| 3. දිට්ඨිසංයුත්තං | 3. දිට්ඨි සංයුත්තය |
| 1. සොතාපත්තිවග්ගො | 1. සොයෙව පෙය්‍යාල වර්ගය |
| 1. වාතසුත්තං | 1. වාත සූත්‍රය |
|
206
එකං
‘‘භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා භගවංනෙත්තිකා භගවංපටිසරණා. සාධු වත, භන්තෙ, භගවන්තඤ්ඤෙව පටිභාතු එතස්ස භාසිතස්ස අත්ථො. භගවතො සුත්වා භික්ඛූ ධාරෙස්සන්තී’’ති. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච -
‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’ති. වෙදනාය සති...පෙ.... සඤ්ඤාය සති... සඞ්ඛාරෙසු සති... විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’ති. තං
‘‘වෙදනා නිච්චා වා අනිච්චා වා’’ති... ‘‘සඤ්ඤා... සඞ්ඛාරා... විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච
(ඉමෙසු ඡසු (සී. ස්‍යා. කං. පී.) එවමුපරිපි) ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා
|
206
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, වාතයෝ නොහමත්. ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත්. චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍ර ඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටිත් යන මෙබඳු දෘෂ්ටිය කුමක් ඇති කල්හි කුමක් නිසා කුමක් වැද්දගෙන උපදීද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභවකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් වදාරණ සේක් නම් මැනවි භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් අසා ඒ අර්ථය භික්ෂූහු දැනගන්නාහුය.
[3] “මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව් කියන්නෙ මැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළේය, “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පිවිස වාතයෝ නොහමත්. ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්. චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිසලව සිටිත් යන මෙබඳු දෘෂ්ටිය උපදිත්. වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පිවිස වාතයෝ නොහමත්, ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත්, චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්, නොබසිත්, ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිසලව සිටිත් යන මෙබඳු දෘෂ්ටිය උපදයි. සංඥාව ඇතිකල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පිවිස වාතය නොහමත්, ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත්, චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිසලව සිටිත් යන මෙබඳු දෘෂ්ටිය උපදියි. සංස්කාරයන් ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පිවිස වාතයෝ නොහමත්. ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්. චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිසලව සිටිත් යන මෙබඳු දෘෂ්ටිය උපදියි. විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පිවිස වාතය නොහමත්, ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත්, චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිසලව සිටිත් යන දෘෂ්ටිය උපදියි.
“මහණෙනි, ඒ කුමකැයි හඟිව්ද? රූපය නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකයි.”
[4] “යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද? ඒ රූපය නොගෙන වාතයෝ නොහමත්, ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්, චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිශ්චලව සිටිත් යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද? එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද? ඒ වේදනාව නොගෙන වාතයෝ නොහමත්, ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත්. චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදා නොවෙත්, නොබසිත්, ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිශ්චලව සිටිත් යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍යය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද? ඒ සංඥාව නොගෙන වාතයෝ නොහමත්, ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්, චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදා නොවෙත්, නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිශ්චලව සිටිත් යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාර නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන සුලුද, ඒ සංස්කාරයෝ නොගෙන වාතයෝ නොහමත්, ගංගාවෝ ගලානොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත්, චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදා නොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිශ්චලව සිටිත් යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඥානය නිත්‍යය හෝ වෙයිද, අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද? එය දුක් හෝ වෙයිද? සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් අනිත්‍යයද, දුක්ද, වෙනස්වන ස්වභාවද? එය විඥානය අල්වා නොගෙන වාතයෝ නොහමත්. ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්. චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදා නොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලය මෙන් නිශ්චලව සිටිත් යන මෙබඳු දෘෂ්ටියක් උපදන්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නූපදින්නේමය.”
[5] ඇසින් දක්නා ලද කණින් අසන ලද නාසය දිව කය තුනෙන් දැන ගන්නාලද, සිතින් දක්නා ලද, පැමිණෙන ලද, සොයන ලද, සිතින් විමසන ලද යම් ඒ දෙයක් වේද, එයද නිත්‍යය හෝ වෙයිද, අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක් හෝ වෙයිද, සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුක්ද, වෙනස්වන සුලුද, එය අල්වා නොගෙන වාතයෝ නොහමත්. ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්. චන්ද්‍රසූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටිත් යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නූපදින්නේමය.
[6] මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්ය ශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, දුක්ඛයෙහිද, ඔහුගේ සැක දුරුවූයේ වෙයිද, දුක්ඛසමුදයෙහිද ඔහුගේ සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛනිරෝධයෙහිද ඔහුගේ සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණි ප්‍රතිපදාවෙහිද ඔහුගේ සැක දුරුවූයේ වෙයි.
මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝවාන් මාර්ගඵලයට පැමිණියෙකැයිද සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද නියතවූ ගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිට කොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.
(පළමුවෙනි වාත සූත්‍රය නිමි.)
|
| 2. එතංමමසුත්තං | 2. ඒතං මම සූත්‍රය |
|
207
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා...පෙ.... ‘‘රූපෙ
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... ‘‘වෙදනා... සඤ්ඤා... සඞ්ඛාරා... විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි
‘‘යතො
|
207
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ, අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද, ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනියි’ කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනියි’ කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘මෙය මාගේය. මේ මම වෙමි. මේ මාගේ ආත්මයය, යන දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි අපගේ දහම් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභව කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. මේ කීමේ අදහස කුමක්ද? භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාරන සේක්නම් මැනවි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් අසා අර්ථය භික්ෂූහු දැනගත්තාහුය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘මෙය මගේය. මේ මම වෙමි. මේ මාගේ ආත්මයයි, යන දෘෂ්ටිය උපදියි. වේදනාව ඇතිකල්හි, වේදනාව නිසා, වේදනාවට පැමිණ ‘මෙය මාගේය. මේ මම වෙමි. මේ මාගේ ආත්මයයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංඥාව ඇතිකල්හි සංඥාව නිසා, සංඥාවට පැමිණ ‘මෙය මගේය මේ මම වෙමි. මේ මාගේ ආත්මයයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංස්කාරයන් ඇතිකල්හි, සංස්කාරයන් නිසා. සංස්කාරයන්ට පැමිණ මෙය මාගේය. මේ මම වෙමි. මේ මාගේ ආත්මයයි’ යන දෘෂ්ටිය උපදියි. විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි විඤ්ඤාණය නිසා, විඤ්ඤාණයට පැමිණ මෙය මාගේය. මේ මම වෙමි. මේ මාගේ ආත්මයයි යන දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි හඟින්නහුද? රූපය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද? එය අල්වා නොගෙන ‘මෙය මගේය. මෙය මම වෙමි, මේ මාගේ ආත්මයයි’ යන දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය, අල්වා නොගෙන ‘මෙය මාගේය. මේ මම වෙමි. මේ මාගේ ආත්මයයි’ යන දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද? - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද එය වෙනස්වන ස්වභාවද, එය අල්වානොගෙන ‘මෙය මාගේය. මේ මම වෙමි මේ මාගේ ආත්මයයි’ යන දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය අල්වා නොගෙන ‘මෙය මාගේය. මෙය මම වෙමි. මේ මාගේ ආත්මයයි’ යන දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
“විඥාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද, එය අල්වා නොගෙන ‘මෙය මාගේය. මෙය මම වෙමි. මෙය මාගේ ආත්මයයි’ යන දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
[5] “ඇසින් දක්නාලද කණින් අසනලද නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නාලද සිතින් පැමිණෙන ලද, සොයන ලද විමසන ලද යම් ඒ දෙයක්වේද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද වෙනස්වෙන ස්වභාවද, එය අල්වා නොගෙන ‘මෙය මාගේය, මෙය මම වෙමි. මෙය මාගේ ආත්මයය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය,”
[6] “මහණෙනි, යම්තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක්ඛයෙහිද සැකදුරුවූයේ වෙයි, දුක්ඛ සමුදයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාවෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්යශ්‍රාවක තෙමේ සෝවාන් මගපලට පැමිණියෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද නියත ගති ඇත්තෙකැයිද අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(දෙවෙනි එතං මම සූත්‍රය නිමි.)
|
| 3. සොඅත්තාසුත්තං | 3. සො අත්තා සූත්‍රය |
|
208
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘සො අත්තා, සො ලොකො, සො පෙච්ච භවිස්සාමි නිච්චො ධුවො සස්සතො අවිපරිණාමධම්මො’’’ති? භගවංමූලකා
‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘සො අත්තා, සො ලොකො, සො පෙච්ච භවිස්සාමි නිච්චො ධුවො සස්සතො අවිපරිණාමධම්මො’ති
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං භන්තෙ’’...පෙ.... අපි නු තං අනුපාදාය එවං
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති...පෙ.... දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති - අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. තතියං.
|
208
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනියි’ කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි වනාහි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ මෙසේ ‘ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලොව්හි නිත්‍ය වූයේද, ස්ථිර වූයේද, සදාකාලික වූයේද, වෙනස්නොවන ස්වභාව’ ඇත්තේද වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?
“ස්වාමීනි. අපගේ දහම් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභවකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. මේ කීමේ අදහස කුමක්ද, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාරන සේක්නම් මැනවි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් අසා ඒ අර්ථය භික්ෂූහු දැනගන්නාහුය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණි ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද ඒකාන්තද සදාකාලිකද වෙනස් නොවීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද, වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යද ඒකාන්තද සදාකාලිකද වෙනස් නොවීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද වන්නෙමි, යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“සඤ්ඤාව ඇති කල්හි සඤ්ඤාව නිසා සඤ්ඤාවට පැමිණ ‘ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද ඒකාන්තද සදාකාලිකද වෙනස් නොවීම ස්වභාව කොට ඇත්තේද වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.”
“සංස්කාරයන් ඇති කල්හි සංස්කාරය නිසා සංස්කාරයට පැමිණ ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද ඒකාන්තද සදාකාලිකද වෙනස් නොවීම ස්වභාව කොට ඇත්තේද වන්නෙමි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.”
“විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණයට පැමිණ ‘ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යද ඒකාන්තද සදාකාලිකද වෙනස් නොවීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි හඟිව්ද? රූපය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ වෙයිද, සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද එය අල්වා නොගෙන ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ‘ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද ස්ථිරද සදාකාලිකද නොවෙනස්වීම ස්වභාව කොට ඇත්තේද වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නූපදින්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද, එය අල්වා නොගෙන ඒ මම වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද, ස්ථිරද, සදාකාලිකද නොවෙනස්වීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නූපදින්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ වෙයිද? සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද වෙනස්වීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද? එය අල්වා නොගෙන ‘ඒ මම ආත්මය වෙමි, ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද ස්ථිරද සදාකාලිකද නොවෙනස්වීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නූපදින්නේමය.”
“සංස්කාරය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද? -“ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද එය අල්වා නොගෙන ‘ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද ස්ථිරද සදාකාලිකද නොවෙනස්වීම ස්වභාව කොට ඇත්තේද වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නූපදින්නේමය.”
“විඤ්ඤාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වීම ස්වභාවකොට ඇත්තේද එය අල්වා නොගෙන ‘ඒ මම ආත්මය වෙමි. ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද ඒකාන්තද සදාකාලිකද වෙනස්වීම ස්වභාව කොට ඇත්තේද වන්නෙමි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නූපදින්නේමය.”
[5] “ඇසින් දක්නාලද කණින් අසනලද නාසය දිව කය යන තුනෙන් දැනගන්නාලද සිතින් දක්නා ලද පැමිණෙනලද සොයන ලද විමසන ලද යම් ඒ දෙයක් වේද, එයද නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යයද, එය දුක් හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය අල්වා නොගෙන ඒ මම ආත්මය වෙමි. ‘ඒ මම ලෝකය වෙමි. ඒ මම පරලෙව්හි නිත්‍යයද ඒකාන්තද සදාකාලිකද, වෙනස්නොවීම ස්වභාව කොට ඇත්තේද, වන්නෙමියි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නූපදින්නේමය.”
“මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක්ඛයෙහිද සැකදුරුවූයේ වෙයිද, දුක්ඛ සමුදයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, දුක්ඛ නිරෝධයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාවෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්යශ්‍රාවකතෙමේ ශ්‍රොතාපත්ති මාර්ග ඵලයට පැමිණියෙකැයිද සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද නියත ගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(තුන්වෙනි සො අත්තා සූත්‍රය නිමි.)
|
| 4. නොචමෙසියාසුත්තං | 4. නො ච මෙසියා සූත්‍රය |
|
209
සාවත්ථිනිදානං
‘‘රූපෙ
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ භවිස්සතී’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා... සඤ්ඤා... සඞ්ඛාරා... විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ...පෙ.... අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ භවිස්සතී’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ...පෙ.... අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ භවිස්සතී’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති...පෙ.... දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති - අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. චතුත්ථං.
|
209
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනියි’ කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ අතීතයෙහි නොවූයෙම් නම් මෙහි නොවෙමි. මෙහි නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමි යන දෘෂ්ටිය උපදීද?” -“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභව කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාරන සේක් නම් මැනවි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් අසා ඒ අර්ථය භික්ෂූහු දැනගන්නාහුය.”
[3] “මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
“මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ අතීතයෙහි නුවූයේනම් මෙහි නොවෙමි. මෙහි නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ අතීතයෙහි නුවූයේ නම් මෙහි නොවෙමි. මෙහි නොවන්නේ නම් මතු නොවන්නෙම් යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ අතීතයෙහි නුවූයේ නම් මෙහි නොවෙමි. මෙහි නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංස්කාරයන් ඇතිකල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ අතීතයෙහි නුවූයේ නම් මෙහි නොවෙමි. මෙහි නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. විඥානය ඇතිකල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ අතීතයෙහි නොවූයේ නම් මෙහි නොවෙමි. මෙහි නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතන්නාහුද? රූපය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යයි.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුක්ද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය අල්වා නොගෙන අතීතයෙහි නුවූයෙම් නම් දැන් නොවෙමි. දැන් නොවන්නෙමි නම් මතු නොවන්නෙමියි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යයි.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද සැපද” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය අල්වානොගෙන අතීතයෙහි නුවූයෙම්නම් දැන් නොවෙමි. දැන් නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමියි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සඤ්ඤාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යයි”
‘යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය අල්වානොගෙන අතීතයෙහි නුවූයෙම්නම් දැන් නොවෙමි. දැන් නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමියි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නාහුද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවේමය.”
“සංස්කාරය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යයි”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය අල්වා නොගෙන අතීතයෙහි නුවූයෙම්නම් දැන් නොවෙමි, දැන් නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමියි යන දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඤ්ඤාණය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යයි.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය අල්වා නොගෙන අතීතයෙහි නුවූයෙම්නම් දැන් නොවෙමි, දැන් නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමියි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] ඇසින් දක්නාලද කණින් අසන ලද නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නා ලද සිතින් දන්නාලද සොයන ලද විමසනලද යම් දෙයක් වේද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය අල්වා නොගෙන අතීතයෙහි නුවූයෙම් නම් දැන් නොවෙමි, දැන් නොවන්නෙම් නම් මතු නොවන්නෙමියි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේය.”
“මහණෙනි, යම්තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක්ඛයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ සමුදයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයි, ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාආර්ය සත්‍යයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝතාපන්නයෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද, නියත ගති ඇත්තෙකැයිද අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(හතරවෙනි නො ච මෙසියා සූත්‍රය නිමි.)
|
| 5. නත්ථිදින්නසුත්තං | 5. නත්ථි කරොථ සූත්‍රය (1) |
|
210
සාවත්ථිනිදානං
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ...පෙ.... අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නත්ථි දින්නං, නත්ථි යිට්ඨං...පෙ.... කායස්ස භෙදා උච්ඡිජ්ජන්ති විනස්සන්ති න හොන්ති පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා... සඤ්ඤා... සඞ්ඛාරා... විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ...පෙ.... අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නත්ථි දින්නං, නත්ථි යිට්ඨං...පෙ.... කායස්ස
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති...පෙ.... දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස
|
210
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරණ සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි; කුමක් ඇති කල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘දානයෙහි විපාක නැත. කම්පල අදහා කරණ මහා යාගයන්හි විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතරමහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරුෂතෙමේ යම්කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුවයයි. ආපෝ ධාතුව, අපෝ ධාතුව අනුව යයි. තේජෝ ධාතුව, තේජෝ ධාතුව අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුව යයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර පුරිසයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන්බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳීමට යෙත් විනාශයට යෙත්. මරණින් මතු නූපදිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ දහම් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නාකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය. භික්ෂූහු ඒ අර්ථය භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් අසා දැනගත්තාහුය.
[3] “මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
“මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘දෙනලද දෙයෙහි විපාක නැත. පුදනලද මහාදාන සංඛ්‍යාත මහායාගයන්ගේ විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතරමහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරිෂතෙමේ යම් කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුව යයි. ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුව යයි. තේජෝ ධාතුව, තේජෝ ධාතුව අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුව යයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර පුරිසයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන්බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙන ලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳෙත්, විනාශවෙත්, මරණින් මතු නොවෙත් හෙවත් නූපදිත් යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි.
[4] “වේදනාව ඇතිකල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ දෙනලද දෙයෙහි විපාක නැත. පුදනලද මහාදානසංඛ්‍යාත මහායාගයන්ගේ විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවක් නැත. පියෙක් නැත, ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතරමහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරිෂතෙමේ යම් කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුව යයි ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුව යයි. තේජෝ ධාතුව තේජෝ ධාතුව අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුව යයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර පුරිසයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන්බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳෙත්, විනාශ වෙත්, මරණින් මතු නොවෙත් හෙවත් නූපදිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි.
[5] “සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ‘දෙන ලද දෙයෙහි විපාක නැත. පුදනලද මහාදාන සංඛ්‍යාත මහා යාගයන්ගේ විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතරමහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරිෂතෙමේ යම්කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුව යයි ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුව යයි. තේජෝ ධාතුව තේජෝ ධාතුව අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුව යයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර පුරිසයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන්බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳෙත්, විනාශවෙත්. මරණින් මතු නොවෙත් හෙවත් නූපදිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි.
[6] “සංස්කාරය ඇතිකල්හි සංස්කාරය නිසා සංස්කාරයට පැමිණ ‘දෙනලද දෙයෙහි විපාක නැත. පුදනලද මහාදාන සංඛ්‍යාත මහායාගයන්ගේ විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතරමහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරුෂතෙම යම් කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුව යයි. ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුව යයි. තේජෝ ධාතුව තේජෝ ධාතුව අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුව යයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර පුරිසයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන් බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයි පත් පාට ඇතිවෙත්. දෙන ලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳෙත්, විනාශවෙත්. මරණින් මතු නූපදිත් යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.”
[7] “විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ දෙනලද දානයාගේ විපාක නැත. පුදනලද මහාදාන සංඛ්‍යාත යාගයාගේ විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති යහපත් ගති ඇති මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත සතර මහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරුෂතෙමේ යම් කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුවයයි. ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුවයයි. තේජෝ ධාතුව, තේජෝ ධාතුව අනුවයයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුවයයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර පුරුෂයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන් බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙන ලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවර කොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පණවන ලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයෙකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳෙත්. විනාශ වෙත්. මරණින් මතු නූපදිත්’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[8] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? රූපය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - ‘ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩි ලෙස නොගෙන ‘දෙනලද දානයෙහි විපාක නැත. දෙන ලද යාග සංඛ්‍යාත මහාදානයෙහි විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතර මහා භූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරුෂතෙමේ යම් කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුවයයි. ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුවයි. තේජෝ ධාතුව, තේජෝධාතුව අනුවයයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුවයයි. සිත සවෙනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වෙනිකොට ඇති මළසිරුර පුරුෂයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන් බිමතෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇතිවෙත්. දෙන ලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේවෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවන ලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳෙත්. විනාශ වෙත්, මරණින් මතු නූපදිත් යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[9] “වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩි ලෙස නොගෙන ‘දෙනලද දානයෙහි විපාක නැත. දෙන ලද යාග සංඛ්‍යාත මහාදානයෙහි විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතර මහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරුෂතෙමේ යම් කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවිධාතුව අනුව යයි. ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුව යයි. තේජෝ ධාතුව තේජෝ ධාතුව අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුව යයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන් බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳීමට යෙත්, විනාශයට යෙත්. මරණින් මතු නූපදිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
[10] “සංඥාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය,”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්. එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එයදැඩිලෙස නොගෙන දෙනලද දානයෙහි විපාක නැත. දෙන ලද යාග සංඛ්‍යාත මහාදානයෙහි විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත ඕපපාතික සත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතර මහා භූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරුෂ තෙමේ යම්කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුවයයි. ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුවයයි. තේජෝ ධාතුව, තේජෝ ධාතුව අනුවයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුවයයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනි කොට ඇති මළසිරුර පුරුෂයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන් බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳීමට යෙත්. විනාශයට යෙත්. මරණින් මතු නූපදිත් යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?” “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[11] “සංස්කාරය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යනම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩි ලෙස නොගෙන, දෙනලද දානයෙහි විපාක නැත. දෙනලද යාග සංඛ්‍යාත මහාදානයෙහි විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතර මහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරුෂතෙමේ යම්කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුවයයි ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුවයයි. තේජෝ ධාතුව තේජෝ ධාතුව අනුවයයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුවයයි. සිත සවැනිකොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර පුරුෂයන් සතරදෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන් බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇතිවෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවර කොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳීමට යෙත්. විනාශයට යෙත් මරණින් මතු නූපදිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[12] “විඥානය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යනම්, එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස් වන ස්වභාවද, එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන ‘දෙන ලද දානයෙහි විපාක නැත. කරණලද දානසංඛ්‍යාත යාගයෙහි විපාක නැත පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂ කොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතර මහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරිෂතෙමේ යම් කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුවයයි, ආපෝධාතුව, ආපෝධාතුව අනුව යයි. තේජෝ ධාතුව, තේජෝ ධාතුව අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝධාතුව අනුව යයි සිත සවැනි කොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනි කොට ඇති මළසිරුර පුරුෂයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන්බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, කායයාගේ බිඳී මෙන් සිඳෙත්. විනාස වෙත්. මරණින් මතු නොම උපදිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[13] “ඇසින් දකිනලද කණින් අසනලද නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නා ලද සිතින් දන්නා ලද පැමිණෙනලද සොයන ලද විමසන ලද යම් මේ දෙයක් වේද, එයද නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යනම් එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩි ලෙස නොගෙන ‘දෙන ලද දානයෙහි විපාක නැත. යාග සංඛ්‍යාත මහාදානයෙහි විපාක නැත, කරණලද පූජාසත්කාරයන්ගේ විපාක නැත. කරණලද කුසලාකුසල කර්මයන්ගේ ඵලයක් විපාකයක් නැත. පරලොවක් නැත මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් තුමූ මෙලොවත් පරලොවත් තෙමේ විශිෂ්ට නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂ කොට දනිත්ද, මනාකොට පිළිපන් යහපත් ගති ඇති එබඳු මහණ බමුණෝ ලෝකයෙහි නැත, සතර මහා භූතයින් නිසා උපන් මේ පුරිෂතෙමේ යම් දිනෙක කළුරිය කෙරේද, පෘථිවි ධාතුතොමෝ පෘථිවි ධාතුව අනුව යයි. ආපෝ ධාතුව ආපෝ ධාතුව අනුවයයි. තේජෝ ධාතුව තේජෝ ධාතුව අනුව යයි වායෝ ධාතුව වායෝ ධාතුව අනුව යයි. මනස සයවෙනි කොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට යත්. ඇඳ පස්වැනි කොට ඇති පුරුෂයන් සතර දෙනෙක් මෘත ශරීරය ගෙනයත්, සොහොන දක්වා ගුණාගුණපදයෝ ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයි පියාපත් පාට වෙත්, දාන විපාකයෝ අළු කෙළවරකොට පවතිත්, බාලයන් විසින් පනවන ලද මෙම දානය නම් ඔවුන්ගේ හිස්වූ අසත්‍යවූ ප්‍රලාපයකි. යම් කිසිවෙක් විපාක ඇත යන වාදය කියත්ද, ඒ බාලයෝ පණ්ඩිතයෝද කායයාගේ බිඳීමෙන් සිඳෙත්. විනාස වෙත්. මරණින් මතු නොවෙත් යන මේ දෘෂ්ඨිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, මෙය නොවන්නේමය.”
“මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්ය ශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි සැකදුරු වූයේ වෙයිද, ඔහුට දුකෙහිද සැක දුරු වූයේ වෙයි. දුඃඛයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුඃඛ සමුදයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුඃඛ නිරෝධයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුඃඛ නිරෝධ ගාමිනි ප්‍රතිපදායෙහිද සැක දුරු වූයේ වෙයි, මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවක තෙමේ සෝවාන් වූවෙකැයිද සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාව කොට ඇත්තෙකැයිද නියත ගති ඇත්තෙකැයිද අර්හත් ඵලය පිහිට කොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(පස්වෙනි නත්ථි කරොථ සූත්‍රය (1) නිමි.)
|
| 6. කරොතොසුත්තං | 6. නත්ථි කරොථ සූත්‍රය. (2) |
|
211
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘කරොතො කාරයතො ඡින්දතො ඡෙදාපයතො පචතො පාචාපයතො සොචතො සොචාපයතො කිලමතො කිලමාපයතො ඵන්දතො ඵන්දාපයතො පාණමතිපාතයතො අදින්නං ආදියතො සන්ධිං ඡින්දතො නිල්ලොපං හරතො එකාගාරිකං කරොතො පරිපන්ථෙ තිට්ඨතො පරදාරං ගච්ඡතො මුසා භණතො කරොතො න කරීයති පාපං. ඛුරපරියන්තෙන චෙපි චක්කෙන යො ඉමිස්සා පථවියා පාණෙ එකමංසඛලං එකමංසපුඤ්ජං කරෙය්‍ය, නත්ථි තතොනිදානං පාපං, නත්ථි පාපස්ස ආගමො. දක්ඛිණං චෙපි ගඞ්ගාය තීරං ගච්ඡෙය්‍ය; හනන්තො
‘‘තං
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති...පෙ.... දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති - අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. ඡට්ඨං.
|
211
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. “ස්වාමීනි”යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
“මහණෙනි, කුමක් ඇති කල්හි කුමක් නිසා කුමකට බැසගෙන (පව්කම්) කරන්නාහටද කරවන්නාහටද අත් පාද ආදිය සිඳින්නාහටද සින්දවන්නාහටද පීඩාකරන්නා හටද පීඩා කරවන්නාහටද ශෝක ඇතිකරන්නාහටද අනුන් ලවා සෝක කරවන්නාහටද ක්ලාන්ත කරන්නාහටද ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද බඳින්නාහටද බන්දවන්නාහටද ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද සොරකම් කරන්නාහටද ගෙවල් බිඳින්නාහටද ගම්පහරන්නාහටද ගේ වට කර බඩු පැහැර ගන්නාහටද මගරැක සිට අන්සතු දෙය පැහැර ගන්නා හටද පරඹුවන් කරා යන්නාහටද බොරුකියන්නාහටද පව් කරන්නාහටද පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහි වූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද ඒ නිසා වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නසමින් ඝාතනය කරමින් සිඳිමින් සින්දවමින් පීඩාකරමින් පීඩා කරවමින් ගංගානදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට
ගෙන වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දන්දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාගකරමින් යාග කරවමින් ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුරු දක්වා ඉදින් යන්නේද ඒ හේතුකොටගෙන වන පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. දීම කරණකොට ගෙනද ඉන්ද්‍රිය දමනය කරණ කොට ගෙනද සීල සංයමය කරණකොට ගෙනද සත්‍ය වචනය කරණ කොට ගෙනද වන්නාවූ පිණක් නැත, පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත,’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?
[2] “ස්වාමීනි, අපගේ දහම් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නාකොට ඇත්තාහුය භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි කුමක් නිසා රූපයට බැසගෙන ‘කරන්නාහටද කරවන්නාහටද අත් පාද ආදිය සිඳින්නාහටද සින්දවන්නාහටද පීඩා කරන්නාහටද පීඩා කරවන්නාහටද ශෝක ඇතිකරන්නාහටද අනුන් ලවා ශෝකකරවන්නාහටද ක්ලාන්ත කරන්නාහටද ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද බඳින්නාහටද බන්දවන්නාහටද ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද සොරකම් කරන්නාහටද ගෙවල් බිඳින්නා හටද ගම් පහරන්නාහටද ගේ වටකර බඩු පැහැර ගන්නාහටද මගරැක සිට අන් සතු දෙය පැහැර ගන්නාහටද පරඹුවන්කරා යන්නාහටද බොරු කියන්නා හටද පව් කරන්නාහටද පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහි වූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නසමින් ඝාතනය කරමින් සිඳිමින් සින්දවමින් පීඩාකරමින් පීඩා කරවමින් ගංගානදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දන්දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින් යාග කරවමින් ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුරු දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දීම කරණකොට ගෙනද දානයෙන් ඉන්ද්‍රිය දමනයෙන් සීල සංයමයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් පින් නැත, පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක් නැත”, යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි.
[4] “වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට බැසගෙන ‘කරන්නාහටද කරවන්නාහටද අත් පාද ආදිය සිඳින්නාහටද සින්දවන්නාහටද පීඩා කරන්නාහටද පීඩාකරවන්නාහටද ශෝක ඇතිකරන්නාහටද අනුන් ලවා ශෝක කරවන්නාහටද ක්ලාන්ත කරන්නාහටද ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද බඳින්නාහටද බන්දවන්නාහටද ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද සොරකම් කරන්නාහටද ගෙවල් බිඳින්නාහටද ගම් පහරන්නාහටද ගේ වටකර බඩු පැහැර ගන්නාහටද මග රැක සිට අන්සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද පරඹුවන් කරා යන්නාහටද බොරු කියන්නාහටද පව් කරන්නාහටද පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහි වූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, නසමින් ඝාතනය කරමින් සිඳිමින් සින්දවමින් පීඩා කරමින් පීඩා කරවමින් ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දන්දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාගකරමින් යාග කරවමින් ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුරු දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොටගෙන වන පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දීම කරණකොට ගෙනද, දානයෙන් ඉන්ද්‍රිය දමනයෙන් සීල සංයමයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් වන්නාවූපින්නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක් නැත’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[5] “සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට බැසගෙන කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, අත් පාද ආදිය සිඳින්නාහටද සින්දවන්නාහටද පීඩා කරන්නාහටද පීඩා කරවන්නාහටද ශෝක ඇතිකරන්නාහටද අනුන් ලවා ශෝක කරවන්නාහටද ක්ලාන්ත කරන්නාහටද ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද බඳින්නාහටද බන්දවන්නාහටද ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද සොරකම් කරන්නාහටද ගෙවල් බිඳින්නාහටද ගම් පහරන්නාහටද ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නාහටද මගරැක සිට අන් සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද පරඹුවන් කරා යන්නාහටද බොරු කියන්නාහටද පව් කරන්නාහටද පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහිවූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද ඒ නිසා වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, නසමින් ඝාතනය කරමින් සිඳිමින් සින්දවමින් පීඩා කරමින් පීඩා කරවමින් ගංගානදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දන් දෙමින් දන් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින් යාග කරවමින් ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුරු දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොටගෙන වන පිණක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දීම කරණකොට ගෙණද, දානයෙන් ඉන්ද්‍රිය දමනයයෙන් සීල සංයමයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් පින් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක් නැත’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[6] “සංස්කාරයන් ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට බැසගෙන ‘කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, අත් පාද ආදිය සිඳින්නාහටද සින්දවන්නාහටද පීඩා කරන්නාහටද පීඩා කරවන්නාහටද ශෝක ඇතිකරන්නාහටද අනුන් ලවා ශෝක කරවන්නාහටද ක්ලාන්ත කරන්නාහටද ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද බඳින්නාහටද බන්දවන්නාහටද ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද සොරකම් කරන්නාහටද ගෙවල් බිඳින්නා හටද ගම් පහරන්නාහටද ගේ වටකර බඩු පැහැර ගන්නාහටද මගරැක සිට අන්සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද පරඹුවන් කරායන්නාහටද බොරු කියන්නාහටද පව් කරන්නාහටද පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහිවූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, නසමින් ඝාතනය කරමින් සිඳිමින් සින්දවමින් පීඩා කරමින් පීඩාකරවමින් ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දන්දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින් යාගකරවමින් ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුරු දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොටගෙන වන පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දීම කරණකොට ගෙනද, දානයෙන් ඉන්ද්‍රිය දමනයෙන් සීල සංයමයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් වචනයෙන් පින් නැත.’ පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක් නැත. යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[7] “විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා බැස ගෙන ‘කරන්නාහටද කරවන්නාහටද අත්පා ආදිය සිඳින්නාහටද සින්දවන්නාහටද පීඩා කරන්නාහටද පීඩා කරවන්නාහටද සෝක ඇතිකරන්නාහටද අනුන් ලවා ශෝක කරවන්නාහටද ක්ලාන්ත කරන්නාහටද ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද බඳින්නාහටද බන්දවන්නාහටද ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද සොරකම් කරන්නාහටද ගෙවල් බිඳින්නාහටද ගම් පහරන්නාහටද ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නාහටද මගරැක සිට අන්සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද, පරඹුවන් කරා යන්නාහටද, බොරු කියන්නාහටද පව් කරන්නාහටද පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහිවූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස්ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නසමින් ඝාතනය කරමින් සිඳිමින් සින්දවමින් පීඩාකරමින් පීඩාකරවමින් ගංගානදියෙහි දකුණු ඉවුරතෙක් යන්නේද ඒ හේතුකොටගෙන වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දන් දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින් යාගකරවමින් ගංගානදියෙහි උතුරු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පිනක් නැත පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දීම කරණකොටගෙනද ඉන්ද්‍රිය දමනය කරණකොටගෙනද සීල සංයමය කරණකොට ගෙනද සත්‍යවචනයෙන්ද වන්නාවූ පිනක් නැත, පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි.
[8] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? “රූපය නිත්‍ය ද අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - ‘ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්න ස්වභාවද, එය දැඩි කොට නොගෙන ‘කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, අත්පා ආදිය සිඳින්නාහටද, සින්දවන්නාහටද, පීඩාකරන්නාහටද, පීඩාකරවන්නා හටද, සෝක ඇති කරන්නාහටද, අනුන් ලවා සෝක කරවන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද, බඳින්නාහටද, බන්දවන්නාහටද, ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද, සොරකම් කරන්නාහටද, ගෙවල් බිඳින්නා හටද ගම් පහරන්නාහටද, ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නා හටද, මග රැක සිට අන් සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද, පරඹුවන් කරා යන්නාහටද බොරු කියන්නාහටද, පව් කරන්නාහටද, පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහිවූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නසමින්, ඝාතනය කරමින්, සිඳිමින්, සින්දවමින්, පීඩාකරමින්, පීඩාකරවමින්, ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුරතෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. දන් දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින් යාගකරවමින්, ගංගානදියෙහි උතුරු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතු කොටගෙන වන පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. දීම කරණකොටගෙනද, ඉන්ද්‍රිය දමනය කරණකොට ගෙනද, සීල සංයම කරණකොටගෙනද, සත්‍යවචනය කරණකොටගෙනද වන්නාවූ පිණක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නොවන්නේමය.”
[9] “වේදනාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි. දුකය.”
“යමක්වනාහි අනිත්‍යයද දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද අත්පා ආදිය සිඳින්නාහටද, සින්දවන්නාහටද පීඩාකරන්නාහටද, පීඩාකරවන්නාහටද, සෝක ඇති කරන්නාහටද, අනුන් ලවා සෝක කරවන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද, බඳින්නාහටද, බන්දවන්නාහටද, ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද, සොරකම් කරන්නාහටද, ගෙවල් බිඳින්නාහටද, ගම් පහරන්නාහටද, ගේ වටකර බඩු පැහැර ගන්නාහටද, මග රැක සිට අන්සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද, පරඹුවන් කරා යන්නාහටද, බොරු කියන්නාහටද, පව්කරන්නාහටද, පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහිවූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, නසමින්, ඝාතනය කරමින්, සිඳිමින්, සින්දවමින්, පීඩාකරමින්, පීඩා කරවමින්, ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. දන්දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින්, යාග කරවමින්, ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතු කොට ගෙන වන පින් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. දීම කරණකොට ගෙනද, ඉන්ද්‍රිය දමනය කරණකොට ගෙනද, සීල සංයමය කරණකොටගෙනද, සත්‍යවචනය කරණකොට ගෙනද, වන්නාවූ පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නොවන්නේමය.”
[10] “සංඥාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යනම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, අත් පා ආදිය සිඳින්නාහටද, සින්දවන්නාහටද, පීඩාකරන්නාහටද, සෝක ඇති කරන්නාහටද, අනුන් ලවා සෝක කරවන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද, බඳින්නාහටද, බන්දවන්නාහටද, ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද, සොරකම් කරන්නාහටද, ගෙවල් බිඳින්නා හටද ගම් පහරන්නාහටද, ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නා හටද මග රැක සිට අන්සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද, පරඹුවන් කරා යන්නාහටද, බොරු කියන්නාහටද, පව්කරන්නාහටද, පාපයක් නැත කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහිවූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නසමින් ඝාතනය කරමින්, සිඳිමින්, සින්දවමින්, පීඩා කරමින්, පීඩා කරවමින්, ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැත. දන්දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින්, යාග කරවමින් ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතු කොට ගෙන පින් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත දීම කරණකොටගෙනද, ඉන්ද්‍රිය දමනය කරණකොටගෙනද, සීල සංයමය කරණකොටගෙනද, සත්‍යවචනය කරණකොට ගෙනද, වන්නාවූ පිනක් නැත පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නොවන්නේමය.”
[11] “සංස්කාර නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යනම්. එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, අත්පා ආදිය සිඳින්නාහටද සින්දවන්නාහටද පීඩාකරන්නා හටද, සෝක ඇති කරන්නාහටද, අනුන් ලවා සෝක කරවන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරවන්නා හටද, බඳින්නාහටද, බන්දවන්නාහටද, ප්‍රාණඝාත කරන්නා හටද, සොරකම් කරන්නාහටද, ගෙවල් බිඳින්නාහටද, ගම් පහරන්නාහටද, ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නාහටද, මග රැක සිට අන් සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද, පරඹුවන් කරා යන්නාහටද, බොරු කියන්නාහටද, පව්කරන්නාහටද, පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහිවූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නමින්, ඝාතනය කරමින්, සිඳිමින්, සින්දවමින්, පීඩාකරමින්, පීඩාකරවමින්, ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැත. දන්දෙමින්, දෙවමින්, මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින් යාග කරවමින්, ගංගානදියෙහි උතුරු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතු කොටගෙන පින්නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. දීම කරණකොටගෙනද, ඉන්ද්‍රිය දමනය කරණකොටගෙනද, සීල සංයමය කරණකොටගෙනද, සත්‍යවචනය කරණකොට ගෙනද, වන්නාවූ පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නොවන්නේමය.”
[12] “විඥානය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, අත්පා ආදිය සිඳින්නාහටද, සින්දවන්නාහටද, පීඩාකරන්නා හටද, පීඩාකරවන්නාහටද, සෝක ඇතිකරන්නාහටද, අනුන් ලවා සෝක කරවන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරන්නාහටද ක්ලාන්තකරවන්නාහටද, බඳින්නාහටද, බන්දවන්නාහටද, ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද, සොරකම් කරන්නාහටද, ගෙවල් බිඳින්නා හටද, ගම් පහරන්නාහටද, ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නාහටද, මග රැක සිට අන් සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද, පරඹුවන් කරා යන්නාහටද, බොරු කියන්නාහටද, පව්කරන්නාහටද, පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහිවූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නසමින්, ඝාතනය කරමින්, සිඳිමින්, සින්දවමින් පීඩාකරමින්, පීඩාකරවමින්, ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොටගෙන වන පවක් නැත පාපයාගේ පැමිණීමක් නැත. දන්දෙමින්, දෙවමින්, මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින්, යාග කරවමින්, ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොටගෙන පින් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. දීම කරණකොට ගෙනද, ඉන්ද්‍රිය දමනය කරණකොටගෙනද, සීල සංයමය කරණකොටගෙනද, සත්‍ය වචනය කරණකොටගෙනද, වන්නාවූ පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නොවන්නේමය.”
[13] “ඇසින් දකින ලද කණින් අසන ලද, නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නා ලද, සිතින් දැනගන්නා ලද, පැමිණෙන ලද, සොයන ලද, විමසන ලද, යම් මේ දෙයක් වෙයිද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය හෝ දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්න ස්වභාවද, එය දැඩිකොට නොගෙන ‘කරන්නාටද, කරවන්නාටද, අත්පාආදිය සිඳින්නාහටද, සින්දවන්නාටද, පීඩාකරන්නාටද, පීඩාකරවන්නාටද ශෝක ඇති කරන්නාටද, ශෝක ඇති කරවන්නාටද, ක්ලාන්ත කරන්නාටද, ක්ලාන්ත කරවන්නාටද, බඳින්නාටද, බන්දවන්නාටද, ප්‍රාණඝාත කරන්නාටද, සොරකම් කරන්නාටද, ගෙවල් බිඳින්නාටද, ගම් පහරන්නාටද ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නාහටද, මංපහරන්නාටද, පරඹුවන් කරා යන්නාටද, බොරු කියන්නාටද, පව් කරන්නාටද, පව් නැතැයිද, ඉදින් යමෙක් තෙමේ කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් මේ පොළෝ තෙලෙහි සත්ත්වයන් එකම මස් රැසක් කරන්නේද එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැතැයිද, නසමින්, ඝාතනය කරමින්, සිඳිමින්, සින්දවමින්, පීඩාකරමින්, පීඩාකරවමින්, ගංගානදියේ දකුණු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන සිදුවන පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැතැයිද, දන්දෙමින්, දෙවමින්, මහාදාන සංඛ්‍යාත යාග කරමින්, කරවමින්, ගංගා නදියේ උතුරු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොට වන්නාවූ පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්, නැතැයිද, දානයෙන්ද, ඉන්ද්‍රිය දමනයෙන්ද, සීල සංගමයෙන්ද සත්‍ය වචනයෙන්ද, සිදුවන පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක් නැතැයිද යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[14] “මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාගේ මේ කරුණු සයෙහි සැක දුරුවූයේවෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධය පිළිබඳවද සැක දුරු වූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝතාපන්නයයිද, සතර අපායෙහි නොවැටෙන ස්වභාවය ඇත්තෙකැයිද, නියත ගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(හයවෙනි නත්ථි කරොථ සූත්‍රය (2) නිමි.)
|
| 7. හෙතුසුත්තං | 7. නත්ථි හේතු සූත්‍රය |
|
212
සාවත්ථිනිදානං
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ...පෙ.... විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නත්ථි හෙතු, නත්ථි පච්චයො...පෙ.... සුඛදුක්ඛං පටිසංවෙදෙන්තී’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා... සඤ්ඤා... සඞ්ඛාරා... විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ...පෙ.... අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නත්ථි හෙතු, නත්ථි පච්චයො...පෙ.... සුඛදුක්ඛං පටිසංවෙදෙන්තී’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ...පෙ.... අපි
‘‘යතො
|
212
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ, අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද, ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූ සේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට බැසගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙලෙසීම පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්. (දිව්‍ය ලොකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බලරහිත වූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන්කිරීම වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදී සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සැප දුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදීද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇතිකල්හි රූපය නිසා, රූපයට බැසගෙන, “සත්ත්වයන්ගේ කෙලෙසීම පිණිස, හේතුවක් නැත ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතු වන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු තමා වසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බලරහිත වූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන්කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදියි.
[4] “වේදනාව ඇතිකල්හි, වේදනාව නිසා. වේදනාවට බැසගෙන, ‘සත්වයන්ගේ කෙලෙසීම පිණිස, හේතුවක් නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍ය රහිතව, සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතු වන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු, තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බලරහිත වූවාහු, වීර්යනැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන් කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවතවිඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදියි.
[5] “සංඥාව ඇතිකල්හි, සංඥාව නිසා, සංඥාවට බැසගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙලෙසීම පිණිස හේතුවක් නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු, තමා වසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බල රහිත වූවාහු, වීර්යනැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන්කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාහිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදියි.
[6] “සංස්කාර ඇතිකල්හි, සංස්කාර නිසා, සංස්කාරයන්ට බැසගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙලෙසීම පිණිස හේතුවක් නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව, සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු, තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බල රහිතවූවාහු, වීර්යනැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන්කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදියි.
[7] “විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි, විඤ්ඤාණය නිසා, විඤ්ඤාණයයට බැසගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙලෙසීම පිණිස හේතුවක් නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව, සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු, තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බල රහිතවූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන්කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල නැවත නැවත සුවදුක් විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදියි.
[8] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද?
“රූපය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන සත්ත්වයන්ගේ කෙළෙසීමට හේතු නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව, සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍ය ලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බල රහිත වූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන්කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.
[9] “වේදනාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.” “යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද; සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.” “යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වනස්වභාවද, එය
දැඩිලෙස නොගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙළෙසීමට හේතු නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතු වන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බල රහිතවූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන් කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.
[10] “සංඥාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමිනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද? දුකද, පෙරළෙනස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙළෙසීමට හේතුවක් නැත ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙළෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතු වන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ, ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු, තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන් කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදී සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[11] “සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමිනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙළෙසීමට හේතුවක් නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙළෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ, ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බල රහිත වූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන් කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු, තණ්හාභිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැත නැවත විඳිත් යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[12] “විඤ්ඤාණය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍ය නම්, එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙළෙසීමට හේතුවක්නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසුදු වෙත්. (දිව්‍ය ලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු, තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බල රහිතවූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන්කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදි සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?”-“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[13] “ඇසින් දකින ලද කණින් අසන ලද, නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නා ලද, සිතින් දැනගන්නා ලද, පැමිණෙන ලද, සොයන ලද, විමසන ලද, යම් මේ දෙයක් වෙයිද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය හෝ දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද? දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට නොගෙන ‘සත්ත්වයන්ගේ කෙළෙසීමට හේතුවක් නැත ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙළෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව, ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්. (දිව්‍යලෝකාදියෙහි ඉපදීමට හේතු වන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ, ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු, තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන් කිරීම් වශයෙන්ද, ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදී සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සුවදුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[14] “මහණෙනි, යම්තැනක පටන් මේ ආර්යශ්‍රාවකයාට මේ සවැදෑරුම් කරුණෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛසමුදයෙහිද සැක දුරු වූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාවෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ ශ්‍රොතාපන්නයයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද නියමගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත්ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(හත්වෙනි නත්ථි හේතු සූත්‍රය නිමි.)
|
| 8. මහාදිට්ඨිසුත්තං | 8. මහාදිට්ඨ සූත්‍රය |
|
213
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘සත්තිමෙ කායා අකටා, අකටවිධා, අනිම්මිතා, අනිම්මාතා, වඤ්ඣා, කූටට්ඨා, එසිකට්ඨායිට්ඨිතා; තෙ න ඉඤ්ජන්ති, න විපරිණමන්ති
(න විපරිණාමෙන්ති (පී. ක.)), න අඤ්ඤමඤ්ඤං
භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා...පෙ.... ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘සත්තිමෙ කායා අකටා, අකටවිධා...පෙ.... සුඛදුක්ඛං පලෙන්තී’ති. වෙදනාය සති...පෙ.... සඤ්ඤාය සති... සඞ්ඛාරෙසු සති... විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති...පෙ.... දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති - අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. අට්ඨමං.
|
213
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනියි’ කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට බැසගෙන ‘කිසිවෙකු විසින් නොකරණලද කිසිවෙකුගේ විධානය නොකරණ ලද කිසිවෙකු විසින් නිර්මානය නොකරනලද නිර්මානය නොකරවනලද පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්ඵලවූ ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලවූ ධර්ම සමූහ හතක් වෙත්. ඔව්හු නො සැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත්ධර්ම සමූහයෝ කවරහුද?
“පෘථුවිධාතු සමූහය, අපෝධාතු සමූහය, තේජෝ ධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛධාතු සමූහය, දුක්ඛධාතු සමූහය, ජීවධාතු සමූහය යන මේ ධාතු සමූහයා (කිසිවෙකු විසින්) නොකරණලදහ. කිසි විධානයක් නොකරණලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවනලදහ. කිසිවෙකු විසින් මැවීම නොකරවනලදහ. (ඵල රහිත හෙයින්) වඳයහ. පර්වතකූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියාහ. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්, සුව පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුවදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳීද, (එයින්) කිසිවෙක් කිසිවෙක් ජීවිතයෙන් තොර නොකරයිද, සත්වැදෑරුම්වූ ශරීරයන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ඇතුල්වෙයි, ගමන් කරයි.
‘මේ වනාහි ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී උත්තමයෝනීන් සම්බන්ධ තුදුස් ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කායවාක්කර්ම දෙකක්ද, මනෝකර්ම නම්වූ අර්ධ කර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද, මන්දාදී පුරිෂ භූමි අටද, ආජීවකවෘත්ති එක්සිය නවසාළිසක්ද, පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකසිය සතළිස් නවයක්ද, නාග මණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත් පා පිටු ආදී රාජොධාතු තිස් හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥී ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගර්භ සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨි ගර්භ සතක්ද, දෙවයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාචයෝනි සතක්ද, මහාවිල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසිය හතක්ද චූලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක්ද ගෙවා බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවය ගමන් කොට (සසර) සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
එහි මම මේ අචේලක සීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචර්යාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොපැමිණි කර්මය හෝ මුහුකුරුවන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමැයි කියාද, මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැණ ප්‍රමාණ කරණලද්ද මෙන් සසර සුවදුක් කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන් කෙළවර කළ කල්හි (සසර) අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. වෙලනලද නූල් බෝලයක් (පර්වතයක හෝ ගසක් අඩ සිට) විසිකරණලද්දේ යම්සේ ලිහෙමින්ම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නතර වෙයිද) එපරිදිම බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවයට ගමන් කරමින් සුවදුක් කෙළවර කරති,’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණ කොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව් කියන්නෙ මැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇතිකල්හි රූපය නිසා රූපය දැඩි වශයෙන් ගෙන රූපයට බැසගෙන ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකුගේ විධානයෙන්ද නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නිර්මානය නොකරන ලද, නිර්මානය නොකරවනලද, පර්වතකූටයක් මෙන් නිශ්චලවූ ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලවූ ධර්ම සමූහ හතක් වෙත්. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත් ධර්ම සමූහයෝ කවරහුද?
‘පෘථිවිධාතු සමූහය, අපෝධාතු සමූහය, තේජෝධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛධාතු සමූහය, දුක්ඛධාතු සමූහය, ජීවධාතු සමූහය, යන මේ ධාතු සමූහයා (කිසිවෙකු විසින්) නොකරණලදහ. කිසි විධානයක් නොකරණලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවනලදහ. කිසිවෙකු විසින් මැවීම නොකරවන ලදහ. (ඵල රහිත හෙයින්) වඳයහ. පර්වතකූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියාහ. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්, සුව පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුවදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳීද, (එයින්) කිසිවෙක් කිසිවෙක් ජීවිතයෙන් තොර නොකරයිද සත්වැදෑරුම්වූ ශරීරයන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ඇතුල් වෙයි, ගමන් කරයි.
‘මේ වනාහි ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී උත්තම යෝනීන් සම්බන්ධ තුදුස්ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද, කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කායවාග්කර්ම දෙකක්ද, මනෝකර්ම නම්වූ අර්ධකර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද, මන්දාදී පුරිෂ භූමි අටද, ආජීවකවෘත්ති එක්සිය නවසාළිසක්ද, පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකසිය සතළිස් නවයක්ද, නාග මණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත් පා පිටු ආදී රාජොධාතු තිස්හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥී ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගර්භ සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨි ගර්භ සතක්ද, දෙවයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාචයෝනි සතක්ද, මහාවිල්සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසිය හතක්ද, චූලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක්ද ගෙවා බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවය ගමන් කොට (සසර) සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ අචේලක සීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචර්යාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොපැමිණි කර්මය හෝ මුහුකුරුවන්නෙමි මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමැයි කියාද මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැණ ප්‍රමාණ කරණලද්ද මෙන් සසර සුව දුක් කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන් කෙළවර කළ කල්හි (සසර) අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. වෙලනලද නූල් බෝලයක් (පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ සිට) විසිකරණලද්දේ යම්සේ ලිහෙමින්ම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නතර වෙයිද) එපරිදිම බාලයෝද පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවයට ගමන් කරමින් සුවදුක් කෙළවර කරත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි.
[4] “වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාව දැඩි වශයෙන් ගෙන වේදනාවට බැසගෙන ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලද, කිසිවෙකුගේ විධානයෙන්ද නොකරණ ලද, කිසිවෙකු විසින් නිර්මානය නොකරනලද නිර්මානය නොකරවනලද පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලවූ ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලවූ ධර්ම සමූහ හතක්වෙත්. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත්ධර්ම සමූහයෝ කවරහුද?
“පෘථිවිධාතු සමූහය, ආපෝධාතු සමූහය, තේජෝ ධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛධාතු සමූහය, දුක්ඛධාතු සමූහය, ජීවධාතු සමූහය යන මේ ධාතු සමූහයා (කිසිවෙකු විසින්) නොකරණලදහ. කිසි විධානයක් නොකරණලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවනලදහ. කිසිවෙකු විසින් මැවීම නොකරවනලදහ. (ඵල රහිත හෙයින්) වඳයහ. පර්වතකූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියාහ. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්, සුව පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුවදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳීද (එයින්) කිසිවෙක් කිසිවෙක් ජීවිතයෙන් තොර නොකරයිද සත්වැදෑරුම්වූ ශරීරයන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ඇතුල්වෙයි, ගමන් කරයි.
‘මේ වනාහි ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී උත්තම යෝනීන් සම්බන්ධ තුදුස්ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද, කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කායවාක්කර්ම දෙකක්ද, මනෝකර්ම නම්වූ අර්ධකර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද, මන්දාදී පුරිෂ භූමි අටද, ආජීවකවෘත්ති එක්සිය නවසාළිසක්ද, පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකසිය සතළිස් නවයක්ද, නාග මණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත් පා පිටු ආදී රාජොධාතු තිස් හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥී ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගර්භ සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨි ගර්භ සතක්ද, දෙවයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාචයෝනි සතක්ද, මහාවිල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසිය හතක්ද, චූලාසීනි මහා කල්ප ලක්ෂයක්ද ගෙවා බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවය ගමන් කොට (සසර) සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
“එහි මම මේ අචේලක සීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචර්යාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොපැමිණි කර්මය හෝ මුහුකුරුවන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමැයි කියාද මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැණ ප්‍රමාණ කරණලද්ද මෙන් සසර සුව දුක් කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන් කෙළවර කළ කල්හි (සසර) අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය. උස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. වෙලනලද නූල් බෝලයක් (පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ සිට) විසිකරණ ලද්දේ යම්සේ ලිහෙමින්ම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නතර වෙයිද) එපරිදිම බාලයෝද පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවයට ගමන් කරමින් සුවදුක් කෙළවර කරත්, යන දෘෂ්ටිය උපදියි.
[5] “සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාව දැඩි වශයෙන්
ගෙන සංඥාවට බැසගෙන ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලද, කිසිවෙකුගේ විධානයෙන්ද නොකරණ ලද, කිසිවෙකු විසින් නිර්මාණය නොකරන ලද නිර්මානය නොකරවන ලද, පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලවූ ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලවූ ධර්ම සමූහ හතක් වෙත්. ඔව්හු නොසැලෙත්. ප්‍රකෘතිය නොහරිත්. ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත්ධර්ම සමූහයෝ කවරහුද?
‘පෘථිවිධාතු සමූහය, ආපෝධාතු සමූහය තෙජෝ ධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛධාතු සමූහය, දුක්ඛධාතු සමූහය, ජීවධාතු සමූහය යන මේ ධාතු සමූහයා (කිසිවෙකු විසින්) නොකරණ ලදහ. කිසි විධානයක් නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවන ලදහ. කිසිවෙකු විසින් මැවීම නොකරවන ලදහ. (ඵල රහිත හෙයින්) වඳයහ. පර්වතකූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියාහ. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්, සුව පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුව දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳීද (එයින්) කිසිවෙක් ජීවිතයෙන් තොර නොකරයිද, සත්වැදෑරුම්වූ ශරීරයන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ඇතුල්වෙයි. ගමන් කරයි.
‘මේ වනාහි ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී උත්තම යෝනීන් සම්බන්ධ තුදුස් ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්මපන්සියයක්ද කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කායවාග් කර්ම දෙකක්ද, මනෝ කර්ම නම්වූ අර්ධකර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද, මන්දාදී, පුරිෂභූමි අටද, ආජීවක වෘත්ති එකසිය නවසාළිසක්ද පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකසිය හතළිස් නවයක්ද, නාග මණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත් පා පිටු ආදී රජොධාතු තිස් හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥි ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥි ගර්භ සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨික ගර්භ සතක්ද, දේවයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාච යෝනි සතක්ද, මහාවිල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසියසතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසියසතක්ද, චූලාසීති මහාකල්ප ලක්ෂයක්ද ගෙවා බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවය ගමන්කොට (සසර) සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ අචේලක සීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචර්යාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොපැමිණි කර්මය හෝ මුහුකුරුවන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමැයි කියාද මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැන ප්‍රමාණ කරන ලද්ද මෙන් සසර සුව දුක් කියන ලද කාල ප්‍රමාණයෙන් කෙළවර කළ කල්හි (සසර) අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. වෙලනලද නූල් බෝලයක් (පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ සිට) විසිකරණ ලද්දේ යම්සේ ලිහෙමින්ම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නතර වෙයිද) එපරිදිම බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවයට ගමන්කරමින් සුව දුක් කෙළවර කරති’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[6] “සංස්කාර ඇති කල්හි සංස්කාර නිසා සංස්කාර දැඩි වශයෙන්ගෙන සංස්කාරයන්ට බැසගෙන ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලද, කිසිවෙකුගේ විධානයෙන්ද නොකරණ ලද, කිසිවෙකු විසින් නිර්මානය නොකරණ ලද නිර්මානය නොකරවන ලද පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලවූ ඉන්ද්‍රඛීලයක්මෙන් නිශ්චලවූ ධර්ම සමූහ හතක්වෙත්. ඔවුහු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත්, ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත්ධර්ම සමූහයෝ කවරහුද?
‘පෘථිවිධාතු සමූහය, ආපෝධාතු සමූහය, තේජෝධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛධාතු සමූහය, දුක්ඛධාතු සමූහය ජීවධාතු සමූහය යන මේ ධාතු සමූහ සත (කිසිවෙකු විසින්) නොකරණ ලදහ. කිසිවිධානයක් නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවන ලදහ. කිසිවෙකු විසින් මැවීම නොකරවන ලදහ. (ඵල රහිත හෙයින්) වඳයහ. පර්වතකූටක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියාහ. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්, සුව පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුවදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳීද (එයින්) කිසිවෙක්, කිසිවෙක් ජීවිතයෙන් තොර නොකරයිද, සත් වැදෑරුම්වූ ශරීරයන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ඇතුල්වෙයි, ගමන් කරයි.
‘මේ වනාහි ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී උත්තම යෝනීන් සම්බන්ධ තුදුස්ලක්ෂ හයදහස්හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද, කර්ම පසක්ද කර්ම තුනක්ද, කාය වාග්කර්ම දෙකක්ද, මනෝකර්ම නම්වූ අර්ධ කර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද කෘෂ්ණාදී ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද, මන්දාදී පුරිෂ භූමි අටද, ආජීවකවෘත්ති එක්සිය නවසාළිසක්ද, පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකසිය හතලිස් නවයක්ද, නාග මණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත් පා පිටු ආදී රාජොධාතු තිස් හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥි ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥි ගර්භ සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨි ගර්භ සතක්ද, දේවයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍යයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාච යෝනි සතක්ද මහාවිල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසියසතක්ද, චූලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක්ද, ගෙවා බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවය ගමන්කොට (සසර) සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ අචේලක සීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචර්යාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොපැමිණි කර්මය හෝ මුහුකුරුවන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමැයි කියාද මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැණ ප්‍රමාණකරන ලද්ද මෙන් සසර සුව දුක් කියන ලද කාල ප්‍රමාණයෙන් කෙළවර කළ කල්හි (සසර) අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය. උස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. වෙලන ලද නූල් බෝලයක් (පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ සිට) විසිකරණ ලද්දේ යම්සේ ලිහෙමින්ම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නතර වෙයිද) එපරිද්දෙන්ම බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවයට ගමන් කරමින් සුවදුක් කෙළවර කරත්’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[7] “විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි, විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණය දැඩිවශයෙන් ගෙන, විඤ්ඤාණයට බැසගෙන ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලද කිසිවෙකුගේ විධානයෙන්ද නොකරණ ලද, කිසිවෙකු විසින් නිර්මාණය නොකරනලද, නිර්මානය නොකරවනලද පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලවූ, ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලවූ, ධර්ම සමූහ හතක් වෙත්. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත්ධර්ම සමූහයෝ කවරහුද?
‘පෘථිවිධාතු සමූහය, ආපෝධාතු සමූහය, තේජෝධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛධාතු සමූහය, දුක්ඛධාතු සමූහය, ජීවධාතු සමූහය යන මේ ධාතු සමූහයා (කිසිවෙකු විසින්) නොකරණ ලදහ. කිසි විධානයක් නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවනලදහ. කිසිවෙකු විසින් මැවීම නොකරවන ලදහ. (ඵල රහිත හෙයින්) වඳයහ. පර්වතකූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියාහ. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්. සුව පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුව දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳීද, (එයින්) කිසිවෙක්, කිසිවෙක් ජීවිතයෙන් තොර නොකරයිද සත්වැදෑරුම්වූ ශරීරයන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ඇතුල්වෙයි, ගමන් කරයි.
‘මේ වනාහි ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී උත්තම යෝනීන් සම්බන්ධ තුදුස්ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද, කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කාය වාග් කර්ම දෙකක්ද, මනෝ කර්ම නම්වූ අර්ධකර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදි ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද, මන්දාදී පුරිෂභූමි අටද, ආජීවක වෘත්ති එක්සිය නවසාළිසක්ද, පරිව්‍රාජික ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකසිය සතළිස් නවයක්ද, නාගමණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත් පා පිටු ආදී රාජොධාතු තිස් හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥි ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥි ගර්භ සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨි ගර්භ සතක්ද, දෙවයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාච යෝනි සතක්ද, මහා විල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසිය සතක්ද, චූලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක්ද ගෙවා බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවය ගමන්කොට (සසර) සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ අචේලක සීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචර්යාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොපැමිණි කර්මය හෝ මුහුකුරු වන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමැයි කියාද, මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැණ ප්‍රමාණ කරණ ලද්ද මෙන් සසර සුව දුක් කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන් කෙළවර කළ කල්හි (සසර) අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. වෙලනලද නූල් බෝලයක් (පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ සිට) විසිකරණ ලද්දේ යම්සේ ලිහෙමින්ම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නතර වෙයිද) එපරිදිම බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවයට ගමන් කරමින් සුව දුක් කෙළවර කරත්’ යන දෘෂ්ටිය උපදියි.
[8] “මහණෙනි, ඒ කුමැයි සිතව්ද? රූපය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද? - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකුගේ විධානය නොකරණ ලදහ. නොමවන ලදහ, මැවීම නොකරවන ලදහ. කිසිවෙකු නූපදවන හෙයින් වඳයහ. පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. විකෘතියකට නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත කවරහුද යත්?
‘පෘථිවි සමූහය, ආපෝ සමූහය, තේජෝ සමූහය, වායෝ සමූහය, සුඛය, දුකය ජීවය යන මේ සමූහ සත කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලදහ. විධානය නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නිර්මිතද නොකරණ ලදහ. නිර්මිත නොකරවන ලදහ. වඳයහ. පර්වතයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. වෙනසකටද නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකෙරෙත්. ඔවුනොවුන්ට සුව පිණිසද දුක් පිණිසද සුවදුක් පිණිසද නොසමත් වෙත්. යමෙකුන් තියණු ආයුධයකින් හිස සිඳිත්ද, කිසිවෙක් කිසිවෙකුත් ජීවිතය තොර නොකරත්ද සත් වැදෑරුම් ධාතූන්ගේ සිදුරු අතරෙන්ම ආයුධය ගමන් කරයි.
‘ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී ප්‍රධාන යෝනීන් සම්බන්ධ දසසතර ලක්ෂ දහදහස් හය සියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද, කර්ම පසක්ද කර්ම තුනක්ද, කාය වාග් කර්ම දෙකක්ද, මනෝකර්ම නම් අර්ධ කර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර්කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ජාති සයක්ද, පුරිෂ භූමි අටක්ද, එක්සිය නවසාළිස් ආජීවකාවන්ද, එක්සිය නවසාළිස් පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යාවෝද, එක්සිය නවසාළිස් නාග මණ්ඩලයෝද, එක්සිය විසි ඉන්ද්‍රියයෝද, එකසියතිස් නිරයෝද, අත් පා පිටු ආදී සතිස් රාජෝධාතූහුද ඔටු ගවාදී සංඥී ගැබ් සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගැබ්සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨික ගැබ්සතක්ද දිව්‍ය නිකාය සතක්ද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද, පිසාච යෝනි සතක්ද, මහා විල්සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසිය සතක්ද, වෙත්. චුල්ලාසීති මහා කල්පලක්ෂයක් බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවයට ගමන්කොට සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ අචේලක සීලයන් නිසා හෝ මේ ව්‍රතය නිසා හෝ මේ තපස නිසා හෝ බ්‍රහ්මචර්යාව නිසා හෝ නුමුහු කිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ මුහුකරවන්නෙමි. මුහු කිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශකරමින් ගෙවන්නෙමියි කියා මෙසේ නැත්තේය. නැළියෙන් මැණ ප්‍රමාණකරණ ලද්දක් මෙන් සුවදුක් (කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන්) කෙළවර කල කල්හි සසරෙහි, අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් හෝ නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ හෝ සිට විසි කරණ ලද නූල් බෝලයක් යම්සේ නොපැකිලීම යයිද (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම සිටීද) එපරිද්දෙන්ම බාලයෝද පණ්ඩිතයෝද කාලයාගේ වශයෙන් නොපැකිලෙන්නාහු සුව දුක් කෙළවර කරත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදනේද?” - “ස්වාමීනි, මෙය නොවන්නේමය.”
[9] “වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක්වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකුගේ විධානය නොකරණ ලදහ. නොමවන ලදහ. මැවීම නොකරවන ලදහ. කිසිවෙකු නූපදවන හෙයින් වඳයහ. පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. විකෘතියකට නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැපදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත කවරහුද යත්?
‘පෘථිවි සමූහය, ආපෝ සමූහය, තේජෝ සමූහය, වායෝ සමූහය, සුඛය දුකය ජීවය යන මේ සමූහ සත කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලදහ. විධානය නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නිර්මිතද නොකරණ ලදහ. නිර්මිත නොකරවන ලදහ. වඳයහ. පර්වතයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත් වෙනසකටද නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකෙරෙත්. ඔවුනොවුන්ට සුව පිණිසද දුක් පිණිද සුවදුක් පිණිසද නොසමත් වෙත්. යමෙකුන් තියණු ආයුධයකින් හිස සිඳිත්ද, කිසිවෙක් කිසිවෙකුත් ජීවිතය තොර නොකරත්ද, සත් වැදෑරුම් ධාතූන්ගේ සිදුරු අතරෙන්ම ආයුධය ගමන් කරයි.
‘ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී ප්‍රධාන යෝනීන් සම්බන්ධ දසසතර ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද, කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කාය වාග්කර්ම දෙකක්ද, මනෝ කර්ම නම් අර්ධ කර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර් කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදි ජාති සයක්ද, පුරිෂ භූමි අටක්ද, එක්සිය නවසාළිස් ආජීවකාවන්ද, එක්සිය නවසාළිස් පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යාවෝද, එක්සිය නවසාළිස් නාගමණ්ඩලයෝද, එක්සිය විසි ඉන්ද්‍රියයෝද, එකසියතිස් නිරයෝද සතිස් රාජෝධාතූහුද, ඔටු ගවාදී සංඥී ගැබ් සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගැබ් සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨික ගැබ් සතක්ද, දිව්‍ය නිකාය සතක්ද, මනුෂ්‍යයෝනි සතක්ද, පිසාචයෝනි සතක්ද, මහාවිල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසිය සතක්ද, වෙත්. චුල්ලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක් බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවයට ගමන් කොට සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම, මේ අචේලක සීලයන් නිසා හෝ මේ ව්‍රතය නිසා හෝ මේ තපස නිසා හෝ බ්‍රහ්මචර්යාව නිසා හෝ නුමුහු කිරීමට ගියා වූ කර්මය හෝ මුහුකරවන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවන්නෙමියි කියා මෙසේ නැත්තේය. නැළියෙන් මැණ ප්‍රමාණ කරණ ලද්දක් මෙන් සසර සුවදුක් (කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන්) කෙළවර කළ කල්හි සසරෙහි, අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් හෝ නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ හෝ සිට වීසිකරණ ලද නූල් බෝලයක් යම්සේ නොපැකිලීම යයිද (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම සිටීද) එපරිද්දෙන්ම බාලයෝද පණ්ඩිතයෝද කාලයාගේ වශයෙන් නොපැකිලෙන්නාහු සුවදුක් කෙළවර කරත්.’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදනේද?” - “ස්වාමීනි, මෙය නොවන්නේමය.”
[10] “සංඥාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි දුකයි.”
“යමක්වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරන ලදහ. කිසිවෙකුගේ විධානය නොකරණ ලදහ. නොමවන ලදහ. මැවීම නොකරවන ලදහ. කිසිවෙකු නූපදවන ලද හෙයින් වඳයහ. පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. විකෘතියකට නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක පිණිස හෝ සැපදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත කවරහුද යත්?
‘පෘථිවි සමූහය, ආපෝ සමූහය, තේජෝ සමූහය, වායෝ සමූහය, සුඛය, දුකය ජීවය යන මේ සමූහ සත කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලදහ. විධානය නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නිර්මිතද නොකරණ ලදහ. නිර්මිත නොකරවන ලදහ. වඳයහ. පර්වතයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. වෙනසකටද නොපැමිණෙත් ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකෙරෙත්, ඔවුනොවුන්ට සුව පිණිසද දුක් පිණිසද සුවදුක් පිණිසද නොසමත් වෙත්. යමෙකුන් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳිත්ද, කිසිවෙක් කිසිවෙකුන් ජීවිතය තොර නොකරත්ද සත් වැදෑරුම් ධාතූන්ගේ සිදුරු අතරෙන්ම ආයුධය ගමන් කරයි.
“ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී ප්‍රධාන යෝනීන් සම්බන්ධ දසසතර ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද, කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කායවාග් කර්ම දෙකක්ද, මනෝ කර්ම නම් අර්ධ කර්මයද දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද දෙසැටක් අන්තර් කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ජාති සයක්ද, පුරිෂ භූමි අටක්ද, එක්සිය නවසාළිස් ආජීවකාවන්ද, එක්සිය නවසාළිස් පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යාවෝද, එක්සිය නවසාළිස් නාගමණ්ඩලයෝද, එක්සිය විසි ඉන්ද්‍රියයෝද එකසිය තිස් නිරයෝද සතිස් රාජෝධාතූහුද, ඔටු ගව ආදී සංඥී ගැබ් සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගැබ් සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨි ගැබ් සතක්ද, දිව්‍ය නිකාය සතක්ද, මනුෂ්‍යයෝනි සතක්ද, පිසාච යෝනි සතක්ද, මහා විල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහාස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එක්සිය සතක්ද වෙත්. චුල්ලාසීති මහා කල්පලක්ෂයක් බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවයට ගමන් කොට සැරිසරා දුක් කෙළවරකරන්නාහ.
“එහි මම මේ අචේලක සීලයන් නිසා හෝ මේ ව්‍රතය නිසා හෝ මේ තපස නිසා හෝ බ්‍රහ්මචර්යාව නිසා හෝ නුමුහු කිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ මුහුකරවන්නෙමි. මුහු කිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවන්නෙමියි කියා මෙසේ නැත්තේය. නැළියෙන් මැන ප්‍රමාණ කරණ ලද්දක් මෙන් සසර සුවදුක් (කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන්) කෙළවර කළ කල්හි සසරෙහි, අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් හෝ නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ හෝ සිට වීසි කරණ ලද නූල් බෝලයක් යම්සේ නොපැකිලීම යයිද? (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම සිටීද) එපරිද්දෙන්ම බාලයෝද පණ්ඩිතයෝද කාලයාගේ වශයෙන් නොපැකිලෙන්නාහු සුව දුක් කෙළවර කරත් යන මේ දෘෂ්ටි උපදනේද?” - “ස්වාමීනි, මෙය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද? “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යනම් එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස් වන ස්වභාවද එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන ‘මේ සත් වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකුගේ විධානය නොකරණ ලදහ. නොමවන ලදහ. මැවීම නොකරවන ලදහ. කිසිවෙකු නූපදවන හෙයින් වඳයහ. පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. විකෘතියකට නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත කවරහුද යත්?
පෘථිවි සමූහය, ආපෝ සමූහය, තෙජෝ සමූහය, වායෝ සමූහය, සුඛය, දුකය ජීවය යන මේ සමූහ සත කිසිවෙකු විසින් නොකරණලදහ. විධානය නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නිර්මිතද නොකරණලදහ. නිර්මිත නොකරවන ලදහ. වඳයහ. පර්වතයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍ර ඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. වෙනසකටද නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකෙරෙත්. ඔවුනොවුන්ට සුව පිණිසද දුක් පිණිසද සුවදුක් පිණිසද නොසමත් වෙත්, යමෙකුන් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳිත්ද, කිසිවෙක් කිසිවෙකුත් ජීවිතය තොරනොකරත්ද, සත්වැදෑරුම් ධාතූන්ගේ සිදුරු අතරෙන්ම ආයුධය ගමන් කරයි.
“ක්ෂත්‍රිය බ්‍රහ්මණාදී ප්‍රධාන යෝනින් සම්බන්ධ දස සතර ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද කර්ම පන්සියයක්ද කර්ම පසක්ද කර්ම තුනක්ද කායවාග් කර්ම දෙකක්ද මනෝකර්ම නම් අර්ධ කර්මයද දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද දෙසැටක් අන්තර් කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදි ජාති සයක්ද, පුරිෂභූමි අටක්ද, එක්සිය නවසාළිස් ආජීවකාවන්ද, එක්සිය නවසාළිස් පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යාවෝද එක්සිය නවසාළිස් නාගමණ්ඩලයෝද, එක්සිය විසි ඉන්ද්‍රියයෝද, එක්සියතිස් නිරයෝද, සතිස් රාජොධාතූහුද, ඔටු ගවාදී සංඥී ගැබ් සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගැබ් සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨි ගැබ් සතක්ද, දිව්‍ය නිකාය සතක්ද, මනුෂ්‍යයෝනි සතක්ද, පිසාච යෝනි සතක්ද, මහා විල්සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහාප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසියසතක්ද, වෙත්. චුල්ලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක් බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවයට ගමන් කොට සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ සීලයන් නිසා හෝ මේ ව්‍රතය නිසා හෝ මේ තපස නිසා හෝ තපවරණය නිසා හෝ බ්‍රහ්මචර්යාව නිසා හෝ නුමුහු කිරීමට ගියාවූ කර්ය හෝ මුහුකරවන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවන්නෙමියි කියා මෙසේ නැත්තේය. නැළියෙන් මැණ ප්‍රමාණ කරණ ලද්දක් මෙන් සුවදුක් (කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන්) කෙළවර කළ කල්හි සසරෙහි, අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් හෝ නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ හෝ සිට විසිකරණ ලද නූල් බෝලයක් යම්සේ නොපැකිලීම යයිද (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම සිටීද) එපරිද්දෙන්ම බාලයෝද පණ්ඩිතයෝද, කාලයාගේ වශයෙන් නොපැකිලෙන්නාහු සුවදුක් කෙළවර කරත්.’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, මෙය නොවන්නේමය.”
[12] “විඥානය, නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යනම් එය දුකද, සැපද,” - “ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන මේ සත් වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණලදහ. කිසිවෙකුගේ විධානය නොකරණ ලදහ. නොමවන ලදහ. මැවීම නොකරවන ලදහ. කිසිවෙකු නූපදවන හෙයින් වඳයහ. පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍ර ඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. විකෘතියකට නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්. ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැපදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත කවරහුද යත්?”
‘පෘථිවි සමූහය, ආපෝ සමූහය, තෙජෝ සමූහය, වායෝ සමූහය, සුඛය, දුකය, ජීවය යන සමූහ සත කිසිවෙකු විසින් නොකරණලදහ. විධානය නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නිර්මිතද නොකරණ ලදහ. නිර්මිත නොකරවන ලදහ. වඳයහ. පර්වතයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. වෙනසකටද නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකෙරෙත්. ඔවුනොවුන්ට සුව පිණිසද, නොසමත් වෙත්. යමෙකුන් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳිත්ද, කිසිවෙකුන් ජීවිතය තොර නොකරත්ද, සත් වැදෑරුම් ධාතූන්ගේ සිදුරු අතරෙන්ම ආයුධය ගමන් කරයි. ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී ප්‍රධාන යෝනීන් සම්බන්ධ දසසතර ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද, කර්මපසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කාය වාග් කර්ම දෙකක්ද, මනෝ කර්ම නම් අර්ධ කර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ජාති සයක්ද, පුරිෂභූමි අටක්ද, එක්සිය නවසාළිස් ආජීවකාවන්ද එක්සියනවසාළිස් පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යාවෝද, එක්සිය නවසාළිස් නාගමණ්ඩලයෝද, එක්සිය විසි ඉන්ද්‍රියයෝද, එක්සියතිස් නිරයෝද, සතිස් රාජොධාතුහුද ඔටු ගවාදී සංඥී ගැබ් සතක්ද, සාලිසවාදී අසංඥී ගැබ්සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨික ගැබ්සතක්ද, දිව්‍ය යෝනී සතක්ද, මනුෂ්‍යයෝනි සතක්ද, පිසාච යෝනි සතක්ද, මහා විල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද කුඩා ස්වප්න එකසිය සතක්ද වෙත්. චුල්ලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක් බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවයට ගමන්කොට සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ අචේලක සීලයන් නිසා හෝ මේ ව්‍රතය නිසා හෝ මේ තපස නිසා හෝ බ්‍රහ්මචර්යාව නිසා හෝ නුමුහු කිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ මුහුකරවන්නෙමි. මුහු කිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවන්නෙමියි කියා මෙසේ නැත්තේය. නැළියෙන් මැණ ප්‍රමාණ කරණ ලද්දක් මෙන් සුවදුක් (කියන ලද කාල ප්‍රමාණයෙන්) කෙළවර කළ කල්හි සසරෙහි අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් හෝ නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ හෝ සිට විසිකරණ ලද නූල් බෝලයක් යම්සේ නොපැකිලීම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම සිටීද) එපරිද්දෙන්ම බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, කාලයාගේ වශයෙන් නොපැකිලෙන්නාහු සුවදුක් කෙළවර කරත්. යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, මෙය නොවන්නේමය.”
[13] “මෙසේ දක්නාලද, අසනලද, නාසය, දිව, කය යන තුනෙන් දැන ගන්නාලද, සිතින් දන්නා ලද, පැමිණෙන ලද, සොයන ලද සිතින් විමසන ලද යම් ඒ දෙයක් වේද, එයද නිත්‍යය හෝ වෙයිද, අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද? එය දුක් හෝ වෙයිද? සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිවශයෙන් නොගැනීම නිසා ‘මේ සත්වැදෑරුම් කායයෝ කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලද්දාවූද, කිසිවෙකු විසින් විධාන නොකරණ ලද්දාවූද, කිසිවෙකු විසින් නොමවන ලද්දාවූද, කිසිවකු ලවා මැවීම නොකරවන ලද්දාවූ කිසිවෙකු නූපදවන හෙයින් වඳවූ, පර්වතයක් මෙන් නිශ්චලව සිටින්නාවූ ඉන්දඛීලයක් මෙන් නොසෙල්වී සිටින්නාවූ ධර්ම සමූහ සතක්වෙත්. ඔව්හු කම්පා නොවෙත්. වෙනසකටද නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන්ට පීඩාද නොකරත්. ඔවුනොවුන්ගේ සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුව දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත කවරහුද යත්?
‘පෘථිවි ධාතු සමූහය, ආපෝධාතු සමූහය, තේජෝධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛය, දුක්ඛය, ජීවය යන මොහුයි. මේ සමූහ සත කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් විධානය නොකරණ ලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවන ලදහ. කිසිවෙකු ලවා මැවීම නොකරවන ලදහ. කිසිවෙකු නූපදවන හෙයින් වඳයහ. පර්වතයක් මෙන් නිශ්චලව සිටින්නාහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නොසෙල්වී සිටින්නාහ. ඔව්හු කම්පා නොවෙත්. වෙනසකටද නොපැමිණෙත්. ඔවුනොවුන්ට පීඩාද නොකරත්. ඔවුනොවුන්ගේ සැප පිණිස හෝ දුක පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් යමෙකුගේ තියුණුවූ ආයුධයකින් හිස සිඳීද, කිසිවෙක් කිසිවෙකුගේ ජීවිතය තොර නොකරද්ද, සත්වැදෑරුම් ධාතූන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ගමන් කෙරේ.
‘ක්ෂතිය බ්‍රාහ්මණාදී මේ තුදුස් ලක්ෂහයදහස් හයසියයක්, උත්තම යෝනීහුද කර්ම පන්සියයක්ද, කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කාය වාග් කර්ම දෙකක්ද, මනෝකර්ම නම්වූ අර්ධකර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද දෙසැටක් අන්තර් කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද, පුරිෂ භූමි අටක්ද, ආජීවක වෘත්ති එක්සිය සතළිස් නවයක්ද, පරිව්‍රාජ ප්‍රව්‍රජ්ජා එකසිය සතළිස් නවයක්ද, නාග මණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත්පා පිටු ආදී රාජෝධාතු තිස්හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥී ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගර්භ සතක්ද, උක් හුණ ආදී නිර්ඝණ්ඨික ගර්භ සතක්ද, දේවයෝනි සතක්ද, නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද, නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාච යෝනි සතක්ද, විල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා සීන සතක්ද, කුඩා සීන එකසිය සතක්ද, චූලාසීති මහාකල්ප ලක්ෂයක්ද, බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද භවයෙන් භවය ගමන්කොට සසර සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ සීලයෙන් හෝ වෘත්තයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචර්යාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොගියාවූ කර්මයා හෝ මුහුකුරුවන්නෙමි, මුහු කිරීමට ගියාවූ හෝ කර්මය ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමියි කියාද, මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැන ප්‍රමාණ කරණ ලද්දාක්මෙන් සුව දුක් (කියන ලද කාල ප්‍රමාණයෙන්) කෙළවර කළ කල්හි සසරෙහි අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. පර්වතයක් උඩ හෝ ගසක් උඩ සිට වීසි කරණලද නූල් බෝලයක් නොපැකිල යම්සේ යයිද (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නවතීද) එපරිද්දෙන්ම බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද (කාලයාගේ වශයෙන්) නොපැකිල යන්නාහු සුව දුක් කෙළවර කරන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
“මහණෙනි, යම්තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ සයවැදෑරුම් කරුණෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛනිරෝධයෙහිද සැකදුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරු වූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝතාපන්න යෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(අටවෙනි මහාදිට්ඨ සූත්‍රය නිමි.)
|
| 9. සස්සතදිට්ඨිසුත්තං | 9. සස්සත සූත්‍රය |
|
214
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘සස්සතො ලොකො’’’ති? භගවංමූලකා
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘සස්සතො ලොකො’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති...පෙ.... දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති - අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. නවමං.
|
214
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ “ලෝකය සදාකාලිකය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභවකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරණ සේක්නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලිකය යන’ මේ දෘෂ්ටි උපදියි. වේදනාව ඇතිකල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි. සංඥාව ඇතිකල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි. සංස්කාර ඇති කල්හි සංස්කාර නිසා සංස්කාරයට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? රූපය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය”
“වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන “ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, නූපදින්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ වෙයිද? සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද? එය දැඩිකොට නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
“විඥාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
[5] “ඇසින් දකිනලද, කණින් අසනලද, නාසය දිව කය යන තුනෙන් දැනගන්නා ලද සිතින් දන්නා ලද පැමිණෙන ලද සොයනලද විමසනලද යම් ඒ දෙයක්වේද, එයද නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම් එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
[6] “මහණෙනි, යම්තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි පැවති සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැකදුරුවූයේ වෙයි, දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්යශ්‍රාවකතෙමේ සෝවාන් මඟපලට පැමිණියෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද, නියත ගති ඇත්තෙකැයිද අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(නවවෙනි සස්සත සූත්‍රය (1) නිමි.)
|
| 10. අසස්සතදිට්ඨිසුත්තං | 10. අසස්සත සූත්‍රය (2) |
|
215
සාවත්ථිනිදානං
‘‘යතො
|
215
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන්ට කථාකළ සේක. ‘ස්වාමීනි’යි, කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි, කුමක් නිසා, කුමකට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභව කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. මේ කීමේ අදහස කුමක්ද? භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාරන සේක්නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලිකය නොවේ’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ලෝකය සදාකාලික නොවේ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංස්කාර ඇති කල්හි සංස්කාර නිසා සංස්කාරයට පැමිණ ලෝකය සදාකාලික නොවේ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ ලෝකය අසදාකාලික හෙවත් අසාස්වතය කියා මෙසේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? රූපය නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද? එය දැඩිලෙස අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද? එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද? ඒ දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම් එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්. එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි. දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?”-“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඤ්ඤාණය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] “දක්නාලද අසනලද නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නාලද දැනගන්නාලද සිතින් පැමිණෙන ලද, සොයන ලද විමසන ලද යම් ඒ දෙයක්වේද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
[6] “මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්ය ශ්‍රාවකයාහට මේ සයවැදෑරුම් කරුණෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධය පිළිබඳවද සැකදුරු වූයේ වෙයි. දුක්ඛනිරෝධ ගාමිනී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරු වූයේ වෙයි. මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝවාන් වූවෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාව කොට ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිට කොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(දහවෙනි අසස්සත සූත්‍රය (2) නිමි.)
|
| 11. අන්තවාසුත්තං | 11. අන්තවා සූත්‍රය |
|
216
සාවත්ථිනිදානං
|
216
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනියි’ කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ “ලෝකය අන්තවත්ය (කෙළවරක් ඇත්තේය) යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභව කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. මේ කීමේ අදහස කුමක් දැයි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් වදාරන සේක් නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ‘ලෝකය කෙළවර ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංස්කාරයන් ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ ‘ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ ‘ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි. ඒ කුමකැයි සිතව්ද? රූපය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ඉදින් ‘ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි. අනිත්‍යය,”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම් එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයන් නිත්‍යද, අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යය නම් එය දුකද, සැපද?”-“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වානොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
“විඥානය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] “ඇසින් දකින ලද, කණින් අසන ලද, නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නා ලද, සිතින් දැනගන්නා ලද, පැමිණෙන ලද, සොයන ලද, විමසන ලද, යම් මේ දෙයක් වෙයිද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම් එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
[6] “යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන “ලෝකය කෙළවරක් ඇත්තේය” යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාගේ මේ කරුණෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධය පිළිබඳවද සැක දුරු වූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි. මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝතාපන්නයයිද, සතර අපායෙහි නොවැටෙන ස්වභාවය ඇත්තෙකැයිද, නියත ගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(එකොළොස්වෙනි අන්තවා සූත්‍රය නිමි.)
|
| 12. අනන්තවාසුත්තං | 12. අනන්තවා සූත්‍රය |
|
217
සාවත්ථිනිදානං
|
217
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරණ සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි වනාහි, කුමක් නිසා, කුමකට පැමිණ ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය, යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභවකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරණසේක්නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි. එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇතිකල්හි, රූපය නිසා. රුපයට බැසගෙන ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“වේදනාව ඇතිකල්හි, වේදනාව නිසා, වේදනාවට බැසගෙන ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“සංඥාව ඇතිකල්හි, සංඥාව නිසා, සංඥාවට බැසගෙන ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“සංස්කාරය ඇතිකල්හි, සංස්කාරය නිසා, සංස්කාරයට බැසගෙන ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි, විඤ්ඤාණය නිසා, විඤ්ඤාණයට බැසගෙන ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි හඟිව්ද? රූපය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි. දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය, දැඩිලෙස නොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, එය වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඥානය නිත්‍ය හෝ වෙයිද, අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] “දක්නාලද අසනලද නාසය, දිව, කය යන තුනෙන් දැනගන්නාලද සිතින් දන්නාලද, පැමිණෙනලද, සොයන ලද, විමසනලද යම් ඒ දෙයක් වේද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය. යන දෘෂ්ටි උපදින්නේද?”
“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[6] “මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක්ඛයෙහිද, සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ සමුදයෙහිද, සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධයෙහිද, සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිනී ප්‍රතිපදාර්ය සත්‍යයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි. මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝතාපන්න යෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද, නියත ගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත්ඵල පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.
(දොළොස්වෙනි අනන්තවා සූත්‍රය නිමි.)
|
| 13. තංජීවංතංසරීරංසුත්තං | 13. තංජීවං සූත්‍රය |
|
218
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘තං ජීවං තං සරීර’’’න්ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා...පෙ.... නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. තෙරසමං.
|
218
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරනසේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනියි’ කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘ජීවයත් එයමය, ශරීරයත් එයමය’ යන දෘෂ්ටිය උපදීද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභවකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරන සේක්නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව් මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි. එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇතිකල්හි, රුපය නිසා, රුපයට පැමිණ, ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“වේදනාව ඇතිකල්හි, වේදනාව නිසා, වේදනාවට පැමිණ, ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
‘සංඥාව ඇතිකල්හි, සංඥාව නිසා, සංඥාවට පැමිණ ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“සංස්කාරයන් ඇතිකල්හි, සංස්කාරයන් නිසා, සංස්කාරයන්ට පැමිණ, ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි, විඤ්ඤාණය නිසා, විඤ්ඤාණයට පැමිණ, ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය. යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි හඟිව්ද? රූපය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක් හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි. අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි. දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමිනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි. දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඤ්ඤාණය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ජීවයත් එයමය. ශරීරයත් එයමය යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] “දක්නාලද, අසනලද, නාසය, දිව, කය යන තුනෙන් දන්නාලද, සිතින් දැනගන්නාලද, පැමිණෙන ලද, සොයන ලද, විමසනලද යම් ඒ දෙයක් වේද, එය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?”
“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් එය දැඩිලෙස නොගෙන ජීවයත් එයමය ශරීරයත් එයමය යන දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?”
“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[6] “මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්ය ශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, දුක්ඛයෙහිද, ඔහුගේ සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛසමුදයෙහිද, ඔහුගේ සැක දුරු වූයේ වෙයි. දුක්ඛනිරෝධයෙහිද, ඔහුගේ සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාවෙහිද, ඔහුගේ සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝවාන් මාර්ගඵලයට පැමිණියෙකැයිද සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද නියතවූ ගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිට කොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(දහතුන්වෙනි තංජීවං සූත්‍රය නිමි.)
|
| 14. අඤ්ඤංජීවංඅඤ්ඤංසරීරංසුත්තං | 14. අඤ්ඤං ජීවං සූත්‍රය |
|
219
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘අඤ්ඤං ජීවං අඤ්ඤං සරීර’’’න්ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා...පෙ....
|
219
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇති කල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරන සේක්නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “රූපය ඇතිකල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදී. වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදී. සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක යන මේ දෘෂ්ටිය උපදී. සංස්කාර ඇති කල්හි සංස්කාර නිසා සංස්කාරයට පැමිණ ‘ජීවය අනිකක, ශරීරය අනිකක’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදී. විඥානය ඇතිකල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදී.
“මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද?
“රූපය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේය.”
“වේදනාව නිත්‍යද අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වානොගෙන ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද? - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.
“සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම් එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඤ්ඤාණය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක, යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] “දක්නාලද, අසනලද, නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නාලද, සිතින් දන්නාලද, සොයන ලද, විමසන ලද යම් දෙයක් වේද, එයද නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන ‘ජීවය අනිකක ශරීරය අනිකක යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[6] “මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයි, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැකදුරුවූයේ වෙයි, දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි දුක්ඛ නිරෝධය පිළිබඳවද සැක දුරු වූයේ වෙයි, දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි.”
“මහණෙනි, මේ ආර්යශ්‍රාවකතෙමේ ශ්‍රොතාපත්ති මාර්ග ඵලයට පැමිණියෙකැයිද සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද නියත ගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(දහහතරවෙනි අඤ්ඤං ජීවං සූත්‍රය නිමි.)
|
| 15. හොතිතථාගතොසුත්තං | 15. තථාගත සූත්‍රය. (1) |
|
220
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා...පෙ.... නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. පන්නරසමං.
|
220
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභවකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරණ සේක් නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය යන’ මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. වේදනාව ඇතිකල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘සත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි. සංඥාව ඇතිකල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි. සංස්කාර ඇති කල්හි සංස්කාර නිසා සංස්කාරයට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? රූපය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ වෙයිද? සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට නොගෙන ‘සත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඥාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක්වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවන්නේමය.”
[5] “ඇසින් දකිනලද, කණින් අසනලද, නාසය දිව කය යන තුනෙන් දැනගන්නා ලද සිතින් දන්නා ලද පැමිණෙන ලද සොයනලද විමසනලද යම් ඒ දෙයක්වේද, එයද නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම් එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩි වශයෙන් නොගෙන ‘සත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[6] “මහණෙනි, යම්තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි පැවති සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැකදුරුවූයේ වෙයි, දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි දුක්ඛ නිරෝධයෙහිද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්යශ්‍රාවකතෙමේ සෝවාන් මගපලට පැමිණියෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද, නියත ගති ඇත්තෙකැයිද අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(පසළොස්වෙනි තථාගත සූත්‍රය (1) නිමි.)
|
| 16. නහොතිතථාගතොසුත්තං | 16. තථාගත සූත්‍රය (2) |
|
221
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස
|
221
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන්ට කථාකළ සේක. ‘ස්වාමීනි’යි, කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි, කුමක් නිසා, කුමකට පැමිණ ‘සත්වතෙමේ මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභව කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරන සේක්නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේය. වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංඥාව ඇතිකල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංස්කාර ඇතිකල්හි සංස්කාර නිසා සංස්කාරයට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? රූපය නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද? එය දැඩිලෙස අල්වා නොගෙන සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය,”
“වේදනාව නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද? එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද? ඒ දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම් එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩි කොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම්, එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙම මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඤ්ඤාණය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙම මරණින් මතු නොවන්නේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි. එය නොවන්නේමය.”
[5] “දක්නාලද අසනලද නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නාලද දැනගන්නාලද සිතින් පැමිණෙන ලද, සොයන ලද විමසන ලද යම් ඒ දෙයක්වේද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙම මරණින් මතු නොවන්නේය.’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[6] “මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්ය ශ්‍රාවකයාහට මේ සයවැදෑරුම් කරුණෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධය පිළිබඳවද සැකදුරු වූයේ වෙයි. දුක්ඛනිරෝධ ගාමිනී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරු වූයේ වෙයි. මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝවාන් වූවෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාව කොට ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිට කොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(දහසයවෙනි තථාගත සූත්‍රය (2) නිමි.)
|
| 17. හොතිචනචහොතිතථාගතොසුත්තං | 17. තථාගත සූත්‍රය. (3) |
|
222
සාවත්ථිනිදානං
|
222
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනියි’ කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ, ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභව කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. මේ කීමේ අදහස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරන සේක්නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ, ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ, ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි. සංස්කාරයන් ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ, ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි, විඥානය ඇති කල්හි විඥානය නිසා විඥානයට පැමිණ, ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? රූපය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ඉදින් ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය,”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකෙට අල්වානොගෙන ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍යය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය,”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරයන් නිත්‍යද, අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යය නම් එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඥානය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුකද, සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] “ඇසින් දකින ලද, කණින් අසන ලද, නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නාලද, සිතින් දැනගන්නා ලද පැමිණෙන ලද, සොයන ලද, විමසන ලද, යම් මේ දෙයක් වෙයිද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම් එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි. යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[6] මහණෙනි, යම් තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාගේ මේ කරුණෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද, සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
‘මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝතාපන්නයයිද, සතර අපායෙහි නොවැටෙන ස්වභාවය ඇත්තෙකැයිද නියත ගති ඇත්තෙකැයිද අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
|
| 18. නෙවහොතිනනහොතිතථාගතොසුත්තං | 18. තථාගත සූත්‍රය. (4) |
|
223
සාවත්ථිනිදානං
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.
‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛසමුදයෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛනිරොධෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති - අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. අට්ඨාරසමං
|
223
[1] මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරණ සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි වනාහි, කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ, ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේද නොවෙයි නොවන්නේද නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල්කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභවකොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන්වහන්සේ විසින්ම වදාරණසේක්නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇතිකල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ, ‘සත්ත්වතෙම මරණින් මතු වන්නේත් නොවෙයි. නොවන්නේත් නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“වේදනාව ඇතිකල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ, ‘සත්ත්වතෙම මරණින් මතු වන්නේත් නොවෙයි. නොවන්නේත් නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“සංඥාව ඇතිකල්හි සංඥාව නිසා, සංඥාවට පැමිණ සත්ත්වතෙම මරණින් මතු වන්නේත් නොවෙයි. නොවන්නේත් නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“සංස්කාරය ඇති කල්හි, සංස්කාරය නිසා, සංස්කාරයට පැමිණ, ‘සත්ත්වතෙම මරණින් මතු වන්නේත් නොවෙයි. නොවන්නේත් නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි විඤ්ඤාණය නිසා, විඤ්ඤාණයට පැමිණ, ‘සත්ත්වතෙම මරණින් මතු වන්නේත් නොවෙයි. නොවන්නේත් නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි හඟිව්ද? රූපය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘සත්ත්වතෙම මරණින් මතු වන්නේද නොවෙයි. නොවන්නේද නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය,”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේද නොවෙයි. නොවන්නේද නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය,”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද? - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් මතු වන්නේද නොවෙයි. නොවන්නේද නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට නොගෙන ‘සත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද නොවෙයි. නොවන්නේද නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඤ්ඤාණය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිලෙස නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද නොවෙයි. නොවන්නේද නොවෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] “ඇසින් දකින ලද, කණින් අසන ලද, නාසය දිව කය යන තුනෙන් දන්නා ලද, සිතින් දැනගන්නා ලද පැමිණෙන ලද, සොයන ලද, විමසන ලද, යම් මේ දෙයක් වෙයිද, එයද නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යනම් එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, එය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් මතු වන්නේද වෙයි. නොවන්නේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[6] මහණෙනි, යම්තැනක පටන් ආර්යශ්‍රාවකයාහට මේ සයවැදෑරුම් කරුණෙහි සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. දුක්ඛ නිරෝධයෙහිද සැකදුරුවූයේ වෙයි, ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳවද සැක දුරු වූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ සෝතාපන්නයෙකැයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද, අර්හත් ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.”
(දහඅටවෙනි තථාගත සූත්‍රය (4) නිමි.)
|
| 2. දුතියගමනවග්ගො | 2. පෙය්‍යාල වර්ගය |
| 1. වාතසුත්තං | 1. වාත සූත්‍රය |
|
224
සාවත්ථිනිදානං
‘‘තං
|
224
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1603 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇතිකල්හි, දුක නිසා, දුකට පැමිණ ‘වාතයෝ නොහමත්. ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්. සඳ හිරු උදා නොවෙත්, නොබසිත් ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් සිටියේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
|
|
225-240
(පුරිමවග්ගෙ විය අට්ඨාරස වෙය්‍යාකරණානි විත්ථාරෙතබ්බානීති
|
225-240
එතං මම සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1606 වෙනි පිටේ එතං මම සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇතිකල්හි, දුක නිසා දුකට පැමිණ, ‘මෙය මගේය ඒ මම වෙමි. එය මාගේ ආත්මය වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
සො අත්තා සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1610 වෙනි පිටේ සො අත්තා සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි, දුකට පැමිණ, ‘හේ ආත්මය වෙයි. හේ ලෝකය වෙයි. හේ පරලොව මම වන්නෙමි. හේ නිත්‍යය, ඒකාන්තය, සදාකාලිකය, නොපෙරලෙන ස්වභාව ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
නෝචමේසියා සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1613 වෙනි පිටේ නෝචමේසියා සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුකනිසා දුකට පැමිණ ‘මම නොවෙම් නම් මාගේ නොවෙයි. මම නොවන්නෙම් නම් මාගේ නොවන්නේය, යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
නත්ථි කරොත සූත්‍රය.
(මෙ සූත්‍රයේ 13 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1616 වෙනි පිටේ නත්ථි කරොත සූත්‍රය (1) මෙනි.)
[13] මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘දානයෙහි විපාක නැත. කම්පල අදහා කරණ මහා යාගයන්හි විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවෙක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතරමහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරිෂතෙමේ යම්කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුවයයි. ආපෝ ධාතුව, ආපෝ ධාතුව අනුව යයි තේජෝ ධාතුව තේජෝ ධාතුව, අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුව යයි. සිත සවැනි කොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනි කොට ඇති මලසිරුර පුරිසයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත්. ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන්බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවර කොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳීමට යෙත්. විනාශයට යෙත්. මරණින් මතු නූපදිත් යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
නත්ථි කරොත සූත්‍රය. (2)
(මේ සූත්‍රයේ 13 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1626 වෙනි පිටේ නත්ථි කරොත සූත්‍රය (2) මෙනි.)
[13] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ (පව්කම්) කරන්නා හටද, කරවන්නාහටද, අත්පා ආදිය සිඳින්නාහටද, සින්දවන්නාහටද, පීඩාකරන්නාහටද, පීඩාකරවන්නාහටද, සෝක ඇතිකරන්නාහටද, අනුන් ලවා ශෝක කරවන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද, බඳින්නාහටද, බන්දවන්නාහටද, ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද, සොරකම් කරන්නාහටද, ගෙවල් බිඳින්නාහටද, ගම් පහරන්නාහටද, ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නාහටද, මග රැක සිට අන්සතු දෙය පැහැරගන්නාහටද පරඹුවන් කරා යන්නා හටද බොරු කියන්නාහටද පව් කරන්නාහටද පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථුවියෙහි වූ සියලු ප්‍රාණීන් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද, ඒ නිසා වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නසමින් ඝාතනය කරමින් සිඳිමින් සින්දවමින් පීඩා කරමින් පීඩා කරවමින් ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දන්දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාගකරමින් යාග කරවමින් ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුර දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොටගෙන වන පිනක් නැත පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දීම කරණකොට ගෙනද, දානයෙන් ඉන්ද්‍රිය දමනයෙන් සීල සංයමයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් වන්නාවූ පින් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක් නැත’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
නත්ථි හේතු සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 13 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1637 වෙනි පිටේ නත්ථි හේතු සූත්‍රය මෙනි.)
[13] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘සත්ත්වයින්ගේ කෙලෙසීම පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය හේතු රහිතව ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්. (දිව්‍ය ලොකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරිස ශක්තියක් නැත. පුරිස පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු තමාවසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බලරහිත වූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන් කිරීම් වශයෙන්ද ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාහිජාති ආදී සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සැප දුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
මහාදිට්ඨ සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 13 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1644 වෙනි පිටෙ මහාදිට්ඨ සූත්‍රය මෙනි.)
[13] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘කිසිවෙකු විසින් නොකරණ ලද කිසිවෙකුගේ විධානය නොකරණ ලද කිසිවෙකු විසින් නිර්මාණය නොකරන ලද නිර්මාණය නොකරවන ලද පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්චලවූ ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලවූ ධර්ම සමූහය හතක් වෙත්. ඔව්හු නො සැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත් ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත්ධර්ම සමූහයෝ කවරහුද?
‘පෘථිවිධාතු සමූහය, ආපෝධාතු සමූහය, තේජෝධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛධාතු සමූහය, දුක්ඛධාතු සමූහය, ජීවධාතු සමූහය යන මේ ධාතු සමූහයා (කිසිවෙකු විසින්) නොකරණලදහ. කිසි විධානයක් නොකරණලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවනලදහ. කිසිවෙකු විසින් මැවීම නොකරවනලදහ. (ඵල රහිත හෙයින්) වඳයහ. පර්වතකූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියාහ. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්, සුව පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුවදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳීද, (එයින්) කිසිවෙක් කිසිවෙකු ජීවිතයෙන් තොර නොකරයිද, සත්වැදෑරුම්වූ ශරීරයන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ඇතුලට ගමන් කරයි.
“මේ වනාහි ක්ෂත්‍රිය බ්‍රහ්මණාදී උත්තමයෝනින් සම්බන්ධ තුදුස් ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කාය වාක් කර්ම දෙකක්ද, මනෝකර්ම නම්වූ අර්ධ කර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද මන්දාදී පුරිෂ භූමි අටද, ආජීවකවෘත්ති එක්සිය නවසාළිසක්ද, පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකසිය සතළිස් නවයක්ද, නාග මණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත් පා පිටු ආදී රාජොධාතු තිස් හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥී ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගර්භ සතක්ද, උක් ආදී නිර්ග්‍රන්ථි ගර්භ සතක්ද, දෙවයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාචයෝනි සතක්ද, මහාවිල් සතක්ද ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද කුඩා ස්වප්න එකසිය හතක්ද, චූලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක්ද ගෙවා බාලයෝද පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවය ගමන් කොට (සසර) සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ අචේලක සීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචරියාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොපැමිණි කර්මය හෝ මුහුකුරුවන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමැයි කියාද, මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැන ප්‍රමාණ කරණලද්ද මෙන් සසර සුව දුක් කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන් කෙළවර කළ කල්හි (සසර) අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. වෙලනලද නූල් බෝලයක් (පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ සිට) විසිකරණ ලද්දේ යම්සේ ලිහෙමින්ම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නතර වෙයිද) එපරිදිම බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවයට ගමන් කරමින් සුවදුක් කෙළවර කරති’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
සස්සත සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1665 වෙනි පිටේ සස්සත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේදෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
අසස්සත සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1668 වෙනි පිටේ අසස්සත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ. යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
අන්තවා සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1671 වෙනි පිටේ අන්ත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘ලෝකය අන්තවත්ය (කෙළවරක් ඇත්තේය.) යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි එය නොවන්නේමය.”
අනත්ත සූත්‍රය
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1674 වෙනි පිටේ අනන්ත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තංජීවං සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1677 වෙනි පිටේ තංජීවං සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘එය ජීවිතය වෙයි, එය ශරීරය වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
අඤ්ඤංජීවං සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1680 වෙනි පිටේ අඤ්ඤංජීවං සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘ජීවය අනිකකි. ශරීරය අනිකකි, යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තථාගත සූත්‍රය (1)
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1683 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ “සත්ත්වතෙමේ මරණින් පසු ඇත්තේය, යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තථාගත සූත්‍රය. (2)
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1686 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘සත්ත්වතෙමේ මරණින් පසු නැත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තථාගත සූත්‍රය (3)
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1689 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘මරණින් පසු සත්ත්වයා ඇත්තේද වෙයි නැත්තේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි එය නොවන්නේමය.”
|
| 18. නෙවහොතිනනහොතිසුත්තං | 18. තථාගත සූත්‍රය (4) |
|
241
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා...පෙ.... ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති... සඤ්ඤාය සති... සඞ්ඛාරෙසු සති... විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති.
‘‘තං
|
241
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1692 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, මෙසේ වනාහි දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘මරණයෙන් පසු සත්ත්වතෙමේ නොවේමය, නොවන්නේත් නොවේය’ යන දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
|
| 19. රූපීඅත්තාසුත්තං | 19. අත්තා සූත්‍රය (1) |
|
242
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය
‘‘තං
|
242
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන් ඇමතූසේක. ‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
“මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මයයයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නාකොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරන සේක් නම් මැනවි.
“මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගිවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සංඥාව ඇතිකල්හි, සංඥාව නිසා, සංඥාවට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගිවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සංස්කාර ඇති කල්හි සංස්කාරය නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇති කල්හි විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණයට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
[4] “මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? රූපය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, පෙරළෙන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ රූපය අල්වා නොගැනීමෙන් මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද” -“ස්වාමීනි, එසේ නොවේ.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? වේදනාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ වේදනාව අල්වා නොගැනීමෙන් මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” -“ස්වාමීනි, එසේ නොවේ.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මරණයෙන් මතු අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි” යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංඥාව නිත්‍යයද, අනිත්‍යයද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවයද ඉදින් ඒ සංඥාව අල්වා නොගැනීමෙන් මරණයෙන් මතු අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” -“ස්වාමීනි, එසේ නොවේ.”
මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
‘මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංස්කාර නිත්‍යද අනිත්‍යයද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද ඉදින් ඒ සංස්කාර අල්වා නොගැනීමෙන් මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” -“ස්වාමීනි, එසේ නොවේ.”
“මහණෙනි. මෙසේ දුක ඇතිකල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මරණයෙන් මතු ‘අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි, දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
‘මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? විඤ්ඤාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
‘යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි දුකය.”
‘යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද, ඒ විඤ්ඤාණය දැඩිකොට අල්වා නොගෙන ‘මරණයෙන් මතු අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි. එසේ නොවේ.”
“මහණෙනි. මෙසේ දුක ඇතිකල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ ‘මරණයෙන් මතු අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන දෘෂ්ටිය උපදියි.
[5] “මහණෙනි, යම්තැනක පටන් ආර්ය ශ්‍රාවකයාහට මේ කරුණු සයෙහි, සැක දුරුවූයේ වෙයිද, ඔහුට දුක පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ සමුදය පිළිබඳවද සැකදුරු වූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධය පිළිබඳවද සැක දුරුවූයේ වෙයි. ඔහුට දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී ප්‍රතිපදාව පිළිබඳව ද සැක දුරුවූයේ වෙයි.
“මහණෙනි, මේ ආර්ය ශ්‍රාවකතෙමේ ශ්‍රොතාපන්නයයිද, සතර අපායෙහි නොවැටීම ස්වභාවකොට ඇත්තෙකැයිද නියත ගති ඇත්තෙකැයිද, අර්හත්ඵලය පිහිටකොට ඇත්තෙකැයිද කියනු ලැබේ.
|
| 20. අරූපීඅත්තාසුත්තං | 20. අත්තා සූත්‍රය (2) |
|
243
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘අරූපී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? (පෙය්‍යාලො) වීසතිමං.
|
243
[1] (මේ සූත්‍රයද මේ වර්ගයේ 19 වෙනි සූත්‍රය මෙන් ජේතවනාරාමයේදී දේසනාකරන ලද්දකි)
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි, කුමක් නිසා, කුමකට පැමිණ, ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් කියා දෙතොත් හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි”ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇතිකල්හි, රූපය නිසා, රූපයට පැමිණ, ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා, වේදනාවට පැමිණ, ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සංඥාව ඇතිකල්හි, සංඥාව නිසා, සංඥාවට පැමිණ, ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සංස්කාරයෝ ඇතිකල්හි, සංස්කාරයන් නිසා, සංස්කාරයන්ට පැමිණ, ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි, විඤ්ඤාණය නිසා, විඤ්ඤාණයට පැමිණ, ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
[4] “මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? රූපය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ රූපය අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි. එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි, දුක නිසා, දුකට පැමිණ, මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි. කුමක් සිතන්නහුද? වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද ඉදින් ඒ වේදනාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි, දුක නිසා, දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංඥාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංඥාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි, දුක නිසා, දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංස්කාරයෝ නිත්‍යද? අනිත්‍යයද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංස්කාර අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි, දුක නිසා, දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? විඤ්ඤාණය නිත්‍යද? අනිත්‍යද? - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ විඤ්ඤාණය අල්වානොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු ධ්‍යානය (අරූපි බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි. එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි, දුක නිසා. දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
|
| 21. රූපීචඅරූපීචඅත්තාසුත්තං | 21. අත්තා සූත්‍රය. (3) |
|
244
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘රූපී ච අරූපී ච අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති...පෙ..... එකවීසතිමං.
|
244
[1] (මේ සූත්‍රයද මේ වර්ගයේ 19 වෙනි සූත්‍රය මෙන් ජේතවනාරාමයෙහිදී දේශනා කරන ලද්දකි.)
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටිය උපදියිද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද, මරණයෙන් මතු නිරෝගි ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද, මරණයෙන් මතු නිරෝගී ආත්මයවෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සඤ්ඤාව ඇති කල්හි සඤ්ඤාව නිසා සඤ්ඤාවට පැමිණ ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද, මරණයෙන් මතු නිරෝගි ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සංස්කාරයෝ ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ, ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද මරණයෙන් මතු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇති කල්හි විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණයට පැමිණ ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද, මරණයෙන් මතු ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
[4] “මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? “රූපය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ රූපය අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද, මරණයෙන් මතු නිරෝගි ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? වේදනාව නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ වේදනාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද, මරණයෙන් මතු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංඥාව නිත්‍යයද, අනිත්‍යයද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංඥාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද, මරණයෙන් මතු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංස්කාරයෝ නිත්‍යද? අනිත්‍යයද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංස්කාර අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද මරණින් මතු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
‘මහණෙනි මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? විඤ්ඤාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඒ විඤ්ඤාණය අල්වානොගෙන අරමුණද, ධ්‍යානයද මරණයෙන් මතු නිරෝගී ආත්මයවෙයි යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියිද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
|
| 22. නෙවරූපීනාරූපීඅත්තාසුත්තං | 22. අත්තා සූත්‍රය. (4) |
|
245
‘‘නෙව රූපී නාරූපී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති...පෙ..... බාවීසතිමං.
|
245
[1] (මේ සූත්‍රයද මේ වර්ගයේ 19 වෙනි සූත්‍රය මෙන් ජේතවනාරාමයෙහිදී දේසනා කරන ලද්දකි.)
[2] ‘මහණෙනි, කුමක් ඇති කල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘අරමුණද නොවන ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටිය උපදියිද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණ කොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව් කියන්නෙ මැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘අරමුණද නොවන ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගි ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ අරමුණද නොවන ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සංඥාව ඇති කල්හි සංඥාව නිසා සංඥාවට පැමිණ ‘අරමුණද නොවන ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සංස්කාරයෝ ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ, ‘අරමුණද, නොවන ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණයට පැමිණ ‘අරමුණද, නොවන ධ්‍යානයද, නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
[4] “මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? “රූපය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ රූපය අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද නොවන ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ වේදනාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද, නොවන ධ්‍යානයද, නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංඥාව නිත්‍යයද, අනිත්‍යයද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද? එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවයද ඉදින් ඒ සංඥාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද නොවන ධ්‍යානයද, නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංස්කාරයෝ නිත්‍යද? අනිත්‍යයද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංස්කාර අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද, නොවන ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? විඤ්ඤාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍ය නම්, එය දුකද? සැපද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඒ විඤ්ඤාණය අල්වා නොගැනීමෙන් ‘අරමුණද නොවන ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණයෙන් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටිය උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
|
| 23. එකන්තසුඛීසුත්තං | 23. අත්තා සූත්‍රය. (5) |
|
246
‘‘එකන්තසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති...පෙ..... තෙවීසතිමං.
|
246
[1] (මේ සූත්‍රයද මේ වර්ගයේ 19 වෙනි සූත්‍රය මෙන් ජේතවනාරාමයෙහිදී දේශනාකරණ ලද්දකි.)
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගීවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටිය උපදියිද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව් කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි” ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සඤ්ඤාව ඇති කල්හි සඤ්ඤාව නිසා සඤ්ඤාවට පැමිණ ‘අරමුණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“සංස්කාරයෝ ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ, ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ එකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණයට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
[4] “මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? “රූපය නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ රූපය අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින්පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ වේදනාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි එසේ නොවේය.
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංඥාව නිත්‍යයද, අනිත්‍යයද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද? එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද ඉදින් ඒ සංඥාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමිනි එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංස්කාරයෝ නිත්‍යද? අනිත්‍යයද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංස්කාර අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” -“ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? විඤ්ඤාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඒ විඤ්ඤාණය අල්වා නොගෙන ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි, දුක නිසා, දුකට පැමිණ, මෙවැනි දෘෂ්ටිය උපදියි.
|
| 24. එකන්තදුක්ඛීසුත්තං | 24. අත්තා සූත්‍රය. (6) |
|
247
‘‘එකන්තදුක්ඛී
|
247
[1] (මේ සූත්‍රයද මේ වර්ගයේ 19 වෙනි සූත්‍රය මෙන් ජේතවනාරාමයේදී දේශනා කරන ලද්දකි.)
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇතිකල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මයක් වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේ නම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“සඤ්ඤාව ඇති කල්හි සඤ්ඤාව නිසා සඤ්ඤාවට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“සංස්කාරයෝ ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.’
“විඤ්ඤාණය ඇති කල්හි විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණයට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
[4] “මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? රූපය, නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද, වෙනස්වෙන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ රූපය අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි. එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි කුමක් සිතන්නහුද, වේදනාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?’ - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ වේදනාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංඥාව නිත්‍යයද අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද ඉදින් ඒ සංඥාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංස්කාරයෝ නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංස්කාර අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? විඤ්ඤාණය නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඒ විඤ්ඤාණය අල්වා නොගෙන මරණින් පසු නිරෝගිවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මය වෙයි.’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
|
| 25. සුඛදුක්ඛීසුත්තං | 25. අත්තා සූත්‍රය. (7) |
|
248
‘‘සුඛදුක්ඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති...පෙ..... පඤ්චවීසතිමං.
|
248
[1] (මේ සූත්‍රයද මේ වර්ගයේ 19 වෙනි සූත්‍රය මෙන් ජේතවනාරාමයේදී දේශනාකරන ලද්දකි.)
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇති කල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි” යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘මරණින්පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“සඤ්ඤාව ඇති කල්හි සඤ්ඤාව නිසා සඤ්ඤාවට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“සංස්කාරයෝ ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.’
“විඤ්ඤාණය ඇති කල්හි විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණයට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
[4] “මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? රූපය, නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වෙන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ රූපය අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි. එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“මහණෙනි කුමක් සිතන්නහුද, වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ වේදනාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංඥාව නිත්‍යයද අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංඥාව අල්වානොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? සංස්කාරයෝ නිත්‍යද? අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංස්කාර අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? විඤ්ඤාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඒ විඤ්ඤාණය අල්වා නොගෙන ‘මරණින් පසු සැපද වන දුකද වන ආත්මය වෙයි.’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
|
| 26. අදුක්ඛමසුඛීසුත්තං | 26. අත්තා සූත්‍රය. (8) |
|
249
‘‘අදුක්ඛමසුඛී
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය, දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති. ‘‘වෙදනා... සඤ්ඤා... සඞ්ඛාරා... විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ
|
249
[1] (මේ සූත්‍රයද මේ වර්ගයේ 19 වෙනි සූත්‍රය මෙන් ජේතවනාරාමයේදී දේශනාකරන ලදී.)
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇති කල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි” යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදීද?”
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පමුණුවන්නා කොට ඇත්තාහුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිසරණකොට ඇත්තාහුය. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම කියා දෙතොත් ඉතා හොඳය.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීය.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇති කල්හි රූපය නිසා රූපයට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“වේදනාව ඇති කල්හි වේදනාව නිසා වේදනාවට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“සඤ්ඤාව ඇති කල්හි සඤ්ඤාව නිසා සඤ්ඤාවට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
“සංස්කාරයෝ ඇති කල්හි සංස්කාරයන් නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.’
“විඤ්ඤාණය ඇති කල්හි විඤ්ඤාණය නිසා විඤ්ඤාණයට පැමිණ ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
[4] “මහණෙනි, ඒ කුමකැයි සිතව්ද? රූපය, නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස් වෙන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ රූපය අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි. එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇතිකල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“වේදනාව නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද ඉදින් ඒ වේදනාව අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගිවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ වෙයිද? සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඉදින් ඒ සංඥාව අල්වානොගැනීමෙන් ‘මරණින්පසු නිරෝගීවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“සංස්කාරයෝ නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” -“ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද ඉදින් ඒ සංස්කාර අල්වා නොගැනීමෙන් ‘මරණින් පසු නිරෝගීවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියිද?” - “ස්වාමීනි, එසේ නොවේය.”
“මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
“මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? විඤ්ඤාණය නිත්‍යය හෝ අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ඒ විඤ්ඤාණය අල්වා නොගෙන ‘මරණින් නිරෝගීවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ ආත්මයවෙයි.’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියිද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.” “මහණෙනි, මෙසේ දුක ඇති කල්හි දුක නිසා දුකට පැමිණ මෙවැනි දෘෂ්ටි උපදියි.”
|
| 3. තතියගමනවග්ගො | 3. පෙය්‍යාල වර්ගය |
| 1. නවාතසුත්තං | 1. වාත සූත්‍රය |
|
250
සාවත්ථිනිදානං
‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - න වාතා වායන්ති...පෙ.... වෙදනාය සති... සඤ්ඤාය සති... සඞ්ඛාරෙසු සති... විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘න වාතා වායන්ති...පෙ.... එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති.
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘න වාතා වායන්ති...පෙ.... එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, යදනිච්චං තං දුක්ඛං. තස්මිං සති, තදුපාදාය, එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති. ‘‘වෙදනා... සඤ්ඤා... සඞ්ඛාරා... විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං
|
250
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1603 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා ‘වාතයෝ නොහමත්. ගංගාවෝ ගලා නොබසිත් ගර්භනීහු නොවදත් සඳ හිරු උදා නොවෙත්, නොබසිත්. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් සිටියේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
|
|
251-274
(දුතියවග්ගෙ විය චතුවීසති සුත්තානි පූරෙතබ්බානි.) පඤ්චවීසතිමං.
|
251-274
එතං මම සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1606 වෙනි පිටේ එතං මම සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මෙය මගේය. ඒ මම වෙමි. එය මාගේ ආත්මය වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
සො අත්තා සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1610 වෙනි පිටේ සො අත්තා සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා ‘හේ ආත්මය වෙයි. හේ ලෝකය වෙයි. හේ පරලොව මම වන්නෙමි. හේ නිත්‍යය, ඒකාන්තය, සදාකාලිකය, නොපෙරලෙන ස්වභාව ඇත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
නෝචමේසියා සූත්‍රය
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1613 වෙනි පිටේ නෝචමේසියා සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මම නොවෙම් නම් මාගේ නොවෙයි. මම නොවන්නෙම් නම් මාගේ නොවන්නේය, යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
නත්ථි කරොථ සූත්‍රය (1)
(මේ සූත්‍රයේ 13 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1616 වෙනි පිටේ නත්ථි කරොථ සූත්‍රය (1) මෙනි.)
[13] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා ‘දානයෙහි විපාක නැත. කම්පල අදහා කරණ මහා යාගයන්හි විපාක නැත. පුදන ලද්දෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාක නැත. පරලොවක් නැත. මෙලොවක් නැත. මවක් නැත. පියෙක් නැත. ඕපපාතික සත්ත්වයෝ නැත. යමෙක් මෙලොවත් පරලොවත් යහපත් නුවණින් ප්‍රත්‍යක්ෂකොට දැනගනිත්ද, එබඳු යහපත් පැවතුම් ඇති, යහපත් ගති ඇති, මහණ බමුණෝ ලෙව්හි නැත. සතර මහාභූතයන්ගෙන් ඇතිවූ මේ පුරුෂතෙමේ යම්කලෙක කලුරිය කරයිද, එකල පඨවි ධාතුව, පඨවි ධාතුව අනුවයයි. ආපෝ ධාතුව, අපෝ ධාතුව අනුව යයි. තේජෝ ධාතුව, තේජෝ ධාතුව අනුව යයි. වායෝ ධාතුව, වායෝ ධාතුව අනුව යයි. සිත සවැනි කොට ඇති ඉන්ද්‍රියයෝ අහසට ගමන් කරත්. ඇඳ පස්වැනිකොට ඇති මළසිරුර පුරුෂයන් සතර දෙනෙක් ගෙනයත් ගුණාගුණ පදයෝ සොහොන්බිම තෙක් ප්‍රකට වෙත්. ඇට පරෙයිපත් පාට ඇති වෙත්. දෙනලද දානාදීන්ගේ ඵලය අලු කෙළවරකොට ඇත්තේ වෙයි. මේ දානය නම් බාලයන් විසින් පනවනලද ඔවුන්ගේ හිස්වූ සත්‍යයෙන් තොරවූ විලාපයකි. යමෙක් දුන් දෙයෙහි ඵල ඇතැයි කියත්ද, ඒ බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳීමට යෙත්. විනාශයට යෙත්. මරණින් මතු නූපදිත්’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
නත්ථි කරොථ සූත්‍රය. (2)
(මේ සූත්‍රයේ 13 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1626 වෙනි පිටේ නත්ථි කරොථ සූත්‍රය (2) මෙනි.)
[13] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, (පව්කම්) කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, අත්පා ආදිය සිඳින්නාහටද සින්දවන්නාහටද පීඩාකරන්නාහටද පීඩා කරවන්නාහටද ශෝක ඇතිකරන්නාහටද අනුන් ලවා ශෝක කරවන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරන්නාහටද, ක්ලාන්ත කරවන්නාහටද, බඳින්නාහටද, බන්දවන්නාහටද, ප්‍රාණඝාත කරන්නාහටද, සොරකම් කරන්නාහටද, ගෙවල් බිඳින්නාහටද, ගම් පහරන්නාහටද, ගේ වටකර බඩු පැහැරගන්නාහටද, මග රැක සිට අන්සතු දෙය පැහැර ගන්නාහටද, පරඹුවන් කරා යන්නාහටද බොරු කියන්නාහටද, පව් කරන්නාහටද පාපයක් නැත. කඩු හාත්පස ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් පෘථිවියෙහි වූ සියලු ප්‍රාණින් එකම මස් රැසක් එකම මස් ගොඩක් කරන්නේද ඒ නිසා වන පවක් නැත, පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. නසමින් ඝාතනය කරමින් සිඳිමින් සින්දවමින් පීඩාකරමින් පීඩා කරවමින් ගංගා නදියෙහි දකුණු ඉවුර තෙක් යන්නේද, ඒ හේතුකොට ගෙන වන පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක්ද නැත, දන්දෙමින් දෙවමින් මහාදාන සංඛ්‍යාත යාගකරමින් යාග කරවමින් ගංගා නදියෙහි උතුරු ඉවුරු දක්වා ඉදින් යන්නේද, ඒ හේතුකොටගෙන වන පිනක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක්ද නැත. දීම කරණකොට ගෙනද, දානයෙන් ඉන්ද්‍රිය දමනයෙන් සීල සංයමයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් වන්නාවූ පින්නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණීමක් නැත,’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
නත්ථි හේතු සූත්‍රය
(මේ සූත්‍රයේ 13 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1637 වෙනි පිටේ නත්ථි හේතු සූත්‍රය මෙනි.)
[13] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘සත්ත්වයින්ගේ කෙලෙසීම පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ කෙලෙසෙත්. සත්ත්වයන්ගේ විසුද්ධිය පිණිස හේතුවක් නැත්තේය. ප්‍රත්‍යයක් නැත්තේය. හේතු රහිතව ප්‍රත්‍යය රහිතව සත්ත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්. (දිව්‍ය ලොකාදියෙහි ඉපදීමට හේතුවන) බලයක් නැත. වීර්යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරිස පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්ත්වයෝ, සියලු ප්‍රාණීහු, සියලු භූතයෝ ශාලියවාදී සියලු ජීවීහු තමා වසඟයෙහි නොපවත්නාහු, බල රහිත වූවාහු, වීර්ය නැත්තාහු, නියම වශයෙන්ද, ඒ ඒ ජාතීන්හි ගමන්කිරීම් වශයෙන්ද ස්වභාව වශයෙන්ද, නොයෙක් ආකාරයට පැමිණියාහු තණ්හාභිජාති ආදී සවැදෑරුම් ශ්‍රේෂ්ඨ ජාතිවල සැප දුක් නැවත නැවත විඳිත්’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටි උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
මහාදිට්ඨ සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 13 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1644 වෙනි පිටේ මහාදිට්ඨ සූත්‍රය මෙනි.)
[13] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘කිසිවෙකු විසින් නොකරණලද කිසිවෙකුගේ විධානය නොකරණ ලද කිසිවෙකු විසින් නිර්මාණය නොකරන ලද නිර්මාණය නොකරවන ලද පර්වත කූටයක් මෙන් නිශ්ඵලවූ ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලවූ ධර්ම සමූහ හතක් වෙත්. ඔව්හු නො සැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත්.
ඔවුනොවුන්ට සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. ඒ සත්ධර්ම සමූහයෝ කවරහුද?
“පෘථිවිධාතු සමූහය, ආපෝධාතු සමූහය, තේජෝධාතු සමූහය, වායෝධාතු සමූහය, සුඛධාතු සමූහය, දුක්ඛධාතු සමූහය, ජීවධාතු සමූහය යන මේ ධාතු සමූහයා (කිසිවෙකු විසින්) නොකරණලදහ. කිසි විධානයක් නොකරණලදහ. කිසිවෙකු විසින් නොමවනලදහ. කිසිවෙකු විසින් මැවීම නොකරවනලදහ. (ඵල රහිත හෙයින්) වඳයහ. පර්වතකූටයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියහ. ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටියාහ. ඔව්හු නොසැලෙත්, ප්‍රකෘතිය නොහරිත්, ඔවුනොවුන් නොගැටෙත්, සුව පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සුවදුක් පිණිස හෝ නොසමත් වෙත්. යමෙක් තියුණු ආයුධයකින් හිස සිඳීද, (එයින්) කිසිවෙක් කිසිවෙකු ජීවිතයෙන් තොර නොකරයිද, සත්වැදෑරුම්වූ ශරීරයන්ගේ අතරෙන්ම ආයුධය ඇතුලට ගමන් කරයි.
‘මේ වනාහි ක්ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණාදී උත්තමයෝනීන් සම්බන්ධ තුදුස් ලක්ෂ හයදහස් හයසියයක්ද, කර්ම පන්සියයක්ද කර්ම පසක්ද, කර්ම තුනක්ද, කාය වාක් කර්ම දෙකක්ද, මනෝකර්ම නම්වූ අර්ධ කර්මයද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාවෝද, දෙසැටක් අන්තර කල්පයෝද, කෘෂ්ණාදී ශ්‍රේෂ්ඨ ජාති සයක්ද, මන්දාදී පුරිෂ භූමි අටද, ආජීවිකවෘත්ති එක්සිය නවසාළිසක්ද, පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකසිය සතළිස් නවයක්ද, නාග මණ්ඩල එකසිය හතළිස් නවයක්ද, ඉන්ද්‍රියය එකසිය විස්සක්ද, නිරය එකසිය තිහක්ද, අත් පා පිටු ආදී රාජොධාතු තිස් හයක්ද, ඔටු ගවාදී සංඥී ගර්භ සතක්ද, සාලියවාදී අසංඥී ගර්භ සතක්ද, උක් ආදී නිර්ඝණ්ඨි ගර්භ සතක්ද, දෙවයෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ දෙවියෝද, මනුෂ්‍ය යෝනි සතක්ද නොහොත් බොහෝ මනුෂ්‍යයෝද, පිසාචයෝනි සතක්ද, මහාවිල් සතක්ද, ගැට සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත එකසිය සතක්ද, මහා ස්වප්න සතක්ද, කුඩා ස්වප්න එකසිය හතක්ද චූලාසීති මහා කල්ප ලක්ෂයක්ද ගෙවා බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවය ගමන් කොට (සසර) සැරිසරා දුක් කෙළවර කරන්නාහ.
‘එහි මම මේ අචේලක සීලයෙන් හෝ ව්‍රතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචර්යාවෙන් හෝ මුහුකිරීමට නොපැමිණි කර්මය හෝ මුහුකුරුවන්නෙමි. මුහුකිරීමට ගියාවූ කර්මය හෝ ස්පර්ශ කරමින් ගෙවීම කරන්නෙමැයි කියාද, මෙසේ නැත්තේය. නැලියෙන් මැණ ප්‍රමාණ කරණලද්ද මෙන් සසර සුව දුක් කියනලද කාල ප්‍රමාණයෙන් කෙළවර කළ කල්හි (සසර) අඩුවීමක් හෝ වැඩිවීමක් නැත්තේය. උසස් බවක් හෝ පහත් බවක් නැත්තේය. වෙලනලද නූල් බෝලයක් (පර්වතයක හෝ ගසක් උඩ සිට) විසිකරණ ලද්දේ යම්සේ ලිහෙමින්ම යයිද, (නූල අවසන්වූ කල්හි එහිම නතර වෙයිද) එපරිදිම බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, භවයෙන් භවයට ගමන් කරමින් සුවදුක් කෙළවර කරති,’ යන මේ දෘෂ්ටි උපදීද?” “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
සස්සත සූත්‍රය
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1665 වෙනි පිටේ සස්සත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යයද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘ලෝකය සදාකාලිකය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
අසස්සත සූත්‍රය
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1668 වෙනි පිටේ අසස්සත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘ලෝකය සදාකාලික නොවේ. යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
අන්ත සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1671 වෙනි පිටේ අන්ත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා ‘ලෝකය අන්තවත්ය (කෙළවරක් ඇත්තේය)’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
අනත්ත සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1674 වෙනි පිටේ අනන්ත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘ලෝකය කෙළවරක් නැත්තේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තංජීවං සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1677 වෙනි පිටේ තංජීවං සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘එය ජීවිතය වෙයි, එය ශරීරය වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
අඤ්ඤංජීවං සූත්‍රය
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1680 වෙනි පිටේ අඤ්ඤංජීවං සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘ජීවය අනිකකි. ශරීරය අනිකකි, යන මේ දෘෂ්ටිය උපදීද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තථාගත සූත්‍රය. (1)
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1683 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් පසු ඇත්තේය, එය මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තථාගත සූත්‍රය. (2)
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1686 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘සත්ත්ව තෙමේ මරණින් පසු නැත්තේය’ එය මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තථාගත සූත්‍රය. (3)
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1689 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මරණින් පසු සත්ත්වයා ඇත්තේද වෙයි. නැත්තේද වෙයි’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
තථාගත සූත්‍රය. (4)
(මේ සූත්‍රයේ 5 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1692 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මරණයෙන් පසු සත්ත්වතෙමේ නොවේමය, නොවන්නේත් නොවේය’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදින්නේද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
අත්තා සූත්‍රය. (1)
(මේ සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1703 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. 4 වෙනි ඡේදයේ “එසේ නොවේ” යන වචන ඇති තැන්වලට පසු මේ වචන යොදාගත යුතුයි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මරණයෙන් මතු අරමුණ නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
අත්තා සූත්‍රය. (2)
(මේ සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1706 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. 4 වෙනි ඡේදයේ “එසේ නොවේ” යන වචන ඇති තැන්වලට පසු මේ වචන යොදාගත යුතුයි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මරණයෙන් පසු ධ්‍යානය (අරූපී බව) නිරෝගීවූ ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
අත්තා සූත්‍රය. (3)
(මේ සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1709 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. 4 වෙනි ඡේදයේ “එසේ නොවේ” යන වචන ඇති තැන්වලට පසු මේ වචන යොදා ගත යුතුයි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘අරමුණද, ධ්‍යානයද, මරණයෙන් මතු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
අත්තා සූත්‍රය. (4)
(මේ සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1712 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. 4 වෙනි ඡේදයේ “එසේ නොවේ” යන වචන ඇති තැන්වලට පසු මේ වචන යොදා ගත යුතුයි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘අරමුණද නොවන, ධ්‍යානයද නොවන්නක් මරණින් පසු නිරෝගී ආත්මය වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
අත්තා සූත්‍රය. (5)
(මේ සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1715 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. 4 වෙනි ඡේදයේ “එසේ නොවේ” යන වචන ඇති තැන්වලට පසු මේ වචන යොදා ගත යුතුයි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මරණින් පසු නිරෝගීවූ ඒකාන්තයෙන් සැපවූ ආත්මයක් වේය’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
අත්තා සූත්‍රය. (6)
(මේ සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1718 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. 4 වෙනි ඡේදයේ “එසේ නොවේ” යන වචන ඇති තැන්වලට පසු මේ වචන යොදා ගත යුතුයි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මරණින් පසු නිරෝගීවූ ඒකාන්තයෙන් දුක්වූ ආත්මයක් වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
අත්තා සූත්‍රය. (7)
(මේ සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1720 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. 4 වෙනි ඡේදයේ “එසේ නොවේ” යන වචන ඇති තැන්වලට පසු මේ වචන යොදා ගත යුතුයි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මරණින් පසු නිරෝගීවූ සැපද වන දුකද වන ආත්මයක් වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
|
| 26. අදුක්ඛමසුඛීසුත්තං | 26. අත්තා සූත්‍රය. (8) |
|
275
සාවත්ථිනිදානං
‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති
‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්‍ය - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, යදනිච්චං තං දුක්ඛං. තස්මිං සති, තදුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති. ‘‘වෙදනා...පෙ.... සඤ්ඤා... සඞ්ඛාරා... විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’...පෙ.... විපරිණාමධම්මං
|
275
(මේ සූත්‍රයේ 4 වෙනි ඡේදය හැර අනිත් කොටස 1723 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. 4 වෙනි ඡේදයේ “එසේ නොවේ” යන වචන ඇති තැන්වලට පසු මේ වචන යොදා ගත යුතුයි.)
[5] “මහණෙනි, යමක් අනිත්‍යද එය දුකකි. එය ඇති කල්හි එය නිසා, ‘මරණින් පසු නිරෝගීවූ දුක නුවූ සැපද නුවූ වෙයි’ යන මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.”
|
| 4. චතුත්ථගමනවග්ගො | 4. පෙය්‍යාල වර්ගය |
| 1. නවාතසුත්තං | 1. වාත සූත්‍රය |
|
276
සාවත්ථිනිදානං
‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘න වාතා වායන්ති...පෙ.... එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’ති. වෙදනාය සති...පෙ.... සඤ්ඤාය සති... සඞ්ඛාරෙසු සති... විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘න වාතා වායන්ති...පෙ.... එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං, දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, කල්ලං නු තං සමනුපස්සිතුං - ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා
‘‘තස්මාතිහ
‘‘එවං පස්සං...පෙ.... නාපරං ඉත්ථත්තායාති පජානාතී’’ති. පඨමං.
|
276
[1] මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් සමයෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ‘මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන්
ඇමතූසේක.‘ස්වාමීනි’යි කියා ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. (එවිට) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක.
[2] “මහණෙනි, කුමක් ඇති කල්හි කුමක් නිසා කුමකට පැමිණ ‘වාතයෝ නොහමත්. ගංගාවෝ ගලා නො බසිත්. ගර්භනීහු නොවදත් චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්, ඉන්ද්‍ර ඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටිත්.’ යන මෙබඳු දෘෂ්ටිය උපදීද?
“ස්වාමීනි, අපගේ ධර්මයෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුල් කොට ඇත්තාහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ප්‍රභවකොට ඇත්තාහ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිහිටකොට ඇත්තාහ. ස්වාමීනි, මේ කීමේ අදහස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින්ම වදාරණසේක් නම් මැනවි.”
“මහණෙනි, එසේනම් අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමැයි” කීහ.
“ස්වාමීනි, එසේයයි,” ඒ භික්ෂූහු, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ.
[3] “මහණෙනි, රූපය ඇතිකල්හි, රූපය නිසා, රූපයට පැමිණ ‘ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්. චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්. නොබසිත්, ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටිත්’ මෙවැනි දෘෂ්ටියක් උපදියි.
“වේදනාව ඇතිකල්හි, වේදනාව නිසා, වේදනාවට පැමිණ ‘ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්. ගර්භනීහු නොවදත්. චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්, නොබසිත්, ඉන්ද්‍ර ඛීලයක්මෙන් නිශ්චලව සිටිත්’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“සංඥාව ඇතිකල්හි, සංඥාව නිසා, සංඥාවට පැමිණ ‘ගංගාවෝ ගලා නොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත්, චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්, නොබසිත්, ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටිත්’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
‘සංස්කාරය ඇතිකල්හි, සංස්කාරයන්, නිසා සංස්කාරයන්ට පැමිණ ‘ගංගාවෝ ගලානොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත්, චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්, නොබසිත්, ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටිත්’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
“විඤ්ඤාණය ඇතිකල්හි විඤ්ඤාණය නිසා, විඤ්ඤාණයට පැමිණ ‘ගංගාවෝ ගලානොබසිත්, ගර්භනීහු නොවදත් චන්ද්‍ර සූර්යයෝ උදානොවෙත්, නොබසිත්, ඉන්ද්‍රඛීලයක් මෙන් නිශ්චලව සිටිත්’ යන මේ දෘෂ්ටිය උපදියි.
[4] “මහණෙනි, කුමක් සිතන්නහුද? රූපය නිත්‍යයද අනිත්‍යද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද වෙනස්වන ස්වභාවද, ‘එය මාගේය, ඒ මම වෙමි. ඒ මාගේ ආත්මය’යි දැක්වීමට සුදුසුද” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“වේදනාව නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ‘එය මාගේය. ඒ මම වෙමි. ඒ මාගේ ආත්මයයි’ දැකීමට සුදුසුද?” -“ස්වාමීනි එය නොවන්නේමය”
“සංඥාව නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ‘එය මාගේය. ඒ මම වෙමි. ඒ මාගේ ආත්මයයි’ දැකීමට සුදුසුද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“සංස්කාරය නිත්‍ය හෝ වේද? අනිත්‍ය හෝ වේද?” -“ස්වාමීනි අනිත්‍යය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, එය දුක හෝ සැප හෝ වෙයිද?” -“ස්වාමීනි, දුකය.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යද, දුකද, වෙනස්වන ස්වභාවද, ‘එය මාගේය. ඒ මම වෙමි. ඒ මාගේ ආත්මයයි’ දැකීමට සුදුසුද?” -“ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
“විඤ්ඤාණය නිත්‍යය හෝ වේද, අනිත්‍ය හෝ වේද?” - “ස්වාමීනි, අනිත්‍යය.
“යමක්වනාහි අනිත්‍යයද, එය දුක හෝ වෙයිද? සැප හෝ වෙයිද?” - “ස්වාමීනි, දුකයි.”
“යමක් වනාහි අනිත්‍යයද, දුකද, එය වෙනස්වන ස්වභාවද, ‘එය මාගේය. ඒ මම වෙමි. ඒ මාගේ ආත්මයයි’ දැකීමට සුදුසුද?” - “ස්වාමීනි, එය නොවන්නේමය.”
[5] “මහණෙනි, අතීතවූද, අනාගතවූද, වර්තමානවූද, අධ්‍යාත්මිකවූ හෝ බාහිරවූ හෝ සියුම්වූ හෝ හීනවූ හෝ උතුම්වූ හෝ දුරවූ හෝ සමීපවූ හෝ යම්කිසි රූපයක් වේද, ‘එය මාගේ නොවේය, එය මම නොවෙමි එය මාගේ ආත්මය නොවේය’යි මනා නුවණින් දැක්ක යුතුයි. අතීතවූද, අනාගතවූද, වර්තමානවූද, අධ්‍යාත්මිකවූ හෝ බාහිරවූ හෝ සියුම්වූ හෝ හීනවූ හෝ උතුම්වූ හෝ දුරවූ හෝ සමීපවූ හෝ යම්කිසි වේදනාවක් වේද එය මාගේ නොවේය. එය මම නොවෙමි. එය මාගේ ආත්මය නොවේය’යි මනා නුවණින් දැක්ක යුතුයි. අතීතවූද අනාගතවූද වර්තමානවූද අධ්‍යාත්මිකවූ හෝ බාහිරවූ හෝ සියුම්වූ හෝ හීනවූ හෝ උතුම්වූ හෝ දුරවූ හෝ සමීපවූ හෝ යම්කිසි සඤ්ඤාවක් වේද, ‘එය මාගේ නොවේය. එය මම නොවෙමි’ එය මාගේ ආත්මය නොවේය’යි මනා නුවණින් දැක්කයුතුයි අතීතවූද, අනාගතවූද, වර්තමානවූද, අධ්‍යාත්මිකවූ හෝ බාහිරවූ හෝ සියුම්වූ හෝ හීනවූ හෝ උතුම්වූ හෝ දුරවූ හෝ සමීපවූ හෝ යම්කිසි සංස්කාරයක්වේද, ‘එය මාගේ නොවේය. එය මම නොවෙමි. එය මාගේ ආත්මය නොවේය’යි මනා නුවණින් දැක්ක යුතුයි. අතීතවූද, අනාගතවූද, වර්තමාන වූද අධ්‍යාත්මිකවූ හෝ බාහිරවූ හෝ සියුම්වූ හෝ හීනවූ හෝ උතුම්වූ හෝ දුරවූ හෝ සමීපවූ හෝ යම්කිසි විඤ්ඤාණයක් වේද, එය මාගේ නොවේය. එය මම නොවෙමි. එය මාගේ ආත්මය නොවේය’යි මනා නුවණින් දැක්ක යුතුයි.
[6] “මහණෙනි, මෙසේ දක්නාවූ බොහෝ ඇසූපිරූ තැන් ඇති ආර්ය ශ්‍රාවක තෙමේ රූපයෙහිද කළකිරෙයි, වේදනාවෙහිද කළකිරෙයි, සඤ්ඤාවෙහිද කළකිරෙයි, සංස්කාරයන්හිද කළකිරෙයි, විඥානයෙහිද කළකිරෙයි. කළකිරුණේ නොඇලෙයි, නොඇලුනේ මිදෙයි. මිදුනු කල්හි මිදුනේය යන දැනීම ඇතිවෙයි. ජාතිය ක්ෂයවිය, බ්‍රහ්මචර්යාව වැස නිමවන ලදී. කළයුත්ත කරණ ලදී. මින්මතු කළ යුතු දෙයක් නැතැයි දැනගනියි.”
|
|
277-300
(දුතියවග්ගෙ විය චතුවීසති සුත්තානි පූරෙතබ්බානි.) පඤ්චවීසතිමං.
|
277-300
එතං මම සූත්‍රය
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1606 වෙනි පිටේ එතං මම සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
සො අත්තා සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1610 වෙනි පිටේ සො අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6. වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යනවචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
නො ච මේසියා සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1613 වෙනි පිටේ නොචමේ සියා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.
නත්ථි කරොථ සූත්‍රය. (1)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1616 වෙනි පිටේ නත්ථි කරොත සූත්‍රය (1) මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.
නත්ථි කරොථ සූත්‍රය (2)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1626 වෙනි පිටේ නත්ථි කරොත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6, වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යනවචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
නත්ථි හේතු සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1637 වෙනි පිටේ නත්ථිහේතු සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදා ගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
මහාදිට්ඨ සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1644 වෙනි පිටේ මහාදිට්ඨ සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදා ගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
සස්සත සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1665 වෙනි පිටේ සස්සත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදා ගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.’
අසස්සත සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1668 වෙනි පිටේ අසස්සත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
අන්තවා සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1671 වෙනි පිටේ අන්ත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
අනන්තවා සූත්‍රය
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1674 වෙනි පිටේ අනන්ත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.
තංජීවං සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1677 වෙනි පිටේ තංජීවං සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
අඤ්ඤංජීවං සූත්‍රය.
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1680 වෙනි පිටේ අඤ්ඤං ජීවං සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
තථාගත සූත්‍රය. (1)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1683 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
තථාගත සූත්‍රය. (2)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1686 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
තථාගත සූත්‍රය. (3)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1689 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
තථාගත සූත්‍රය. (4)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1692 වෙනි පිටේ තථාගත සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.
අත්තාසූත්‍රය. (1)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1703 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යො දාගත යුතුයි.)
අත්තා සූත්‍රය (2)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1706 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
අත්තා සූත්‍රය (3)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1709 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
අත්තා සූත්‍රය. (4)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1712 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
අත්තා සූත්‍රය (5)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1715 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
අත්තා සූත්‍රය (6)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1718 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
අත්තා සූත්‍රය (7)
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1720 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
|
| 26. අදුක්ඛමසුඛීසුත්තං | 26. අත්තා සූත්‍රය (8) |
|
301
සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා...පෙ.....
‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති... සඤ්ඤාය සති... සඞ්ඛාරෙසු සති... විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති - ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති.
‘‘තං
‘‘තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, යං කිඤ්චි රූපං අතීතානාගතපච්චුප්පන්නං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්තිකෙ වා, සබ්බං රූපං - ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්මි, න මෙසො අත්තා’ති එවමෙතං යථාභූතං සම්මප්පඤ්ඤාය දට්ඨබ්බං. යා කාචි වෙදනා... යා කාචි සඤ්ඤා... යෙ කෙචි සඞ්ඛාරා... යං කිඤ්චි විඤ්ඤාණං අතීතානාගතපච්චුප්පන්නං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා, ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්තිකෙ වා, සබ්බං විඤ්ඤාණං - ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්මි, න මෙසො අත්තා’’’ති එවමෙතං යථාභූතං සම්මප්පඤ්ඤාය දට්ඨබ්බං.
‘‘එවං පස්සං, භික්ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො රූපස්මිම්පි නිබ්බින්දති, වෙදනායපි නිබ්බින්දති, සඤ්ඤායපි නිබ්බින්දති, සඞ්ඛාරෙසුපි නිබ්බින්දති, විඤ්ඤාණස්මිම්පි නිබ්බින්දති. නිබ්බින්දං විරජ්ජති; විරාගා විමුච්චති. විමුත්තස්මිං විමුත්තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්මචරියං, කතං කරණීයං
|
301
(මේ සූත්‍රයේ 1, 2 වෙනි ඡේද 1723 වෙනි පිටේ අත්තා සූත්‍රය මෙනි. සූත්‍රය සම්පූර්ණ කරගැනීමට 1735 වෙනි පිටේ වාත සූත්‍රයේ 3, 4, 5, 6 වෙනි ඡේද යොදාගැනීමේදී 3 වෙනි ඡේදයේ ‘පැමිණ’ යන වචනවලට පසු සූත්‍රයේ සඳහන් දෘෂ්ටිය යොදාගත යුතුයි.)
|