10. යක්ඛසංයුත්තං | 10. යක්ඛ සංයුත්තය |
1. ඉන්දකසුත්තං | 1. ඉන්දක සූත්රය |
235
එවං
‘‘රූපං න ජීවන්ති වදන්ති බුද්ධා, කථං න්වයං වින්දතිමං සරීරං;
කුතස්ස අට්ඨීයකපිණ්ඩමෙති, කථං න්වයං සජ්ජති ගබ්භරස්මි’’න්ති.
‘‘පඨමං කලලං හොති, කලලා හොති අබ්බුදං;
අබ්බුදා ජායතෙ පෙසි, පෙසි නිබ්බත්තතී ඝනො;
ඝනා පසාඛා ජායන්ති, කෙසා ලොමා නඛාපි ච.
‘‘යඤ්චස්ස භුඤ්ජතී මාතා, අන්නං පානඤ්ච භොජනං;
තෙන සො තත්ථ යාපෙති, මාතුකුච්ඡිගතො නරො’’ති.
|
235
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ රජගහනුවර සමීපයෙහි ඉන්දකූට පර්වතයෙහි ඉන්දක නම් යක්ෂයාගේ භවනයෙහි වැඩවසන සේක.
ඉක්බිති ඉන්දක යක්ෂතෙම වනාහි භාග්යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙන් (මෙසේ) කීය.
“සම්බුදුවරයෝ රූපය ජීවය නොවේයයි කියති. ඉදික් මේ (සත්ත්වවකෙම) මේ සිරුර කෙසේ නම් විඳීද? මේ සත්ත්වයාගේ ඇට හා මස්පිඬු කොයි සිට ඒද? මේ (සත්ත්වතෙම) කවරහෙයකින් මවුකුසෙහි ඇලී සිටීද?”
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක:) “පළමුව ප්රතිසන්ධි විඥානයත් සමග කලලය වේ. ඒ කලලයෙන් අර්බුදය වේ, ඒ අර්බුදයෙන් පේශිය හට ගනී, ඒ පේශියෙන් ඝන නම් මස්පිඩක් හටගණී. ඒ ඝන නම්වූ මස්පිඩෙන් පිළික පසක් හටගණී, ඉන්පසු කෙස්ද, ලොම්ද. නියද හටගණී.
“ඔහුගේ මව යම් ආහාරයකුත් යම් පානයකුත් යම් බොජුනකුත් වළඳාද, මව් කුසට පැමිණි ඒ සත්ත්වතෙම ඒ ආහාර පානාදියෙන් ඒ මව් කුසෙහි යැපෙයි.”
|
2. සක්කනාමසුත්තං | 2. සක්ක සූත්රය |
236
එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති ගිජ්ඣකූටෙ පබ්බතෙ. අථ ඛො සක්කනාමකො යක්ඛො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා
‘‘සබ්බගන්ථප්පහීනස්ස
සමණස්ස න තං සාධු, යදඤ්ඤමනුසාසසී’’ති
(යදඤ්ඤමනුසාසතීති (සී. ස්යා. කං. පී.)).
‘‘යෙන කෙනචි වණ්ණෙන, සංවාසො සක්ක ජායති;
න තං අරහති සප්පඤ්ඤො, මනසා අනුකම්පිතුං.
‘‘මනසා චෙ පසන්නෙන, යදඤ්ඤමනුසාසති;
න තෙන හොති සංයුත්තො, යානුකම්පා
(සානුකම්පා (සී. පී.)) අනුද්දයා’’ති.
|
236
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ රජගහනුවර ගිජුකුළු පව්වෙහි වැඩ වසන සේක.
ඉක්බිති සක්ක නම් යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙන් (මෙසේ) කීය:
“පැහැ දැමූ සියලු කෙලෙස් ගැට ඇති, සසරින් විශේෂයෙන් මිදුනාවූ, ශාන්තවූ ඔබට අනුන්ට අනුශාසනා කිරීම නොහොබී.”
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක:) “සක්කය, යම් කිසි කරුණක් නිසා එක්ව විසීම ඇතිවේද, ප්රඥා සහිතවූ (සම්බුද්ධ තෙම) එයට සිතින් අනුකම්පා කරන්නට නොවටී.
“එහෙත් ප්රසන්න සිතින් යුතුව අනුන්ට යම් අනුශාසනා කිරීමක් වේද, ඒ කාරණයෙන් (බැඳීමක් ඇති නොවේ.) එබඳු අනුශාසනය අනුකම්පාවයි. කරුණාවයි.”
|
3. සූචිලොමසුත්තං | 3. සුචිලෝම සූත්රය |
237
එකං
අථ ඛො සූචිලොමො යක්ඛො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතො කායං උපනාමෙසි. අථ ඛො භගවා කායං අපනාමෙසි. අථ ඛො සූචිලොමො යක්ඛො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘භායසි මං සමණා’’ති? ‘‘න ඛ්වාහං තං, ආවුසො, භායාමි; අපි ච තෙ සම්ඵස්සො පාපකො’’ති. ‘‘පඤ්හං තං, සමණ පුච්ඡිස්සාමි. සචෙ මෙ න බ්යාකරිස්සසි, චිත්තං වා තෙ ඛිපිස්සාමි, හදයං වා තෙ ඵාලෙස්සාමි, පාදෙසු
‘‘රාගො
අරතී රතී ලොමහංසො කුතොජා;
කුතො සමුට්ඨාය මනොවිතක්කා,
කුමාරකා ධඞ්කමිවොස්සජන්තී’’ති.
‘‘රාගො ච දොසො ච ඉතොනිදානා,
අරතී රතී ලොමහංසො ඉතොජා;
ඉතො සමුට්ඨාය මනොවිතක්කා,
කුමාරකා ධඞ්කමිවොස්සජන්ති.
‘‘ස්නෙහජා අත්තසම්භූතා, නිග්රොධස්සෙව ඛන්ධජා;
පුථූ විසත්තා කාමෙසු, මාලුවාව විතතා
(විත්ථතා (ස්යා. කං.)) වනෙ.
‘‘යෙ
තෙ නං විනොදෙන්ති සුණොහි යක්ඛ;
තෙ දුත්තරං ඔඝමිමං තරන්ති,
අතිණ්ණපුබ්බං අපුනබ්භවායා’’ති.
|
237
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ ගයාවට නුදුරෙහි සුචිලෝම යක්ෂයාගේ භවනයෙහි ටඞ්කිතමඤ්චකයෙහි වැඩවසන සේක. එකල වනාහි ඛර යක්ෂයාද, සුචිලෝම යක්ෂයාද භාග්යවතුන් වහන්සේ වැඩසිටි තැනට නුදුරෙහි ගමන් කෙරත්.
ඉක්බිති ඛර යක්ෂතෙම සුචිලෝම යක්ෂයාට මෙය කීය: “මේ තෙම ශ්රමණයෙකි.”
“මේ තෙම ශ්රමණයෙක් නොවේ. භයින් පලායන ශ්රමණ ප්රතිරූපකයෙකි. මේ තෙම ශ්රමණයෙක්ද, ශ්රමණ ප්රතිරූපකයෙක්දැයි සොයා බලන්නෙමි.”
ඉක්බිති සුචිලෝම යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්යවතුන් වහන්සේට කය එළවිය, (ඒ දෙසට කය නැමීය.)
ඉක්බිති භාග්යවතුන් වහන්සේ ස්වකීය සිරුර ඉවත් කළ සේක.
සුචිලෝම යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේගෙන් “ශ්රමණය, මට බිය වෙහිදැ” යි ඇසීය.
“ඇවැත්නි, මම තට බිය නම් නොවෙමි. එසේ වුව තාගේ ස්පර්ශය නපුරැ” යි (වදාළ සේක.)
“මහණ, තාගෙන් ප්රශ්නයක් අසන්නෙමි. ඉදින් මහණ, මට ඒ නොවිසඳන්නෙහි නම්, තාගේ සිත හෝ කලබල කරන්නෙමි. තාගේ හෘදය හෝ පළා දමන්නෙමි. තා පාදයෙන් හෝ ගෙන ගඟින් එතෙර දමන්නෙමි” යි (කීය.)
“ඇවැත්නි, දෙවියන් සහිත, මරුන් සහිත, බඹුන් සහිත, ශ්රමණබ්රාහ්මණයින් සහිත, දෙවිමිනිසුන් සහිත, ලෝකයෙහි යමෙක් මාගේ සිත හෝ කලබල කරන්නේද, හෘදය හෝ පළන්නේද, පාදයෙන් හෝ ගෙන ගඟෙන් එතර හෝ දමන්නේද එවැන්නකු මම නොදකිමි. එසේද වුව ඇවැත්නි, තෝ යමක් කැමැත්තෙහි නම් එය අසව.”
ඉක්බිති සුචිලෝම යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙන් (මෙසේ) කීය:
“රාගයත් ද්වේෂයත් කුමක් මුල් (හේතු) කොට ඇත්තෝද? නොකැමැත්ත හා ඇල්මද, තැතිගැන්මද කිමෙකින් උපන්නෝද? දරුවෝ කවුඩකු අල්වා යම්සේ දමත්ද, (එසේම) කාම විතර්කයෝ කොතැනින් ඉපිද (කුසල්) සිත ඒ මේ අත එළවත්ද?”
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක:) “රාගයද, ද්වේෂයද, මේ (ආත්මභාවය) මුල් (හේතු) කොට ඇත්තෝ වෙත්. නොකැමැත්තද, ඇල්මද, තැති ගැන්මද, මෙයින් (මේ ආත්මභාවයෙන්ම) උපන්නෝය. යම්සේ දරුවෝ (තමන් බැඳගත්) කවුඩා ඒ මේ අත ගසා දමත්ද, එමෙන්ම (කාමාදී) පාපවිතර්කයෝ මෙයින් (මේ ආත්මභාවයෙන්) ඉපිද (කුසල් සිත) ඒ මේ අත ගසා දමත්.
“ආත්මභාවයෙන් හටගත් (විතර්කයෝ) තණ්හාව නිසා උපන්නෝය. නුගරුක් කඳින් උපන් නුග අරළු මෙනි. අනේකප්රකාර පවිටු විතර්කයෝ කාමවස්තූන්හි ඇලී සිටිත්. වනයෙහි මාලුවා වැලක් ගැවසී ගත්තාක් මෙනි.
“යක්ෂය, මේ අසව, යම් කෙනෙක් ඒ විතර්කයන්ගේ නිදානය කොතැන්හිදැයි දනිත්ද, ඔවුහු ඒ වනසත්. ඔහු ඉතා දුෂ්කරවූ, තරණය නොකළ (කාමාදී) සිවු සැඩ පහර නැවත නොඉපදීම පිණිස තරණය කරත්.”
|
4. මණිභද්දසුත්තං | 4. මණිභද්ද සූත්රය |
238
එකං
‘‘සතීමතො
සතීමතො සුවෙ සෙය්යො, වෙරා ච පරිමුච්චතී’’ති.
‘‘සතීමතො සදා භද්දං, සතිමා සුඛමෙධති;
සතීමතො සුවෙ සෙය්යො, වෙරා න පරිමුච්චති.
‘‘යස්ස සබ්බමහොරත්තං
(රත්තිං (ස්යා. කං. ක.)), අහිංසාය රතො මනො;
මෙත්තං සො සබ්බභූතෙසු, වෙරං තස්ස න කෙනචී’’ති.
|
238
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ මගධයෙහි මණිමාලක චෛත්යයෙහි මණිභද්ද නම් යකුගේ භවනයෙහි වැඩවසන සේක.
ඉක්බිති මණිභද්ද යක්තෙම භාග්යවතුන් වහන්සේයම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ භගවත්හු හමුයෙහි මේ ගාථාව කීය:
“සිහි ඇත්තාට හැම කල්හි යහපත වෙයි. සිහි ඇත්තේ සුවය ලබයි. සිහි ඇත්තහුට හැමසඳ ශ්රේෂ්ඨත්වය ලැබෙයි, (හෙතෙම) වෛරයෙන් මිදේ.”
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක:) “සිහි ඇත්තාට හැම සඳ යහපත වෙයි. සිහි ඇත්තේ සුවය ලබයි. සිහි ඇත්තහුට හැම සඳ ශ්රේෂඨත්වය ලැබෙයි. (එහෙත් හෙතෙම) වෛරයෙන් නොමිදේ. “යක්ෂය, යමෙකුගේ සිත මුළු රෑ දාවල් දෙක්හිම අහිංසායෙහි ඇලුනේද, හෙතෙම සියලු සත්ත්වයන් කෙරෙහි මෛත්රිය (වඩා)ද ඔහට කිසි කෙනෙකු හා වෛරයක් නැත්තේය.”
|
5. සානුසුත්තං | 5. සානු සූත්රය |
239
එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරිස්සා උපාසිකාය සානු නාම පුත්තො යක්ඛෙන ගහිතො හොති. අථ ඛො සා උපාසිකා පරිදෙවමානා තායං වෙලායං ඉමා ගාථායො අභාසි -
‘‘චාතුද්දසිං
පාටිහාරියපක්ඛඤ්ච, අට්ඨඞ්ගසුසමාගතං.
‘‘උපොසථං උපවසන්ති, බ්රහ්මචරියං චරන්ති යෙ;
න තෙහි යක්ඛා කීළන්ති, ඉති මෙ අරහතං සුතං;
සා දානි අජ්ජ පස්සාමි, යක්ඛා කීළන්ති සානුනා’’ති.
‘‘චාතුද්දසිං
පාටිහාරියපක්ඛඤ්ච, අට්ඨඞ්ගසුසමාගතං;
උපොසථං
‘‘න තෙහි යක්ඛා කීළන්ති, සාහු තෙ අරහතං සුතං;
සානුං පබුද්ධං වජ්ජාසි, යක්ඛානං වචනං ඉදං;
මාකාසි පාපකං කම්මං, ආවි වා යදි වා රහො.
‘‘සචෙ
න තෙ දුක්ඛා පමුත්යත්ථි, උප්පච්චාපි පලායතො’’ති.
‘‘මතං වා අම්ම රොදන්ති, යො වා ජීවං න දිස්සති;
ජීවන්තං අම්ම පස්සන්තී, කස්මා මං අම්ම රොදසී’’ති.
‘‘මතං වා පුත්ත රොදන්ති, යො වා ජීවං න දිස්සති;
යො ච කාමෙ චජිත්වාන, පුනරාගච්ඡතෙ ඉධ;
තං වාපි පුත්ත රොදන්ති, පුන ජීවං මතො හි සො.
‘‘කුක්කුළා උබ්භතො තාත, කුක්කුළං
(කුක්කුළෙ (සී.)) පතිතුමිච්ඡසි;
නරකා උබ්භතො තාත, නරකං පතිතුමිච්ඡසි.
‘‘අභිධාවථ
ආදිත්තා නීහතං
(නිබ්භතං (ස්යා. කං. ක.), නිභතං (පී. ක.)) භණ්ඩං, පුන ඩය්හිතුමිච්ඡසී’’ති.
|
239
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසන සේක.
එකල වනාහි එක්තරා උපාසිකාවකගේ සානු නම් පුතෙක් යක්ෂයකු විසින් ගන්නා ලද්දේය.
ඉක්බිති ඒ උපාසිකාව හඬන්නී ඒ වේලායෙහි මේ ගාථාවන් කීවාය:
“තුදුස්වක්හි ද, පසළොස්වක්හි ද, අඩමසක් සම්බන්ධිවූ යම් අටවකකුත් වේද ඒ අටවක්හි ද, ප්රාතිහාර්ය්ය පක්ෂයෙහිද, යම් කෙනෙක් පොහොදා රැක්ක යුතු සිල් රකීද බඹසර රකිත්ද,
“ඔවුන් හා (ඔවුන් අල්ලාගෙන) යක්ෂයෝ ක්රීඩා නොකරති යන රහතුන්ගේ බස් මා විසින් අසන ලද්දේය. (නමුත්) මම දැන් ඒ වග දකිමි. සානු සමග යක්ෂයෝ කෙළිත්.”
“තුදුස්වක්හි ද, පසළොස්වක්හි ද, අඩමසක් සම්බන්ධිවූ යම් අටවකකුත් වේද ඒ (අට)වක්හි ද, ප්රාතිහාර්ය්ය පක්ෂයෙහිද, යම් කෙනෙක් පොහොදා රැක්ක යුතු සිල් රකිත්ද බඹසර රකිත්ද,
“ඔවුන් හා යක්ෂයෝ නො කෙළිති යන රහතුන්ගේ බස් මනා කොට තා විසින් අසන ලද්දේය. සානු පිබිදී කල (මෙසේ) කියව: මේ යකුන්ගේ වචනයයි:- ‘ලාමක පව්කම් කිසිවකු හමුයෙහි හෝ රහසින් හෝ නොකරව. ඉදින් යම් පාප කර්මයක් (මතුවට) කරන්නෙහි ද, (දැන්) කෙරෙහි ද, තා අහසට පැනනැගී පලාගියත් තට (දුකින්) මිදීමෙක් නම් නැති.”
(සානු මෙසේ කීය:) “මෑණියෙනි, (මිනිස්සු) මළ එකකු නිසාම හෝ ජීවත්ව සිටියද දක්නට නැති එකකු නිසා හෝ හඬති. මෑණියනි, ජීවත්වන මා බලන්නී අම්මේ, මා ගැන කුමක් හෙයින් හඬනෙහි ද?”
(උපාසිකාව:) “පුතේ මිනිස්සු මළ එකකු නිසා හෝ ජීවත්ව සිටියත් දක්නට නැති එකකු නිසා හෝ හඬති. යමෙක් නොයෙක් කාමයන් හැර (පැවිදිව) නැවත මෙහි (මේ ගිහිබවට) පැමිණෙ ද, ජීවත්වන්නාවූ හෙතෙම මළ එකෙක් ම වේ. පුතේ, එබන්දකු ගැනද (මිනිස්සු) හඬති.
“පුත, හුණු අළුයෙන් ගොඩට නගනලද තෝ හුණු අළුයෙහි නැවත වැටෙන්නට කැමැත්තෙහිද? පුත, නරකයෙන් ගොඩට නගන ලද්දාවූ තෝ ඒ නිරයෙහි නැවත හෙන්නට කැමැත්තෙහි ද?
“වහා දුවයව. තට යහපතක් වේවා’. අපි කවරෙකුට කෑගසා කියමු ද? ගිනිගත් ගෙයින් බැහැර කළ බඩු නැවත දවනු කැමැත්තෙහි ද?”
|
6. පියඞ්කරසුත්තං | 6. පියඞ්කර සූත්රය |
240
එකං සමයං ආයස්මා අනුරුද්ධො සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා අනුරුද්ධො රත්තියා පච්චූසසමයං පච්චුට්ඨාය ධම්මපදානි භාසති. අථ ඛො පියඞ්කරමාතා යක්ඛිනී පුත්තකං එවං තොසෙසි -
‘‘මා සද්දං කරි පියඞ්කර, භික්ඛු ධම්මපදානි භාසති;
අපි
(අපි (සී.)) ච ධම්මපදං විජානිය, පටිපජ්ජෙම හිතාය නො සියා.
‘‘පාණෙසු ච සංයමාමසෙ, සම්පජානමුසා න භණාමසෙ;
සික්ඛෙම සුසීල්යමත්තනො
(සුසීලමත්තනො (සී. ක.)), අපි මුච්චෙම පිසාචයොනියා’’ති.
|
240
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ ස්ථවිර තෙම සැවැත්නුවර සමීපයේවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වෙසෙයි.
එකල වනාහි ආයුෂ්මත් අනුරුද්ධ තෙම අලුයම නැගිට ධර්මපද කියයි.
ඉක්බිති පියඞ්කරමාතා නම් යකින්න තම පුතු මෙසේ නැලවූවා:
“පියඞ්කරය, ශබ්ද නොකර. භික්ෂුතෙම ධර්මපදයන් කියයි. ඉදින් ධර්මපදයක් දැනගෙන පිළිපදිමු නම් එය අපට හිත පිණිස වන්නේය.”
“ප්රාණීන්ට හිංසා නොකරමු. දැන දැන මුසාබස් නොකියමු. තමාතේ සුන්දර ශීලයෙහි හික්මෙමු. පිශාච (යක්ෂ) යෝනියෙන් මිදෙන්නෙමු නම් යෙහෙක.”
|
7. පුනබ්බසුසුත්තං | 7. පුනබ්බසු සූත්රය |
241
එකං
‘‘තුණ්හී උත්තරිකෙ හොහි, තුණ්හී හොහි පුනබ්බසු;
යාවාහං බුද්ධසෙට්ඨස්ස, ධම්මං සොස්සාමි සත්ථුනො.
‘‘නිබ්බානං භගවා ආහ, සබ්බගන්ථප්පමොචනං;
අතිවෙලා ච මෙ හොති, අස්මිං ධම්මෙ පියායනා.
‘‘පියො ලොකෙ සකො පුත්තො, පියො ලොකෙ සකො පති;
තතො පියතරා මය්හං, අස්ස ධම්මස්ස මග්ගනා.
‘‘න හි පුත්තො පති වාපි, පියො දුක්ඛා පමොචයෙ;
යථා සද්ධම්මස්සවනං, දුක්ඛා මොචෙති පාණිනං.
‘‘ලොකෙ දුක්ඛපරෙතස්මිං, ජරාමරණසංයුතෙ;
ජරාමරණමොක්ඛාය, යං ධම්මං අභිසම්බුධං;
තං ධම්මං සොතුමිච්ඡාමි, තුණ්හී හොහි පුනබ්බසූ’’ති.
‘‘අම්මා න බ්යාහරිස්සාමි, තුණ්හීභූතායමුත්තරා;
ධම්මමෙව නිසාමෙහි, සද්ධම්මස්සවනං සුඛං;
සද්ධම්මස්ස අනඤ්ඤාය, අම්මා දුක්ඛං චරාමසෙ.
‘‘එස
බුද්ධො අන්තිමසාරීරො, ධම්මං දෙසෙති චක්ඛුමා’’ති.
‘‘සාධු ඛො පණ්ඩිතො නාම, පුත්තො ජාතො උරෙසයො;
පුත්තො මෙ බුද්ධසෙට්ඨස්ස, ධම්මං සුද්ධං පියායති.
‘‘පුනබ්බසු
දිට්ඨානි අරියසච්චානි, උත්තරාපි සුණාතු මෙ’’ති.
|
241
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයේවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසන සේක.
එකල භාග්යවතුන් වහන්සේ නිර්වාණ සම්බන්ධ වූ ධර්ම කථායෙන් භික්ෂූක්ට අවවාද කරන සේක. බාරගන්වන සේක. උනන්දු කරවන සේක. සතුටු කරවන සේක. ඒ භික්ෂූහු ද අර්ත්ථවත්කොට මෙනෙහිකොට සියල්ල සිතට ඇතුළුකොට, කන් යොමු කොට, බහනලද කන් ඇත්තෝව ධර්මය අසත්.
ඉක්බිති පුනබ්බසුමාතා යකින්න පුතු මෙසේ නලවයි:
“මම බුද්ධශ්රේෂ්ඨයන්ගේ ධර්මය යම්තාක් අසන්නෙම්ද ඒතාක් උත්තරිකාවෙනි, නිශ්ශබ්ද වෙව. පුනබ්බසුව, නිශ්ශබ්ද වෙව.
“භාග්යවතුන් වහන්සේ සියලු ගැට මුදන්නාවූ නිර්වාණය වදාරණසේක. මේ ධර්මයෙහි මාගේ පැහැදීම අධික වෙයි.
“ලොවෙහි ස්වකීය පුත්රතෙම ප්රිය වෙයි. ලොව ස්වකීය ස්වාමිතෙම ප්රිය වෙයි. ඒ ප්රිය බවටත් වඩා මේ ධර්මය සෙවීම මට ප්රියයි.
“සද්ධර්ම ශ්රවණය සත්ත්වයා සසර දුකින් යම් සේ මුදාද ප්රිය පුත්රතෙම හෝ ප්රියවූ ස්වාමිතෙම හෝ සසර දුකින් (එසේ) නොමුදාමැයි.
“දුකින් පීඩිතවූ, ජරාමරණයෙන් යුක්තවූ මෙලොව ජරාමරණයෙන් මිදීම (නිර්වාණය) පිණිස යම් ධර්මයක් අවබෝධ කළ සේක් ද, ඒ ධර්මය අසනු කැමැත්තෙමි. පුනබ්බසුව, නිශ්ශබ්ද වෙව.”
(පුනබ්බසු මෙසේ කීය:) “මෑණියෙනි, මම කථා නොකරන්නෙමි. මේ උත්තරාව ද නිශ්ශබ්දව හුන්නීය. (එහෙයින්) සද්ධර්මයම අසනු මැනවි. ධර්මය ඇසීම සැපයි.
“මෑණියෙනි, (අපි පෙර) මේ සද්ධර්මය නොදැන දුක් විඳිමින් හැසිරෙමු. ලොවට ආලෝකයක් බඳුවූ පසැස් ඇත්තාවූ, අන්තිම භවයෙහි වූ මේ සර්වඥයන් වහන්සේ අතිශයින් මුළාවූ දෙවි මිනිසුන්ට දහම් දෙසන සේක.”
(පුනබ්බසු මාතා මෙසේ කීය:) “යහපත, මාගේ ළයෙහි සැතපෙන්නාවූ, මා කෙරෙන් උපන් මේ පුත්රයා වනාහි නුවණැත්තෙකි. මගේ පුතා බුද්ධශ්රේෂ්ඨයාණන් වහන්සේගේ පිරිසිදු ධර්මය ප්රිය කෙරෙයි.
“පුනබ්බසුව, තෝ සැප ඇත්තෙක් වෙහි. මම අද (දැන්) (සසරින්) ගොඩනැගුනා වෙමි. ආර්ය්යසත්යයෝ දක්නාලදහ. (මාගේ දූ) උත්තරාවන් (අප චතුස්සත්ය ප්රතිවේධ කළ බව) අසාවා.”
|
8. සුදත්තසුත්තං | 8. සුදත්තසුත්තං |
242
එකං
‘‘සතං හත්ථී සතං අස්සා, සතං අස්සතරීරථා;
සතං කඤ්ඤාසහස්සානි, ආමුක්කමණිකුණ්ඩලා;
එකස්ස පදවීතිහාරස්ස, කලං නාග්ඝන්ති සොළසිං.
‘‘අභික්කම
අභික්කමනං තෙ සෙය්යො, නො පටික්කමන’’න්ති.
අථ
‘‘සතං
කලං නාග්ඝන්ති සොළසිං.
‘‘අභික්කම ගහපති, අභික්කම ගහපති;
අභික්කමනං තෙ සෙය්යො, නො පටික්කමන’’න්ති.
අථ
‘‘සතං හත්ථී සතං අස්සා...පෙ....
කලං නාග්ඝන්ති සොළසිං.
‘‘අභික්කම ගහපති, අභික්කම ගහපති;
අභික්කමනං තෙ සෙය්යො, නො පටික්කමන’’න්ති.
අථ ඛො අනාථපිණ්ඩිකස්ස ගහපතිස්ස අන්ධකාරො අන්තරධායි, ආලොකො පාතුරහොසි, යං
තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා රත්තියා පච්චූසසමයං පච්චුට්ඨාය අබ්භොකාසෙ චඞ්කමති. අද්දසා ඛො භගවා අනාථපිණ්ඩිකං ගහපතිං දූරතොව ආගච්ඡන්තං. දිස්වාන චඞ්කමා ඔරොහිත්වා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ නිසීදි. නිසජ්ජ ඛො භගවා අනාථපිණ්ඩිකං ගහපතිං එතදවොච - ‘‘එහි සුදත්තා’’ති. අථ ඛො අනාථපිණ්ඩිකො ගහපති, නාමෙන මං භගවා ආලපතීති, හට්ඨො උදග්ගො තත්ථෙව භගවතො පාදෙසු සිරසා නිපතිත්වා භගවන්තං එතදවොච - ‘‘කච්චි, භන්තෙ, භගවා සුඛමසයිත්ථා’’ති?
‘‘සබ්බදා වෙ සුඛං සෙති, බ්රාහ්මණො පරිනිබ්බුතො;
යො න ලිම්පති කාමෙසු, සීතිභූතො නිරූපධි.
‘‘සබ්බා ආසත්තියො ඡෙත්වා, විනෙය්ය හදයෙ දරං;
උපසන්තො සුඛං සෙති, සන්තිං පප්පුය්ය චෙතසා’’ති
(චෙතසොති (සී.)).
|
242
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ රජගහනුවර සමීපයෙහි සීතවනයෙහි වසන සේක.
එකල වනාහි අනේපිඬු ගෘහපතියා කිසියම් කටයුත්තෙක් නිසා රජගහනුවරට පැමිණියේය.
“බුදුරජානන් වහන්සේ ලොව පහළවූ සේක්ලු” යි අනේපිඬු ගෘහපති තෙම ඇසීය. එපමණෙකින්ම භාග්යවතුන් වහන්සේ දකිණු පිණිස හෙතෙම පැමිණෙනු කැමැත්තේවිය.
ඉක්බිති ඒ අනේපිඬු ගෘහපති තෙම “භාග්යවතුන් වහන්සේ දකිණු පිණිස පැමිණෙන්නට අද කල් නොවෙයි.” යන මේ අදහස විය. “හෙට (කලින්ම) උදෑසන භාග්යවතුන් වහන්සේ දකිනු පිණිස යන්නෙමි” යි බුදුන් අනුව ගිය සිහි ඇතිව නින්දට ගියේය. රෑ තුන්වරක්ම අලුයමයයි සිතමින් නැගිට්ටේය.
ඉක්බිති කරවනලද අනේපිඬු ගෘහපති තෙම සොහොන් දොරටුව යම් තැනකද එතැනට පැමිණියේය. අමනුෂ්යයෝ දොර ඇරියෝය.
ඉක්බිති අනේපිඬු ගෘහපති තෙම නුවරින් නික්මෙත්ම එලිය අතුරුදහන්විය. අඳුර පහළවිය. බිය තැතිගැනීම් හා ලොමුඩැහැගැනීම් පහළවිය. ඔහු එපමණින්ම නැවත හැරී එන්න කැමැත්තේද විය.
ඉක්බිති සීවක නම් යක්තෙම අතුරුදහන්වූයේ ශබිදයක් ඇස්වීය.
“සියක් දහසක් ඇතුන්ද, සියක් දහසක් අශ්වයෝද, සියක් දහසක් අශ්වතරියෝද, සියක් දහසක් රථද, මැණික් කන් අබරණින් සැරසුණු සියක් දහසක් කන්යාවෝද (යන මොවුහු) (බුදුන් වැඩසිටින විහාරයට, යන තැනැත්තාගේ) පියවරක සොළොස්වන අන්තකලාව පමණවත් නොවටිත්.
“ගෘහපතිය, ඉදිරියට යව, ගෘහපතිය ඉදිරියට යව, ඉදිරියට යෑම ඔබට යහපති. හැරී ආපසු යෑම අයහපති.”
ඉක්බිති අනේපිඬු ගෘහපතියාට අඳුර අතුරුදහන් විය. ආලෝකය පහළවිය. යම් බියෙක් තැතිගැනුමෙක් ලොමුඩැහැගැනුමෙක් වීද, එය සංසිඳිණි.
දෙවනුවද අනේපිඬු ගෘහපතියා නුවරින් නික්මෙත්ම එළිය අතුරුදහන් විය, අඳුර පහළ විය. බිය තැතිගැනීම් හා ලොමුඩැහැගැනීම් පහළ විය. ඔහු එපමණින්ම නැවත හැරී එන්න කැමැත්තේද විය.
ඉක්බිති සීවක නම් යක්තෙම අතුරුදහන් වූයේ ශබ්දයක් ඇස්වීය.
“සියක් දහසක් ඇතුන්ද, සියක් දහසක් අශ්වයෝද, සියක් දහසක් අශ්වතරියෝද, සියක් දහසක් රථද, මැණික් කන් අබරණින් සැරසුණු සියක් දහසක් කන්යාවෝද (යන මොවුහු) (බුදුන් වැඩසිටින විහාරයට, යන තැනැත්තාගේ) පියවරක සොළොස්වන අන්තකලාව පමණවත් නොවටිත්.
“ගෘහපතිය, ඉදිරියට යව, ගෘහපතිය ඉදිරියට යව, ඉදිරියට යෑම ඔබට යහපති. හැරී ආපසු යෑම අයහපති.”
තුන්වෙනුවද අනේපිඬු ගෘහපතියාහට එළිය අතුරුදහන් විය, අඳුර පහළ විය. බියතැති ගැනුම් ලොමුඩැහැගැනුම් ඇතිවිය. (ඔහු) එතණින්ම නැවත හැරී ආපසු යනු කැමැත්තේ විය. තුන්වෙනුවත් සීවක යක්තෙම සැඟවී මේ ශබ්දය ඇස්වීය.
“සියක් දහසක් ඇතුන්ද, සියක් දහසක් අශ්වයෝද, සියක් දහසක් අශ්වතරියෝද, සියක් දහසක් රථද,
මැණික් කන් අබරණින් සැරසුණාවූ සියක් දහසක් කන්යාවෝද (විහාරයට යන තැනැත්තාගේ) එක් පියවරක සොළොස්වන අන්තකලාව පමණකුදු නොවටිත්.
“ගෘහපතිය, ඉදිරියට යව, ගෘහපතිය ඉදිරියට යව, ඉදිරියට යෑම ඔබට යහපති. හැරී ආපසු යෑම අයහපති.”
ඉක්බිති අනේපිඬු ගෘහපතිහට අඳුර අතුරුදහන් විය. එළිය පහළ විය. යම් බියෙක්, තැති ගැන්මෙක්, ලොමුඩැහැගැන්මෙක් වීද, එය සංසිඳිණි.
ඉක්බිති අනේපිඬු ගෘහපතිතෙම සීතවනය වෙත පැමිණියේය.
එකළ භාග්යවතුන් වහන්සේ කැලයෙහි ඉතා අලුයම නැගිට එළිමහනෙහි සක්මන් කරන සේක.
භාග්යවතුන් වහන්සේ දුරදීම එන අනේපිඬු ගෘහපතියා දුටුසේක. දැක සක්මණින් බැස, පැනවූ අස්නෙහි හුන්සේක. හිඳ භාග්යවතුන් වහන්සේ අනේපිඬු ගෘහපතිහට “එන්න සුදත්ත” යි වදාළසේක.
ඉක්බිති අනේපිඬු ගෘහපතිතෙම, “භාග්යවතුන් වහන්සේ මා නම්න් අමතනසේකැ” යි (සතුටුව) එහිම භාග්යවතුන් වහන්සේ පාමුල හිසින් වැටී භාග්යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “කිම ස්වාමීනි, භාග්යවතුන් වහන්සේ සැපසේ සැතපුණු සේක්ද?”
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක.) “යමෙක් කාමයන්හි නොඇලේද, සීතීභූතද, (කෙලෙස් ගිනි නැත්තේද) උපධි නැත්තේද. පිරිනිවියාවූ ඒ (කෙලෙස්) නැත්තාවූ බ්රාහ්මණ තෙම හැම කල්හි ඒකාන්තයෙන් සුවසේ සයනය කෙරෙයි.
“සියලු තණ්හාවන් සිඳ, හෘදයෙහිවූ පීඩා මැඩ පවත්වා, සිතෙහි ශාන්තියට පැමිණ සංසුන්වූ තැනැත්තේ සැපසේ සයනය කෙරෙයි.
|
9. පඨමසුක්කාසුත්තං | 9. (පළමුවන) සුක්කා සූත්රය |
243
එකං
‘‘කිං මෙ කතා රාජගහෙ මනුස්සා, මධුපීතාව සෙයරෙ;
යෙ සුක්කං න පයිරුපාසන්ති, දෙසෙන්තිං අමතං පදං.
‘‘තඤ්ච පන අප්පටිවානීයං, අසෙචනකමොජවං;
පිවන්ති මඤ්ඤෙ සප්පඤ්ඤා, වලාහකමිව පන්ථගූ’’ති
(වලාහකමිවද්ධගූති (සී.)).
|
243
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ රජගහනුවර කලන්දකනිවාප නම්වූ වේළුවනයෙහි වසන සේක.
එකල වනාහි සුක්කා භික්ෂුණිය මහ පිරිසක් විසින් පිරිවරණ ලද්දී ධර්මය දේශනා කරයි.
ඉක්බිති සුක්කා භික්ෂූණිය කෙරෙහි බොහෝ සේ පැහැදුණු යක්ෂයෙක් රජගහ නුවර වීථියෙන් වීථියට මංසන්ධියෙන් මංසන්ධියට පැමිණ, ඒ වේලායෙහි මේ ගාථාවන් කීය:
“අමෘතපදයට (නිර්වාණාධිගමයට) කාරණය වදාරන්නාවූ සුක්කා මෙහෙණින් කරා යම් කෙනෙක් නොඑළඹෙත්ද, රජගහනුවර වසන ඒ මේ මිනිස්සු කුමක් කරද්ද? (ඔවුහු) සුරාපානය කළවුන්සේ නිදාගනිත්.
“ඇසීමෙන් නොපසුබස්නා තෘප්ති ඇති ස්වභාවයෙන්ම සුමධුරවූ, (එහෙයින්ම) ඕජෝගුණවත්වූ ඒ ධර්මය වළාකුළු අතරෙන් නිකුත් ජලය බොනමෙන් මනා නුවණැත්තෝම පානය කෙරෙති’ යි හඟිමි.”
|
10. දුතියසුක්කාසුත්තං | 10. (දෙවෙනි) සුක්කා සූත්රය |
244
එකං
‘‘පුඤ්ඤං වත පසවි බහුං, සප්පඤ්ඤො වතායං උපාසකො;
යො සුක්කාය අදාසි භොජනං, සබ්බගන්ථෙහි විප්පමුත්තියා’’ති
(විප්පමුත්තායාති (ස්යා. කං.)).
|
244
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ රජගහනුවර කලන්දකනිවාප නම්වූ වේළුවනයෙහි වසන සේක.
එසමයෙහි වනාහි එක්තරා උපාසකයෙක් සුක්කා භික්ෂුණියට ආහාරයක් දුන්නේය.
ඉක්බිති සුක්කා භික්ෂුණිය කෙරෙහි බොහෝ සේ පැහැදුනු යක්ෂයෙක් රජගහ නුවර වීථියෙන් වීථියට මංසන්ධියෙන් මංසන්ධියට පැමිණ, ඒ වේලායෙහි මේ ගාථාව කීය:
“සියලු බන්ධනවලින් හාත්පසින් මිදුනාවූ සුක්කා මෙහෙණින් වහන්සේට යමෙක් ආහාර දුන්නේද, පණ්ඩිතවූ ඒ මේ උපාසකතෙම බොහෝ වූම පිණක් රැස් කෙළේය.
|
11. චීරාසුත්තං | 11. වීරා (චීරා) සූත්රය |
245
එවං මෙ සුතං - එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො උපාසකො චීරාය
(චිරාය (ක.)) භික්ඛුනියා චීවරං අදාසි. අථ
‘‘පුඤ්ඤං
යො චීරාය අදාසි චීවරං, සබ්බයොගෙහි විප්පමුත්තියා’’ති
(විප්පමුත්තායාති (ස්යා. කං.)).
|
245
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ රජගහනුවර කලන්දකනිවාප නම්වූ වේළුවනයෙහි වැඩ වසන සේක.
එසමයෙහි එක්තරා උපාසකයෙක් චීරා භික්ෂුණියට සිවුරක් දුන්නේය.
ඉක්බිති චීරා භික්ෂුණිය කෙරෙහි බොහෝ සේ පැහැදුනු යක්ෂයෙක් රජගහ නුවර වීථියෙන් වීථියට මංසන්ධියෙන් මංසන්ධියට පැමිණ මේ ගාථාව කීය:
“සියලු (බන්ධන) වලින් මනාව මිදුනාවූ චීරා මෙහෙණින්නට යමෙක් සිවුරක් දිනීද, ඒ මේ උපාසකතෙම ඒකාන්තයෙන් පණ්ඩිතය, ඒකාන්තයෙන් බොහෝ වූ පිණක් රැස් කෙළේය.
|
12. ආළවකසුත්තං | 12. ආළවක සූත්රය |
246
එවං මෙ සුතං - එකං සමයං භගවා ආළවියං විහරති ආළවකස්ස යක්ඛස්ස භවනෙ. අථ ඛො ආළවකො යක්ඛො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං එතදවොච - ‘‘නික්ඛම, සමණා’’ති. ‘‘සාධාවුසො’’ති භගවා නික්ඛමි. ‘‘පවිස, සමණා’’ති. ‘‘සාධාවුසො’’ති භගවා පාවිසි. දුතියම්පි ඛො ආළවකො යක්ඛො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘නික්ඛම, සමණා’’ති. ‘‘සාධාවුසො’’ති භගවා නික්ඛමි. ‘‘පවිස, සමණා’’ති. ‘‘සාධාවුසො’’ති භගවා පාවිසි. තතියම්පි
‘‘කිංසූධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං, කිංසු සුචිණ්ණං සුඛමාවහාති;
කිංසු හවෙ සාදුතරං රසානං, කථංජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨ’’න්ති.
‘‘සද්ධීධ විත්තං පුරිස්ස සෙට්ඨං, ධම්මො සුචිණ්ණො සුඛමාවහාති;
සච්චං හවෙ සාදුතරං රසානං, පඤ්ඤාජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨ’’න්ති.
‘‘කථංසු තරති ඔඝං, කථංසු තරති අණ්ණවං;
කථංසු දුක්ඛමච්චෙති, කථංසු පරිසුජ්ඣතී’’ති.
‘‘සද්ධාය
වීරියෙන දුක්ඛමච්චෙති, පඤ්ඤාය පරිසුජ්ඣතී’’ති.
‘‘කථංසු ලභතෙ පඤ්ඤං, කථංසු වින්දතෙ ධනං;
කථංසු කිත්තිං පප්පොති, කථං මිත්තානි ගන්ථති;
අස්මා ලොකා පරං ලොකං, කථං පෙච්ච න සොචතී’’ති.
‘‘සද්දහානො අරහතං, ධම්මං නිබ්බානපත්තියා;
සුස්සූසං
‘‘පතිරූපකාරී
සච්චෙන
අස්මා ලොකා පරං ලොකං, එවං පෙච්ච න සොචති.
‘‘යස්සෙතෙ චතුරො ධම්මා, සද්ධස්ස ඝරමෙසිනො;
සච්චං දම්මො ධිති චාගො, ස වෙ පෙච්ච න සොචති.
‘‘ඉඞ්ඝ අඤ්ඤෙපි පුච්ඡස්සු, පුථූ සමණබ්රාහ්මණෙ;
යදි සච්චා දම්මා චාගා, ඛන්ත්යා භිය්යොධ විජ්ජතී’’ති.
‘‘කථං නු දානි පුච්ඡෙය්යං, පුථූ සමණබ්රාහ්මණෙ;
යොහං
(සොහං (සී.), ස්වාහං (ක.)) අජ්ජ පජානාමි, යො අත්ථො සම්පරායිකො.
‘‘අත්ථාය වත මෙ බුද්ධො, වාසායාළවිමාගමා
(මාගතො (පී. ක.));
යොහං
(සොහං (සී.)) අජ්ජ පජානාමි, යත්ථ දින්නං මහප්ඵලං.
‘‘සො අහං විචරිස්සාමි, ගාමා ගාමං පුරා පුරං;
නමස්සමානො සම්බුද්ධං, ධම්මස්ස ච සුධම්මත’’න්ති.
|
246
මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක භාග්යවතුන් වහන්සේ අළව්නුවර අළව්යකුගේ භවනයෙහි වැඩවසන සේක.
ඉක්බිති ආළවක යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්යවතුන් වහන්සේට “මහණ, නික්මෙව” යි කීය. “මැනවි, ඇවැත්නි” යි භාග්යවතුන් වහන්සේ නික්මුණු සේක. “මහණ. ඇතුල්වෙව” (යි ආළවකයා කීය.) “ඇවැත්නි මැනවැ” යි භාග්යවතුන් වහන්සේ ඇතුල්වූ සේක.
දෙවෙනුවත් ආළවක යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේට “මහණ, නික්මෙව” යි කීය. “ඇවැත්නි මැනවැ” යි භාග්යවතුන් වහන්සේ නික්මුණු සේක. “මහණ. ඇතුල්වෙව” යි (ආළවකයා කීය.) “ඇවැත්නි මැනවැ” යි භාග්යවතුන් වහන්සේ ඇතුල්වූ සේක.
තුන්වෙනුවද ආළවක යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේට “මහණ, නික්මෙව” යි කීය. “ඇවැත්නි මැනවැ” යි භාග්යවතුන් වහන්සේ නික්මුණු සේක. “මහණ. ඇතුල්වෙව” යි (ආළවකයා කීය.) “ඇවැත්නි මැනවැ” යි භාග්යවතුන් වහන්සේ ඇතුල්වූ සේක.
සතරවෙනුවද ආළවක යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේට “මහණ, නික්මෙව” යි කීය.
“ඇවැත්නි, මම නොනික්මෙමි. තා විසින් යමක් කටයුතු නම් එය කරව” (යි භාග්යවතුන් වහන්සේ වදාළසේක.)
“මහණ, තා අතින් ප්රශ්නයක් අසමි. ඉදින් එය මට නොවිසඳියේ නම් තාගේ සිත හෝ කළඹන්නෙමි. තාගේ හෘදය හෝ පළන්නෙමි. පාදයෙන් අල්ලා ගඟින් එතර හෝ දමන්නෙමි” (යි ආළවකයා කීය.).
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක.)
“ඇවැත්නි, දෙවියන් සහිත, මරුන් සහිත, බඹුන් සහිත, බමුණන් සහිත ලොව දේව මනුෂ්ය ප්රජාවෙහි යමෙක් මාගේ සිත කළඹන්නේ හෝ හෘදය පළන්නේ හෝ පාදයෙන් ගෙන මහ ගඟින් එතර දමන්නේ හෝ වේද, එබන්දකු මම නොදකිමි. එසේ වුවද, ඇවැත්නි, තෝ යමක් කැමැත්තෙහි, නම් එය අසව.”
ඉක්බිති ආළවක යක්ෂතෙම භාග්යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙන් කීය:
“මෙලෙව්හිවූ පුද්ගලයාට ශ්රේෂ්ඨ ධනය නම් කුමක්ද? පුරුදුකළාවූ කුමක් සැප ගෙන දෙන්නේද? කෙසේ ජීවත්වන්නකුගේ ජීවිතය ශ්රේෂ්ඨයයි කියනු ලැබේද?
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක.) “මෙලෙව්හි පුද්ගලයාට ශ්රේෂ්ඨ ධනය නම් ශ්රද්ධාවයි. පුරුදුකළාවූ ධර්මය සැප ගෙන දෙයි. රසයන් අතුරෙන් සත්යය ඒකාන්තයෙන් සුමිහිරි රසයි. ප්රඥාවෙන් ජීවත් වන්නහුගේ ජීවිතය ශ්රේෂ්ඨයයි (ආර්ය්යයෝ) කියත්.”
(ආළවකයා මෙසේ කීය:) “සසර නමැති සැඩ පහර කොයි පරිද්දෙකින් තරණය කෙරේද? සසරසයුර කෙසේ තරණය කෙරේද? දුක කෙසේ ඉක්මවාද? (සත්ත්වයා) කෙසේ පිරිසිදු වේද?”
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක.) “ශ්රද්ධාව කරණකොටගෙන ඕඝය තරණය කරයි. අුප්රමාදයෙන් සසරසයුර තරණය කරයි. වීර්ය්යයෙන් දුක ඉක්මවයි. ප්රඥාව කරණකොටගෙණ පිරිසිදුවේ.”
(ආළවකයා මෙසේ කීය:) ප්රඥාව කවරාකාරයෙකින් ලබයිද? ධනය කවර ආකාරයෙකින් ලබයිද? කීර්තියට කවර කාරණයෙකින් පැමිණේද? මිත්රයන් කවර කාරණයෙකින් තමා කෙරෙහි බැඳගනීද? මෙලොවින් පරලොවට පැමිණ කවර කාරණයෙකින් ශෝක නොකෙරේද?”
(භාග්යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ සේක.) “නුවණැත්තාවූ, ප්රමාදනුවූ ජනතෙම, රහතුන්ගේ සද්ධර්මය අදහන්නේ, මනාව ඇසීම හේතුකොටගෙන නිර්වාණයට පැමිණීම පිණිස ප්රඥාව ලබයි.
“සුදුසු කටයුත්තෙහි යෙදුනු, ඉසිලියයුතු බර උසුලන වීර්ය්ය සම්පන්න ජනතෙම ධනය ලබයි. සත්යය කරණකොටගෙණ කීර්තියට පැමිණෙයි. ත්යාගවත් ජනතෙම මිත්රයන් බැඳගනී.
“ගිහිගෙයි වසන්නාවූ ශ්රද්ධා ඇති, යම් ගිහියකුහට සත්යයත්, ඉන්ද්රිය දමනයත්, වීර්ය්යයත්, ත්යාගයත් යන මේ ධර්ම සතර වෙත් නම් හෙතෙම මෙලොවින් පරලොව ගොස් ඒකාන්තයෙන් ශෝක නොකෙරේ.
“එව,. සත්යයටත්, ඉන්ද්රිය දමනයටත්, ත්යාගයටත්, ඉවසීමටත් වඩා උසස් වූවක් මෙලොව ඇත්දැයි අන්ය බොහෝවූ මහණ බමුණන්ගෙන්ද විචාරව.”
(ආළවකයා මෙසේ කීය:) “මෙලොව අභිවෘද්ධියද පරලොව සුගතියද පිණිස යමක් වේනම් ඒ කාරණය මම අද පටන් දනිමි. (එහෙයින්) දැන් ඒ මම බොහෝවූ මහණ බමුණන් කුමකට විචාරම්ද?
“යමෙකුහට දෙන ලද දානවස්තුව මහත් අනුසස් ඇත්තේද මම ඒ අද පටන් දනිමි. සර්වඥයන් වහන්සේ වාසය පිණිස මේ අළව් නුවරට වැඩවදාළේ ඒකාන්තයෙන් මගේම අභිවෘද්ධිය පිණිසය.
“ඒ මම බුදුන්ද, ධර්මයාගේ සුධර්මත්වයද, (බුදුන් විසින් මැනවින් වදාරණ ලද ධර්මයද), වඳිමින් ගමින් ගමද නුවරින් නුවරද ඇවිදින්නෙමි.
|