කිකිළියගේ හා ළදැරියගේ වෛරය

සැවැත්නුවර සමීපයෙහි පණ්ඩුපුර නම් ගමෙක කෙවුලෙක් විය. ඔහු එක් දවසක් සැවැත්නුවරට යනුයේ අචිරවතී ගංගාවෙහි කැසැබු බිජු දැක ඒවා ද ගෙන ගොස් සැවැත්නුවර එක් ගෙයකදී පිස අනුභව කරනුයේ ඒ ගෙයි විසූ ළදැරියකට ද එක් බිත්තරයක් දිණ. ළදැරිය ද එය කා ඉන්පසු අන් දෙයක් නො කා බිත්තර ම ඉල්ලන්නට වූවා ය. ඇගේ මව් ඒ ගෙයි සිටින කිකිළිය බිජු ලන තැනින් එක් බිත්තරයක් ගෙන ළමයාට දුන්නීය. බිත්තර රසයට ගිජු වූ ළදැරිය එතැන් පටන් තමා ම එයින් බිත්තර ගෙන කන්නට වූවා ය. තමාගේ දරුවන් කන්නාවූ ළදැරියගෙන් පලි ගන්නට අසමර්ථ වූ කිකිළිය මතු ජාතියේදීවත් පළි ගන්නට සිතා ළදැරියගේ දරුවන් කන්නට සමර්ථ වූ යකින්නක් වන්නට ප්‍රාර්ථනා කළාය.

කිකිළිය මළ පසු ඒ වෛරය නිසා ම ඒ ගෙදර බැළලියක් ව උපන්නාය. ළදැරිය ද කළුරිය කොට ඒ ගෙයි කිකිළියක් වූවා ය. එයින් කෝප වූ කිකිළිය බැළලියට අන් කිසිවක් කරන්නට අසමර්ථ වූවා මතු ජාතියේ දරුවන් සහිත වූ මේ බැළලිය කන්නට ලැබේවා යි ප්‍රාර්ථනා කොට ඉන් චුතව දිවි දෙනක් ව උපන්නාය. බැළලිය ද මැරී මුව දෙනක් වූවා ය. ඇය දරුවන් ලද කල්හි දිවි දෙන අවුත් දරුවන් ද සමග මුවදෙන කෑවාය. මුවදෙන දිවි දෙන කෙරෙහි කෝපයෙන් මැරී යකින්නක් වූවා ය. දිවිදෙන සැවැත්නුවර කුල දුවක් වූවාය.

ඇය වදන වදන දරුවන් යකින්න ඇවිත් කන්නීය. එක් වරකදී යකින්න ඇගේ දරුවා කන්නට එන කල්හි ඇය සිටියේ දරුවා සමග දෙව්රම් වෙහෙර සමීපයේ ය. තථාගතයන් වහන්සේ ද ඒ වේලාවෙහි දහම් දෙසමින් වැඩ හුන් සේක. ඒ ස්ත්‍රිය යකින්න එනු දැක එන් පිහිටක් නැත්තී විහාරය තුළට වැද දරුවා තථාගතයන් වහන්සේගේ පා පුටුවෙහි හොයා යකින්නගෙන් ගලවා දෙන සේ යාච්ඤා කළාය. තථාගතයන් වහන්සේ ඔවුන්ට ධර්ම දේශනා කළ සේක. දහම් අසා යකින්න තිසරණයෙහි හා පඤ්චශීලයෙහි පිහිටියා ය. ළදරුවාගේ මව් ද සෝවාන් වූවා ය. ඉන්පසු ඔවුන්ගේ වෛරය සන්සිඳුණේ ය. තථාගතයන් වහන්සේ වෙත නොපැමිණියාහු නම් ඔවුන්ගේ වෛරය තවදුරටත් ජාතියෙන් ජාතියට යන්නේය. මේ කතාවෙන් වෛරය ජාති බොහෝ ගණනක් ද යෑමෙන් දීර්ඝ කාලයක් පැවතී සත්ත්වයන්ට දුක් පමුණුවන දෙයක් බව දත යුතු.