භවාග්‍ර‍ට පැමිණියා වූ ද සත්ත්වයා නැවත අපායට ගෙනයන බව.

“යථාපි මූලේ අනුපද්දවේ දළ්හේ

ජින්නෝපි රුක්ඛෝ පුනරෙව රූහති.

එවම්පි තණ්හානුසයෙ අනූහතෙ

නිබ්බත්තති දුක්ඛමිදං පුන්පුනං”

“යම් සේ ගසෙහි මුල අනුපද්‍රැතව දැඩි ව පවත්නා කල්හි අගින් කපන ලද්දා වූ ද ගස නැවත ලියලන්නේ ද, එපරිද්දෙන් සත්ත්වයාගේ චිත්ත සන්තාන ගත වූ තණ්හානුසය ලෝකෝත්තර මාර්ගඥානය නමැති පොරොවෙන් සුන් නොකළ කල්හි ජාති ජරා මරණාදි මේ දුඃඛය නැවත නැවත උපදින්නේ ය.” යනු මෙහි තේරුම යි.

මෙයින් සසර දුක් ගෙවා නිවනට නොපැමිණිය හැකි ව ජාති ජරා මරණාදි දුඃඛයන්ගෙන් ද පෙළෙමින් මේ සංසාරයෙහි ම නැවත නැවත උපදිමින් හැසිරෙන්නට වී තිබෙන්නේ ඔවුන් තුළ පවත්නා ලෝභය නිසා බව ප්‍ර‍කාශිත ය. මාර්ගඥානයෙන් ලෝභය නො නැසුවා වූ පෘථග්ජන පුද්ගලයා භවාග්‍ර‍යට පැමිණ සිටිනුයේ ද අපායෝත්පත්තියට හේතු වන ලෝභය නමැති විෂබීජය චිත්තසන්තානයෙහි ඇතිව ම ය. එබැවින් ඔහු මතු ලබන්නට තිබෙන අපාය දුඃඛයෙන් නො මිදී ම එහි වාසය කරන්නෙකි. ඔහු භවාග්‍රයෙහි ලබා සිටින ඒ ආයුෂය ගෙවා එයින් පහවූ කල්හි සන්තානගත වූ ලෝභ නැමැති විෂබීජයෙන් නැවත අපායට පමුණුවන්නේ ය. භවාග්‍රයෙහි සිටින්නා වූ සත්ත්වයා ඒ අරූප භවයෙන් චුත ව දෙවන ආත්මයේ ම නම් අපායට නොපැමිණේ. එයින් චුත ව කාමසුගතියෙහි ඉපද ඉන්පසු අපායට පැමිණේ. එබැවින් ලෝභය භවාග්‍ර‍යට ගියා වූ ද සත්ත්වයා නැවත අපායට පමුණුවන්නේ ය යි කියන ලදි. ලෝභය නොනැසුවා වූ සත්ත්වයන් ඒ හේතුවෙන් සසර උසස් පහත් නොයෙක් ජාති වල ඉපදෙන බවට සාධක වශයෙන් සූකර ජෝතිකාවගේ කථාව දක්වති. ඒ මෙසේ ය. –