ත්‍රිපිටකය
12. සච්චසංයුත්තං 12. සච්ච සංයුත්තය
1. සමාධිවග්ගො 1. සමාධි වර්ගය
1. සමාධිසුත්තං 1. සමාධි සූත්‍රය
2. පටිසල්ලානසුත්තං 2. පටිසල්ලාන යොග සූත්‍රය
3. පඨමකුලපුත්තසුත්තං 3. පඨම කුලපුත්තාභිසමය සූත්‍රය
4. දුතියකුලපුත්තසුත්තං 4. දුතිය කුලපුත්තාභිසමය සූත්‍රය
5. පඨමසමණබ්‍රාහ්මණසුත්තං 5. පඨම සමණබ්‍රාහ්මණාභි සමය සූත්‍රය
6. දුතියසමණබ්‍රාහ්මණසුත්තං 6. දුතිය සමණබ්‍රාහ්මණාභි සමය සූත්‍රය
7. විතක්කසුත්තං 7. අකුසල විතක්ක සූත්‍රය
8. චින්තසුත්තං 8. පාපක චින්තා සූත්‍රය
9. විග්ගාහිකකථාසුත්තං 9. විග්ගාහිත කථා සූත්‍රය
10. තිරච්ඡානකථාසුත්තං 10. තිරච්ඡාන කථා සූත්‍රය
2. ධම්මචක්කප්පවත්තනවග්ගො 2. ධම්මචක්කප්පවත්ත වර්ගය
1. ධම්මචක්කප්පවත්තනසුත්තං 1. ධම්මචක්කප්පවත්ත සූත්‍රය
2. තථාගතසුත්තං 2. අනුනුස්සුත අරියසච්ච සූත්‍රය
3. ඛන්ධසුත්තං 3. ඛන්ධ සච්ච සූත්‍රය
4. අජ්ඣත්තිකායතනසුත්තං 4. ආයතනසච්ච සූත්‍රය
5. පඨමධාරණසුත්තං 5. පඨම සච්චධාරණ සූත්‍රය
6. දුතියධාරණසුත්තං 6. දුතිය සච්චධාරණ සූත්‍රය
7. අවිජ්ජාසුත්තං 7. සච්ච නිඤ්ඤාණ සූත්‍රය
8. විජ්ජාසුත්තං 8. සච්ච ඤාණ සූත්‍රය
9. සඞ්කාසනසුත්තං 9. සච්ච සංකාසනා සූත්‍රය
10. තථසුත්තං 10. තථාවිතථ සූත්‍රය
3. කොටිගාමවග්ගො 3. කොටිගාම වර්ගය
1. පඨමකොටිගාමසුත්තං 1. කොටිගාම සූත්‍රය
2. දුතියකොටිගාමසුත්තං 2. නජාතිජරූපග සූත්‍රය
3. සම්මාසම්බුද්ධසුත්තං 3. යථාභූත සම්බුද්ධ සූත්‍රය
4. අරහන්තසුත්තං 4. යථාභූත අරහන්ත සූත්‍රය
5. ආසවක්ඛයසුත්තං 5. සච්ච ආසවක්ඛය සූත්‍රය
6. මිත්තසුත්තං 6. අනුකම්පෙය්‍යාථ සූත්‍රය
7. තථසුත්තං 7. අරියධම්ම සූත්‍රය
8. ලොකසුත්තං 8. අරිය තථාගත සූත්‍රය
9. පරිඤ්ඤෙය්‍යසුත්තං 9. සච්ච පරිඤ්ඤෙය්‍ය සූත්‍රය
10. ගවම්පතිසුත්තං 10. ගවම්පති සූත්‍රය
4. සීසපාවනවග්ගො 4. සිංසපා වර්ගය
1. සීසපාවනසුත්තං 1. සිංසපා වන සූත්‍රය
2. ඛදිරපත්තසුත්තං 2. ඛදිරපත්ත සූත්‍රය
3. දණ්ඩසුත්තං 3. දණ්ඩනීරතන සූත්‍රය
4. චෙලසුත්තං 4. ආදිත්තචෙල සූත්‍රය
5. සත්තිසතසුත්තං 5. සත්ති සත සූත්‍රය
6. පාණසුත්තං 6. සුලාවුණය සූත්‍රය
7. පඨමසූරියසුත්තං 7. සූරියොපම සූත්‍රය
8. දුතියසූරියසුත්තං 8. චන්දිම සුරියොපම සූත්‍රය
9. ඉන්දඛීලසුත්තං 9. ඉන්ද ඛීලොපම සූත්‍රය
10. වාදත්ථිකසුත්තං 10. වාදර්ථක (හෝ) සිලායූප සූත්‍රය
5. පපාතවග්ගො 5. පපාත වර්ගය
1. ලොකචින්තාසුත්තං 1. ලොකචින්තා සූත්‍රය
2. පපාතසුත්තං 2. පපාත සූත්‍රය (හෝ) පටිභාණකූට සූත්‍රය
3. මහාපරිළාහසුත්තං 3. මහා පරිළාහ නිරය සූත්‍රය
4. කූටාගාරසුත්තං 4. කූටාගාරොපම සූත්‍රය
5. වාලසුත්තං 5. ලිච්ඡවි සන්ථාගාර සූත්‍රය
6. අන්ධකාරසුත්තං 6. ලොකන්තරික (හෝ) අන්ධකාර සූත්‍රය
1116
‘‘අත්ථි, භික්ඛවෙ, ලොකන්තරිකා අඝා අසංවුතා අන්ධකාරා අන්ධකාරතිමිසා, යත්ථමිමෙසං චන්දිමසූරියානං එවංමහිද්ධිකානං එවං මහානුභාවානං ආභාය නානුභොන්තී’’ති.
එවං වුත්තෙ අඤ්ඤතරො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච - ‘‘මහා වත සො, භන්තෙ, අන්ධකාරො, සුමහා වත සො, භන්තෙ, අන්ධකාරො! අත්ථි නු ඛො, භන්තෙ, එතම්හා අන්ධකාරා අඤ්ඤො අන්ධකාරො මහන්තතරො ච භයානකතරො චා’’ති? ‘‘අත්ථි ඛො, භික්ඛු, එතම්හා අන්ධකාරා අඤ්ඤො අන්ධකාරො මහන්තතරො ච භයානකතරො චා’’ති.
‘‘කතමො පන, භන්තෙ, එතම්හා අන්ධකාරා අඤ්ඤො අන්ධකාරො මහන්තතරො ච භයානකතරො චා’’ති? ‘‘යෙ හි කෙචි, භික්ඛු, සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා ‘ඉදං දුක්ඛ’න්ති යථාභූතං නප්පජානන්ති...පෙ.... ‘අයං දුක්ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං නප්පජානන්ති, තෙ ජාතිසංවත්තනිකෙසු සඞ්ඛාරෙසු අභිරමන්ති...පෙ.... අභිරතා...පෙ.... අභිසඞ්ඛරොන්ති...පෙ.... අභිසඞ්ඛරිත්වා ජාතන්ධකාරම්පි පපතන්ති, ජරන්ධකාරම්පි පපතන්ති, මරණන්ධකාරම්පි පපතන්ති, සොකපරිදෙවදුක්ඛදොමනස්සුපායාසන්ධකාරම්පි පපතන්ති. තෙ න පරිමුච්චන්ති ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්ඛෙහි දොමනස්සෙහි උපායාසෙහි. ‘න පරිමුච්චන්ති දුක්ඛස්මා’ති වදාමි’’.
‘‘යෙ ච ඛො කෙචි, භික්ඛු, සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා ‘ඉදං දුක්ඛ’න්ති යථාභූතං පජානන්ති...පෙ.... ‘අයං දුක්ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං පජානන්ති, තෙ ජාතිසංවත්තනිකෙසු සඞ්ඛාරෙසු නාභිරමන්ති...පෙ.... අනභිරතා...පෙ.... නාභිසඞ්ඛරොන්ති...පෙ.... අනභිසඞ්ඛරිත්වා ජාතන්ධකාරම්පි නප්පපතන්ති , ජරන්ධකාරම්පි නප්පපතන්ති, මරණන්ධකාරම්පි නප්පපතන්ති, සොකපරිදෙවදුක්ඛදොමනස්සුපායාසන්ධකාරම්පි නප්පපතන්ති. තෙ පරිමුච්චන්ති ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්ඛෙහි දොමනස්සෙහි උපායාසෙහි. ‘පරිමුච්චන්ති දුක්ඛස්මා’ති වදාමි’’.
‘‘තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, ‘ඉදං දුක්ඛ’න්ති යොගො කරණීයො...පෙ.... ‘අයං දුක්ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යොගො කරණීයො’’ති. ඡට්ඨං.
1116
“මහණෙනි, ලෝකයන්ගෙන් අතරෙහිවූ වැස්මක් නැත්තාවූ අඳුරෙන් පිරී ගියාවූ මේ මහත් ඍද්ධි ඇත්තාවූ මහත් ආනුභාව ඇත්තාවූ චන්ද්‍ර සූර්‍ය්‍යයන්ගේ ආලෝකය නොවැටෙන්නාවූ ආකාශ කුහරයෝ ඇත්තාහ”
මෙසේ වදාළ කල්හි එක්තරා භික්ෂුවක් “ස්වාමීනි, ඒ අන්ධකාරය මහත්ය ඒ අන්ධකාරය ඉතා මහත්ය. ස්වාමීනි, මේ අන්ධකාරයට වඩා ඉතා මහත්වූද ඉතා භයානකවූද අනික් අන්ධකාරයක් ඇත්තේදැයි?” ඇසීය.
“මහණ, මේ අන්ධකාරයට වඩා ඉතා මහත්වූද ඉතා භයානකවූද අනික් අන්ධකාරයක් ඇත්තේය.”
“ස්වාමීනි, මේ අන්ධකාරයට වඩා ඉතා මහත්වූද, ඉතා භයානකවූද අන්ධකාරය කුමක්දැයි?” විචාළේය.
(මේ ඡේදය මේ වර්ගයේ 2 වෙනි සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය මෙනි)
ඔව්හු ජාතිය පිණිස පවත්නා සංස්කාරයන්ද රැස් කොට, ජරාව පිණිස පවත්නාවූ සංස්කාරයන්ද රැස්කොට, මරණය පිණිස පවත්නාවූ සංස්කාරයන්ද රැස්කොට සොක පරිදෙව දුක්ඛ දොමනස්සයන් පිණිස පවත්නාවූ සංස්කාරයන් ද, රැ ස්කොට ජාති අන්ධකාරයෙහිද වැටෙත්. ජරා අන්ධකාරයෙහිද වැටෙත්. මරණ අන්ධකාරයෙහිද වැටෙත්.
“ඔව්හු ජාතියෙන්ද, ජරාවෙන්ද, මරණයෙන්ද, ශෝකයන්ගෙන්ද, පරිදේවයන්ගෙන්ද, දුක්ඛයන්ගෙන්ද, දොමනස්සයන්ගෙන්ද, උපායාසයන්ගෙන්ද නොමිදෙත්. දුකින් නොමිදෙත්යයි කියමි.
(මේ ඡේද දෙක මේ වර්ගයේ 2 වෙනි සූත්‍රයේ 6-7 වෙනි ඡේද මෙනි)
ජාතිය පිණිස පවත්නා සංස්කාරයන්ද රැස් නොකොට, ජරාව පිණිස පවත්නා සංස්කාරයන්ද රැස්නොකොට මරණය පිණිස පවත්නාවූ සංස්කායන්ද රැස්නොකොට සොක පරිදෙව දුක් දොම්නස් උපායාසයන් පිණිස පවත්නා සංස්කාරයන්ද රැස්නොකොට ජාති අන්ධකාරයටද නොවැටෙත්. ජරා අන්ධකාරයටද නොවැටෙත් මරණ අන්ධකාරයටද නොවැටෙත්. සෝක පරිදෙව දුක් දොම්නස් උපායාස අන්ධකාරයටද නොවැටෙත්. ඔව්හු ජාතියෙන්ද, ජරාවෙන්ද, මරණයෙන්ද, සෝකයන්ගෙන්ද, පරිදේවයන් ගෙන්ද, දුක්ඛයන්ගෙන්ද, දොම්නස්සයන්ගෙන්ද, උපායාසයන් ගෙන්ද, මිදෙත්. (ඔව්හු) දුකෙන් මිදෙත් යයි කියමි
(මේ ඡේදය මේ වර්ගයේ 1 වෙනි සූත්‍රයේ 9 වෙනි ඡේදය මෙනි)
7. පඨමඡිග්ගළයුගසුත්තං 7. පඨමඑකච්ඡිග්ගල සූත්‍රය
8. දුතියඡිග්ගළයුගසුත්තං 8. දුතිය එකච්ඡිග්ගල සූත්‍රය
9. පඨමසිනෙරුපබ්බතරාජසුත්තං 9. පඨම සිනෙරුසක්ඛරොපම සූත්‍රය
10. දුතියසිනෙරුපබ්බතරාජසුත්තං 10. දුතිය සිනෙරුසක්ඛරොපම සූත්‍රය
6. අභිසමයවග්ගො 6. අභි සමය වර්ගය
1. නඛසිඛසුත්තං 1. නඛ සිඛොපම සූත්‍රය
2. පොක්ඛරණීසුත්තං 2. පොක්ඛරණොපම සූත්‍රය
3. පඨමසංභෙජ්ජසුත්තං 3. පඨම සම්භෙජ්ජොදක සූත්‍රය
4. දුතියසංභෙජ්ජසුත්තං 4. දුතිය සම්භෙජ්ජොදක සූත්‍රය
5. පඨමමහාපථවීසුත්තං 5. පඨම කොලට්ඨිකොපම සූත්‍රය
6. දුතියමහාපථවීසුත්තං 6. දුතිය කොලට්ඨිකොපම සූත්‍රය
7. පඨමමහාසමුද්දසුත්තං 7. පඨම සමුද්දඵුසිතොපම සූත්‍රය
8. දුතියමහාසමුද්දසුත්තං 8. දුතිය සමුද්දඵුසිතොපම සූත්‍රය
9. පඨමපබ්බතූපමසුත්තං 9. පඨම පබ්බත සක්ඛරොපම සූත්‍රය
10. දුතියපබ්බතූපමසුත්තං 10. දුතිය පබ්බත සක්ඛරොපම සූත්‍රය
7. පඨමආමකධඤ්ඤපෙය්‍යාලවග්ගො 7. චක්ක පෙය්‍යාලයේ පඨම ආමකධඤ්ඤ වර්ගය
1. අඤ්ඤත්‍රසුත්තං 1. අප්පකමනුස්ස (හෝ) අඤ්ඤාහු සූත්‍රය
2. පච්චන්තසුත්තං 2. පච්චන්තජායන සූත්‍රය
3. පඤ්ඤාසුත්තං 3. පඤ්ඤචක්ඛු සූත්‍රය
4. සුරාමෙරයසුත්තං 4. සුරාමෙරය සූත්‍රය
5. ඔදකසුත්තං 5. ඔදකථලජ සූත්‍රය
6. මත්තෙය්‍යසුත්තං 6. මත්තෙය්‍ය සූත්‍රය
7. පෙත්තෙය්‍යසුත්තං 7. පෙත්තෙය්‍ය සූත්‍රය
8. සාමඤ්ඤසුත්තං 8. සාමඤ්ඤ සූත්‍රය
9. බ්‍රහ්මඤ්ඤසුත්තං 9. බ්‍රහ්මඤ්ඤ සූත්‍රය
10. පචායිකසුත්තං 10. ජෙඨාපචායී සූත්‍රය
8. දුතියආමකධඤ්ඤපෙය්‍යාලවග්ගො 8. දුතිය ආමකධඤ්ඤ වර්ගය
1. පාණාතිපාතසුත්තං 1. පාණාතිපාත සූත්‍රය
2. අදින්නාදානසුත්තං 2. අදින්නාදාන සූත්‍රය
3. කාමෙසුමිච්ඡාචාරසුත්තං 3. කාමමිච්ඡාචාර සූත්‍රය
4. මුසාවාදසුත්තං 4. මුසාවාද සූත්‍රය
5. පෙසුඤ්ඤසුත්තං 5. පිසුණාවාචා සූත්‍රය
6. ඵරුසවාචාසුත්තං 6. ඵරුසාවාචා සූත්‍රය
7. සම්ඵප්පලාපසුත්තං 7. සම්ඵප්පලාප සූත්‍රය
8. බීජගාමසුත්තං 8. බීජගාමසමාරම්භ සූත්‍රය
9. විකාලභොජනසුත්තං 9. විකාලභොජන සූත්‍රය
10. ගන්ධවිලෙපනසුත්තං 10. ගන්ධවිලෙපන සූත්‍රය
9. තතියආමකධඤ්ඤපෙය්‍යාලවග්ගො 9. තතිය ආමකධඤ්ඤ වර්ගය
1. නච්චගීතසුත්තං 1. නච්චගීත සූත්‍රය
2. උච්චාසයනසුත්තං 2. උච්චාසයන සූත්‍රය
3. ජාතරූපරජතසුත්තං 3. ජාතරූපරජත සූත්‍රය
4. ආමකධඤ්ඤසුත්තං 4. ආමකධඤ්ඤ සූත්‍රය
5. ආමකමංසසුත්තං 5. ආමකමංස සූත්‍රය
6. කුමාරිකසුත්තං 6. ඉත්ථිකුමාරි සූත්‍රය
7. දාසිදාසසුත්තං 7. දාසිදාස සූත්‍රය
8. අජෙළකසුත්තං 8. අජෙළක සූත්‍රය
9. කුක්කුටසූකරසුත්තං 9. කුක්කුට සූකර සූත්‍රය
10. හත්ථිගවස්සසුත්තං 10. හත්ථිගවාස්ස සූත්‍රය
10. චතුත්ථආමකධඤ්ඤපෙය්‍යාලවග්ගො 10. චතුර්ථ ආමකධඤ්ඤ වර්ගය
1. ඛෙත්තවත්ථුසුත්තං 1. ඛෙත්තවත්ථු සූත්‍රය
2. කයවික්කයසුත්තං 2. කායවික්කය සූත්‍රය
3. දූතෙය්‍යසුත්තං 3. දූතෙය්‍ය ගමන සූත්‍රය
4. තුලාකූටසුත්තං 4. තුලාකූටාදි සූත්‍රය
5. උක්කොටනසුත්තං 5. උක්කෝටනාදි සූත්‍රය
6-11. ඡෙදනාදිසුත්තං 6-11. ඡෙදන ආදී සූත්‍ර
11. පඤ්චගතිපෙය්‍යාලවග්ගො 11. පක්‍ද්චම ආමකධඤ්ඤ වර්ගය
1. මනුස්සචුතිනිරයසුත්තං 1. මනුස්සගති සූත්‍රය
2. මනුස්සචුතිතිරච්ඡානසුත්තං 2. තිරච්ඡානගති සූත්‍රය
3. මනුස්සචුතිපෙත්තිවිසයසුත්තං 3. පෙත්තිවිසය සූත්‍රය
4-6. මනුස්සචුතිදෙවනිරයාදිසුත්තං 4-6. මනුස්සචුතිදෙවනිරයාදිසුත්තං
7-9. දෙවචුතිනිරයාදිසුත්තං 7-9. දෙවචුතිනිරයාදිසුත්තං
10-12. දෙවමනුස්සනිරයාදිසුත්තං 10-12. දෙවමනුස්සනිරයාදිසුත්තං
13-15. නිරයමනුස්සනිරයාදිසුත්තං 13-15. නිරයමනුස්සනිරයාදිසුත්තං
16-18. නිරයදෙවනිරයාදිසුත්තං 16-18. නිරයදෙවනිරයාදිසුත්තං
19-21. තිරච්ඡානමනුස්සනිරයාදිසුත්තං 19-21. තිරච්ඡානමනුස්සනිරයාදිසුත්තං
22-24. තිරච්ඡානදෙවනිරයාදිසුත්තං 22-24. තිරච්ඡානදෙවනිරයාදිසුත්තං
25-27. පෙත්තිමනුස්සනිරයාදිසුත්තං 25-27. පෙත්තිමනුස්සනිරයාදිසුත්තං
28-29. පෙත්තිදෙවනිරයාදිසුත්තං 28-29. පෙත්තිදෙවනිරයාදිසුත්තං
30. පෙත්තිදෙවපෙත්තිවිසයසුත්තං 30. පෙත දෙවගති සූත්‍රය