අල්පේච්ඡතා වේශයෙන් වඤ්චක ලෝභය

පමණට වඩා ප්‍ර‍ත්‍ය නො පිළිගන්නා වූ ද රැස් නො කරන්නා වූද ස්වභාවය “අල්පේච්ඡතා” නමි. අල්පේච්ඡ භික්ෂූන්ට මහජනයා පැහැදී ප්‍ර‍ශංසා කරති. ඔවුන් ගේ කීර්තිය ව්‍යාප්ත වේ. නො පිළි ගන්නා තැනැත්තාට වඩ වඩා දෙන්නට උත්සාහ කිරීමත් ප්‍ර‍ත්‍යය වුවමනා ඇති තැනැත්තාහට දෙන්නට නොකැමති වීමත් මිනිසුන් කෙරෙහි පවත්නා වූ එක්තරා ගුප්ත ස්වභාවයකි. ඒ ස්වභාවය නිසා බොහෝ ප්‍ර‍ත්‍යය පිළිගැනීමට නොකැමති තැනැත්තා ළඟ ප්‍ර‍ත්‍යය ගොඩ ගැසේ. අල්පේච්ඡතාව නිසා ලැබෙන කීර්ති ප්‍ර‍ශංසාවට හා ලාභයටත් ඇලුම් කරන්නා කෙරෙහි සමහරවිට ඒ ලෝභය අල්පේච්ඡතා වේශයෙන් පහළ වෙයි. එයට රැවටෙන තැනැත්තා “තමා කෙරෙහි ද අල්පේච්ඡතාව ඇති වී ය”යි අල්පේච්ඡයකු සේ කථා කරන්නටත් හැසිරෙන්නටත් වෙයි.

නොයෙක් වෙස්වලින් පහළ වන මේ ක්ලේශයන් ඒ ඒ වෙසින් පහළ වනුයේ පුද්ගල තත්ත්වය අනුව ය. මේ ලෝභය ම පරාර්ථසාධක ක්‍රියා කිරීමෙන් ලාභ ප්‍රයෝජන ලැබිය හැකි තැනැත්තා කෙරෙහි පරාර්ථකාමතා වේශයෙන් පහළ වේ. එසේ ලාභ නො ලැබිය හැකි තත්ත්වයක් ඇති තැනැත්තා කෙරෙහි ඒ ලෝභය පරාර්ථ කාමතා වේශයෙන් නූපදී. කෘතඥතාව දක්වා ලාභ ප්‍රයෝජන ලැබිය හැකි කෙනකු ඇති තැනැත්තා කෙරෙහි ම කෘතඥතා වේශයෙන් පහළ වෙයි. කෘතඥතාව දක්වා ලාභ ලැබීමට කෙනකු නැති තැනැත්තා කෙරෙහි ඒ වේශයෙන් ලෝභය පහළ නො වේ. අන්‍ය වේශයන් ගෙන පහළ වීම ද මෙසේ ම දත යුතු ය.

ලැබූ වස්තුව, ලැබූ සම්පත් පවත්වා ගැනීමේ ලෝභය, “විචෙය්‍යදානතා, අල්පේච්ඡතා, සන්තුෂ්ටිතා, පරානුද්දයතා” ආදී වේශයන් ගෙන් වඤ්චා කරන්නේය.