| 7. බ්‍රාහ්මණසංයුත්තං | 7. බ්‍රාහ්මණ සංයුත්තය |
| 1. අරහන්තවග්ගො | 1. අරහන්ත වර්‍ගය |
| 1. ධනඤ්ජානීසුත්තං | 1. ධනඤජානි සූත්‍රය |
|
187
එවං
‘‘නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස;
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස;
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්සා’’ති.
එවං වුත්තෙ, භාරද්වාජගොත්තො බ්‍රාහ්මණො ධනඤ්ජානිං බ්‍රාහ්මණිං එතදවොච - ‘‘එවමෙවං පනායං වසලී යස්මිං වා තස්මිං වා තස්ස මුණ්ඩකස්ස සමණස්ස වණ්ණං භාසති. ඉදානි ත්‍යාහං, වසලි, තස්ස සත්ථුනො වාදං ආරොපෙස්සාමී’’ති. ‘‘න ඛ්වාහං තං, බ්‍රාහ්මණ, පස්සාමි සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්මකෙ සස්සමණබ්‍රාහ්මණියා පජාය සදෙවමනුස්සාය, යො තස්ස භගවතො වාදං ආරොපෙය්‍ය අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස. අපි ච ත්වං, බ්‍රාහ්මණ, ගච්ඡ, ගන්ත්වා විජානිස්සසී’’ති
(ගන්ත්වාපි ජානිස්සසීති (ස්‍යා. කං.)).
අථ
‘‘කිංසු
කිස්සස්සු එකධම්මස්ස, වධං රොචෙසි ගොතමා’’ති.
‘‘කොධං
කොධස්ස විසමූලස්ස, මධුරග්ගස්ස බ්‍රාහ්මණ;
වධං අරියා පසංසන්ති, තඤ්හි ඡෙත්වා න සොචතී’’ති.
එවං වුත්තෙ, භාරද්වාජගොත්තො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම! සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්කුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජෙය්‍ය, පටිච්ඡන්නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛෙය්‍ය, අන්ධකාරෙ වා තෙලපජ්ජොතං ධාරෙය්‍ය - චක්ඛුමන්තො රූපානි දක්ඛන්තීති; එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්මො පකාසිතො. එසාහං, භන්තෙ, භගවන්තං ගොතමං සරණං ගච්ඡාමි ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච. ලභෙය්‍යාහං භොතො ගොතමස්ස සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං, ලභෙය්‍යං උපසම්පද’’න්ති.
අලත්ථ ඛො භාරද්වාජගොත්තො බ්‍රාහ්මණො භගවතො සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං, අලත්ථ උපසම්පදං. අචිරූපසම්පන්නො ඛො පනායස්මා භාරද්වාජො එකො වූපකට්ඨො අප්පමත්තො
|
187
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රජගහ නුවර කලන්‍දක නිවාප (නම්වූ) වේළුවනයෙහි වැඩවසනසේක.
එකල වනාහි භාරවාජ ගෝත්‍රයෙහිවූ එක්තරා බමුණකුගේ ධනඤජානී නම්වූ බැමිණිය බුදුන් කෙරෙහිද ධර්මය කෙරෙහිද සඞඝයා කෙරෙහිද අතිශයින් සතුටුවූවාය.
ඉක්බිති ධනඤජානී බැමිණිය භාරවාජ ගෝත්‍රයෙහිවූ බමුණාහට බත් ලඟට පමුණුවන්නී “භාග්‍යවත්වූ අර්හත්වූ ඒ සම්‍යක් සම්බුදුරජානන් වහන්සේට නමස්කාරය වේවා” “භාග්‍යවත්වූ අර්හත්වූ ඒ සම්‍යක් සම්බුදුරජානන් වහන්සේට නමස්කාරය වේවා” “භාග්‍යවත්වූ අර්හත්වූ සම්‍යක් සම්බුදුරජානන් වහන්සේට නමස්කාරය වේවා” තුන් වරක් වැරෙන් ප්‍රීති වාක්‍ය කීවාය.
මෙසේ කී කල්හි භාරවාජ ගෝත්‍රයෙහිවූ බමුණුතෙම ධනඤජානී බැමිණියට මෙය කීය: “මේ වසලිය මෙපරිද්දෙන් වනාහි එතැන මෙතැන ඒ මුඩු මහණහුගේ ගුණ කියයි. වසලිය, දැන මම තීගේ ඒ ශාස්තෲවරයාට වාදයක් ආරෝපනය කරන්නෙමි.”
“බ්‍රාහ්මණය, දෙවියන් සහිත, මරුන් සහිත, බඹුන් සහිත, මහණ බමුණන් සහිත, දෙවි මිනිසුන් සහිත ප්‍රජාව කෙරෙහි යමෙක් ඒ භාග්‍යවත්වූ අර්හත්වූ සම්‍යක් සම්බුදුරජානන් වහන්සේට වාදාරෝපනය කරන්නේනම්, එවැන්නකු මම නොදකිමි. එසේවුව, බමුණ, තෝ යව, ගොස් දැනගනුව” යි (ඕ තොම කීවාය.)
ඉක්බිති භාරවාජ ගෝත්‍රික බමුණුතෙම කිපීයේ, නොසතුටු සිත් ඇත්තේ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු සාමීචි කෙළේය. සතුටුවියයුතු සිහි කටයුතු කථා කොට නිමවා එකත්පසෙක හුන්නේය.
එකත්පසෙක හුන් භාරවාජ ගෝත්‍රික බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙකින් (මෙසේ) කීය:
“ගෞතමයෙනි, කුමක් නසා සුවසේ සයනය කෙරේද? කුමක් නසා ශෝක නොකෙරේද? කිනම් එකම ධර්‍මයක්හුගේ විනාශය නුඹ රුස්නහුද?”
“බමුණ, ක්‍රෝධය නසා සුවසේ සයනය කෙරෙයි. ක්‍රෝධය නසා ශෝක නොකෙරෙයි. විෂයට (දුක් විපාකයට) මුල්වූ මිහිරි අග ඇති ක්‍රෝධය නැසීම (බුද්‍ධාදී) ආර්‍ය්‍යයෝ පුශංසා කරත්. ක්‍රෝධය, නසා ඒකාන්තයෙන් ශෝක නොකෙරේ.”
මෙසේ කීකල භාරවාජ ගෝත්‍රික බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි, පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි, පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය. ඒ මම භාග්‍යවත්වූ ගෞතමයන් වහන්සේද, ධර්‍මයද, භික්‍ෂු සංඝයාද පිහිටකොට යමි. මම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේගේ සමීපයෙහි පැවිද්ද ලබන්නෙම්, උපසම්පදාව ලබන්නෙම් (නම් යෙහෙකැ)” යි කීය.
ඉක්බිති භාරවාජ ගෝත්‍රික බ්‍රාහ්මණතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි පැවිද්ද හා උපසම්පදාව ලදී. උපසපන්වී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් භාරවාජ භික්‍ෂුව වනාහි තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිත් ඇත්තේ, නොබෝ කලෙකින්ම, කුලපුත්‍රයෝ යමක් පිණිස ගිහි ගෙයින් නික්ම මනාව ශාසනයට පැවිදිවීම් වශයෙන් පැමිනෙත්ද, ඒ අනුත්තර බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යයාගේ කෙළවරවූ නිවන මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශේෂ ඥානයෙන් අවබෝධ කොට එයට පැමිණ විසුයේය. ‘ජාතිය ක්‍ෂයවූවා, බඹසර වැස නිමවන ලදී. සියලු මාර්‍ග කෘත්‍යය කරන ලදී. මෙයින් අන් ආත්මයෙක් නැතැ’ යි (හෙතෙම) නිසැකව දත්තේය. ආයුෂ්මත් භාරවාජ භික්‍ෂුකෙම රහතන් අතුරෙන් එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 2. අක්කොසසුත්තං | 2. අක්කෝස සූත්‍රය |
|
188
එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. අස්සොසි ඛො අක්කොසකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො - ‘‘භාරද්වාජගොත්තො කිර බ්‍රාහ්මණො සමණස්ස ගොතමස්ස සන්තිකෙ අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතො’’ති කුපිතො අනත්තමනො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා
එවං
‘‘යො ඛො, බ්‍රාහ්මණ, අක්කොසන්තං පච්චක්කොසති, රොසෙන්තං පටිරොසෙති, භණ්ඩන්තං පටිභණ්ඩති, අයං වුච්චති, බ්‍රාහ්මණ, සම්භුඤ්ජති වීතිහරතීති. තෙ මයං තයා නෙව සම්භුඤ්ජාම න වීතිහරාම. තවෙවෙතං, බ්‍රාහ්මණ, හොති; තවෙවෙතං, බ්‍රාහ්මණ, හොතී’’ති. ‘‘භවන්තං ඛො ගොතමං සරාජිකා පරිසා එවං ජානාති - ‘අරහං සමණො ගොතමො’ති. අථ ච පන භවං ගොතමො කුජ්ඣතී’’ති.
‘‘අක්කොධස්ස කුතො කොධො, දන්තස්ස සමජීවිනො;
සම්මදඤ්ඤා විමුත්තස්ස, උපසන්තස්ස තාදිනො.
‘‘තස්සෙව තෙන පාපියො, යො කුද්ධං පටිකුජ්ඣති;
කුද්ධං අප්පටිකුජ්ඣන්තො, සඞ්ගාමං ජෙති දුජ්ජයං.
‘‘උභින්නමත්ථං චරති, අත්තනො ච පරස්ස ච;
පරං සඞ්කුපිතං ඤත්වා, යො සතො උපසම්මති.
‘‘උභින්නං තිකිච්ඡන්තානං, අත්තනො ච පරස්ස ච;
ජනා මඤ්ඤන්ති බාලොති, යෙ ධම්මස්ස අකොවිදා’’ති.
එවං
අලත්ථ ඛො අක්කොසකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො භගවතො සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං, අලත්ථ උපසම්පදං. අචිරූපසම්පන්නො ඛො පනායස්මා අක්කොසකභාරද්වාජො එකො වූපකට්ඨො අප්පමත්තො ආතාපී පහිතත්තො විහරන්තො
|
188
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රජගහ නුවර කලන්‍දක නිවාප (නම්වූ) වේළුවනයෙහි වැඩවසනසේක.
අක්කෝසකභාරද්වාජ බමුණුතෙම (මෙපුවත) ඇසීය, “භාරවාජ ගෝත්‍රික බමුණුතෙම ගිහිගෙයින් නික්ම ශ්‍රමණ ගෞතමයන්ගේ ශාසනයෙහි පැවිදිවේය (කියායි.)
(ඔහු එයින් කිපීයේ, නොසතුටු සිතැත්තේ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ අසභ්‍ය යහපත් නුවූ පරුෂ බසින් අපහාස කරයි. නින්‍දා කරයි.
මෙසේ බැණ වැදුනු කල්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අක්කෝසකභාරද්වාජ බමුණාහට මෙය කීය: “බමුණ, මේ කිමැයි හඟිහිද? තාගේ අසල්වැසිවූ, නෑ වූ, සහ ලේ නෑ වූ ආගන්තුකයෝ (තොප කරා) එන්නෝ වෙත්ද?”
“භවත් ගෞතමයනි, සමහර කලෙක මාගේ නෑ වූ, සහ ලේ නෑ වූ ආගන්තුකයෝ එන්නාහුය.”
“බමුණ, මේ කුමැයි හඟිහිද? ඔවුන්ට කෑ යුත්තක් හෝ බුදිය යුත්තක් හෝ රස බැලිය යුත්තක් හෝ දෙන්නෙහිද?”
“ගෞතමයිනි, මම සමහර කලෙක ඔවුන්ට කෑ යුත්තක් හෝ බුදිය යුත්තක් හෝ රස බැලිය යුත්තක් හෝ දෙමි.”
“බමුණ, ඉදින් වනාහි ඔහු (ඒ) නොපිළිගනිත් නම් එය කවරකුහට වේද?”
“ගෞතමයිනි, ඉදින් ඔහු (ඒ) නෙපිළිගනිත් නම් එය අපටම වෙයි.”
“බමුණ, එපරිද්දෙන්ම නුඹ වනාහි ආක්‍රෝශ නොකරන අපට ආක්‍රෝශ කෙළෙහිද, පරුෂ වචන නොකියන අපට පරුෂ වචන කීයෙහිද, නොබණින අපට බැන්නෙහිද, ඒ ආක්‍රෝශාදිය අපි නොපිළිගනිමු, බමුණ, ඒ සියල්ල තටම වෙයි. බමුණ, යමෙක් වනාහි ආක්‍රෝශ කරන්නහුට පෙරළා ආක්‍රෝශ කරයිද, පරුෂ වචන කියන්නහුට පෙරළා පරුෂ වචන කියයිද, බණින්නහුට පෙරළා බණීද, බමුණ, එබඳු තැනැත්තේ එකතුව වළඳන්නේය, කළහු අනුව කරන්නේයයි කියනු ලැබේ. තා බිණූ ඒ ආක්‍රෝශාදිය අපි තා හා (හවුලේ) නොබුදිමු. තා අනුව නොකරමු බමුණ, මෙය (තා කළ දේ) තටම වෙයි. බමුණ, මෙය (තා කළ දේ) තටම වෙයි.”
“පින්වත, භවත් ගෞතමයන් (පිළිබඳව) රජු සහිත පිරිස් මෙසේ සලකති. ‘ශුමණ ගෞතමයෝ රහතෙක’. එසේ වුව පින්වත් ගෞතමයෝ කිපුනාහ. “
“දැමුනාවූ, සමජීවීවූ, සම්‍යක් පුඥාවෙන් දැන අර්හත් ඵල විමුක්ති වශයෙන් මිදුනු, ශාන්තවූ ශ්‍රේෂ්ඨත්වයට පැමිණි, ක්‍රෝධ නැති රහතන් වහන්සේට ක්‍රෝධයෙක් නම් කොයින්ද?
“යම් පුද්ගලයෙක් පළමු කිපියහුට පෙරළා කිපේද, ඒ ක්‍රෝධය කරණකොට ඒ පුද්ගලයාටම පව් වේ. පළමු කිපියහුට පෙරළා නොකිපෙන පුද්ගලයා දුකසේ දිනිය හැකි යුද්‍ධය ජයගනී.”
“යම් පුද්ගලයෙක් කිපුණු අන්‍යයකු දැක සිහි ඇතිව ඉවසාද, එතෙම තමහටද, පරහටද යන දෙදෙනාටම යහපතක් සලසයි.”
“තමාගේද අනුන්ගේද යන දෙදෙනාගේම ක්‍රෝධ ව්‍යාධියට (ඉවසීම නමැති) පිළියම් කරන පුද්ගලයා බාලයෙකැයි ධර්‍මයට අදක්‍ෂවූ අන්‍ධ බාල පෘතග්ජනයෝ හඟිත්.”
මෙසේ කී කල අක්කෝසකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “භවත් ගෞතමයන්
වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය. ඒ මම භාග්‍යවත් ගෞතමයන් වහන්සේද, ධර්‍මයද, සංඝයාද සමග පිහිටකොට යමි. භවත් ගෞතමයන් වෙතින් පැවිද්ද ලබන්නෙම්, උපසම්පදාවද ලබන්නෙම් නම් යෙහෙක, “
අක්කෝසකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද ලැබීය. උපසම්පදාවද ලැබීය.
උපසම්පන්නවී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් අක්කෝසකභාරවාජ තෙම තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේ, යම් අර්‍ථයක් සඳහා කුලපුත්‍රයෝ ගිහි ගෙයින් නික්ම මනාව සස්නෙහි පැවිදිවෙත්ද, නොබෝ කලෙකින්ම ඒ නිරුත්තර බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යයාගේ කෙළවරවූ නිවන මේ ආත්මයෙහිම තමා විශේෂ ඥානයෙන් අවබෝධ කොට එයට පැමිණ විසීය. ‘ජාතිය ක්‍ෂයවූවා, බඹසර වැස නිමවන ලදී. සියලු මාර්‍ග කෘත්‍යය කරන ලදී. මෙයින් අන් ආත්මයක් නැතැ’ යි හෙතෙම නිසැකව දත්තේය. ආයුෂ්මත් භාරවාජ භික්‍ෂුකෙම රහතන් අතුරෙන් එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 3. අසුරින්දකසුත්තං | 3. අසුරින්‍ද සූත්‍රය |
|
189
එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. අස්සොසි ඛො අසුරින්දකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො - ‘‘භාරද්වාජගොත්තො බ්‍රාහ්මණො කිර සමණස්ස ගොතමස්ස සන්තිකෙ අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතො’’ති කුපිතො අනත්තමනො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අසබ්භාහි ඵරුසාහි වාචාහි අක්කොසති පරිභාසති. එවං වුත්තෙ, භගවා තුණ්හී අහොසි. අථ ඛො අසුරින්දකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘ජිතොසි, සමණ, ජිතොසි, සමණා’’ති.
‘‘ජයං
ජයඤ්චෙවස්ස තං හොති, යා තිතික්ඛා විජානතො.
‘‘තස්සෙව තෙන පාපියො, යො කුද්ධං පටිකුජ්ඣති;
කුද්ධං අප්පටිකුජ්ඣන්තො, සඞ්ගාමං ජෙති දුජ්ජයං.
‘‘උභින්නමත්ථං චරති, අත්තනො ච පරස්ස ච;
පරං සඞ්කුපිතං ඤත්වා, යො සතො උපසම්මති.
‘‘උභින්නං
ජනා මඤ්ඤන්ති බාලොති, යෙ ධම්මස්ස අකොවිදා’’ති.
එවං
|
189
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රජගහ නුවර කලන්‍දක නිවාප නම්වූ වේළුවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
අසුරින්‍දකභාරවාජ බමුණු තෙම ‘භාරවාජගෝත්‍රික බමුණෙක් ගිහිගෙන් නික්ම ශ්‍රමණ ගෞතමයන් සමීපයෙහි සසුන්හි පැවිදිවීය’ යනු ඇසීය.
හෙතෙම කිපියේ, නොසතුටු වූයේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට අසභ්‍ය පරුෂ වචනවලින් නින්‍දා කරයි.
ඒසේ කී කල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නිශ්ශබ්දවූසේක.
ඉක්බිති අසුරින්‍දකභාරවාජ බමුණු තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “ශ්‍රමණය, දිනූයෙහිය, ශ්‍රමණය, දිනූයෙහිය” (කියායි).
“අන්‍ධබාල පෘතග්ජන තෙම පරුෂ වචන කියන්නේ ඒ තමාට ජයකැයි ඒකාන්තයෙන් හඟී. එහෙත් නුවණැත්තහුගේ යම් ඉවසීමෙක් වේ නම් ඔහුටම ජයවේ.
“යමෙක් තෙම පළමු කිපියහුට පෙරළා කිපේ නම් ඒ කරණකොට ඒ පුද්ගලයාම පාපියෙක් වේ. පළමු කිපියහුට පෙරළා නොකිපෙන පුද්ගලතෙම දුකසේ දිනිය හැකි (ක්‍රෝධ) යුද්‍ධය දිනයි.
“යමෙක් තෙම අණ්‍යයකු කිපෙනු දැක සිහියෙන් යුතුව ඉවසානම් (ඒ පුද්ගල තෙම) තමාටද අනුන්ටද යන දෙදෙනාටම යහපතක් සලසයි.
“තමාගේද අනුන්ගේද යන දෙදෙනාගේම කෙලෙස් නමැති රෝගයට පිළියම් කරන ඒ පුද්ගලයා බාලයෙකැයි ධර්‍මයෙහි අදක්‍ෂවූ අන්‍ධබාල පෘතග්ජනයෝ හඟිත්.”
බුදුන් මෙසේ කීසඳ අසුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයානන්වහන්ස, යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය. මනාව අවබෝධ කෙළේය. “
ඒ මම භාග්‍යවත් ගෞතමයන් වහන්සේද, ධර්‍මයද, භික්‍ෂු සංඝයාද පිහිටකොට යමි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේගේ සමීපයෙහි පැවිද්ද ලබන්නෙම්, උපසම්පදාවද ලබන්නෙම් (නම් යෙහෙකැ)” යි කීය,
ඉක්බිති අසුන්‍දරිකභාරවාජ බ්‍රාහ්මණතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි පැවිද්ද හා උපසම්පදාව ලදී. උපසම්පන්නවී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් අසුරින්‍දකභාරවාජ භික්‍ෂුව වනාහි තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේ, නොබෝ කලෙකින්ම, කුලපුත්‍රයෝ යමක් පිණිස ගිහි ගෙයින් නික්ම මනාව ශාසනයට පැවිදවීම් වශයෙන් පැමිනෙත්ද ඒ අනුත්තර බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යයාගේ කෙළවරවූ නිවන මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශේෂ ඥානයෙන් අවබෝධකොට, එයට පැමිණ විසුයේය. ‘ජාතිය ක්‍ෂයවූවා, බඹසර වැස නිමවන ලදී. සියලු මාර්‍ග කෘත්‍යය කරන ලදී. මෙයින් අන් ආත්මයක් නැතැ’ යි (හෙතෙම) නිසැකව දත්තේය.
ආයුෂ්මත් අසුන්‍දරිකභාරවාජ තෙමේද රහතුන් අතුරෙන් එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 4. බිලඞ්ගිකසුත්තං | 4. බිලඞ්ගික සූත්‍රය |
|
190
එකං
‘‘යො අප්පදුට්ඨස්ස නරස්ස දුස්සති,
සුද්ධස්ස පොසස්ස අනඞ්ගණස්ස;
තමෙව බාලං පච්චෙති පාපං,
සුඛුමො රජො පටිවාතංව ඛිත්තො’’ති.
එවං වුත්තෙ, විලඞ්ගිකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... අබ්භඤ්ඤාසි. අඤ්ඤතරො ච පනායස්මා භාරද්වාජො අරහතං අහොසී’’ති.
|
190
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රජගහ නුවර කලන්‍දක නිවාප නම්වූ වේළුවනයෙහි වැඩවසන සේක.
බිලඞ්ගිකභාරවාජ බමුණුතෙම ‘භාරවාජ ගෝත්‍රික බමුණෙක් ගිහිගෙන් නික්ම ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වෙත පැවිදිවීය,’ යනු ඇසීය. හෙතෙම කිපී නොසතුටුවී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද, එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, නිශ්ශබ්දව එකත්පසෙක සිටියේය.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බිලඞ්ගික නම්වූ භාරවාජ ගෝත්‍රක බමුණාගේ සිත්හි කල්පනාව ස්වකීය සිතින් දැන බිලඞ්ගිකභාරවාජ බමුණාට ගාථායෙක් මෙසේ වදාළසේක:
“යම් පුද්ගලයෙක් තෙම වරද නැතිවූ, පිරිසිදුවූ, කෙලෙස් නැතිවූ, පුරුෂයෙකුට අපරාධ කෙරේද, ඒ පාපය උඩු සුළඟට දමනලද සියුම් ධූලි මෙන් ඒ අඥානයා කරාම ආපසු එයි.”
මෙසේ කීකල බිලඞ්ගිකභාරවාජ බමුණු තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයාණනි ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයාණනි ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය. ඒ මම ධර්‍මයද, සංඝයාද සහිත භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ සරණකොට යමි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලබන්නෙමි. බිලඞ්ගිකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද ලැබීය, උපසම්පදාවද ලැබීය. උපසපන්වී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් බිලඞ්ගික භාරවාජ තෙම තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේ, යම් අර්‍ථයක් සඳහා කුලපුත්‍රයෝ ගිහිගෙන් නික්ම මනාව සස්නෙහි පැවිදිවෙත්ද, නොබෝ කලකින්ම ඒ නිරුත්තරවූ බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යයාව කෙළවරවූ නිවන මේ ආත්මයෙහිම තෙමේම විශේෂ ඥානයෙන් අවබෝධ කොට එයට පැමිණ විසීය. නැවත නැවත ඉපදීම ක්‍ෂයවිය, බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාවෙහි වැස නිමවන ලදී. කළයුතු දේ කරනලදී. මෙයින් අනික් ආත්මයක් නැතැ’ යි (හෙතෙම) මනාව දත්තේය.
ආයුෂ්මත් බිලඞ්ගික භාරවාජ භික්‍ෂුවද රහතුන් අතුරෙහි එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 5. අහිංසකසුත්තං | 5. අහිංසක සූත්‍රය |
|
191
සාවත්ථිනිදානං. අථ ඛො අහිංසකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මොදි. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං
‘‘යථා
යො ච කායෙන වාචාය, මනසා ච න හිංසති;
ස වෙ අහිංසකො හොති, යො පරං න විහිංසතී’’ති.
එවං වුත්තෙ, අහිංසකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... අබ්භඤ්ඤාසි. අඤ්ඤතරො ච පනායස්මා අහිංසකභාරද්වාජො අරහතං අහොසී’’ති.
|
191
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
ඉක්බිති අහිංසකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හා, සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටුවියයුතුවූ, සිහිකටයුතුවූ කථා නිමවා එකත්පසෙක හුන්නේය.
එකත්පසෙක හුන් අහිංසකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස මම අහිංසක නම්. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස මම අහිංසක නම්.”
“(ස්වකීය) නාමය යම්සේද එසේම වන්නෙහි නම් තොප අහිංසකම වෙහි. යමෙක් කයින්ද, බසින්ද, සිතින්ද, හිංසා නොකෙරේද, යාමක් අන්‍යයකුත් නොවෙහෙසාද, හෙතෙම ඒකාන්තයෙන් අහිංසකයෙක්වේ.”
මෙසේ කීකල අහිංසකභාරවාජ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි.” යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය. දැනගත්තේය.
ඒ මම ධර්‍මයද, සංඝයාද සහිත භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ සරණකොට යමි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලබන්නෙමි. අහිංසකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද ලැබීය, උපසම්පදාවද ලැබීය. උපසපන්වී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් අහිංසකභාරවාජ තෙම තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේ, යම් අර්‍ථයක් සඳහා කුලපුත්‍රයෝ ගිහිගෙන් නික්ම මනාව සස්නෙහි පැවිදිවෙත්ද, නොබෝ කලකින්ම ඒ නිරුත්තරවූ බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යයාව කෙළවරවූ නිවන මේ ආත්මයෙහිම තෙමේම විශේෂ ඥානයෙන් අවබෝධ කොට එයට පැමිණ විසීය. නැවත නැවත ඉපදීම ක්‍ෂයවිය, බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාවෙහි වැස නිමවන ලදී. කළයුතු දේ කරනලදී. මෙයින් අනික් ආත්මයක් නැතැ’ යි (හෙතෙම) මනාව දත්තේය.
ආයුෂ්මත අහිංසකභාරවාජ භික්‍ෂුවද රහතුන් අතුරෙහි එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 6. ජටාසුත්තං | 6. ජටා සූත්‍රය |
|
192
සාවත්ථිනිදානං
‘‘අන්තොජටා බහිජටා, ජටාය ජටිතා පජා;
තං තං ගොතම පුච්ඡාමි, කො ඉමං විජටයෙ ජට’’න්ති.
‘‘සීලෙ පතිට්ඨාය නරො සපඤ්ඤො, චිත්තං පඤ්ඤඤ්ච භාවයං;
ආතාපී නිපකො භික්ඛු, සො ඉමං විජටයෙ ජටං.
‘‘යෙසං රාගො ච දොසො ච, අවිජ්ජා ච විරාජිතා;
ඛීණාසවා අරහන්තො, තෙසං විජටිතා ජටා.
‘‘යත්ථ නාමඤ්ච රූපඤ්ච, අසෙසං උපරුජ්ඣති;
පටිඝං රූපසඤ්ඤා ච, එත්ථෙසා ඡිජ්ජතෙ ජටා’’ති.
එවං
|
192
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
ඉක්බිති ජටාභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හා, සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටු විය යුතු කථා සිහිකටයුතු කථා නිමවා එකත්පසෙක හුන්නේය.
එකත්පසෙක හුන් ජටාභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථාවක් කීය:
“ඇතුලතද අවුල් වෙයි. පිටතද අවුල් වෙයි. (සත්ත්‍වයා) අවුලෙන් වෙළන ලදී. ලෞතමයන් වහන්ස, එහෙයින් මේ කාරණය ඔබගෙන් විචාරමි. කවරෙක් මේ අවුල ලිහන්නේද?”
“උත්පත්තියෙන් ඥානවන්‍තවූ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තාවූ, (කටයුතු පිළියෙල කරන) නුවණ ඇතිවූ, (යම්) භික්‍ෂුවක් ශීලයෙහි පිහිටා සමාධියද, (විදර්‍ශනා) ප්‍රඥාවද වඩන්නේ වේද,හෙතෙම මේ අවුල ලිහන්නේය.
“යමෙකුන් විසින් රාගයද, ද්වේෂයද, අවිද්‍යාවද දුරු කරන ලද්දාහුද, ආශ්‍රවයන් නැතිනළ ඒ රහත්හු වෙත්. ඔවුන් විසින් (තණ්හා) අවුල ලිහන ලද්දේය.
“යම් තැනෙක නාමයද, රූපයද, කාම භවයද, රූප භවය හා අරූප භවයද සම්පූර්‍ණයෙන් අතුරුදහන් වේද, එහි මේ (තණ්හා) අවුල සිඳෙයි.”
මෙසේ කීකල ජටාභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය.” මේ මම භාභ්‍යවත් ගෞතමයන් වහන්සේද, ධර්‍මයද, සංඝයාද සමග පිහිටකොට යමි. භවත් ගෞතමයන් වෙතින් පැවිද්ද ලබන්නෙම් නම්, උපසම්පදාවද ලබන්නෙම් නම් යෙහෙක.” (යි කීය)
ජටාභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද ලැබීය, උපසම්පදාවද ලැබීය. උපසම්පන්නවී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් ජටාභාරවාජ තෙම තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේ, යම් අර්‍ථයක් සඳහා කුලපුත්‍රයෝ ගිහිගෙන් නික්ම සස්නෙහි පැවිදිවෙත්ද, නොබෝ කලකින්ම ඒ නිරුත්තරවූ බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යයාව කෙළවරවූ නිවන මේ ආත්මයෙහි තමා විශේෂ ඥානයෙන් අවබෝධ කොට, එයට පැමිණ විසීය. ‘ජාතිය ක්‍ෂය වූය, බඹසර වැස නිමවන ලදී. මාර්‍ග කෘත්‍යය කරනලදී. මෙයින් අන් ආත්මයක් නැතැ’ යි හෙතෙම නිසැකව දත්තේය.
ආයුෂ්මත් භාරවාජගෝත්‍රික ජටා බමුණුතෙම රහතුන් අතුරෙහි එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 7. සුද්ධිකසුත්තං | 7. සුද්ධික සූත්‍රය |
|
193
සාවත්ථිනිදානං
‘‘න බ්‍රාහ්මණො
(නාබ්‍රාහ්මණො (?)) සුජ්ඣති කොචි, ලොකෙ සීලවාපි තපොකරං;
විජ්ජාචරණසම්පන්නො, සො සුජ්ඣති න අඤ්ඤා ඉතරා පජා’’ති.
‘‘බහුම්පි පලපං ජප්පං, න ජච්චා හොති බ්‍රාහ්මණො;
අන්තොකසම්බු සඞ්කිලිට්ඨො, කුහනං උපනිස්සිතො.
‘‘ඛත්තියො
ආරද්ධවීරියො පහිතත්තො, නිච්චං දළ්හපරක්කමො;
පප්පොති පරමං සුද්ධිං, එවං ජානාහි බ්‍රාහ්මණා’’ති.
එවං වුත්තෙ, සුද්ධිකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... අඤ්ඤතරො ච පනායස්මා භාරද්වාජො අරහතං අහොසී’’ති.
|
193
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
ඉක්බිති සුද්ධිකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හා, සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටු විය යුතු කථා සිහිකටයුතු කථා කොට නිමවා එකත්පසෙක හුන්නේය.
එකත්පසෙක හුන් සුද්ධිකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහිදී මේ ගාථාවක් කීය:
“ලොව කිසි බමුණෙක් සිල්වත් වේද, තපස්කර්‍ම කරන්නේද (එපමණින්) පිරිසිදු නොවේ. ඒ තෙම විද්‍යාවෙන් හා චරණයන්ගෙන් යුක්තවූයේම පිරිසිදු වේ. මෙයින් අන්‍යවූ සත්ත්‍වයා පිරිසිදු නොවේ.
“බොහෝ ප්‍රලාප කියන්නේ, ඇතුළත කෙලෙස් කසලින් කිලිටිවූයේ, කිලිටි කායකර්‍මාදිය ඇත්තේ, කුහකවූයේ ජාතියෙන් පමණක් බමුණෙක් නොවේ.
“පටන්ගත් වීර්‍ය්‍ය ඇති, නිවන් පිණඍ මෙහෙයූ ඍිත් ඇති, නිරන්තර දැඩි වීර්‍ය්‍ය ඇති, ක්‍ෂත්‍රියයාද, බ්‍රාහ්මණයාද, වෛශ්‍යයාද, ශුද්‍රයාද, සැඩොලාද, කසල ශෝධකයාද නිවනට පැමිණේ. බමුණ මෙසේ දනුව.”
මෙසේ කීකල සුද්ධිනභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය.”
ඒ මම භාභ්‍යවත් ගෞතමයන් වහන්සේද, ධර්‍මයද, සංඝයාද සරණකොට යමි. මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලබන්නෙමි.”
භාරවාජගොත්‍රික බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලැබීය.
උපසපන්වී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් සුද්ධිකභාරවාජ තෙම තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේ වෙසෙන්නේ, නොබෝ කලෙකින්ම, යම් අර්‍ථයක් පිණිස කුලපුත්‍රයෝ සසුනෙහි පැවිදිවෙත්ද, ඒ බඹසර කෙළවර (වූ නිවන) මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට, එයට පැමිණ විසීය. ‘ජාතිය ක්‍ෂයවූවා, බ්‍රහමචර්‍ය්‍යව වැස නිමවන ලදී. සියලු මාර්‍ග කෘත්‍යය කරවනලදී. මේ ආත්මභාවයෙන් අන් ආත්මයක් නැතැ’ යි යටපත්කොට අවබෝධ කෙළේය.
ආයුෂ්මත් සුද්ධිකභාරවාජ තෙම රහතුන් අතුරෙන් එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 8. අග්ගිකසුත්තං | 8. අග්ගික සූත්‍රය |
|
194
එකං
අථ ඛො භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය රාජගහං පිණ්ඩාය පාවිසි. රාජගහෙ සපදානං පිණ්ඩාය චරමානො යෙන අග්ගිකභාරද්වාජස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි
‘‘තීහි විජ්ජාහි සම්පන්නො, ජාතිමා සුතවා බහූ;
විජ්ජාචරණසම්පන්නො, සොමං භුඤ්ජෙය්‍ය පායස’’න්ති.
‘‘බහුම්පි පලපං ජප්පං, න ජච්චා හොති බ්‍රාහ්මණො;
අන්තොකසම්බු සංකිලිට්ඨො, කුහනාපරිවාරිතො.
‘‘පුබ්බෙනිවාසං
අථො ජාතික්ඛයං පත්තො, අභිඤ්ඤාවොසිතො මුනි.
‘‘එතාහි තීහි විජ්ජාහි, තෙවිජ්ජො හොති බ්‍රාහ්මණො;
විජ්ජාචරණසම්පන්නො, සොමං භුඤ්ජෙය්‍ය පායස’’න්ති.
‘‘භුඤ්ජතු භවං ගොතමො. බ්‍රාහ්මණො භව’’න්ති.
‘‘ගාථාභිගීතං
සම්පස්සතං බ්‍රාහ්මණ නෙස ධම්මො;
ගාථාභිගීතං පනුදන්ති බුද්ධා,
ධම්මෙ සති බ්‍රාහ්මණ වුත්තිරෙසා.
‘‘අඤ්ඤෙන ච කෙවලිනං මහෙසිං,
ඛීණාසවං කුක්කුච්චවූපසන්තං;
අන්නෙන පානෙන උපට්ඨහස්සු,
ඛෙත්තඤ්හි තං පුඤ්ඤපෙක්ඛස්ස හොතී’’ති.
එවං
|
194
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රජගහනුවර කලන්‍දකනිවාප නම් වේළුවනයෙහි වැඩවසනසේක.
එකල අග්ගිකභාරවාජ බමුණා විසින් ‘ගිනි පුදන්නෙමි, ගිනිපූජාව සේවනය කරන්නෙමි’ යි ගිතෙල් කිරිබත් පිළියෙළකරන ලද්දේය.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරුයෙහි හැඳ පෙරෙව පාත්‍ර සිවුරු ගෙන රජගහනුවරට පිඬු පිණිස වැඩි සේක. රජගහනුවර ගෙපිළිවෙළින් පිඬු සිඟනසේක් අග්ගිකභාරවාජ බමුණාගේ ගෙදොර යම් තැනෙකද එතැනට වැඩිසේක. වැඩ එකත් පසෙක සිටිසේක.
අග්ගිකභාරවාජ බමුණුතෙම පිඬු පිණිස වැඩ සිටි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දිටීය. දැක භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථාවකින් (මෙසේ) කීය:
“යමෙක් ත්‍රිවේදයෙන් යුක්තද, ජාතිමත්ද, බොහෝ ග්‍රන්ථයන් දන්නේවේද, විද්‍යාවෙන් හා චරණයෙන් යුක්තද, ඒ තෙම මේ කිරිබත් වළඳන්නේය.”
“(යමෙක්) බොහෝවූ ප්‍රලාප කියන්නේ, ඇතුලත කෙලෙස් කසටින් කිලිටිවූයේ, කිලිටි කාය කර්‍මාදිය ඇත්තේ, කුහකකමින් යුක්තවූයේ වේද, හෙතෙම ජාතියෙන් පමණක් බමුණු නොවේ.
“යමෙක් පෙර වුසූ උත්පත්ති පිළිවෙළ දනීද, ස්වර්‍ගය හා අපායත් දකීද, නැවත නැවත ඉපදීමක් නැති රහත්බවට පැමිණියේද, චතුස්සත්‍යය දැන නිමියේද, (කායාදී) මෞන (සංවර) ගුණයෙන් යුක්තද,
“මේ ත්‍රිවිද්‍යාවෙන් ත්‍රිවිද්‍යා ඇති බමුණෙක් වේ. විජ්ජාචරණසම්පන්න ඒ තෙම මේ කිරිබත වළඳන්නේය.”
“පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, වළඳන්න. ඔබ වනාහි බ්‍රාහ්මණයෙකි.”
“බමුණ, ‘මම මේ ගාථා කියා ලැබූ කිරිබත නොවළඳන්නෙමි. ආජීවශුද්‍ධිය දන්නවුන්ගේ එසේ වැළඳීම සිරිතෙක් නොවේ. බුදුවරයෝ ගාථා කියා ලද දෙය බැහැර කෙරෙත්. බමුණ, ධර්මය ඇති කල්හි මේ ආර්‍ය්‍යයන්ගේ පැවැත්මයි.
“සියලු ගුණයෙන් යුතු, මහර්ෂීවූ, ක්‍ෂයකළ ආශ්‍රවඇති, සන්සුන් සියලු පසුතැවීම් ඇත්තකු, අන්‍යවූ ආහාරයෙන්ද, පානයෙන්ද උපස්ථානකරව. උන්වහන්සේ පින් කැමැත්තාහට පින් කෙතක් වේ.” (යි වදාළහ.)
මෙසේ කී කල අග්ගිභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය.”
ඒ මම භාභ්‍යවත් ගෞතමයන් වහන්සේද, ධර්‍මයද, සංඝයාද සරණකොට යමි. මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලබන්නෙමි.”
අග්ගි භාරවාජගොත්‍රික බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලැබීය.
උපසපන්වී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් භාරවාජ තෙම තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේව වෙසෙන්නේ, නොබෝ කලෙකින්ම, යම් අර්‍ථයක් පිණිස කුලපුත්‍රයෝ සසුනෙහි පැවිදිවෙත්ද, ඒ බඹසර කෙළවර (වූ නිවන) මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට, එයට පැමිණ විසීය. ‘ජාතිය ක්‍ෂයවූවා, බ්‍රහමචර්‍ය්‍යව වැස නිමවන ලදී. සියලු මාර්‍ග කෘත්‍යය කරනලදී. මේ ආත්මභාවයෙන් අන් ආත්මයෙක් නැත’ යි යහපත්කොට අවබෝධ කෙළේය.
ආයුෂ්මත් අග්ගිකභාරවාජ තෙම රහතුන් අතුරෙහි එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 9. සුන්දරිකසුත්තං | 9. සුන්‍දරික සූත්‍රය |
|
195
එකං සමයං භගවා කොසලෙසු විහරති සුන්දරිකාය නදියා තීරෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සුන්දරිකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො සුන්දරිකාය නදියා තීරෙ අග්ගිං ජුහති, අග්ගිහුත්තං පරිචරති. අථ ඛො සුන්දරිකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො අග්ගිං ජුහිත්වා අග්ගිහුත්තං පරිචරිත්වා උට්ඨායාසනා සමන්තා චතුද්දිසා අනුවිලොකෙසි - ‘‘කො නු ඛො ඉමං හබ්‍යසෙසං භුඤ්ජෙය්‍යා’’ති? අද්දසා ඛො සුන්දරිකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලෙ සසීසං පාරුතං නිසින්නං. දිස්වාන වාමෙන හත්ථෙන
අථ ඛො සුන්දරිකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං එතදවොච - ‘කිංජච්චො භව’න්ති?
‘‘මා
කට්ඨා හවෙ ජායති ජාතවෙදො;
නීචාකුලීනොපි මුනි ධිතිමා,
ආජානීයො හොති හිරීනිසෙධො.
‘‘සච්චෙන දන්තො දමසා උපෙතො,
වෙදන්තගූ වුසිතබ්‍රහ්මචරියො;
යඤ්ඤොපනීතො
කාලෙන සො ජුහති දක්ඛිණෙය්‍යෙ’’ති.
‘‘අද්ධා සුයිට්ඨං සුහුතං මම යිදං,
යං තාදිසං වෙදගුමද්දසාමි;
තුම්හාදිසානඤ්හි
අඤ්ඤො ජනො භුඤ්ජති හබ්‍යසෙස’’න්ති.
‘‘භුඤ්ජතු භවං ගොතමො. බ්‍රාහ්මණො භව’’න්ති.
‘‘ගාථාභිගීතං මෙ අභොජනෙය්‍යං,
සම්පස්සතං බ්‍රාහ්මණ නෙස ධම්මො;
ගාථාභිගීතං පනුදන්ති බුද්ධා,
ධම්මෙ සති බ්‍රාහ්මණ වුත්තිරෙසා.
‘‘අඤ්ඤෙන ච කෙවලිනං මහෙසිං,
ඛීණාසවං කුක්කුච්චවූපසන්තං;
අන්නෙන පානෙන උපට්ඨහස්සු,
ඛෙත්තඤ්හි තං පුඤ්ඤපෙක්ඛස්ස හොතී’’ති.
‘‘අථ කස්ස චාහං, භො ගොතම, ඉමං හබ්‍යසෙසං දම්මී’’ති? ‘‘න ඛ්වාහං, බ්‍රාහ්මණ, පස්සාමි සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්මකෙ සස්සමණබ්‍රාහ්මණියා පජාය සදෙවමනුස්සාය යස්සෙසො හබ්‍යසෙසො භුත්තො සම්මා පරිණාමං ගච්ඡෙය්‍ය
අථ ඛො සුන්දරිකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො තං හබ්‍යසෙසං අප්පාණකෙ උදකෙ ඔපිලාපෙසි. අථ ඛො සො හබ්‍යසෙසො උදකෙ පක්ඛිත්තො චිච්චිටායති
අථ ඛො සුන්දරිකභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො සංවිග්ගො ලොමහට්ඨජාතො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. එකමන්තං ඨිතං ඛො සුන්දරිකභාරද්වාජං බ්‍රාහ්මණං භගවා ගාථාහි අජ්ඣභාසි -
‘‘මා බ්‍රාහ්මණ දාරු සමාදහානො,
සුද්ධිං අමඤ්ඤි බහිද්ධා හි එතං;
න හි තෙන සුද්ධිං කුසලා වදන්ති,
යො බාහිරෙන පරිසුද්ධිමිච්ඡෙ.
‘‘හිත්වා අහං බ්‍රාහ්මණ දාරුදාහං
අජ්ඣත්තමෙවුජ්ජලයාමි
(අජ්ඣත්තමෙව ජලයාමි (සී. ස්‍යා. කං. පී.)) ජොතිං;
නිච්චග්ගිනී නිච්චසමාහිතත්තො,
අරහං අහං බ්‍රහ්මචරියං චරාමි.
‘‘මානො හි තෙ බ්‍රාහ්මණ ඛාරිභාරො,
කොධො ධුමො භස්මනි මොසවජ්ජං;
ජිව්හා සුජා හදයං ජොතිඨානං,
අත්තා සුදන්තො පුරිසස්ස ජොති.
‘‘ධම්මො
අනාවිලො සබ්භි සතං පසත්ථො;
යත්ථ හවෙ වෙදගුනො සිනාතා,
අනල්ලගත්තාව
(අනල්ලීනගත්තාව (සී. පී. ක.)) තරන්ති පාරං.
‘‘සච්චං ධම්මො සංයමො බ්‍රහ්මචරියං,
මජ්ඣෙ සිතා බ්‍රාහ්මණ බ්‍රහ්මපත්ති;
ස
තමහං නරං ධම්මසාරීති බ්‍රූමී’’ති.
එවං
|
195
මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොසොල් දනව්වෙහි සුන්‍දරිකා නදී තෙර වැඩවසනසේක.
එකල සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණුතෙම සුන්‍දරිකා නදී තෙර ගිනි දෙවියා පුදයි. ගිනි දෙවියා පිදීම සේවනයකරයි.
ඉක්බිති සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණුතෙම ගිනි පුදා ගිනි පිදීමෙහි හැසිර හුනස්නෙන් නැගිට ‘කවරෙක් මේ ගිනි පුදා ඉතිරි කිරිබත වළඳන්නට සුදුසු වන්නේදැ’ යි හාත්පස සිව්දිග පිළිවෙළින් බැලීය.
සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණුතෙම හිස සිට පොරොවාගෙන එක්තරා රුකක් මුල හුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දිටීය. දැක, වම් අතින් ගිනි පුදා ඉතිරි කිරිබත ගෙන දකුණතින් කෙණඩිය ගෙන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණාගේ පා ශබ්දයෙන් හිස විවෘතකළසේක.
ඉක්බිති සුන්‍දරික බමුණුතෙම ‘මේ තැනැත්තේ නීචයෙක, එසේම මුඩු හිස ඇත්තෙකැ’ යි එතැනින්ම ((වහාම) ආපසු යනු කැමැත්තේ විය.
ඉක්බිති සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණාට මෙබඳු සිතෙක් විය: ‘මෙලොව මුඩු කළ හිස් ඇති බමුණෝද වෙත්. මම ඔහු වෙත පැමිණ, (ඔහුගේ) ජාතිය විචාරම් නම් මැනව.’
ඉක්බිති සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, ‘පින්වත් තෙම කිනම් ජාති ඇත්තේදැ’ යි ඇසීය.
“ජාතිය නොවිචාරව, (ශීලාදී ගුණ ඇති) චරණයම විචාරව. ඒකාන්තයෙන් (දරින්) ගිනි හටගනී. නීච කුලයෙහි උපන් පුද්ගල තෙමේද, වීර්‍ය්‍යවත් වූයේ, කාරණාකාරණා දන්නේ, ලජ්ජාවෙන් පව් වළක්වා රහත් මුනිවරයෙක් වෙයි.
“යමෙක් පරමාර්‍ථ සත්‍යයෙන් දැමුනේද, ඉන්‍ද්‍රිය දමනයෙන් යුක්තද, සතරමාර්‍ග වේදයන්ගේ කෙළ පැමිණියේද, වැස නිමවූ මාර්‍ග බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාව ඇත්තේද, එබඳු රහතන් වහන්සේ වෙත පිළියෙළකළ යාග ඇතිව සුදුසු කල පැමිණ යාගය පිළිගත මැනවයි ආරාධනා කළ යුතුයි. හෙතෙම දීමට සුදුස්සා කෙරෙහි යාග කෙරේ.”
යම් හෙයකින් එබඳු ගුණ ඇති, වේද කෙළවරට පැමිණි තථාගතයකු මම දකිම්ද, එහෙයින් මා විසින් මේ යාගය ඒකාන්තයෙන් යහපත්ව කරන ලද්දේ වෙයි. යහපත්සේ හෝම කරන ලදද වෙයි. නුඹ වහන්සේ වැන්නවුන් නොදක්නා හෙයින්ම අන්‍ය අඥාන ජනතෙම යාගයෙන් ඉතිරි කොටස අනුභව කරයි.”
“පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ (මේ) වළඳාවා’. පින්වත් තෙම (නියම) බමුණෙක.”
“බමුණ, ගාථා කියා ලත් කිරිබත ම විසින් නොවැළඳිය යුතුයි. මේ ගාථා කියා ලද දෙය වැළඳීම
අර්‍ථ ධර්‍මයන් දන්නාවුන්ගේ සිරිතක් නොවේ. තථාගතයෝ ගාථා කියා ලත් භෝජනය බැහැර කෙරෙත්. බමුණ, ධර්මය ඇති කල්හි මේ ආර්‍ය්‍යයන්ගේ පැවැත්මයි.
“සියලු ගුණයෙන් යුතු, මහර්ෂීවූ, ක්‍ෂයකළ සියලු කෙලෙස් ඇති, සන්සුන් සියලු පසුතැවීම් ඇති, රහතන් වෙත ගොස්, මෙයින් අන්‍යවූ ආහාරයෙන්ද පානයෙන්ද උපස්ථානකරව. ඒ ආර්‍ය්‍ය සමූහයා පින් කැමැත්තෝහට පින් කෙතක් වේ.”
“එසේනම් පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, කාහට මේ යාගයෙන් ඉතිරි කොටස දෙම්ද?”
“බ්‍රාහ්මණය, දෙවියන් සහිත, මරුන් සහිත, බඹුන් සහිත, ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයින් සහිත, දෙව් මිනිසුන් සහිත, ප්‍රජා සංඛ්‍යාත ලෝකයෙහි යමකු මේ යාගයෙන් ඉතිරි කොටස වැළඳුයේ, මනාව දිරීමට යන්නේද, තථාගතයන් වහන්සේ හෝ තථාගත ශ්‍රාවකයෙකු හෝ හැර එබඳු වූවකු නොදකිමි. ඒ නිසා බමුණ, එය තණ නැති බිමක හෝ දමව, ප්‍රාණීන් නැති දියක හෝ පාකොට හරුව” (යි වදාළසේක.)
“ඉක්බිති සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණුතෙම ඒ යාගයෙන් ඉතිරි කොටස ප්‍රාණීන් නැති දියෙහි පාකොට යැවීය.
ඉක්බිති ඒ යාගයෙන් ඉතිරි කොටස දියෙහි බහාලන ලද්දේ චිටි චිටි චිටි චිටි යන ශබ්දයෙන් ශබ්ද කරයි, දුම් නගියි, හාත්පසින් දුම් දමයි. දහවල් මනාව රත්වූ නගුල දියෙහි දමන ලද්දේ යම්සේ චිටි චිටි චිටි චිටි යන ශබ්ද කරයිද, දුම් දමයිද, එසේම යාගයෙන් ඉතිරි කිරිබත දියෙහි ලන ලද්දේ චිටි චිටි චිටි චිටි යන ශබ්දයෙන් ශබ්ද කරයි, දුම් දමයි, හාත්පසින් දුම් දමයි.
ඉක්බිති සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණුතෙම සංවේගයට පැමිණියේ, ලොමුඩැහැගත්තේ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, එකත්පසෙක සිටියේය.
එකත්පසෙක සිටි සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණාහට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගාථාවලින් (මෙසේ) වදාළසේක:
“බමුණ, දර දවමින් ශුද්ධියක් වේයයි නොසිතව, ආර්‍ය්‍ය ධර්‍මයෙන් බැහැර පිරිසිදුබව යමෙක් කැමති වේද එයින් ශුද්ධියක් වේයයි ආර්‍ය්‍යයෝ නම් නොකියත්.
“බමුණ, මම දර දැවීම හැර, (ඥාන) ගින්න දල්වමි. අර්හත්වූ මම නිති දැල්වූ (ඥාන) ගින්න ඇතිව, නිති දමනය කරන ලද සිතැතිව බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාවෙහි හැසිරෙමි.
“බමුණ, තාගේ මානය, තවුස් පිරිකර දරවේ. ක්‍රෝධය දුමවේ. බොරුකීම අලුවේ, දිව හෝම හැන්දවේ. සත්ත්‍වයන්ගේ හෘදය ගිනි මොලවන තැනවේ. පුද්ගලයාගේ මනාව දමනය කළ සිත යාග ගින්නවේ.
“බමුණ, ධර්මය ජලාසයවේ. ශීලය තොටවේ. එය නොකැළඹෙන හෙයින් විශේෂයෙන් ප්‍රසන්නය. සත්පුරුෂයන් විසින් සත්පුරුෂයන්ට ප්‍රශංසා කරනු ලැබේ. යම්තැනෙක ස්නානයකළ ආර්‍ය්‍යයෝ නොතෙත් සිරුරු ඇත්තෝව, නිර්‍වාණ පරතෙරට ඒකාන්තයෙන් යෙත්නම් මාගේ දහම් විල එබඳුවූවකි.
“බමුණ, සත්‍යයද, හික්මීමද, ධර්‍මයද යන මොවුහු බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාවයි. ශාස්වත උච්ඡේද දෘෂ්ටි දෙකම මධ්‍යයෙහි සිටියාවූ (මේ ආර්‍ය්‍ය අෂ්ටාංගික මාර්‍ගය) උතුම් පැමිණීමයි. එහෙයින් තෝ ඎජුවූ රහතුන්ට නමස්කාර කරව. (එසේ කරන) ඒ පුද්ගලයා ධර්‍මසාරීයයි මම කියමි” යි (වදාළසේක,)
මෙසේ කී කල සුන්‍දරිකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට මාර්‍ගය කියන්නේද, ඇස්
ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය. ඒ මම භාභ්‍යවතුන් වහන්සේද, ධර්‍මයද, සංඝයාද සරණකොට යමි. මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලබන්නෙමි.”
භාරවාජගොත්‍රික බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලැබීය.
උපසපන්වී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් භාරවාජ තෙම තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේව වෙසෙන්නේ, නොබෝ කලෙකින්ම, යම් අර්‍ථයක් පිණිස කුලපුත්‍රයෝ සසුනෙහි පැවිදිවෙත්ද, ඒ බඹසර කෙළවරවූ (නිවන) මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට, එයට පැමිණ විසීය. ‘ජාතිය ක්‍ෂයවූවා, බ්‍රහමචර්‍ය්‍යාව වැස නිමවන ලදී. සියලු මාර්‍ග කෘත්‍යය කරනලදී. මේ ආත්මභාවයෙන් අන් ආත්මයෙක් නැතැ’ යි යහපත්කොට අවබෝධ කෙළේය. ආයුෂ්මත් භාරවාජතෙම් රහතුන් අතුරෙහි අන්‍යතරයෙක් විය.
|
| 10. බහුධීතරසුත්තං | 10. බහුධිනි සූත්‍රය |
|
196
එකං සමයං භගවා කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්ස භාරද්වාජගොත්තස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස චතුද්දස බලීබද්දා නට්ඨා හොන්ති. අථ ඛො භාරද්වාජගොත්තො බ්‍රාහ්මණො තෙ බලීබද්දෙ ගවෙසන්තො යෙන සො වනසණ්ඩො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා අද්දස භගවන්තං තස්මිං වනසණ්ඩෙ නිසින්නං පල්ලඞ්කං ආභුජිත්වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්ඨපෙත්වා. දිස්වාන යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතො සන්තිකෙ ඉමා ගාථායො අභාසි -
‘‘න
අජ්ජසට්ඨිං න දිස්සන්ති, තෙනායං සමණො සුඛී.
‘‘න හි නූනිමස්ස සමණස්ස, තිලාඛෙත්තස්මි පාපකා;
එකපණ්ණා දුපණ්ණා
(ද්විපණ්ණා (සී. පී.)) ච, තෙනායං සමණො සුඛී.
‘‘න හි නූනිමස්ස සමණස්ස, තුච්ඡකොට්ඨස්මි මූසිකා;
උස්සොළ්හිකාය නච්චන්ති, තෙනායං සමණො සුඛී.
‘‘න හි නූනිමස්ස සමණස්ස, සන්ථාරො සත්තමාසිකො;
උප්පාටකෙහි සඤ්ඡන්නො, තෙනායං සමණො සුඛී.
‘‘න
එකපුත්තා දුපුත්තා
(ද්විපුත්තා (සී. පී.)) ච, තෙනායං සමණො සුඛී.
‘‘න හි නූනිමස්ස සමණස්ස, පිඞ්ගලා තිලකාහතා;
සොත්තං පාදෙන බොධෙති, තෙනායං සමණො සුඛී.
‘‘න හි නූනිමස්ස සමණස්ස, පච්චූසම්හි ඉණායිකා;
දෙථ දෙථාති චොදෙන්ති, තෙනායං සමණො සුඛී’’ති.
‘‘න
අජ්ජසට්ඨිං න දිස්සන්ති, තෙනාහං බ්‍රාහ්මණා සුඛී.
‘‘න
එකපණ්ණා දුපණ්ණා ච, තෙනාහං බ්‍රාහ්මණා සුඛී.
‘‘න හි මය්හං බ්‍රාහ්මණ, තුච්ඡකොට්ඨස්මි මූසිකා;
උස්සොළ්හිකාය නච්චන්ති, තෙනාහං බ්‍රාහ්මණා සුඛී.
‘‘න
උප්පාටකෙහි සඤ්ඡන්නො, තෙනාහං බ්‍රාහ්මණා සුඛී.
‘‘න හි මය්හං බ්‍රාහ්මණ, විධවා සත්ත ධීතරො;
එකපුත්තා දුපුත්තා ච, තෙනාහං බ්‍රාහ්මණා සුඛී.
‘‘න හි මය්හං බ්‍රාහ්මණ, පිඞ්ගලා තිලකාහතා;
සොත්තං පාදෙන බොධෙති, තෙනාහං බ්‍රාහ්මණා සුඛී.
‘‘න
දෙථ දෙථාති චොදෙන්ති, තෙනාහං බ්‍රාහ්මණා සුඛී’’ති.
එවං වුත්තෙ, භාරද්වාජගොත්තො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම! සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්කුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජෙය්‍ය, පටිච්ඡන්නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛෙය්‍ය, අන්ධකාරෙ වා තෙලපජ්ජොතං ධාරෙය්‍ය - චක්ඛුමන්තො රූපානි දක්ඛන්තීති; එවමෙව භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්මො පකාසිතො. එසාහං භවන්තං ගොතමං සරණං ගච්ඡාමි ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච. ලභෙය්‍යාහං භොතො ගොතමස්ස සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං, ලභෙය්‍යං උපසම්පද’’න්ති.
අලත්ථ ඛො භාරද්වාජගොත්තො බ්‍රාහ්මණො භගවතො සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං, අලත්ථ උපසම්පදං. අචිරූපසම්පන්නො පනායස්මා භාරද්වාජො එකො වූපකට්ඨො අප්පමත්තො ආතාපී පහිතත්තො විහරන්තො නචිරස්සෙව - යස්සත්ථාය කුලපුත්තා සම්මදෙව අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජන්ති, තදනුත්තරං - බ්‍රහ්මචරියපරියොසානං
|
196
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොසොල් දනව්වෙහි එක්තරා වන ලැහැබෙක වසනසේක.
එකල භාරවාජගෝත්‍රික එක්තරා බමුණකුගේ ගොනුන් දහ හතර දෙනෙක් නැතිවූහ.
ඉක්බිති භාරවාජගෝත්‍රික බමුණුතෙමේ ඒ ගොනුන් සොයමින් වනලැහැබ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, එහි පළක් බැඳ ශරීරය කෙලින් පිහිටුවා සිහිය පරිමුඛ කොට වැඩහුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දිටීය.
දැක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය, පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාවන් කීය:
“මගේ ගොනුන් දහ හතර දෙනෙක් අදට සදවසක් පමණ දක්නට නැත. මේ ශ්‍රමණයන්ට එබන්දක් නැත්තෙන් ඒකාන්තයෙන් ඒ ශ්‍රමණතෙම සැපසේ වාසය කරයි.
“යම් හෙයකින් මේ ශ්‍රමණයන්ට කෙතෙහි කොළ එකක්වත් නැති (ලාමක) තලද, කොළ එකක් දෙකක් පමණ ඉතිරිවූ තලද, ඒකාන්තයෙන් නැත්තාහුද, එහෙයින්ම මේ ශ්‍රමණතෙම සැපසේ වාසය කරයි.
“හිස්වූ ධාන්‍යාගාරයෙහි මීයෝ දැඩි උත්සාහයෙන් නටති. මේ ශ්‍රමණයන්ට ඒකාන්තයෙන් එබන්දක් නැත. එහෙයින්ම මේ ශ්‍රමණතෙම සැපසේ වාසය කරයි.
“මාගේ තනපත් ඇතිරිය සත් මසක්ම ඉක්ම ගියේ එහිම උපන් ප්‍රාණීන්ගෙන් ගැවසී ගත්තේය. මේ ශ්‍රමණයන්ට ඒකාන්තයෙන් එවැන්නක් නැත. එහෙයින් මේ ශ්‍රමණතෙම සැපසේ වාසය කරයි.
“එක දරුවකු පමණක් ඇත්තාවූද, (දරුවන්) දෙදෙනෙතු ඇත්තාවූද, වැන්දඹුවූ දූවරු සත්දෙනෙක් මේ ශ්‍රමණයන්ට ඒකාන්තයෙන්ම නැත. එහෙයින් මේ ශ්‍රමණතෙම සැපසේ වාසය කරයි.
“දුඹුරු පාටට තල ඇට වැනි කැලැල්වලින් ගැවසුණු ශරීරය ඇති (මාගේ බැමිණි) මා සයනය කළ විට පයින් ගසා (මා) පුබුදුවයි. යම් හේතුවකින් මේ ශ්‍රමණයන්ට ඒකාන්තයෙන් එබන්දක් නැත්ද, එහෙයින්ම මේ ශ්‍රමණතෙම සැප ඇත්තේ වෙයි.”
“උදෑසන ණය හිමියෝ වුත් ‘අපට දෙව, අපට දෙව’ යි මට චෝදනා කෙරෙති. යම් හෙයකින් මේ ශ්‍රමණයන්ට එබඳු ණය නැත්තේද, එහෙයින්ම මේ ශ්‍රමණතෙම සුව ඇත්තේ වෙයි.”
“බමුණ, තාගේ ගොනුන් දහ හතර දෙන නැතිවී අදට සදිනක් නොදක්නා ලදී. බමුණ, යම් හෙයකින් මට එබන්දක් නැත්තේද, එහෙයින් මම ඒකාන්තයෙන් සුව ඇත්තෙමි.
“බමුණ, තාගේ කෙතෙහි ලාමකවූ තලද, කොළ එකක් දෙකක් පමණ ඉතිරිව ඇත්තාවූ තලද වෙති. බමුණ, යම් හෙයකින් මට එබන්දක් නැත්තෙන්, මම ඒකාන්තයෙන් සුව ඇත්තේ වෙමි.
“බමුණ, තාගේ හිස්වූ ධාන්‍යාගාරයෙහි මීයෝ දැඩි උත්සාහයෙන් නටති. බමුණ, එබඳු ධාන්‍යාගාරයක් මට නැත්තෙන් මම ඒකාන්තයෙන් සුව ඇත්තෙම් වෙමි.
“බමුණ, තාගේ තනපත් ඇතිරිය සත්මසක් ඉත්ම ගියේ එහිම උපන් ප්‍රාණීන්ගෙන් ගැවසුනේය. බමුණ, යම් හේතුවකින් මට එවැන්නක් නැත්තේද, එහෙයින් ඒකාන්තයෙන් සුව ඇත්තෙම් වෙමි.
“බමුණ, (තට මෙන්) එක දරුවකු පමණක් ඇත්තාවූද, දරුවන් දෙදෙනෙක් පමණක් ඇත්තාවූද, වැන්දඹුවූ දූන් සත්දෙනෙක් මට නැත. බමුණ, එහෙයින් මම ඒකාන්තයෙන් සුව ඇත්තෙම් වෙමි.
“බමුණ, තල ඇට වැනි කැළල්වලින් ගැවසුණු ශරීරය ඇති තාගේ බැමිණිය නිදිගත් තා පයින් ගසා පුබුදුවයි. බමුණ, මට එවැන්නෙක් නැත. එහෙයින් මම ඒකාන්තයෙන් සුව ඇත්තෙම් වෙමි.
“බමුණ, උදෑසන ණය හිමියෝ (පැමිණ) ‘අපට දෙව, අපට දෙව’ යි කියා තට චෝදනා කෙරෙති. බමුණ, මට යම් හේතුවකින් එබඳු චෝදනාවක් නැත්තේද, එහෙයින් මම ඒකාන්තයෙන් සුව ඇත්තෙම් වෙමි.” (යි වදාළහ.)
මෙසේ කී කල භාරවාජගෝත්‍රික බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය. “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි.
“පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වසන ලද්දක් විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවූවකුට මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය පවසන ලද්දේය. ඒ මම භාභ්‍යවතුන් වහන්සේද, ධර්‍මයද, සංඝයාද සරණකොට යමි. මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලබන්නෙමි.”
භාරවාජගොත්‍රික බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පත්තිය ලැබීය.
උපසපන්වී නොබෝ කල් ඇති ආයුෂ්මත් භාරවාජ තෙම තනිවූයේ, වෙන්වූයේ, පමා නොවූයේ, කෙලෙස් තවන වීර්‍ය්‍ය ඇත්තේ, නිවන් පිණිස මෙහෙයූ සිතැත්තේව වෙසෙන්නේ, නොබෝ කලෙකින්ම, යම් අර්‍ථයක් පිණිස කුලපුත්‍රයෝ සසුනෙහි පැවිදිවෙත්ද, ඒ බඹසර කෙළවර (වූ නිවන) මේ ආත්මයෙහිම තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට, එයට පැමිණ විසීය. ‘ජාතිය ක්‍ෂයවූවා’, බ්‍රහමචර්‍ය්‍යාව වැස නිමවන ලදී. සියලු මාර්‍ග කෘත්‍යය කරනලදී. මේ ආත්මභාවයෙන් අන් ආත්මයෙක් නැතැ’ යි යහපත්කොට අවබෝධ කෙළේය.
ආයුෂ්මත් භාරවාජ භික්‍ෂුව රහතුන් අතුරෙහි එක්තරා කෙනෙක් විය.
|
| 2. උපාසකවග්ගො | 2. උපාසක වර්‍ගය |
| 1. කසිභාරද්වාජසුත්තං | 1. කසි සූත්‍රය |
|
197
එවං
තෙන ඛො පන සමයෙන කසිභාරද්වාජස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස පරිවෙසනා වත්තති. අථ ඛො භගවා යෙන පරිවෙසනා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. අද්දසා ඛො කසිභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං පිණ්ඩාය ඨිතං. දිස්වා භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අහං ඛො, සමණ, කසාමි ච වපාමි ච, කසිත්වා ච වපිත්වා ච භුඤ්ජාමි. ත්වම්පි, සමණ, කසස්සු ච වපස්සු ච, කසිත්වා ච වපිත්වා ච භුඤ්ජස්සූ’’ති. ‘‘අහම්පි ඛො, බ්‍රාහ්මණ, කසාමි ච වපාමි ච, කසිත්වා ච වපිත්වා ච භුඤ්ජාමී’’ති. න ඛො මයං පස්සාම භොතො ගොතමස්ස යුගං වා නඞ්ගලං වා ඵාලං වා පාචනං වා බලීබද්දෙ වා, අථ ච පන
‘‘කස්සකො පටිජානාසි, න ච පස්සාමි තෙ කසිං;
කස්සකො පුච්ඡිතො බ්‍රූහි, කථං ජානෙමු තං කසි’’න්ති.
‘‘සද්ධා බීජං තපො වුට්ඨි, පඤ්ඤා මෙ යුගනඞ්ගලං;
හිරී ඊසා මනො යොත්තං, සති මෙ ඵාලපාචනං.
‘‘කායගුත්තො
සච්චං කරොමි නිද්දානං, සොරච්චං මෙ පමොචනං.
‘‘වීරියං
ගච්ඡති අනිවත්තන්තං, යත්ථ ගන්ත්වා න සොචති.
‘‘එවමෙසා කසී කට්ඨා, සා හොති අමතප්ඵලා;
එතං කසිං කසිත්වාන, සබ්බදුක්ඛා පමුච්චතී’’ති.
‘‘භුඤ්ජතු භවං ගොතමො. කස්සකො භවං. යඤ්හි භවං ගොතමො අමතප්ඵලම්පි කසිං කසතී’’ති
(භාසතීති (ක.)).
‘‘ගාථාභිගීතං මෙ අභොජනෙය්‍යං,
සම්පස්සතං බ්‍රාහ්මණ නෙස ධම්මො;
ගාථාභිගීතං පනුදන්ති බුද්ධා,
ධම්මෙ සති බ්‍රාහ්මණ වුත්තිරෙසා.
‘‘අඤ්ඤෙන
ඛීණාසවං කුක්කුච්චවූපසන්තං;
අන්නෙන පානෙන උපට්ඨහස්සු,
ඛෙත්තඤ්හි තං පුඤ්ඤපෙක්ඛස්ස හොතී’’ති.
එවං වුත්තෙ, කසිභාරද්වාජො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
|
197
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මගධ දනවියෙහි දක්‍ෂිණාගිරියෙහි එකනාලා බමුණුගම වසනසේක.
එකල වනාහි කසීභාරවාජ බමුණා විසින් වපුරන කාලයේ පන්සියයක් පමණ නගුල් යොදන ලද්දේ විය.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරුයෙහි හැඳ පෙරව, පාත්‍ර සිවුරු ගෙන කසීභාරවාජ බමුණාගේ කර්‍මාන්ත ස්ථානය යම් තැනෙකද එතැනට වැඩිසේක.
එකල කසීභාරවාජ බමුණාගේ (අහර) වැළඳවීමෙක් විය.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ වළඳවන ස්ථානය යම් තැනෙකද එතැනට වැඩිසේක. වැඩ එකත්පසෙක සිටිසේක.
කසීභාරවාජ බමුණුතෙම පිඬු පිණිස වැඩ සිටි දිටීය. දැක භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “ශ්‍රමණය, මම් වනාහි (සී) සෑමද කරමි. වැපිරීමද කරමි. (සී) සෑම කොටද, වැපිරීම කොටද වළඳමි. ශ්‍රමණය, නුඹත් සෑමද කරව, වැපිරීමද කරව. සෑමද කොට වැපිරීමද කොට වළඳව” (යි කීය.)
“බමුණ, මමත් සෑමද කරමි, වැපිරීමද කරමි. සෑමද කොට වැපිරීම්ද කොට වළඳමි” (යි වදාළසේක.)
“පින්වත් ගෞතමයන්ගේ වියදණ්ඩක් හෝ නගුලක් හෝ හීවැලක් හෝ කෙවිටක් හෝ ගොනුන් හෝ අපි නොදකිම්හ. එසේ නමුත් භවත් ගෞතමතෙම මෙසේ කියයි: ‘බමුණ, මමත් සෑමද කරමි, වැපිරීමද කරමි. සෑමද කොට වැපිරීම්ද කොට වළඳමි”
ඉක්බිති කසීභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථාවක් කීය:
“ ‘ගොවියෙක්මි’ යි ඔබ ප්‍රතිඥා කරන්නෙහිය. ඔබගේ (සී) සෑමක් නොදක්නෙමි. අප විසින් විචාරන ලද ඔබ ගොවියෙක් දැයි කියව, ඔබගේ සීය කෙසේ දැන ගන්නෙමුද?”
ශ්‍රද්‍ධාව මගේ බීජය වෙයි. තපස වැස්සය, ප්‍රඥාව මගේ සීයට වියගහ හා නගුලය. ලජ්ජාව (හා භය) ද මාගේ නගුල් කඳය. සමාධිය රැහැන් හෙවත් ලණුය. මාගේ සිහිය සීවැල හා කෙවිටය.
“කාය සුචරිතයෙන්, වාක් සුචරිතයෙන් රක්නා ලද්දේ වෙයි. ආහාරයෙහි ගන්නා ලද සංවර නමැති ගවයා වූයෙම්, උදරයෙහි සංවර වූයෙම් සත්‍යයෙන් නෙලීම කෙරෙමි. අර්හත් ඵල විමුක්තිය මාගේ (සීසෑමෙන්) මිදීමයි.
“බර ඉසිලීමට සමර්‍ථවූ මාගේ වීර්‍ය්‍යය නිර්‍වාණයට අභිමුඛව ගමන්කරමින් යම් තැනකට පැමිණ ශෝක නොකරන්නේද, එතැනට නොනවතිමින් යෙයි.”
“මෙසේ මේ සීය සාන ලදී. ඒ සීය අමෘත ඵල ඇතිවේ. මේ සීය සා, සකල සංසාර දුඃඛයෙන් මිදේ.”
“පින්වත් ගෞතමතෙම වළඳාවා. පින්වත් ගෞතමතෙම ගොවියෙක්නම් වෙයි. යම් හෙයකින් අමා ඵල දෙන්නාවූ යම්බඳු සීයක් පින්වත් ගෞතමතෙම සායිද, එහෙයිනි” යි (කීය.)
“බමුණ, මා ගාථා කියා ලත් කිරිබත් වැළඳියයුතු නොවේ. (අර්‍ථධර්‍මයන්) අර්‍ථ ධර්‍ම දෙක දන්නාවූ (සර්‍වඥවරයන්ගේ) මේ (ගාථා කියා ලද දෙය වැළඳීම) සිරිතක් නොවේ. බුදුවරයෝ ගාථා කියා ලැබූ භෝජනය බැහැර කෙරෙත්. බමුණ, ධර්මය පවත්නා කල, මේ ඔවුන්ගේ පැවැත්මයි.
“සියලු ගුණයෙන් යුතු මහාර්ෂිවූ, සන්සුන් පසුතැවීම් ඇති, රහතන් වහන්සේ අන්‍යවූ ආහාරයකින් පානයකින් උපස්ථානකරව. ඔහු වනාහි පින් කැමැත්තාහට කෙතක්වේ.” (යි වදාළසේක.)
මෙසේ වදාළ කල්හි කසීභාරවාජ බ්‍රාහ්මණතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, යටිකුරු කරන ලද්දක් හෝ උඩුකුරු කරන්නේ හෝ වැසුනක් විවෘත කරන්නේ හෝ මංමුළාවූවකුට මාර්‍ගය කියන්නේ හෝ ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි තෙල් පහනක් දරන්නේ හෝ යම්සේද, එසේම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය පවසන ලද්දේය. ඒ (ඇසූ) මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ හා ධර්‍මයද, සංඝයාද සරණකොට යෙමි. භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවි කෙළවරකොට සරණ ගිය උපාසකයකු කොට දරණ සේක්වා.”
|
| 2. උදයසුත්තං | 2. උදය සූත්‍රය |
|
198
සාවත්ථිනිදානං. අථ ඛො භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙන
‘‘පුනප්පුනඤ්චෙව
පුනප්පුනං ඛෙත්තං කසන්ති කස්සකා, පුනප්පුනං ධඤ්ඤමුපෙති රට්ඨං.
‘‘පුනප්පුනං යාචකා යාචයන්ති, පුනප්පුනං දානපතී දදන්ති;
පුනප්පුනං දානපතී දදිත්වා, පුනප්පුනං සග්ගමුපෙන්ති ඨානං.
‘‘පුනප්පුනං ඛීරනිකා දුහන්ති, පුනප්පුනං වච්ඡො උපෙති මාතරං;
පුනප්පුනං කිලමති ඵන්දති ච, පුනප්පුනං ගබ්භමුපෙති මන්දො.
‘‘පුනප්පුනං ජායති මීයති ච, පුනප්පුනං සිවථිකං
(සීවථිකං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)) හරන්ති;
මග්ගඤ්ච ලද්ධා අපුනබ්භවාය, න පුනප්පුනං ජායති භූරිපඤ්ඤො’’ති
(පුනප්පුනං ජායති භූරිපඤ්ඤොති (ස්‍යා. කං. ක.)).
එවං වුත්තෙ, උදයො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
|
198
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරු සමයෙහි හැඳ පෙරව පාත්‍ර සිවුරු ගෙන උදය බමුණාගේ නිවස යම් තැනෙකද එතැනට වැඩිසේක. ඉක්බිති උදය බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ පාත්‍රය ආහාරයෙන් පිරවීය. දෙවෙනි දිනත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරුයෙහි හැඳ පෙරව පාත්‍ර සිවුරු ගෙන උදය බමුණාගේ නිවස යම් තැනෙකද එතැනට වැඩිසේක. දෙවෙනි දිනත් උදය බමුණුතෙම ආහාරයෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ පාත්‍රය පිරවීය.
තුන්වෙනි දිනත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරුයෙහි හැඳ පෙරව පාත්‍ර සිවුරු ගෙන උදය බමුණාගේ නිවස යම් තැනෙකද එතැනට වැඩිසේක. තුන්වෙනි දිනත් බමුණුතෙම ආහාරයෙන් භාග්‍යවතුන්ගේ පාත්‍රය පුරවා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “රසට ලොල්වූ මේ ශ්‍රමණ ගෞතමතෙම නැවත නැවතද එයි.”
(එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළසේක.) “(ගොවියෝ) නැවත නැවත ශස්‍ය බීජ වපුරති. වැස්ස නැවත නැවත වසී. ගොවියෝ නැවත නැවත කෙත සාති. නැවත නැවත ධාන්‍ය රටට පැමිණෙයි.
“යාචකයෝ නැවත නැවත ඉල්වත්. දානපතියෝ නැවත නැවත දෙත්. දානපතියෝ නැවත නැවත දී නැවත නැවත දෙව්ලොවට පැමිණෙති.
“කිරි දොවන්නෝ නැවත නැවත දොවිත්. වසුතෙම නැවත නැවත මවුදෙන කරා පැමිණෙයි. (සත්ත්‍වතෙම ඒ ඒ ඉරියව්වෙන්) නැවත නැවත පීඩාවෙයි. අඥාන සත්ත්‍වතෙම නැවත නැවත උත්පත්තියට පැමිණේ.
“නැවත නැවත උපදී. නැවත නැවත මැරෙයි, (මළාවූ ඔහු) සොහොනට ගෙන යෙත්. නුවණ ඇති පුද්ගලයා නිර්‍වාණය පිණිසවූ මාර්‍ගය ලැබ නැවත නැවත නොඋපදී” යි (වදාළසේක.)
මෙසේ වදාළකල උදය බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, යටිමුව කරන ලද්දක් උඩුකුරු කරන්නේ හෝ වැසුනක් විවෘත කරන්නේ හෝ මංමුළාවූවකුට මාර්‍ගය කියන්නේ හෝ ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි තෙල් පහනක් දරන්නේ හෝ යම්සේද, එසේම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය පවසන ලද්දේය. ඒ (ඇසූ) මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ
හා ධර්‍මයද, සංඝයාද සරණකොට යෙමි. භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවි කෙළවරකොට සරණ ගිය උපාසකයකු කොට භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ දරණ සේක්වා.”
|
| 3. දෙවහිතසුත්තං | 3. දෙවහිත සූත්‍රය |
|
199
සාවත්ථිනිදානං
‘‘තුණ්හීභූතො
කිං පත්ථයානො කිං එසං, කිං නු යාචිතුමාගතො’’ති.
‘‘අරහං සුගතො ලොකෙ, වාතෙහාබාධිකො මුනි;
සචෙ උණ්හොදකං අත්ථි, මුනිනො දෙහි බ්‍රාහ්මණ.
‘‘පූජිතො පූජනෙය්‍යානං, සක්කරෙය්‍යාන සක්කතො;
අපචිතො අපචෙය්‍යානං
(අපචිනෙය්‍යානං (සී. ස්‍යා. කං.) ටීකා ඔලොකෙතබ්බා), තස්ස ඉච්ඡාමි හාතවෙ’’ති.
අථ ඛො දෙවහිතො බ්‍රාහ්මණො උණ්හොදකස්ස කාජං පුරිසෙන ගාහාපෙත්වා ඵාණිතස්ස ච පුටං ආයස්මතො උපවාණස්ස පාදාසි. අථ ඛො ආයස්මා උපවාණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං
අථ ඛො දෙවහිතො බ්‍රාහ්මණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මොදි. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො දෙවහිතො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං ගාථාය අජ්ඣභාසි -
‘‘කත්ථ දජ්ජා දෙය්‍යධම්මං, කත්ථ දින්නං මහප්ඵලං;
කථඤ්හි යජමානස්ස, කථං ඉජ්ඣති දක්ඛිණා’’ති.
‘‘පුබ්බෙනිවාසං යො වෙදී, සග්ගාපායඤ්ච පස්සති;
අථො ජාතික්ඛයං පත්තො, අභිඤ්ඤාවොසිතො මුනි.
‘‘එත්ථ
එවඤ්හි යජමානස්ස, එවං ඉජ්ඣති දක්ඛිණා’’ති.
එවං වුත්තෙ, දෙවහිතො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං භො ගොතම...පෙ.... උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
|
199
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
එකල වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, කුසයෙහි වාතාබාධයකින් පීඩිතවූසේක. ආයුෂ්මත් උපවාණ තෙමද භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උපස්ථායකවෙයි.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් උපවාණ ඇමතූසේක. (අමතා) “බලව, උපවාණය, තෝ මට උණුදිය (ගෙනෙන සැටියක්) දනුව” යි (කී සේක.)
“එසේය, ස්වාමීනි” යි ආයුෂ්මත් උපවාණ තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තරදී දේවහිත බමුණාගේ නිවස යම්තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ නිශ්ශබ්දව එකත් පසෙක සිටියේය.
එකත්පසෙක සිටි නිශ්ශබ්දවූ ආයුෂ්මත් උපවාණයන් දෙවහිත බමුණා දිටීය. දැක ආයුෂ්මත් උපවාණයන්ට ගාථාවෙන් (මෙසේ) කීය:
“හිස මුඩුකළ, සඟළ සිවුරු පෙරවූ, පින්වත් තෙම කුමක් පතමින්, කුමක් සොයමින්, නිශ්ශබ්දව සිටින්නෙහිද? කුමක් ඉල්ලන්නට ආයෙහිද?”
“ලොව අර්හත්වූ සුගතවූ මුනිතුමා කුසයෙහි ආබාධයකින් පෙළෙනසේක. බමුණ, ඉදින් තා සතු උනුදිය ඇත්නම් ඒ මුනීන්‍දූයන් වහන්සේට දුන මැනවි.
“පිදිය යුත්තන් විසින් පුදන ලද, සත්කාර කළ යුත්තන් විසින් සත්කාර කරනලද, ගරුකළ යුත්තන් විසින් ගරු කරන ලද උන්වහන්සේට දෙනු පිණිස ගෙන යන්නට උණුදිය කැමැත්තෙමි” යි (ආයුෂ්මත් උපවාණතෙමු කීය.)
ඉක්බිති දේවහිත බමුණුතෙම උණුදිය කදක් පුරුෂයෙකු ලවා ගෙන්වාගෙන සකුරුපිඩක්ද ආයුෂ්මත් උපවාණ තෙරුන්ට දිනි.
ඉක්බිති ආයුෂ්මත් උපවාණ ස්ථවිරතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ උණු දියෙන් නහවා, උණු දියෙන් සකුරු දියකොට, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට දුන්නේය.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ඒ ආබාධය සංසිඳුනේය. ඉක්බිති දේවහිත බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටුවිය යුතුවූ, සිහිකටයුතුවූ, කථාකොට එකත්පසෙක යුන්නේය.
එක්පසෙක හුන් දේවහිත බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙකින් මෙසේ කීය:
“දානවස්තුව කවරෙකුහට දෙන්නේද (දියයුතුද)? කවරෙකුහට දුන්දෙය මහත්ඵල ඇතිවේද? කවර ආකාරයෙකින් කොතැනක දෙන්නහුගේ දානය සඵලවේද?”
(භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළසේක.) “යමෙක් පෙර ජාති පිළිවෙළ දනීද, ස්වර්‍ගය හා අපායත් දකීද, අර්‍හත්වයට පැමිණියේද, මාර්‍ගඥානයෙන් (චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍යය) දැන නිමවූ සියලු කටයුතු ඇත්තේද, (කායාදී) මෞන ගුණයෙන් යුක්තද,
“මෙහි (මෙබඳු තැනැත්තාට) දෙන දෙය දෙන්නේය (දියයුතු). මෙහි දෙනලද්ද මහත්ඵල ඇතිවේ. මේ ආකාරයෙන් දෙන්නහුගේ දානය මහත්ඵලවේ.
මෙසේ වදාළකල දේවහිතබමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘතකරන්නේද, මංමුළාවූවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශ කරන ලද්දේය. අද පටන් මා දිවහිම්කොට සරණ ගිය උපාසකයකු සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සලකන සේක්වා.”
|
| 4. මහාසාලසුත්තං | 4. මහාසාල (නොහොත් ලුඛපාපුරණ) සූත්‍රය |
|
200
සාවත්ථිනිදානං
‘‘යෙහි ජාතෙහි නන්දිස්සං, යෙසඤ්ච භවමිච්ඡිසං;
තෙ මං දාරෙහි සංපුච්ඡ, සාව වාරෙන්ති සූකරං.
‘‘අසන්තා කිර මං ජම්මා, තාත තාතාති භාසරෙ;
රක්ඛසා පුත්තරූපෙන, තෙ ජහන්ති වයොගතං.
‘‘අස්සොව ජිණ්ණො නිබ්භොගො, ඛාදනා අපනීයති;
බාලකානං පිතා ථෙරො, පරාගාරෙසු භික්ඛති.
‘‘දණ්ඩොව කිර මෙ සෙය්‍යො, යඤ්චෙ පුත්තා අනස්සවා;
චණ්ඩම්පි ගොණං වාරෙති, අථො චණ්ඩම්පි කුක්කුරං.
‘‘අන්ධකාරෙ
දණ්ඩස්ස ආනුභාවෙන, ඛලිත්වා පතිතිට්ඨතී’’ති.
අථ ඛො සො බ්‍රාහ්මණමහාසාලො භගවතො සන්තිකෙ ඉමා ගාථායො පරියාපුණිත්වා සභායං මහාජනකායෙ සන්නිපතිතෙ පුත්තෙසු ච සන්නිසින්නෙසු අභාසි -
‘‘යෙහි ජාතෙහි නන්දිස්සං, යෙසඤ්ච භවමිච්ඡිසං;
තෙ
‘‘අසන්තා කිර මං ජම්මා, තාත තාතාති භාසරෙ;
රක්ඛසා පුත්තරූපෙන, තෙ ජහන්ති වයොගතං.
‘‘අස්සොව
බාලකානං පිතා ථෙරො, පරාගාරෙසු භික්ඛති.
‘‘දණ්ඩොව කිර මෙ සෙය්‍යො, යඤ්චෙ පුත්තා අනස්සවා;
චණ්ඩම්පි ගොණං වාරෙති, අථො චණ්ඩම්පි කුක්කුරං.
‘‘අන්ධකාරෙ පුරෙ හොති, ගම්භීරෙ ගාධමෙධති;
දණ්ඩස්ස ආනුභාවෙන, ඛලිත්වා පතිතිට්ඨතී’’ති.
අථ
|
200
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
ඉක්බිත් එක්තරා මහත් වස්තුව ඇති බ්‍රාහ්මණයෙක් ජරාවට ගියේ (දිරුණු වස්ත්‍ර ඇඳගත්තේ) භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටුවිය යුතු, සිහිකටයුතු, කථාකොට නිමවා එකත්පසෙක යුන්නේය. එකත්පසෙක හුන් ඒ මහාසාර බ්‍රාහ්මණයාට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක: “බමුණ, තෝ කුමක් හෙයින් දිරාගියේ දිරාගිය පෙරවීම් ඇත්තෙහිද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මාගේ පුත්තු සතරදෙනෙක් වෙති. ඔහු භාර්‍ය්‍යාවන්ගේ කීමට ගෙයින් එළවති” යි (කීය.)
“බමුණ. එසේවීනම් මේ ගාථාවන් ඉගෙන මහජනයා රැස්වූ සභායෙහි පුතුන්ද හුන්කල කියව:
“‘මට දාව උපන් යම් කෙනෙකුන් කරණකොට සතුටුවූයෙම්ද, යම් කෙනෙකුන්ගේ අභිවෘද්‍ධිය පැතූයෙම්ද, ඔවුහු භාර්‍ය්‍යාවන්ගේ කීමට බල්ලෙකු, ඌරෙකු එළවන්නාක් මෙන් මා එළවා දමති.’
‘අසත්පුරුෂවූ, ලාමකවූ, රකුසෝ පුත්‍රයන් මෙන් පෙනී සිටිමින් මට ‘පියාණනි, පියාණනි’ යි කියත්. ඔවුහු වයසට ගිය මා අත්හරිත්.’
‘පරිභෝගයට (වැඩගැනීමට) සුදුසු නොවූ, දිරුණු අශ්වයෙක් යම්සේ කෑමෙන් වළකනු ලබන්නේද, බාලයන්ගේ පියවූ මහල්ලා අනුන්ගේ ගෙවල සිඟයි.’
‘මේ දණ්ඩම (සැරයටියම) මට උතුම්ය. (ඒ සැරයටිය) නපුරු ගොනෙකුත් වළක්වයි. තවද නපුරු බල්ලන්ද වළක්වයි.’
“(ඒ සැරයටිය) අඳුරෙහි පෙරටුවෙයි. ගැඹුරු ජලයෙහි පිහිට සොයා දෙයි., දණ්ඩෙහි අනුසසින් පැකුළුණු තැනැත්තා නැවත පිහිටා (කෙළින්) සිටියි.’ “
ඉක්බිති මහාසාර බ්‍රාහ්මණතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් මේ ගාථාවන් ඉගෙන මහජනයා රැස්වූ සභායෙහි පුතුන්ද හුන්කල කීය:
“බමුණ. එසේවීනම් මේ ගාථාවන් ඉගෙන මහජනයා රැස්වූ සභායෙහි පුතුන්ද හුන්කල කියව:
“මට දාව උපන් යම් කෙනෙකුන් කරණකොට සතුටුවූයෙම්ද, යම් කෙනෙකුන්ගේ අභිවෘද්‍ධිය පැතූයෙම්ද, ඔවුහු භාර්‍ය්‍යාවන්ගේ කීම් ගෙන බල්ලෙකු, ඌරෙකු එළවන්නාක් මෙන් මා එළවති.
“අසත්පුරුෂවූ, ලාමකවූ, රකුසෝ පුත්‍ර වේශයෙන් සිට මට ‘පියාණනි, පියාණනි’ යි කියත්. ඔවුහු වයසට ගිය මා අත්හරිත්.
“පරිභෝගයට (වැඩගැනීමට) නුසුදුසු දිරූ අශ්වයෙක් යම්සේ කෑමෙන් පහකරනු ලබන්නේද, බාලයන්ගේ පියවූ මහල්ලා අනුන්ගේ ගෙවල සිඟයි.
“අකීකරුවූ මාගේ පුත්‍රයන්ට වඩා (සැරයටිය) නපුරු ගොනෙකුත් වළක්වයි. තවද බල්ලෙකුද වළක්වයි. (ඔවුහු එසේ නොවළහති.)
“(ඒ සැරයටිය) අඳුරෙහි පෙරටුවෙයි. ගැඹුරු ජලයෙහි පිහිට (පතුල) සොයා දෙයි. පැකුළුණු තැනැත්තේ දණ්ඩෙහි ආනුභාවයෙන් නැවත නැගිට සිටියි.”
ඉක්බිති ඒ බමුණු මහසල් පුත්‍රයෝ ගෙට ගෙනගොස් නාවා වෙන වස්ත්‍ර දෙකක් හැන්දවූහ. ඉක්බිති ඒ බ්‍රාහ්මණ මහාසාල තෙම එක් වස්ත්‍ර යුග්මයක් ගෙන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටුවිය යුතවූු, සිහිකටයුතුවූ, කථාකොට නිමවා එකත්පසෙක හුන්නේය. එකත්පසෙක හුන් ඒ බමුණු මහසල් තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, අපි බමුණම්හ, ආචාර්‍ය්‍යයන්හට ආචාර්‍ය්‍ය ධනය සොයන්නම්හ. මාගේ ආචාර්‍ය්‍යවූ භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ ඇදුරු කොටස (ගුරුවරයාට අයිති කොටස) පිළිගන්නා සේක්වා.” භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අනුකම්පා උපදවා පිළිගත්සේක.
ඉක්බිති ඒ බ්‍රාහ්මණ මහාසාල තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. යටිකුරු කරන ලද්දක් උඩුකුරු කරන්නේ හෝ වැසුනක් විවෘත කරන්නේ හෝ මංමුළාවකුට මාර්‍ගය කියන්නේ හෝ ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි තෙල් පහනක් දරන්නේ හෝ යම්සේද, එසේම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය පවසන ලද්දේය. ඒ (ඇසූ) මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ හා ධර්‍මයද සඞ්ඝයාද සරණ කොට යෙමි. භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා දිවිහිම් කොට සරණ ගිය උපාසකයකු සේ සලකන සේක්වා.”
|
| 5. මානත්ථද්ධසුත්තං | 5. මානත්‍ථද්ධ සූත්‍රය |
|
201
සාවත්ථිනිදානං
‘‘න මානං බ්‍රාහ්මණ සාධු, අත්ථිකස්සීධ බ්‍රාහ්මණ;
යෙන අත්ථෙන ආගච්ඡි, තමෙවමනුබ්‍රූහයෙ’’ති.
අථ ඛො මානත්ථද්ධො බ්‍රාහ්මණො - ‘‘චිත්තං මෙ සමණො ගොතමො ජානාතී’’ති තත්ථෙව භගවතො පාදෙසු සිරසා නිපතිත්වා භගවතො පාදානි
‘‘කෙසු න මානං කයිරාථ, කෙසු චස්ස සගාරවො;
ක්‍යස්ස අපචිතා අස්සු, ක්‍යස්සු සාධු සුපූජිතා’’ති.
‘‘මාතරි පිතරි චාපි, අථො ජෙට්ඨම්හි භාතරි;
ආචරියෙ චතුත්ථම්හි,
තෙසු න මානං කයිරාථ;
තෙසු අස්ස සගාරවො,
ත්‍යස්ස අපචිතා අස්සු;
ත්‍යස්සු සාධු සුපූජිතා.
‘‘අරහන්තෙ සීතීභූතෙ, කතකිච්චෙ අනාසවෙ;
නිහච්ච මානං අථද්ධො, තෙ නමස්සෙ අනුත්තරෙ’’ති.
එවං
|
201
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
එකල වනාහි මානත්‍ථද්ධ නම් බමුණෙක් සැවැත්නුවර වෙසෙයි. හෙතෙම මව් නොවඳී. පියා නොවඳී. ආචාරීන් නොවඳී. වැඩිමහල් සහෝදරයා නොවඳී.
එසමයෙහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මහ පිරිසක් විසින් පිරිවරන ලදුව ධර්‍මදේශනා කරනසේක. ඉක්බිති මානත්‍ථද්ධ බමුණාට මෙබඳු සිතෙක් විය: “මේ ශ්‍රමණ ගෞතම තෙම මහ පිරිසක් පිරිවරන ලදුව ධර්‍මදේශනා කරනසේක. මම ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිනෙම්නම් ඒ යෙහෙක. ඉදින් මට ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ කථා කළසේක් නම් මමත් උන්වහන්සේට කථාකරමි. ඉදින් කථා නොකළසේක් නම් මමත් කථා නොකරමි” කියායි.
ඉක්බිති මානත්‍ථද්ධ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම්තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ නිශ්ශබ්දව එකත්පසෙක සිටියේය. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔහුට කිසිත් නොවදාළසේක. ඉක්බිති මානත්‍ථද්ධ බමුණුතෙම ‘මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයා කිසිවක් නොදන්නේය’ යි එතැනින්ම නැවත පෙරළා එනු කැමැත්තේ විය.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මානත්‍ථද්ධ බමුණාගේ සිත තම සිතින් පිරිසිඳ දැන මානත්‍ථද්ධ බමුණාහට ගාථාවක් වදාළසේක:
“බමුණ, මෙලොව වැඩ කැමති ජනයාට මානය නොමැනවි. යම් අර්‍ථයක් කරණකොට ආයෙහිනම් එයම ප්‍රකාශ කරන්න.”
ඉක්බිති මානත්‍ථද්ධ බමුණුතෙම ‘මාගේ සිත ශ්‍රමණ ගෞතම තෙම දනී’ යි එතැන්හිම භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ පාමුල හිසින් වැටී භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ පාදයන් මුවින් සිඹී, අතින් පිරිමදී, තමාගේ නමද ප්‍රකාශ කරයි. “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මම මානත්‍ථද්ධ නම්, පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, මම මානත්‍ථද්ධ නම්,” යි කියායි.
ඉක්බිති ඒ පිරිස අද්භූත සිත් ඇතිව “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, පුදුමයෙකි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා පුදුමයෙකි. මේ මානත්‍ථද්ධ බමුණුතෙම මව් නොවඳී. පියාත් නොවඳී. ආචාර්‍ය්‍යයන්ද නොවඳී. වැඩිමහල් සොහොයුරා නොවඳී. එසේද වුව ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ කෙරෙහි මෙබඳුවූ මහත්ම ගෞරවයක් කරයි” (කියායි.)
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මානත්‍ථද්ධ බමුණාහට මෙය වදාළසේක: බමුණ, (දැන්) ඇත. නැගිටිනු. ස්වකීය ආසනයෙහි හිඳිනු. යම් හේතුවකින් මා කෙරෙහි තාගේ සිත පැහැදුනේද එහෙයිනි.”
ඉක්බිති මානත්‍ථද්ධ බමුණුතෙම සිය අසුනෙහි හිඳ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙන් කීය:
“කවුරුන් කෙරෙහි මානය නොකරන්නේද? කවුරුන් කෙරෙහි ගෞරව සහිතයෙක් වන්නේද? කවරෙක් (මා) විසින් පිදිය යුත්තාහුද? කවරෙක් මනාකොට පිදිය යුත්තෝ වෙත්ද?”
(එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ) “මවු කෙරෙහිද, පියා කෙරෙහිද, තවද වැඩිමහල් සහෝදරයා කෙරෙහිද,
සිව්වැනිව ගුරුවරයා කෙරෙහිදැයි යන මොවුන් කෙරෙහි මානය නොකරන්නේය. ඔවුන් කෙරෙහි ගෞරව සහිතයෙක් වන්නේය. ඔහු මේ පුද්ගලයාගේ ගෞරවයට සුදුසු වන්නෝය. ඔහු යහපත්කොට පිදියයුත්තෝ වෙති.
“සිහිල්වූ, කළාවූ කටයුතු ඇති, (කාමාදී) ආශ්‍රව කෙලෙස් නැති, අනුත්තරවූ ඒ රහතුන් (මානයෙන්) තද නොවී මානය සම්පූර්‍ණයෙන් නසා, නමදුව” (යි වදාළසේක.)
මෙසේ වදාළ සඳ මානත්‍ථද්ධ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීයේය: “භවත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයෙනි, ඉතා මැනවි. යටිකුරු කරන ලද්දක් උඩුකුරු කරන්නේ හෝ වැසුනක් විවෘත කරන්නේ හෝ මංමුළාවකුට මාර්‍ගය කියන්නේ හෝ ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි තෙල් පහනක් දරන්නේ හෝ යම්සේද, එසේම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය පවසන ලද්දේය. ඒ (ඇසූ) මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ හා ධර්‍මයද සඞ්ඝයාද සරණ කොට යෙමි. භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණගත උපාසකයෙකැයි සලකන සේක්වා.”
|
| 6. පච්චනීකසුත්තං | 6. පච්චනීක සූත්‍රය |
|
202
සාවත්ථිනිදානං
‘‘න
උපක්කිලිට්ඨචිත්තෙන, සාරම්භබහුලෙන ච.
‘‘යො ච විනෙය්‍ය සාරම්භං, අප්පසාදඤ්ච චෙතසො;
ආඝාතං පටිනිස්සජ්ජ, ස වෙ
(සචෙ (ස්‍යා. කං. ක.)) ජඤ්ඤා සුභාසිත’’න්ති.
එවං වුත්තෙ, පච්චනීකසාතො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
|
202
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
එකල වනාහි පච්චනීකසාත නම් බමුණු තෙම සැවැත්නුවර වෙසෙයි. ඉක්බිති පච්චනීකසාත බමුණාහට මෙබඳු සිතෙක් විය: ‘ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ වැඩ වෙසෙන තැන යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණෙම් නම් මැනවි. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ යමක් යමක් වදාරණසේක් නම් උන්වහන්සේගේ ඒ ඒ දෙයට මම විරුද්ධවාදියෙක් වන්නෙමි.”
එකල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අභ්‍යවකාශයෙහි සක්මන් කරනසේක. ඉක්බිති පච්චනීකසාත බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ සක්මන්කරන භාග්‍යවතුන් වහන්සේට අනුව සක්මන් කරමින් “ශ්‍රමණය, ධර්මය කියව” යි කීය.
(එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ) “විරුද්ධ දේ කීමෙන් සතුටු වන්නාවූ, ලෝභාදියෙන් කිලිටි සිත් ඇති, එකටෙක කිරීම බහුලකොට ඇතියෙකු විසින් (තථාගතයන්ගේ) සුභාෂිත ධර්මය හොඳාකාර නොදත හැක්කේය.
“යමෙක් චිත්තය සම්බන්‍ධ අපුසාදයද, බද්‍ධ වෛරයද අත්හැර එකට එක කිරීම නැති කරන්නේද, හෙතෙම ඒකාන්තයෙන් සුභාෂිතධර්‍මය අවබෝධ කරන්නේය” (යි වදාළසේක.)
මෙසේ වදාළ කළ පච්චනීකසාත බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීයේය: “පින්වත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. “යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශකරන ලද්දේය. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණගත උපාසකයෙකැයි සලකන සේක්වා.”
|
| 7. නවකම්මිකසුත්තං | 7. නවකම්මික සූත්‍රය |
|
203
එකං සමයං භගවා කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ
‘‘කෙ නු කම්මන්තා කරීයන්ති, භික්ඛු සාලවනෙ තව;
යදෙකකො අරඤ්ඤස්මිං, රතිං වින්දති ගොතමො’’ති.
‘‘න මෙ වනස්මිං කරණීයමත්ථි,
උච්ඡින්නමූලං මෙ වනං විසූකං;
ස්වාහං වනෙ නිබ්බනථො විසල්ලො,
එකො රමෙ අරතිං විප්පහායා’’ති.
එවං
|
203
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොසොල්රට එක්තරා වනලැහැබෙක වසනසේක.
එකල වනාහි නවකම්මිකභාරවාජ බමුණුතෙම ඒ වනලැහැබෙහි කර්‍මාන්ත කරවයි. එක්තරා සල් රුකක් මුල පළක් බැඳ ශරීරය ඎජුව පිහිටුවා සිහිය ඉදිරියට එළවා හුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නවකම්මිකභාරවාජ බමුණුතෙම දිටීය. දැක ඔහුට මෙබඳු සිතෙක් විය: ‘මම මේ වනලැහැබෙහි කර්‍මාන්ත කරවමින් සතුටුවෙමි. මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ කුමක් කරවමින් සතුටුවනසේක්ද?
ඉක්බිති නවකම්මිකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථායෙන් (මෙසේ) කීය:
“මහණ, සල් වෙනෙහි නුඹගේ කිනම් කර්‍මාන්ත කරවනු ලැබෙද්ද? ගෞතමයන් වහන්සේ යම්හෙයකින් මේ වෙනෙහි තනිව සතුට විඳින සේක්ද?”
(භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළසේක.) “මට මේ වෙනෙහි කටයුත්තෙක් නැත. මාගේ (ක්ලේශ) වනය උදුරා දැමූ මුල් ඇත්තේය. එහෙයින්ම පහවගිය කෙලෙස් කටු ඇත්තේය. ඒ මම කෙලෙස් රහිතව කලකිරීම් පහව ගිය (රාගාදී) හුල් ඇත්තෙක්ව, විශේෂයෙන් පහකොට කනිව ප්‍රීතිය විඳිමි.”
මෙසේ වදාළ කළ නවකම්මිකභාරවාජ බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “පින්වත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. ‘යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත්
ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශකරන ලද්දේය. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණගත් උපාසකයෙකැයි සලකන සේක්වා.”
|
| 8. කට්ඨහාරසුත්තං | 8. කට්ඨහාර සූත්‍රය |
|
204
එකං සමයං භගවා කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්ස භාරද්වාජගොත්තස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස
‘‘ගම්භීරරූපෙ බහුභෙරවෙ වනෙ,
සුඤ්ඤං අරඤ්ඤං විජනං විගාහිය;
අනිඤ්ජමානෙන
සුචාරුරූපං වත භික්ඛු ඣායසි.
‘‘න
එකො අරඤ්ඤෙ වනවස්සිතො මුනි;
අච්ඡෙරරූපං පටිභාති මං ඉදං,
යදෙකකො පීතිමනො වනෙ වසෙ.
‘‘මඤ්ඤාමහං
ආකඞ්ඛමානො තිදිවං අනුත්තරං;
කස්මා
තපො ඉධ කුබ්බසි බ්‍රහ්මපත්තියා’’ති.
‘‘යා කාචි කඞ්ඛා අභිනන්දනා වා,
අනෙකධාතූසු පුථූ සදාසිතා;
අඤ්ඤාණමූලප්පභවා පජප්පිතා,
සබ්බා මයා බ්‍යන්තිකතා සමූලිකා.
‘‘ස්වාහං අකඞ්ඛො අසිතො අනූපයො,
සබ්බෙසු ධම්මෙසු විසුද්ධදස්සනො;
පප්පුය්‍ය සම්බොධිමනුත්තරං සිවං,
ඣායාමහං බ්‍රහ්ම රහො විසාරදො’’ති.
එවං වුත්තෙ, භාරද්වාජගොත්තො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
|
204
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොසොල් දනව්වෙහි එක්තරා වනලැහැබෙක වසනසේක.
එකල වනාහි එක්තරා භාරවාජගෝත්‍රික බමුණෙකුගේ අතවැසියන්වූ බොහෝ කට්ඨහාරක නම් මානවකයෝ, වනලැහැබ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියෝය. පැමිණ, ඒ වනලැහැබ්හි පර්‍යඞ්කයක් බැඳ, කය ඎජුව තබා, සිහිය ඉදිරියට එළවා යුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දුටුහු.
දැක භාරවාජගෝත්‍රික බමුණා යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාරවාජගෝත්‍රික බමුණාට මෙය කීය: “අසුවල් වනලැහැබ්හි ශ්‍රමණයෙක් පළක්බැඳ, කය ඎජුව තබා, සිහිය ඉදිරියෙහි එළවා හුන්නේයයි පින්වත්වූ ඔබ දන්නෙහිද?”
ඉක්බිති භාරවාජගෝත්‍රික බමුණුතෙම ඒ මානවකයන් සමග ඒ වනලැහැබ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියෝය. පැමිණ ඒ වනලැහැබ්හි පළක් බැඳ කය ඎජුව තබා, සිහිය ඉදිරියෙහි එළවා වැඩහුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දුටුයේය. දැක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථාවලින් මෙසේ කීය:
“මහණ, ඔබ (මිනිස් වාසයෙන්) තොරවූ, ජනයන්ගෙන් හිස්වූ වනයට පැමිණ, ගැඹුරු ස්වභාව ඇති,
බොහෝසේ භයංකරවූ මේ වෙනෙහි කම්පා නොවන, නොසැලෙන්නාවූ මනෝඥ ශරීරයකින් යුක්තව, ඉතා යහපත්වූ ධ්‍යාන වඩනසේක.
“යම් තැනෙක ගී කීම් නැද්ද, යම් තැනෙක වාදනයකුත් නැද්ද, (එවැනි) වනයෙහි මුනීන්‍ද්‍රයන් වහන්සේ තනිව වන සෙනසුන් ඇසුරුකළසේක්, යම් හෙයකින් තනිවම ප්‍රීතිමත් සිතැතිව වෙනෙහි වාසය කරන්නේද මේ කාරණය පුදුමයක් සේ මට වැටහෙයි.’
“ලෝකාධිපතියා (මහා බ්‍රහ්මයා) හා එක්ව විසීම ඇති බඹලොව පතමින් ඔබ මේ වෙනෙහි වසනසේකැයි මම හඟිමි. (නොඑසේනම්) පින්වතුන් වහන්සේ කවර හෙයින් ජනසූන්‍ය වනය ඇසුරුකළසේක්ද? බ්‍රහ්මලෝකයට පැමිණීම පිණිස මෙහි තපස් කරණසේක්ද?”
(එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළසේක.) “යම්කිසි තණ්හාවක් හෝ ප්‍රාර්ථනාවක් හෝ නොයෙස් ස්වභාවාරම්මනයන්හිවූ නිතර පවත්නා නොයෙක් ප්‍රකාර තණ්හාවක් හෝ සෙසු කෙලෙස් හෝ වේද, අවිද්‍යාව මුල්ව හටගත් නැවත නැවත පැමිණීම් වශයෙන්වූ ඒ සියලුම ක්ලේශයන් මා විසින් සහමුලින් නසන ලද්දාහ.”
“බමුණ, ඒ මම තන්හා රහිත වූයෙම්, තණ්හාව ඇසුරු නොකළෙම්, තෘෂ්ණා කරා නොඑළඹෙන්නෙම්, සියලු ධර්‍මයන්හි පිරිසිදු දැකුම් ඇත්තෙම්, බමුණ, ඒ ඊට වඩා උතුම් දෙයක් නැති, ශාන්තවූ සම්බෝධියට පැමිණ, පහවූ භය ඇත්තෙම් තනිව ධ්‍යානයෙහි යෙදී සිටිමි.”
මෙසේ වදාළකල භාරවාජගෝත්‍රික බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවකුට
හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශකරන ලද්දේය. භාග්‍යවතුන්වහන්සේ මා අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණගිය උපාසකයෙකුසේ සලකන සේක්වා.”
|
| 9. මාතුපොසකසුත්තං | 9. මාතුපෝසක සූත්‍රය |
|
205
සාවත්ථිනිදානං. අථ ඛො මාතුපොසකො බ්‍රාහ්මණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මොදි. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො මාතුපොසකො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අහඤ්හි, භො
‘‘යො
තාය නං පාරිචරියාය, මාතාපිතූසු පණ්ඩිතා;
ඉධෙව නං පසංසන්ති, පෙච්ච සග්ගෙ පමොදතී’’ති.
එවං වුත්තෙ, මාතුපොසකො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
|
205
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටුහු විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
ඉක්බිති මාතුපොසක බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එකැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටුවියයුතුවූ, සිහිකටයුතුවූ කථාකොට නිමවා එකත් පසෙක හුන්නේය. එකත්පසෙක හුන් මාතුපොසක බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මම වනාහි දැහැමින් ආහාර සොයමි, දිහිමින් ආහාර සොයා මව්පියන් පෝෂණය කරමි. පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, කිම? මෙසේ කරණ මම යහපත් කටයුතු කරන්නෙක් වෙම්ද?
(එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ:) “මෙසේ කරන තෝ ඒකාන්තයෙන් යහපත් කටයුතු ඇත්තෙක් වූයෙහිය. බමුණ, යමෙක් දැහැමින් ආහාර සොයයිද, දැහැමින් ආහාර සොයා මව් පියන් පෝෂණය කෙරේද, හෙතෙම බොහෝ පින් රැස් කරයි.
“යම් මනුෂ්‍යයෙක් මව හෝ පියා හෝ දැහැමින් පෝෂණය කරයිද, මවුපියන් කෙරෙහි ඒ මෙහෙකිරීම හේතුකොට නුවණැත්තෝ ඔහුට මෙලොවද ප්‍රශංසා කරත්. ඔහු මරණින් මතු ස්වර්‍ගයෙහිද ඉපිද සතුටුවේ.” යි (වදාළසේක.)
මෙසේ වදාළ කළ මාතුපෝසක බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “පින්වත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. පින්වත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. ‘යම්සේ යටිමුව කරන ලද්දක් හෝ උඩුමුව කරන්නේද, වැසුන දෙයක් හෝ විවෘත කරන්නේද, මංමුළාවකුට හෝ මාර්‍ගය කියන්නේද, ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි අඳුරෙහි තෙල් පහනක් හෝ දරන්නේද, එසේම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය ප්‍රකාශකරන ලද්දේය. භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණගත උපාසකයෙකුකොට සලකන සේක්වා.”
|
| 10. භික්ඛකසුත්තං | 10. භික්ඛක සූත්‍රය |
|
206
සාවත්ථිනිදානං. අථ ඛො භික්ඛකො බ්‍රාහ්මණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මොදි. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො භික්ඛකො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අහම්පි ඛො, භො ගොතම, භික්ඛකො, භවම්පි භික්ඛකො, ඉධ නො කිං නානාකරණ’’න්ති?
‘‘න තෙන භික්ඛකො හොති, යාවතා භික්ඛතෙ පරෙ;
විස්සං ධම්මං සමාදාය, භික්ඛු හොති න තාවතා.
‘‘යොධ
සඞ්ඛාය ලොකෙ චරති, ස වෙ භික්ඛූති වුච්චතී’’ති.
එවං වුත්තෙ, භික්ඛකො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
|
206
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
ඉක්බිති භික්ඛක (සිඟීමෙන් ජීවත්වන) බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එකැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටුවියයුතු කථා, සිහිකටයුතු කථා කොට නිමවා එකත් පසෙක හුන්නේය. එකත්පසෙක හුන් භික්ඛක බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “මම ආහාර සිඟන්නෙක් වෙමි. පින්වත්වූ ඔබද, ආහාර සිඟන්නෙක් වෙහිය, මෙහි අපගේ කවරනම් වෙනසක් වේද?”
“යම් පමණෙකින් අනුන් (ගෙන්) සිඟාද, එපමණෙකින් (ඒ තැනැත්තා) භික්‍ෂු නම් නොවේ. අකුසලධර්‍මය සමාදන්වීම පමණකිනුදු භික්‍ෂු නම් නොවේ.
“මේ ලෝකයෙහි යමෙක් පිනද පවද පහකොට, බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යාව ඇත්තේ, නුවනින් දැන ලොව හැසිරේද, එබඳු තැනැත්තා ඒකාන්තයෙන් භික්‍ෂූයයි කියනු ලැබේ.”
මෙසේ වදාළ කල භික්ඛක බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “භවත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයෙන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයෙන් වහන්ස, යටිකුරු කරන ලද්දක් උඩුකුරු කරන්නේ හෝ වැසුනක් විවෘත කරන්නේ හෝ මංමුළාවකුට මාර්‍ගය කියන්නේ හෝ ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි තෙල් පහනක් දරන්නේ හෝ යම්සේද, එසේම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය පවසන ලද්දේය. ඒ (ඇසූ) මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ හා ධර්‍මයද සඞ්ඝයාද සරණ කොට යෙමි. භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවි කෙළවර කොට සරණ ගිය උපාසකයකු කොට සලකන සේක්වා.” මා අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණ ගිය උපාසකයකු කොට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සලකන සේක්වා.”
|
| 11. සඞ්ගාරවසුත්තං | 11. සඞ්ගාරව සූත්‍රය |
|
207
සාවත්ථිනිදානං. තෙන ඛො පන සමයෙන සඞ්ගාරවො නාම බ්‍රාහ්මණො සාවත්ථියං පටිවසති උදකසුද්ධිකො, උදකෙන පරිසුද්ධිං පච්චෙති, සායං පාතං උදකොරොහනානුයොගමනුයුත්තො විහරති. අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දො පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය සාවත්ථිං පිණ්ඩාය
අථ ඛො භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙන සඞ්ගාරවස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි
‘‘ධම්මො රහදො බ්‍රාහ්මණ සීලතිත්ථො,
අනාවිලො සබ්භි සතං පසත්ථො;
යත්ථ හවෙ වෙදගුනො සිනාතා,
අනල්ලගත්තාව
(අනල්ලීනගත්තාව (ක.)) තරන්ති පාර’’න්ති.
එවං වුත්තෙ, සඞ්ගාරවො බ්‍රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම...පෙ.... උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
|
207
මා විසින් මෙසේ අසනලදී, එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහිවූ අනේපිඬු සිටාණන් විසින් කරවනලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක.
එකල වනාහි සඞගාරව බමුණුතෙම සැවැත් නුවර වෙසෙයි. (හෙතෙම) ජලයෙන් ශූද්‍ධිය ඇත්තේයයි සලකන්නේ ජලයෙන් ශූද්‍ධිය පතයි. සවස හා උදේ (උදේ සවස) ජලයට බැසීමෙහි මහත්සේ යෙදී වෙසෙයි.
ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරතෙම පෙරවරුයෙහි හැඳ පෙරව පාත්‍ර සිවුරුගෙන සැවැත් නුවරට පිණ්ඩපාතය පිණිස පිවිසියේය. පිඬු පිණිස හැසිර බතින් පසු පෙරලා පිටත්වූයේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඳ එකත්පසෙක හුන්නේය.. එකත්පසෙක හුන් ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “ස්වාමීනි, මෙහි සඞගාරව නම්
බමුණුතෙම සැවැත් නුවර වෙසෙයි. (ඔහු) ජලයෙන් ශූද්‍ධිය ඇත්තේයයි සිතා ජලයෙහි ශූද්‍ධිය පතයි. උදේ හා සවස ජලයට බැසීමෙහි යෙදුනේව වෙසෙයි. “ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සඞගාරව බමුණාගේ නිවෙසට ඔහුට අනුකම්පා උපදවා පැමිණෙන සේක් නම් මැනව,” භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නිශ්ශබ්දව ඉවසා වදාළසේක.
ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරු කාලයෙහි හැඳ පොරවා පාත්‍ර සිවුරු ගෙන සඞගාරව බමුණාගේ නිවෙස යම් තැනෙකද, එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ පැනවූ අස්නෙහි වැඩහුන් සේක.
ඉක්බිති සඞගාරව බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙකද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු සාමීචි කථා කෙළේය. සතුටුවිය යුතු සිහිකටයුතු කථා කොට නිමවා එකත්පසෙක හුන්නේය. එකත්පසෙක හුන් සඞගාරව බමුණාහට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළසේක: “බමුණ, නුඹ ජලයෙන් ශුද්‍ධිය ඇතිසේ සිතන්නේ ජලායන් ශුද්‍ධිය පතයිලු, සවස හා උදේ ජලයට බැසීමෙහි යෙදුනේව වෙසේලු, ඒ සැබෑද?”
“පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒ එසේය.”
“බමුණ, නුඹ කවර අර්‍ථයක් දකිමින් ජලයෙන් ශුද්‍ධිය ඇත්තේයයි සිතා ජලයෙන් ශුද්‍ධිය පතයිද? සවස හා උදේ දියට බැසීමෙහි අනුයුක්තව වෙසේද?”
“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මෙහි මා විසින් දවල් යම් පව් කමෙක් කරන ලද්දේ වේද, එය සවස නෑමෙන් පාකර හරිමි. රාත්‍රියෙහි යම් පව් කමෙක් කරන ලද්දේද, එය උදෑසන නෑමෙන් පාකර හරිමි. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මම මේ ප්‍රයෝජනය දකිමින් ජලයෙන් ශුද්‍ධි ඇත්තේයයි සිතා දියෙන් ශුද්‍ධිය පතමි. සවස හා උදේ දියට බැසීමෙහි නැවත නැවත යෙදී වෙසෙමි.”
“බමුණ, ධර්මය ගැඹුරු ජලාසයවේ. ශීලය තොටවේ. එය විශේෂයෙන් ප්‍රසන්නය. සාධූන් විසින් හැම කල්හි පසස්නා ලදී. යම් ධර්‍ම ජලාසයක ස්නානය කළ ඥානවන්තයෝ (ආර්‍ය්‍යයෝ) වෙත්ද, ඔවුහු නොතෙත්වූ සිරුරු ඇත්තෝවම (නිර්‍වාණ) පරතෙරට ඒකාන්තයෙන් යෙත්.”
මෙසේ වදාළ කල සඞ්ගාරව බමුණුතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීය: “භවත් ගෞතමයන්වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයෙන් වහන්ස, ඉතා මැනවි. භවත් ගෞතමයෙන් වහන්ස, යටිකුරු කරන ලද්දක් උඩුකුරු කරන්නේ හෝ වැසුනක් විවෘත කරන්නේ හෝ මංමුළාවකුට මාර්‍ගය කියන්නේ හෝ ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා’ යි තෙල් පහනක් දරන්නේ හෝ යම්සේද, එසේම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් අයුරින් ධර්මය පවසන ලද්දේය. ඒ (ඇසූ) මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ හා ධර්‍මයද සඞ්ඝයාද සරණ කොට යමි. භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවි කෙළවර කොට සරණ ගිය උපාසකයකු කොට දරණ සේක්වා.” භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ මා අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණ ගිය උපාසකයෙකු කොට සලකන සේක්වා.”
|
| 12. ඛොමදුස්සසුත්තං | 12. ඛොමදුස්සසුත්තං |
|
208
එවං
‘‘නෙසා සභා යත්ථ න සන්ති සන්තො,
සන්තො න තෙ යෙ න වදන්ති ධම්මං;
රාගඤ්ච දොසඤ්ච පහාය මොහං,
ධම්මං වදන්තා ච භවන්ති සන්තො’’ති.
එවං වුත්තෙ, ඛොමදුස්සකා බ්‍රාහ්මණගහපතිකා භගවන්තං එතදවොචුං - ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම; සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්කුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජෙය්‍ය, පටිච්ඡන්නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛෙය්‍ය, අන්ධකාරෙ වා තෙලපජ්ජොතං ධාරෙය්‍ය - චක්ඛුමන්තො රූපානි දක්ඛන්තීති, එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන
|
208 |