ත්‍රිපිටකය
10. භික්ඛුසංයුත්තං 10. භික්ඛු සංයුත්තය
1. කොලිතසුත්තං 1. කෝලිත සූත්‍රය
235
එවං මෙ සුතං - එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තත්‍ර ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො භික්ඛූ ආමන්තෙසි - ‘‘ආවුසො භික්ඛවෙ’’ති. ‘‘ආවුසො’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මතො මහාමොග්ගල්ලානස්ස පච්චස්සොසුං.
ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො එතදවොච - ‘‘ඉධ මය්හං, ආවුසො, රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි - ‘අරියො තුණ්හීභාවො, අරියො තුණ්හීභාවොති වුච්චති. කතමො නු ඛො අරියො තුණ්හීභාවො’ති? තස්ස මය්හං ආවුසො, එතදහොසි - ‘ඉධ භික්ඛු විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයං වුච්චති අරියො තුණ්හීභාවො’ති. සො ඛ්වාහං, ආවුසො, විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරිං. තස්ස මය්හං, ආවුසො, ඉමිනා විහාරෙන විහරතො විතක්කසහගතා සඤ්ඤා මනසිකාරා සමුදාචරන්ති’’.
‘‘අථ ඛො මං, ආවුසො, භගවා ඉද්ධියා උපසඞ්කමිත්වා එතදවොච - ‘මොග්ගල්ලාන, මොග්ගල්ලාන, මා, බ්‍රාහ්මණ, අරියං තුණ්හීභාවං පමාදො, අරියෙ තුණ්හීභාවෙ චිත්තං සණ්ඨපෙහි, අරියෙ තුණ්හීභාවෙ චිත්තං එකොදිභාවං කරොහි, අරියෙ තුණ්හීභාවෙ චිත්තං සමාදහා’ති. සො ඛ්වාහං, ආවුසො, අපරෙන සමයෙන විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාමි. යඤ්හි තං, ආවුසො , සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘සත්ථාරා අනුග්ගහිතො සාවකො මහාභිඤ්ඤතං පත්තො’ති, මමං තං සම්මා වදමානො වදෙය්‍ය - ‘සත්ථාරා අනුග්ගහිතො සාවකො මහාභිඤ්ඤතං පත්තො’’’ති. පඨමං.
235
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කරන සේක. එහිදී වනාහි ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලාන ස්ථවිර තෙමේ ‘ඇවැත් මහණෙනි’යි කියා භික්ෂූන්ට කථා කළේය. ‘ඇවැත්නියි’ කියා ඒ භික්ෂූහු ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලාන ස්ථවිරයන්ට උත්තර දුන්හ. ආයුෂ්මත් මහාමොග්ගල්ලාන ස්ථවිරතෙමේ මෙය කීයේය.
“ඇවැත්නි, මෙහි රහසිගතව විවේකව සිටි මට මෙවැනි කල්පනාවක් පහළවිය. (එනම්:-) ‘ආර්‍ය්‍යයන්ගේ තූෂ්ණීම්භාවය, ආර්‍ය්‍යයන්ගේ තූෂ්ණීම්භාවයයි කියනු ලැබේ. ආර්‍ය්‍යයන්ගේ තූෂ්ණීම්භාවය වනාහි කවරක්ද?’ කියායි. ඇවැත්නි, ඒ මට මෙසේ අදහස්විය. ‘මේ ශාසනයෙහි මහණතෙම විතර්ක විචාර දෙදෙනාගේ සංසිඳීමෙන් සිතේ පැහැදීම ඇතිකරන්නාවූ, සිතේ එකඟ බව ඇතිකරන්නාවූ, විතර්ක රහිතවූ, විචාර රහිතවූ, සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති දෙවෙනිවූ ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කෙරේද, මෙය ආර්‍ය්‍යයන්ගේ තූෂ්ණීම්භාවයයි’ කියනු ලැබේ.”
“ඇවැත්නි, ඒ මම වනාහි විතර්ක විචාර දෙදෙනාගේ සංසිඳීමෙන් සිතේ පැහැදීම ඇති කරන්නාවූ, සිතේ එකඟ බව ඇති කරන්නාවූ, විතර්ක රහිතවූ, විචාර රහිතවූ සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති දෙවෙනිවූ ධ්‍යානයට පැමිණ, වාසය කෙරෙමි. ඇවැත්නි, මේ ද්විතීයද්ධ්‍යාන විහරණයෙන් යුක්තව වාසය කරන්නාවූ, ඒ මට විතර්කය අරමුණු කොට ඇති සංඥාවද මනසිකාරයද උපදියි. ඇවැත්නි, ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඍද්ධියෙන් වැඩ, මට මෙය වදාළසේක. ‘මොග්ගල්ලානය, මොග්ගල්ලානය, ශ්‍රේෂ්ඨවූ ආර්‍ය්‍යයන්ගේ තූෂ්ණීම්භාවයෙහි ප්‍රමාද නොවෙව. ආර්‍ය්‍යයන්ගේ තූෂ්ණීම්භාවයෙහි සිත මනාකොට තබව. ආර්‍ය්‍යයන්ගේ තූෂ්ණීම්භාවයෙහි සිත එකඟ කරව. ආර්‍ය්‍යයන්ගේ තූෂ්ණීම්භාවයෙහි සිත තැන්පත් කරව.’ (යනුයි.)”
“ඇවැත්නි, ඒ මම ඉන්පසු විතර්ක විචාර දෙදෙනාගේ සංසිඳීමෙන් සිතේ පැහැදීම ඇති කරන්නාවූ, සිතේ එකඟ බව ඇති කරන්නාවූ, විතර්ක රහිතවූ, විචාර රහිතවූ සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති දෙවෙනිවූ ධ්‍යානයට පැමිණ, වාසය කෙළෙමි. ඇවැත්නි, ශාස්තෲන් වහන්සේ විසින් අනුග්‍රහ කරන ලද්දාවූ, ශ්‍රාවකයෙක්තෙම ෂට් අභිඥාවන්ට පැමිණියේය. කියන්නෙක් යමෙකු උදෙසා කියන්නේ නම් ශාස්තෲන් වහන්සේ විසින් අනුග්‍රහ කරන ලද්දාවූ, ශ්‍රාවකයෙක්තෙම ෂට් අභිඥාවන්ට පැමිණියේය’ යන එය මනාකොට කියන්නාහු විසින් මා උදෙසාම කියයුතු වන්නේය.”
(පළමුවෙනි කෝලිත සූත්‍රය නිමි.)
2. උපතිස්සසුත්තං 2. සාරිපුත්ත සූත්‍රය
3. ඝටසුත්තං 3. ඝට සූත්‍රය
4. නවසුත්තං 4. නව සූත්‍රය
5. සුජාතසුත්තං 5. සුජාත සූත්‍රය
6. ලකුණ්ඩකභද්දියසුත්තං 6. භද්දිය සූත්‍රය
7. විසාඛසුත්තං 7. විසාඛ සූත්‍රය
8. නන්දසුත්තං 8. නන්ද සූත්‍රය
9. තිස්සසුත්තං 9. තිස්ස සූත්‍රය
10. ථෙරනාමකසුත්තං 10. ථෙරනාම සූත්‍රය
11. මහාකප්පිනසුත්තං 11. කප්පින සූත්‍රය
12. සහායකසුත්තං 12. සහාය සූත්‍රය