එක් එක් පුද්ගලයකුට රූපකාය නාමකාය වශයෙන් ශරීර දෙකක් ඇත්තේ ය. එයින් රූපකාය යනු ඇට නහර ලේ මස් ආදියෙන් නිර්මිත වී ඇති බඹයක් පමණට වැඩී ඇති ඇසට පෙනෙන්නා වූ ශරීරය ය. නාමකාය යනු රූපකායාභ්‍යන්තරයෙහි වෙසෙමින් රූපකාය ඒ ඒ ක්‍රියාවලට මෙහෙයමින් එයට අධිපතිකම් කරන, ඇසට නො පෙනෙන, අතට හසු නො වන විඤ්ඤාණ ධාතු කොට්ඨාසය ය. එයට විඤ්ඤාණ කාය යයි ද කියති. ඒ දෙකායයෙන් ප්‍ර‍ධාන රූපකාය නොව නාමකාය ය. එක් පුද්ගලයකුගේ එක් භවයකට අයත් රූපකායෙහි අනික් භවවල රූපකායයන් හා සම්බන්ධයක් නැත්තේය. එක් සත්ත්වයකුට ජාතියක් ජාතියක් පාසා වෙන් වෙන් වශයෙන් නානාප්‍ර‍කාර රූපකායයන් ඇති වී ඒවා ඒ ඒ ජාතිවලදී ම කෙළවර වන්නේ ය. සත්ත්වයකුගේ වර්තමාන රූපකාය අනාගත භවයේ ලබන රූපකායට සම්බන්ධ නො වන්නේ ය. මිනිසකු පින් කොට දෙවියකුව උපන් කල්හි ඒ දෙවියා මිනිසාගෙන් අනිකකු නො වන්නේ ද, මිනිසකු පව් කොට තිරිසනකුව උපන් කල්හි ඒ තිරිසනා මිනිසාගෙන් අනිකකු නො වන්නේ ද නාමකායයාගේ සම්බන්ධය නිසා ය. නාම කාය මල් මාලාවක හැම මලකට සම්බන්ධ වන හුය මෙන් අනේකාකාර රූපකායයන් ඇති සත්ත්වයාගේ භව පරම්පරාවට සම්බන්ධ වෙමින් පවත්නේ ය. එයින් නාමකායයාගේ ප්‍ර‍ධානත්වය දත යුතුය.
රූපකාය නාමකාය දෙකින් නාමකාය ම ප්‍ර‍ධාන බැවින් එය ගැන වැඩි සැලකිල්ලක් කළ යුතු වුව බොහෝ මනුෂ්‍යයෝ නාම කායම ගැන කිසි සැලකිල්ලක් නො කොට රූපකාය වූ නිසරු දෙය රැකීම දියුණු කිරීම සැරසීම සඳහා තමන්ගේ සම්පූර්ණ කාලය ම ගෙවති. සත්ත්වයා දුකින් නො මිදෙන්නේ ද නිවනට නො පැමිණෙන්නේ ද, ඒ වරද නිසා ය.
රූප කායෙහි හටගෙන රූප කය දුබල කරන අනේක රෝගයන් ඇතුවාක් මෙන් ම නාම කයෙහි හට ගෙන එය දුබල කරන රෝගයෝ ඇතහ. මේ පොතෙහි විස්තර කරන චිත්තෝපක්ලේශයෝ නාම කයෙහි හට ගන්නා රෝගයෝ ය. රූපකයෙහි හටගන්නා රෝග වලින් නපුර නම් කයින් කරගත යුතු දේ කර ගන්නට නුපුළුවන් වීම හා ආයු කෙටිවීම පමණෙකි. මතු භවයට එයින් වන හානියක් නැත. නාම කයෙහි හටගන්නා තෘෂ්ණාදි රෝග නිසා මිනිසා මෙලොව ද පිරිහෙන්නේ ය. පව්කම් කොට මරණින් මතු අපායෙහි ඉපිද බොහෝ දුක් ද විඳින්නේ ය. එක් භවයක නාම කායයේ හටගත් රෝගයෙන් වන අනිෂ්ට විපාකය සිය ගණන් ජාතිවලදී විඳින්නට වන්නේ ය. ඒ නිසා නාම කයෙහි හට ගන්නා අභිධ්‍යාදි රෝගයන් නිසා වන නපුර ඉතා මහත් බව තේරුම් ගෙන අවිද්‍යාවිෂමලෝභාදියෙන් නාමකය ආරක්ෂා කර ගැනීමට උත්සාහ කළ යුතුය. බුද්ධාගම ඇදහීමෙන් බලාපොරොත්තු විය යුතු වූ ලබා ගත යුතු වූ ධ්‍යානභිඥා මාර්ග ඵල නිර්වාණ සංඛ්‍යාත ධර්ම, නාමකය ආරක්ෂා කිරීමෙන් හා දියුණු කිරීමෙන් ලබා ගත යුතු ඒවා ය. නාම කය දියුණු කිරීම නම් කෙලෙස් රෝගයන් ගෙන් ආරක්ෂා කර ගෙන ශමථ විදර්ශනා භාවනාවන්හි යෙදීමය. බුද්ධාගමෙන් ලබා ගත යුතු දේ උසස් දේ ලැබිය හැකි වන්නේ එසේ කිරීමෙනි. “චිත්තෝපක්ලේශ ධර්ම” නමැති මේ පොත කියවීමෙන් නාමකායයේ රෝග වන අභිධ්‍යා විෂමලෝභාදිය ගැන දැනුම ඇති කරගත හැකිය. “වඤ්චක ධර්ම” නමැති පොත කියවීමෙන් චිත්තෝපක්ලේශ ගැන දැනුම තවත් පුළුල් කර ගත හැකිය. පිරිසිදු කර ගත හැකිය. මේ පොත කියවීමෙන් දැනුම ලබා තම තමන්ගේ නාම කය පිරිසිදු කර ගැනීමෙනුත් මෙලොව යහපත හා පරලොව යහපතත් ඒ දෙකට ම උසස් වූ ලෝකෝත්තර නිර්වාණ ප්‍ර‍තිලාභයත් සිදුකර ගනිත්වා!
මීට - ශාසනස්ථිතිකාමී, රේරුකානේ චන්දවිමල ස්ථවිර
2498 (1952) ශ්‍රී විනයාලංකාරාරාමය, පොකුණුවිට.