකළේය තෘෂ්ණාව අත්හැරිය යුතුය. නැගණිය, මේ ශරීරය මානයෙන් හටගත්තේය. මානය ඇසුරුකොට ඇත්තේය. මානය දුරු කටයුතුය. නැගණිය, මේ ශරීරය මෛථුනයෙන් හටගත්තේය. මෛථුනය ප්‍රත්‍යය. නැසීම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් වදාළසේක.
“නැගණියෙනි, මේ ශරීරය ආහාරයෙන් හටගත්තේය. ආහාරය ඇසුරුකර ඇත්තේය. ආහාරය ප්‍රහීන කටයුතුයයි යන යමක් වදාළසේක්ද, මෙය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද?
“නැගණියෙනි, මේ ලෝකයෙහි මහණ නුවණින් කල්පනාකොට ආහාරය ගනියි. ක්‍රීඩා පිණිස නොවේ. මද වැඩීම පිණිස නොවේ. අඩුතැන් පිරවීම පිණිස නොවේ. සැරසීම පිණිස නොවේ. යම්තාක් මේ ශරීරය පැවැත්ම පිණිස, යැපීම පිණිස, විහිංසාව දුරුවීම පිණිස, බ්‍රහ්මචරියට අනුකම්පා පිණිස, ආහාරය ගනියිද, මෙසේ පරණ වේදනාව සංසිඳුවමි, අළුත් වේදනාවක් නූපදවමි. මාගේ ජීවිත යාත්‍රාව වන්නේය. නිවරද බව, පහසු විහරණයද වන්නේය,” කියායි.
“හෙතෙම මෑත භාගයෙහි ආහාරය නිසා ආහාරය අත්හරියි. නැගණියනි, මේ ශරීරය ආහාරය ඇසුරුකොට වේ. ආහාරය දුරුකටයුතුය. මෙසේ යමක් කියන ලද්දේද, එය මේ සඳහා වදාරණ ලද්දේය.
“නැගණියනි, මේ ශරීරය තෘෂ්ණාවෙන් හටගත්තේය. තෘෂ්ණාව ඇසුරුකොට වේ. තෘෂ්ණාව දුරු කටයුතුය. මෙසේ යමක් වදාරණ ලදද, මෙය කුමක් සඳහා කියන ලදද,
“නැගණියෙනි, මේ ලෝකයෙහි නැගණියක්, ‘අසවල් භික්‍ෂුව ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂයවීමෙන්, ආශ්‍රව රහිත අර්හත් ඵල සමාධියද, අර්හත් ඵල ප්‍රඥාවද මෙලොව තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට පැමිණ වාසය කරයි. ඔහුට මෙසේ සිතෙයි. ‘කවදා නම් මමත් ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂය වීමෙන් අර්හත් ඵල සමාධියද, අර්හත් ඵල ප්‍රඥාවද මෙලොව තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට පැමිණ වාසය කරන්නේමි’ යි.
“හෙතෙම මෑත භාගයෙහි තෘෂ්ණාව නිසා තෘෂ්ණාව අත්හරියි. නැගණියනි, ශරීරය තෘෂ්ණාවෙන් උපන්නේය. තෘෂ්ණාව ඇසුරුකොට සිටී. තෘෂ්ණාව ප්‍රහීන කටයුතුයයි යමක් වදාරණ ලද්දේ නම් එය මේ සඳහා වදාරණ ලදී.
“නැගණියනි, මේ ශරීරය මානයෙන් හටගත්තේය. මානය ඇසුරුකොට ඇත්තේය. මානය දුරු කටයුතුය. මෙසේ යමක් වදාරණ ලද්දේ නම් එය කුමක් සඳහා වදාරණ ලද්දේද?
“නැගණියෙනි, මේ ලෝකයෙහි භික්‍ෂුවක්, ‘අසවල් භික්‍ෂුව ආශ්‍රවයන්ගේ ක්‍ෂයවීමෙන්, ආශ්‍රව රහිත චිත්ත විමුක්තියද, ප්‍රඥා විමුක්තියද, මෙලොව තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට පැමිණ වාසය කෙරේයයි අසයි.
“ඔහුට මෙසේ සිතක් වේ. ‘ඒ ආයුෂ්මත් තෙමේ ආශ්‍රවයන් ක්‍ෂයවීමෙන්, ආශ්‍රව රහිත චිත්ත විමුක්තියද, ප්‍රඥා විමුක්තියද, මෙලොව තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන පැමිණ වාසය කරයි. මා ගැන කෙසේදැයි සිතෙයි.’
“හෙතෙම මෑත භාගයෙහි මානය නිසා මානය හරියි. නැගණියනි, මේ ශරීරය මානයෙන් හටගත්තේය. මානය නිසා මානය පැහිය යුතුය. මෙසේ යමක් වදාරණ ලද්දේ නම් එය මේ සඳහා වදාරණ ලදී. නැගණිය, මේ ශරීරය මෛථුනයෙන් උපන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මෛථුනයේ හේතුව නැසීම වදාරණ ලදී.”
“එකල්හි ඒ භික්‍ෂුණිය ඇඳෙන් නැගිට උතුරු සළුව එකස්කොට ආයුෂමත් අනඳ ස්ථවිරයන්ගේ පාමුල හිසින් වැටී ආයුෂමත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන්ට මෙසේ කීයේය. “ස්වාමීනි, වැරැද්ද මා පහව ගියේය. මෙසේ බාල මුළා අකුසල්වූ යමක් යම් බඳුවූ මම කෙළෙම්ද, ඒ මට ආර්‍ය්‍ය ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ වැරැද්ද වැරැද්ද වශයෙන් අනාගතයට සංවරය පිණිස පිළිගන්නා සේක්වා.”
“යම්බඳුවූ තොප මෙසේ කෙළේද, එසේ නම් නැගණිය, බාලවූ, මුළාවූ අකුසල්වූ, වැරැද්ද ඉක්ම යේවා. නැගණිය, ඔබ යම් වේලාවත පටන් වැරැද්ද වැරැද්ද වශයෙන් දැක, ධර්‍මයවූ පරිදි පිළියම් කෙරේද, තොපගේ එය මම පිළිගනිමි. නැගණිය, වැරැද්ද වැරැද්ද වශයෙන් දැක ආයති සංවරය පිණිස ධර්‍මයවූ ධර්‍මයවූ පරිදි ප්‍රතිකම් කෙරේද මෝ තොමෝ අර්‍ය්‍ය විනයෙහි වැඩීමකි.
|
| 10. සුගතවිනයසුත්තං | 10. සුගත විනය සූත්‍රය |
|
160
‘‘සුගතො
‘‘කතමො ච, භික්ඛවෙ, සුගතො? ඉධ, භික්ඛවෙ, තථාගතො ලොකෙ උප්පජ්ජති අරහං සම්මාසම්බුද්ධො විජ්ජාචරණසම්පන්නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්තරො
‘‘කතමො ච, භික්ඛවෙ, සුගතවිනයො? සො ධම්මං දෙසෙති ආදිකල්‍යාණං මජ්ඣෙකල්‍යාණං පරියොසානකල්‍යාණං සාත්ථං සබ්‍යඤ්ජනං, කෙවලපරිපුණ්ණං පරිසුද්ධං බ්‍රහ්මචරියං පකාසෙති. අයං, භික්ඛවෙ, සුගතවිනයො. එවං සුගතො වා, භික්ඛවෙ, ලොකෙ තිට්ඨමානො සුගතවිනයො වා තදස්ස බහුජනහිතාය බහුජනසුඛාය ලොකානුකම්පාය අත්ථාය හිතාය සුඛාය දෙවමනුස්සානන්ති.
‘‘චත්තාරොමෙ, භික්ඛවෙ, ධම්මා සද්ධම්මස්ස සම්මොසාය අන්තරධානාය සංවත්තන්ති. කතමෙ චත්තාරො? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ දුග්ගහිතං සුත්තන්තං පරියාපුණන්ති දුන්නික්ඛිත්තෙහි පදබ්‍යඤ්ජනෙහි. දුන්නික්ඛිත්තස්ස, භික්ඛවෙ, පදබ්‍යඤ්ජනස්ස
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ දුබ්බචා හොන්ති දොවචස්සකරණෙහි ධම්මෙහි සමන්නාගතා අක්ඛමා අප්පදක්ඛිණග්ගාහිනො අනුසාසනිං. අයං, භික්ඛවෙ, දුතියො ධම්මො සද්ධම්මස්ස සම්මොසාය අන්තරධානාය සංවත්තති.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, යෙ තෙ භික්ඛූ බහුස්සුතා ආගතාගමා ධම්මධරා විනයධරා මාතිකාධරා, තෙ න සක්කච්චං සුත්තන්තං පරං වාචෙන්ති. තෙසං අච්චයෙන ඡින්නමූලකො සුත්තන්තො හොති අප්පටිසරණො. අයං, භික්ඛවෙ, තතියො ධම්මො සද්ධම්මස්ස සම්මොසාය අන්තරධානාය සංවත්තති.
‘‘පුන
‘‘චත්තාරොමෙ
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ සුවචා හොන්ති සොවචස්සකරණෙහි ධම්මෙහි සමන්නාගතා ඛමා පදක්ඛිණග්ගාහිනො අනුසාසනිං. අයං, භික්ඛවෙ, දුතියො ධම්මො සද්ධම්මස්ස ඨිතියා අසම්මොසාය අනන්තරධානාය සංවත්තති.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, යෙ තෙ භික්ඛූ බහුස්සුතා ආගතාගමා ධම්මධරා විනයධරා මාතිකාධරා, තෙ සක්කච්චං සුත්තන්තං පරං වාචෙන්ති. තෙසං අච්චයෙන නච්ඡින්නමූලකො
(අච්ඡින්නමූලකො (ස්‍යා. කං.) අ. නි. 5.156) සුත්තන්තො හොති සප්පටිසරණො. අයං, භික්ඛවෙ, තතියො ධම්මො සද්ධම්මස්ස ඨිතියා අසම්මොසාය අනන්තරධානාය සංවත්තති.
‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, ථෙරා භික්ඛූ න බාහුලිකා හොන්ති න සාථලිකා, ඔක්කමනෙ නික්ඛිත්තධුරා, පවිවෙකෙ පුබ්බඞ්ගමා, වීරියං ආරභන්ති අප්පත්තස්ස පත්තියා අනධිගතස්ස අධිගමාය අසච්ඡිකතස්ස සච්ඡිකිරියාය. තෙසං පච්ඡිමා ජනතා දිට්ඨානුගතිං ආපජ්ජති. සාපි හොති න බාහුලිකා න සාථලිකා, ඔක්කමනෙ නික්ඛිත්තධුරා, පවිවෙකෙ පුබ්බඞ්ගමා, වීරියං ආරභති අප්පත්තස්ස පත්තියා අනධිගතස්ස අධිගමාය අසච්ඡිකතස්ස සච්ඡිකිරියාය
|
160
“මහණෙනි, සුගතයන් වහන්සේ හෝ, සුත විනය හෝ ලෝකයෙහි ඇත්තේ එය බොහෝ දෙනාට හිත පිණිස, බොහෝ දෙනාට සැප පිණිස, ලොවට අනුකම්පා පිණිස දෙවි මිනිසුන්ගේ අර්ත්‍ථය හිත සුව පිණිස වේ.
“මහණෙනි, සුගතයන් වහන්සේ කවරේද? මහණෙනි, මේ ලෝකයෙහි අර්‍හත්වූ, සම්‍යක් සම්බුද්‍ධවූ, විද්‍යාචරණ සම්පන්නවූ, සුගතවූ, ලෝකවිදූ වූ, නිරුත්තර පුරුෂයන් හික්මවන සාරථියෙක්වූ, දෙවි මිනිසුන්ගේ ශාස්තෘවූ, දෙවි මිනිසුන්ගේ ශාස්තෘවූ, භාග්‍යවත්වූ බුද්‍රරජානන් වහන්සේ ලෝකයෙහි උපදීද, මහණෙනි, මේ සුගතය.
“මහණෙනි, සුගත විනය කවරේද? උන් වහන්සේ මුල යහපත්, මැද යහපත්, අග යහපත්. අර්ත්‍ථ සහිත, ව්‍යඤ්ජන සහිත, සම්පූර්‍ණයෙන් පිරුණාවූ, පිරිසිදු මාර්‍ග බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යය ප්‍රකාශ කරයි. මහණෙනි, මේ සුගත විනයයි. මහණෙනි, මෙසේ සුගතයන් වහන්සේ ගේ හෝ සුගත විනය හෝ ලෝකයෙහි ඇත්තේ බොහෝ දෙනාට හිත පිණිස, බොහෝ දෙනාට සැප පිණිස, ලොවට අනුකම්පා පිණිස, දෙවි මිනිසුන්ගේ අර්ත්‍ථය හිත පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, මේ ධර්ම සතරත්, සද්ධර්මයාගේ සිහි නොවීම පිණිස අන්තර්ධානය පිණිස පවතී. කවර සතරක්ද යත්, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම පිළිවෙළ වරදවා ගත් පද ව්‍යඤ්ජනයන්ගෙන්, පිළිවෙළ වරදවා ගත් සූත්‍ර ව්‍යඤ්ජන පරිහරණය කරත්. මහණෙනි, පිළිවෙළ වරදවා ගත් පද ව්‍යඤ්ජනයාගේ අර්ත්‍ථයද නපුරුකොට පමුණුවාගන්නා ලද්දේ වේ. මහණෙනි, මේ පළමුවෙනි ධර්මය සද්ධර්මයාගේ අමතකවීම පිණිස අතුරුදහන්වීම පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, නැවතද මහණ තෙම දුර්‍වච වේද, දුර්‍වච බව කරණ ධර්මයන්ගෙන් යුක්තද, අවවාදය නොපිළිගන්නේද, නොඉවසන්නේද, මහණෙනි, මේ දෙවෙනි කාරණය සද්‍ධර්මය අමතකවීම පිණිස, අතුරුදහන්වීම පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, නැවතද යම් ඒ භික්‍ෂුවක් බහුශ්‍රුතද, උගත් ආගම ඇත්තේද, ධර්මධරද, විනයධරද, මාතෘකාධරද, ඔවුහු නොසකස්ව සූත්‍රාන්ත අනුන්ට කියවත්ද, ඔවුන්ගේ ඇවෑමෙන් සූත්‍රාන්තය සිඳුනු මුල් ඇත්තේ වේ. පිහිටක් නැත්තේ වේ. මහණෙනි, මේ තුන්වෙනි කාරණය සද්ධර්මයාගේ සිහි නොවීම පිණිස, අතුරුදහන්වීම පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, නැවතද ස්ථවිර භික්‍ෂූහු ප්‍රත්‍යය බහුලකොට ඇත්තාහු වෙත්ද, සස්න ලිහිල්කොට ගත්තාහු වෙත්ද, පඤ්ච නීවරණ ධර්ම පිරීමෙහි පෙරටු වූයේද, ප්‍රකර්‍ෂවිවේකයෙහි බහා තැබූ බර ඇත්තේද, නොපැමිණි ශ්‍රේෂ්ඨත්වයකට පැමිණීමට, නොලැබූ ගුණ ධර්මයක් ලබාගැනීමට, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකළ මාර්‍ගඵලයක් ලබාගැනීමට වීර්‍ය්‍ය නොකරයිද, මේ සතරවෙනි ධර්මය සද්ධර්මයාගේ සිහි නොවීම පිණිස, අතුරුදහන්වීම පිණිස පවතී. මහණෙනි, මේ ධර්ම සතර සද්ධර්මයාගේ සිහි නොවීම පිණිස අතුරුදහන්වීම පිණිස පවතිත්යයි වදාළ සේක.
“මහණෙනි, මේ ධර්ම සතරක් සද්ධර්මයාගේ පැවැත්ම පිණිස, සිහිවීම පිණිස, අතුරුදහන් නොවීම පිණිස, පවතිත්. කවර සතරක්ද යත්, මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙම යහපත්කොට ගත් සූත්‍රාන්තයන්, මනාකොට ගත් පද ව්‍යඤ්ජනයන් ගෙන් ඉගෙණගනිත්ද, මහණෙනි, මනාකොට තබන ලද පදයාගේ ව්‍යඤ්ජනයාගේ අර්ත්‍ථයද මනාකොට පැමිණෙන්නේ වේද, මහණෙනි, මේ පළමුවෙනි ධර්මය සද්ධර්මයාගේ පැවැත්ම පිණිස, සිහිවීම පිණිස, අතුරුදහන් නොවීම පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, නැවතද මහණහු, කීකරු වෙත්ද, කීකරුබව ඇතිකරණ ධර්මයන්ගෙන් යුක්තවූවාහු වෙත්ද, අනුශාසනාව ඉවසන්නෝ වෙත්ද, ගරුකරන්නෝ වෙත්ද, මහණෙනි, මේ දෙවෙනි කරුණ සද්ධර්මයාගේ පැවැත්ම පිණිස, අතුරුදහන් නොවීම පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, නැවතද යම් ඒ භික්‍ෂු කෙනෙක් බොහෝ ඇසූ පිරූ තැන් ඇත්තාහු වෙත්ද, උගත් ධර්මය ඇත්තේ වෙත්ද, ධර්මය දරන්නාහුද, විනය දරන්නාහුද, මාතෘකා දරන්නාහුද, ඔවුහු යහපත්කොට සූත්‍රාන්තය අන්‍යයන්ට කියවත්ද, ඔවුන්ගේ ඇවෑමෙන් සූත්‍රාන්තය නොසිඳුන මුල් ඇත්තේ වේ. පිහිට ඇත්තේ වේ. මහණෙනි, මේ තුන්වෙනි කරුණ සද්ධර්මයාගේ පැවැත්ම පිණිස, අතුරුදහන් නොවීම පිණිස පවතී.
“මහණෙනි, නැවතද ස්ථවිර භික්‍ෂූහු ප්‍රත්‍යය බහුල කොට ඇත්තාහු නොවෙත්ද, සස්න ලිහිල්කොට ගන්නාහු නොවෙත්ද, පඤ්චනීවරණයන්ට බැසගැනීමෙහි බහා තැබූ වැඩ ඇත්තාහු වෙත්ද, විවේකයෙහි පෙරටුව යන්නාහු වෙත්ද, නොපැමිණි විශේෂයකට පැමිණීමට, නොලත් ගුණ ධර්මයක් ලැබීමට, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකළ මාර්‍ග ඵලයක් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීමට, වීර්‍ය්‍ය කරත්ද, ඊට පසුව ඇතිවන ජනයා ඔවුන්ගේ දෘෂ්ටියට අනුව යාමට පැමිණේද, ඒ ජනයාද ප්‍රත්‍යය බහුල කොට නැත්තාහු, සස්න ලිහිල්කොට නොගන්නාහු, පඤ්චනීවරණයන්ට බැසගැන්මෙහි බහා තැබූ වැඩ ඇත්තාහු, විවේකයෙහි පෙරටුව යන්නාහු, නොපැමිණි ගුණයකට පැමිණීමට, නොලත් ගුණ ධර්මයක් ලැබීමට, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ නොකළ මාර්‍ග ඵලයක් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීමට, වීර්‍ය්‍ය කරත්ද, මහණෙනි, මේ සතරවෙනි ධර්මය සද්ධර්මයාගේ පැවැත්ම පිණිස, සිහිවීම පිණිස, අතුරුදහන් නොවීම පිණිස පවතිත්. මහණෙනි, මේ ධර්ම සතර සද්ධර්මයාගේ පැවැත්ම පිණිස, සිහිවීම පිණිස, අතුරුදහන් නොවීම පිණිස පවතිත්” යයි වදාළ සේක.
|