8. අනුරුද්ධසංයුත්තං | 8. අනුරුද්ධ සංයුත්තය |
1. රහොගතවග්ගො | 1. රහෝගත වර්ගය |
1. පඨමරහොගතසුත්තං | 1. රහෝගත සූත්රය |
899
එවං
අථ ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො ආයස්මතො අනුරුද්ධස්ස චෙතසා චෙතොපරිවිතක්කමඤ්ඤාය - සෙය්යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්ජිතං වා බාහං පසාරෙය්ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්ජෙය්ය, එවමෙව - ආයස්මතො අනුරුද්ධස්ස සම්මුඛෙ පාතුරහොසි. අථ ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො ආයස්මන්තං අනුරුද්ධං එතදවොච - ‘‘කිත්තාවතා නු ඛො, ආවුසො අනුරුද්ධ, භික්ඛුනො චත්තාරො සතිපට්ඨානා ආරද්ධා හොන්තී’’ති?
‘‘ඉධාවුසො, භික්ඛු අජ්ඣත්තං කායෙ සමුදයධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තං කායෙ වයධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තං කායෙ
‘‘සො
‘‘අජ්ඣත්තං වෙදනාසු සමුදයධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තං වෙදනාසු වයධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තං වෙදනාසු සමුදයවයධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං
‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘අප්පටිකූලෙ පටිකූලසඤ්ඤී විහරෙය්ය’න්ති, පටිකූලසඤ්ඤී තත්ථ විහරති; සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘පටිකූලෙ අප්පටිකූලසඤ්ඤී විහරෙය්ය’න්ති, අප්පටිකූලසඤ්ඤී තත්ථ විහරති; සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘අප්පටිකූලෙ ච පටිකූලෙ ච පටිකූලසඤ්ඤී විහරෙය්ය’න්ති, පටිකූලසඤ්ඤී තත්ථ විහරති; සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘පටිකූලෙ ච අප්පටිකූලෙ ච අප්පටිකූලසඤ්ඤී විහරෙය්ය’න්ති, අප්පටිකූලසඤ්ඤී තත්ථ විහරති; සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘අප්පටිකූලඤ්ච පටිකූලඤ්ච තදුභයං අභිනිවජ්ජෙත්වා උපෙක්ඛකො විහරෙය්යං සතො සම්පජානො’ති, උපෙක්ඛකො තත්ථ විහරති සතො සම්පජානො.
‘‘අජ්ඣත්තං චිත්තෙ...පෙ.... බහිද්ධා චිත්තෙ...පෙ.... අජ්ඣත්තබහිද්ධා චිත්තෙ සමුදයධම්මානුපස්සී
‘‘සො
‘‘අජ්ඣත්තං ධම්මෙසු...පෙ.... බහිද්ධා ධම්මෙසු...පෙ.... අජ්ඣත්තබහිද්ධා ධම්මෙසු සමුදයධම්මානුපස්සී විහරති... අජ්ඣත්තබහිද්ධා ධම්මෙසු වයධම්මානුපස්සී විහරති... අජ්ඣත්තබහිද්ධා ධම්මෙසු සමුදයවයධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං.
‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛති - ‘අප්පටිකූලෙ පටිකූලසඤ්ඤී විහරෙය්ය’න්ති, පටිකූලසඤ්ඤී තත්ථ විහරති...පෙ.... උපෙක්ඛකො තත්ථ විහරති සතො සම්පජානො. එත්තාවතා ඛො, ආවුසො, භික්ඛුනො චත්තාරො සතිපට්ඨානා ආරද්ධා හොන්තී’’ති. පඨමං.
|
899
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිර තෙමේ සැවැත් නුවර ජේතවන නම්වූ අනේපිඬු සිටුහුගේ ආරාමයෙහි වාසය කරයි. එකල රහසිගතව විවේකයෙන් සිටි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන්ට මෙබඳු අදහසක් ඇතිවිය. ‘යම්කිසි කෙනෙකුන් විසින් සතර සතිපට්ඨානයෝ සම්පූර්ණ නොකරන ලද්දාහුද, ඔවුන් විසින් මනාකොට දුක් ක්ෂය කිරීමට පැමිණෙන්නාවූ ආර්ය්ය මාර්ගය සම්පූර්ණ නොකරන ලද්දේය. යම්කිසි කෙනෙකුන් විසින් සතර සතිපට්ඨානයෝ සම්පූර්ණ කරන ලද්දාහුද ඔවුන් විසින් මනාකොට දුක් ක්ෂය කිරීමට පැමිණෙන්නාවූ ආර්ය්ය මාර්ගය සම්පූර්ණ කරන ලදී.’ යනුයි.
එකල්හි ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලාන ස්ථවිරයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන්ගේ සිත තමාගේ සිතින් දැන යම්සේ බලවත් පුරුෂයෙක් වක්කල අතක් දික් කරන්නේද, දික්කල අතක් වක්කරන්නේද, එපරිද්දෙන් ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන්ගේ ඉදිරියෙහි පහළවූහ. එකල්හි ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලාන තෙරණුවෝ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන්ට මෙය කීහ.
“ඇවැත් අනුරුද්ධයෙනි, කොපමණකින් වනාහි භික්ෂුව විසින් සතර සතිපට්ඨානයෝ පටන්ගන්නා ලද්දාහු වෙත්ද?” “ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙමේ කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව, සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ කයෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ කයෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ කයෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට අනුන්ගේ කයෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ කයෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ කයෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ කයෙහිද අනුන්ගේ කයෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ කයෙහිද අනුන්ගේ කයෙහිද විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ කයෙහිද අනුන්ගේ කයෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“හෙතෙම ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරමියි කැමති වේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් පිළිකුල් දෙයෙහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් යුක්තව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද,
“එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් නොපිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වේද එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද, එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුලද පිළිකුලද යන දෙක මනාකොට ඉක්මවා මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වේද, එහි මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව මනා නුවණ ඇතිව වාසය කරයිද,
“මහණතෙමේ කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ වේදනාවෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ වේදනාවෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ වේදනාවෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට අනුන්ගේ වේදනාවෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ වේදනාවෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ වේදනාවෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ වේදනාවෙහිද අනුන්ගේ වේදනාවෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ වේදනාවෙහිද අනුන්ගේ වේදනාවෙහිද විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ වේදනාවෙහිද අනුන්ගේ වේදනාවෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“හෙතෙම ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් යුක්තව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද,
“එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද, එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසයකරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුලද පිළිකුලද යන දෙක මනාකොට ඉක්මවා මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව මනා නුවණ ඇතිව වාසය කරයිද,
“මහණතෙමේ කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව, සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ සිතෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ සිතෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ සිතෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට අනුන්ගේ සිතෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ සිතෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ සිතෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ සිතෙහිද අනුන්ගේ සිතෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ සිතෙහිද අනුන්ගේ සිතෙහිද විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ සිතෙහිද අනුන්ගේ සිතෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද
“හෙතෙම ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසයකරමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් යුක්තව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද,
“එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද, එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුලද පිළිකුලද යන දෙක මනාකොට ඉක්මවා මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව මනා නුවණ ඇතිව වාසය කරයිද,
“මහණතෙමේ කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව, සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ ධර්මයන්හි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ ධර්මයන්හි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ ධර්මයන්හි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට අනුන්ගේ ධර්මයන්හි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ ධර්මයන්හි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ ධර්මයන්හි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ ධර්මයන්හිද අනුන්ගේ ධර්මයන්හිද ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ ධර්මයන්හිද අනුන්ගේ ධර්මයන්හිද විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ ධර්මයන්හිද අනුන්ගේ ධර්මයන්හිද ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“හෙතෙම ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් යුක්තව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද,
‘එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද, එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් නොපිළිකුලද පිළිකුලද යන දෙක මනාකොට ඉක්මවා මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව වාසයකරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව මනා නුවණ ඇතිව වාසය කරයි.
“ඇවැත්නි, මෙපමණකින් වනාහි භික්ෂුවගේ සතර සතිපට්ඨානයෝ සම්පූර්ණ කරන ලද්දාහුයයි” කීය.
|
2. දුතියරහොගතසුත්තං | 2. දුතිය රහෝගත සූත්රය |
900
සාවත්ථිනිදානං. අථ ඛො ආයස්මතො අනුරුද්ධස්ස රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි - ‘‘යෙසං කෙසඤ්චි චත්තාරො සතිපට්ඨානා විරද්ධා, විරද්ධො තෙසං අරියො මග්ගො සම්මා දුක්ඛක්ඛයගාමී; යෙසං කෙසඤ්චි චත්තාරො සතිපට්ඨානා ආරද්ධා, ආරද්ධො තෙසං අරියො මග්ගො සම්මා දුක්ඛක්ඛයගාමී’’ති.
අථ ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො ආයස්මතො අනුරුද්ධස්ස චෙතසා චෙතොපරිවිතක්කමඤ්ඤාය - සෙය්යථාපි නාම
අථ ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො ආයස්මන්තං අනුරුද්ධං එතදවොච - ‘‘කිත්තාවතා නු ඛො, ආවුසො අනුරුද්ධ, භික්ඛුනො චත්තාරො සතිපට්ඨානා ආරද්ධා හොන්තී’’ති?
‘‘ඉධාවුසො
‘‘අජ්ඣත්තං වෙදනාසු වෙදනානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං. බහිද්ධා වෙදනාසු වෙදනානුපස්සී
‘‘අජ්ඣත්තං චිත්තෙ...පෙ.... බහිද්ධා චිත්තෙ...පෙ.... අජ්ඣත්තබහිද්ධා චිත්තෙ චිත්තානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං.
‘‘අජ්ඣත්තං ධම්මෙසු...පෙ.... බහිද්ධා ධම්මෙසු...පෙ.... අජ්ඣත්තබහිද්ධා ධම්මෙසු ධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං. එත්තාවතා ඛො, ආවුසො, භික්ඛුනො
|
900
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරතෙමේ සැවැත් නුවර ජේතවන නම්වූ අනේපිඬු සිටුහුගේ ආරාමයෙහි වාසය කරයි. එකල්හි රහසිගතව විවේකයෙන් සිටි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්ට මෙබඳු අදහසක් ඇතිවිය. ‘යම්කිසි කෙනකුන් විසින් සතර සතිපට්ඨානයෝ සම්පූර්ණ නොකරන ලද්දාහුද ඔවුන් විසින් මනා කොට දුක් නැති කරන ආර්ය්ය මාර්ගය සම්පූර්ණ නොකරන ලද්දේය. යම් කිසිවකු විසින් සතර සතිපට්ඨානයෝ සම්පූර්ණ කරන ලද්දාහුද ඔවුන් විසින් මනාකොට දුක් නැති කරන ආර්ය්යමාර්ගය සම්පූර්ණ කරන ලද්දේය’ කියායි.
එකල්හි ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලාන තෙරණුවෝ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන්ගේ අදහස තමන්ගේ සිතින් දැන යම්සේ බලවත් පුරුෂයෙක් වක්කළ අතක් දික්කරන්නේද, දික්කළ අතක් වක්කරන්නේද එපරිද්දෙන් ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන්ගේ ඉදිරියෙහි පහළ වූහ. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලාන තෙරණුවෝ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරණුවන්ට මෙය කීහ.
“ඇවැත් අනුරුද්ධයෙනි, කොපමණකින් භික්ෂුවක් විසින් සතර සතිපට්ඨානයෝ සම්පූර්ණ කරන ලද්දාහු වෙත්ද?” යනුයි. “ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණ තෙමේ කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව, සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරු කොට තමාගේ කයෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ කයෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ කයෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට අනුන්ගේ කයෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ කයෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ කයෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ කයෙහිද අනුන්ගේ කයෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ කයෙහිද අනුන්ගේ කයෙහිද විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ කයෙහිද අනුන්ගේ කයෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“හෙතෙම ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරමියි’ කැමති වේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් යුක්තව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වේද,
‘එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුල්ද පිළිකුල්ද යන දෙක මනාකොට ඉක්මවා මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව මනා නුවණ ඇතිව වාසය කරයිද,
“මහණතෙමේ කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ වේදනාවෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ වේදනාවෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ වේදනාවෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට අනුන්ගේ වේදනාවෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ වේදනාවෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ වේදනාවෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ වේදනාවෙහිද අනුන්ගේ වේදනාවෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ වේදනාවෙහිද අනුන්ගේ වේදනාවෙහිද විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ වේදනාවෙහිද අනුන්ගේ වේදනාවෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“හෙතෙම ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් යුක්තව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද,
“එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද, එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසයකරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුලද පිළිකුලද යන දෙක මනාකොට ඉක්මවා මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව මනා නුවණ ඇතිව වාසය කරයිද,
“මහණතෙමේ කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව, සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ සිතෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ සිතෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ සිතෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට අනුන්ගේ සිතෙහි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ සිතෙහි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ සිතෙහි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
‘කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ සිතෙහිද අනුන්ගේ සිතෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ සිතෙහිද අනුන්ගේ සිතෙහිද විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ සිතෙහිද අනුන්ගේ සිතෙහිද ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“හෙතෙම ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසයකරමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් යුක්තව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද,
“එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් නොපිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද, එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුලද පිළිකුලද යන දෙක මනාකොට ඉක්මවා මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව මනා නුවණ ඇතිව වාසය කරයිද,
“මහණ තෙමේ කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව, සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ ධර්මයන්හි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ ධර්මයන්හි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ ධර්මයන්හි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට අනුන්ගේ ධර්මයන්හි ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ ධර්මයන්හි විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, අනුන්ගේ ධර්මයන්හි ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට තමාගේ ධර්මයන්හිද අනුන්ගේ ධර්මයන්හිද ඉපදීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ ධර්මයන්හිද අනුන්ගේ ධර්මයන්හිද විනාශවීම් ස්වභාවය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද, තමාගේ ධර්මයන්හිද අනුන්ගේ ධර්මයන්හිද ඉපදීම් ස්වභාවයත් විනාශවීම් ස්වභාවයත් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“හෙතෙම ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් පිළිකුල් දෙයෙහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් යුක්තව වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවෙයිද,
“එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘නොපිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල් දෙයෙහිද පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි පිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් ‘පිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල් දෙයෙහිද නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරන්නෙමියි’ කැමති වෙයිද, එහි නොපිළිකුල්ය යන හැඟීමෙන් වාසය කරයිද, ඉදින් නොපිළිකුලද පිළිකුලද යන දෙක මනාකොට ඉක්මවා මධ්යස්ථව සිහි ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව වාසයකරන්නෙමියි’ කැමතිවේද, එහි මධ්යස්ථව සිහිඇතිව මනා නුවණ ඇතිව වාසය කරයි.
“ඇවැත්නි, මෙපමණකින් වනාහි භික්ෂුවගේ සතර සතිපට්ඨානයෝ සම්පූර්ණ කරන ලද්දාහුයයි” කීය.
|
3. සුතනුසුත්තං | 3. සුතනු සූත්රය |
901
එකං සමයං ආයස්මා අනුරුද්ධො සාවත්ථියං විහරති සුතනුතීරෙ. අථ ඛො සම්බහුලා භික්ඛූ යෙනායස්මා අනුරුද්ධො තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මතා අනුරුද්ධෙන සද්ධිං සම්මොදිංසු. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. එකමන්තං
‘‘චතුන්නං ඛ්වාහං, ආවුසො, සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා මහාභිඤ්ඤතං පත්තො. කතමෙසං චතුන්නං? ඉධාහං, ආවුසො, කායෙ කායානුපස්සී විහරාමි ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං; වෙදනාසු...පෙ....
|
901
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරතෙමේ සැවැත් නුවර සුතනු ගංඉවුරෙහි වාසය කරයි. එකල්හි බොහෝ භික්ෂූහු ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිර තෙමේ යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණියාහුය. පැමිණ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන් සමග සතුටු වූවාහුය. සතුටුවිය යුතු සිහිකටයුතු කථාවන් කොට නිමවා එක් පසෙක හුන්නාහුය. එක් පසෙක හුන්නාවූ ඒ භික්ෂූහු ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන්ට මෙය කීවාහුය. “ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරතෙමේ කවර නම් ධර්මයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මහත් අභිඥා ඇති බවට පැමිණියේද?”
“ආයුෂ්මත්නි, මම වනාහි සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මහත් අභිඥා ඇති බවට පැමිණියෙමි. කවර සතරක්දයත්?
‘ඇවැත්නි, මම මේ සාසනයෙහි කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
මම මේ සාසනයෙහි කෙලෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවෙහි වේදනාවන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
මම මේ සාසනයෙහි කෙලෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
කෙළෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන් කෙරෙහි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
“ඇවැත්නි, මම වනාහි මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මහත් අභිඥා ඇති බවට පැමිණියෙමි. ඇවැත්නි මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් හීන ධර්ම හීන වශයෙන් මනාකොට දැනගත්තෙමි. මධ්යම ධර්ම මධ්යම වශයෙන් දැනගත්තෙමි. ප්රණීත ධර්ම ප්රණීත වශයෙන් දැන ගත්තෙමියි” කීය.
|
4. පඨමකණ්ඩකීසුත්තං | 4. කණ්ටකී සූත්රය |
902
එකං සමයං ආයස්මා ච අනුරුද්ධො ආයස්මා ච සාරිපුත්තො ආයස්මා ච මහාමොග්ගල්ලානො සාකෙතෙ විහරන්ති කණ්ඩකීවනෙ
‘‘සෙඛෙනාවුසො සාරිපුත්ත, භික්ඛුනා චත්තාරො සතිපට්ඨානා උපසම්පජ්ජ විහාතබ්බා. කතමෙ චත්තාරො? ඉධාවුසො, භික්ඛු කායෙ කායානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං; වෙදනාසු
|
902
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්වහන්සේද ආයුෂ්මත් සාරීපුත්ර ස්ථවිරයන්වහන්සේද ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලානස්ථවිරයන් වහන්සේද සාකේත නුවර කණ්ඨකී වනයෙහි වාසය කළාහුය. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්ර ස්ථවිරයන් වහන්සේද ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලාන ස්ථවිරයන් වහන්සේද සවස් කාලයෙහි විවේකයෙන් නැගීසිටියාහු ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණියාහුය. පැමිණ, ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන් සමග සතුටු වූවාහුය. සතුටු වියයුතු සිහි කටයුතු කථාවකොට නිමවා එක්පසෙක වැඩහුන්නාහුය. එක් පසෙක වැඩහුන් ආයුෂ්මත් ශාරිපුත්ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්ට මෙය කීහ.
[2] “ඇවැත් අනුරුද්ධයෙනි, ශෛක්ෂ භික්ෂුව විසින් කිනම් ධර්මයන්ට පැමිණ වාසය කළ යුත්තාහුද?”
“ඇවැත් ශාරීපුත්ර ස්ථවිරයෙනි, ශෛක්ෂ භික්ෂුව විසින් සතර සතිපට්ඨානයන්ට පැමිණ වාසය කළ යුතුයි. කවර සතරක්ද? ඇවැත්නි මේ සාසනයෙහි මහණතෙම කෙළෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
කෙලෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවෙහි වේදනාව නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
කෙලෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
කෙලෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන්හි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
[3] “ඇවැත් ශාරිපුත්ර ස්ථවිරයෙනි, ශෛක්ෂ භික්ෂුව විසින් මේ සතර සතිපට්ඨානයන්ට, පැමිණ වාසය කළ යුත්තේයයි” කීය.
|
5. දුතියකණ්ඩකීසුත්තං | 5. දුතිය කණ්ටකී සූත්රය |
903
සාකෙතනිදානං. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො ආයස්මන්තං අනුරුද්ධං
|
903
(මේ ඡේදය මේ වර්ගයේ 4 සූත්රයේ 1 ඡේදය මෙනි.)
“ඇවැත් අනුරුද්ධයෙනි, අශෛක්ෂ භික්ෂුව විසින් කවර ධර්මයන්ට පැමිණ වාසය කළ යුතුද?”
“ඇවැත් ශාරිපුත්ර ස්ථවිරයනි, අශෛක්ෂ භික්ෂුව විසින් සතර සතිපට්ඨානයන්ට පැමිණ වාසය කළ යුතුයි. කවර සතරක්ද?
“ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවන්හි වේදනාවන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන්හි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
“ඇවැත් ශාරීපුත්ර ස්ථවිරයනි, අශෛක්ෂ භික්ෂුව විසින් මේ සතර සතිපට්ඨානයන්ට පැමිණ වාසය කළ යුත්තේයයි” කීය.
|
6. තතියකණ්ඩකීසුත්තං | 6. තතිය කණ්ටකී සූත්රය |
904
සාකෙතනිදානං. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො ආයස්මන්තං අනුරුද්ධං එතදවොච - ‘‘කතමෙසං ආයස්මා අනුරුද්ධො ධම්මානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා මහාභිඤ්ඤතං පත්තො’’ති? ‘‘චතුන්නං ඛ්වාහං, ආවුසො, සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා මහාභිඤ්ඤතං පත්තො
|
904
(මේ ඡේදය මේ වර්ගයේ 4 සූත්රයේ 1 ඡේදය මෙනි.)
“කවර ධර්මයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධතෙමේ මහත් අභිඥා ඇති බවට පැමිණියේද?”
“ඇවැත්නි, සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මහත් අභිඥා ඇති බවට පැමිණියෙමි. කවර සතරක්ද යත්?
“ඇවැත්නි, මම මේ ශාසනයෙහි කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත නැවත බලමින් වාසය කළෙමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවන්හි වේදනාවන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කළෙමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කළෙමි.
“ඇවැත්නි, මම කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන්හි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මහත් අභිඥා ඇති බවට පැමිණියෙමි.
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් චක්රවාළ දහසක් එක් ආවර්ජනයකින් දැන ගනිමියි” කීය.
|
7. තණ්හක්ඛයසුත්තං | 7. තණ්හක්ඛය සූත්රය |
905
සාවත්ථිනිදානං
‘‘චත්තාරොමෙ
|
905
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරතෙමේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරයි. එහිදී ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරතෙමේ භික්ෂූන් ඇමතූහ.
“ඇවැත්නි, කවර ධර්මයන් වැඩූ බැවින් තෘෂ්ණාව නැති බවට පැමිණියේද?
“ඇවැත්නි, වඩන ලද්දාවූ බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දාවූ මේ සතර සතිපට්ඨානයෝ තෘෂ්ණාව නැතිකිරීම පිණිස පවතිත්. කවර සතරක්ද යත්?
“ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත බලමින් වාසය කරයි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවන්හි වේදනාවන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන්හි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කරයි.
“ඇවැත්නි, වඩන ලද්දාවූ බහුල වශයෙන් වඩන ලද්දාවූ මේ සතර සතිපට්ඨානයෝ තෘෂ්ණාව නැතිකිරීම පිණිස පවතිත්” යනුයි.
|
8. සලළාගාරසුත්තං | 8. සලලාගාර සූත්රය |
906
එකං සමයං ආයස්මා අනුරුද්ධො සාවත්ථියං විහරති සලළාගාරෙ. තත්ර ඛො ආයස්මා අනුරුද්ධො භික්ඛූ ආමන්තෙසි...පෙ.... එතදවොච - ‘‘සෙය්යථාපි, ආවුසො, ගඞ්ගා නදී පාචීනනින්නා පාචීනපොණා පාචීනපබ්භාරා. අථ මහාජනකායො ආගච්ඡෙය්ය කුද්දාලපිටකං
(කුද්දාලපිටකං (බහූසු)) ආදාය - ‘මයං ඉමං ගඞ්ගානදිං පච්ඡානින්නං කරිස්සාම පච්ඡාපොණං පච්ඡාපබ්භාර’න්ති. තං කිං මඤ්ඤථාවුසො, අපි නු සො මහාජනකායො ගඞ්ගානදිං පච්ඡානින්නං කරෙය්ය පච්ඡාපොණං පච්ඡාපබ්භාර’’න්ති? ‘‘නො හෙතං, ආවුසො’’. ‘‘තං කිස්ස හෙතු’’? ‘‘ගඞ්ගා, ආවුසො, නදී පාචීනනින්නා පාචීනපොණා පාචීනපබ්භාරා. සා න සුකරා පච්ඡානින්නං කාතුං පච්ඡාපොණං පච්ඡාපබ්භාරං. යාවදෙව ච පන සො මහාජනකායො කිලමථස්ස විඝාතස්ස භාගී අස්සා’’ති.
‘‘එවමෙව
‘‘සො වත, ආවුසො, භික්ඛු චත්තාරො සතිපට්ඨානෙ
|
906
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සලළාගාරයෙහි විසූහ. එහිදී ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන් වහන්සේ භික්ෂූන් අමතා මෙය කීහ.
“ඇවැත්නි, යම්සේ ගංගා නදිය පෙරදිගට නැමී පෙරදිගට හැරී පෙරදිගට නැඹුරුවී පවතීද, ඉක්බිති ‘අපි මේ ගංගානදිය බටහිරට නැමුනක් බටහිරට හැරුණක් බටහිරට නැඹුරුවූවක් කරන්නෙමුයි’ උදළු කූඩා ගත් මහජන සමූහයක් එන්නේය. ඇවැත්නි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? ඒ මහජන සමූහය ගංගානදිය බටහිරට නැමුනක් බටහිරට හැරුණක් බටහිරට නැඹුරුවූවක් කෙරේද?”
“ඇවැත්නි, එය එසේ නොවේ.”
“එයට හේතුව කවරේද?’
“ඇවැත්නි, ගංගානදිය පෙරදිගට නැමී පෙරදිගට හැරී පෙරදිගට නැඹුරුවී පවත්නේය. එය බටහිරට නැමුණක් බටහිරට හැරුණක් බටහිරට නැඹුරුවූවක් කිරීමට පහසු නොවේ. ඒ මහාජන සමූහය එයින් ක්ලාන්ත බවට වෙහෙසීමට පත්වන්නේය.”
“ඇවැත්නි, එපරිද්දෙන්ම සතර සතිපට්ඨානය වඩන්නාවූ බහුල වශයෙන් වඩන්නාවූ භික්ෂුවට රජු හෝ රාජ මහාමාත්යයෙක් හෝ මිත්රයෙක් හෝ අසල්වැස්සෝ හෝ සහලේ නෑයෝ හෝ ‘පින්වත් පුරුෂය, නුඹ කුමක් නිසා මේ කෂාය වස්ත්රය පෙරවන්නෙහිද, කුමක් නිසා හිස මුඬුකොට කබලක් ගෙන හැසිරෙන්නෙහිද, එව සිවුරු හැර සම්පත්ද අනුභව කරව පින්ද කරවයි පවරන්නාහු නම් ඇවැත්නි, ‘සතර සතිපට්ඨානයන් වඩන්නාවූ සතර සතිපට්ඨානයන් බහුල වශයෙන් වඩන්නාවූ ඒ භික්ෂුව වනාහි ශික්ෂා ප්රත්යඛ්යානය කොට (භික්ෂුභාවය ප්රතික්ෂේප කොට) ගිහි වන්නේය’ යන මේ කරුණ විද්යමාන නොවේ. එයට හේතුව කවරේද? ඇවැත්නි, යම් සිතක් බොහෝ කාලයක් විවේකයට නැමුනේද, විවේකයට හැරුණේද, විවේකයට නැඹුරු වූයේද? එය එසේ ගිහි බවට පැමිණෙන්නේය යන මේ කරුණ විද්යමාන නොවේ.
“ඇවැත්නි, මහණතෙමේ කෙසේ නම් සතර සතිපට්ඨානයන් වඩන්නේද, සතර සතිපට්ඨානයන් බහුල කරන්නේද? ඇවැත්නි, මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවන්හි වේදනාවන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන්හි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙරේද,
“ඇවැත්නි, මහණතෙමේ මෙසේ වනාහි සතර සතිපට්ඨානයන් වඩන්නේය. සතර සතිපට්ඨානයන් බහුල වශයෙන් වඩන්නේය” යනුයි.
|
9. අම්බපාලිවනසුත්තං | 9. අම්බපාලි සූත්රය |
907
එකං සමයං ආයස්මා ච අනුරුද්ධො ආයස්මා ච සාරිපුත්තො වෙසාලියං විහරන්ති අම්බපාලිවනෙ. අථ ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතො...පෙ.... එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා සාරිපුත්තො ආයස්මන්තං අනුරුද්ධං එතදවොච -
‘‘විප්පසන්නානි ඛො තෙ, ආවුසො අනුරුද්ධ, ඉන්ද්රියානි, පරිසුද්ධො මුඛවණ්ණො පරියොදාතො. කතමෙනායස්මා අනුරුද්ධො විහාරෙන එතරහි බහුලං විහරතී’’ති? ‘‘චතූසු ඛ්වාහං, ආවුසො, සතිපට්ඨානෙසු සුප්පතිට්ඨිතචිත්තො එතරහි බහුලං විහරාමි. කතමෙසු චතූසු? ඉධාහං, ආවුසො, කායෙ කායානුපස්සී
‘‘ලාභා වත නො, ආවුසො, සුලද්ධං වත නො, ආවුසො! යෙ මයං ආයස්මතො අනුරුද්ධස්ස සම්මුඛාව අස්සුම්හ ආසභිං වාචං භාසමානස්සා’’ති. නවමං.
|
907
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන් වහන්සේද ආයුෂ්මත් ශාරිපුත්ර ස්ථවිරයන් වහන්සේද විසාලා මහනුවර අම්බපාලි වනයෙහි වාසය කෙරෙත්.
එකල්හි ආයුෂ්මත් ශාරිපුත්ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ සවස් කාලයෙහි විවේකයෙන් නැඟී සිටියේ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන් සමග සතුටුවූහ. සතුටුවිය යුතු සිහිකටයුතු කථාව කොට එක්පසෙක වැඩ උන්හ. එක්පසෙක උන්නාවූ ආයුෂ්මත් ශාරිපුත්ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්ට මෙය කීහ.
“ඇවැත් අනුරුද්ධයෙනි, ඔබගේ ඉන්ද්රියයෝ අතිශයින් ප්රසන්නයහ. මුහුණෙහි වර්ණය පිරිසිදුය, විශේෂයෙන් පැහැපත්ය. ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙමේ මේ කාලයෙහි කවර නම් විහරණයකින් වැඩි වශයෙන් වාසය කරන්නේද?”යනුයි.
“ඇවැත්නි, මම මේ කාලයෙහි වැඩි වශයෙන් සතර සතිපට්ඨානයන්හි මනාකොට පිහිටවූ සිත් ඇතිව වාසය කරමි. කවර නම් සතරක්හිද යත්?
“ඇවැත්නි, මම මේ ශාසනයෙහි කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත නැවත බලමින් වාසය කරමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවන්හි වේදනාව නැවත නැවත බලමින් වාසය කරමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කරමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව මේ ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන්හි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කරමි.
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන්හි මනා කොට පිහිටවූ සිත් ඇතිව මේ කාලයෙහි වැඩි වශයෙන් වාසය කරමි.”
“ඇවැත්නි යම් ඒ භික්ෂුවක් රහත් වූයේ ක්ෂය කළ ආශ්රවයන් ඇත්තේ සසර වැස නිමවූ බඹසර ඇත්තේ කරන ලද කටයුතු ඇත්තේ බහා තැබූ කෙලෙස් බර ඇත්තේ තමාගේ අර්ථයට පැමිණියේ ක්ෂය කළ භව බැඳුම් ඇත්තේ මනා කොට දැන කෙලෙසුන් කෙරෙන් මිදුණේද ඒ භික්ෂුව මේ සතර සතිපට්ඨානයන්හි මනාකොට පිහිටවූ සිත් ඇතිව වැඩි වශයෙන් වාසය කරන්නේයයි” කීය.
“ඇවැත්නි, අපි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්ගේ සමීපයෙන්ම කියන්නාවූ යම් අභීත වචනයක් ඇසුවෙමුද එය අපට ලාභයකි. අප විසින් මනාව ලබන ලද්දකියි” (ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්ර ස්ථවිරයන් වහන්සේ) කීහ.
|
10. බාළ්හගිලානසුත්තං | 10. ගිලාන සූත්රය |
908
එකං
‘‘කතමෙනායස්මතො අනුරුද්ධස්ස විහාරෙන විහරතො උප්පන්නා සාරීරිකා දුක්ඛා වෙදනා චිත්තං න පරියාදාය තිට්ඨන්තී’’ති? ‘‘චතූසු ඛො මෙ, ආවුසො, සතිපට්ඨානෙසු සුප්පතිට්ඨිතචිත්තස්ස විහරතො උප්පන්නා සාරීරිකා දුක්ඛා වෙදනා චිත්තං න පරියාදාය තිට්ඨන්ති. කතමෙසු චතූසු? ඉධාහං, ආවුසො, කායෙ කායානුපස්සී විහරාමි...පෙ.... වෙදනාසු...පෙ.... චිත්තෙ...පෙ.... ධම්මෙසු ධම්මානුපස්සී විහරාමි ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං - ඉමෙසු
|
908
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්වහන්සේ රෝගීව දුකට පැමිණ දැඩි ගිලන්ව සැවැත් නුවර අන්ධ වනයෙහි වාසය කළහ. එකල්හි බොහෝ භික්ෂූහු ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණියාහුය. පැමිණ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්ට මෙය කීවාහුය. කිනම් විහරණයකින් වාසය කරන්නාවූ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙරුන්ගේ උපන් ශාරීරික දුක් වේදනාවෝ සිත මැඩගෙන නොසිටිත්ද?”
“ආයුෂ්මත්නි, සතර සතිපට්ඨානයන්හි මනාකොට පිහිටුවන ලද සිත් ඇතිව වාසය කරන්නාවූ මාගේ උපන්නාවූ ශාරීරික දුක් වේදනාවෝ සිත මැඩගෙන නොසිටිත්. කවර සතරෙක්හිද? ආයුෂ්මත්නි, මම මේ සාසනයෙහි කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත නැවත බලමින් වාසය කරමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවන්හි වේදනාවන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කරමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කරමි.
කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන්හි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කරමි.
“ඇවැත්නි, මේ සතර සතිපට්ඨානයන් කෙරෙහි මනාකොට පිහිටුවන ලද සිත් ඇතිව වාසය කරන්නාවූ මාගේ උපන් ශාරීරික දුක් වේදනාවෝ සිත මැඩගෙන නොසිටිත්” යනුයි.
|
2. දුතියවග්ගො | 2. සහස්ස වර්ගය |
1. කප්පසහස්සසුත්තං | 1. සහස්ස සූත්රය |
909
එකං
‘‘කතමෙසං ආයස්මා අනුරුද්ධො ධම්මානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා මහාභිඤ්ඤතං පත්තො’’ති? ‘‘චතුන්නං ඛ්වාහං, ආවුසො, සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා මහාභිඤ්ඤතං පත්තො. කතමෙසං චතුන්නං? ඉධාහං, ආවුසො, කායෙ කායානුපස්සී විහරාමි...පෙ.... වෙදනාසු...පෙ.... චිත්තෙ...පෙ.... ධම්මෙසු ධම්මානුපස්සී විහරාමි ආතාපී සම්පජානො සතිමා, විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං - ඉමෙසං ඛ්වාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා මහාභිඤ්ඤතං පත්තො. ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා කප්පසහස්සං අනුස්සරාමී’’ති. පඨමං.
|
909
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක්සමයෙක්හි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහි වූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරති. එකල්හි බොහෝ භික්ෂූහු ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණියාහුය. පැමිණ ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන් සමග සතුටු වූවාහුය. සතුටු වියයුතු සිහිකටයුතු කථාවන් කොට නිමවා එක්පසෙක හුන්නෝය. එක්පසෙක හුන් භික්ෂූහු ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිරයන්ට මෙය කීවාහුය.
“ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිර තෙමේ කවර නම් ධර්මයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මහා අභිඤ්ඤා ඇති බවට පැමිණියේද?” යනුයි.
[2] “ඇවැත්නි, මම සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මහා අභිඤ්ඤා ඇති බවට පැමිණියෙමි. කවර සතරක්ද යත්,
“ඇවැත්නි, මම මේ ශාසනයෙහි කෙලෙස් තවන වීර්ය්ය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට කයෙහි කය නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට වේදනාවන්හි වේදනාවන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට සිතෙහි සිත නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
“කෙලෙස් තවන වීර්ය්යය ඇතිව යහපත් නුවණ ඇතිව සිහියෙන් යුක්තව ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලෝභයද ද්වේෂයද දුරුකොට ධර්මයන්හි ධර්මයන් නැවත නැවත බලමින් වාසය කෙළෙමි.
[3] ‘ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මහා අභිඤ්ඤා ඇති බවට පැමිණියෙමි. ඇවැත්නි මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් චක්රවාල දහසක් සිහි කරන්නෙමියි” කීහ.
|
2. ඉද්ධිවිධසුත්තං | 2. ඉද්ධිවිධ සූත්රය |
910
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා අනෙකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභොමි - එකොපි හුත්වා බහුධා හොමි...පෙ.... යාව බ්රහ්මලොකාපි කායෙන වසං වත්තෙමී’’ති. දුතියං.
|
910
(මේ වර්ගයේ සියලු සූත්රයන්හි 1 වෙනි ඡේදය මේ වර්ගයේ 1 සූත්රයේ 1 වෙනි ඡේදය මෙනි.)
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් නොයෙක් ඉද්ධි අනුභව කරමි. එකෙක්ව බොහෝ දෙනෙක් වෙමි. බොහෝ දෙනෙක්ව එකෙක් වෙමි. ප්රකට බවට මුවහ බවට අහසෙහි මෙන් බිත්තියෙන් පිටතට පවුරෙන් පිටතට පර්වතයෙන් පිටතට නොගැටී යන්නෙමි. ජලයෙහි මෙන් පොළොවෙහිද ගිලීම් මතුවීම් කරමි. පොළොවෙහි මෙන් ජලයෙහිද දිය නොබිඳිමින් යමි. පක්ෂියෙකු මෙන් අහසෙහි පර්ය්යංකයෙන් හිඳ ගෙනම යමි. මහත් ඉද්ධි ඇති මහත් ආනුභාව ඇති මේ සඳ හිරු දෙදෙන පවා අතින් ස්පර්ශ කරමි. පිරිමදිමි. බඹලොව දක්වා කයින් වසඟයෙහි පවත්වමි” කීය.
|
3. දිබ්බසොතසුත්තං | 3. දිබ්බසෝත සූත්රය |
911
‘‘ඉමෙසඤ්ච
|
911
“ඇවැත්නි, මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මිනිස් බව ඉක්මවූ පිරිසිදුවූ දිව්ය ශ්රෝත්ර ධාතුවෙන් දිව්යවූද මනුෂ්යවූද දුරවූද ළඟවූද දෙවදෑරුම් ශබ්දයන්ම අසන්නෙමි.”
|
4. චෙතොපරියසුත්තං | 4. චේතෝපරිය සූත්රය |
912
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා පරසත්තානං පරපුග්ගලානං චෙතසා චෙතො පරිච්ච පජානාමි
|
912
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් අන් සත්වයන්ගේ අන් පුද්ගලයන්ගේ සිත් සිතින් සිත පිරිසිඳ දැනගතිමි. රාග සහිත සිත රාග සහිත සිතයයි දැනගතිමි. පහවූ රාග ඇති සිත පහවූ රාග ඇති සිතයයි දැන ගතිමි. රාග රහිත සිත රාග රහිත සිතයයි දැනගතිමි. දොස සහිත සිත දොස සහිත සිතයයි දැනගතිමි. දොස රහිත සිත දොස රහිත සිතයයි දැනගතිමි. මෝහ සහිත සිත මෝහ සහිත සිතයයි දැනගතිමි. මෝහ රහිත සිත මෝහ රහිත සිතයයි දැන ගතිමි. හැකුලුන සිත හැකුලුන සිතයයි දැනගතිමි. විසිර ගිය සිත විසිර ගිය සිතයයි දැනගතිමි. මහග්ගත සිත මහග්ගත සිත යයි දැනගතිමි. මහග්ගත නොවූ සිත මහග්ගත නොවූ සිත යයි දැනගතිමි. උසස් සිත උසස් සිතයයි දැනගතිමි. උසස් නොවූ සිත උසස් නොවූ සිතයයි දැනගතිමි. සමාහිත නොවූ සිත සමාහිත නොවූ සිතයයි දැනගතිමි. සමාහිත සිත සමාහිත සිතයයි දැනගතිමි. නොමිදුනු සිත නොමිදුනු සිතයයි දැන ගතිමි. මිදුනු සිත මිදුනු සිතයයි දැනගතිමියි” කීය.
|
5. ඨානසුත්තං | 5. ඨාන සූත්රය |
913
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා ඨානඤ්ච ඨානතො අට්ඨානඤ්ච අට්ඨානතො යථාභූතං පජානාමී’’ති. පඤ්චමං.
|
913
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් හේතූන් හේතූන් වශයෙනුත් හේතු නොවන කරුණු හේතු නොවන කරුණු වශයෙනුත් තත්වූ පරිද්දෙන් දන්නෙමියි” කීය.
|
6. කම්මසමාදානසුත්තං | 6. කම්ම සූත්රය |
914
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා අතීතානාගතපච්චුප්පන්නානං කම්මසමාදානානං ඨානසො හෙතුසො විපාකං යථාභූතං පජානාමී’’ති. ඡට්ඨං.
|
914
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් අතීත අනාගත වර්තමාන කර්මයන්ගේ හේතුවට කාරණයට අනුකූල විපාක තත්වූ පරිද්දෙන් දන්නෙමියි” කීය.
|
7. සබ්බත්ථගාමිනිසුත්තං | 7. සබ්බත්ථ සූත්රය |
915
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා සබ්බත්ථගාමිනිප්පටිපදං යථාභූතං පජානාමී’’ති. සත්තමං.
|
915
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් සියලු තැන්වලට පැමිණෙන ප්රතිපදාව තත්වූ පරිද්දෙන් දන්නෙමි” යනුයි.
|
8. නානාධාතුසුත්තං | 8. අනේකධාතු සූත්රය |
916
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා අනෙකධාතුනානාධාතුලොකං යථාභූතං පජානාමී’’ති. අට්ඨමං.
|
916
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් අනේකධාතු නානාධාතු ලෝකය තත්වූ පරිද්දෙන් දන්නෙමි” යනුයි.
|
9. නානාධිමුත්තිසුත්තං | 9. නානාධිමුත්තික සූත්රය |
917
‘‘ඉමෙසඤ්ච
|
917
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් සත්වයන්ගේ නොයෙක් අදහස් තත්වූ පරිද්දෙන් දන්නෙමි” යනුයි.
|
10. ඉන්ද්රියපරොපරියත්තසුත්තං | 10. ඉන්ද්රිය සූත්රය |
918
‘‘ඉමෙසඤ්ච
|
918
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් අන් සත්වයන්ගේ අන් පුද්ගලයන්ගේ මේ රූප නොමේරූ බව තත්වූ පරිද්දෙන් දන්නෙමි” යනුයි.
|
11. ඣානාදිසුත්තං | 11. ඣාන සූත්රය |
919
‘‘ඉමෙසඤ්ච
|
919
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් ධ්යාන විමෝක්ෂ සමාධි සමාපත්තීන්ගේ කිළුටු බව පිරිසිදු බව නැඟීසිටීම තත්වූ පරිද්දෙන් දන්නෙමි” යනුයි.
|
12. පුබ්බෙනිවාසසුත්තං | 12. පුබ්බෙනිවාස සූත්රය |
920
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා අනෙකවිහිතං පුබ්බෙනිවාසං අනුස්සරාමි, සෙය්යථිදං - එකම්පි ජාතිං ද්වෙපි ජාතියො...පෙ.... ඉති සාකාරං සඋද්දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්බෙනිවාසං අනුස්සරාමී’’ති. ද්වාදසමං.
|
920
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් නොයෙක් වැදෑරුම් පෙර විසුම් සිහිකරමි. කෙසේද යත්? “ජාති එකක්ද ජාති දෙකක්ද ජාති තුනක්ද ජාති සතරක්ද ජාති පහක්ද ජාති දහයක්ද ජාති විස්සක්ද ජාති තිහක්ද ජාති හතලිහක්ද ජාති පණහක්ද ජාති සියයක්ද ජාති දහසක්ද ජාති ලක්ෂයක්ද නොයෙක් සංවට්ට කල්පයන්ද නොයෙක් විවට්ට කල්පයන්ද නොයෙක් සංවට්ට විවට්ට කල්පයන් අසවල් තැන සිටියෙමි. නම මෙසේය. ගෝත්රය මෙසේය. වර්ණය මෙසේය. ආහාරය මෙසේය. මෙසේ සැප දුක් වින්දෙමි. මෙසේ ආයු කෙළවරවිය. මම එයින් චුතව මෙහි උපන්නෙමි. මෙසේ ආකාර සහිතව කොටස් සහිතව නොයෙක් වැදෑරුම් පෙර විසූ කඳ පිළිවෙල සිහි කරමි” යනුයි.
|
13. දිබ්බචක්ඛුසුත්තං | 13. දිබ්බචක්ඛු සූත්රය |
921
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා දිබ්බෙන චක්ඛුනා විසුද්ධෙන අතික්කන්තමානුසකෙන සත්තෙ පස්සාමි චවමානෙ උපපජ්ජමානෙ...පෙ.... ඉති දිබ්බෙන චක්ඛුනා විසුද්ධෙන අතික්කන්තමානුසකෙන යථාකම්මූපගෙ සත්තෙ පජානාමී’’ති. තෙරසමං.
|
921
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් මිනිස් බව ඉක්මවූ පිරිසිදුවූ දිවැසින් චුතවන්නාවූද උපදින්නාවූද හීනවූද ප්රණීතවූද, මනා පැහැ ඇත්තාවූද, දුර්වර්ණවූද සැපයට පැමිණියාවූද දුකට පැමිණියාවූද සත්වයන් දකිමි. කර්මානුකූලව උපන් සත්වයන් දකිමි.
“මේ පින්වත් සත්වයෝ ඒකාන්තයෙන් කාය දුශ්චරිතයෙන් යුක්ත වූවාහුය. වචී දුශ්චරිතයෙන් යුක්ත වූවාහුය. මනෝ දුශ්චරිතයෙන් යුක්ත වූවාහුය. ආර්ය්යයන්ට නිග්රහ කළාවූ මිසදිටු වූවහුය. මිථ්යාදෘෂ්ටි කර්ම සමාදන් වූවාහුය. ඔවුහු කය බිඳීමෙන් මරණින් මතු සැපයෙන් පහවූ නපුරු ගති ඇත්තාවූ විවසව වැටෙන්නාවූ නිරයෙහි උපන්නාහුය.
“මේ පින්වත් සත්වයෝ ඒකාන්තයෙන් කාය සුචරිතයෙන් යුක්තවූවාහුය. වචී සුචරිතයෙන් යුක්ත වූවාහුය. මනෝ සුචරිතයෙන් යුක්තවූවාහුය. ආර්ය්යයන්ට නිග්රහ නොකළාහුය. සම්යක් දෘෂ්ටියෙන් යුක්තවූවාහුය. සම්යක් දෘෂ්ටි කර්ම සමාදන් වූවාහුය. ඔවුහු කය බිඳීමෙන් මරණින් මතු සැපයෙන් යුත් ස්වර්ගලෝකයෙහි උපන්නාහුයයි කර්මානුකූලව උපන් සත්වයන් දකිමි.
“මෙසේ මිනිස් බව ඉක්මවූ පිරිසිදුවූ දිව ඇසින් චුතවන්නාවූද උපදින්නාවූද හීනවූද ප්රණීතවූද මනා වර්ණ ඇත්තාවූද දුර්වර්ණ ඇත්තාවූද, සැප ඇත්තාවූද, සැප නැත්තාවූද සත්වයන් දකිමි. කර්මානුකූලව උපන් සත්වයන් දකිමි.”
|
14. ආසවක්ඛයසුත්තං | 14. ආසවක්ඛය සූත්රය |
922
‘‘ඉමෙසඤ්ච පනාහං, ආවුසො, චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨෙ
|
922
“ඇවැත්නි, මම මේ සතර සතිපට්ඨානයන් වැඩූ බැවින් බහුල වශයෙන් වැඩූ බැවින් ආශ්රවයන් නැතිකිරීමෙන් ආශ්රව රහිතවූ අර්හත් ඵල සමාධියත් අර්හත් ඵල ප්රඥාවත් මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ මනා නුවණින් දැන ප්රත්යක්ෂකොට ඊට පැමිණ වාසය කරමි’ යනුයි.
|